Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü İTHALATTA ÜRÜN GÜVENLİĞİ DENETİMLERİ VE 2016/12 SAYILI TEBLİĞ UYGULAMALARI 1/39
İthalatta ürün güvenliği denetimlerinin temel hedefi: İthal yolla piyasaya arz edilecek ürünlerin, insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan ve bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin korunması açısından sahip olması gereken asgari güvenlik koşullarını taşıyıp taşımadığının kontrol edilmesidir. 2/39
Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler mevzuatı kapsamında yürütülen ithalatta ürün güvenliği denetimlerinde, Avrupa Birliği teknik mevzuatı esas alınarak uyumlaştırılmış ve iç piyasada yürürlüğe konulmuş olan teknik mevzuat kapsamına giren ürünlerin ithalatta denetlenmesi amaçlanmaktadır. 3/39
Söz konusu denetimler, Yerli ve ithal tüm ürünlerin aynı kurallara tabi olmasını, Tüketiciye yönelik riskli ürünlerin denetlenmesini, Kıt kamu kaynaklarının daha az sayıdaki bu riskli ürünlere yönlendirilmesini hedeflemektedir. 4/39
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenen Bazı Tüketici Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/12) kapsamındaki ürünler Hijyenik kağıt ürünleri (çocuk bezi vb.), Emzik, Biberon, Eldivenler, Okul ve büro malzemeleri, Mouse pad, Kol düğmeleri, İmitasyon takılar ve cep telefonu kılıfları Saat ve saat kordonları 5/39
BAKANLIĞIMIZIN GERÇEKLEŞTİRMİŞ OLDUĞU MEVCUT İTHALAT DENETİMİ MODELİ Bakanlığımız sorumluluğunda olan ürünlere ilişkin risk kriterleri belirlenmiş ve BİLGE sistemine tanımlanmıştır. Bu ürünlerden, muayene memurları tarafından alınan numuneler laboratuvarlara gönderilmektedir. Sistem tarafından gerçekleştirilen risk analizleri doğrultusunda riskli kabul edilen ürünler «kırmızı hatta» yönlendirilmektedir. Laboratuvar sonuçlarına göre güvensiz bulunan ürünlerin piyasaya arzı engellenmektedir. 6/39
YENİ İTHALAT DENETİMİ MODELİ GTB-İRİS İTHALATTA RİSK ESASLI DENETİM SİSTEMİ 7/39
AMAÇ İthalat aşamasında gerçekleştirilen ürün güvenliği denetimlerinin risk analizine dayalı olarak elektronik ortamda çağdaş kamu hizmeti anlayışıyla gerçekleştirilmesi. 8/39
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenen Bazı Tüketici Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2016/12) kapsamında bulunan tüketici ürünlerinin ithalatında insan sağlığı, can ve mal güvenliği, çevre ve tüketicinin korunması yönünden yapılacak uygunluk denetimleri GTB-İRİS üzerinden yapılacaktır. 9/39
Gerçekleştirilecek uygunluk denetimleri, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından, GTB-İRİS üzerinden ve risk analizine göre yapılır. 10/39
GTB-İRİS te firma tanımlanması, kullanıcı yetkilendirilmesi ve başvuru işlemlerine ilişkin kullanıcı rehberi Bakanlığımız internet sayfasında yayımlanacaktır. 11/39
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ 2- İTHALATÇI FİRMANIN BAŞVURUSU 3- SİSTEM TARAFINDAN RİSK ANALİZİ YAPILMASI 4- RİSK ANALİZİ SONRASI RİSKLİ OLARAK BELİRLENEN ÜRÜNLERİN DENETİMİ 1- İTHALATÇI FİRMANIN GTB- İRİS SİSTEMİNE TANIMLANMASI 12/39
1-FİRMANIN GTB-İRİS SİSTEMİNE TANIMLANMASI Firmaların GTB-İRİS te tanımlanması ve firma adına işlem yapılabilmesi amacıyla en az bir kullanıcının yetkilendirilmiş olması gerekir. 13/39
2-İTHALATÇI FİRMANIN BAŞVURUSU Sisteme başvuru, gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır. Firmalar, GTB-İRİS üzerinden ithal partisine ilişkin istenilen bilgileri ve ürüne ait görselleri sisteme girerek başvurusunu yapar. Sistem tarafından, Bakanlığımız nezdindeki işlemlerin takip edebilmesi amacıyla ithalatçıya bir başvuru numarası verilir. 14/39
3- SİSTEM TARAFINDAN RİSK ANALİZİ YAPILMASI Ürünlerin risk derecesini ve fiili denetime yönlendirilip yönlendirilmeyeceğini belirlemek amacıyla, GTB-İRİS te Firma hakkındaki bilgiler; Geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları; Üretici veya ithalatçı firma ya da temsilcisi; Giriş gümrüğü; Ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı ve miktarı; Menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve Risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgilerden hareketle Risk analizi yapılır. 15/39
3- SİSTEM TARAFINDAN RİSK ANALİZİ YAPILMASI Üretici veya ithalatçı firma ya da temsilcisi, giriş gümrüğü Ürünün cinsi, markası, modeli, fiyatı ve miktarı; menşe, çıkış, sevk veya ticaret yapılan ülke ve risk tespiti için kullanılabilecek diğer bilgiler Firma hakkındaki bilgiler; geçmişte yapılan ithalat denetimleri ile piyasa gözetimi ve denetimi sonuçları ÜRÜN RİSKLİ Mİ? 16/39
3- SİSTEM TARAFINDAN RİSK ANALİZİ YAPILMASI ÜRÜN RİSKLİ GÖRÜLMEZSE Risk analizi sonucunda denetime yönlendirilmeyen ürünlere ilişin düzenlenen GTB-İRİS Belgesi elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 17/39
4- ÜRÜN RİSKLİ GÖRÜLÜRSE-RİSK ANALİZİ SONRASI DENETİM Ürünün uygunluğunu gösteren akredite laboratuvarlardan alınmış test raporunun noter onaylı Türkçe tercümesi ile ürüne ilişkin faturaproforma fatura, kullanıcı tarafından elektronik ortamda 10 gün içerisinde sisteme yüklenir. Test raporları Bakanlık uzmanlarınca sistem üzerinden incelenir. İlgili mevzuata aykırılık tespit edilmemesi durumunda; GTB-İRİS Belgesi elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 18/39
4- ÜRÜN RİSKLİ GÖRÜLÜRSE-RİSK ANALİZİ SONRASI DENETİM Test raporları ithal edilmek istenilen ürünü temsil etmiyorsa, numune alınmasına karar verilebilir. Numune alım işlemleri, Ticaret İl Müdürlüğü personeli tarafından gerçekleştirilir. Numune, laboratuvar test masrafları (test, kargo vb. dahil) başvuru sahibi tarafından karşılanmak üzere, Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen laboratuvarlara görevli personel tarafından gönderilir. Test sonucu uygun olan ürünlere ilişkin ürünün ithal edilebileceğine ilişkin düzenlenen GTB-İRİS Belgesi elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 19/39
4- ÜRÜN RİSKLİ GÖRÜLÜRSE-RİSK ANALİZİ SONRASI DENETİM Başvuru riske düştükten sonra tüm aşamalarda ilgili mevzuata aykırılık tespit edilmesi veya ithalatçıdan talep edilen bilgi ve belgelerin 10 gün içerisinde GTB- İRİS e yüklenmemesi durumunda, fiili denetim olumsuz olarak sonuçlandırılır ve sonuç sistem üzerinden ve e-posta yoluyla kullanıcıya bildirilir. 20/39
5- ÖZEL DURUMLAR-A.TR DOLAŞIM BELGESİ ÜRÜNLER A.TR Dolaşım Belgeli olduğu kullanıcı tarafından GTB-İRİS te beyan edilmeli ve A.TR Dolaşım Belgesi sisteme yüklenmelidir. Bu işlemlerin yapılmasına müteakip, Belgesi, elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 21/39
6- ÖZEL DURUMLAR-GERİ GELEN EŞYA Daha önce ihraç edilmiş olan geri gelen eşya için, bu ürünlerin ihracat beyannamesinin numarasının kullanıcı tarafından GTB- İRİS e yüklenmesi ve geri gelen eşyaların teknik mevzuata uygun olması kaydıyla piyasaya arz edilebileceğine dair taahhütnamenin kullanıcı tarafından GTB-İRİS e yüklenmesini gerekmektedir. Bu işlemlerin yapılmasına müteakip, GTB-İRİS Belgesi, elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 22/39
7- ÖZEL DURUMLAR-KAPSAM DIŞI ÜRÜNLER GTİP numarası 2016/12 sayılı Tebliğ in ek-1 inde yer almakla birlikte, kullanım amacı sütununda belirtilen özellikleri taşımayan ürünlere ilişkin ürün fotoğrafları, ürüne ilişkin bilgiler sisteme yüklenir. Genel Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirme sonucunda söz konusu ürünün kapsam dışı olduğunun tespiti durumunda GTB-İRİS Belgesi, elektronik ortamda Tek Pencere Sistemine gönderilir. Tek Pencere Sistemi tarafından verilecek belge numarası/belge satır numarası ile belge tarihi, yükümlü tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. 23/39
7- ÖZEL DURUMLAR-KAPSAM DIŞI ÜRÜNLER Genel Müdürlüğümüzce yapılan değerlendirme sonucunda söz konusu ürünün kapsam dışı olmadığının tespiti durumunda ise; Başvuru olumsuz sonuçlandırılır. Bu durumda kullanıcı kapsam dışı beyanı olmaksızın yeniden başvuru yapabilir. 24/39
Kullanıcı Tarafından GTB-İRİS Üzerinden Veri Girişi Risk Analizi Riskli Görüldü-Fiili Denetim Fiili Denetime Tabi Değil (Riskli Görülmedi- Özel Durumlar) TPS numarasının alınması İlgili mevzuatta yer alan hükümlere uygun olduğunu gösteren akredite bir laboratuvardan alınmış test raporları/ihtiyaç duyulması halinde numune alınması İthalatçı firma tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. ithalatın gerçekleştirilmesi UYGUN DEĞİL UYGUN Ürünün İthalatına İzin Verilmez Başvuru GTB-İRİS Üzerinden Olumsuz Sonuçlandırılır İthalatçı Firmaya Bildirim TPS numarasının alınması İthalatçı firma tarafından beyannamenin 44 nolu kutusunda Belge Referans No ve Belge Tarihi alanlarında beyan edilir. ithalatın gerçekleştirilmesi 25/39
SİSTEMİN SAĞLAYACAĞI AVANTAJLAR 26/39
Çağdaş kamu hizmeti Başvurunun elektronik olarak yapılması Gerekli belgelerin sisteme yüklenebilmesi Bürokrasinin azaltılması İlgili mevzuatta yer alan hükümlere uygun olduğunu gösteren akredite bir laboratuvardan alınmış test raporlarının kabul edilmesi İhtiyaç halinde numune alınması İthalat işlemlerinin doğrudan firmalarca yapılabilmesi Sistemin TPS ile entegre olmasından dolayı gümrüklerde belgesiz işlem Başvuru ve denetimlerin sistem üzerinden anlık bildirimi İthalat aşamasında beklemelerin azaltılması, Riskli görülmeyen ürünlerin işlemlerin gün içerisinde tamamlanması 27/39
Denetimlerin etkinleştirilmesi Riskli ürün ve firmaların takibi Güvenli ürün arzının sağlanması Veri tabanı oluşturulması Güvenilir istatistik üretimi Dosyaların elektronik ortamda takibi ve saklanması Kaynakların verimli kullanımı Denetim işlemlerinin planlanması İç piyasa denetimlerinin desteklenmesi 28/39
Risk Analizi Riskli ürünlere odaklanmış bir denetim sistemi Bakanlığımızca belirlenen dinamik ve esneklik sağlayan Risk Puanlama Sistemi(RPS) Beyan edilen bilgilerin doğruluğunun rastlantısal olarak geçmişe dönük ve rutin olarak kontrol edilmesi, sistemin suiistimal edilmesinin engellenmesi Kolay Erişim Web tabanlı olmasından dolayı erişimin kolay olması Tek başvuru ve tüm bildirimlerin sistem üzerinden yapılması Güvenli İletişim / Verilerin Gizliliği Tüm işlemlerin E imza ile gerçekleştirilmesi Tek bir sistemden tüm işlemlerin gerçekleştirilebilmesi Kullanıcı dostu ekranlar Aynı ekrandan tüm işlemlerin yapılması Denetim için istenen belgelerin sisteme yüklenmesi Başvuru ve sonuç öğrenmenin takibi 29/39
TEŞEKKÜRLER. 30/39