DIŞ TİCARET, ŞİRKET VE ESNAF GEÇİCİ İDARİ VERİLERİ Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenen resmi olmayan geçici dış ticaret verilerine göre, Nisan ayı ihracatımız 13.337 milyon dolar, ithalatımız ise 18.110 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. TİM tarafından, 1 Mayıs 2015 tarihinde kamuoyuna açıklanan birlik onay koduna tabi ihracatımız Nisan ayında 11.824 milyon dolar olarak açıklanmış olup, geriye kalan ihracat verileri ise birlik onay koduna tabi olmayan (İşlenmemiş kıymetli maden ihracatı, bedelsiz ihracat, deniz ve hava taşıtlarına yapılacak teslimat kapsamında ihracat vb.) kayıtları kapsamaktadır. 2014 ve 2015 yıllarına ait Ocak-Mart dönemine ilişkin dış ticaret verileri Bakanlığımız ve TÜİK ile ortaklaşa hazırlanarak TÜİK tarafından kamuoyu ile paylaşılan resmi dış ticaret verilerinden, Nisan aylarına ait veriler ise Bakanlığımız idari kayıtlarından derlenerek hazırlanmıştır. Diğer taraftan, Resmi Dış Ticaret İstatistikleri, her ayın son iş günü TÜİK in resmi internet sayfasından kamuoyuna duyurulmaktadır. 1 A. DIŞ TİCARET VERİLERİ I. Genel İhracat ve İthalat Nisan ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre % 0,95 oranında artmış, ithalat ise % 12,33 oranında azalmıştır. 2015 yılının Nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre; İhracat, % 0,95 artarak 13.337 milyon dolar, İthalat, % 12,33 azalarak 18.110 milyon dolar, Dış ticaret hacmi, % 7,15 azalarak 31.447 milyon dolar, Dış ticaret açığı, % 35,90 azalarak 4.773 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Nisan ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı % 73,6 olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2014 yılının Nisan ayında % 64,0 iken, 2015 yılının Nisan ayında % 73,6 olarak gerçekleşmiştir.
Tablo 1: Dış Ticaret Verileri, 2014-2015 (Milyon Dolar) Dış Ticaret Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan İhracat 40.134 37.128-7,49 13.212 13.337 0,95 53.345 50.464-5,40 İthalat 57.458 52.293-8,99 20.658 18.110-12,33 78.116 70.403-9,87 Dış Ticaret Hacmi 97.592 89.421-8,37 33.870 31.447-7,15 131.462 120.868-8,06 Dış Ticaret Dengesi -17.324-15.165-12,46-7.446-4.773-35,90-24.770-19.938-19,51 İhr./ İth. Karşılama Oranı 69,8 71,0 64,0 73,6 68,3 71,7 Grafik 1: Aylara Göre Dış Ticaret Verileri 2 Son 12 aylık dönemde, İhracat bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,71 oranında azalış ile 155.691 milyon dolardan 154.579 milyon dolara gerilerken, ithalat % 5,58 oranındaki azalış ile 248.195 milyon dolardan 235.163 milyon dolara gerilemiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde ise dış ticaret hacmi % 3,50 oranında azalarak 389.743 milyon dolar, dış ticaret açığı ise % 12,89 oranında azalarak 80.584 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %65,7 ye yükselmiştir.
II. Geniş Ekonomik Grupların (GEG) Sınıflamasına Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat Hammadde (Ara mallar) grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Nisan ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ihracat incelendiğinde; en çok ihracat Hammadde (Ara mallar) (7.009 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla Tüketim malları (4.924 milyon dolar) ve Yatırım (Sermaye) malları (1.319 milyon dolar) grupları takip etmiştir. Tablo 2: GEG Sınıflamasına Göre İhracat (Milyon Dolar) Ocak-Mart Nisan Ocak - Nisan Sıra Sektör adı No 1 Yatırım (sermaye) malları 3.745 3.584-4,29 1.395 1.319-5,42 5.140 4.903-4,60 2 Hammadde (ara mallar) 20.514 19.091-6,94 6.302 7.009 11,22 26.816 26.100-2,67 3 Tüketim malları 15.725 14.286-9,15 5.435 4.924-9,40 21.161 19.210-9,22 Diğer 149 166 11,31 79 84 5,50 229 250 9,29 Toplam 40.134 37.128-7,49 13.212 13.337 0,95 53.345 50.464-5,40 En fazla ithalat Hammadde (Ara mallar) grubundan yapılmıştır. 2015 yılı Nisan ayında Geniş Ekonomik Grupların sınıflamasına göre ithalat incelendiğinde; en çok ithalat Hammadde (Ara mallar) (12.218 milyon dolar) grubunda yapılırken, bu grubu sırasıyla Yatırım (Sermaye) malları (3.313 milyon dolar) ve Tüketim malları (2.522 milyon dolar) grupları takip etmiştir. 3 Tablo 3: GEG Sınıflamasına Göre İthalat (Milyon Dolar) Ocak-Mart Nisan Ocak - Nisan Sıra Sektör adı No 1 Yatırım (sermaye) malları 8.266 7.807-5,56 3.396 3.313-2,43 11.662 11.120-4,65 2 Hammadde (ara mallar) 42.403 37.640-11,23 14.742 12.218-17,13 57.145 49.857-12,75 3 Tüketim malları 6.673 6.743 1,05 2.483 2.522 1,57 9.157 9.265 1,19 Diğer 116 104-10,66 36 57 56,21 153 161 5,28 Toplam 57.458 52.293-8,99 20.658 18.110-12,33 78.116 70.403-9,87
III. Fasıllara Göre İhracat ve İthalat En fazla ihracat yapılan fasıl Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar olmuştur. 2015 yılı Nisan ayında en çok ihraç edilen Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar faslını (1.745 milyon dolar), Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı (1.497 milyon dolar) ve Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları (1.099 milyon dolar) ihracatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ihracat kalemi; Tablo 4: Fasıl Verilerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan 1 Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar 3.504 4.936 375 1.745 3.879 6.681 2 Motorlu kara taşıtları 4.373 4.312 1.677 1.497 6.050 5.809 3 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler 3.294 2.985 1.179 1.099 4.473 4.085 4 Örme giyim eşyası ve aksesuarı 2.435 2.057 794 707 3.229 2.764 5 Demir ve çelik 2.480 1.908 866 686 3.346 2.595 Diğer 24.047 20.930 8.322 7.602 32.368 28.531 Toplam 40.134 37.128 13.212 13.337 53.345 50.464 4 En fazla ithalat yapılan fasıl Mineral yakıtlar, mineral yağlar olmuştur. 2015 yılı Nisan ayında en çok ithal edilen Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve müstahzarları faslını (3.109 milyon dolar), Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları (2.189 milyon dolar) ve Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı (1.547 milyon dolar) ithalatı takip etmiştir. Fasıllar düzeyinde en büyük 5 ithalat kalemi; Tablo 5: Fasıl Verilerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Sıra No Fasıl Açıklaması Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan 1 Mineral yakıtlar, mineral yağlar 13.986 10.894 4.453 3.109 18.439 14.003 2 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler 6.760 6.116 2.567 2.189 9.327 8.305 3 Motorlu kara taşıtları 3.015 3.651 1.361 1.547 4.376 5.198 4 Elektrikli makina ve cihazlar 4.298 4.518 1.516 1.467 5.814 5.985 5 Demir ve çelik 4.178 4.021 1.568 1.153 5.746 5.174 Diğer 25.221 23.093 9.192 8.645 34.414 31.738 Toplam 57.458 52.293 20.658 18.110 78.116 70.403
IV. Ülkelere Göre İhracat ve İthalat GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI En fazla ihracat yapılan ülkeler sırasıyla İsviçre, Almanya ve İngiltere olmuştur. 2015 yılı Nisan ayında en fazla ihracat yapılan ülke İsviçre (1.203 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1.147 milyon dolar) ve İngiltere (805 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ihracat yapılan ülkeler; Tablo 6: Ülkelere Göre İhracat (Milyon Dolar) Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan Sıra Ülke Adı No 1 İsviçre 2.227 2.676 20,15 73 1.203 1.555,95 2.300 3.879 68,67 2 Almanya 3.752 3.213-14,36 1.239 1.147-7,39 4.991 4.361-12,63 3 Ingiltere 2.340 3.079 31,63 825 805-2,42 3.164 3.884 22,75 4 Irak 3.033 2.334-23,03 1.014 788-22,26 4.047 3.123-22,84 5 B.A.E. 1.419 1.561 10,00 447 586 30,97 1.866 2.147 15,03 Diğer 27.363 24.264-11,33 9.614 8.807-8,39 36.977 33.071-10,56 Toplam 40.134 37.128-7,49 13.212 13.337 0,95 53.346 50.465-5,40 5 Grafik 2: İhracatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları
En fazla ithalat yapılan ülkeler sırasıyla Çin, Almanya ve Rusya olmuştur. 2015 yılı Nisan ayında en fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti (1.910 milyon dolar) olurken, bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1.900 milyon dolar) ve Rusya Federasyonu (1.710 milyon dolar) izlemektedir. En fazla ithalat yapılan ülkeler; Tablo 7: Ülkelere Göre İthalat (Milyon Dolar) Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan Sıra Ülke Adı No 1 Çin 6.049 6.532 7,99 1.883 1.910 1,39 7.932 8.441 6,42 2 Almanya 5.255 4.701-10,54 2.096 1.900-9,35 7.351 6.601-10,20 3 Rusya Federasyonu 6.674 5.958-10,73 2.139 1.710-20,03 8.813 7.668-12,99 4 A.B.D. 3.153 2.597-17,61 1.100 1.025-6,74 4.252 3.623-14,80 5 Fransa 1.913 1.608-15,93 733 1.016 38,58 2.646 2.625-0,82 Diğer 34.415 30.897-10,22 12.707 10.548-16,99 47.121 41.445-12,05 Toplam 57.458 52.293-8,99 20.658 18.110-12,33 78.116 70.403-9,87 Grafik 3: İthalatta İlk 3 Ülkenin Genel İçindeki Payları 6
V. Taşıma Şekillerine Göre İhracat ve İthalat GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 Nisan ayında dış ticarette en çok kullanılan taşıma şekli deniz yolu taşımacılığı olmuştur. 2015 yılı Nisan ayında gerçekleştirilen ihracatın taşıma şekillerine bakıldığında en çok ihracat Deniz Yolu (6.868 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Kara Yolu (4.056 milyon dolar) ve Hava Yolu ulaşımı (2.227 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 4: Taşıma Şekillerine Göre İhracat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir. 7 2015 yılı Nisan ayında gerçekleştirilen ithalatın taşıma şekillerine bakıldığında ise, en çok ithalat Deniz Yolu (11.556 milyon dolar) ile yapılırken, bu taşıma şeklini sırasıyla Kara Yolu (3.062 milyon dolar) ve Hava Yolu ulaşımı (1.635 milyon dolar) izlemektedir. Grafik 5: Taşıma Şekillerine Göre İthalat (Milyon Dolar) Not: Diğer taşıma şekli, kendinden hareketli araçlar ve postayla göndermeyi içermektedir.
VI. Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI 2015 yılı Nisan ayında ihracatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ihracat Mal Mukabili Ödeme (8.977 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Vesaik Mukabili Ödeme (1.830 milyon dolar) ve Peşin Ödeme (1.151 milyon dolar) takip etmiştir. 2015 yılı Nisan ayında ithalatta tercih edilen ödeme şekillerine bakıldığında; en çok ithalat Peşin Ödeme (10.017 milyon dolar) ile yapılırken, bu ödeme şeklini Mal Mukabili Ödeme (3.968 milyon dolar) ve Akreditif Ödeme (1.402 milyon dolar) takip etmektedir. Tablo 8: Ödeme Şekillerine Göre İhracat ve İthalat (Milyon Dolar) Ödeme Şekli İHRACAT Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan İTHALAT Ocak - Mart Nisan Ocak - Nisan Mal mukabili ödeme 26.523 24.344 8.518 8.977 35.041 33.322 16.623 13.357 3.707 3.968 20.330 17.326 Peşin ödeme 3.551 3.664 1.150 1.151 4.701 4.815 27.477 27.836 11.255 10.017 38.732 37.853 Vesaik mukabili ödeme 6.284 5.541 2.209 1.830 8.494 7.371 3.734 3.092 1.371 1.089 5.104 4.181 Vadeli akreditif 607 506 215 180 822 686 3.016 2.379 976 617 3.991 2.996 Bedelsiz 298 359 127 159 425 518 1.414 969 705 957 2.119 1.927 Özel takas 6 2 1 1 7 3 9 6 3 1 11 8 Akreditif 2.788 2.650 965 996 3.753 3.646 4.889 4.377 2.513 1.402 7.402 5.778 Diğer* 77 62 26 42 103 103 297 277 128 58 425 335 TOPLAM 40.134 37.128 13.212 13.337 53.346 50.464 57.458 52.293 20.658 18.110 78.116 70.403 *"Diğer": Bağlı Muamele, Kabul Kredili Akreditif, Kabul Kredili Vesaik Mukabili, Kabul Kredili Mal Mukabili ve Özel Hesap ödeme şekillerini içermektedir. 8 B. GÜMRÜK VERGİLERİNE İLİŞKİN VERİLER 2015 yılı Nisan ayında 7,2 Milyar TL vergi Gümrük İdarelerince tahsil edildi. Gümrük İdareleri tarafından 2015 yılı Mart ayında 7.322 Milyon TL, Nisan ayında 7.239 Milyon TL vergi tahsil edilmiştir. 2015 yılı Nisan ayında Gümrük İdarelerince tahsil edilen vergiler bir önceki aya göre % 1,14 azalış göstermiştir. 2015 yılı Mart ayında tahsil edilen vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı % 27,32 olarak gerçekleşmiştir.
C. ŞİRKET VERİLERİ Tablo 9: 2015 Yılı Nisan Ayında Kurulan Şirket Sayıları Türü Sayısı Limited Şirket 4.766 Şube 2.103 Anonim Şirket 1.148 Kooperatif 98 Kollektif Şirket 1 TOPLAM 8.116 2015 yılı Nisan ayında 4.766 Limited Şirket, 2.103 Şube, 1.148 Anonim Şirketi, 98 Kooperatif ve 1 adet Kollektif Şirket kurulmuştur. Tablo 10: 2015 Yılı Nisan Ayında Kurulan Tek Kişilik Şirketlerin Sayısı Alt Türü Sayısı Anonim Şirket 2.881 Limited Şirket 658 TOPLAM 3.539 9 2015 yılı Nisan ayında 2.881 tek kişilik Anonim Şirket, 658 tek kişilik Limited Şirket kurulmuştur. Grafik 6: 2015 Yılı Nisan Ayında Terkin Olan ve Tasfiyeye Giren Firma Sayıları
D. ESNAF VE SANATKÂR VERİLERİ GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Tablo 11: Esnaf ve Sanatkâr Sayıları Esnaf ve Sanatkarlar Sayı Kadın 221.787 Erkek 1.367.007 Toplam 1.588.794 Esnaf ve Sanatkâr İşyeri Sayısı 1.711.578 Türkiye genelinde toplam 1.588.794 esnaf ve sanatkâr bulunmaktadır. Bu esnaf ve sanatkârların işletmekte olduğu toplam işyeri sayısı 1.711.578 dir. Tablo 12: 2015 Yılı Nisan Ayında Esnaf ve Sanatkâr İşletmeleri Tescil-Terkin Sayıları Ocak-Mart Nisan Ocak-Nisan İşlem Tescil (Açılış) 63.044 62.791-0,40% 15.143 17.387 14,82% 78.186 80.178 2,55% Terkin (Kapanış) 28.298 31.830 12,48% 9.026 7.802-13,56% 37.324 39.632 6,18% 10 2015 yılı Nisan ayında Türkiye genelinde toplam 17.387 tane esnaf ve sanatkâr işletmesi kurulmuş, 7.802 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır. 2015 yılı Nisan ayındaki tescil ve terkin durumlarına baktığımızda Nisan 2014 e göre daha fazla tescil ve daha az terkin yapıldığı görülmektedir. Nisan 2015 de bir önceki yılın aynı dönemine göre daha fazla esnaf işletmesi açılmış, daha fazla esnaf işletmesi kapanmıştır. Nisan 2014 de Türkiye genelinde toplam 15.143 esnaf ve sanatkâr işletmesi açılmış, 9.026 esnaf ve sanatkâr işletmesi ise kapanmıştır.
Tablo 13: En Fazla Artış Gösteren 5 Meslek (Artış Sayıları) GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI Meslek Ocak-Mart Nisan Ocak-Nisan Bakkallık, Bayilik, Büfecilik 2.527 2.261-15 718 2.512 2.979 Kadın ve Erkek Kuaförlüğü 1.451 1.592 369 484 1.820 2.076 Servis Aracı İşletmeciliği 2.160 1.593 557 478 2.717 2.071 Lokantacılık 1.303 1.172 217 470 1.520 1.642 Pazarcılık 752 754 220 312 972 1.066 2015 yılı Nisan ayında sayısı en fazla artan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre en fazla artış gösteren meslek Bakkallık, Bayilik, Büfecilik mesleğidir. Tablo 14: En Fazla Azalış Gösteren 5 Meslek (Azalış Sayıları) Meslek Ocak-Mart Nisan Ocak-Nisan Şoförlük -326-423 -104-137 -430-560 Motorlu Taşıt (Triportör v.b.) İmal, Satış ve Tamirciliği -2-9 -8-7 -10-16 Un Değirmenciliği 2 4-2 -7 0-3 Kamyonculuk, Kamyonetçilik 102 29 47-7 149 22 Kuruyemiş ve Kurukahve Satıcılığı -22-16 -6-5 -28-21 11 2015 yılı Nisan ayında sayısı en çok azalan meslekler (tescil-terkin farkına göre) ve geçmiş dönemle kıyaslaması yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre Nisan 2015 de en fazla azalış gösteren meslek Şoförlüktür. 2014 yılı aynı döneminde de bu meslek erbabının sayısının azaldığı görülmektedir.
YASAL UYARI Bültende yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir kişi, kurum veya kuruluşa herhangi bir taahhüt içermemekte olup, sadece bilgi amaçlıdır. Bültende yer alan bilgiler, kaynak gösterilmek suretiyle yayımlanabilir; ancak bu bilgiler ticari amaçlarla kullanılamaz. Bültendeki bilgilerin telif ve diğer her türlü hakkı Gümrük ve Ticaret Bakanlığına aittir. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bilgi, görüş ve değerlendirmelerin doğru, değişmez ve eksiksiz olması konusunda hiçbir taahhüt ve sorumluluk kabul etmez. Bültendeki bilgilerin yanlış veya eksik kullanımı veya yorumlanması sonucunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığına hiçbir kusur veya sorumluluk yüklenemez. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bültende yer alan bütün bilgileri ve tasarımı önceden bildirimde bulunmaksızın değiştirebilir veya Bültenden kaldırabilir. 12