HARRAN ÜNİVERSİTESİ ERİŞİLEBİLİRLİK İZLEME RAPORU (Bina incelemesi) Bu rapor Şanlıurfa Omurilik Felçlileri İstihdam Derneği tarafından; Engelli Hakları İzleme ve Savunuculuk Projesi kapsamında hazırlanmıştır. 1
1. Bina Bilgisayar Mühendisliği D Blok 30 Adetlik otopark alanı bulunan bilgisayar mühendisliği bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 2. Bina Biyoloji Kimya Laboratuvar C Blok 30 Adetlik otopark alanı bulunan Biyoloji kimya laboratuvarı bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Biyoloji kimya laboratuvarı binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör okuyucu program yüklenmesi gerekmektedir 3. Bina Ceylanpınar Meslek Yüksek Okulu Konservatuar 20 Adetlik otopark alanı bulunan Ceylanpınar Meslek Yüksek Okulu Konservatuar bölümüne mevzuat Ceylanpınar Meslek Yüksek Okulu Konservatuar bölümü binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör 2
4. Bina Çevre Mühendisliği A Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Çevre Mühendisliği bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 5. Bina Eğitim Fakültesi E Blok 40 Adetlik otopark alanı bulunan Eğitim Fakültesi E blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Bina girişinde eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 6. Bina Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar G Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar bölümüne mevzuat Bina girişinde eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 3
7. Bina Eğitim Fakültesi S Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Eğitim Fakültesi S Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 8. Bina Fen Edebiyat Fakültesi Anfi A Blok 40 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi Anfi A Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Binada bulunan asansör hizmet dışı çalışmamaktadır onarılması ve kaçıncı kata geldiğini anons eden sesli uyarı sistemi ve görme engelliler için kumanda paneline kabartma alfabe 9. Bina Fen Edebiyat Fakültesi B Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi B Blok bölümüne mevzuat 4
10. Bina Fen Edebiyat Fakültesi F Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi F Blok bölümüne mevzuat 11. Bina Fen Edebiyat Fakültesi M Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi M Blok bölümüne mevzuat 12. Bina Fen Edebiyat Fakültesi K Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi K Blok bölümüne mevzuat 5
Bina girişinde eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 13. Bina Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlık 30 Adetlik otopark alanı bulunan Fen Edebiyat Fakültesi dekanlık bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, ve görme engelliler için kumanda paneline kabartma alfabe 14. Bina İnşaat Mühendisliği B Blok 30 Adetlik otopark alanı bulunan İnşaat Mühendisliği B blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 6
15. Bina İlahiyat Fakültesi A Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan İlahiyat Fakültesi A Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, ve görme engelliler için kumanda paneline kabartma alfabe Bina girişinde 15 cm eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 16. Bina İlahiyat Fakültesi B Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan İlahiyat Fakültesi B Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, ve görme engelliler için kumanda paneline kabartma alfabe 17. Bina İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi 20 Adetlik otopark alanı bulunan İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi bölümüne mevzuat ve görme engelliler için kumanda paneline kabartma alfabe 7
18. Bina Makine Mühendisliği Bölüm Laboratuvarı 20 Adetlik otopark alanı bulunan Makine mühendisliği laboratuvar bölümüne mevzuat Makine mühendisliği laboratuvarı çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör 19. Bina Makine Mühendisliği C Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Makine mühendisliği C blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 20. Bina Mühendislik Fakültesi Konferans Salonu 30 Adetlik otopark alanı bulunan Mühendislik Fakültesi konferans salonu bölümüne mevzuat gereği %/5 (2 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 8
21. Bina Mühendislik Fakültesi Dekanlık 20 Adetlik otopark alanı bulunan bilgisayar Mühendislik Fakültesi bölümüne mevzuat 22. Bina Tıp Fakültesi Dekanlık 20 Adetlik otopark alanı bulunan Tıp Fakültesi dekanlık bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Bina girişinde eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 23. Bina Tıp Fakültesi F Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Tıp Fakültesi F blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 9
24. Bina Ziraat Fakültesi C Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Ziraat Fakültesi C Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Biyoloji kimya laboratuvarı binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör Bedensel engelliler için kullanacağı tuvalet bulunmakta ancak standartlara uygun değildir. Standartlara uygun bir 25. Bina Ziraat Fakültesi D Blok 20 Adetlik otopark alanı bulunan Ziraat Fakültesi D Blok bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Biyoloji kimya laboratuvarı binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör Bedensel engelliler için kullanacağı tuvalet bulunmakta ancak standartlara uygun değildir. Standartlara uygun bir 26. Bina Ziraat Fakültesi Dekanlık 20 Adetlik otopark alanı bulunan Ziraat Fakültesi dekanlık bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 10
27. Bina Harran Üniversitesi Sosyal Tesisleri 15 Adetlik otopark alanı bulunan Sosyal tesisler bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, 28. Bina Harran Üniversitesi Merkezi Laboratuvar 10 Adetlik otopark alanı bulunan Merkezi laboratuvar bölümüne mevzuat gereği %/5 (1 araçlık engelli) park alanı bırakılmalıdır, Merkezi laboratuvar binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör 29. Bina Harran Üniversitesi Merkezi Kütüphane El-Battani Merkezi Kütüphane El-Battani binasında otopark alanı bulunmaktadır mevzuat gereği %/5 engelli park alanı bırakılmalıdır, Binada bulunan asansörler standartlara uygun değildir restore edilmesi gerekmektedir. ve asansörde kaçıncı kata geldiğini anons eden sesli uyarı sistemi Bina girişinde eşik/basamak/rampa bulunmakta ve yapılan rampa standartlara uygun 11
Bedensel engelliler için kullanacağı tuvalet bulunmakta ancak standartlara uygun değildir. Standartlara uygun bir 30. Bina Harran Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Başkanlığı Yapı İşleri ve Teknik Başkanlığı binasında otopark alanı bulunmaktadır mevzuat gereği %/5 engelli park alanı bırakılmalıdır, Yapı İşleri ve Teknik Başkanlığı binası çok katlıdır ve binada asansör bulunmamaktadır. Standartlara göre veya bina şartlarına uygun olarak asansör 31. Bina Harran Üniversitesi Yemekhane Yemekhane binasında otopark alanı bulunmaktadır mevzuat gereği %/5 engelli park alanı bırakılmalıdır, 12
Harran Üniversitesi Web sitesi www.harran.edu.tr Üniversite nin web sayfası görme ve işitme engelli kişilerin kullanabileceği alt yapıya haiz olmalıdır. Web sitelerinin, engelli ya da engelsiz tüm site ziyaretçilerinin kullanımına uygun olarak tasarlanması ve sunulması işine Web Erişebilirliği denmektedir. Bir web sitesinin tüm içeriği ve fonksiyonları, tüm kullanıcıların eşit olarak faydalanabileceği şekilde planlanmış ise, web sitesinin erişilebilirlik kurallarına uygun olarak yapılandırıldığı söylenebilir. Üniversitemizin Web Erişilebilirliğinin öneminin bilincinde bir kurum olarak, web sitesine gelen ziyaretçilerin hiçbir sorunla karşılaşmadan ve en kısa yoldan ziyaret amacına ulaşmasını sağlayacak şekilde web sitesini güncelleyeceği düşünülmektedir. Kullanıcının teknolojik yetersizlik veya tarayıcı sorunları nedeniyle erişimin kısıtlanması gibi sorunlarla karşılaşmayacağı şekilde tasarlanması, yeniden yapılandırma sürecinde genel kullanıcıların yanı sıra, görme engelli kullanıcıların da rahatlıkla web sitesini gezebileceği ve işlemlerini yapabileceği şekilde düzenlenmeli. Yeni tasarlanacak veya güncellenecek üniversite web sitesinde, kısmen veya tamamen görme engelli olan kullanıcıların da siteden yararlanabilmesi için gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde üniversite web sayfalarında bulunan erişilebilirlik sorunlarının giderilmesi için aşağıdaki öneriler sunulmuştur. 1) Web sayfasının hızlı açılışını engelleyen büyük boyutlu resim/videolar kullanılmamalıdır. 2) Web sayfasında kullanılan Flash sunumlar için görme engellilere yönelik Flashlardan arındırılmış txt sayfası hazırlanmalıdır. Sayfaların Java script, Java applet, Flash gibi teknolojilerle hazırlanması ve bilgilerin bu teknolojilere alternatif yöntemlerle sağlanmamış olması erişilebilirliği engellemektedir. 3) Web sitesinde kullanılan görsellerin görme engellilerin kullandığı ekran okuyucularca tanına bilmesi için açıklayıcı alt_txt içermelidir. Sayfaların çok sayıda ve açıklaması yapılmamış resimler içermesi; resimlere alternatif bilgilerin sağlanmamış olması görme engelli için güçlük çıkartmaktadır. 4) Renk körü kullanıcılar için web sayfasının renkleri değiştirilebilir olmalıdır. Renk körü olanlar kontrast olmayan renkleri veya kırmızı/yeşil renkleri algılayamazlar. 5) Az gören görme engelliler için web sayfasının yazıları isteğe bağlı olarak büyültülebilir olmalıdır. Burada yazı tipi, boyutu, renkleri değiştirilebilir olmalıdır. Linkler kolay fark edilebilir olarak hazırlanmalıdır. Kullanıcılar için içeriğin birbirinden ayırt edilebilir olmasını sağlayan teknikler kullanılmalıdır. 6) Abone girişlerinde veya kayıt olma esnasında kullanılan güvenlik grafikleri aynı zamanda görme engellilerin kullanacağı şekilde sesli kod veya ekranda ekran okuyucu tarafından algılanacak metin içeriği girme özelliği ile desteklenmelidir. 7) Web sitesinde kullanılan videolar görme engelliler için sesli olarak betimlenmelidir. İşitme engelliler için video içeriğine işaret dili konmalıdır. 8) Web sitesinde kullanılan linkler, resim ve çoklu ortam nesneleri için anlamlı ve anlaşılabilir alternatif açıklamalar sunulmalıdır. Hazırlanan düğme ve linkler aynı zamanda klavye üzerinden de tıklanabilir olmalıdır. 9) Formlar ve tablolar erişilebilir olarak tasarlanmalıdır. Onay kısımlarında kullanılan grafik kodlarına alternatif olarak erişilebilir kısımlar konmalıdır. 10) Web sitesinde kullanılan açılabilir iletişim kutuları kullanıcı onaylı olmalıdır. Görme engellilerin kullandıkları ekran okuyucu programlar yardımıyla bu tür iletişim kutularında hangi bölüm seçildiği anlaşılmamaktadır. Bundan dolayı bu tür iletişim kutularını kullanırken gidilmek istenen yere erişme süreci uzamaktadır. 11) Web sitesi bölümleri arasında hızlı erişimi sağlamak için kısa yol tuşları kullanılmalıdır. 13
12) Başlıkların sistematik olması: Kullanılan başlıklar sistematik olmalı. Yani hiyerarşik bir düzene bağlı olarak büyükten küçüğe doğru gitmeli. Bu durum içeriği daha anlaşılabilir hâle getirecektir. Ayrıca başlıklar, içeriği doğru anlaşılır kılacak şekilde açık olmalıdır. Gereğinden uzun ve anlaşılmasını zorlaştıracak kadar kısa olmamalıdır. 13) Zor veya az görebilenler için yazıların büyütülebilmesi 14) Zor görebilenler veya küçük yazıları okumakta zorlananlar için metnin büyütülebilir olmasını sağlayacak eklentinin olmasıdır. 15) Yazdırılabilir sayfa ve kaydetme seçeneğinin olması 16) Uzun yazıları ekran başında okumak istemeyip bunları kâğıda bastırarak ya da sonradan okumak isteyenler olabilir. Bu seçenek aynı zamanda gereksiz sayfa öğelerini çıkardığı için, görme engelliler için daha sade, dolayısıyla daha erişilebilir bir sayfa sunar. 17) Bağlantıların tab ve klavye ile erişilir olması: Sayfa bağlantılarına eklenecek iki öznitelikle o bağlantıların tab tuşu diğer klavye kombinasyonları ile erişilir hâle gelmesi sağlanabilir. Sayfa bağlantılarında erişilebilir Java kodları veya Java scriptler kullanılmalıdır. Liste şeklinde görsel olarak açılan menüler ekran okuyucular tarafından seslendirilmemektedir. 14