İSTANBUL HALKI için ULAŞIM-TRAFİK ANKETİ Prof. Dr. Mustafa ILICALI Ulaştırma Mühendisliği Bölüm Başkanı ve UYGAR Merkezi Başkanı BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ 25 MART 2014 SALI
BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ ULAŞTIRMA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ Ülkemizin ilk Ulaştırma Mühendisliği olan Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Ulaştırma Mühendisliği Bölümü (http://www.bahcesehir.edu.tr/akademik/ulastirma_muhendisligi) olarak hazırladığımız, başta tüm GSM Operatörleri olmak üzere (Turkcell, Vodafone, Avea), Türkiye Belediyeler Birliği (TBB) ve www.acunn.com un destekleriyle birlikte 1 hafta gibi kısa bir sürede anketimize 9342 cevap almış bulunmaktayız. İstanbul un ulaşım-trafik sorununa yönelik İstanbul halkının tercih ve görüşlerini almak üzere, iki bölümlü 19 sorulu anket formu hazırlanmıştır. Anketin birinci bölümünde vatandaşlarımızın ulaşım tercihlerine yönelik mevcut ulaşım-trafik sistemleri ve yapılan çalışmalarla ilgili görüşlerinin alınmasına ilişkin olup, ikinci bölümünde ise İstanbul ulaşımtrafik sorunlarına vatandaşlarımızın çözüm önerilerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Yaklaşmakta olan yerel seçimlerde adaylarla yapılan programlarda veya röportajlarda İstanbul un en önemli sorunu olan ulaşım-trafik konusu önemli yer tutmaktadır. Adaylarca farklı çözüm önerileri sunulmaktadır. BAU Ulaştırma Mühendisliği Bölümü olarak, esas trafiğin içerisinde olan İstanbul halkının tercih ve önerilerini alarak bu bilgilerin gerek adaylarla, gerek kamuoyuyla paylaşılmasının çok yararlı olacağını düşündük.
Yerel yönetimlerin özelliklerinden bahsederken en başta saydığımız katılım ilkesi nin en geçerli olduğu konu ulaşım ve trafiktir. Zira, konunun direkt muhatabı yollarda büyük emek ve güç sarf eden, büyük zaman kayıpları yaşayan vatandaşlarımızdır. Bu manada, üniversite olarak, vatandaşlarla bu önemli şehri yönetmeye talip başkan adayları arasında köprü kurmaya çalıştık. Bugün paylaşacağımız bazı önemli sonuçların dışında daha sonra ilgili bilim insanlarıyla beraber bu bilgileri üniversitemizin bilimsel kaynağı olarak yöneticilerin ve araştırmacıların hizmetine sunacağız. Anketimiz, başta GSM operatörlerinin büyük katkısı olmak üzere 2 milyon civarı akıllı telefon kullanıcılarına ulaştırılmıştır. Kullanıcılar tarafından verilen cevapların (bu değerlendirmeye esas 9342 anket) incelenmesinden önemli sayıda kişinin, haftaiçi zirve saatte yoğun trafikte araç içerisinde cevap verdiği anlaşılmaktadır. Bu durum, anketimizin benzerlerinden farkı olarak değerlendirilmelidir. Aşağıda bu geniş katılımlı anketin, yerel seçimlerden önce kamuoyuyla paylaşmak adına önce sorulara verilen cevaplar, daha sonra ise genel bir değerlendirme yapılacaktır. Nihai detaylı rapor ise ileri bir tarihte basılı olarak (BAU Ulaştırma Mühendisliği Bölümünün bir kaynağı olarak) kamuoyu ve yerel ve merkezi yöneticilerine sunulacaktır.
Akıllı telefonlar vasıtasıyla anketlere verilen cevapların gün içi dağılımı Yüzde (%) 14,00 12,00 % 15 % 34 % 32 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Saatlik Zaman Dilimi
ANKET FORMU I. BÖLÜM Vatandaşlarımızın Ulaşım Tercihlerine Yönelik Yapılacak Değerlendirmelere ve Yöneticilere Önerilecek Bilgilere Esas Sorular
Ankette Sorulan Soruların Cevapları: 1- İstanbul'un hangi ilçesinde ikamet etmektesiniz? 1 Küçükçekmece 499 5% 2 Kadıköy 479 5% 3 Üsküdar 462 5% 4 Ümraniye 454 5% 5 Bahçelievler 434 5% 6 Kağıthane 354 4% 7 Pendik 346 4% 8 Ataşehir 339 4% 9 Bağcılar 322 4% 10 Başakşehir 299 3% 11 Maltepe 297 3% 12 Şişli 291 3% 13 Gaziosmanpaşa 285 3% 14 Esenyurt 278 3% 15 Beylikdüzü 270 3% 16 Kartal 259 3% 17 Sarıyer 259 3% 18 Fatih 258 3% 19 Beşiktaş 256 3% 20 Eyüp 253 3% 21 Sultangazi 252 3% 22 Avcılar 239 3% 23 Esenler 193 2% 24 Beykoz 191 2% 25 Bakırköy 173 2% 26 Bayrampaşa 171 2% 27 Çekmeköy 162 2% 28 Zeytinburnu 157 2% 29 Sancaktepe 156 2% 30 Büyükçekmece 134 1% 31 Güngören 125 1% 32 Beyoğlu 122 1% 33 Tuzla 118 1% 34 Sultanbeyli 113 1% 35 Arnavutköy 94 1% 36 Silivri 51 1% 37 Çatalca 21 0% 38 Adalar 12 0% 39 Şile 9 0%
Şile Adalar Çatalca Silivri Arnavutköy Sultanbeyli Tuzla Beyoğlu Güngören Büyükçekmece Sancaktepe Zeytinburnu Çekmeköy Bayrampaşa Bakırköy Beykoz Esenler Avcılar Sultangazi Eyüp Beşiktaş Fatih Sarıyer Kartal Beylikdüzü Esenyurt Gaziosmanpaşa Şişli Maltepe Başakşehir Bağcılar Ataşehir Pendik Kağıthane Bahçelievler Ümraniye Üsküdar Kadıköy Küçükçekmece 0 100 200 300 400 500 600
2- İstanbul'un hangi ilçesinde çalışmaktasınız veya okumaktasınız? 1 Şişli 950 11% 2 Beşiktaş 683 8% 3 Fatih 645 7% 4 Kadıköy 565 6% 5 Ümraniye 322 4% 6 Sarıyer 317 4% 7 Ataşehir 301 3% 8 Üsküdar 298 3% 9 Bakırköy 295 3% 10 Küçükçekmece 293 3% 11 Bahçelievler 289 3% 12 Beyoğlu 278 3% 13 Kağıthane 274 3% 14 Bağcılar 260 3% 15 Tuzla 221 2% 16 Zeytinburnu 213 2% 17 Pendik 212 2% 18 Başakşehir 209 2% 19 Bayrampaşa 188 2% 20 Avcılar 183 2% 21 Maltepe 175 2% 22 Beylikdüzü 172 2% 23 Kartal 167 2% 24 Beykoz 162 2% 25 Esenyurt 142 2% 26 Eyüp 139 2% 27 Gaziosmanpaşa 137 2% 28 Esenler 135 2% 29 Büyükçekmece 128 1% 30 Güngören 120 1% 31 Sultangazi 91 1% 32 Arnavutköy 86 1% 33 Sancaktepe 82 1% 34 Çekmeköy 65 1% 35 Sultanbeyli 55 1% 36 Silivri 53 1% 37 Çatalca 20 0% 38 Şile 20 0% 39 Adalar 3 0%
Adalar Şile Çatalca Silivri Sultanbeyli Çekmeköy Sancaktepe Arnavutköy Sultangazi Güngören Büyükçekmece Esenler Gaziosmanpaşa Eyüp Esenyurt Beykoz Kartal Beylikdüzü Maltepe Avcılar Bayrampaşa Başakşehir Pendik Zeytinburnu Tuzla Bağcılar Kağıthane Beyoğlu Bahçelievler Küçükçekmece Bakırköy Üsküdar Ataşehir Sarıyer Ümraniye Kadıköy Fatih Beşiktaş Şişli 0 200 400 600 800 1000
3- Ev-İş veya Ev-Okul Yolculuklarınızda Tek Yön Olarak Aşağıdaki Hangi Ulaştırma Sistemlerini Kullanıyorsunuz? Kullandıklarınızı İşaretleyiniz. Otobüs 21% Minibüs 12% Metrobüs 12% Özel Araç (Tek Başına) 10% Raylı Sistem 9% Yaya 7% Servis 7% Özel Araç (2 Kişi) 5% Özel Araç (2 Kişiden Fazla) 4% Taksi 4% Bisiklet Motosiklet Taksi Dolmuş Sürekli Yolculuk Yapmıyorum Marmaray Deniz Ulaşımı Taksi Özel Araç (2 Kişiden Fazla) Özel Araç (2 Kişi) Servis Yaya Raylı Sistem Özel Araç (Tek Başına) Metrobüs Minibüs Otobüs Deniz Ulaşımı 3% Marmaray 3% 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 Sürekli Yolculuk Yapmıyorum 1% Taksi Dolmuş 1% Motosiklet 1% Bisiklet 0,5%
4- Ev-İş veya Ev-Okul Yolculuklarınız Tek Yön Ortalama Süresi Kaç Dakikadır? 30-60 Dakika 38% 30 Dakikadan Az 32% 60-90 Dakika 20% 90 Dakikadan Fazla 9% 60-90 Dakika 20% 90 Dakikadan Fazla 10% 30-60 Dakika 38% 30 Dakikadan Az 32% Kişi başına ortalama seyahat süresi 50 dakikadır.
6- İstanbul Trafiği İle İlgili Mobil Uygulamaları, İnternet, Radyo veya Televizyonu Trafiğe Çıkmadan Önce Kullanıyor Musunuz? Kullandıklarınızı İşaretleyiniz. Kullanmıyorum İBBCep %35 %29 Yandex Haritalar %11 Google Haritalar %9 Trafik Radyosu %8 Diğer TV Kanalları %5 %3 65% 35% Kullanmayan Kullanan
7-6. Sorudaki Uygulamalardan Herhangi Birini Kullanıyorsanız Buna Göre Aşağıdakilerden Hangisini Yapıyorsunuz? Otomobil Kullanıyorsam Güzergahımdaki Yoğunluğa Göre Farklı Bir Güzergah Seçerim Toplu Ulaşım Olarak Otobüs veya Minibüs Kullanıyorsam; Metrobüs, Raylı Sistem veya Deniz Ulaşımını Kullanırım 33% 23% Yolculuğa Başlama Saatimi Değiştiririm 19% Otomobili Kullanmaktan Vazgeçip Toplu Ulaşımı Seçerim 11% Hiçbir Değişikliğe Gitmem 10% Yolculuktan Vazgeçerim 4% Yolculuktan Vazgeçerim Hiçbir Değişikliğe Gitmem Otomobili Kullanmaktan Vazgeçip Toplu Ulaşımı Seçerim Yolculuğa Başlama Saatimi Değiştiririm Toplu Ulaşım Olarak Otobüs veya Minibüs Kullanıyorsam; Metrobüs, Raylı Sistem veya Deniz Ulaşımını Kullanırım Otomobil Kullanıyorsam Güzergahımdaki Yoğunluğa Göre Farklı Bir Güzergah Seçerim 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000
8- Ulaşım Tercihinizde Deniz Ulaşımını Kullanıyorsanız Olumsuz Hava Şartlarında Seferlerin İptal Edilmesi Durumunda Tercihiniz Ne Olur? Metrobüs 31% Marmaray 29% Otobüs 15% Özel Araç 11% Diğer 6% Dolmuş 4% Taksi 4% 6% 11% 15% 4% 4% 29% 31% Metrobüs Marmaray Otobüs Özel Araç Diğer Dolmuş Taksi
9- Marmaray ve Haliç Metro Köprüsünün Hizmete Açılması Ulaşım Tercihinizde Değişiklik Yaptı Mı? Hayır 66% Evet 34% 34% 66% Hayır Evet 10- Evet ise Hangi Sistemden Vazgeçtiniz? Otobüs 31% 7% 6% Deniz Ulaşımı 28% 31% Otobüs Deniz Ulaşımı Özel Araç 28% Taksi 7% Minibüs 6% 28% 28% Özel Araç Taksi Minibüs
11- Günlük Yolculuklarınızda Özel Otomobil Kullanıyorsanız Aşağıdaki Hangi Hallerde Toplu Ulaşımı Tercih Edip veya Otomobilinizi Başkalarıyla Paylaşabilirsiniz? Yeterli Kapasite ve Konforda Toplu Ulaşım Hizmeti Sunulması 3,878 43% Toplu Ulaşımla Devam Edebileceğiniz Park Alanlarının Oluşturulması 2,103 23% Trafik Denetiminin Güçlendirilmesi 1,454 16% 3 ten Fazla Yolculu Otomobiller İçin Tercihli Yol Uygulaması 1,083 12% Trafik Sıkışıklığının Ücretlendirilmesi 586 6% Trafik Sıkışıklığının Ücretlendirilmesi 3 ten Fazla Yolculu Otomobiller İçin Tercihli Yol Uygulaması Trafik Denetiminin Güçlendirilmesi Toplu Ulaşımla Devam Edebileceğiniz Park Alanlarının Oluşturulması Yeterli Kapasite ve Konforda Toplu Ulaşım Hizmeti Sunulması 0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500
II. BÖLÜM Vatandaşlarımızın Mevcut Ulaşım Trafik Sistemleri ve Yapılan Çalışmalarla İlgili Görüşlerinin Öğrenilip Raporlanmasına İlişkin Sorular
12- Aşağıdaki Sorunlardan İstanbul İçin Önemli Gördüklerinizi İşaretleyiniz. Ulaşım-Trafik Sorunu 7,746 18% Ulaşım-Trafik Sorunu Yeşil - Park Alanları Eksikliği 5,357 13% Hayat Pahalılığı 5,342 13% Planlama Sorunları 4,792 11% 7% 6% 5% 18% Yeşil - Park Alanları Eksikliği Hayat Pahalılığı Planlama Sorunları Şehir Güvenliği 4,174 10% Çevre Sorunları 3,794 9% İşsizlik 3,532 8% Kültürel Donatı Eksikliği 2,815 7% Şehrin Genel Temizliği 2,597 6% 8% 9% 10% 11% 13% 13% Şehir Güvenliği Çevre Sorunları İşsizlik Kültürel Donatı Eksikliği Şehrin Genel Temizliği Su Sıkıntısı 1,998 5% Su Sıkıntısı
13- Aşağıdaki Ulaşım Sorunlarından İstanbul İçin Önemli Gördüklerinizi İşaretleyiniz. Aldığı Göç 5,837 18% Planlama Sorunları 4,690 15% Yeterli Raylı Sistem Olmaması 4,452 14% Konut - Okul ve İş Yerlerinin Farklı Yakalarda Olması 3,939 12% Karayolu Kapasitesinin Noksanlığı 3,650 12% Denizden Yeterince İstifade Edilememesi 3,582 11% Belediye Hizmetlerinin Yetersizliği 2,905 9% Merkezi-Yerel Yönetim İlişkisi 1,661 5% Belediye Çalışan Sayısının Yetersizliği 993 3% Belediye Çalışan Sayısının Yetersizliği Merkezi-Yerel Yönetim İlişkisi Belediye Hizmetlerinin Yetersizliği Denizden Yeterince İstifade Edilememesi Karayolu Kapasitesinin Noksanlığı Konut - Okul ve İş Yerlerinin Farklı Yakalarda Olması Yeterli Raylı Sistem Olmaması Planlama Sorunları Aldığı Göç 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000
14- Aşağıdaki Trafik Sorunlarından İstanbul İçin Önemli Gördüklerinizi İşaretleyiniz. Yollardaki Özel Araç Fazlalığı 5,924 16% Şerit Disiplininin Sağlanamaması (Yollardaki Ani Daralmalar) ve Park İhlalleri 5,256 14% Yetersiz Otopark Alanı 5,227 14% Toplu Taşıma Kapasitesinin Eksikliği 4,811 13% Karayolu Ağı Yetersizliği 3,452 9% Denetim Eksikliği 3,413 9% Ulaştırma Sistemleri Arasındaki Entegrasyon Eksikliği 2,966 8% Katlı Kavşak Sayısının Yetersizliği 2,166 6% Sinyalize Kavşak Sürelerinin Ayarsızlığı 1,895 5% Sinyalize Kavşakların Fazlalığı 1,387 4% Yol Çizgi ve İşaretlerinin Yetersizliği 1,222 3% Yol Çizgi ve İşaretlerinin Yetersizliği Sinyalize Kavşakların Fazlalığı Sinyalize Kavşak Sürelerinin Ayarsızlığı Katlı Kavşak Sayısının Yetersizliği Ulaştırma Sistemleri Arasındaki Entegrasyon Eksikliği Denetim Eksikliği Karayolu Ağı Yetersizliği Toplu Taşıma Kapasitesinin Eksikliği Yetersiz Otopark Alanı Şerit Disiplininin Sağlanamaması (Yollardaki Ani Daralmalar) ve Park İhlalleri Yollardaki Özel Araç Fazlalığı 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000
Yeni Raylı Sistemler Yapılması Ticari Taksilerin Boş Dolaşmaması İçin Taksi Otopark Alanlarının Artırılması Yeni Metrobüs Hatlarının Oluşturulması Akıllı Ulaştırma Sistemlerinin Geliştirilmesi Bisiklet Yollarının Yapılması ve Kullanımına Karayolu Ağının Genişletilmesi Ulaştırma Sistemleri Arasındaki Katlı Kavşak Yapılması İmar Planlarında Trafik Yükü Artırıcı Arazi Kullanım Kararlarına Uygun Ulaşım Ana Köprü Gişelerinde Yeni Düzenlemeler Yapılması Tercihli Yol Uygulamaları (3 ten fazla yolculu Trafiğin Merkezden Yönetim - Denetimi Merkezi Alanların Yayalaştırılması Merkezdeki Trafik Yoğunluğu Fazla Olan 15- İstanbul Ulaşım-Trafiğine Çözüm Olacağını Düşündüğünüz Seçenekleri İşaretleyiniz. Yeni Raylı Sistemler Yapılması 5,803 11% Ticari Taksilerin Boş Dolaşmaması İçin Taksi Çağrı Merkezinin Kurulması 4,639 9% Otopark Alanlarının Artırılması 4,620 9% Yeni Metrobüs Hatlarının Oluşturulması 4,009 8% Akıllı Ulaştırma Sistemlerinin Geliştirilmesi 3,923 8% Bisiklet Yollarının Yapılması ve Kullanımına Teşvik Edilmesi 3,788 7% Karayolu Ağının Genişletilmesi 3,570 7% Ulaştırma Sistemleri Arasındaki Entegrasyonun (Aktarmaların) Güçlendirilmesi 3,115 6% Katlı Kavşak Yapılması 2,833 6% İmar Planlarında Trafik Yükü Artırıcı Düzenlemelerin Minimize Edilmesi 2,805 5% Arazi Kullanım Kararlarına Uygun Ulaşım Ana Planı Hazırlanması 2,540 5% Köprü Gişelerinde Yeni Düzenlemeler Yapılması 2,490 5% Tercihli Yol Uygulamaları (3 ten fazla yolculu otomobiller için) 2,173 4% Trafiğin Merkezden Yönetim - Denetimi 1,893 4% Merkezi Alanların Yayalaştırılması 1,888 4% Merkezdeki Trafik Yoğunluğu Fazla Olan Yolların Ücretlendirilmesi 1,099 2% 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0
17- Büyükşehir Belediyesinin Ulaşım-Trafik Konularında Yeterli Elemanı Elde Etmede Aşağıdakilerden Hangilerini Önerirsiniz? Mevcut İnsan Kaynağının Eğitimi 4,781 20% Hizmet Alımı ( Üniversitelerden ) 3,951 16% Mühendislik-Mimarlık fakültelerinin ilgili bölümlerinden dereceyle mezun olanlarının belediyeye kazandırılması Üniversitelerin İlgili Bölümlerindeki Öğrencilere Burs Verilerek Mezuniyet Sonrası Belediyeye Kazandırılması 3,885 16% 3,365 14% Konuyla İlgili Kadro Sayısının Artırılması 3,307 13% Üniversite-Belediye işbirliğiyle belediye çalışanlarında yüksek lisans/doktora yapma imkanı verilmesi 3,009 12% Hizmet Alımı ( Ulusal-Uluslar arası Özel Sektörden) 2,214 9% Hizmet Alımı ( Ulusal-Uluslar arası Özel Sektörden) Üniversite-Belediye işbirliğiyle belediye çalışanlarında yüksek Konuyla İlgili Kadro Sayısının Artırılması Üniversitelerin İlgili Bölümlerindeki Öğrencilere Burs Verilerek Mezuniyet Mühendislik-Mimarlık fakültelerinin ilgili bölümlerinden dereceyle Hizmet Alımı ( Üniversitelerden ) Mevcut İnsan Kaynağının Eğitimi 0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000
18-5 Yıl İçerisinde Katlanılabilir Bir İstanbul Ulaşım-Trafiği İçin Gerekli Çözümlerin Belediye İmkanlarıyla Mümkün Olacağını Düşünüyor Musunuz? Hayır 54% Evet 46% 46% Hayır 54% Evet 19-18. Sorudaki Cevabınız Hayır ise Bunun İçin İlave İmkanları Sağlayacak Yeni Bir Yasal Düzenleme ve Merkezi İdare Desteği Gerekli Midir? Evet 85% 15% Hayır 15% Evet Hayır 85%
DEĞERLENDİRMELER
Yapılan Yolculukların Dağılımı Asya-Asya 24% Avrupa-Avrupa 57% Asya-Avrupa 12% Avrupa-Asya 7% Yapılan yolculukların %56 lık en büyük payı Avrupa dan Avrupa ya yapılan yolculuklardır. Bu durumda trafiğin en yoğun olduğu yaka Avrupa kıtası olduğu söylenebilir. Zaten daha önceki tablolardan da hatırlanacağı gibi en fazla yolcu çeken ilçeler sırasıyla; Trafik Üreten Merkezler Küçükçekmece Kadıköy Üsküdar Ümraniye Bahçelievler Trafik Çeken Merkezler Şişli Beşiktaş Fatih Kadıköy Ümraniye
Avrupa Yakasında Seyahat Süresi Dağılımı 60-90 DK 18% 90 Dk Dan Fazla 6% 30 Dkdan az 35% 30-60 DK 41% Alınan verilere göre, Asya yakasından çekilen trafiğe rağmen Avrupa yakasında yapılan yolculuklar %76 gibi büyük bir oranda 1 saat ve altındadır.
Avrupa Asya Geçişinde Harcanan Süre 90 Dk Dan Fazla 21% 60-90 DK 60% 30 Dkdan az 14% 30-60 DK 5% Yakalar arasında trafikte harcanan süre genellikle 1 1,5 saat aralığındadır. Bu süre oldukça uzun olmakla beraber, yapılan iyileştirmeler ile, özellikle Marmaray hattında süre oldukça kısaltılmıştır.
Anket çalışmasının sonuçlarına göre kişi başı ortalama günlük maliyet 13 TL dir. İstanbul ili genelinde motorlu taşıtlarla yapılan günlük yolculuğun 13 milyon olduğunu tahmin ediyoruz. Bu durumda; Günlük Maliyet: İstanbul için günlük yolculuk maliyeti 13 TL x 13 Milyon TL = 169 Milyon TL dir. Yıllık Yaklaşık Maliyet: 169 Milyon TL x 365 = 61,7 Milyar TL olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır. İstanbul da yapımına başlanılan 3. Köprü Projesinin maliyetinin 5 Milyar $ olduğu düşünülürse, yıllık yaklaşık ulaşım maliyeti, 6 tane 3. köprü maliyetine eşdeğerdir.
Deniz ulaşımının, olumsuz hava şartlarında kullanılamayacağı durumlarında, anketimizi cevaplandıran vatandaşlarımızın %11 i özel aracını kullanacaklarını ifade etmişlerdir. Bu durumda, 13.200 ilave araç trafiğe katılacaktır. Bir şerit kapasitesinin 1.500 araç olduğu düşünüldüğünde, böyle bir durumda 9 ilave şeride ihtiyaç duyulacaktır.
SONUÇ ve ÖNERİLER 1- Günde 10 milyonun üzerinde motorlu araçla yolculuğun yapıldığı İstanbul da aşırı yoğunluk ve zaman kaybı belli bölgelerde oluşmaktadır. Bu bölgelerde, acil trafik tekniği yöntemleri uygulanmalıdır. 2- Daha önce de yaptığımız değerlendirmelerde, İstanbul trafiğinin en önemli nedeni olan özel araç sayısının fazlalığı bu çalışmada da teyit edilmiştir. Güçlü denetim ve 3 ten fazla yolculu otomobillere özel şerit ayrılması halinde vatandaşın tek kişili özel otomobilden vazgeçeceği anlaşılmaktadır. Bunun oranı ise %16 + %12= %28 dir. Bu oranda bir azaltma yollarda yoğun trafiği akıcı trafik haline getirmeyi sağlayacaktır. 3- Vatandaşlar, ulaşım sorununda en önemli neden olarak gördükleri, göç, planlama ve raylı sistem eksikliğinin giderilmesi, gerek merkezi idareyi, gerek yerel idareyi ilgilendirmektedir. Halen İstanbul Ulaşım Ana Planına göre devam etmekte olan raylı sistem projelerinin öngörülen hedefte gerçekleştirilmesi, göçün önlenmesi için bölgesel kalkınma planlarının hayata geçirilmesi, gerek yasayla planlama izni olan kurumların, gerekse belediyelerin planlama konusunda büyük bir hassasiyet göstermeleri gerekmektedir.
4- Bu çalışmadan, önemli sayıda motosiklet kullanıcısı bulunduğu görünmektedir. Bu sistemin daha yoğun ve güvenli kullanılmasını teşvik etmek için belediyelerce gerekli tedbirlerin alınması, buna yönelik kültür oluşturulması için yoğun çalışmalar yapılmalıdır. Örneğin bazı Avrupa şehirlerinde çok şeritli yollarda motosikletin iki veya üçüncü şeritlerin arasını kullanması tüm vatandaşlarca bilinmekte ve buna göre hareket edilmektedir. 5- Vatandaşlarca önemli bir sorun olan otopark sorunu ve şerit disiplininin bozulup park ihlalinin işaret edildiği konuda büyükşehir belediyesi, ilçe belediyesi ve emniyet genel müdürlüğünce acil uygulanabilir tedbirler alınmalıdır. 6- İstanbul un en önemli sorunları arasında vatandaşlarca işaret edilen ulaşımtrafik dışında, yeşil alan-park alanları eksikliği, planlama sorunları, yerel yönetimlerce dikkate alınıp, gerekli tedbirlerin sorunu işaret eden vatandaşlarla paylaşmaları sağlanmalıdır. 7-Vatandaşlarımızın yolculuk tercihlerinde tek yolculu özel araç oranı %10 olmasına karşın yapılan sayımlarda yollardaki toplam araçlardaki payı %80- %85 lere ulaşabilmektedir. Toplu ulaşımın karayolundaki payı %15 civarı iken yolculuktaki payı en az %70 seviyesindedir. Bu tespitten hareketle, mevcut toplu ulaşım sistemimizi daha etkili ve verimli kullanmak için, gerek geometrik düzenlemeler, gerek sistem entegrasyonlarının güçlendirilmesi, vatandaşların bilinçlendirilmesi ve yönlendirilmesi hususunda gerekli tedbirler alınmalıdır.
8- Bu çalışmada vatandaşlarımızın kayda değer, çok önemli bir tespiti olan şerit disiplini ve park ihlalleri konusunun acil olarak belediye emniyet genel müdürlüğü işbirliği ve elektronik denetim sistemlerini kullanarak çözülmesi gerekmektedir. Geçtiğimiz dönem çıkarılan belediye-emniyet işbirliğine yönelik bu konuyla ilgili yasanın bir an önce hayata geçirilmesinin sağlanması bu işleri hızlandıracaktır. 9- Vatandaşlarca, ikinci sırada trafik sorunu olarak gösterilen ticari taksilerin boş dolaşmasının acil çözülmesinin çok kolay olacağını düşünmekteyiz. Bu konuda büyükşehir belediyesinin çağrı merkezi projesinin bir an önce hayata geçirilmesi vatandaşın talebinin bir karşılığı olarak görülmelidir. 10-Yine bu çalışmanın sonucu olarak, acil çözüm önerisi olarak hiç değilse zirve saatlerde elektronik denetleme sistemleriyle destekli tercihli yollar acil hizmete sokulmalı, bu yollarda toplu taşıma araçlarının dışında 3 veya daha fazla yolculu özel otomobillerin kullanılmasına izin verilmesi, hem şerit kapasitesinden verimli bir şekilde yararlanmayı, hem de diğer şeritlerdeki özel araç sayısının azalmasını sağlayacaktır. 11- Yolculuk yapan vatandaşlarımızın önemli bir kısmı başta %33 İBBCep olmak üzere büyük oranda mobil uygulamaları kullanmalarına karşın, kayda değer bir oranın (%39) hala mobil uygulamalardan yararlanmadığı görülmektedir. Bu olumsuzluğu ortadan kaldıracak etkili iletişim teknikleri kullanılmalıdır.
12- Belediyedeki insan kaynağının eğitilmesi hususuna çok sayıda vatandaş işaret etmektedir (%20). Bunun yöntemi olarak da ağırlıklı olarak, üniversite gösterilmektedir (%16). Ayrıca, üniversitelerin ilgili birimlerin başarılı öğrencilerine burs verilmesi ve çalışma imkanı tanınması da önemli sayıda vatandaşın görüşü olarak ortaya çıkmaktadır (%16). 13- Yaya ve bisikletli yolculuklar da önemli sayıdadır. Dünya Sağlık Örgütü nün yaptığı bir çalışmada özel araçlarla yapılan yolculuğu %50 si 5 km altında, %30 u ise 3 km altında olduğu ifade edilmiştir. Bu çalışmamız da bunu teyit etmekte, trafiğin aşırı yoğun olduğu kesimlerde yaya ve bisiklet ulaşımına yönelik acil tedbirler alınmalıdır. 14- Bu çalışmanın bir sonucu olarak takdir gören Marmaray ve Haliç Köprüsü hizmetlerinin sebep olduğu deniz ulaşımındaki düşüşün (%28) telafisi için acil tedbirler alınmalıdır. Deniz ulaşımını gerçekleştiren özel ve kamu kurumlarının ortak hareket edeceği, filolarını yenileyeceği, diğer sistemlerle entegrasyonunu güçlendirecek gerekli idari ve yasal düzenlemeler yapılmalıdır. 15- Vatandaşlar gelecek 5 yılda katlanılabilir bir ulaşım-trafik için büyükşehir belediye imkanlarının %54 oranda yetmeyeceğini düşünmektedir. Bunun için, %85 oranında merkezi idarenin desteğine ihtiyaç olduğunu ifade etmektedirler. Bunun için acil büyükşehir belediyesi-yasama yürütme organının koordinasyonuyla bürokrasiyi hızlandıracak gerekli kaynağı bulacak bir yasal düzenleme yapılmalıdır.
Prof. Dr. Mustafa ILICALI Ulaştırma Mühendisliği Bölüm Başkanı ve UYGAR Merkezi Başkanı Bu sunumda, bir çok kurum ve kişinin önemli bir emek ve desteğinin sonucu özgün olarak ortaya çıkan sorun ve çözümlere yönelik değerlendirmemizi, siz değerli medya vasıtasıyla kamuoyu ve adaylarla paylaşmanın önemli bir katkı olacağına olan inancımızı belirtir, gösterdiğiniz ilgiye teşekkür ederiz. E-mail :mustafa.ilicali@bahcesehir.edu.tr mustafa.ilicali@yahoo.com Twitter : @m_ilicali Tel : 0212 381 09 76 Fax : 0212 381 00 34