KIYI EMNİYETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2015 YILI SEKTÖR RAPORU 1
ŞİLE FENERİ AHIRKAPI FENERİ 2
İçindekiler TABLO-ŞEKİL LİSTESİ... 4 TANIMLAR VE KISALTMALAR... 5 GİRİŞ... 7 1.BÖLÜM... 8 DÜNYA DA GEMİ TRAFİK, KILAVUZLUK, TAHLİSİYE (CAN KURTARMA), GEMİ KURTARMA, SEYİR YARDIMCILARI VE DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ... 8 1.1. GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ... 8 1.2. KILAVUZLUK HİZMETLERİ... 9 1.3. TAHLİSİYE (CAN KURTARMA) HİZMETLERİ... 9 1.4. GEMİ KURTARMA HİZMETLERİ... 10 1.5. SEYİR YARDIMCILARI HİZMETLERİ... 11 1.6. DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ... 12 2.BÖLÜM... 13 TÜRKİYE DE GEMİ TRAFİK, KILAVUZLUK, TAHLİSİYE (CAN KURTARMA), GEMİ KURTARMA, SEYİR YARDIMCILARI VE DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ... 13 2.1. GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ... 13 2.1.1 TÜRK BOĞAZLARI GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ (TBGTH)... 13 2.1.2 BÖLGESEL (İzmit, İzmir ve Mersin-İskenderun) GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ... 17 2.2. KILAVUZLUK HİZMETLERİ... 19 2.3. GEMİ KURTARMA HİZMETLERİ... 20 2.4. TAHLİSİYE (CAN KURTARMA) HİZMETLERİ... 23 2.5. SEYİR YARDIMCILARI HİZMETLERİ... 27 2.6. DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ... 31 3
TABLO-ŞEKİL LİSTESİ Sayfa No. Tablo 1 : 1997-2015 Yılları tahlisiye vukuatları, kurtarılan/kayıplar ve hasta nakilleri çizelgesi 27 Tablo 2 : 2015 Yılı Seyir Yardımcıları.. 30 Şekil 1 : TBGTH Kapsama Sahası... 14 Şekil 2 : Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri... 15 Şekil 3 : Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Geçen Gemi Sayısı 16 Şekil 4 : Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Tankerle Taşınan Tehlikeli Yük (Milyon) (M/Tons) Miktarı.. 16 Şekil 5 : Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Geçen Tehlikeli Yük Taşıyan Tanker Sayısı... 17 Şekil 6 : Yıllar İtibariyle Türk Boğazları nda Verilen Kılavuzluk Hizmetleri Sayısı... 17 Şekil 7 : İzmit GTH Kapsama Sahası. 18 Şekil 8 : İzmir GTH Kapsama Sahası. 18 Şekil 9 : Mersin GTH Kapsama Sahası.. 19 Şekil 10 : Kara Tahlisiye İstasyonları Yerleşim Planı... 24 Şekil 11 : Tahlisiye Bot İstasyonları Yerleşim Planı... 25 Şekil 12 : Seyir Yardımcılarının Uzaktan İzlenmesi... 28 Şekil 13 : VHF İstasyonları Uzaktan İzlenmesi ve Kontrolü... 32 Şekil 14 : Navteks İstasyonların Uzaktan İzlenmesi ve Kontrolü... 32 Şekil 15 : AIS Kapsama Alanları... 33 Şekil 16 : Türkiye LRIT Sistemi... 33 Şekil 17 : Türk Radyo... 34 4
TANIMLAR VE KISALTMALAR Tanımlar: AIS Aton :VHF Radyo menzilinde bulunan istenilen özellikteki deniz fenerlerini, gemilere bir elektronik harita üzerinde vektör olarak gösteren sistemdir. ALAMET :Tali seyrüsefer yolları üzerinde bulunan seyre engel teşkil eden karasal noktaların işaretlenmesinde kullanılan seyir yardımcısıdır. Görsel seyirde kullanılır, ışıksızdırlar. FENER :Gemilere yer/yön belirleme ve işaretleme amaçlı deniz sinyali. Fi-Fi 3 :Yangın söndürme 3 klası (9600 m3/h su ve köpük püskürtme kapasiteli) NAVTEKS :Seyir ve Metoroloji bilgilerini otomatik olarak yayımlayan teleks sistemi. RACON :Radyo (Telsiz) parıldağı SİS DÜDÜKLERİ :Sisli günlerde, deniz fenerlerinden faydalanılamadığından deniz tehlikeleri veya kara parçaları, kayalık, sığlık bölgelerin bulunduğu yerde denizcileri uyarmak için kullanılan düdük. Kısaltmalar: AAKKM AB AIS COMSAR dgps DSC EMPA ENC EPIRB Fi- Fi GMDSS : Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi : Avrupa Birliği : (Automatic Identification System) Otomatik Tanımlama Sistemi : (Communication and Search And Rescue) Haberleşme, Arama ve Kurtarma : (Differential Global Positioning System) Diferansiyel Küresel Konumlama Sistemi : (Digital Selective Calling) Sayısal Seçmeli Arama : (European Maritime Pilots Association) Avrupa Deniz Kılavuz Kaptanlar Birliği : Elektronik Seyir Haritası : (Emergency Position Indicating Radio Beacon) Acil Konum Bildiren Radyo Sinyal Verici : (Fire Fighting) Yangın Söndürme : (Global Maritime Distress and Safety System) Küresel Denizcilik Tehlike Ve Emniyet Sistemi 5
GTH : Gemi Trafik Hizmetleri GPRS : (General Packet Radio Service) Cep telefonundan Internet'e hızlı ve ucuz bağlanma teknolojisi GSM : (Global System for Mobile Communications) Mobil Cep Telefonu HF : (High Frequency) Yüksek Frekans IALA : (International Association Of Marine Aids To Navigation and Lighthouse Authorites) Uluslararası Seyir Yardımcıları ve Fener Otoriteleri Birliği IMPA : (International Maritime Pilots Association) Uluslararası Deniz Kılavuz Kaptanlar Birliği IMRF : (International Maritime Rescue Federation) Uluslararası Denizde Can Kurtarma Birliği IMO : (International Maritime Organization) Uluslararası Denizcilik Örgütü ISM : (International Safety Management) Güvenli Yönetim Sistemi ISO : (International Organization for Standardization) Uluslararası Standard Organizayonu ISPS : (International Ship and Port Security) Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenliği ISU : (International Salvage Union) Uluslararası Gemi Kurtarma Birliği ITU : (International Telecommunication Union) Uluslararası Telekomünikasyon Örgütü LRIT : (Long Range Identification and Tracking) Uzak Mesafe Tanımlama ve İzleme Sistemi MMSI : (Maritime Mobile Service Identity) Deniz Seyyar Servis Tanıtım Numarası RHIB : (Rigged Hull Inflatable Boat) Sabit Karinalı Şişme Bot TBGTH : Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi TSE : Türk Standartları Enstitüsü TAD : Trafik Ayrım Düzeni TGİ : Trafik Gözeltleme İstasyonu UPS : (Uninterruptible Power Supply) Kesintisiz Güç Kaynağı VHF : (Very High Frequency) Çok Yüksek Frekans 6
GİRİŞ Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü nün amacı; denizlerimizde ve karasularımızda seyreden Türk ve yabancı bayraklı gemilerin seyir güvenliğine yardımcı olmak, kıyı emniyeti ve gemi kurtarma hizmetleri ile kılavuzluk, römorkörcülük hizmetleri yapmak ve bunlarla ilgili cihaz ve tesislerini kurmak, işletmek, can, mal ve gemi kurtarmak, yardım, çeki, batık çıkarmak ve bunlarla ilgili römorkaj ve dalgıçlık hizmetlerini yürütmek, güvenli seyre yönelik kurulmuş ve kurulacak olan sahil telsiz istasyonları, Otomatik Tanımlama Sistemi, dgps ve benzeri sistemleri ile ilgili her türlü yatırımı yapmak ve tekel şeklinde işleterek seyir emniyetini artırmaktır. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü faaliyetlerini 3 adedinde otorite olmak üzere 7 temel alanda sürdürmektedir. Belirlenen Saha İçerisinde Tekel Olmak Üzere Tüm Denizlerde Gemi Kurtarma Tahlisiye (Can Kurtarma) Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Otoritesi Fenerler Otoritesi Deniz Haberleşmede Hesaplaşma Otoritesi ve Navteks Yayın Koordinatörü Kılavuzluk Hizmeti Römorkaj Hizmeti 08.06.1984 tarihli ve 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olarak ve söz konusu kanun hükmünde kararname çerçevesinde faaliyette bulunmak üzere, 12.05.1997 tarihli ve 97/9466 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile teşkil olunan Kuruluş, Ana Statüsünün Yüksek Planlama Kurulu nun 06.08.1997 tarihli ve 97/t-34 sayılı kararı ile onaylanmasını müteakip 27.09.1997 tarihinde Yönetim Kurulunun teşekkülü ve 03.10.1997 tarihinde yapılan ilk toplantısı ile hükmi şahsiyet kazanarak faaliyetlerine başlamıştır. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı nın İlgili Kuruluşu olup merkezi İstanbul dadır. 7
1.BÖLÜM DÜNYA DA GEMİ TRAFİK, KILAVUZLUK, TAHLİSİYE (CAN KURTARMA), GEMİ KURTARMA, SEYİR YARDIMCILARI VE DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ 1.1. GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ Fenerler ve diğer seyir yardımcıları ikinci dünya savaşından sonra artan gemi trafiğinde dar sularda ve limanlarda seyir güvenliğini sağlamakta yetersiz kalmaya başlamış ve 1948 yılında ilk radar sistemli liman kontrol istasyonu Isle Of Man Adası / Douglas Limanı nda kurulmuştur. Hemen arkasından Liverpool Limanı nda benzer bir Liman Kontrol İstasyonu kurulmuş ve bunu Rotterdam Limanı takip etmiştir. Yıllar içinde daha da artan gemi trafiği günümüzde tüm dünyada yoğun gemi trafiğinin olduğu dar su yolları ve limanlarda Gemi Trafik Hizmetleri nin kurulumunu sağlamıştır. Türk Boğazları yoğun trafiği, değişken iklim ve akıntı yapısı ile dünyanın en tehlikeli dar su yollarının başında gelmektedir. Türk Boğazları nda Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü tarafından işletilmektedir. Hizmet alanlarımızdan İstanbul Boğazı, dünyada deniz trafiğine açık 264 boğaz arasında, tarihi kültürü ve güzellikleri barındırması açısından dünyada bir eşi ve benzeri olmayan özelliklere sahiptir. Bunun yanında, yaklaşık 50 ayrı ülkede 500 e yakın Gemi Trafik Hizmetleri (GTH) sistemi bulunmakta olup, bu sistemlerin hizmet alanlarının uzunluğu ve sistem bileşenleri dikkate alındığında Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi (TBGTH) en büyük sistemlerden biridir. 21.10.2013 tarihli ve 2013/5498 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İzmit, İzmir ve Mersin de kurulumu devam eden Gemi Trafik Hizmetleri Merkezleri nin işletme yetkileri de Kuruluşa verilmiştir. Kurulumların tamamlanmasına müteakip devreye girecek olan yeni Gemi Trafik Hizmetleri Kuruluşun Gemi Trafik ve Kılavuzluk Hizmetleri Daire Başkanlığı nca yürütülecektir. Gemi Trafik Hizmetleri, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve Uluslararası Seyir Yardımcıları ve Fener Otoriteleri Birliği nin (IALA) tüm yayınları ve ilgili AB direktifleri ile tam bir uyum içerisindedir. 8
1.2. KILAVUZLUK HİZMETLERİ Ülkemizin en büyük kılavuzluk ve römorkaj teşkilatlarından olan Kuruluşumuz; Uluslararası teknolojik gelişmeleri yakından takip etmektedir. Türk Boğazları ile İzmir bölgesinde verdiği kılavuzluk hizmetlerinin standardını, kalitesini ve emniyetini arttırmak amacıyla, hizmete esas kayıtların elektronik ortamda ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlayacak el terminallerini içeren modern bir sistemin tesisi, mevcut kılavuzluk istasyonlarının yenilenmesi ve modernizasyonu ile kılavuzluk hizmet botlarının yenileme çalışmalarını başlatmış ve devam ettirmektedir. 1.3. TAHLİSİYE (CAN KURTARMA) HİZMETLERİ Dünyada arama kurtarma sistemi genellikle devletin kurumları tarafından veya gönüllü kuruluşlarca yapılmaktadır. İngiltere de deniz arama kurtarma görevi Ulaştırma Bakanlığı sorumluluğunda icra edilmektedir. Ulaştırma Bakanlığı na bağlı çalışan İngiltere Denizcilik ve Sahil Güvenlik Teşkilatı (Maritime Cost Guard Agency- MCA) yürütmektedir. İngiltere de arama kurtarma harekatına destek sağlayan gönüllü kuruluşlarda mevcut olup en önemlisi Kraliyet Ulusal Can Kurtarma Teşkilatı (Royal National Lifeboat Institution RNLI) dır. Almanya da arama kurtarma faaliyeti devletin büyük ölçüde katkı sağladığı resmi ve gönüllü kişilerden oluşan Die Deutsche Gesellschaft zur Rettung Schiffbrüchiger (DGzRS) tarafından yapılmaktadır. Amerika da arama kurtarma Amerikan Sahil Güvenlik Komutanlığı United States Coast Guard (USCG) ın sorumluluğunda icra edilmektedir. Ayrıca sahil kesimlerinde ve plajlarda A.B.D Coast Guard ve Ulaştırma Bakanlığının desteklediği gönüllü kuruluşlarca da arama kurtarma faaliyetleri yapılmaktadır. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü bu alandaki faaliyetlerinin uluslararası standartlarda yürütülebilmesini sağlamak amacıyla ilk adı ILF (Uluslararası Can kurtarma Federasyonu) olan şimdiki adıyla IMRF'ye (Uluslararası Deniz Kurtarma Federasyonu) üyedir. Geçtiğimiz 50 yılda 500 ün üzerinde deniz kazası ya da kaza tehlikesinin yaşandığı Türk Boğazları nda, muhtemel bir kazaya en kısa zamanda ve en büyük etkinlikle müdahalede bulunabilmek için Kuruluşun filosunun uygun özelliklerdeki deniz vasıtaları ile donatılması, büyük önem arz etmektedir. Bu itibarla, Kuruluşun filosunda bulunan 13 adet Hızlı Tahlisiye Botu nun 8 adedi İstanbul Boğazı nda, 1 adedi Kefkenada da, 1 adedi Marmara Adası nda, 2 adedi Çanakkale Boğazı nda, 1 adet İzmir Alsancak Limanı nda konuşlandırılmışlardır. Ayrıca, 9
İstanbul Boğazı ve Çanakkale Limanı olmak üzere filodaki 2 adet Tahlisiye botu da, Türk Boğazları ve Marmara Denizi ile bu mahallere yakın bölgelerde hizmet vermek üzere konuşlandırılmıştır. Ancak gelişen teknolojilere ayak uydurmak ve her türlü ağır hava koşullarında görev yaparak denizdeki can kurtarma çalışmalarını yürütmek için elimizde mevcut 13 adet Hızlı Tahlisiye Botuna ilaveten daha ağır hava koşullarına dayanıklı self righting (kendini düzeltme) özellikli 2 adet Çok Maksatlı Hızlı Tahlisiye Botu da yapım aşamasında olup 2016 yıl başında hizmete girmesi planlanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri nde can kurtarma operasyonlarını yürüten Coast-Guard ın 2010 yılına kadar mevcut botların modernizasyonu ile eldeki kabiliyetleri arttırıcı projelerinden de görüleceği üzere, dünyadaki birçok ülkede bu amaçla yatırımlar yapılmakta ve bu konudaki standartlar en üst düzeyde tutulmaktadır. 1.4. GEMİ KURTARMA HİZMETLERİ Gemi kurtarma esasları ve kurtarma kanunları asırlar boyunca gelişmiştir. Ana kavram: Kurtarıcının herhangi bir kaza durumunda can ve malı kurtarması için uygun bir kurtarma mükâfatı ile teşvik edilmesidir. Deniz sigortası kanununda, gemi kurtarma kanunları ve davalarında Londra şehri tarihte bir merkez rolü oynamıştır. İlk kurtarma anlaşması LOF (Lloyd s Open From) 1892 de bu şehirde kabul edilmiş ve 2002 yılına kadar 10 defa değiştirilmiştir. En son şekli 2011 senesinde kabul edilen LOF 2011 dir. LOF anlaşmasına göre mükafat başarıya ve kurtarılan mala bağlıdır. LOF tan başka bugün muhtelif ulusal anlaşma şekilleri de mevcuttur. Bunlar Japon Formu, Beijing Formu ve Moskova Formu dur. Amerika Birleşik Devletleri nde kurtarma operasyonları Amerikan Sahil Güvenlik denetimi altında faaliyet göstermektedir. Aynı şekilde Japonya da da bir deniz kazası soruşturma ve müdahalelerinde Japon Sahil Güvenlik öncelikli yetkili ve sorumlu kuruluştur. Avustralya da ise Ulusal Entegre Devlet ve örgütsel sanayi yapısı deniz kazalarında etkili müdahelelerden sorumludurlar. Avustralya Deniz Güvenliği Otoritesi devlet ile birlikte çalışarak kurtarma faaliyetlerini yönetirler. Çin de kurtarma faaliyetleri Çin Halk Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığına bağlı ulusal alanda tek profesyonel birim olan Çin Arama ve Kurtarma Bürosu tarafından yürütülmektedir. Türkiye de de kurtarma hizmetlerinde 5842 sayılı Denizcilik Bankası TAO Kanunu yürürlüğü tarihinden bu yana özellikle tekel sahasında LOF örnek alınarak TOF Kurtarma sözleşmesi 2015 yılına kadar kullanılmıştır. 2015 yılında yapılan düzenlemeyle 10
yeni Türk Ticaret Kanununa uygun olarak TOF un yerine TURK 2015 (Türk Kurtarma Sözleşmesi) kullanılmaktadır. Dünyanın her yerinde çalışan gemi kurtarma şirketlerinin menfaatlerini korumak ve çevre kirliliğini önleyebilmek maksadıyla ISU (International Salvage Union) Uluslararası Kurtarıcılar Birliği kurulmuştur. ISU üyeliği, başarılı kurtarma ve çevre kirliliğini önleme sicili iyi olan şirketlerle sınırlandırılmıştır. Üyelerden profesyonel kurtarıcılardan beklenen yüksek seviyede uzmanlığa sahip olmaları beklenmektedir. 2015 yılında ISU üyeleri için bütün çalışmalardaki brüt hasılat, 2014 yılı hasılatı olan 775 milyon dolara kıyasla nispeten 717 milyon dolara düşmüştür. ISU bünyesinde 2015 yılı toplam hizmet sayısı 212 olarak kaydedilmiştir. Buna ilave olarak 2015 yılında LOF vakalarından elde edilen gelir 83 milyon dolardır. Yine bu yılda LOF vakalarından elde edilen gelir, tüm kurtarma gelirlerinin %46 sını oluşturmaktadır. LOF vakalarındaki toplam kurtarılan değer (gemi ve yük), 2014 yılındaki 1.2 milyar dolardan 2015 yılında 638 milyon dolara gerilemiştir. Kıyı Emniyeti de 27.9.1984 tarihinden itibaren ISU üyesidir. Deniz Hizmetleri Dairesi Başkanlığı bünyesinde uluslararası geçerliliğe haiz TSE-ISO-EN 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi, 14001 Çevre Yönetim Sistemi, Güvenli Yönetim Sistemi (ISM) ile Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Sistemi (ISPS) uygulanmaktadır. Uygulanan sistemlere ait geçerli sertifikaları mevcut olup, uluslararası normlarda hizmet verilmektedir. Kuruluş, İstanbul Boğazı nda (İstinye, Büyükdere, Harem, Paşalimanı) ve Çanakkale Boğazı nda (Akbaş, Çanakkale Merkez, Kepez ve Gelibolu) konuşlandırdığı deniz vasıtaları ile tekel sahasında ve tüm ülkemiz kıyılarında, ayrıca yurt dışı sularda gemi kurtarma hizmetlerini çağdaş, etkin ve süratli bir şekilde uluslararası standartlar düzeyinde vermektedir. 1.5. SEYİR YARDIMCILARI HİZMETLERİ Dünyada teknolojinin gelişmesiyle birlikte denizde seyir yapan gemilerde ve bu gemilerin kullandığı teçhizatlarda önemli değişmeler yaşanmış ve yaşanan bu etki teknolojinin gelişimi ile devam etmiştir. Günümüzde elektronik seyir konseptine uyum sağlamak amacıyla gemilerde AIS cihazının zorunlu tutulmasını müteakip bir seyir yardımcısı olan AIS AtoN cihazlarının bu sistem üzerinde önemi daha da artmış bulunmaktadır. Bu sistem, hem gemicilere seyir yardımcısı hizmetini gözlemleyebilme imkanı sağlamakta hem de seyir yardımcısı otoriterlerine seyir yardımcılarının uzaktan izleme hizmetini sağlamaktadır. Günümüzde birçok ülke seyir yardımcılarını uzaktan kumandalı sistemle takip etmektedir. Bu takip sisteminde veri haberleşmesi GSM ve VHF aşamalarından sonra daha hızlı ve doğru bilgi aktarımı sağlayan GPRS veri iletişim yapısı kullanılmaya başlanılmıştır. 11
Verilen hizmetler Uluslararası Seyir Yardımcıları ve Fener Otoriteleri Birliği nin (IALA) tüm yayınları ve ilgili AB direktifleri ile tam bir uyum içerisindedir. 1.6. DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ Küresel Denizcilik Tehlike Ve Emniyet Sistemi nin-gmdss (Global Maritime Distress and Safety System) 1 Şubat 1999 da uygulamaya konulması ile dünyada deniz haberleşmesinde de önemli değişiklikler olmuştur. Ticari haberleşme giderek azalmasına karşılık gemilerin seyir emniyeti ve güvenliğinin arttırılmasına yönelik teknolojik gelişmeler artmaya devam etmiştir. Günümüzde gemilerin tehlike, acelelik ve rutin çağrıları EPIRB ve DSC sistemleri üzerinden gönderilmektedir. Daha sonra AIS sistemi geliştirilmiş olup gemiler kıyıdan 50-60 mil mesafede izlenebilir hale gelmiştir. Şimdi de dünyada yeni uygulamaya geçen (Long Range Identification and Tracking) LRIT Uzak Mesafe Gemi İzleme Sistemi ile gemiler 1000 mil mesafede izlenmektedir. AIS sisteminde transmisyon olarak telsiz teknolojisi kullanımına karşın, LRIT sisteminde uydu teknolojisi kullanılmaktadır. Dünya da standartları henüz belirlenmeden ticari amaçla kullanılmakta olan VHF/HF Data haberleşmesi ve VHF internet hizmetinin uygulanmasına yönelik çalışmalar ise ITU (International Telecommunication Union) Uluslararası Telekomünikasyon Örgütü nezdinde halen devam etmektedir. Kuruluş, dünyadaki seyir emniyetini ve güvenliğini arttıran teknolojileri ve gelişmeleri IMO ve ITU nezdinde yapılan toplantılara katılarak takip etmektedir. En son yapılan WRC-2012, WRC-2015 ve COMSAR toplantılarına katılım sağlanmış olup 2017 yılında VHF ve HF bandındaki frekansların data haberleşmesi ve sayısal teknolojiler için kullanılması yönünde ülkeler çalışmalar yapmaktadır. 12
2.BÖLÜM TÜRKİYE DE GEMİ TRAFİK, KILAVUZLUK, TAHLİSİYE (CAN KURTARMA), GEMİ KURTARMA, SEYİR YARDIMCILARI VE DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ 2.1.GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ 2.1.1 TÜRK BOĞAZLARI GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ (TBGTH) Türk Boğazları; Türkiye Cumhuriyeti Devleti nin egemenliğinde 37 mil uzunluğunda Çanakkale Boğazı, 110 mil uzunluğunda Marmara Denizi ve 17 mil uzunluğunda İstanbul Boğazı'ndan oluşmaktadır. Karadeniz ile Ege Denizi arasındaki, toplam uzunluğu 164 deniz mili olan bu suyolunun alternatifi yoktur ve tüm ülkeler, özellikle Karadeniz ülkelerinin ekonomileri için çok önemlidir. Coğrafi yapısı, darlığı, kuvvetli akıntıları, keskin dönüşleri, değişken iklim şartları ve her gün yaklaşık 135 uğraksız gemi, yaklaşık 25 tehlikeli yük taşıyan gemi geçişi ve 2 milyon insanın taşındığı 2.500 adet bölgesel deniz trafik hareketi ile İstanbul Boğazı, dünyanın en önemli doğal dar su yoludur. Tüm bunların yanında en önemlisi de İstanbul da yaşayan 10 milyonu aşkın insanın her an deniz trafiğinden kaynaklanabilecek büyük tehlikelerle karşı karşıya olmalarıdır. Boğazlardaki deniz trafiği yoğunluğunun çok yüksek olması, geçen gemilerin boylarında ve tonajlarındaki artış, tehlikeli yük taşıyan gemi geçişlerinde görülen artış, karmaşık ve zor trafik yapısı, deniz kazalarındaki artış, olumsuz hava, deniz, akıntı ve iklim şartları, çevre koşulları ve mahalli tehlikeler, ulusal ve uluslararası gelişmeler, bölgedeki diğer denizcilik faaliyetleri, Montrö Sözleşmesi ve Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün kural ve tavsiye kararları ile benzer diğer sistemlerle işbirliği ihtiyacı Türk Boğazlarında Gemi Trafik Hizmeti nin kurulmasını gerektiren faktörlerdir. T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Yetkili Otorite yani İdare konumundadır. Bir protokol ile Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmeti sisteminin işletimi konusunda yetkilendirilmiştir. Bu amaçla Kuruluş bünyesinde Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Dairesi Başkanlığı kurulmuş ve faaliyete başlamıştır. Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri, inşaat işleri ve ekipman donatımı tamamlanıp, personel ile donatılarak 1 Temmuz 2003 Kabotaj Bayramında açılmıştır. Başlangıçtaki ilk 6 aylık süre boyunca sistem muhtemel operasyonel ve yönetimsel eksikliklerin tamamlanması ve 13
operatörlerin eğitim seviyelerinin geliştirilmesi için test edilmiştir. Bu eğitim sürecinin devamında sistem, 30 Aralık 2003 tarihinden itibaren operasyonel olarak hizmet vermeye başlamıştır. 01 Temmuz 2008 de ilave TGİ ler devreye alınarak sistemin mevcut kapsama alanı Marmara Denizi ni de kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Şekil 1 TBGTH Kapsama Sahası TBGTH Sisteminde Verilen Hizmetler TBGTH alanındaki deniz trafiği, radar, AIS, kapalı devre televizyon kameraları, ENC, VHF cihazları (RT, DSC, DF) kullanılarak izlenir. TBGTH ayrıca, katılımcı gemileri ilgilendiren seyir yardımcıları bilgilerini, seyre etki edecek tehlikeleri ve olası gemi hareketlerini değişik kaynaklardan elde eder. TBGTH nin ana amacı seyir emniyetini arttırarak, deniz çevresinin ve insan hayatının korunmasıdır. TBGTH nin işletiminde, boğazlardan geçiş yapan gemi sayısını azaltmak veya artırmak amaçlanmamıştır. Amaçlar çerçevesinde TBGTH, üç ana hizmet sağlamaktadır. Bunlar bilgi hizmeti, seyir yardımı hizmeti ve trafik organizasyon hizmetidir. Bu hizmetlere ek olarak TBGTH, Türk AAKKM ne de arama ve kurtarma operasyonlarında yardım sağlamaktadır. 14
Şekil 2 Türk Boğazları Gemi Trafik Hizmetleri Bilgi Hizmeti Deniz Trafiği bilgisi Gemilerin diğer gemilere göre mevki bilgisi Bilgi verilen gemiye göre diğer gemilerin mevkileri, rota ve yere göre hız bilgisi Diğer gemilerin olası hareketlerinin bilgisi Denizcilere uyarılar Hidro-Meteorolojik bilgi Seyir yardımcılarının durumu hakkında rapor edilen bilgiler TBGTH tarafından gerekli görülen diğer bilgiler Seyir Yardımı Hizmeti Seyir yardımı hizmeti zor seyir ve meteoroloji koşullarında, geçiş sırasında arıza veya bir eksiklik söz konusu olduğu durumlarda, gemi kaptanı tarafından talep edildiğinde veya TBGTH operatörü tarafından gerekli görüldüğünde verilecektir. TBGTH operatörü gemilere aşağıdaki bilgileri sağlayarak gemi kaptanının, gemisinin seyir emniyetiyle ilgili kararını oluşturmasına katkıda bulunabilir: TAD içinde gemilerin emniyetli seyir yapabilmelerini sağlamak için pozisyon bilgisinin aktarılması Çevresindeki diğer gemilerle ilgili bilgi verilmesi Oluşabilecek tehlikeli durumlarla ilgili uyarılar 15
Seyirle ilgili yardımın başlangıcı ve sonu (tarih/saat), gemi ve TBGTH tarafından açık bir şekilde mutabakatla kayıt altına alınmalıdır. Trafik Organizasyon Hizmeti Geminin Seyir Planı, İstanbul ve Çanakkale Boğazı na giriş izni, tarihi ve zamanı, Geminin seyir planındaki olası bir değişiklik, Boğazlara giriş yapmadan önce gemilere Trafik Yönetim Planıyla ilgili gerekli operasyonel bilgiler, Boğazlardaki tüm gemilere Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğüne göre operasyonel bilgiler, SP1/SP2 raporları TBGTH nin vereceği trafik düzenleme hizmetinin ana kaynağıdır. Bu raporların zamanında ve doğru olarak verilmesi deniz trafik organizasyonunun verimliliğini arttıracaktır. 60000 55000 50000 45000 40000 35000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İstanbul Boğazı 46939 54564 54794 54880 56606 54396 51422 50871 49798 48329 46532 46529 43544 Çanakkale Boğazı 42648 48421 49077 48915 49913 48978 49453 46686 45379 44613 43889 43582 43230 Şekil 3 Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Geçen Gemi Sayısı 200 150 100 50 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İstanbul Boğazı 135 144 143 143 144 140 145 147 138 130 134 134 136 Çanakkale Boğazı 145 155 149 153 149 149 152 157 155 151 149 152 156 Şekil 4 Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Tankerle Taşınan Tehlikeli Yük (Milyon) (M/Tons) Miktarı 16
10800 10000 9200 8400 7600 6800 6000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İstanbul Boğazı 8097 9399 10027 10153 10054 9303 9299 9274 9103 9027 9006 8745 8633 Çanakkale Boğazı 8114 9016 8813 9567 9271 8758 9567 9252 8818 8998 9299 9250 9524 Şekil 5 Yıllar İtibariyle Türk Boğazları ndan Geçen Tehlikeli Yük Taşıyan Tanker Sayısı 29000 27000 25000 23000 21000 19000 17000 15000 13000 11000 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 İstanbul Boğazı 21175 22318 24494 26589 26685 27001 25073 26035 26011 24792 24022 24508 23349 Çanakkale Boğazı 13020 14404 15661 16871 16886 18334 18588 18678 18920 18775 18924 19107 18843 Şekil 6 Yıllar İtibariyle Türk Boğazları nda Verilen Kılavuzluk Hizmetleri Sayısı Gemi Trafik ve Kılavuzluk Hizmetleri Dairesi Başkanlığı nca TS-EN-ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmaktadır. 2.1.2 BÖLGESEL (İzmit, İzmir ve Mersin-İskenderun) GEMİ TRAFİK HİZMETLERİ 19.02.2010 tarihinde imzalanan Gemi Trafik Yönetim Sistemi (GTYS) Kurulumu İşi sözleşmesi kapsamında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yürütülen, gemi trafiğinin yoğun ve riskli olduğu, tehlikeli yüklerin büyük bir kısmının elleçlendiği, yolcu taşımacılığının yapıldığı, İzmit, İzmir Körfezleri ve Kuzey Ege ile Mersin ve İskenderun Bölgelerini kapsayan Bölgesel Gemi Trafik Hizmetleri Sistemleri (GTHS) ile bu sistemlerin bağlanacağı Ankara da konuşlu Gemi Trafik Yönetim Merkezi (GTYM) kurulum çalışmaları yürütülmektedir. Söz konusu çalışmalar ile yukarıda anılan deniz trafiği alanlarında verimli ve emniyetli deniz trafiği akışının sağlanarak gemi hareketlerinin düzenlenmesi, trafik organizasyonunun 17
sağlanması, gemilere seyir yardımı hizmetinin verilmesi, çatma, çatışma ve karaya oturma gibi deniz kazaları ile bunlardan doğacak risklerin en aza indirilerek seyir, can, mal ve çevre emniyetinin ile deniz güvenliğinin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, 19.04.2013 tarihinde kısmi geçici kabulü tamamlanan İzmit GTHS de 15.05.2015 tarihinden itibaren pasif izleme evresine geçilmiştir. İzmir GTHS nin kısmi geçici kabulü 30.05.2014 tarihinde tamamlanarak işletme hazırlıklarının tamamlanması çalışmaları sürdürülmekte, Mersin GTHS ile Ankarada konuşlu GTYM nin ise kurulum ve entegrasyon çalışmalarına devam edilmektedir. Şekil 7 İzmit GTH Kapsama Sahası Şekil 8 18
İzmir GTH Kapsama Sahası Şekil 9 Mersin GTH Kapsama Sahası 2.2. KILAVUZLUK HİZMETLERİ Ülkemizin en büyük kılavuzluk teşkilatına sahip Kuruluş denizlerde ve boğazlarda gemilerin ulusal mevzuat ve uluslararası kurallarla belirlenmiş seyir kurallarına uygun seyretmelerini sağlayarak can, mal ve çevrenin korunması amacıyla; gemilerin limana giriş/çıkışlarında, rıhtım/iskelelere yanaşma ve ayrılmalarında, şamandıralara bağlamalarında, demirlemelerinde, buraları terk etmelerinde veya herhangi bir nedenle yer değiştirmelerinde hizmet vermektedir. İstanbul Boğazı, Çanakkale Boğazı, İstanbul Limanı, Çanakkale Limanı, Gelibolu Limanı, İzmir Limanı ve Marmara Denizi geçişleri ile mecburi demirleme, demirden kalkış ile rıhtım ve iskelelere yanaşma-kalkma hizmetlerini kapsayan kılavuzluk hizmetleri; a- Türk Boğazları ndan uğraklı veya uğraksız geçiş yapan gemilere verilen geçiş hizmetini, b- Belirtilen sorumluluk sahalarındaki demir yerlerine demirleme ve demirden kalkma hizmetini, iskeleler, rıhtımlar ve şamandıralara bağlama ve ayrılma manevralarını, c- Özel durumlarda; ilgili otoritelerin müsaadeleri ile mevcut yetki alanı dışında verilecek her türlü kılavuzluk hizmetini kapsar. 19
Kılavuzluk Hizmet Alanları ve Kılavuzluk İstasyonlarımız: İSTANBUL BÖLGESİ İstanbul Boğazı ve Limanı a) Kaptan Fahrettin AKSU Kılavuzluk İstasyonu KADIKÖY b) Kaptan Lütfü BERK Kılavuzluk İstasyonu SARIYER c) Harem Liman Kılavuzluk İstasyonu ÜSKÜDAR ÇANAKKALE BÖLGESİ Çanakkale Boğazı, Kepez Limanı, Gelibolu Limanı ve Çanakkale İskelesi a) Gelibolu Kılavuzluk İstasyonu GELİBOLU b) Mehmetçik Kılavuzluk İstasyonu SEDDÜLBAHİR KÖYÜ İZMİR BÖLGESİ İzmir Alsancak Limanı - İzmir Kılavuzluk İstasyonu 2.3.GEMİ KURTARMA HİZMETLERİ Gemi Kurtarma hizmetleri 1926 yılında İngilizlerce kurulan Clicker and Walkers Co. isimli kumpanya ile başlamıştır. 1930 yılında Kabotaj Kanunu nun yürürlüğe girmesiyle kumpanya Türk Kurtarma Ltd. adını almıştır. 1952 yılında 5842 sayılı kanunla Denizcilik Bankası T.A.O. nın kurulmasıyla kurtarma faaliyetleri bu şirket bünyesinde devam etmiştir. Fener, Tahlisiye ve Gemi Kurtarma faaliyetleri; 10.10.1983 tarihinde Türkiye Denizcilik Kurumu (TÜDEK) adı altında teşkilatlanmış ve 08.06.1984 tarihli ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Denizcilik İşletmeleri haline getirilen teşekkül bünyesinde, kıyı emniyeti hizmetleri olarak faaliyet göstermeye devam etmiştir. Bakanlar Kurulunun 12.05.1997 tarihli ve 97/9466 Sayılı kararı ile Kıyı Emniyeti ve Gemi Kurtarma İşletmeleri Genel Müdürlüğü adı altında bir Kamu İktisadi Kuruluşu olarak teşkil olunan Kuruluş bünyesine alınmıştır. Gemi Kurtarma filomuz; 1984 yapımı GEMİ KURTARAN kurtarma gemisi, 2000 yılında filomuza katılan KURTARMA 1 ve KURTARMA 2 römorkörleri, 2004 ve 2005 yılında filomuza katılan KURTARMA 3 ve KURTARMA 4 Römorkörleri, 2008 yılında filomuza katılan Kurtarma 5 ve Kurtarma 6 römorkörleri, 2011-2012 yılında filomuza katılan KURTARMA 7, KURTARMA 20
8, KURTARMA 9, KURTARMA 10 römorkörleri, 2010 yılında hizmete giren Yakıt Toplama ve şamandıra elleçleme gemisi Seyit ONBAŞI, 2013 yılında hizmete giren ŞARK ve GARP isimli 2 adet liman römorkörleri ile 08.12.2015 tarihinde geçici olarak teslim alınan Fi-Fi 3 klâs özelliğine haiz Acil Müdahale Gemisi ERV NENE HATUN, ayrıca SÖNDÜREN 2-3-4-6-7-8-9-10-12 adlı yangın römorkörlerinden oluşmaktadır. SÖNDÜREN sınıfı römorkörlerimiz başka kuruluşlara kiralanmış olsa da Kurtarma esnasında emre amade olmaktadır. Ayrıca refakat ve destek amaçlı botlar da bu hizmetlerde kullanılmaktadır. Kurtarma 5 ve Kurtarma 6 römorkörlerimiz Fİ-Fi 2 özellikleri ile ülkemizde mevcut olmayan Avrupa da ve dünyada kısıtlı miktarda yangın söndürme özellikleri olan römorkörlerimizdir. 15 Haziran 2010 tarihinden itibaren TDİ den Kuruluşa devir olan 2002 yapımı Zübeyde Ana, 1997 yapımı Kızkulesi, 1994 yapımı Poyraz, 2008 yapımı Nazım Tur adlı römorkörlerimiz ile, ilave olarak pilot botlarımız ve Liman Kontrol botlarımız ile sektöründe ülkemizin en büyük Kuruluşu olduğu kadar ISU birliği arasında da önemli bir yere sahiptir. Ayrıca, Kuruluş bünyesinde, kurtarma operasyonları esnasında oluşabilecek deniz kirliliğine müdahale amaçlı olarak da ekipmanlar bulunmaktadır. 21
Gemi Kurtarma Kapsamında Verdiğimiz Hizmetler Gemi Kurtarma Hizmeti: Tehlike altında bulunan bir gemi veya gemideki şeylerin; gemi adamlarının idaresinden çıktıktan sonra üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilerek emniyet altına alınması veya bu hal haricinde, gemi veya gemide bulunan şeylerin üçüncü şahısların yardımı ile tehlikeden kurtarılmasıdır. Römorkaj Hizmeti: Gemilerin limana giriş ve çıkışlarında veya rıhtım ve iskelelere yanaşma ve ayrılmalarında, şamandıralara bağlanmalarında, demirlemelerinde, buraları terk etmelerinde ve herhangi bir nedenle yer değiştirmelerinde gemi manevrasına yardımcı olmak üzere verilen hizmettir. Refakat Hizmeti: Geminin seyir emniyetini ve çevre güvenliğini artırmak için gemi ile birlikte hareket edilerek verilen hizmettir. Palamar Hizmeti: Hizmet verilen limanlarda yanaşan ve kalkan gemilere verilen halat bağlama/çözme hizmetini ifade eder. Çeki Hizmeti: Gemi veya yüzer cismin bir yerden bir yere yedeklenerek çekilmesidir. Balık Adam Hizmeti: hizmetidir. Suya kısmen veya tamamen gömülmüş cisimlerin çıkartılması, sualtı sörveyinin yapılması Batık Çıkartma Hizmeti: hizmetidir. Kısmen veya tamamen batmış olan gemi veya cismin bulunduğu mahalden çıkarılması Bot Kiralama Hizmeti: Filomuzdaki botların hizmet amaçlı kiralanmasıdır. Çevre Kirliliğine Müdahale Ekipmanları Kiralama Hizmeti: Kuruluş uhdesinde çevre kirliliği müdahale ekipmanlarının kiralanması hizmetidir. 22
Gemi Kurtarma ve Tahlisiye Hizmetleri Dairesi Başkanlığı ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi belgesine sahiptir. 2.4.TAHLİSİYE (CAN KURTARMA) HİZMETLERİ Denizlerde arama ve can kurtarma hizmetleri vermek, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü nün ana statüsünde belirtilen ana görevlerden biridir. Kuruluş bu hizmeti; 20 Temmuz 1936 Montrö Sözleşmesi nden gelen yükümlülükler, 1979 Denizde Arama ve Kurtarma Uluslararası Sözleşmesi, 12.12.2001 tarihli ve 24611 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Türk Arama ve Kurtarma Yönetmeliği madde 5 g) fıkrasına göre Sahil Güvenlik Komutanlığı ile yapılmış olan 17.05.2002 tarihli protokol ve Haziran 2004 tarihli ve 710/04 sayılı mutabakat hükümlerine göre yürütmektedir. KARA TAHLİSİYE İSTASYONLARI 1- Cemil Özben Tahlisiye İstasyonu (Kilyos) 2- Turgay Sarıboğa Tahlisiye İstasyonu (Rumeli Karaburun) 3- Mehmet Genç Tahlisiye İstasyonu (Yomburnu) 4- Mümin Akgün Tahlisiye İstasyonu (Şile) 5- Cebeci Tahlisiye İstasyonu 23
Şekil 10 Kara Tahlisiye İstasyonları Yerleşim Planı TAHLİSİYE BOT İSTASYONLARI 1- Kefkenada Tahlisiye Bot İstasyonu 2- Rumeli Feneri Tahlisiye Bot İstasyonu 3- İstinye Tahlisiye Bot İstasyonu 4- Harem Tahlisiye Bot İstasyonu 5- Marmara Adası Tahlisiye Bot İstasyonu 6- Akbaş Tahlisiye Bot İstasyonu 7- Şile Tahlisiye Bot İstasyonu 8- Lapseki Tahlisiye Bot İstasyonu 9- İzmir Bot İstasyonu 10-Poyrazköy Bot İstasyonu 24
Şekil 11 Tahlisiye Bot İstasyonları Yerleşim Planı Yukarıda belirtilen kritik mevkilerde kurulmuş bulunan istasyonlarımızda can kurtarma personelimiz tarafından günün 24 saati nöbet, gözetleme ve VHF dinleme hizmeti yapılmakta, bayrak farkı gözetmeksizin kazaya uğrayan gemilere can kurtarma hizmetleri denizden ve karadan verilmektedir. Can kurtarma hizmetleri karadan ve denizden olmak üzere 2 şekilde yapılmaktadır: Karadan can kurtarma : Sahil şeridinde sürüklenerek karaya oturan, kazaya uğrayan gemilerden can kurtarma hizmetleri; Tahlisiye istasyonlarımızda konuşlandırılmış toplam 5 adet Mercedes (unimog) kamyon, 5 adet çift kabin kamyonet ve 2 adet minibüs (15 kişilik) araçlarımızla kaza mahalline 25
seri bir şekilde intikal edilerek karadan gemiye roket atılarak ve varagele sistemi kurulmak suretiyle yapılmaktadır. Denizden can kurtarma : Kıyıdan uzak mevkilerde kazaya uğrayan gemilerden can kurtarma hizmeti Kara Tahlisiye ve Tahlisiye Bot İstasyonları mızda konuşlandırılmış, fırtınalı hava ve deniz koşullarında seyir yapabilen, kurtarma teçhizatı ile donatılmış; 12 deniz mili sürat yapabilen 2 adet Tahlisiye Botu, 30 deniz mili sürat yapabilen 13 adet Hızlı Tahlisiye Botu, 35 deniz mili sürat yapan 5 adet sabit karinalı şişme bot (RHIB) ile yapılmaktadır. 2 adet Hızlı Tahlisiye botu yapım aşamasında olup 2016 yılında geçici olarak teslim alınması planlanmaktadır. 26
Tablo 1 18/09/1997 2015 Yılları itibariyle tahlisiye vukuatları, kurtarılan/kayıplar ve hasta nakilleri çizelgesi 2.5.SEYİR YARDIMCILARI HİZMETLERİ Denizcilik Müsteşarlığı nın Resmi Gazete'de yayınladığı "Seyir Yardımcıları Yönetmeliği" uyarınca kıyı tesis işleticilerinin tesislerinde kurulacak seyir yardımcılarım kurma izni ve işletme izni Kuruluş tarafından verilmektedir. Bu sayede limanlarda Kuruluş dışında faaliyet gösteren tesislerinin seyir yardımcıları noktasında sistemlerinin günümüz koşullarına uymaları sağlanmakla beraber bu ihtiyacın karşılanması amacıyla yerli seyir yardımcı fener cihazı, şamandıra üreten firmalar ve ithal eden firmalar desteklenerek ülkemizde bu işle ilgilenen sektörün desteklenmesi sağlanmıştır. Seyir Yardımcılarının Uzaktan İzleme Sistemi, 2012 yılında 390 adet seyir yardımcısının Ais AtoN cihazlarıyla donatılarak faaliyeti sağlanmıştır. Kuruluşa ait toplam 578 seyir yardımcısı bulunmaktadır. Kuruluş seyir yardımcılarını tekel şeklinde işletmekte olup kıyılarımızda seyir yardımcılarının modernizasyonunu sürekli olarak takip etmektedir. Yukarıda bahsedilen uzaktan kumandalı sistemde veri iletişim altyapısı olarak GPRS sistemi kullanılmakta olup kurulan bu sistem sayesinde hem seyir yardımcılarının uzaktan izlenmesi, hem gemilerde seyir yardımcılarını görsel ve AIS ekranlarında elektronik olarak 27
görülmesi sağlanmış hem de AIS bilgisinden faydalanarak deniz fenerlerinin etrafındaki deniz trafiği izlenme noktasına gelinmiştir. Seyir Yardımcıları Dairesi Başkanlığı nda TS-EN-ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmaktadır. Şekil 12 Seyir Yardımcılarının Uzaktan İzlenmesi 28
Foça Aslanburnu Feneri Türk seyir güvenliğinin arttırılması, kıyıda tesis edilmiş merkezler vasıtası ile gemilerin takip edilmesi, deniz araçlarıyla diğer gemi ve kıyı birimleri arasında gerçek zamana yakın bir bilgi akışının sağlanması, herhangi bir tehlike durumunda seyir yardımcılarından kaynaklanan olumsuzlukların önlenebilmesi amacıyla tüm seyir yardımcılarının uzaktan izlenmesi gerçekleştirilmiştir. 29
Tablo 2 2015 Yılı Seyir Yardımcıları FENERLER YARDIMCI TESİSLER (419) AIS AtoN Racon Sis Düdük KARADENİZ İST. BOĞAZI MARMARA DNZ. ÇANAKKALE EGE DENİZİ AKDENİZ ADET 390 18 11 Elektrikli Devvar 7 2 4 2 2 17 Elekt.- Akülü Devvar 9 1 1 5 4 20 Elektrikli Sabit 4 1 5 Elektrik Akülü Çakar 29 11 15 7 18 8 88 Elektrikli Çakar 1 7 8 Güneş Enerjili Çakar 64 21 47 21 91 78 322 Güneş Enerjili Devvar 4 4 TOPLAM 114 41 67 31 115 96 464 Güneş Enerj. Işıklı Şmd. 8 17 19 5 36 16 101 İşaret Şamandıraları 1 1 5 7 Alamet 2 4 6 GENEL TOPLAM 122 59 87 36 158 116 578 Not. İstanbul Başteknisyenliğine bağlı Yönburnu Sis Düdük İstasyonunda Seyir yardımcısı olmadığından sadece sis düdük cihazı mevcuttur. 30
2.6.DENİZ HABERLEŞME HİZMETLERİ Ülkemizde deniz haberleşme faaliyetlerinde radyo istasyonunun birinci görevi denizde tehlike ve emniyet haberleşmesini sağlamaktır. Gemilerin can ve mal emniyetinin sağlanması Kuruluşun öncelikleri arasında yer almaktadır. Deniz haberleşmesinde VHF, MF ve HF bantlarında telefon, teleks ve Navteks olarak hizmet verilmekte ve DSC özelliğinin olması ile tehlike ve emniyet haberleşmesi etkin olarak sağlanmaktadır. Kurulan AIS sistemi ile gemiler izlenmekte ve bu hizmet VHF telefon sistemi ile birbirini tamamlamaktadır. Deniz ve çevre güvenliğini sağlamak amacıyla kurulan LRIT sistemine ilişkin ulusal data merkezinin kurulumu tamamlanmış olup, 300 grt un üzerindeki gemiler 1000 mil mesafeden min 6 saat aralıklarla konum bilgisi göndererek izlenmektedir. Ülkelerle veri değişimi için finansal sözleşmeler imzalanmıştır. AB projesi kapsamında ilk safhasında alınan UPS, jeneratör ve otomatik voltaj regülatörünün ilgili istasyonlara kurulumları yapılmış ve kısmı geçici kabul işlemleri 20.01.2011 itibarıyla gerçekleşmiştir. 2. safhada alınan yazılım, donanım ve HF mail sistemin kurulumu yapılmış olup, söz konusu sistemin geçici kabulü 11.09.2012 tarihinde yapılmıştır. Sistemin kesin kabulünün gerçekleşmesi için yüklenici firmanın, geçici kabulden sonra oluşan arızaları giderme çalışmaları devam etmektedir. Kuruluş, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 42 nci ve 43 üncü maddeleri ile aşağıdaki görevleri vermeye başlamıştır. Deniz ve Hava Bandı Telsiz Haberleşme Sistemleri ile Seyir Güvenliğini Sağlayan Sistemlere Kurma ve Kullanım İzninin Verilmesi ile Ruhsatlandırılması, Deniz Bandı Telsiz Haberleşme ve Seyrüsefer Cihazlarına Çağrı Kodu ve MMSI No su vb. verilmesine 11 Mayıs 2009 itibarıyla başlanmıştır. Amatör telsizcilik sınavlarını yapma ve belge verilmesi hizmetine 2010 yılında başlanmış olup her yıl an az iki kez amatör telsizcilik sınavları yapılmakta ve kazanan adaylara belgeleri verilmektedir. Telsiz İşletme Müdürlüğü nce TS-EN-ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmaktadır. 31
VHF İSTASYONLARI UZAKTAN İZLENMESİ VE KONTROLÜ MAHYADAĞ ÇAMLICA AKÇAKOCA ZONGULDAK İNEBOLU DÜTMEN ŞARKKÖY YUŞA KELTEPE YILDIZTEPE AYVALIK PAZAR AKDAĞ DİLEKT EPE BANDIRMA KAYALI DAĞ İSTANBUL ANA KONTROL MERKEZİ ANTALYA SAMSUN DİKMEN AKÇAABAT BODRUM ÇOBANDEDE ÖREN PALAMUT KAZAKİN YUMRUTEPE MARKİZ S A L İ M ANAMUR K I R 7 KARADENİZ BÖLGESİ 10 MARMARA VE EĞE BÖLGESİ 9 AKDENİZ BÖLGESİ TOPLAM 26 VHF İSTASYONU 11 Şekil 13 VHF İstasyonları Uzaktan İzlenmesi ve Kontrolü Şekil 14 Navteks İstasyonların Uzaktan İzlenmesi ve Kontrolü 32
AIS KAPSAMA ALANLARI Şekil 15 AIS Kapsama Alanları TÜRKİYE LRIT SİSTEMİ Türkiye LRIT Sistemi HHS UHS LRIT VERİ KULLANICISI ULUSAL VERİ MERKEZİ (UVM) VDM VDP Şekil 16 Türkiye Lrit Sistemi 33
SAR FAALİYETLERİ İÇİNDE SAHİL TELSİZ İSTASYONUNUN AKTİVİTESİ Yardım Çağrısı KARABURUN SAKIZ Şekil 17 Türk Radyo 34