İÇİNDEKİLER TÜM YÖNLERİYLE EMEKLİLİK ÖNSÖZ TABLOLAR LİSTESİ FORMLAR LİSTESİ DİLEKÇE ÖRNEKLERİ LİSTESİ BİRİNCİ BÖLÜM SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI VE SOSYAL GÜVENLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ I. SOSYAL GÜVENLİK 3 7 A. SOSYAL GÜVENLİK KAVRAMI 3 7 1. Sosyal Güvenliğin Tanımı 3 8 2. Sosyal Güvenliğin Hedefleri ve Amaçları 3^ 3. Sosyal Güvenliğin Araçları 3^ a. Sosyal Yardımlar ve Sosyal Hizmetler b. Sosyal Sigortalar 4 0 B. SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL RİSKLER 4 1 1. Sosyal Riskler 4 1 2. Sosyal Risklerin Sınıflandırılması 4^ II. SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN DOĞUŞU VE TARİHSEL GELİŞİMİ 42 A. DÜNYADA SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 42 1. Geleneksel Koruma Teknikleri 4^ 2. Çağdaş Sosyal Güvenlik Sistemlerinin Genel Gelişimi 4 3 B. TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİĞİN TARİHSEL GELİŞİMİ 4 4 1. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi 4 4 2. Cumhuriyet Donemi H J C. TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNİN TÜRLERİ 4 8 1. Primli Sosyal Güvenlik Kurumları 4 8 2. Primsiz Sosyal Güvenlik Sistemi İçinde Yer Alan Kurum ve Kuruluşlar 48
16 İÇİNDEKİLER İKİNCİ BÖLÜM 4/A KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN EMEKLİLİĞİ (SSK ŞARTLARINDAN EMEKLİLİK) I. GENEL OLARAK 51 II. YAŞLILIK SİGORTASINDAN EMEKLİLİK 51 A. YAŞLILIK SİGORTASINDAN SAĞLANAN YARDIMLAR 52 B. YAŞLILIK SİGORTASINDAN YARARLANMA ŞARTLARI 52 1. Sigortalılık Süresinin Başlangıcının Belirlenmesi 53 a. 18 Yaş Öncesi Sigortalılık 54 b. Çıraklar İçin Sigortalılığın Başlangıcı 56 c. Hizmet Birleştirmesinde Sigortalılığın Başlangıcı 57 d. Askerlik-Yurtdışı ve Diğer Borçlanmalarda Sigortalılığın Başlangıcı 57 e. İtibarı Hizmet Süresi ve Sigortalılığın Başlangıcı 59 f. Sicilsiz Tahakkuklar 59 2. Yaşlılık Aylığında Sigortalılık Süresi, Yaş ve Prim Gün Sayı 71 a. Sigortalının Yaşının Tespiti 71 b. Yaş, Prim Gün Sayısı ve Sigortalılık Şartları 73 3. Yaşlılık Sigortasından Özel Emeklilik Koşulları 93 a. Malul Sigortalılar 93 b. Sakat Sigortalılar (Sakatlık Vergi İndiriminden Yararlananlar) 96 c. Yeraltı Maden İşyerlerinde Çalışanlar 100 d. Erken Yaşlananların Emeklilik Şartları 102 e. İtibari Hizmet Süreleri ve Emeklilik 102 4. İşten Ayrılma 111 III. EMEKLİLİĞE HAZIRLIK 115 A. BİRDEN ÇOK SOSYAL GÜVENLİK SİCİL NUMARASININ BİRLEŞTİRİLMESİ (İPTAL- İPKA) 116 B. SOSYAL GÜVENLİK SİCİL NUMARASINA HATALI TANIMLANAN İSİM, SOY İSİM, ANNE-BABA ADI, DOĞUM YERİ-TARİHİ, TC KİMLİK NUMARASI DÜZELTME TALEBİ 117 C. HİZMET CETVELLERİNDE GÖRÜNMEYEN GÜN VE KAZANÇLARIN TESPİTİ 119 D. FARKLI SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINDA GEÇEN HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ 120 E. HİZMET ÇAKIŞMALARINA İLİŞKİN MAHSUPLAŞMA 121 F. 4/B SİGORTALILIĞININ SONLANDIRILMASI VE VARSA PRİM BORÇLARININ ÖDENMESİ 125
İÇİNDEKİLER 17 IV. AYLIK BAŞVURUSU 126 A. SİGORTALI VEYA VEKİLİN MÜRACAATI 127 B. BAŞVURU TARİHİ 129 V. YAŞLILIK AYLIĞININ HESAPLANMASI 131 A. YAŞLILIK AYLIĞI ORANİ 132 1. 2008 Yılı Ekim Ayı Başından Önce Sigortalı Olup, 2008 Yılı Ekim Ayı Başından Sonrası Tahsis Talebinde Bulunan Sigortalılar 132 a. 2008/Ekim (Hariç) Öncesi Kısmi Aylığın (A) Hesabı 133 b. 2008 Yılı Ekim Ayı Başı Sonrası Kısmi Aylığın (B) Hesabı 134 c. Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi 135 B. YAŞLILIK AYLIĞININ BAŞLANGICI 1 3 6 VI. YAŞLILIK AYLIĞININ ÖDENMESİ, HACZİ VE AYLIĞA İTİRAZ 138 A. AVANS ÖDENMESİ 1 3 8 B. YAŞLILIK AYLIĞININ ÖDENME ZAMANI 1 3 8 C. PEŞİN ÖDENEN AYLIKLAR GERİ ALINMAZ 1 4 0 D. YAŞLILIK AYLIĞININ HACZİ 1 4 0 E. YAŞLILIK AYLIĞINI BİLDİRİMİ VE İTİRAZ 1 4 2 F. KURUMUN AYLIK TALEBİNİ REDDETMESİ 1 4 3 VII. YAŞLILIK AYLIĞI ALANLARIN YENİDEN ÇALIŞMASI 1 4 4 A. YAŞLILIK AYLIĞININ KESİLMESİ VE YENİDEN BAĞLANMASI 1 44 1. İlgililerin Kasıt veya Kusurlu Davranışlarından Doğan Yersiz Ödemeler 146 2. Kurum Hatalı İşlemlerinden Doğan Yersiz Ödemeler 1 4 7 B. YAŞLILIK AYLIĞI ALIRKEN ÇALIŞMA 1 5 1 1. Kuruma Başvuru 2. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödemek 1 5 4 3. SGDP Ödenen Süreler Sigortalılık Süresinden Sayılmaz 1 5 5 4. Sigortalının Tercih Hakkını Kullanması 1 J U 5. Uygulama İle İlgili Sorunlar ve Yargı Kararları 1 5 7 VIII. GELİR VE AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ 1 6 2 IX. YAŞLILIK SİGORTASINDAN TOPTAN ÖDEME 1 6 3 A. YAŞLILIK TOPTAN ÖDEMESİ 1 6 3 B. HİZMET İHYASI 1 6 4 C. EVLENME TOPTAN ÖDEMESİ 1 6 5 D. EMEKLİ OLMADAN KIDEM TAZMİNATI ALMAK 1 6 5 1. Kıdem Tazminatı 1 6 6 2. Kimler Kıdem Tazminatı Alabilir 1 6 6 151
18 İÇİNDEKİLER X. MALULLÜK SİGORTASI 170 A. MALUL SAYILMAK 170 B. ÇALIŞMAYA BAŞLADIKTAN SONRA MALUL OLMAK 172 C. MALULLÜK DURUMUNUN TESPİTİ 174 D. MALULLÜK AYLIĞINA HAK KAZANMA KOŞULLARI 174 E. MALULLÜK AYLIĞINA MÜRACAAT 176 F. KONTROL MUAYENESİ 178 G. MALULLÜK AYLIĞI ALIRKEN ÇALIŞMAK 179 1. Malullük Aylığının 2008/Ekim Ayı Başından Önce Bağlanması 181 a. 506 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski SSK Emeklileri) 181 b. 1479 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Bağ- Kur Emeklileri) *M c. 2926 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım Bağ-Kur Emeklileri) 181 d. 2925 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım SSK Emeklileri) 182 2. Malullük Aylığının 2008/Ekim Ayı Başından Sonra Bağlanması 182 a. 4la Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 182 b. 41b Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 182 3.2008/Ekim Ayı Başından Sonra Sigortalı Olup 5510 Sayılı Kanuna Göre Malullük Aylığı Bağlanması 183 a. 4la Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 183 b. 41b Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 183 XI. ÖLÜM SİGORTASI 183 A. ÖLÜM AYLIĞI BAĞLAMA ŞARTLARI 185 1. Belirli Bir Süre Prim Ödenme Şartı 189 2. Malullük Yaşlılık Aylığı Almakta İken Ölenler 190 3. Aylık Bağlama İşlemleri Devam Edenlerin Ölümü 190 B. DUL EŞE AYLIK BAĞLANMASI 190 C. ÇOCUKLARA AYLIK BAĞLANMASI 191 1. Erkek Çocuklara Aylık Bağlanması 191 2. Kız Çocuklara Aylık Bağlanması 193
İÇİNDEKİLER 19 3. Kız Çocuklarına Evlilik Toptan Ödemesi 194 4. Çocuklar İçin Diğer Hükümler 195 D. VELİ VASİ VE VEKİLLERE AYLIK ÖDENMESİ 195 E. ANA VE BABAYA ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMASI 195 F. ÖLÜM AYLIĞININ HESAPLANMASI VE HAK SAHİPLERİNE DAĞITILMASI 197 1. Eşe Bağlanacak Aylığın Oranı 197 2. Çocuklara Bağlanan Aylıkların Oranı 197 3. Ana ve Babaya Bağlanan Aylıkların Oranı 197 G. ÖLÜM AYLIĞININ BAŞLANGICI, KESİLMESİ VE YENİDEN BAĞLANMASI 198 H. İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI SİGORTASINDAN ÖLÜM GELİRİ BAĞLANMASI 2 0 0 1. Eş ve Çocuklara Ölüm Geliri Bağlanması 20 2. Ana ve Babaya Ölüm Geliri Bağlanması 2 0 3 I. ÖLÜM GELİRİ VE ÖLÜM AYLIĞININ BİRLEŞMESİ 2 0 3 J. CENAZE MASRAFI ÖDENMESİ 2 0 3 XII. SGK'DA İSTEĞE BAĞLI SİGORTA 2 0 4 A. İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYA GİRİŞ ŞARTLARI 2 0 4 B. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK BAŞVURUSU 2 0 5 C. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI 2 0 6 D. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIĞIN SONA ERMESİ 2 0 6 E. İSTEĞE BAĞLI SİGORTA PRİMLERİNİN HESABI VE ÖDENMESİ 207 F. İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILIK SÜRELERİNİN STATÜSÜ 208 XIII. AYLIK VE GELİRLERİN BİRLEŞMESİ 2 0 8 A. 5510 SAYILI KANUNA GÖRE BAĞLANAN GELİR VE AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ 2 0 9 1. Aylıkların Birleşmesi '09 2. Gelirlerin Birleşmesi 211 3. Aylık ve Gelirlerin Birleşmesi 2 12 B. 5510 SAYILI KANUNUN YÜRÜRLÜK TARİHİNDEN ÖNCE BİR DOSYADAN GELİR VE AYLIK ALANLAR 2 1 4 1. Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Bir Dosyadan Gelir ve Aylık Almakta İken, 5510 Sayılı Kanuna Göre Yeni Bir Dosyadan Gelir veya Aylığa Hak Kazananlar 2 1 4 2. 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Bir Dosyadan Gelir ve Aylık Almakta İken, 506,1479,2925 ve 2926 Sayılı Kanunlara Göre Yeni Bir Dosyadan Gelir ve Aylığa Hak Kazanılması 2 1 6
20 İÇİNDEKİLER 3. 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Bir Dosyadan Gelir/Aylık Almakta İken, 5510 Sayılı Kanuna Göre Birden Fazla Dosyadan Gelir/Aylığa Hak Kazananlar 2 1 7 4. 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük Tarihinden Önce Birden Fazla Dosyadan Gelir/Aylık Almakta İken Kanunun Yürürlük Tarihinden Sonra Yeni Bir Dosyadan Gelir/Aylığa Hak Kazananlar 2 2 0 C. GELİR VE AYLIKLARIN DÜZELTİLMESİ, YÜKSELTİLMESİ VE ALT SINIRI 225 1. Gelir ve Aylıkların Düzeltilmesi 2 2 5 2. Gelir ve Aylıkların Yükseltilmesi 2 2 5 3. Gelir ve Aylıkların Alt Sınırı 225 D. GELİR VE AYLIK BAĞLANMAYACAK HALLER 226 E. YOKLAMA İŞLEMLERİ 2 2 7 1. Yoklama İşlemlerinin Amacı 2 2 7 2. Yoklama İşlemlerinin Kapsamı 2 2 7 3. Yoklama Yapılması ve Yoklama Yöntemleri 2 2 8 4. Yoklama Yetkisi 2 2 8 5. Kontrol Muayenesi " 6. Yersiz Ödemelerin Geri Alınması 2 3^ IX. KIDEM TAZMİNATI ALINMASI 2 3 2 A. KIDEM TAZMİNATI KAVRAMI 2 3 3 B. KIDEM TAZMİNATI KİMLERE ÖDENİR 2 3 4 C. KIDEM TAZMİNATI KANUN TASLAKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 235 1. Kıdem Tazminatı Fonu Kanun Tasarısı Taslağına Göre Kıdem Tazminatı Hakkı Ve Tazminat Miktarı Hakkında Değerlendirme 236 2. Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatırılması Hakkında Kanun Taslağına Göre Kıdem Tazminatı Hakkı Ve Tazminat Miktarı Hakkında Değerlendirme 2 3^ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 4/B KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN EMEKLİLİĞİ (BAĞ-KUR ŞARTLARINDAN EMEKLİLİK) I. GENEL OLARAK 2 4 5 II. 4/B ŞARLARINDAN EMEKLİLİK 245 A. 1 MAYIS 2008 TARİHİNDEN ÖNCE SİGORTALI OLANLAR 245 1. Yaşlılık Sigortasından Yararlanma Şartları 246 a. Yazılı Talepte Bulunmak 2 4 6
İÇİNDEKİLER 21 b. Prim ve Prime İlişkin Her Türlü Borçların Ödenmiş Olması 248 c. Yaş ve Prim Ödeme Süresi 249 2. Kadın Sigortalıların Kademe Durumu 251 3. Erkek Sigortalıların Kademe Durumu 253 4. 4/b Kapsamındaki Sigortalıların Kısmi Emeklilik Durumu 256 B. 30 NİSAN 2008 TARİHİNDEN SONRA SİGORTALI OLANLAR 261 C. YAŞLILIK AYLIĞININ KESİLMESİ 263 D. YAŞLILIK AYLIĞININ ÖDENMESİ 264 E. YAŞLILIK AYLIĞININ BİLDİRİMİ VE İTİRAZ 265 F. YAŞLILIK SİGORTASINDAN TOPTAN ÖDEME VE HİZMET İHYASI 265 G. YAŞLILIK AYLIĞI ALIRKEN ÇALIŞMAK 266 1. 4/b Kapsamında Yaşlılık Aylığı Alırken Çalışmak 266 2. 4/a veya 4/c ya da Banka ve Borsa Sandıkları Kapsamında Yaşlılık Aylığı Alırken Ticari Faaliyette Bulunmak 269 III. 4/b KAPSAMINDAN MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANMASI 272 A. 4/B KAPSAMINDA MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANANLARIN ÇALIŞMAYA BAŞLAMASI 272 B. MALULLÜK AYLIĞININ 1 EKİM 2008 TARİHİNDEN ÖNCE BAĞLANMASI 272 1. 506 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 1 Ekim 2008 Tarihinden Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski SSK Emeklileri) 272 2.1479 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 01.10.2008 Tarihinden Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Bağ-Kur Emeklileri) 273 3. 2926 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 1 Ekim 2008 Tarihinden Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım Bağ-Kur Emeklileri 273 4. 2925 Sayılı Kanun Kapsamında Malullük Aylığı Almakta İken 1 Ekim 2008 Tarihinden Sonra Çalışmaya Başlayanlar (Eski Tarım SSK Emeklileri) 273 C. MALULLÜK AYLIĞININ 1 EKİM 2008 TARİHİNDEN SONRA BAĞLANMASI 274 1.4/a Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 274 2. 4/b Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 274 D. 1 EKİM 2008 TARİHİNDEN SONRA SİGORTALI OLUP 5510 SAYILI KANUNA GÖRE MALULLÜK AYLIĞI BAĞLANMASI 2 7 4 1. 4/a Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 274 2. 4/b Sigortalık Türünden Malullük Aylığı Alanlar 275 IV. 4/B KAPSAMINDAN ÖZEL KOŞULLARLA EMEKLİLİK 275 A. İŞE BAŞLAMADAN ÖNCE MALUL OLAN 4/B KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN EMEKLİLİĞİ 275
İÇİNDEKİLER B. ÇALIŞMA GÜCÜ KAYIP ORANI %40 İLA %59 ARASI OLAN 4/B SİGORTALILARININ EMEKLİLİĞİ 2 7 7 V. 4/B KAPSAMINDAN ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMASI 2 7 8 VI. KURUMUN RÜCU HAKKI 2 8 1 VII. AYLIK BAĞLAMA İŞLEMLERİNDE YAŞIN TESPİTİ 2 8 2 VIII. SİGORTA YARDIMLARI HACZEDİLEMEZ 2 8 3 IX. YETKİLİ MAHKEME VE ZAMAN AŞIMI 2 8 4 X. TAM YILIN TANIMI 2 8 5 XI. SAĞLIK YARDIMLARI 2 8 6 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TARIM SİGORTALILARININ EMEKLİLİĞİ (TARIM SSK EMEKLİLİĞİ) I. 2925 SAYILI TARIM SİGORTASI KANUNU (1 Mayıs 2008 Öncesi) 2 8 9 A. GENEL HÜKÜMLER 2 8 9 1. Sigortalı Sayılanlar 2 8 9 2. Sigortalı Sayılmayanlar 2 8 3. Sigortalılığın Başlaması ve Sona Ermesi 9^ 2 4. Prim Oranı Ve Primlerin Ödenmesi 9^ 2 B. MALULLÜK YAŞLILIK VE ÖLÜM AYLIĞI HÜKÜMLERİ 2 9 1 1. Tarım Sigortasında Yaşlılık Aylığı 9^ 2 a. Yaşlılık Aylığına Hak Kazanma Koşulları 291 b. Tarım İşçisi Kadın Sigortalıların Emekliliği 2 9 2 c. Tanm işçisi Erkek Sigortalıların Emekliliği 294 d. Yaşlılık Aylığı İle İlgili Diğer Hükümler 296 2. Tarım Sigortasında Malullük Aylığı 2 9 8 3. Tarım Sigortasında Ölüm Aylığı 2 9 8 4. Hizmet Birleştirmeleri 2 9 8 II. 2926 SAYILI TARIM SİGORTASI KANUNU (1 Mayıs 2008 Öncesi) 99 2 A. GENEL HÜKÜMLER 2 9 9 1. Sigortalı Sayılanlar 2% 2. Sigortalı Sayılmayanlar 301 3. Sigortalılığın Başlangıcının Zorunlu Oluşu 302 4. Sigortalılığın Sona Ermesi 3^ 2 B. TARIM BAĞ-KUR SİGORTASINDAN SAĞLANAN SİGORTA YARDIMLARI 303
İÇİNDEKİLER 23 1. 2926 Sayılı Kanun Kapsamında Yaşlılık Aylığı 305 2.2926 sayılı Kanuna Göre Yaşlılık Aylığında Kademeli Geçiş 306 3. 2926 sayılı Kanuna Göre Kısmi Emeklilik 310 III. 5510 SAYILI KANUNA GÖRE TARIM VEYA ORMAN İŞLERİNDE HİZMET AKDİYLE SÜREKSİZ OLARAK ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI (30 Nisan 2008 tarihi sonrası) 313 BEŞİNCİ BÖLÜM 4/C KAPSAMINDAKİ SİGORTALILARIN EMEKLİLİĞİ (MEMURLARIN EMEKLİLİĞİ) I. GENEL OLARAK 3 1 9 II. EMEKLİ AYLIĞI 3 2 0 A. İSTEK ÜZERİNE EMEKLİLİK 3 2 0 B. EMEKLİLİKTE KADEME DURUMU (8 EYLÜL 1999 TARİHİNDEN ÖNCE SİGORTALI OLANLAR) 3 2 4 1. Kadın Memurların Kademe Durumu 2. Erkek Memurların Kademe Durumu C. T.C. EMEKLİ SANDIĞI KANUNUNA GÖRE HİZMET SÜRELERİ 3 3 0 1. Fiili Hizmet Süresi (Müddeti) 3 3 0 2. Fiili Hizmet Müddeti Zammı 3. İtibari Hizmet Suresi 4. Örnek Danıştay Kararları D. MEMURLARDA YAŞ HADDİ VE EMEKLİLİK 3 3 4 E. DEVLET MEMURLARININ RE'SEN EMEKLİLİĞİ 3 3 5 F. EMEKLİ AYLIĞININ BAŞLANGICI 3 3 6 G. EMEKLİ AYLIĞININ KESİLMESİ 3 3 7 III. MALULLÜK AYLIĞI 3 4 0 A. ADİ MALULLÜK 3 4 1 1. Tanım 2. Malullüğün Tespiti 3. Adi Malullük Aylığının Hesabı B. VAZİFE MALULLÜĞÜ 3 4 3 1. Vazife Malullüğü Sayılan Haller 3 4 3 2. Vazife Malullüğü Sayılmayan Haller 3. Vazife Malullüğünün Bildirim Süresi 3 4 3 4. Vazife Malullük Aylığının Başlangıcı 0 327 330 333 333 341 342 342 1A A
2 4 İÇİNDEKİLER 5. Vazife Malullüğünün Belirtilmesi 344 6. Vazife Malullüğünün Derecesi 345 7. Vazife Malullüğü Aylığın Hesabı 345 8. 5510 Sayılı Kanuna Göre Vazife Malullüğü 346 9. Vazife Malullerinin Çalışmaya Başlamaları 348 10. Vazife Malullerinin Kontrol Muayenesi 349 11. Vazife Malullük Aylığı Alırken Adi Malul Oldukları Anlaşılanlar 350 12. Örnek Danıştay Kararları 351 O HARP MALULLÜĞÜ 351 1. Harp Malulü Sayılanlar 351 2. Harp Malullerine Yapılan Yardımlar 353 IV. DUL VE YETİM AYLIKLARI 354 A. HAK SAHİPLERİ 354 1. Dul Eş 354 2. Çocuklar 354 a. Erkek Çocuklar 355 b. Kız Çocuklar 356 c. Ana ve Baba 356 B. DUL VE YETİM AYLIĞINA BAŞVURU 357 C. DUL VE YETİM AYLIĞI BAĞLANACAK HALLER 357 D. DUL VE YETİM AYLIĞI BAĞLANAMAYACAK HALLER 359 E. MUHTAÇLIK DURUMU 359 F. DUL VE YETİM AYLIKLARININ DAĞITIMI 360 G. DUL VE YETİM AYLIĞININ KESİLMESİ 361 V. ORTAK HÜKÜMLER 362 A. TOPTAN ÖDEME VE HİZMET İHYASI 362 1. Toptan Ödeme 362 2. Hizmetlerin İhyası 363 B. EMEKLİ KESENEKLERİNİN GERİ VERİLMESİ 364 C. İKRAMİYE ÖDEMESİ VE ÖLÜM YARDIMI 365 1. Emeklilik İkramiyesi 365 2. İstifa Eden Memurlara Emekli ikramiyesi Ödenmesi 367 3. İstifa Ettiği Halde Emekli İkramiyesi Alabilecek Memurlar 373 4. Evlenme İkramiyesi 374 5. Ölüm Yardımı 375 6. Avans Ödeme Şartları 375
İÇİNDEKİLER 25 D. YAŞIN TESPİTİ 375 E. ZAMANAŞIMI 376 F. AYLIKLARIN BİRLEŞMESİ 378 ALTINCI BÖLÜM YAŞLILIK AYLIĞININ HESAPLANMASI I. 4/A KAPSAMINDAN YAŞLILIK AYLIĞI HESAPLANMASI 382 A. GENEL AÇIKLAMALAR 382 B. HESAPLAMA YÖNTEMİ 384 C. AYLIĞIN HESAPLANMASI 389 1. A1 -Gösterge Sistemine Göre Aylık Hesaplanması 389 a. Gösterge Rakamının Tespit Edilmesi 390 b. Al Sisteminde Aylık Bağlama Oranının Tespit Edilmesi (AB01) 391 (1). Üst Gösterge Tablosundan Aylık Bağlanacaklar 391 (2). Gösterge Tablosundan Aylık Bağlanacaklar 391 2. A2 Aylığının Hesaplanması 392 a. Aylık Bağlama Oranının Tespiti (AB02 Tespiti) 392 b. Ortalama Yıllık Kazancın Belirlenmesi (OYK) 393 c. Aylıkların Kısmileştirilmesi 395 (1). A1 Aylığının Kısmileştirilmesi 395 (2). A2 Aylığının Kısmileştirilmesi 3 9 5 (3). A1 ve A2 Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi 395 3. B Aylığının Hesaplanması (5510 Sayılı Kanunla Getirilen Sistem) 397 a. Ortalama Aylık Kazancın Tespit Edilmesi 398 b. Aylık Bağlama Oranının (AB03) Tespit Edilmesi 400 c. B Aylığının Hesap Edilmesi 4 0 1 D. YAŞLILIK AYLIĞININ HESAPLANMASI VE KISMİ AYLIKLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ 4 0 1 1. Kısmi A Aylığının Hesaplanması 4 0 1 a. Kısmi A1 Aylığının Hesaplanması 4 0 1 b. Kısmi A2 Aylığının Hesaplanması 4 0 2 2. B Aylığının Hesaplanması 4 0 2 3. Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi: (C Aylığının Bulunması) 402 4. Örneklerle Aylık Hesaplama 4 0 3
26 İÇİNDEKİLER a. Örnek-1: Yaşlılık Aylığı 403 fa. Örnek-2: Yaşlılık Aylığı 410 c. Örnek-3: Yaşlılık Aylığı 412 d. Örnek-4: Yaşlılık Aylığı 416 e. Örnek-5: Yaşlılık Aylığı 420 f. Örnek-6: Yaşlılık Aylığı 424 g. Örnek-7: Yaşlılık Aylığı 428 h. Örnek-8: Yaşlılık Aylığı 432 ı. Örnek-9: Ölüm Aylığı 436 j. Örnek-10: Ölüm Aylığı 440 k. Örnek-11: Vergi İndirim Belgesiyle Yaşlılık Aylığı 444 I. Örnek-12: İlk Defa Sigortalı Olduğu Tarihte Malul-Yaşlılık Aylığı 446 m. Örnek-13: Malullük Aylığı 450 n. Örnek-14: Yaşlılık Aylığı 452 o. Örnek-15: Yaşlılık Aylığı 457 p. Örnek-16: Yaşlılık Aylığı 461 r. Örnek-17: Yaşlılık Aylığı 465 s. Örnek-18: Basın Çalışması Olan Gazetecinin Yaşlılık Aylığı 468 t. Örnek-19: Yaşlılık Aylığı 472 E. YAŞLILIK AYLIĞI BAŞVURUSU NE ZAMAN YAPILMALI 482 u. Örnek-20:Yaşlılık Aylığı 482 II. 4/B KAPSAMINDAN YAŞLILIK AYLIĞI HESAPLANMASI 487 A. GENEL AÇIKLAMALAR 487 B. AYLIĞIN HESAPLANMASI 489 1. A1 Sistemine Göre Aylık Hesaplanması 489 a. Yaşlılık Aylığının Hesaplanması 489 fa. Yaşlılık Aylığının Başlangıcı 489 c. Emekli Aylığına Esas Alınan Gelir 489 d. Aylık Bağlama Oranı 489 2. A2 Sistemine Göre Aylık Hesaplanması 490 a. Yaşlılık Aylığının Hesaplanması 490 fa. Aylık Bağlama Oranı 490 c. Aylıkların Arttırılması 490 3. A1 ve A2'li Karma Sistem 491 4. B Aylığının Hesaplanması 492
İÇİNDEKİLER 27 a. Ortalama Aylık Kazancın Tespiti 4 9 2 b. Aylık Bağlama Oranı (ABO) 4 9 2 c. Aylık Hesabı 4 9 2 C 4/B KAPSAMINDAKİ (BAĞ-KUR) SİGORTALILAR İÇİN AYLIK HESAPLAMASI 4 9 3 1.1 Ekim 2008 tarihi öncesine ait A Aylığının Hesabı 493 a. 2000 Yılı Öncesine Ait Kısmi A1 Aylığının Hesaplanması 493 b. 1 Ocak 2000 ila 30 Eylül 2008 Tarihleri Arasındaki Kısmi A2 Aylığının Hesaplanması 4 9 4 2. 30 Eylül 2008 Sonrasına Ait Kısmi B Aylığının Hesaplanması 495 495 3. Kısmi Aylıkların Birleştirilmesi 498 4. Örneklerle Aylık Hesaplaması 498 a. Ornek-1: Yaşlılık Aylığı 499 b. Ornek-2: Yaşlılık Aylığı c. Ornek-3: Yaşlılık Aylığı ; ; III. 4/C KAPSAMINDAN YAŞLILIK AYLIĞI VE EMEKLİ İKRAMİYESİ HESAPLANMASI Ö U A. EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANMASI VE HESAPLANMASI 5 0 4 B. AYLIĞIN HESAPLANMASI 5 0 4 C. İKRAMİYENİN HESAPLANMASI 5 0 4 D. MEMURLARDA AYLIK BAĞLAMA ORANI 5 0 5 E. ÖZEL HİZMET TAZMİNATI ORANLARI 5 0 6 F. EMEKLİ AYLIĞI HESAPLAMASINDA KULLANILAN FORMÜL 506 G. ÖRNEK MAAŞ HESAPLAMALARI 5 0 7 1. Örnek-1: Erkek Memurun 30 Yıl İle Emekliliğinde Alacağı Aylık ve İkramiye 2. Örnek-2: Kadın Memurun 20 Yıl İle Emekliliğinde Alacağı Aylık ve İkramiye 5 0 8 3. Örnek-3: Erkek Avukatın 30 Yıl İle Emekliliğinde Alacağı Aylık ve İkramiye 5 0 8 4. Örnek: 4: Kadın Avukatın 20 Yıl İle Emekliliğinde Alacağı Aylık ve İkramiye 5 0 9 5. Yüksek Kademede Görev Yapmış Olan Memurlar İçin Örnekler 509 a. Müsteşarın Aylığı ve Emekli İkramiyesi 5 0 9 b. Genel Müdürün Aylığı ve Emekli İkramiyesi 510 c. Müfettişin Aylığı ve Emekli İkramiyesi 5 1 0 d. Kaymakamın/Doçentin Aylığı ve Emekli İkramiyesi 511
İÇİNDEKİLER IV. İNTİBAK ZAMMI 5 1 1 A. İNTİBAK ZAMMI UYGULAMASINA İLİŞKİN ÖRNEKLER 5 1 4 V. EMEKLİ OLMA HAKKINI ELDE ETMESİNE RAĞMEN EMEKLİ OLMAYIP ÇALIŞMAYI SÜRDÜRENLERİN EMEKLİ AYLIKLARI YÜKSELİR Mİ, DÜŞER Mİ? 5 1 9 A. KONUYLA İLGİLİ ÖRNEK AYLIK HESAPLAMA VE DEĞERLENDİRME 523 YEDİNCİ BÖLÜM HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ I. GENEL HÜKÜMLER 5 3 1 II. BİRLEŞTİRİLEBİLECEK HİZMET SÜRELERİ 5 3 2 III. BİRLEŞTİRİLEMEYEN HİZMET SÜRELERİ 5 3 5 IV. HİZMET BİRLEŞTİRMESİNİN SONUÇLARI 5 3 6 A. AYLIĞI BAĞLAYACAK KURUM 5 3 6 B. AYLIK BAĞLAMADA İSTİSNALAR 537 O 4/A KAPSAMINDAKİ ÇALIŞMALARI AYLIK BAĞLAMASINA YETENLERİN HİZMET BİRLEŞTİRMEYE ZORLANMASI SONUCU YAŞANAN SORUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 538 D. İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYA ÖDENEN PRİMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ 540 E. VERGİ BORÇLANMA SÜRELERİNİN EMEKLİLİK YAŞ HESABINDA DEĞERLENDİRİLMEMESİ SORUNU 550 SEKİZİNCİ BÖLÜM HİZMET BORÇLANMALARI I. BORÇLANMA YAPILABİLEN SÜRELER 553 A. KANUNLARI GEREĞİ VERİLEN ÜCRETSİZ DOĞUM YA DA ANALIK İZNİ SÜRELERİ 555 1. 4/a Kapsamındaki Sigortalı Kadınların Analık Borçlanması 555 2. Kimler Doğum Borçlanması Yapabilir 555 B. ER VEYA ERBAŞ OLARAK SİLÂH ALTINDA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANMASI 556 O 4/c KAPSAMINDA SİGORTALI OLANLARIN PERSONEL MEVZUATINA GÖRE AYLIKSIZ İZİN SÜRELERİNİ BORÇLANMASI 558
jçindekiler ^ 29 D. SİGORTALI OLMAKSIZIN DOKTORA ÖĞRENİMİ VEYA TIPTA UZMANLIK İÇİN YURT İÇİNDE VEYA YURT DIŞINDA GEÇİRİLEN NORMAL DOKTORA VEYA UZMANLIK ÖĞRENİM SÜRELERİNİN BORÇLANILMASI 558 E. SİGORTALI OLMAKSIZIN AVUKATLIK STAJI YAPANLARIN STAJ SÜRELERİMİ BORÇLANMASI 558 F. SİGORTALI İKEN HERHANGİ BİR SUÇTAN TUTUKLANAN VEYA GÖZALTINA ALINANLARDAN BU SUÇTAN DOLAYI BERAAT EDENLERİN TUTUKLULUKTA VEYA GÖZALTINDA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASI 558 G. GREV VE LOKAVTTA GEÇEN SÜRELERİN BORÇLANILMASI 559 H. HEKİMLERİN FAHRİ ASİSTANLIKTA GEÇEN SÜRELERİNİN BORÇLANILMASI 559 i. SEÇİM KANUNLARI GEREĞİNCE GÖREVLERİNDEN İSTİFA EDENLERİN, İSTİFA ETİKLERİ TARİH İLE SEÇİMİN YAPILDIĞI TARİHİ TAKİP EDEN AY BAŞINA KADAR AÇIKTA GEÇİRDİKLERİ SÜRELERİN BORÇLANILMASI 559 J. 4857 SAYILI KANUNA GÖRE KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ İLE ÇALIŞAN SİGORTALILARIN, KISMİ SÜRELİ ÇALIŞTIKLARI AYLARA AİT EKSİK SÜRELERİNİN BORÇLANILMASI 5 6 0 K. 5 YILI AŞAN BORÇ NEDENİYLE DURDURULAN 4/l-B SİGORTALILIK SÜRELERİNİN CANLANDIRILMASI 5 6 0 L. UZMAN VE USTA ÖĞRETİCİ OLARAK ÇALIŞANLARIN BORÇLANMASI 562 II. BORÇLANMALARDA SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI 563 III. BORÇLANMA İŞLEMİ 5 6 3 A. BORÇLANMA BAŞVURUSU 5 6 3 B. BORCUN HESAPLANMASI 5 6 3 C. BORCUN TEBLİĞ EDİLMESİ VE ÖDENMESİ 565 IV. GÖÇMEN VATANDAŞLARIN ASKERLİK BORÇLANMASI 566 V. YURTDIŞI HİZMET BORÇLANMASI 568 A BORÇLANMA ZAMANI 568 B. BORÇLANMA İŞLEMLERİ 569 1. Borçlanma Yapabilecekler 569 2. Borçlanma Yapamayacaklar 570 3. Borçlanma Yapılacak Kuruluş 571 4. Hak Sahiplerinin Borçlanması 571 5. Başvuruda İstenen Belgeler 572 6. Borcun Hesaplanması ve Ödenmesi 572 7. Aylık Bağlama Koşulları 573 8. Borçlanmadan Vazgeçme 574 9. Borçlanılan Sürelerin Sigortalılık Statüsü 574
İÇİNDEKİLER DOKUZUNCU BÖLÜM İŞSİZLİK SİGORTASI UYGULAMASI I. GENEL OLARAK 5 7 9 II. TANIM VE KAPSAM 5 8 0 A. İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDA OLANLAR 5 8 0 B. İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDA OLMAYANLAR 5 8 1 C. İŞSİZLİK SİGORTASI PRİM ORANI VE MATRAH 5 8 2 D. İŞSİZLİK ÖDENEĞİNE HAK KAZANMA KOŞULLARI 5 8 3 1. Sigortalının İşsiz Kalması 5 8 3 2. Sigortalının Belirli Süre Prim Ödemiş Olması 5 8 5 3. Sigortalının Türkiye iş Kurumuna Başvurması 5 8 6 E. İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN MİKTARI 5 8 7 F. İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN SÜRESİ 5 8 7 G. İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN ÖDENMESİ 5 8 9 H. İŞSİZLİK ÖDENEĞİNİN KESİLMESİ 5 9 0 i. İŞVERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 5 9 1 J. İŞSİZLİK SİGORTASI FONU 5 9 3 K. 5510 SAYILI KANUN GEREĞİ ÖDENECEK SİGORTA PRİMLERİ 594 III. KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ 5 9 4 IV. İŞSİZLERE, İŞ BULMA, MESLEK GELİŞTİRME, EDİNDİRME VE YETİŞTİRME EĞİTİMİ VERİLMESİ 5 9 6 ONUNCU BÖLÜM TÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE PRİMSİZ REJİM I. GEN EL OLARAK 599 II. 2022 SAYILI KANUN KAPSAMINDA MUHTAÇ YAŞLI, MALUL VE SAKATLARA SAĞLANAN YARDIMLAR 602 A. 2022 SAYİLİ KANUN KAPSAMINDA OLANLAR 603 B. 2022 SAYILI KANUN KAPSAMINDAN YARARLANAMAYACAK OLANLAR 605 C. AYLIK BAĞLAMA ŞARTLARI 605 1. 65 Yaşını Doldurmuş Bulunma 606 2. Kimsesiz Olma 606 3. Çalışma Gücünden Yoksun Olma 606
İÇİNDEKİLER 31 4. Muhtaç Olma 607 5. Türk Vatandaşı Olma 608 6. Başvuru Şartı 608 D. AYLIK BAĞLANMASI 608 1.2022 Sayılı Kanuna Göre Bağlanan Aylığın Başlangıcı 610 2. Aylığın Hesaplanması 611 III. VATAN HİZMETİNDE BULUNMUŞ İSTİKLAL MADALYASI SAHİPLERİNE YAPILAN YARDIMLAR 612 A. 1005 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN YARDIMLAR 612 1. Kanun Kapsamında Olanlar 613 2. Sağlanan Yardımlar 613 a. Aylık Bağlanması 613 b. Sağlanan Diğer Yardımlar 614 B. 3292 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN YARDIMLAR 615 O GÖREVLERİ NEDENİYLE YARALANAN VEYA ÖLEN KAMU GÖREVLİLERİNE YARDIM YAPILMASI 617 1.2330 Sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun 617 a. Kanun Kapsamındakiler 617 b. Sağlanan Yardımlar 618 2. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu 620 a. Aylık Bağlanması 620 b. Diğer Yardımlar 621 3.2629 Sayılı Kanun 621 4. 3160 Sayılı Kanun 622 5. 5233 Sayılı Kanun 623 D. ÜSTÜN BAŞARI KAZANMIŞ AMATÖR SPORCULARI DESTEKLEMEYE YÖNELİK YARDIMLAR 624 IV. MUHTAÇLARA SUNULAN SOSYAL HİZMETLER 626 A. MUHTAÇ ÖZÜRLÜLERE SUNULAN HİZMETLER 626 B. MUHTAÇ YAŞLILARA SUNULAN HİZMETLER 628 C. KORUNMAYA MUHTAÇ KADINLARA SUNULAN SOSYAL HİZMETLER 629 D. KORUNMAYA MUHTAÇ AİLELERE SUNULAN SOSYAL HİZMETLER 630 E. MUHTAÇ DUL KADINLARA AYLIK BAĞLANMASI 632 YARARLANILAN KAYNAKLAR 7 7 3