2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Sanayi İhtisas Komisyonu Çalışmaları 11.04.2013 Anadolu Üniversitesi
Küreselleşme Küresel ekonominin bütünleşmesi Eşitsiz büyüme krizler Kaynak kısıtları ve yeni kriz alanları Demografik değişimler Kentleşme - yaşlanma Bilgi toplumu Ağ toplumu Bilgi ekonomisi Hizmetler Sürekli daha hızlı- teknolojik gelişme Ulaştırma ve iletişim Siyasi gelişmeler
1. Akıllı büyüme: Eğitime, bilgiye ve yeniliğe dayalı bir ekonomi 2. Sürdürülebilir büyüme: Kaynakların verimli kullanıldığı, çevreye daha duyarlı ve daha rekabetçi bir ekonomi 3. Kapsayıcı büyüme: Ekonomik ve sosyal uyumun sağlandığı ve yüksek istihdamın olduğu bir ekonomi
Sekizinci KP: Uzun Vadeli Strateji (2001-2023) 2010'larda bölgesel bir güç olmak 2020'lerde küresel düzeyde (dünya) devleti olmak Bölgesinde (bölgeyle) iktisadi, sosyal, siyasi ve kültürel etkileşimi artırmak Bölge ve dünya barış ve refahına daha büyük katkı yapmak Dünyanın ilk on ekonomisi arasına girmek (1,9 trilyon dolar GSMH) Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013) İstikrar içinde büyümek Geliri adil paylaşmak Küresel ölçekte rekabet gücünü arttırmak Bilgi toplumuna dönüşmek AB ye uyum sürecini tamamlamak Kalkınma Planlarında Temel Hedefler
AR-GE ve yenilik Bilgi ve iletişim teknolojileri KOBİ lerin ve işbirliklerinin önem kazanması, kümelenme Sanayiye daha iyi hizmet eden, ulaştırma, enerji, haberleşme altyapısı ve hizmet sektörleri Finansmana erişimin iyileştirilmesi Çevrenin korunması, sürdürülebilir tedarik ve verimli kaynak kullanımı Tasarım, yenilikçi ürün, fikri mülkiyet hakları, standardizasyon İstihdam ve işgücü hareketliliğinin desteklenmesi Mesleki eğitim ve yaşam boyu öğrenme
Eskişehir Sanayisi Genel Görünüm Mikro Ölçekli (%) Küçük Ölçekli (%) Orta Ölçekli (%) Büyük Ölçekli (%) Bursa 50 38 10 2 Eskişehir 34 46 15 5 Bilecik 27 47 19 7 Kaynak: BTSB 2011, 81 İl Durum Raporu Ağaç ve ağaç ürünleri 3% Giyim eşyaları 3% Kauçukplastik 4% Diger imalatlar 4% Makine ve ekipman (bys) 5% İşletme Sayısına Göre Paylar Mobilya imalatı 8% Diğer 12% Mineral ürünler (metal dışı) 9% Makineekipman kurulumonarım 14% Gıda ürünleri 20% Metal ürünler (m.t.h) 18% Mobilya imalatı 3% Kauçukplastik 4% Motorlu kara taşıtı 5% Diğer ulaşım araçları 6% Makineekipman kurulum ve onarım 7% Giyim eşyaları 9% İstihdama Göre Paylar Diğer 11% Metal ürünleri (m.t.h) 16% Elektrikli teçhizat 11% Gıda ürünleri 15% Mineral ürünler (metal dışı) 13% Kaynak: SGK Kayıtları, 2011 Haziran verileri
Ar-Ge ve İnovasyon Ar-Ge Merkezleri (BTSB, Ağustos 2012) İSTANBUL 32 BURSA 19 ANKARA 17 KOCAELİ 16 İZMİR 12 MANİSA 8 TEKİRDAĞ 7 ESKİŞEHİR 3 ADANA 2 ADAPAZARI 2 AYDIN 1 BALIKESİR 1 BİLECİK 1 BOLU 1 ÇANAKKALE 1 DÜZCE 1 KIRKLARELİ 1 KONYA 1 MALATYA 1 SİVAS 1 YALOVA 1 TOPLAM 129 ARÇELİK BUZDOLABI VE KOMPRESÖR TUSAŞ MOTOR SANAYİİ A.Ş.(TEİ) HİSARLAR GRUP Dayanıklı Tüketim Malları, Savunma Sanayi
Patent Başvuru ve Tescil 100% 90% 80% 2 4 9 9 5 17 27 44 20 Patent Başvurusu 32 100% 90% 80% 1 Patent Tescili 3 3 4 9 5 1 6 70% 70% 60% 60% 50% 40% 30% 71 119 170 244 530 50% 40% 30% 12 16 23 38 74 20% 20% 10% 10% 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK
100% 90% 80% 70% 60% Faydalı Model Başvurusu 9 4 3 2 2 21 24 33 27 32 Faydalı Model Başvuru ve 100% 90% 80% 70% 60% Tescili Faydalı Model Tescili 5 8 3 1 1 19 11 19 26 19 50% 40% 203 216 221 208 231 50% 40% 152 147 150 151 145 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK
Marka Başvuru ve Tescili Marka Başvurusu Marka Tescili 100% 31 24 34 43 54 100% 34 20 16 17 18 90% 543 488 516 581 908 90% 471 354 355 329 279 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 50% 40% 2562 2383 2159 3051 4174 40% 1873 1565 1506 1111 1329 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% 2007 2008 2009 2010 2011 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK
Endüstriyel Tasarım Başvuru ve Tescili Endüstriyel Tasarım Başvurusu Endüstriyel Tasarım Tescili 100% 90% 10 8 4 3 6 39 40 24 43 48 100% 90% 15 6 4 4 5 36 42 25 37 46 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 40% 459 450 424 491 616 50% 40% 472 444 375 475 546 30% 30% 20% 20% 10% 10% 0% 2007 2008 2009 2010 2011 0% 2007 2008 2009 2010 2011 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK
TEYDEP Başvuruları, 1995-2012 Birikimli Kaynak: Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB), 2013 Üniversite Adı Genel Sıralama Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Yetkinliği Fikri Mülkiyet Havuzu İşbirliği ve Etkileşim Girişimcilik ve Yenilikçilik Kültürü Ekonomik Katkı ve Ticarileşme Uludağ Üniv. 25 31 14 19 45 31 Anadolu Üniv. 37 37 42 31 33 24 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Girişimcilik ve Yenilikçilik Sıralaması, ilk 50 Üniversite
Kümelenme Bursa Eskişehir Bilecik Otomotiv Sektörü Seramik Sektörü Seramik Sektörü Tekstil Sektörü Havacılık Sektörü Mermer Sektörü Mobilya Sektörü Raylı Sistemler Sektörü Metal Sektörü Makine-Metal İşleme Sektörü Beyaz Eşya Sektörü Gıda - İşlenmiş Meyve ve Sebze Sektörü ESKİŞEHİR Başatlık Büyüklük Uzmanlık Diğer madencilik ve taş ocakçılığı 0,02 0,04 3,31 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 0,05 0,03 2,58 Diğer ulaşım araçlarının imalatı 0,02 0,08 6,40 Elektrikli teçhizat imalatı 0,04 0,06 5,21 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı 0,02 0,03 2,42 römork) imalatı Spor faaliyetleri, eğlence ve dinlence faaliyetleri 0,01 0,03 2,72 Kaynak: TR41 Bölgesi Kümelenme Analizleri Raporu, 2012
Otomotiv Sektörü Otomotiv Sektörü İstihdam ve İşyeri Sayısı (SGK, Haziran 2011) İstihdam TR içindeki Payı İşyeri Sayısı TR içindeki Payı Bursa 34.632 38,4% 422 15,8% Eskişehir 2.702 3,0% 24 0,9% Bilecik 314 0,3% 2 0,1% TR41 37.648 41,8% 448 16,7% Türkiye 90.150-2.677 - TR41 Bölgesi Otomotiv Sektörü İhracatı, Milyon $ 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000-2010 2011 2012 İhracat İthalat Net Dış Tic. İhracat İthalat Net Dış Tic. İhracat İthalat Net Dış Tic. Bursa 6.792.405 3.026.179 3.766.226 6.918.318 3.275.357 3.642.961 6.504.702 2.726.712 3.777.990 Eskişehir 26.143 4.134 22.010 41.251 1.809 39.442 36.995 3.121 33.874 Bilecik 83 67 16 1 11-11 34 6 28 TR41 6.818.631 3.030.379 3.788.252 6.959.570 3.277.177 3.682.393 6.541.731 2.729.839 3.811.892 Türkiye 14.856.618 5.772.608-915.990 17.043.514 19.896.077-2.852.563 16.246.470 16.808.520-562.049 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Mobilya Sektörü Mobilya Sektörü İstihdam ve İşyeri Sayıları (SGK, Haziran 2011) TR41 Bölgesi Mobilya Sektörü İhracatı, Bin $ İstihdam TR İçindeki Payı İşyeri Sayısı TR İçindeki Payı Bursa 16.349 14,9% 1.425 8,9% Eskişehir 1.403 1,3% 185 1,2% Bilecik 54 0,0% 20 0,1% TR41 17.806 16,2% 1.630 10,2% Türkiye 10.9782-15.987-500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 İhracat TR İçindeki Payı İthalat TR İçindeki Payı Net Dış Ticaret Bursa 420.977 23,1% 78.018 11,0% 342.959 Eskişehir 5.938 0,3% 180 0,0% 5.758 Bilecik 1.633 0,1% 7 0,0% 1.626 TR41 428.548 23,6% 78.205 11,0% 350.343 Türkiye 1.819.567 710.960 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Seramik Sektörü Seramik Sektörü İstihdam ve İşyeri Sayıları (Haziran 2011) TR41 Bölgesi Seramik Sektörü Dış Ticareti, Bin $ İstihdam TR içindeki Payı İşyeri Sayısı TR içindeki Payı Bursa 360 1,0% 20 2,5% Eskişehir 1.251 3,5% 26 3,3% Bilecik 7.861 21,8% 32 4,1% TR41 9.472 26,2% 78 9,9% 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Türkiye 36.085 786 Bursa 2.960 0,2% 10.138 0,8% -7.179 Eskişehir 32.068 2,6% 12 0,0% 32.056 Bilecik 28.018 2,3% 6 0,0% 28.012 TR41 63.046 5,2% 10.156 0,8% 52.890 Türkiye 1.214.710 603.115 611.595 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri Sektörü Tekstil, Hazır Giyim, Deri Sek. İstihdam ve İşyeri Sayıları (Haziran 2011) İstihda TR İçindeki İşyeri TR İçindeki m Payı Payı Bursa 76.313 9,3% 4.179 8,3% Eskişehir 4.950 0,6% 110 0,2% Bilecik 932 0,1% 22 0,5% TR41 82.195 10,0% 4.311 8,6% Türkiye 822.158 50.30 5 TR41 Bölgesi Tekstil, Hazır Giy. Deri Sek. Dış Ticareti, Bin $ 1.800.000 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 Bursa 2.960 0,2% 10.138 0,8% -7.179 Eskişehir 32.068 2,6% 12 0,0% 32.056 Bilecik 28.018 2,3% 6 0,0% 28.012 TR41 63.046 5,2% 10.156 0,8% 52.890 Türkiye 1.214.710 603.115 611.595 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Havacılık Sektörü SASAD Havacılık ve Uzay Grubu Firmaları Firma Faaliyet Alanı Şehir Alp Havacılık Helikopter parçaları Eskişehir Global Teknik İnsansız hava, kara ve deniz Ankara araçları Havacılık ve Uzay Kümelenmesi Derneği Üye firmalar arası işbirliği, koordinasyon İzmir HMS Makine Helikopter, uçak, roket, askeri İzmir haberleşme cihazlarına ait mekanik parçalar, mekanizmalar Kale Havacılık Gövde, kanat, kanatçık İstanbul parçaları, basınç kompresörü alt sistemleri ve motor egzoz kanatçıkları TEI Uçak ve helikopter motorları Eskişehir TUSAŞ-TAI Sabit ve döner kanatlı hava platformları, insansız hava araçları, uydu tasarım, modernizasyon, sistem entegrasyonu, üretim, entegre lojistik destek Ankara Eskişehir Havacılık Sektörü İhracatı (Bin $) 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Eskişehir: Ülke geneli aynı sektörde istihdam edilenlerin 24,5% (2011 Haziran) Ülke genelinde özel olarak bu alanda faaliyet gösteren işyerlerinin 1/3 ü (2011 Haziran) Havacılık ve uzay taşıtları sektörü, 2012 yılında 263.334.000 $ ihracat, 40.368.000 $ ithalat (2012) Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri
Raylı Sistemler Demiryolu Lok. ve Vagonların İmalatı İstihdamı (Haziran 2011) İstihdam Türkiye İçindeki Payı İşyeri Sayısı Türkiye İçindeki Payı Bursa - - - - Eskişehir 1.501 17% 6 5% Bilecik 45 1% 1 1% TR41 1.546-7 - Türkiye 8.663-116 - Eskişehir-Raylı Sistemler Sektörü Dış Ticareti, Bin $ 50000 40000 30000 20000 10000 0-10000 -20000-30000 -40000-50000 Bursa ili 2012 yılında 2.787.000 dolarlık ihracat, 28.191.000 dolarlık ithalat ile 25 milyon dolar, 2011 yılında 107 milyona yakın dış ticaret açığı vermiştir. Eskişehir de demiryolu ve tramvay lokomotifleri ile vagonları üretimi sektöründe 1.100.000 dolarlık ihracat ve 12.840.00 dolarlık ithalat ile 12 milyon dolara yakın bir açık vermektedir (TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, 2012)
İstihdam TR İçindeki İşyeri TR İçindeki Payı Payı Bursa 3.898 4,1% 425 4,4% Doğaltaş Sektörü Doğaltaş Sektörü İstihdam ve İşyeri Sayıları, Haziran 2011 TR41 Bölgesi Doğaltaş Sektörü İhracatı, Bin $ 120.000 100.000 80.000 Eskişehir 2.141 2,3% 211 2,2% Bilecik 2.572 2,7% 158 1,6% TR41 8.611 9,1% 794 8,3% 60.000 40.000 20.000 0 Türkiye 94.971 9.616 İhracat Ülke İçindeki İthalat Ülke İçindeki Net Dış Ticaret Bursa 68.816 3,4% 853 0,0% 67.963 Eskişehir 20.910 1,0% 254 0,0% 20.655 Bilecik 22.081 1,1% 21.793 1,1% 288 TR41 111.807 5,6% 22.900 1,1% 88.906 Türkiye 1.997.363 308.071 1.689.292 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Makine-Metal Sektörü Makine-Metal Sekt. İstih. ve İşyeri Sayıları (Haziran 2011) İstihdam TR İçindeki İşyeri Sayısı TR İçindeki Bursa 61.977 9,2% 3.121 5,8% Eskişehir 10.338 1,5% 578 1,1% Bilecik 4.724 0,7% 89 0,2% TR41 77.039 11,5% 3.788 7,1% TR41 Bölgesi Makine-Metal Sekt. Dış Ticareti, Bin $ 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0-1.000.000-2.000.000 Türkiye 672.709 53.388-3.000.000 İhracat TR İçindeki Payı İthalat TR İçindeki Payı Net Dış Ticaret Bursa 1.296.208 2,7% 3.271.029 6,4% -1.974.821 Eskişehir 325.781 0,7% 300.979 0,6% 24.802 Bilecik 21.774 0,1% 66.389 0,1% -44.614 TR41 1.643.764 3,5% 3.638.397 7,1% -1.994.633 Türkiye 47.596.262 51.159.010-3.562.748 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
İstihdam Elektrikli Makine-Teçhizat İmalatı Elek. Mak.-Teçh. İmal. İstih. ve İşy. Sayıları (Haziran 2011) TR İçindeki İşyeri Sayısı TR İçindeki Bursa 2.944 3,5% 121 2,8% TR41 Bölgesi Elek. Mak.-Teçh. İmal. Sektörü Dış Tic, Bin $ 800.000 600.000 400.000 Eskişehir 5.387 6,4% 48 1,1% Bilecik 223 0,3% 4 0,1% TR41 8.554 10,2% 173 3,9% Türkiye 83.602 4.399 200.000 0-200.000-400.000 Bursa 328.934 3,3% 591.514 6,2% -262.580 Eskişehir 55.521 0,5% 21.368 0,2% 34.152 Bilecik 2.163 0,0% 768 0,0% 1.395 TR41 386.618 3,8% 613.650 6,4% -227.032 Türkiye 10.099.880 9.536.975 562.905 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
Kimya Sektörü Kimya Sektörü İstihdam ve İşyeri Sayıları İstihdam TR İçindeki İşyeri Sayısı TR İçindeki Bursa 7.388 9,5% 264 6,1% Eskişehir 519 0,7% 23 0,5% Bilecik 132 0,2% 8 0,2% TR41 8.039 10,4% 295 6,8% Türkiye 77.443 4.325 TR41 Bölgesi Kimya Sektörü Dış Ticareti 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0-500.000-1.000.000-1.500.000-2.000.000 İhracat Ülke İçindeki İthalat Ülke İçindeki Net Dış Ticaret Bursa 203.277 2,8% 1.464.604 4,6% -1.261.326 Eskişehir 3.380 0,0% 61.607 0,2% -58.226 Bilecik 56 0,0% 2.639 0,0% -2.583 TR41 206.714 2,8% 1.528.850 4,8% -1.322.136 Türkiye 7.311.665 31.701.194-24.389.529 Kaynak: TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri, Bin $
60% 55% 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% Mesleki ve Teknik Eğitim 2008-09 2009-10 2010-11 2011-12 2012-13 2007-08 Ülke İçindeki Net Mesleki ve Teknik Okullaşma Oranları 2008-09 Ülke İçindeki 2009-10 Ülke İçindeki Bursa Eskişehir Bilecik Türkiye 2010-11 Ülke İçindeki Bursa 9.460 2,6% 10.655 2,9% 8.787 2,5% 8.692 2,5% Eskişehir 2.969 0,8% 2.808 0,8% 2.462 0,7% 2.351 0,7% Bilecik 1.118 0,3% 1.057 0,3% 845 0,2% 1.096 0,3% TR41 13.547 3,7% 14.520 3,9% 12.094 3,4% 12.139 3,5% Türkiye 368.164 371.332 355.939 349.736 Kaynak: TÜİK Eğitim İstatistikleri, 2007-2011. Mesleki eğitim merkezleri ve 3308 sayılı kanuna göre açılan meslek kursları kapsamında değerlendirilmiştir.