Meral KARAASLAN. GÜMRÜK ve TİCARET BAKANLIĞI

Transkript

1 Meral KARAASLAN GÜMRÜK ve TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü Piyasa Gözetimi ve Denetimi Dairesi

2 I-TÜRKİYE DE PGD SİSTEMİ SUNUM İÇERİĞİ II-BAKANLIĞIMIZ PGD MEVZUATI III-İTHALAT DENETİMLERİ SUNUM İÇERİĞİ SUNUM İÇERİĞİ IV-SEKTÖREL BAZDA DENETİMLERDE GELİNEN NOKTA V- İSTATİSTİKİ BİLGİLER VI- TÜKETİ BİLİNÇLENDİRME- FARKINDALIK ve SEKTÖR BİLGİLENDİRME ÇALIŞMALARI

3 KAMU KURULUŞLARININ SORUMLU OLDUKLARI ÜRÜN GRUPLARI PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KURULUŞU Gümrük ve Ticaret Bilim, Sanayi ve Bakanlığı Teknoloji Bakanlığı Sağlık Bakanlığı Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Denizcilik Müsteşarlığı TAPDK EPDK ÜRÜN GRUPLARI Oyuncaklar, çocuk bakım ürünleri, deterjanlar, kimyasal ürünler (temizleme ve yıkama ürünleri, havuz kimyasalları) ve hazır giyim-tekstil ve ayakkabı, dekoratif malzemeler, mobilyalar, el aletleri, aygıtlar, hobi ve spor ekipmanları, çakmaklar, kırtasiye ürünleri, çocuk ekipmanları, gıda görünümlü ürünler Elektrikli ve elektronik ürünler, makineler, sivil kullanım amaçlı patlayıcılar, motorlu taşıtlar, asansörler, ev aletleri, gaz yakan cihazlar, basınçlı ekipmanlar (basit basınçlı kaplar da dahil), sıcak su kazanları, ölçü aletleri, hazır ambalajlı mamuller, diğer makineler, tarım ve orman traktörleri Kozmetikler, tıbbi cihazlar, Kimyasallar Gıda maddeleri, gıdalarla temas eden madde ve malzemeler, yem, gübreler, bitki koruma ürünleri, veterinerlikte kullanılan tıbbi ürünler Yapı malzemeleri, katı yakıtlar, pil ve akümülatörler Telsiz ve telekomünikasyon terminal ekipmanları Kişisel koruyucu donanımlar Gezi tekneleri, gemi teçhizatı Tütün mamulleri ve etil alkol Akaryakıtlar

4 Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü 640 sayılı KHK ile; Bakanlığın sorumluluğunda bulunan tüketici ürünlerinin piyasa gözetimi ve denetimini yapmak veya yaptırmak, denetimlere dair mevzuat, politika ve uygulamaların koordinasyonunu sağlamak» görevleri Bakanlığımıza verilmiştir. Böylece Bakanlığımız; hem tüketicilerin ekonomik çıkarlarını, hem de sağlık ve güvenliklerini koruma görevini üstlenmiş bulunmaktadır.

5 Tekstil, Hazır Giyim Ayakkabı, çanta ve diğer deri ürünleri Kırtasiye Ürünleri Çocukların Kullanımına ve Bakımına Yönelik Ürünler Oyuncaklar Yiyecek Taklidi Ürünler Emzik, biberon Deterjanlar Kağıt ürünler ( Çocuk bezleri ve hijyenik pedler) Kuvvetli asit ve bazlar(yağ-çöz, por-çöz vb.) Havuz Kimyasalları Diş fırçaları Mobilyalar Bisikletler, Kasklar Stor Perdeler Lazer İşaretleyiciler Çakmaklar, Mumlar SORUMLU OLDUĞUMUZ ÜRÜN GRUPLARI

6 Söz konusu denetimler; 38il merkez olmak üzere ülke çapında 118Gümrük ve Ticaret Denetmeni ile gerçekleştirilmektedir. Bu denetimler; etiket-ambalaj ve belge kontrolleri, fiziksel, mekanik kontroller ile kimyasal analizlerin yapılmasına yönelik numune alınması şeklinde gerçekleşmektedir.

7 DENETİM Risk analizi sonucunda belirlenen yıllık denetim planı İhbar/şikâyet Bakanlığımız piyasa gözetimi ve denetimini Ticaret İl Müdürlükleri bünyesinde istihdam edilen denetmenler aracılığıyla yürütür, piyasa gözetimi ve denetimi sonucunda gerekli önlemleri alır ve cezai müeyyideleri uygular.

8 DENETİMİN ŞEKLİ Teknik düzenlemenin öngördüğü işaretler ve/veya belgeler üzerinden inceleme Test ve muayene Duyusal inceleme

9 Teknik Düzenlemeye Aykırı mı? Aykırılığın giderilmesi için süre GİDERİLMEZSE PARA CEZASI (2017 yılı için alt sınır: TL üst sınır TL)

10 Güvensiz mi? GÜVENSİZ ÜRÜNE YÖNELİK UYGULANACAK MÜEYYİDELER: Ürünün piyasaya arzının yasaklanması Piyasaya arz edilmiş olan ürünlerin piyasadan toplanması Ürünlerin, güvenli hale getirilmesinin imkansız olduğu durumlarda, taşıdıkları risklere göre kısmen ya da tamamen bertaraf edilmesi, Üretici tarafından güvensiz ürünlere ilişkin hazırlanacak ilan metni, Ulusal düzeyde yayın yapan iki televizyon kanalında okunabilir büyüklükte yazılı olarak ve ayrıca seslendirilmesi suretiyle ve ulusal düzeyde dağıtımı yapılan iki gazetede, okunabilir büyüklükte ilan edilmesi, İdari Para Cezası İdari para cezası (2017 yılı için alt sınır: TL üst sınır TL)

11 Ürün Güvenliği Konularında Gazete Farkındalık ilanları Yaratma Çalışmaları Gazete ilanları Basın İlan Kurumu aracılığıyla sayfanın ¼ büyüklüğünde verilir. Ürün bilgisi ve firma iletişim bilgileri açık ve net olmalıdır. İlanların bulunduğu iki gazete ve Basın İlan Kurumu faturası 10 gün içinde Genel Müdürlüğümüze gönderilir.

12 Televizyon ilanları Ürün Güvenliği Konularında Farkındalık Yaratma Çalışmaları TV ilanları ceza tebligatının ekinde gönderilen kanal listesindeki kanallar tarafından yayınlanır. 07:00-22:00 saatleri arasında en az 30 sn. olmak üzere sesli olarak yayınlanır. İlanların RTÜK kayıtları, kanalların düzenlemiş olduğu faturalar ve sözleşmeler 10 gün içinde Genel Müdürlüğümüze gönderilir.

13 İMHA Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği hükümlerine göre; Güvenli hale getirilemeyen veya güvenli hale getirilmesi imkânsız olan ürünler, denetmen gözetiminde bertaraf edilir. İl müdürlüğünce, bertaraf edilen ürün miktarını, ürünün ne şekilde bertaraf edildiğini, bertaraf yerini, tarihini ve tarafların yetkililerinin ad ve soyadlarını içeren Ürün Bertaraf Tutanağı düzenlenir.

14 İMHA Bu hüküm çerçevesinde firmalar; Depoda mevcut güvensiz ürünlerini, Firmanın dağıtım kanallarından topladığı ürünleri, İlanlardan sonra tüketicilerden iade edilen güvensiz ürünleri, Denetmen gözetiminde imha ettirmektedir.

15 İTHALAT DENETİMLERİ

16 ALTERNATİF İTHALAT DENETİMİ MODELİ İRİS İTHALATTA RİSK ESASLI İZLEME SİSTEMİ

17 Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenen Bazı Tüketici Ürünlerinin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2017/12) kapsamındaki ürünler Hijyenik kağıt ürünleri (çocuk bezi vb.), Emzik, Biberon, biberon başlığı, alıştırma bardağı Eldivenler, Kırtasiye, okul ve büro malzemeleri, Mouse pad, Kol düğmeleri, İmitasyon takılar ve cep telefonu kılıfları Saat ve saat kordonları

18 SİSTEMİN İŞLEYİŞİ 2- İTHALATÇI FİRMANIN BAŞVURUSU 3- SİSTEM TARAFINDAN RİSK ANALİZİ YAPILMASI 4- RİSK ANALİZİ SONRASI RİSKLİ OLARAK GÖRÜLEN ÜRÜNLERİN DENETİMİ 1- İTHALATÇI FİRMANIN İRİS SİSTEMİNE TANIMLANMASI Sisteme başvuru, gümrük beyannamesinin tescili öncesinde yapılır.

19 Dış Kullanıcı Tarafından İRİS Üzerinden Başvuru Risk Analizi Riskli Görüldü Fiili Denetime Tabi Değil (Riskli Görülmedi- Muafiyet) İRİS Referans Numarası Oluşturulur İlgili mevzuatta yer alan hükümlere uygun olduğunu gösteren akredite bir laboratuvardan alınmış test raporları/ihtiyaç duyulması halinde numune alınması İRİS Referans Numarasının ithalatçı firma tarafından Gümrüğe bildirilerek, İRİS numarasının kontrol edilmesi ve ithalatın gerçekleştirilmesi SONUÇ UYGUN DEĞİL UYGUN Başvuru İRİS Üzerinden Olumsuz Sonuçlandırılır Ürünün İthalatına İzin Verilmez İthalatçı Firmaya Bildirim İRİS Referans Numarası Oluşturulur İRİS Referans Numarasının ithalatçı firma tarafından gümrüğe bildirilerek, İRİS numarasının kontrol edilmesi ve ithalatın gerçekleştirilmesi

20 GTB-İRİS te firma tanımlanması, kullanıcı yetkilendirilmesi ve başvuru işlemlerine ilişkin kullanıcı rehberi Bakanlığımız internet sayfasında yayımlanmıştır.

21 SEKTÖREL BAZDA DENETİMLERDE GELİNEN NOKTA

22 TEKSTİL Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ - 2 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.(3 kimyasal madde) Alev Geciktiriciler Azo Boyar Fitalatlar

23 TEKSTİL 2012 Yılında okul kıyafetleri ile denetimler başladı. -Ceket, pantolon, gömlek, çorap, t-shirt, spor kıyafetleri, kravat, mendil gibi öğrencilerin kullandığı tüm tekstil ürünlerinden alınan numuneler azo boyar maddeler yönünden teste tabii tutuldu. Denetlenen ürünün tamamı güvenli bulundu.

24 TEKSTİL Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ Ocak 2015 te yeni tehlikeli kimyasal maddeler eklenerek Tebliğ güncellenmiştir. Alev Geciktiriciler Perflorooktan Sülfanat Organostanik Bileşenler Azo Boyar va Bileşikleri Nonil Fenol Kadmiyum Fitalatlar Nikel Arsenik Bieri

25 Bu düzenlemeler çerçevesinde gerçekleştirilen denetimlerde: «Tekstil Elyaf İsimleri ve Tekstil Ürünlerinin Elyaf Kompozisyonlarıyla İlgili Etiketleme ve İşaretleme Hakkındaki Yönetmelik» çerçevesinde ürünlerin etiketlerinin tüketiciyi yanıltıcı bilgiler içermemesi için elyaf analizlerinin doğruluğu kontrol edilmektedir Yıllar İtibariyle Tekstil Denetim Verileri % %0% %0% %0,067% %0 %5,9 0,75% 0% Denetlenen Ürün Güvensizlik Oranı

26 KIRTASİYE SEKTÖRÜ Kırtasiye ürünleri, 2011 yılında azo boyar, fitalat ve ağır metallerle ilgili kısıtlamaların ardından denetimler başladı yılı Eylül ayında yapılan denetimlerde güvensizlik oranı %54 seviyesindeydi. Sektörle ciddi işbirliği ve denetimlerin taviz vermeden devam etmesi ile güvensizlik oranları 2016 yılı itibariyle %1,53 e düştü Yıllar İtibariyle Kırtasiye Denetim Verileri %54% %24% %18% %3,3 %11 %1, % 50% 40% 30% 20% 10% 0% Denetlenen Ürün Güvensizlik Oranı

27 KIRTASİYE SEKTÖRÜ Kırtasiye ürünleri, 2015 yılındaki mevzuat değişikliği ile kadmiyum yasaklı maddeler listesine alındı. Okul ve büro malzemeleri kadmiyum içerikleri yönünden kontrol edilmektedir. Diğer taraftan bu ürünler, 2016 Mayıs ayı itibariyle devreye alınmış olan İthalatta Risk Esaslı Denetim Sistemi (GTB-İRİS) kapsamında daha ürünler tüketicilerimize ulaşmadan ithalat aşamasında da ayrıca denetlenmektedir.

28 AYAKKABI SEKTÖRÜ Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ - 2 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.(azo boyar-fitalat) Ayakkabılarda ilk denetimler 2011 Eylül ayında okul ayakkabıları ile başlamıştır yılında Tebliğ güncellenerek DOT ve nikel kapsama alınmıştır

29 AYAKKABI SEKTÖRÜ Güncellenen «Bazı Tüketici Ürünlerinin Tehlikeli Kimyasal Madde İçeriğine Yönelik Piyasa Gözetimi ve Denetimine İlişkin Tebliğ doğrultusunda; cilde direkt temas eden terlik sandalet gibi ürünlere ilişkin olarak nikel ve DOT maddesi ile ilgili kısıtlamalar çerçevesinde ayakkabı denetimleri sürdürülmüştür.

30 AYAKKABI SEKTÖRÜ Kimyasalların yanı sıra «Tüketicinin Satın Alacağı Ayakkabıların Temel Unsurlarının Yapımında Kullanılan Malzemelerin Etiketlenmesine Dair Yönetmelik» çerçevesinde ayakkabıyı oluşturan malzemeleri gösteren etiketler yönünden de kontrol edilmektedir.

31 AYAKKABI SEKTÖRÜ Yıllar İtibariyle Ayakkabı Denetim Verileri %78% %51% 700 %53 %33% 16,70% %19, % 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Denetlenen Ürün Güvensizlik Oranı

32 Oyuncak Sektörü PGD faaliyetleri Sağlık Bakanlığı nezdinde yürütülen oyuncaklara ilişkin mevzuat ve denetim sorumluluğu, 2013 yılı Kasım ayında Bakanlığımıza devredilmiştir. Takip eden süreçte; Oyuncak Güvenliği Hakkında 18 Haziran 2009 tarihli ve 2009/48/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi çerçevesinde uyumlaştırılan Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği 4 Ekim 2016 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

33 Yönetmelikle birlikte; - Kısıtlı olan ağır metal sayısı 8 den 19 a çıkarılmış, - 55 alerjen kokunun oyuncaklarda kullanımına yasaklama getirilmiş, - Nitrozaminler ve Nitrozlanabilen maddelerin 36 aydan küçük çocuklara yönelik veya ağızla temas eden oyuncaklarda kullanımı yasaklanmıştır.

34 Oyuncak Sektörü Oyuncaklara yönelik ithalat denetimleri Tareks adlı sistem üzerinden Ekonomi Bakanlığınca gerçekleştirilmekte olup, elde edilen veriler iç piyasa denetimlerinde kullanılmak üzere Bakanlığımız ile paylaşılmaktadır.

35 Oyuncak Sektörü Yapılan denetimlerde; en sık «küçük parça» kaynaklı güvensizlikler tespit edilmiş olup ikinci sırada yüksek fitalat içeriği gelmektedir.

36 Oyuncak Sektörü Oyuncaklara yönelik gerçekleştirilen denetimlerde, güvensizlik tespit edilen ürün sayısında yıllar itibariyle azalma söz konusu olmuştur: Yıllar İtibariyle Oyuncak Denetim Verileri Denetlenen Ürün

37 ÇAKMAK SEKTÖRÜ tarihli «Bazı Tüketici Ürünlerinde Standartlara Uygunluk Tebliği Tebliğ» ile çakmaklar denetim kapsamına alındı. Piyasadan toplanan numuneler akredite test kuruluşlarında test ettirilerek; - Yüksek basınca dayanıklılık - İç basınca dayanıklılık - Düşmeye karşı dayanıklılık - Alev yüksekliği Testlerine tabii tutulmaktadır.

38 ÇAKMAK SEKTÖRÜ Avrupa Birliği nde de satışı yasak olan; özellikle çocukların ilgisini çeken çizgi film karakterleri, oyuncaklar, tabancalar, saatler, telefonlar, müzik aletleri, araçlar, hayvanlar gibi nesnelere benzeyebilen veya eğlendirici özellikleri olabilen olduklarından farklı görünen çakmakların mahiyetleri itibarıyla ciddi risk oluşturduğu tespit edildiğinden tarihinde yapılan değişiklik ile bu ürünlerin piyasaya arzı yasaklanmıştır.

39 DETERJAN SEKTÖRÜ Deterjanlar 2013 yılında Bakanlığımız sorumluluğuna geçmiştir yılında kimyasal Tebliğ ile nonil fenoller kısıtlanmış ve çevreyi koruma yönünde de ciddi bir adım atılmıştır. AB mevzuatına tam uyumlu yönetmeliğin hazırlanma çalışmaları son aşamaya getirilmiştir.

40 yılı kapsamında Deterjanlara yönelik denetim verileri Yıllar İtibariyle Deterjan Denetim Verileri Denetlenen Ürün

41 Yıllar İtibariyle Denetlenen Ürün Sayısı ve Güvensizlik Oranı Söz konusu yasal altyapı çerçevesinde yürütülen denetim faaliyetleri kapsamında; 2011 yılında gerçekleştirilen ilk denetimlerde tüm ürünler için güvensizlik oranı % 38,6 iken; 2016 yılına gelindiğinde bu oran %2,02 ye gerilemiştir Denetlenen Ürün Sayısı ve Güvensizlik Oranı , ,7 5 6, , , Güvensizlik Oranı Denetlenen Ürün Sayısı

42 Yıllar İtibariyle ( ) Denetim Faaliyetleri Verileri YILLAR TOPLAM DENETLENEN FİRMA SAYISI DENETLENEN ÜRÜN SAYISI GÜVENSİZLİK TESPİT EDİLEN FİRMA SAYISI GÜVENSİZLİK TESPİT EDİLEN ÜRÜN SAYISI UYGULANAN İDARİ PARA CEZASI MİKTARI TL TL TL TL TL TL TL

43 Bakanlığımız Faaliyetlerinin bu noktaya gelmesinde etkili olan faktörlerin başında tüketicileri ve üreticileri bilgilendirmeye yönelik çalışmalar gelmektedir:

44 Ürün Güvenliği Konularında Farkındalık Yaratma Çalışmaları

45 Ürün Güvenliği Konularında Farkındalık Yaratma Çalışmaları Öğrenci velileri ile birlikte gerçekleştirilen denetimler

51 Sektör Bilgilendirme Toplantıları Uluslararası Tekstil Sempozyumu TSE Tekstil Ayna Komitesi İTO Toplantısı

52 Kimyasallara ilişkin düzenlemeler ve REACH tüzüğü toplantısı TOBB Türkiye Kozmetik ve Temizlik Ürünleri Sanayi Meclisi Sektör Bilgilendirme Toplantısı-7 Mayıs 2014 TÜKİD ile birlikte gerçekleştirilen çalışma toplantısı-23 Ocak 2012 BAGİDER Mevzuat ve Uygulama Semineri

53 İllerde gerçekleştirilen sektör bilgilendirme toplantıları Malatya Denizli Bursa Gaziantep

54 Meral KARAASLAN Daire Başkanı