Zehra Aydüz, 1971 Balıkesir de doğdu. 1992 yılında İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü nü bitirdi. Özel kurumlarda Tarih öğretmenliği yaptı. Evli ve üç çocuk annesi olan yazarın çeşitli dergilerde yazıları yayınlandı. Tarihi olayları hikâye şeklinde aktarmaya önem veren yazarın daha önce Muştu Yayınları ndan Güne Bakan Çiçekleri ve Zafer Yayınları ndan Osmanlı Hikâyeleri adlı kitapları yayınlandı. Yayın no: 112 OSMANLI TARİHİ-4 4 Genel yayın yönetmeni: Ergün Ür Yayınevi editörü: Özkan Öze iç düzen/kapak: Zafer Yayınları Tashih: Emine Aydın isbn: 978 605 5523 27 5 Sertifika no: 14452 II. Beyazıt ve Yavuz Sultan Selim Dönemleri Uğurböceği Yayınları, Zafer Yayın Grubu nun bir kuruluşudur. Mahmutbey mh. Deve Kald r mı cd. Gelincik sk. no:6 Ba c lar / stanbul, Türkiye Tel: (0 212) 446 21 00 Fax: (0 212) 446 01 39 www.zaferyayinlari.com / zafer@zaferyayinlari.com copyright 2011 1. Baskı: Ağustos, 2011 Baskı-cilt: Vesta Ofset, 0 212 445 72 52
1. BÖLÜM: II. BEYAZIT DÖNEMİ II. Beyazıt ın tahta çıkışı... 15 Cem Sultan ın isyanı... 18 İlk karşılaşma... 20 Cem Sultan Hacca gidiyor... 21 Ağabey Beyazıt la ikinci karşılaşma... 22 Cem Sultan ın esirlik günleri... 22 II. Beyazıt dönemi fetihleri... 24 II. Beyazıt ın tuğlası... 25 II. Beyazıt nı faaliyetleri... 27
O S M A N L I T A R İ H İ - I V O S M A N L I T A R İ H İ - I V İspanya ya uzanan yardım eli... 28 1509 Büyük İstanbul depremi... 30 Beyazıt Camii nin temelleri atılıyor... 31 Galatasaray Lisesi nin temelleri... 33 Medine ye gönderilen hediye... 36 II. Beyazıt ın ardından... 37 2. BÖLÜM: YAVUZ SULTAN SELİM HAN Dervişin verdiği müjde... 43 Fatih in cihangir torunu... 46 Trabzon da bir şehzade... 47 Trabzon valisi... 48 Doğudaki büyük tehlike... 49 Şehzade Selim tahta geçiyor... 50 Çaldıran a doğru... 52 Çaldıran yollarında... 56 Geriye dönmek istemeyen askerler... 56 Yavuz un çadırına atılan silah... 59 Çaldıran Savaşı 1514... 62 Rüya ile çıkılan sefer... 73 Mısır seferine doğru... 78 Haram yemeyen ordu... 81 1516 Mercidabık Savaşı... 84 Tih Çölü nde... 85 Ridaniye Savaşı... 90 Sultan Selim in sandığı... 93 Sıçrayan çamur... 95 Cezayir in Osmanlı Devleti ne bağlanması... 97 Mısır seferinin sonuçları... 101 Mekke ve Medine nin hizmetçisi... 109 Kutsal emanetler... 111 İstanbul a dönüş... 117 Halifeliğin Yavuz Selim e geçişi... 121 Ağzına kadar dolu devlet hazinesi... 122 İktisatlı padişah... 125 Elçinin korkusu... 126 Padişah ın yalısı... 129 Sır saklar mısınız?... 131 Padişah ın can dostu Hasan Can... 132 Padişah ın son seferi... 134 Kiminle bilirdin Hasan Can?... 136 Sultan Selim in ardından... 139
SEVGİLİ OKUYUCULARIM, sizlerle çok uzun yollar kat ettik. Başı dumanlı nice dağlar aştık, ince kumlu nice sahralar, çiçek kokulu nice ovalar geçtik. Yürümekten tabanlarımızın altı acıdı. O kadar yorulduk, o kadar yorulduk ki; bir adım daha atamaz hale geldiğimizde, serin pınar başlarında mola verdik. Buz gibi serin, bal gibi tatlı suyu avuç avuç içtik. Sonra yüzümüze çaldık. Su damlaları yorgunluğumuzu aldı. Biz de tekrar yollara koyulduk. Çünkü kapıldığımız serüven o kadar tatlı, yaşadığımız macera o kadar ilginçti ki yarı yolda bırakmaya asla gönlümüz razı gelmezdi. Yolculuğumuz boyunca nice yiğitler tanıdık! Yürekleri o kadar kocamandı ki, içine bütün insanlık sığardı. Yüzyıllar sürecek koca devletin temellerini sevgi harcıyla atan Osman Bey le başladı maceramız. Kepçe kepçe halkına yemek dağıtan Orhan Bey le, Allah tan şehitlik dileyen Murat Hüdavendigâr la, Haçlıları dize getiren Yıldırım Beyazıt la, devleti yeniden toparlayan Çelebi Mehmet le, Avrupa kapılarına dayanan II. Murat la ve
bize şehirlerin en güzelini, İstanbul u hediye eden Fatih Sultan Mehmet le devam etti yolculuğumuz. Sizin için bir dizi olarak hazırladığımız Osmanlı Tarihi nin dördüncü kitabında, iki büyük padişahımızı tanıyacağız. II. Beyazıt ve Yavuz Sultan Selim eteklerinde bir yığın güzellikle çıkacak karşımıza. Öyle ilginç bilgiler edineceksiniz ki, okulda öğretmenlerinize, mahallede arkadaşlarınıza, evde anne babanıza anlatmaktan kendinizi alamayacaksınız. Küçük kıyamet diye adlandırılan depremi.. Bir zamanlar İstanbul da bir tane bile dilenci bulunmadığını.. Sultan II. Beyazıt ın mezarına bir adet tuğlayla beraber gömülmek istediğini.. Yavuz Sultan Selim in savaş sırasında bile her gece üç saat kitap okuduğunu.. Aylar süren seferlere giderken yanında bir sandık da kitap götürdüğünü.. Fazla kitap okuduğundan dolayı ilk kez gözlük kullanan padişahın Yavuz Sultan Selim olduğunu.. Hepsini ve daha fazlasını sayfalarımızda bulacaksınız. Zehra Aydüz
O S M A N L I T A R İ H İ - I V II. Beyazıt ın Tahta Çıkışı 3 MAYIS 1481 de Fatih Sultan Mehmet, bu dünyadan göçüp giderken arkasında iki cihangir evlat bırakmıştı. Fatih in oğulları Şehzade Beyazıt Amasya da, Şehzade Cem ise Konya da sancakta bulunuyorlardı. Bu sancaklarda güzel güzel derslerine çalışıyorlar, padişah olunca ülkeyi kolayca idare edebilmek için staj yapıyorlardı. İki şehzadenin hayalini de padişah olmak süslüyordu. Ama ortada bir problem vardı. İçlerinden sadece birisi padişah olabilirdi. 14 15
O S M A N L I T A R İ H İ - I V O S M A N L I T A R İ H İ - I V Sultan Mehmet in vefatı karışıklık çıkmasın diye halktan gizlendi. Devlet adamları bir araya gelip düşünüp taşındılar, uzun uzun konuştular. Sonunda Şehzade Beyazıt ın padişahlığa daha uygun olduğuna karar verdiler. Kendisine durumu bildirmek için bir ulak (haberci) gönderdiler. Ancak Sadrazam Karamanî Mehmet Paşa, alınan karardan hiç de memnun olmamıştı. Şehzade Cem in padişah olması gerektiğini düşünüyordu. Kimselere çaktırmadan gizlice Şehzade Cem i İstanbul a çağırmak için başka bir haberci daha gönderdi. Ulaklar haberi yetiştirmek için uçarcasına gitmeye başladılar. Bakalım önce hangi şehzade İstanbul a gelip tahta oturacaktı? Bu mesele İETT otobüslerinde yer kapmaya benzemiyordu. Erken gelen tahta otururdu oturmasına da geç kalanın hali kötü olurdu. Ulakların işi zordu. Gece gündüz demeden yol almaları gerekiyordu. Atları yoruluyor, değiştiriyorlar, yeni atlarla kilometreleri kat etmeye uğraşıyorlardı. Uçağa binemeseler bile külüstür de olsa dört tekerlekli bir arabaları olsaydı rahat ederlerdi. Şehzade Beyazıt a giden haberci ne yaptı, ne etti, sekiz günde Amasya ya ulaştı. Şehzade Cem e giden haberci ise yarı yolda yakalandı. Haber, Cem Sultan a ulaştırılamadı. Böylece İstanbul a ilk gelen Şehzade Beyazıt, 21 Mayıs 1481 günü Sultan II. Beyazıt olarak tahta oturdu. Zaten büyük oğul olmasından ve devlet adamlarının çoğunun desteğini almasından dolayı padişah olmak öncelikle onun hakkıydı. 16 17