EK 29 EŞYADAN NUMUNE ALMADA UYULMASI GEREKEN EMNİYET VE TEMİZLİK KURALLARI, KULLANILAN KAPLAR, ALETLER VE NUMUNEYE YAPIŞTIRILACAK ETİKET Emniyet Tedbirleri: - Numune alınması sırasında orijinal eşyanın hasar görmemesi için her türlü önlem alınır. - Sıvı numunelerin tanktan çekilmesi sırasında dökülme tehlikesine karşı; katılardan, yığınlardan numune alma esnasında çökmelere karşı gerekli tedbirler alınır. - Tehlikeli sıvı maddeden musluk vasıtasıyla numune alınmasında, alınacak sıvının kaptan taşıp tehlike yaratmaması için musluk numune kabını dolduracak miktara göre ayarlanır. - Numune alma sırasında açılan paketlerin işlem sonrasında usulüne uygun olarak kapatılması gerekir. - Gazlarda numune alımı sırasında görevliler dışındaki personelin uzaklaştırılması gerekir. - Numune, taşımaya müsait olarak veya taşınırken kırılmasından doğacak sonuçların risklerini en aza indirecek bir şekilde taşınır. - Aletler ve kaplar da dahil olmak üzere bütün cihazlar numune alınan eşyaya ve amaçlanan maksada uygun olmalıdır. - Numunelerin genleşme ihtimaline karşı konulduğu kapların üst kısmında belli bir boşluk bırakılır. Ancak, hava ile kolayca bozulabilen eşya için bu boşluk fazla olmamalıdır. - Numune alımından önce veya alınır alınmaz numune kabı, eşyanın tabiatını ve buna bağlı riski belirleyecek şekilde etiketlenir. - Numuneyi alan kişinin olabilecek zararlardan, alınacak önlemlerden tam olarak haberdar edilmesi gerekir. - Numune alan kişiye gerektiğinde onun emniyetini sağlamak üzere ikinci bir kişi refakat eder. - Kimyasal maddelerden numune alınırken temasta olunduğu kesinlikle göz koruyucu cihazlar kullanılır. - Tankın ve numune alınan kabın uygun şekilde topraklamasının yapıldığından emin olmak gerekir.
EK 29.1 Temizlik Kuralları: - Bütün numune alma cihazlarının kullanma anında temiz ve kuru olmasına dikkat edilir. - Numune alma cihazları uygun bir çözücü ile veya sıcak bir deterjan çözeltisi ile temizlenmeli, eser kalıntıların temizlenmesi ise sıcak su ile yapılmalıdır. - Numune alma işlemi suresince numuneyi alan kişi taşıma, aktarma ve depolama esnasında yabancı madde bulaşması ve numunenin kirlenmesinden kaçınmak için dikkat göstermelidir. - Numune alma işleminden sonra numune alma cihazı hemen temizlenmelidir. - Numune alma işlemi sırasında mutlaka eldiven kullanılmalıdır.
Numune Kapları: EK 29.2 - Sıvı halde numuneler için kullanılacak kaplar renksiz veya amber renkli şişeler veya metal kutular olmalıdır. - Hamur (macun), katıların ve sıvıların karışımları veya katılar için geniş ağızlı metal kutular ve cam kavanozlar kullanılmalıdır. - Galvanizlenmiş veya alüminyum kutu veya kapaklar alkol ihtiva eden maddelerin numune alınmasında kullanılmamalıdır. - Cam şişeler ve kavanozlar ya mantar yada cam kapaklar veya vidalı kapaklarla kapatılmalıdır. - Sıvılar için metal kutuların kullanılması durumunda sadece vidalı kapaklar kullanılmalıdır. - Güneş ışını ile bozulabilecek eşyadan numune alımında koyu renkli kaplar kullanılmalıdır. - Kauçuk veya plastik kapaklar kullanılmamalıdır. - Uçucu yağlardan numune alımında cam kaplar kullanılmalı ışığa ve kırılmaya karşı korunmalıdır.
EK 29.3 Katı Haldeki Eşyadan Numune Alımında Kullanılacak Aletler Kuru Toz Haldeki Eşyadan Numune Alma Yığın Halindeki Katı Eşyadan Sondaları: Kuru tozlardan numune alma Numune Alma Sondası (Thief): aleti: Numune alma sondaları açık aletler olup Yığın halinde, çuval, fıçı ve teneke katıların için kullanımı amaçlanmıştır. Aletler gibi kaplar içinde bulunan, taneleri enine kesiti C şeklinde veya yarı dairesel aynı büyüklükte ve 10 mm. den iri olup, malzeme içine bir delik açar. olmayan eşyadan numune alınması için thief adı verilen kama şeklinde özel aletler kullanılır. Eşya büyük yığınlar halinde açıkta ve bir araç içinde bulunuyor ise, yığın üzerinin tam ortasından uzunlamasına yarıya bölen çizgi ile bu çizgi ve yığının iki yan kenarı arasındaki uzaklığı yarılayan çizgi boyunca eşit mesafelerden bu kama ile numune alınır.
Vananın Büyütülmüş Kesiti Ağırlaştırılmış Taban
EK 29.4 Sıvı Haldeki Eşyadan Numune Alımında Kullanılacak Aletler a) İndirme Konumu b) Daldırma Konumu Numune Alma Şişesi ve Kabı: Bu alet uygun bir zincir çubuk ve bir kordona tutturulmuş çıkarılabilir bir kapağı veya başlığı olan tartılmış bir şişe veya metal kaptan meydana gelmiştir. Sıvı numune almak için kullanılır. Daldırıldığında Tersine Dönebilen Numune Alma Şişesi: Bu alet kapalı ucundan delikli bir plaka ve açık ucundan sağlam bir tel kulpu olan 50 mm çapında ve 150 mm uzunluğunda bir silindirden ibarettir. Bu alet tank içerisindeki sıvıya daldırılır. Gerekli derinliğe ulaştığında ip aniden çekilir. Silindir kendiliğinden düşey durumuna gelir ve sıvı dolar.
Numune Alma Silindiri: Bu alet sıvı Dibi Ağırlıklı Dipten veya Belirli içerisine daldırılmış üstü açık bir silindir Numune Alma Bir Bölgeden ve silindirin içinden muntazam sıvı akışını Şişesi: Bu alet dip Numune Alma Aleti: sağlayan bir tip vanadan oluşur. Daldırma kısmında ağırlık Bu alet tanklardaki işlemi tamamlandığında vana kapanır ve bulunan 300 mm sıvıların herhangi bir sıvı numune aletin ulaştığı derinlikten uzunluğunda 75 seviyesinden dip alınır. mm gövde numuneleri veya çapında bir şişe gövde numunelerin ile şişenin alınması için ortasına uygundur. Dip bağlanmış bir numuneyi almak için kulpa tutturulmuş alet ip veya zincir ile zincirden tutturulur ve boş meydana gelir. vaziyette tankın dip Bir tank kısmına indirilir. içerisindeki sıvıya Burada merkez daldırıldığında, şişe ekseninden geçen mil büyük bir hızla şeklindeki vana düşer ve ancak otomatik olarak açılır sabit bir konuma kap dip kısmından geldiğinde dolma doldurulur, alet işlemi başlar. çıkarılırken vana otomatik olarak kapanır. Herhangi bir seviyeden numune almak için alet boş olarak istenilen seviyeye daldırılır. Daha sonra merkezi ekseninden geçen mil şeklindeki vananın üst kısmını önceden tutturulmuş ip yardımı ile vana açılır. Kap dolar, vananın kapanması için beklenir, kap çıkarılır.
Büyütülmüş Kesit A-A Kapak
Numune alma tüpleri: Vanalı Numune Numune Alma Sondası: Bu alet Birinci şekildeki numune Alma Tüpü: Bu uzunluğu boyunca bölümlere alma tüpü, uzunluğu boyunca alet tüpün ayrılmış D şeklinde metal bir bir biri içerisine dönmesine merkezinden geçen küvet ile bölümleri açmak ve müsaade edecek şekilde sıkı bir çubukla kapamak için uzunluğunun yerleştirilmiş eş merkezli tabandaki vananın tamamı boyunca düşey olarak metal iki tüpten meydana tepesindeki vidalı hareket eden bir kapaktan gelir. Her iki tüp üzerinde kulpa bağlandığı meydana gelir. Aletin çapı 25 tüplerin dairesel çevresine metal bir tüpten mm-50 mm olabilir. Alet kapalı yaklaşık 1/3 ü kadar bir seri meydana gelir. şekilde daldırılır ve sıvı girişi için halinde iki açıklık bulunur. Kulp vidalanarak Bir konumda tüp açılır ve sıkıldığında vana kapak yukarı doğru çekilir, daha sonra kapatılır ve çıkarılır. sıvı girer; iç tüpün çevrilmesi kapalı durumda ile alet sızdırmaz bir kap olur. Tüpün dibi haline gelir. İç tüp 20 40 mm kabın tabanına çapındadır. Bu tüp değdiğinde vana uzunlamasına bölünmemiş otomatik olarak olabilir. Bu durumda her iki kapanır. Kulp tüpün alt ucunda daha sonra uzunlamasına açıklıklar açık vidalanarak iyice iken açıklıklar arasından alet sıkılır böylelikle içindeki sıvının vananın kapalı boşaltılabileceği V şeklinde hali muhafaza açıklar vardır. edilir ve İkinci şekildeki numune numuneyi ihtiva alma tüpü, numunenin eden tüp çıkarılır. alınacağı sıvının homojen Bu alet çökelek yapıda olduğu biliniyor ise oluştuğu kullanılır. Alet 20 40 mm durumlarda çaplı ve 400 800mm kullanım için uzunluğunda, bir metal veya uygun değildir. kalın çeperli cam tüpten ibarettir. Her bir numunenin alınması için tüp ilk önce baş parmak veya kapakla tepe kısımdan kapatılır ve istenilen derinliğe ulaşıncaya kadar daldırılır. Daha sonra sıvı girişi için kısa bir süre açılır ve sonuçta kapatılır ve çıkarılır.
Numune Alma Tüpünü Temizleme Cihazı: Çok uçucu Sıvılar İçin Numune almadan önce temizleyicinin konik ucu Kullanılan Şişe Serisi: Sıvı varilin deliğine yerleştirilir ve numune alma tüpü önce birinci şişeyi alttan üste temizleyicinin içinde varile daldırılır. Tüp dışarı doğru doldurup sonra ikinci ve çıkarıldığında dış taraftaki fazla sıvı otomatik üçüncü şişelere geçer. Numune olarak silinir ve bu fazla sıvı varile geri akar. uçucu kısımları en fazla oranda ihtiva eden birinci şişeden alınmalıdır. Şişenin ağzı mantar ile kapatılır.
Sabit Haldeki Akışkan Sıvılar İçin Numune Alma Aleti EK 29.5
Sabit Halde Bulunmayan Akışkan Sıvılar İçin Numune Alma Aleti EK 29.6
Çok Fazlı Sıvılardan Numune Alma Aleti EK 29.7
EK 29.8 Borulardan Akan Gazlardan Numune Alma Aleti: Değişik boyda bir seri ince borusu bulunan bu cihaz, en uzun borusu gazın geçtiği borunun ekseni hizasına gelecek şekilde takılır. Bu cihaz daha fazla kesikli numune almak için kullanılır.
EK 29.9 Tank içinden gaz numunesi alma cihazı: Bir basınç ölçeği (B), hız ölçme şişesi (C), gaz sayacı (G), basınç kontrol sayacı (E) ve basınç ölçeğinden (F) ibarettir. Cihazın bir ucu aspiratöre diğer ucu numunesi alınacak eşyaya bağlıdır. Aspiratör gazın emilmesini sağlar. Numune alınırken basınç ölçeğinde okunan basınç kontrol cihazındaki boruyu yukarı, aşağı hareket ettirerek 20-25 mmhg olacak şekilde ayarlar. Gaz bir basınç altında geçiyor ise gaz alma düzeneğinde aspiratör basınç kontrol cihazı ve basınç ölçeği kısımları kullanılmaz.
EK 29.10 Gazlardan numune alma kabı: Kimyasal ve termik özellikleri uygun borosilikat camından yapılmış bir tüp şeklinde bir kaptır. Bu kabın gaz giriş ve çıkış borularında sızdırmazlıkları vakum aygıtı ile denetlenen tek delikli birer musluk bulunur.
Numune Etiketi EK 29.11 1.Numunenin Cinsi 3. Beyanname Tarih / Sayısı 2. Numune Alanın Adı-İmzası 4. Beyan Edilen GTİP 5. Numune Alma Tarihi 6. Kabın Marka No 7. Kabın Şekli 8. Numunenin Şekli / Rengi 9.Numune Tehlike Arz Ediyor mu? Evet / Hayır Ediyorsa Tehlikenin Niteliği/Türü 10. Numunenin Fiziki Durumu: (Katı / Sıvı / Gaz / Homojen / Heterojen)