M S STEM ZYOLOJ (GASTRO NTEST NAL S STEM

Benzer belgeler
M S STEM ZYOLOJ (GASTRO NTEST NAL S STEM Doç.Dr.Mitat KOZ

SİNDİRİM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ III. Doç.Dr. Senem Güner

SİNDİRİM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ (GASTROİNTESTİNAL SİSTEM (GİS) Prof.Dr.Mitat KOZ

SİNDİRİM SİSTEMİ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr.Mitat KOZ

Sindirim Sistemi Fizyolojisi

SİNDİRİM SİSTEMİ. Prof. Dr. Taner Dağcı

SİNDİRİM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN

SİNDİRİM SİSTEMİ (Gastrointestinal Sistem - GİS) HASTALIĞI OLAN BİREY ve HEMŞİRELİK BAKIMI

Sindirim sisteminin fonksiyonu,, vücuda v. alınan besin maddelerini mekanik ve kimyasal olarak parçalamak alamak ve gerekli olanlarını kan

11. SINIF KONU ANLATIMI 43 SİNDİRİM SİSTEMİ 2 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

Karbonhidrat, protein, ya gibi besin maddelerinin yapı ta larına parçalanmasına, sindirim adı verilir. Sindirim iki a amada gerçekle ir.

YRD. DOÇ. DR. Kadri KULUALP HASTALIKLAR BİLGİSİ

İNSANDA SİNDİRİM İnsanda sindirim sistemi; ağız, yutak, yemek borusu, mide, ince bağırsak, pankreas, karaciğer, kalın bağırsak ve anüs olmak üzere 9

11. SINIF KONU ANLATIMI 42 SİNDİRİM SİSTEMİ 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ORGANLARI

GASTROİNTESTİNAL SİSTEM CERRAHİ ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ. Yrd.Doç.Dr.Fatih Taşkesen Dicle Üniversitesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı

Büyük moleküllü besin maddelerinin, sindirim sistemi organlarında parçalanarak, kana geçebilecek hale gelmesine sindirim denir.

Kazanım Merkezli Çalışma Kağıdı 1. Ünite Vücudumuzda Sistemler Sindirim Sistemi

Prof. Dr. Cihat GÜZEL. Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

Genel Sindirim Tipleri Hayvanlarda sindirim enzimlerinin etkisi ya vücut dışında (ekstraintestinal) ya da vücut içinde (intraintestinal) olur.

BİY 471 Lipid Metabolizması-I. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi

Özofagus Mide Histolojisi

7. ÜNİTE - Beslenme İlkelerini Fiziksel Aktivite Programına Uygulamak. Bölüm -5- Beslenme ve sindirim ile ilgili kavramlar

Sindirim,işlemi çiğnemeyle ağızda başlar. Artık maddelerin dışarı atılması ile anüste son bulur.

SİNDİRİM. . canlılarda dışarıdan alınan besinlerin hücreler tarafından kullanılabilir hale gelmesi için sindirilmesi gerekir.

Besin maddelerinin su ve enzimler yardımıyla yapıtaşlarına kadar parçalanması olayına sindirim denir.

Sindirim Sistemi. 1 Molekül 9 Molekül. (Fiziksel Kimyasal. Sindirim) Protein Büyük Moleküllü Mineral Küçük Mol. Besin

SİNDİRİM SİSTEMİ FİZYOLOJİSİ

BALIKLARDA SİNDİRİM VE SİNDİRİM ENZİMLERİ. İlyas KUTLU Kimyager Su Ürünleri Sağlığı Bölümü. vücudun biyokimyasal süreçlerinin etkin bir şekilde

Besinsel Gereksinimler

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 25 ARALIK 02 MART 2018)

ÜRİNER SİSTEM ANATOMİ ve FİZYOLOJİSİ

HAYVANLARDA SİNDİRİM SİSTEMİ. YRD. DOÇ. DR. ASLI SADE MEMİŞOĞLU kisi.deu.edu.tr/asli.memisoglu

Fen Bilimleri Kazanım Defteri

YGS ANAHTAR SORULAR #4

ADIM ADIM YGS LYS Adım BOŞALTIM SİSTEMİ 3

Sindirim Sistemi Fizyolojisi Ders Notları

DÖNEM II DERS YILI SİNDİRİM VE METABOLİZMA DERS KURULU ( 24 ARALIK MART 2019)

BÖLÜM I HÜCRE FİZYOLOJİSİ...

ÝÇÝNDEKÝLER. 1. ÜNÝTE Vücudumuzdaki Sistemler SÝNDÝRÝM SÝSTEMÝ Ölçme ve Deðerlendirme Kazaným Deðerlendirme Testi

YGS ANAHTAR SORULAR #3

ENDÜSTRIDE VE CANLILARDA ENERJI. Canlılarda Enerji

T.C. MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM & ÖĞRETİM YILI DÖNEM II

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU

FEN ve TEKNOLOJİ. Besinler ve Sindirim. Konu Testi. Sınıf Test Besin içeriği. 4. Sindirim. Pankreas öz suyu kalın bağırsağa dökülür.

Ayxmaz/biyoloji SİNDİRİM VE SİSTEMLERİ

Suda çözünebilen nişasta molekülleri pityalin (amilaz) enzimiyle küçük moleküllere parçalanır.

HÜCRE FİZYOLOJİSİ Hücrenin fiziksel yapısı. Hücre membranı proteinleri. Hücre membranı

Canlılarda Beslenme, Sindirim ve Sindirim Sistemi

ENDOKRİN BEZ EKZOKRİN BEZ. Tiroid bezi. Deri. Hormon salgısı. Endokrin hücreler Kanal. Kan akımı. Ter bezi. Ekzokrin hücreler

Ağız besinlerin sindirim sistemine giriş yolu olan ağız, dudaklar, dil ve tükrük bezlerini içerir

Sindirim Sistemi Etkinlikleri 1

Hücre. 1 µm = 0,001 mm (1000 µm = 1 mm)!

GENEL SORU ÇÖZÜMÜ ENDOKRİN SİSTEM

GOÜ TIP FAKÜLTESİ DÖNEM II IV. KURUL

Ders Yılı Dönem-II Sindirim Sistemi Ders Kurulu

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ

DR. OKTAY ARDA. İnce Barsak. Sindirimin Sona Erdiği Yer Besin Maddesi Absorbsiyonu Endokrin Sekrasyonu

11. SINIF KONU ANLATIMI 32 DUYU ORGANLARI 1 DOKUNMA DUYUSU

KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ KOCAELİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU

D.Ü. TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM-II SİNDİRİM SİSTEMİ DERS KURULU

T. C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI DÖNEM II SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ

NATURAZYME Naturazyme enzim grubu karbohidrazlar, proteaz ve fitaz enzimlerini içerir.

DÖNEM 2- I. DERS KURULU AMAÇ VE HEDEFLERİ

İAL biyoloji. ayxmaz/biyoloji

SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ III. DERS KURULU (23 ARALIK OCAK ŞUBAT 2014)

SİNDİRİM SİSTEMİ. Sindirim işlemi 4 aşamadan meydana gelir;1 - çiğneme ve yutma, 2-sindirim,3 -emilim,4 atılım

YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf 2 KARBONHİDRAT LİPİT (YAĞ)

METABOLİZMA VE BOŞALTIM SİSTEMİ DERS KURULU DERS KURULU -IV

Özel Formülasyon DAHA İYİ DAHA DÜŞÜK MALIYETLE DAHA SAĞLIKLI SÜRÜLER VE DAHA FAZLA YUMURTA IÇIN AGRALYX!

CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER

BESLENME İLKELERİ BESLEME, BESİN ÖĞESİ VE SAĞLIK

İnsan vücudunda üç tip kas vardır: İskelet kası Kalp Kası Düz Kas

ENDOKRİN SİSTEM #4 SELİN HOCA

D.Ü. TIP FAKÜLTESİ DERS YILI DÖNEM-II SİNDİRİM SİSTEMİ DERS KURULU

DEÜ TIP FAKÜLTESĐ EĞĐTĐM YILI DÖNEM 1/3. BLOK/UYGULAMA 9 UYGULAMA REHBERĐ

Pankreas hem endokrin hem de ekzokrin fonksiyona sahip bir bezdir. Ekzokrin fonksiyonu bikarbonat ve sindirim enzimlerini oluşturmaktır.

Fizyoloji Nedir? 19/11/2015. FİZYOLOJİ KAVRAMI ve HÜCRE. Yaşayan organizmaların karakteristik özellikleri nelerdir?

SİNDİRİM SİSTEMİ 8. HAFTA. Yrd. Doç. Dr. Kadri KULUALP Yrd. Doç. Dr. Önder AYTEKİN

DAHA İYİ ÖZEL FORMÜLASYON. Yumurta Verim Kabuk Kalitesi Yemden Yararlanma Karaciğer Sağlığı Bağırsak Sağlığı Bağışıklık Karlılık

Besin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta

YÜKSEK İHTİSAS ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI. Dönem II TIP 2030 SİNDİRİM ve METABOLİZMA DERS KURULU

METABOL ZMA. Metabolizmanın amacı nedir?

İNSAN VÜCUDU İLE TANIŞMA...

Beslenmeden hemen sonra, artan kan glikoz seviyesi ile birlikte insülin hormon seviyesi de artar. Buna zıt olarak glukagon hormon düzeyi azalır.

İLAÇLARIN VÜCUTTAKİ ETKİ MEKANİZMALARI. Öğr. Gör. Nurhan BİNGÖL

OTONOM SİNİR SİSTEMİ (Fonksiyonel Anatomi)

SİNDİRİM VE METABOLİZMA SİSTEMLERİ DERS PROGRAMI

GÖRSEL OLMAYAN DUYU SİSTEMLERİ

SİNİR SİSTEMLERİ. SANTRAL SİNİR SİSTEMİ Beyin. Anatomik Olarak PERİFERİK SİNİR SİSTEMİ His Motor

Canlının yapısında bulunan organik molekül grupları; o Karbonhidratlar o Yağlar o Proteinler o Enzimler o Vitaminler o Nükleik asitler ve o ATP

Sindirim Fizyolojisi

KARBONHİDRATLAR. Glukoz İNSAN BİYOLOJİSİ VE BESLENMESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ OLAN

HÜCRE ZARINDA TAŞIMA PROF. DR. SERKAN YILMAZ

13 HÜCRESEL SOLUNUM LAKTİK ASİT FERMANTASYONU

SİNDİRİM SİSTEMLERİ 1

MİNERALLER. Dr. Diyetisyen Hülya YARDIMCI

PROTEİNLER ve METABOLİZMASI. Prof.Dr. Sakine YALÇIN

İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ

Akıllı Defter. 9.Sınıf Biyoloji. vitaminler,hormonlar,nükleik asitler. sembole tıklayınca etkinlik açılır. sembole tıklayınca ppt sunumu açılır

İ. Ü İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Filiz Aydın

Transkript:

SİNDİRİM M SİSTEMS STEMİ FİZYOLOJİSİ (GASTROİNTEST NTESTİNAL NAL SİSTEM S STEM (GİS)

Sindirim sistemi kendisine sunulan besin maddelerinden enerji ve metabolik yapı taşlar larını çıkarmak için i in çalışır. Bu süres reçte ilk aşama a ama çok iyi koordine edilmiş hareketlerin yiyecek maddelerini parçalamalar alamalarıdır. r. İkinci aşama a ama ise yiyecek maddelerinin emilecek kadar küçük üçük k hale getirilmesi için, i in, çok sayıda enzimlerle karış ıştırılmasıdır. Üçünc ncü aşama ama ise parçalanm alanmış besin maddelerinin emilmesidir.

Sindirim-Emilim Sindirim: Büyük k besin moleküllerinin llerinin sindirim kanalında nda mekanik ve kimyasal olarak daha küçük üçük k partiküllere ayrılmas lması Emilim: Küçük k besin moleküllerinin llerinin ince bağı ğırsaklardan kana ve lenf dolaşı şımına geçmesi

Motilite: Sindirim sisteminin ana fonksiyonları 4 tanedir. Yiyeceklerin küçük üçük k parçalara alara bölünmesini, b karış ıştırılmasını ve iletilmesini sağlayan kas aktivitesidir. Sekresyon: Enzimler, mukus ve elektrolitlerden oluşan sulu sıvının s salgılanmas lanmasıdır. Sindirim: Büyük k besin moleküllerinin llerinin sindirim kanalında nda mekanik ve kimyasal olarak daha küçük üçük k partiküllere ayrılmas lması. Emilim(Absorpsiyon Absorpsiyon): Parçalanan alanan küçük üçük k moleküllerin llerin organizma tarafından alınmas nmasıdır. Diğer bir ifadeyle küçük üçük k besin moleküllerinin llerinin ince bağı ğırsaklardan kana ve lenf dolaşı şımına geçmesi.

Sindirim sistemi basit olarak ağızda başlay layıp p anüste sonlanan bir kanal sistemi ve bununla irtibatta bulunan salgı bezlerinden oluşur. ur.

Sindirim kanalı Sindirim ve emilim olaylarının gerçekle ekleştiği i ağıa ğızdan anüse kadar olan bölüm. Her bir bölümüb özel bir fonksiyona göreg adapte olmuştur. Bu yapılar; Ağız, Farinks (yutak), özefagus(yemek borusu), mide, ince bağı ğırsaklar, kalın bağı ğırsaklar, rektum, anal kanal, anus.

Sindirim kanalı ile ilişkili yapılar Sindirim sisteminde sindirim kanalına dahil olmayan ancak sindirim sistemi ile ilişkili yapılar da vardır. r. Bunlar; Dişler, dudaklar, çeneler, tükrük bezleri, pankreas, karaciğer, safra kesesidir.

Sindirim kanalının n yapısı Sindirim kanalının n bütün b n bölümleri b aynı temel doku tabakalarına sahiptir. Tüp p tarzındaki yapılar ların n duvarı içten dışa a doğru; mukoza-submukoza submukoza- muskülaris externa-seroza serozaşeklindedir. eklindedir.

Mekanik ve Enzimatik Parçalanma alanma Yiyecek maddelerinin mekanik parçalanmalar alanmaları ve sulandırılmalar lmaları, makromoleküller ller halinde alınan yiyeceklerin, enzimatik parçalanma alanma hızınıh artırmaya rmaya önemli ölçüde yardımc mcıdır. Enzimatik parçalanma, alanma, moleküllerin llerin kolayca absorbe edilecek boyutlara küçük üçülmesini sağlar. Bütün n bunların n sonucunda sindirimde dört d temel olayın varlığı ortaya çıkmaktadır. Bu olaylar sırass rası ile, mekanik parçalanma, alanma, sulandırılma, lma, enzimatik parçalanma alanma ve absorbsiyondur. Mekanik parçalanma alanma ile yiyecek maddeleri ufak parçalara alara öğütülür. Öğütme işlemi i enzimlerin kolayca etki edebilmesi için i in yüzeyy zey alanını genişletir, bu da enzimatik parçalanma alanma hızınıh artırır. r.

Enzimler parçalad aladıkları molekül l tipine bağlı olarak dört d gurup altında toplanırlar. Amilazlar: Nişasta gibi polisakkarit yapısındaki maddeleri parçalayan alayan enzimler. Lipazlar: Yağlar ları parçalayan alayan enzimler. Proteazlar: Proteinleri ve polipeptidleri parçalayan alayan enzimler. Nükleazlar: Nükleik asitleri ve nükleotidleri n parçalayan alayan enzimler.

İNTESTİNAL NAL PEPTİDLER/HORMONLAR Sindirim sisteminin fonksiyonlarının çoğu sindirim kanalının n kendisi tarafından yapılan hormonlar tarafından düzenlenir. d Gastrin Kolesistokinin Sekretin Gastrikİnhibitory Peptid somatostatin

Gastrin Midenin antral bölümündeki mukozada bulunan G hücreleri h tarafından yapılır r ve mide asit sekresyonunun regülasyonunda önemli rol oynar. G hücreleri h mideden başka duodenum ve daha az miktarda olmak üzere jejenumda da bulunmaktadır.

Kolesistokinin İnce bağı ğırsağın n her yerinde bulunan I hücreleri tarafından salınır. Ana etkisi pankreatik enzim sekresyonunu uyarmak, safra kesesini kasmak ve mide boşalmas almasını engellemektir.

Sekretin Çoğunluğu duodenumda bulunan S hücreleri tarafından salınır. Sekretin pankreatik ve hepatik salgılamay lamayı uyarırken, rken, mide asit sekresyonunu inhibe eder.

Gastrikİnhibitory Peptid Duodenum ve jejenumdaki enteroendokrin hücreler tarafından salınır. Gastrikİnhibitory Peptid pankreastan insülin salınımını artırırken, rken, yükseky konsantrasyonlarda mide asit sekresyonunu inhibe eder

somatostatin G hücrelerinin h gastrin salgılamas lamasını inhibe eder, dolayısı ile mide asit sekresyonunu inhibe eder. Bu hormon gastrointestinal sistemin diğer kısımlarında ve merkezi sinir sisteminde de bulunur.

Sindirim Sistemini Oluşturan Yapılar ve Görevleri

Ağız Ağız z besinlerin vücuda v girdiği i bölümdb mdür. Ağız z dudaklar ve çeneler, dil ve tükrük bezlerini ihtiva eder. Dudaklar ve çeneler gıdaları çiğnenebilir pozisyonda tutarak sindirime yardım m eder. Dil nemlendirilmiş ve çiğnenmiş gıdaların n bir bolus (topak halinde) olarak yutulmasına yardım m etmek üzere farinkse iletilmesine yardım m eder. Ayrıca dil tat tomurcukları ihtiva eder.

Tükrük bezleri Ağızda 3 çift geniş tükrük bezi bulunur. Parotid; kulağı ğın önünde nde ve altında Submandibular;mandibulan mandibulanın alt ucunun altında Sublingual;ağı ğız z tabanında nda dilin altında Bu bezler kimyasal sindirimi ağıa ğızda başlat latırlar, Tükrük salgısını yada salyayı oluştururlar, bütün n bezler içeriklerini i ağıa ğız z boşlu luğunauna boşalt altırlar.

Tükrük salgısının n içerii eriği... i... Tükrük salgısı içinde inde su, tuzlar, proteinler, antikorlar, tamponlar ve sindirim enzimi amilaz bulunur. Amilaz karbonhidrat sindirimini başlat latır.

Tükrük salgısının n görevlerig Karbonhidrat sindiriminin başlat latılması, Gıdaların n nemlendirilip kayganlaştırılarak larak kolayca yutulabilir hale getirilmesi, Besin moleküllerinin llerinin eritilerek tadlarının alınmas nmasına na yardımc mcı olmak, Bakterilerin kontrol altına alınmas nması.

Tükrük salgısının n düzenlenmesid Besinlerin tadı, kokusu, teması ve hatırası tükrük salgısını uyarır. Stres ve dehidratasyon sekresyonu inhibe eder ve ağızda kuruluğa neden olur.

ÇİĞNEME Çiğneme lokmayı küçük k parçalara alara ayırarak, tükürükle kle karış ıştırıp, yumuşat atır r ve yutmaya hazır hale getirir. Çiğneme yiyeceğin, in, enzimlerin sindirim etkisine daha açık a k hale gelmesini sağlar, ancak sindirim için in çiğneme şart değildir, çünk nkü mide de yiyecekleri parçalayabilir. alayabilir. Çiğneme aynı zamanda tükürük t k salgısını uyarır. r. Çiğneme çok sayıda kasın n santral sinir sistemindeki çiğneme merkezi tarafından koordinasyonuyla sağlan lanır.

YUTMA Yiyecekleri mideye göndermeg aktif bir olaydır, elleri üzerinde baş aşağı kalkmış bir insan yiyecekleri ve hatta sıvılars ları yutabilir. Yutma istemli başlar fakat otonom bir refleks ile devam eder. Lokmanın n mideye ulaşmas ması 5-10 saniye sürer. s

Yutma işlemi i sırass rasında ağıa ğız z kapanır r ve dil lokmayı yumuşak damağa a doğru iter, bu sırada s yumuşak damak yukarı ve geriye doğru çekilir, böylece b lokmanın n nazal kaviteye kaçmas ması önlenmiş olur. Yutma sırass rasında soluk alma durdurulur ve glottis havayolunu kapamak için i in epiglottisin üzerine kayar. Bu sırada s farinks gevşeyip eyip lokmayı alırken, üst özefageal sfinkter gevşer, er, bunun üzerine farinksin alt kısmk smı kasılır r ve lokmayı özefagusa fırlatır. r. Glottis yerine gelince solunum tekrar başlar.

Lokma mideye peristaltik hareketlerle iletilir. Beyin sapındaki yutma merkezi damaktan, farinksten,, ve özafagustan duyusal inputlar alır. Farinks ve özafagusun üçte bir üst kısmk smı çizgili kastan yapıld ldığı için in somatik sinir sisteminin lifleri ile inerve edilir. Özafagusun üçte ikilik alt kısmk smı ise düz d z kastan yapılm lmıştır, myenterik pleksus tarafından kontrol edilir ve N. vagustan parasempatik lif alır. Özafagusun alt kısmk smında peristalsis gastrointestinal kanalın n diğer kısımlark mlarında olduğu u gibidir. Alt özafagus sfinkterinin gevşemesi emesi lokmanın n mideye geçmesini sağlar. Akalazya denilen hastalıkta Auerbach (myenterik) pleksusu doğuştan olmadığı için in alt özafagus sfinkteri gevşeyemez, eyemez, bu hastalarda yutma güçg üçlüğü vardır. r.

Kusma Kusma ters peristalsis değildir. Medulla oblongatadaki kusma merkezi tarafından koordine edilen bu kompleks refleks şöyle gerçekle ekleşir. Diyafram ve abdominal kasların n kasılmas lması intra-abdominal abdominal basınc ncı artırırken, rken, plevral basınc ncı azaltır. Mideyle duodenum arasındaki pilor sfinkteri kasılır. Özafagus ve kardia gevşer. er. Yutarken olduğu u gibi, nazal ve havayolu pasajları kapanır. Kusma refleksi santral sinir sistemindeki kemoreseptörler, rler, mide ve duodenumdaki kemo ve mekano reseptörler rler tarafından tetiklenir. Bu refleksin amacı organizmayı yutulan zehir ya da toksinlere karşı korumaktır. r. Bu refleks boğazdaki dokunma reseptörleri rleri ve içi kulaktaki labirintin aşırı yüklenmesi (araç tutması) ) ile de uyarılır. r.

Mide Mide gıdalarg daların n depolandığı ığı,, karış ıştırıldığı ve sindirildiği i organdır. r. Özefagustan gelen gıdalar g midye alt özefageal girişten girerler ve pilor pompası aracılığı ığıyla pilorik bölgeden çıkarak ince bağı ğırsaklara geçerler. erler.

Midenin bölümlerib Mide 4 bölümde b incelenir; 1. Kardia 2. Fundus 3. Gövde 4. Pilorik bölge

Midenin görevlerig 1. Depolama: gıda ince bağırsaklara verilmeye hazır hale gelene kadar midede depolanır, gerekli olduğu hallerde 4 L kadar genişleyebilir. 2. Karıştırma-parçalama:gıdaları küçük partiküllere ayırarak onların mide sıvıları ile temasını-karışmasını sağlar. 3. Kimyasal sindirim: HCl ve enzimler mideye girmiş olan pek çok bakteriyi öldürür ve protein sindirimi başlatılır, 4. Sentez:İntrensek faktör (B12 vitaminin emilimi için) sentezler. 5. Emilim(çok az miktarda), örneğin etil alkol

Kimus-mide mide içerii eriği Parçalanan alanan besin partikülleri ve mide sıvılarının n karışı ışımının n oluşturdu turduğu çorba kıvamk vamındaki sıvıya s kimus denir.

Mide boşalmas alması-düzenlenmesi Mide boşalmas alması kimusun ince bağı ğırsaklara geçmesidir. Gastrik boşalma da denir. Mide düedonum (ince bağı ğırsakların n ilk bölümü) ) ve merkezi sinir sistemindeki pek çok faktör r tarafından gözlenipg düzenlenir.

Mide boşalmas alması-düzenlenmesi Mide boşalmas almasının n uyarılmas lması midede oluşur. ur. Mide basit feedback sistemi ile pilor pompasını kontrol eder.mide doldukça pilor pompası daha fazla yüke y maruz kalır Mide boşalmas alması mide içerii eriğine ine de bağlıdır. Kısmen sindirilmiş proteinler, alkol ve kafein gibi uyarıcılar mide boşalmas almasını uyarır. r.

Mide boşalmas alması-düzenlenmesi Midenin gerilmesi (besinler ile doldukça) vagus sinirinin uyarılmas lmasına yol açar. a ar. Vagal uyarılma (parasempatik etki) peristaltik hareketleri güçg üçlendirir ve mideden gastrin hormonu salınmas nmasına na neden olur. Gastrin hormonu mide hareketlerini ve mide salgılar larını daha da artırır. r. Bu arada pilor sfinkteri hevşer er ve kimus düedönuma geçer. er.

Mide boşalmas alması-düzenlenmesi Gastrik boşalma primer olarak düedönum tarafından inhibe edilir. Düedonumdaki kimusun içinde inde bulunan yağ ve asitin miktarı nöral ve hormonal mekanizmalar ile mide boşalmas almasını inhibe eder.

Mide boşalmas alması-düzenlenmesi Nöral Kontrol-Enterogastrik refleks; Enterogastrik refleks mide motilitesini ve gastrik salgılanmay lanmayı azaltır. Hormonal kontrol-enterogastronlar Enterogastronlar; Sekretin, kolesistokinin ve gastrik inhibitör peptid hormonları ile sağlan lanır.

Mide sıvısıs Mide günlg nlük k olarak yaklaşı şık k 1.5 Litre sıvı salgılar. lar. Bu sıvı; s Hidroklorik asit (HCl( HCl), Mukus, Pepsinojen (pepsin enziminin öncüsü), İnterenksek faktör, Lipaz (az miktarda) ihtiva eder.

Mide neden kendi duvarını sindirmez? Mukus Mukus tabakasındaki yırty rtıklar veya hasarlar mide ülserine yol açar. a ar.

Mide sıvısının s n salgılanmas lanmasının kontrolü Mide sıvısının s n salgısı 3 aşamada a amada kontrol edilir. Sefalik faz; Besinlerin görülmesi, g koklanması veya tadılmas lması salgıyı başlat latır. Gastrik (mide)fazı; Midenin besin ile dolmasına cevap olarak salgılama lama İntestinal (bağı ğırsak) fazı; Aşırı mide sıvısıs sekresyonunu önleyici inhibitör komponenttir.. Besinlerin ince bağı ğırsaklara geçişiyle iyle başlar.

İnce bağı ğırsaklar Kimus midede 1-31 3 saat kaldıktan ktan sonra ince bağı ğırsaklara geçer. er. Kimus ince bağı ğırsaklarda kas kasılmalar lmalarıyla daha da karış ıştırılır. r. Kimus ince bağı ğırsaklarda 1-61 6 saat kalır. İnce bağı ğırsaklarda karbonhidrat ve protein sindirimi tamamlanır, yağ sindiriminin büyük b k bir bölümüb gerçekle ekleşir. Sindirimi tamamlanmış moleküller ller kan ve lenf dolaşı şımına verilmek üzere emilirler

İnce bağı ğırsakların n bölümlerib Duodenum: İnce bağırsakların C şeklindeki başlangıç bölümüdür Yaklaşık 25 cm uzunluğundadır, pankreas ve safra kesesinden gelen enzimlerin kimus ile karışımı sağlanarak sindirimin kalan bölümü tamamlanır. Jejenum: Yaklaşık 1 metre uzxunluğundadır Pek çok kıvrım (plika) ve villus içerir Sindirim ve emilim görevleri vardır Ileum: Yaklaşık 2 metredir Emilimin büyük bir bölümü gerçeleştirilir Peyer s patchleri (lymphoid tissue) ihtiva eder.

Villi-mikrovilli İnce bağı ğırsaklardaki çıkıntılara villi denir, Bunlar emilim yüzeyini y artırırlar rlar Villilerde ayrıca mikrovilli adı verilen ilave çıkıntılarda vardır. r.

İnce bağı ğırsak fonksiyonları İnce bağı ğırsakların n ana görevi g sindirim ve emilimdir. Sindirim ve emilim bağı ğırsak duvarındaki düz d z kasların n hareketi ve enzimlerin kimyasal etkileriyle oluşur. ur. Enzimlerin bir bölümüb pankreastan salgılan lanır.

İnce bağı ğırsak enzimleri Bağı ğırsak duvarındaki mukozal ve submukozal bezler bağı ğırsak salgılar larını ve enzimlerini sektere ederler. Bu salgılar lar ve enzimler karbonhidrat, protein ve yağ sindirimine yardım m eder. Bağı ğırsak salgısı (sıvısı); Su, tuz ve mukus ince bağı ğırsak enzimleri ve ince bağı ğırsak hormonları bulunur.

İnce bağı ğırsak enzimleri Enterokinazlar Pankreas enzimi tripsinojeni aktif hali olan tripsine çevirir. Disakkaridazlar Sükraz, maltaz ve laktaz (karbonhidrat sindirimi tamamlanır) Aminopeptidazlar Protein sindirime yardım m eden ederler

İnce bağı ğırsak hormonları Sekretin: pamkreas ve karaciğer salgılarını artırır. Kolesistokinin-Cholecystokinin (CCK):pankreas enzimlerinin üretimini ve salınımı, safra kesesinden safra salgısını uyarır. Gastrin: gastrik salgılanmayı ve gastrik motiliteyi uyarır.

Emilim -absorption Karbonhidrat, protein ve lipit sindirim ürünleriyle elektrolitler, vitaminler ve su ince bağı ğırsaklar tarafından emilir. Karbonhidratlar, monosakkarit (glikoz, fruktoz,galaktoz galaktoz) ) olarak kolayca emilir. Proteinler yapısal amimo asitlere ayrıld ldıktan sonra emilir. Lipitlerin emilimi biraz daha farklı ve zordur

Lipitlerin emilimi-1 Lipitler ince bağı ğırsaklara suda erimeyen geniş trigliserit damlacıklar kları olarak gelirler. Pankreatik lipaz onları serbest yağ asit, gliserol ve monogliseritlere parçalar. alar. Safra kesesinden salgılanan lanan safra tuzları yağ asitlerinin çevresini sararak, suda eriyebilen miçel adı verilen partikülleri oluştururlar tururlar.

Lipitlerin emilimi-2 Miçeller ince bağı ğırsaklardan kolayca emilirler. Miçeller bağı ğırsak hücresinde h parçalan alanırlar ve yeniden trigliserit sentezlenir, Trigliseritler bağı ğırsak hücresinde h şilomikron adı verilen damlacıklar olarak paketlenip lenf ve kan dolaşı şımına verilirler.

Su emilimi Her gün g n yaklaşı şık k 5-105 Litre su ince bağı ğırsaklara girer ve geri emilir, Bu suyun büyük b k bir bölümüb düedönumdan gelir. Suyun emilimi büyük b k oranda Na iyonlarının n aktif transportuna ve kısmende sindirim son ürünlerince oluşturulan ozmotik basınç farkına bağlı olarak emilir.

İleoçekalekal kapak İleum kalın n bağı ğırsaklar ile ileoçekal ekal kapak ile bağlant lantılıdır

İnce bağı ğırsaklar

Kalın n bağı ğırsaklar Kimus ince bağı ğırsakları terkettiği zaman sindirim tamamlanmış olur ve kimus kalın n bağı ğırsaklara geçer. er. Kalın n bağı ğırsaklar sıvıs halindeki kimustan su ve tuzların n kaldırılmas lması- emilmesi işlevini i görürg

Kalınba nbağırsakların n bölümlerib 1. Çekum 2. Ascending (çıkan) kolon 3. Transvers kolon 4. Descending (inen) kolon 5. Sigmoid kolon 6. Rektum 1. Anal kanal 2. Anüs 2. An

Kalın n bağı ğırsakların n görevlerig Emilim; Suyun kalan bölümleri, b tuzlar ve vitaminlerin bazısı kalın n bağı ğırsaklardan emilir. Bakteriyel aktivite: Kalın n bağı ğırsaklarda Vit K12 ve B12 nin sentezinde rol alan faydalı bakteriler vardır. r. Bu canlı veya ölü bakteriler kuru feçes es ağırlığının n % 20-25 25 ini oluştururlar Bu bakteriler intestinal gazları da oluşturur.

Kalın n bağı ğırsakların n görevlerig Feçes es oluşumu; umu; Sindirim sisteminin son ürünü feçestir estir. Günde yaklaşı şık k 150 gr feçes es vücuttan atılır r (bunun 100 gr su, 50 gr ı katı maddedir) Su ve bakteriler yanında nda feçes es yağ, nitrojen, safra pigmentleri, sindirilemeyen gıdalar g (sell( sellülöz gibi) ihtiva eder.

Kalın n bağı ğırsakların n görevlerig Kalın n bağı ğırsak hareketleri ve defekasyon: Kalın n bağı ğırsaklarda bağı ğırsak içerii eriğinin inin hareketini sağlayan çeşitli hareketler bulunur. Bu hareketler refleks mekanizmalar ile çalışır

Kalın n bağı ğırsaklar

DIŞKILAMA(DEFEKASYON) REFLEKSİ Dışkılama istemli ve istemsiz kontrol altındad ndadır. Normalde boş olan rektum, inen kolandan gelen kitle hareketiyle dolar. Rektum duvarının n gerilmesi refleks olarak internal anal sfinkterin (düz z kas) gevşemesini emesini sağlar ve rektumla sigmoid kolondaki motor aktivitenin artışı ışına sebep olur. Aynı zamanda dışd ışkılama ihtiyacı beyne iletilir.

Birey eğer e er durumun dışd ışkılama için i in uygun olmadığı ığını düşünürse, dışd ışkılamayı durdurmak için in eksternal sfinkter (çizgili kas) üzerindeki basınc ncı artırır, r, bunun üzerine çoğunlukla rektum hala dışd ışkıyla (fe( feçes) ) dolu olmasına rağmen dışkılama isteği i kaybolur. Dışkılamak istediğimiz imiz zaman ise eksternal sfinkter gevşer er ve Valsalva manevrası ile karın içi i basınç artırılır. r. Karın n içi i i basınçla birlikte rektumun peristaltik kontraksiyonları dışkıyı dışarı çıkarır. r.

Sindirim organı olarak pankreas Pankreas ekzokrin ve endokrin salgı hücrelerine sahiptir. Ekzokrin hücreler ince bağı ğırsaklara (düedönum)) sindirim sıvılars larını sekrete eder. Pankreatik sıvı salgısı tat tomurcuklarınca besinin varlığı ığının belirlenmesiyle ve kimusun düedönuma girmesiyle sekretin ve kolesistokinin hormonları aracılığı ığıyla uyarılır. r.

Pankreatik sindirim enzimleri Pankreatik lipaz Pankreatik amilaz Pankreatik proteolitik enzimler Tripsinojen, kimotripsinojen, prokarboksipeptidaz

Sindirim organı olarak karaciğer Karaciğer vücuttaki v salgı yapan en büyük k organdır. r. Hepatik hücrelerden oluşmu muştur. Karciğere ; hapatik arter ve hepatik portal ven girer, hepatik ven ve safra kanalı ise çıkar.

Hepatik arter oksijenli kan taşı şır r ve karaciğere gelen kanın n % 20 sini getirir, Hepatik portal ven gastrointestinal sistemden gelen venöz kanı karaciğere taşı şır, karaciğere gelen kanın n % 80 inin getirir, bu kanda ince bağı ğırsaklardan emilen besin elemanları bulunur. Hepatik ven karaciğerden inferior vena kavaya kanı taşı şır. Safra kanalları ise karaciğerde sentezlenen safrayı safra kesesinden gelen kanal ile birleşerek erek ince bağı ğırsaklara taşı şır.

Karaciğerin görevlerig Metabolik düzenleme;portal venden alınan amino asit, karbonhidrat ve lipit düzeylerinin algılanıp ayarlanması. Fazla amino asitlerin üreye çevrilmesi, Plazma proteinlerinin sentezi, Vitamin ve minerallerin depolanması, İlaçların, zehirlerini kimyasal maddelerin metabolize edilmesi(detoksifikasyon), Depo görevi; karbonhidrat, vitamin, yağ, amino asit, Safra sentezi ve salgılanması

Safra kesesi Safra kesesi karaciğerden gelen safrayı sindirim için i in gerekinceye kadar depolayıp, p, konsantre hale getirir. Safra kesesinin kasılmas lması kesedeki safrayı boşalt altır. Safra yağ sindirimi için i in gereklidir.

Safra kesesi