Türkiye de Tıbbi Mikrobiyoloji Uzmanlık Eğitimi Veren Kurumların Durumlarının Saptanması: 2012-2013 İlknur Kaleli 1, Candan Çiçek 1, Ayşın Zeytinoğlu 1, Gülden Çelik 1, Ali Adiloğlu 1, Sebahat Aksaray 1, Neriman Aydın 1, Berrin Esen 1, Arif Kaygusuz 1, Cüneyt Özakın 1, Selda Erensoy 2, Hakan Abacıoğlu 2 1 Eğitim Programı ve Kurumlarını Değerlendirme Komisyonu 2 Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği-Türk Tıbbi Mikrobiyoloji Yeterlik Kuru
Amaç Türkiye de Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanlık eğitimi veren kurumların güncel durumu Yapısı Donanımı Eğiticilerin özellikleri Uygulanan eğitim programları
Gereç ve Yöntem-Anket Aralık 2012 de elektronik ortamda gönderildi Nisan 2012 de (4 ay sonra) geri toplandı 29 soru, 281 değişken Anket formu 58 kuruma gönderildi 50 Üniversite Hastanesi (ÜH) 6 Sağlık Bakanlığı Hastanesi (SBH) 2 Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA)
Gereç ve Yöntem-Anket 2 Eğiticiler ve özellikleri Eğitimin özellikleri Uzmanlık eğitimi alanların özellikleri Kurumların eğitim kapasitesi ve özellikleri Eğitimde kullanılan örneklerin sayı ve çeşitliliği Anket formlarının değerlendirilmesinde SPSS v21 kullanıldı
Bulgular Anket gönderilen 58 kurumun 31 i (%53.5) ankete yanıt verdi. 50 ÜH nin 26 sı (%52) 6 SBH nin 3 ü (%50) GATA ların tümü (2) yanıt verdi
Eğitici sayısı 120 100 100 Toplam 228 kişi 80 74 60 40 20 0 21 15 12 0 0 1 3 5 6 6 2 2 1 0 2 1 0 2 2 0 0 Profesör Doçent Eğitim görevlisi Y. Doçent Başasistan Uzman En az En çok Medyan Toplam 22
Kurumlarda toplam 5 yıllık - eğitici başına düşen yayın ve atıf sayıları En az En çok Medyan Eğitim kadrosunun toplam yayın sayısı (SCI-exp) 11 265 38 Eğitim kadrosunun toplam yayın sayısı (SCI-exp dışı) 6 108 25,5 Eğitici başına düşen SCI-exp yayın sayısı 3 25.8 6,5 Eğitici başına düşen SCI-exp dışı yayın sayısı 0,9 30 4,2 Eğitici kadrosunun toplam atıf sayısı (SCI-exp) 50 1639 275 Eğitici kadrosunun toplam atıf sayısı (SCI-exp dışı) 8 228 71 Eğitici başına düşen atıf sayısı (SCI-exp) 4,5 250 69 Eğitici başına düşen atıf sayısı (SCI-exp dışı) 1 71 38 Eğitici başına düşen SCI-exp yayın sayısı: 3 ile 25,8 med: 6,5 (5 yıllık) Yıllık: En az 0.6-en çok 5.16
Eğitim alanların sayısı ve özellikleri Yanıt veren kurumlarda güncel olarak eğitim alan toplam 123 uzmanlık öğrencisi vardır. Uzmanlık öğrencisi olmayan :1 Anketi yanıtlayan ancak asistan kadro sayısını bildirmeyen :15 Yabancı uyruklu uzmanlık öğrencileri (n=3) sadece 2 kurumda görevlidir. Ankete yanıt veren kurumlardan 12 si doktora eğitimi vermektedir. 140 120 100 80 60 103 123 40 20 0 15 10 2 6,4 6,5 1 4,2 3 En az En çok Ortalam Medyan Toplam UÖ kadro UÖ sayı Uzmanlık öğrencisi başına düşen eğitici sayısı (Uzman hariç): 206/123 1. 7
Eğitimin özellikleri-1 TMC/ TTMYK nın uzmanlık eğitim programı 31 kurumun 29 unda(%93.5) Asistan karnesi ise 26 sında(%83.9) uygulanmaktadır. Kurumlarda(n=27) iç rotasyonlar belirtilen sürelerde yapılmaktadır: 25 20 20 15 12 12 12 10 5 0 8 6 6 6 3 3 3 3 3 3 3 3 2 1 1 1 1 1 1 1 Bakteriyoloji Viroloji Mikoloji MikobakteriyolojiParazitolojiMoleküler biyolojiimmünoloji Kan merkezi En az En çok Medyan
Eğitimin özellikleri-2 Eğitimin değerlendirilmesi Kurumların tümü uzmanlık eğitimi sürecini yazılı, sözlü veya beceri sınavları ile değerlendirmektedirler. Kurumların % 87 sinde sözlü veya yazılı olarak uzmanlık öğrencilerine geri bildirim verilmekte ve alınmaktadır.
Kurumların eğitim kapasitesi ve özellikleri 1 Kurumların uzmanlık eğitiminde alt yapı uygunluğu; bakteriyoloji (%96.8) viroloji (%83.9) mikoloji (%80.6) parazitoloji (%67.7) seroimmunoloji (%87.1) mikobakteriyoloji (%74.2) moleküler mikrobiyoloji (%74.2) 35 30 25 20 15 30 26 25 10 4 4 5 3 0 1 1 2 3 3 0 Bakteriyoloji Viroloji 21 27 1 23 23 5 6 3 2 MikolojojiParazitoloji Sero-immünoloji Mikobakteriyoloji Moleküler Mikrobiy Evet Kısmen Hayır Hücre kültürü laboratuvarı sadece iki kurumda (EÜTF, GATA/Ankara) bulunmaktadır.
Kurumların eğitim kapasitesi ve özellikleri 2 Yıllık laboratuvara kabul edilen örnek sayısı (yanıt veren:26 ) 4000-18 649 752 örnek (med: 225 000) Moleküler testler 30000 25000 24300 20000 15000 10000 5000 0 100 8500 1539 910 1250 5803 2993 5000 50 533 161 100 350 250 275 100 467 283 283 Klasik PCR (n=11) Real-time PCR (n=16) Genotipleme (n=14) Dizi analizi (n=4) Diğer Maldi-tof, pirosekans vb ( En az En çok Ortalama Ortanca
Sonuç ve Yorum 1- Anket gönderilen kurumların yaklaşık yarısından yanıt alınamamıştır. 2- Yanıt veren kurumların çoğunluğunda; eğitici kadrosunun yeterli ve yetkin olduğu, TMC nin çekirdek eğitim programını ve önerdiği asistan karnesini uyguladığı, yaklaşık % 40 ının doktora eğitimi verdiği uzmanlık öğrencisi sayısının çoğunda çok düşük olduğu, kurumların uzmanlık eğitimi vermek için alt yapılarını yeterli gördükleri Türkiye de Tıbbi Mikrobiyoloji uzmanlık eğitimindeki durumun tam olarak saptanabilmesi için anket yanıt oranının yükselmesi gerekmektedir.