İSTATİSTİKLERLE KOCAELİ 2010 T.C. KOCAELİ VALİLİĞİ

İSTATİSTİKLERLE KOCAELİ 2010 T.C. KOCAELİ VALİLİĞİ

İstatistiki veri, bilgi ve yayın istekleri için TÜİK Kocaeli Bölge Müdürlüğü Tel: + (262) 321 52 86 / 152 Fax: + (262) 322 44 25 İnternet http://www.tuik.gov.tr E-Posta tuikkocaeli@tuik.gov.tr Kocaeli Valiliği,TR42 Doğu Marmara Kalkınma Ajansı ve Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürlüğü İşbirliği ile hazırlanmıştır. Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı T.C. Kocaeli Valiliği ne aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Kitapçıkta kullanılan görsellerin bir kısmı Kocaeli Büyükşehir Belediyesi nden ve Kocaeli Valiliği nden alınmıştır. ISBN: 978 605 87691 0 6 Kocaeli Gazetecilik ve Yayın A.Ş. www.kocaeligazetesi.com.tr Haziran 2011-10.000 Adet

Önsöz ÖNSÖZ Çağımızın bilim, teknoloji ve iletişim çağı olması nedeniyle gerekli bilgi ve iletişim olanaklarına sahip olan ve bundan yararlanabilen ülkeler diğer ülkelere göre büyük bir üstünlük sağlamaktadır. Toplumların geleceğini görebilmesi, planlayabilmesi ve gelişmesi için istatistiki bilgiler büyük önem taşır. Bilginin üretilmesi kadar açık, şeffaf ve hızlı bir biçimde topluma aktarılması da önemlidir. Dünyanın en önemli yollarının kavşak noktası ve sanayi kentimiz olan Kocaeli ilimize ilişkin göstergelerin yer aldığı İstatistiklerle Kocaeli, 2010 kitapçığı, Türkiye ve Kocaeli iline ilişkin güncel, güvenilir ve kapsamlı bilgilere hızlı ve kolay erişilmesine, bu bilgilerin karşılaştırılabilmesine imkan tanımaktadır. Kocaeli ili için karar alıcılar, araştırmacılar ve tüm kullanıcılara faydalı olacağına inandığım bu yayının hazırlanmasında emeği geçen Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürlüğü çalışanlarına teşekkür ederim. Saygılarımla. Ercan TOPACA Kocaeli Valisi

Önsöz ÖNSÖZ Bilginin üretilmesi kadar açık, şeffaf ve hızlı bir biçimde topluma aktarılması da önemlidir. Güncel ve güvenilir bilgiye olan ihtiyacın giderek arttığı bilgi çağı olarak nitelendirilen günümüzde bölgesel düzeyde olduğu kadar iller ve ilçeler düzeyinde de güvenilir istatistiki bilgilere gereksinim duyulmaktadır. Karar alıcıların, araştırmacıların ve diğer kullanıcıların beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlara uygun istatistikleri üretmek misyonuyla çalışan Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 26 taşra teşkilatından biri olan Kocaeli Bölge Müdürlüğümüz, sorumluluk alanına giren Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova illerindeki istatistiki çalışmaları yürütmektedir. Bu yayının hazırlanma sürecinde başından beri gösterdikleri yakın ilgi ve desteklerinden dolayı Sakarya Valisi ve MARKA Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mustafa BÜYÜK ile Kocaeli Valisi Sayın Ercan TOPACA ya teşekkürü borç bilirim. Cep Kitapçığının yayımı noktasında hiçbir fedakârlıktan kaçınmayarak yayının basımını sağlayan MARKA Genel Sekreteri Sayın Erkan AYAN a ayrıca teşekkürlerimi sunarım. TÜİK Kocaeli Bölge Müdürlüğü tarafından istatistiklerin derlenmesi sürecinde kalite ve tarafsızlıktan ödün vermeden yapılan çalışmaların bir ürünü olan İstatistiklerle Kocaeli, 2010 yayınının akademisyenlere, yöneticilere, sivil toplum örgütlerine, özel girişimlere ve Kocaeli iline ilgi duyan tüm kullanıcılara yararlı olmasını dilerim. Şemsettin ÖZCAN Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürü

İçindekiler Sayfa no Temel Göstergeler 2 Arazi 4 İklim 5 Çevre 7 Nüfus 11 Göç 32 Demografi 38 Sağlık 45 Eğitim, Kültür 50 Adalet, Seçim 67 İşgücü 72 Gelir, Tüketim 79 Fiyat 85 Dış Ticaret 89 Tarım 94 İş İstatistikleri 103 Enerji 107 Bina İnşaatı 109 Ulaştırma 111 Ulusal Hesaplar 116 Maliye 120 Semboller Bilgi yoktur - Bilgi geçicidir *

Temel Göstergeler Türkiye ve Kocaeli ili Temel Göstergeleri, 81 il içindeki sırası TR Türkiye TR421 Kocaeli Gösterge Veri Veri Sıra Şehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı 2010 (%) 76,3 93,6 3 Nüfus yoğunluğu (1) 2010 96 432 2 Toplam yaş bağımlılık oranı 2010 48,9 43,6 63 Yıllık nüfus artış hızı ( ) 15,88 24,48 15 Cinsiyet oranı 2010 (%) 101,0 102,1 29 Net göç hızı 2009 2010 ( ) - 9,7 4 Okuma yazma bilen oranı (6+ yaş) 2010 İlköğretimde öğretmen başına öğrenci sayısı (2) 2010/ 11 Yüzbin kişi başına hastane yatak sayısı (3) 2008 (%) 94,0 96,2 11 21 21 18 262 235 44 Uzman hekim sayısı 2006 57 882 1 108 8 Bin kişi başına halk kütüphanelerinden yararlanma sayısı (4) 2009 275 96 78 Kaynak: (1) Nüfus yoğunluğu Kocaeli Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğünde alınan yüzölçüm bilgilerine göre hesaplanmıştır. (2) Milli Eğitim Bakanlığı (3) Sağlık Bakanlığı (4) Kütüphane ve Yayımlar Genel Müdürlüğü 2 Kocaeli Valiliği

Temel Göstergeler Türkiye ve Kocaeli ili Temel Göstergeleri, 81 il içindeki sırası (devam) TR Türkiye TR421 Kocaeli Gösterge Veri Veri Sıra Kişi başına elektrik tüketimi (5) 2009 (kwh) 2 162 6 638 1 Bin kişi başına otomobil sayısı (6) 2010 Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı (7) 2008 102 83 41 1 457 1 747 27 İşsizlik Oranı 2010 (%) 14,0 17,0 14 İthalat (8) 2010 (Milyon $) 185 353 22 638 2 İhracat (8) 2010 (Milyon $) 113 976 9 522 3 Kişi başına ithalat (8) 2010 ($) 2 517 14 510 1 Kişi başına ihracat (8) 2010 ($) 1 546 6 103 1 Kişi başına bitkisel üretim değeri 2009 Kişi başına canlı hayvanlar değeri 2009 Kişi başına hayvansal ürünler değeri 2009 Belediyelerde kişi başına temin edilen günlük su miktarı 2008 (YTL) 941 197 79 (YTL) 388 134 77 (YTL) 367 249 60 (lt/ kişigün) 215 248 34 Kaynak: Not. (5) Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (6) Emniyet Genel Müdürlüğü (7) Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı (8) İhracat ve ithalat verileri, firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göre oluşturulmuştur. 2010 Dış Ticaret verileri geçicidir. Kocaeli Valiliği 3

Arazi Yüzölçümüne göre Kocaeli ilçeleri Yüzölçümü (km²) Kocaeli ili 3 418 Yüzölçümü en büyük olan ilçeler Kandıra 855 İzmit 484 Gebze 424 Yüzölçümü en küçük olan ilçeler Dilovası 134 Çayırova 29 Darıca 24 Kaynak: Kocaeli Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü. 4 Kocaeli Valiliği

İklim Kocaeli iklim göstergeleri, 2010 Aylar Aylık maksimum sıcaklık (ºC) Aylık minimum sıcaklık (ºC) Aylık ortalama nem (%) Ocak 24,9-4,9 73,9 Şubat 26,0-1,2 72,6 Mart 22,5 0,8 71,3 Nisan 27,5 4,9 70,5 Mayıs 33,5 7,4 62,7 Haziran 36,5 15,7 71,2 Temmuz 35,7 18,3 70,9 Ağustos 38,3 19,1 66,3 Eylül 32,5 14,3 69,8 Ekim 25,1 5,7 78,8 Kasım 28,3 6,6 65,7 Aralık 27,4 1,5 70,2 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Kocaeli İstasyon Müdürlüğü. Kocaeli Valiliği 5

İklim Kocaeli iklim göstergeleri, 2010 Aylar Aylık toplam yağış (mm) Aylık ortalama günlük toplam güneşlenme süresi (saat) Ocak 144,3 1,5 Şubat 159,7 1,9 Mart 114,5 4,3 Nisan 77,0 6,0 Mayıs 54,1 8,3 Haziran 48,2 7,0 Temmuz 38,9 8,8 Ağustos 0,0 9,6 Eylül 36,8 6,1 Ekim 238,8 2,6 Kasım 20,8 4,8 Aralık 150,0 2,1 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Kocaeli İstasyon Müdürlüğü. 6 Kocaeli Valiliği

Çevre İstatistikleri Çevresel Hizmet Verilen Nüfus Oranları, 2008 TR TR421 Türkiye Kocaeli Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) 88 95 İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) 99 100 Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam nüfusa oranı (%) 82 93 Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun belediye nüfusuna oranı (%) 99 99 Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun belediye nüfusu içindeki payı (%) 56 95 Kocaeli Valiliği 7

Çevre İstatistikleri Çevresel Atık İstatistikleri, 2008 TR Türkiye TR421 Kocaeli Kişi başı ortalama belediye atık miktarı (kg/kişi-gün) 1,15 0,99 Belediye tarafından ya da belediye adına toplanan atık miktarı (1000 ton) 24 361 480 Çöp depolama sahalarında bertaraf edilen belediye atık miktarı (1000 ton) 23 798 480 Diğer bertaraf (çöp depolama sahası ve yakma tesisi hariç) (1000 ton) 563-8 Kocaeli Valiliği

Çevre İstatistikleri İçme ve Kullanma Suyu İstatistikleri, 2008 TR Türkiye TR421 Kocaeli Belediyelerde kişi başı temin edilen günlük su miktarı (litre/kişi-gün) 215 248 Belediyeler tarafından temin edilen içme ve kullanma suyu miktarı (1000 m3/yıl) 4 557 074 121 950 Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yüzey suyu miktarı (1000 m3/yıl) 2 220 421 112 418 Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yeraltı suyu miktarı (1000 m3/yıl) 2 336 654 9 532 Su temini için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (YTL) 1 465 485 756 18 834 179 Kocaeli Valiliği 9

Çevre İstatistikleri Atık Su İstatistikleri, 2008 TR TR421 Türkiye Kocaeli Belediyelerde kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/kişi-gün) 173 152 Belediyelerde kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen atıksu miktarı (1000 metreküp/yıl) 3 261 455 70 809 Belediyeler tarafından arıtılan atıksu miktarı (1000 metreküp/yıl) 2 251 581 70 809 Belediyelerdeki toplam atıksu arıtma tesisi sayısı 236 6 Belediyelerdeki gelişmiş atıksu arıtma tesisi sayısı 32 4 Atıksuların toplanması ve arıtımı için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (YTL) 518 585 047 10 459 922 10 Kocaeli Valiliği

Nüfus Nüfus, 1927 2010 Nüfus Sayım yılı (1) Türkiye Kocaeli (2) 1927 13 648 270 299 093 1935 16 158 018 335 292 1940 17 820 950 375 530 1945 18 790 174 416 058 1950 20 947 188 474 644 1955 24 064 763 253 174 1960 27 754 820 297 463 1965 31 391 421 335 518 1970 35 605 176 385 408 1975 40 347 719 477 736 1980 44 736 957 596 899 1985 50 664 458 742 245 1990 56 473 035 936 163 2000 67 803 927 1 206 085 2007 70 586 256 1 437 926 2008 71 517 100 1 490 358 2009 72 561 312 1 522 408 2010 73 722 988 1 560 138 (1) (2) 1927 yılından 2000 yılına kadar olan veriler Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiştir. 2007 ve sonraki yıllara ait veriler Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilmiştir. Sakarya ili 01.12.1954 tarih ve 6419 sayılı kanunla Kocaeli ilinden ayrılmıştır. Kocaeli Valiliği 11

Nüfus İl, ilçe, belediye ve köy sayısı, 31.12.2010 Türkiye Kocaeli İlçe sayısı 957 12 Belediye sayısı 2 934 12 Köy sayısı 34 402 243 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Not. Yerleşim yeri (il, ilçe, belediye, köy) sayıları belirlenirken; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5393 sayılı Belediye Yasası nın 8. ve 11. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanında yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri dikkate alınmıştır. Ayrıca, 5747 sayılı yasa ile kurulan ve belediye organlarının seçimi 29/03/2009 tarihli Mahalli İdareler Seçiminde yapılan 43 ilçe, belediye sayısına dâhil edilmiştir. 12 Kocaeli Valiliği

Nüfus Yıllık nüfus artış hızı, 1935 2010 (Binde- ) Sayım yılı (1) Türkiye Kocaeli (2) 1935 21,10 14,28 1940 17,03 (3) 22,67 1945 10,59 20,50 1950 21,73 26,35 1955 27,75 33,08 1960 28,53 32,24 1965 24,63 24,08 1970 25,19 27,73 1975 25,01 42,95 1980 20,65 44,54 1985 24,88 43,59 1990 21,71 46,42 2000 18,28 25,33 2008 13,10 35,81 2009 14,50 21,28 2010 15,88 24,48 (1) 1935 yılından 2000 yılına kadar olan veriler Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiştir. 2008 ve sonraki yıllara ait veriler Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilmiştir. (2) Sakarya ili 01.12.1954 tarih ve 6419 sayılı kanunla Kocaeli ilinden ayrılmıştır. (3) Hatay ilinin nüfusu toplama dahil edilerek hesap edilmiştir. Kocaeli Valiliği 13

Nüfus Nüfus büyüklüğüne göre ilçe nüfusları, 31.12.2010 Nüfus Kocaeli ili 1 560 138 İzmit 315 734 Nüfusu en fazla olan ilçeler Gebze 305 557 Darıca 146 896 Gölcük 137 637 Nüfusu en az olan ilçeler Karamürsel 51 987 Kandıra 49 769 Dilovası 44 958 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Not: İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 14 Kocaeli Valiliği

Nüfus Nüfus yoğunluğu, 2000 2010 (kişi/km²) Sayım yılı Türkiye Kocaeli 2000 88 353 2007 92 421 2008 93 436 2009 94 445 2010 96 456 Not. 1. Türkiye'nin yüzölçümü 769_604 km2; Kocaeli'nin yüzölçümü 3 418 km 2 'dir. Not. 2. Kocaeli nin yüzölçümü (ilçeler bazında) Kocaeli Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü nden alınmıştır. Nüfus yoğunlukları bu yüzölçümüne göre hesaplanmıştır. Kocaeli Valiliği 15

Nüfus Kocaeli ilçe nüfusları, 31.12.2010 Toplam İl/ilçe merkezleri Belde/köyler Toplam 1 560 138 1 459 772 100 366 Gebze 305 557 290 868 14 689 Gölcük 137 637 131 450 6 187 Kandıra 49 769 17 450 32 319 Karamürsel 51 987 47 196 4 791 Körfez 132 779 128 750 4 029 Derince 124 452 121 040 3 412 Başiskele 68 037 64 527 3 510 Çayırova 88 523 88 523 - Darıca 146 896 146 896 - Dilovası 44 958 42 350 2 608 İzmit 315 734 294 875 20 859 Kartepe 93 809 85 847 7 962 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)ayımı. 16 Kocaeli Valiliği

Nüfus 2009 2010 dönemi nüfus artış hızı en yüksek ve en düşük olan ilçeler 2009 2010 ADNKS nüfusu ADNKS nüfusu Yıllık nüfus artış hızı ( ) Nüfus artış hızı en yüksek olan ilçeler Çayırova 82 494 88 523 70,54 Kandıra 46 984 49 769 57,59 Darıca 140 302 146 896 45,93 Nüfus artış hızı en düşük olan ilçeler Gölcük 136 035 137 637 11,71 Derince 123 136 124 452 10,63 İzmit 313 964 315 734 5,62 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı Sonuçları. Kocaeli Valiliği 17

Nüfus Nüfus ve nüfus yoğunluğu bakımından Kocaeli ilçeleri, 31.12.2010 Nüfus Yüzölçümü (km²) Nüfus Yoğunluğu (kişi/km²) Toplam 1 560 138 3 418 456 Gebze 305 557 424 721 Gölcük 137 637 228 604 Kandıra 49 769 855 58 Karamürsel 51 987 254 205 Körfez 132 779 306 434 Derince 124 452 196 635 Başiskele 68 037 215 316 Çayırova 88 523 29 3 053 Darıca 146 896 24 6 121 Dilovası 44 958 134 336 İzmit 315 734 484 652 Kartepe 93 809 269 349 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Not. Nüfus yoğunlukları Kocaeli Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğünden alınan yüzölçümlere göre hesaplanmıştır. 18 Kocaeli Valiliği

Nüfus Nüfus yoğunluğuna göre Kocaeli ilçeleri, 31.12.2010 Nüfus Yüzölçümü (km²) Nüfus Yoğunluğu (kişi/km²) Kocaeli ili 1 560 138 3 418 456 Nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçeler Darıca 146 896 24 6 121 Çayırova 88 523 29 3 053 Gebze 305 557 424 721 Nüfus yoğunluğu en az olan ilçeler Başiskele 68 037 215 316 Karamürsel 51 987 254 205 Kandıra 49 769 855 58 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Kocaeli Valiliği 19

Nüfus Kocaeli belediye nüfusları, 31.12.2010 İlçe Belediye Nüfus Sıra Nüfusu en fazla olan belediyeler İzmit İzmit 294 875 1 Gebze Gebze 290 868 2 Darıca Darıca 146 896 3 Nüfusu en az olan belediyeler Karamürsel Karamürsel 47 196 10 Dilovası Dilovası 42 350 11 Kandıra Kandıra 17 450 12 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. 20 Kocaeli Valiliği

Nüfus Kocaeli belediye nüfusları, 31.12.2010 İlçe Belediye Nüfus Sıra İzmit İzmit 294 875 1 Gebze Gebze 290 868 2 Darıca Darıca 146 896 3 Gölcük Gölcük 131 450 4 Körfez Körfez 128 750 5 Derince Derince 121 040 6 Çayırova Çayırova 88 523 7 Kartepe Kartepe 85 847 8 Başiskele Başiskele 64 527 9 Karamürsel Karamürsel 47 196 10 Dilovası Dilovası 42 350 11 Kandıra Kandıra 17 450 12 Toplam 1 459 772 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. Kocaeli Valiliği 21

Nüfus 22 Kocaeli Valiliği

Nüfus Kocaeli ilçe merkez nüfusları, 31.12.2010 İlçe Toplam Erkek Kadın Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 1 459 772 737 864 721 908 Nüfusu en fazla olan ilçeler İzmit 294 875 147 092 147 783 Gebze 290 868 148 027 142 841 Darıca 146 896 74 427 72 469 Nüfusu en az olan ilçeler Karamürsel 47 196 23 482 23 714 Dilovası 42 350 21 676 20 674 Kandıra 17 450 10 319 7 131 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. Kocaeli Valiliği 23

Nüfus Yaş grubuna göre nüfus, 31.12.2010 Yaş grubu Türkiye Nüfus Oran (%) Kocaeli Nüfus Oran (%) Toplam 73 722 988 100 1 560 138 100 0-4 6 178 723 8,38 130 175 8,34 5-9 6 131 118 8,32 125 059 8,02 10-14 6 568 741 8,91 128 648 8,25 15-19 6 277 307 8,51 125 334 8,03 20-24 6 267 787 8,50 126 833 8,13 25-29 6 437 922 8,73 153 898 9,86 30-34 6 209 967 8,42 150 515 9,65 35-39 5 566 117 7,55 129 484 8,30 40-44 4 594 723 6,23 102 341 6,56 45-49 4 700 291 6,38 101 390 6,50 50-54 3 706 289 5,03 80 361 5,15 55-59 3 264 313 4,43 67 117 4,30 60-64 2 491 954 3,38 49 031 3,14 65-69 1 807 292 2,45 33 466 2,15 70-74 1 420 784 1,93 23 897 1,53 75-79 1 118 047 1,52 17 586 1,13 80-84 664 301 0,90 10 307 0,66 85-89 244 362 0,33 3 726 0,24 90+ 72 950 0,10 970 0,06 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)fus Sayımı. Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir 24 Kocaeli Valiliği

Nüfus Yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, Kocaeli 31.12.2010 Yaş grubu Toplam Erkek Kadın Toplam 1 560 138 788 267 771 871 0-4 130 175 66 896 63 279 5-9 125 059 64 425 60 634 10-14 128 648 66 242 62 406 15-19 125 334 64 300 61 034 20-24 126 833 59 924 66 909 25-29 153 898 78 407 75 491 30-34 150 515 77 873 72 642 35-39 129 484 66 779 62 705 40-44 102 341 52 888 49 453 45-49 101 390 51 063 50 327 50-54 80 361 40 985 39 376 55-59 67 117 33 683 33 434 60-64 49 031 24 303 24 728 65-69 33 466 16 379 17 087 70-74 23 897 10 917 12 980 75-79 17 586 7 829 9 757 80-84 10 307 3 811 6 496 85-89 3 726 1 337 2 389 90+ 970 226 744 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Nüfus Sayımı. Kocaeli Valiliği 25

Nüfus İl/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu, 2010 Türkiye Kocaeli Toplam nüfus 73 722 988 1 560 138 İl ve ilçe merkezi 56 222 356 1 459 772 Erkek 28 308 856 737 864 Kadın 27 913 500 721 908 Belde ve köy 17 500 632 100 366 Erkek 8 734 326 50 403 Kadın 8 766 306 49 963 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Not. İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 26 Kocaeli Valiliği

Nüfus Kocaeli il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu 2009 2010 Toplam nüfus 1 522 408 1 560 138 İl ve ilçe merkezi 1 422 752 1 459 772 Erkek 721 282 737 864 Kadın 701 470 721 908 Belde ve köy 99 656 100 366 Erkek 50 220 50 403 Kadın 49 436 49 963 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Not. İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Kocaeli Valiliği 27

Nüfus Ortanca yaş ve yaş bağımlılık oranı, 2009 2010 2009 2010 Türkiye Ortanca yaş 28,8 29,2 Toplam yaş bağımlılık oranı 49,25 48,89 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 10,46 10,76 Genç bağımlılık oranı (0-14 yaş) 38,79 38,13 Kocaeli Ortanca yaş 29,2 29,7 Toplam yaş bağımlılık oranı 43,70 43,62 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 7,99 8,28 Genç bağımlılık oranı (0-14 yaş) 35,71 35,34 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı Sonuçları. 28 Kocaeli Valiliği

Nüfus Kocaeli ili ilçe okuma yazma bilen oranı (6+ yaş), 2010 Okuma Yazma Bilen Oranı (%) Toplam Erkek Kadın Başiskele 96,48 99,08 93,81 Çayırova 96,34 98,87 93,72 Darıca 96,33 98,85 93,73 Derince 96,61 98,96 94,24 Dilovası 93,15 97,77 88,29 Gebze 96,83 98,98 94,61 Gölcük 97,26 99,32 95,17 İzmit 96,58 98,79 94,39 Kandıra 88,88 94,90 81,96 Karamürsel 96,39 98,84 93,99 Kartepe 96,57 99,10 94,01 Körfez 95,61 98,54 92,66 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Kocaeli Valiliği 29

Nüfus Kocaeli ili ilçe çağ nüfusları, 2010 Yaş Grubu 0-2 3-5 6-13 14-17 18-21 22-24 25+ Gebze 16 932 16 364 42 037 20 177 18 474 16 966 174 607 Gölcük 6 381 6 497 16 227 8 242 7 901 6 606 85 783 Kandıra 1 734 1 695 5 193 3 017 3 434 2 638 32 058 Karamürsel 1 979 1 979 5 925 3 112 3 253 2 383 33 356 Körfez 6 755 6 760 18 123 8 694 8 037 6 633 77 777 Derince 5 659 5 521 15 075 7 681 7 198 6 236 77 082 Başiskele 3 571 3 400 9 048 4 621 4 192 3 376 39 829 Çayırova 5 406 5 114 12 928 5 855 5 148 4 938 49 134 Darıca 8 193 8 217 20 846 10 058 8 897 7 794 82 891 Dilovası 3 115 3 059 8 048 3 738 3 266 2 598 21 134 İzmit 13 494 13 530 37 755 19 201 20 222 16 653 194 879 Kartepe 4 951 4 918 12 600 6 020 5 181 4 580 55 559 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 30 Kocaeli Valiliği

Nüfus Kocaeli ili ortalama hanehalkı büyüklükleri, 2010 Toplam Şehir Köy Gebze 4,15 4,17 3,85 Gölcük 3,50 3,49 3,85 Kandıra 3,75 3,56 3,83 Karamürsel 3,36 3,36 3,37 Körfez 3,91 3,90 4,23 Derince 3,79 3,76 4,89 Başiskele 3,87 3,86 4,03 Çayırova 4,08 4,08 - Darıca 4,15 4,15 - Dilovası 5,02 5,15 3,58 İzmit 3,56 3,55 3,86 Kartepe 3,91 3,91 3,92 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Kocaeli Valiliği 31

Göç Alınan göç, verilen göç, net göç ve net göç hızı, Kocaeli Dönemi 2008-2009 2009-2010 Dönem sonu nüfusu 1 522 408 1 560 138 Aldığı göç 60 432 64 503 Verdiği göç 48 399 49 379 Net göç 12 033 15 124 Net göç hızı (binde) 7,94 9,74 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 32 Kocaeli Valiliği

Göç Kocaeli ilinin diğer illerden aldığı göç 2009-2010 Dönemi Sayı Oran (%) Toplam 64 503 - En fazla göç aldığı iller İstanbul 17 570 27,24 Sakarya 3 464 5,37 Ankara 2 252 3,49 Ordu 2 136 3,31 Bursa 1 921 2,98 En az göç aldığı iller Uşak 111 0,17 Burdur 70 0,11 Karaman 59 0,09 Hakkari 56 0,09 Kilis 35 0,05 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Kocaeli Valiliği 33

Göç Kocaeli ilinin diğer illere verdiği göç 2009-2010 Dönemi Sayı Oran (%) Toplam 49 379 - En fazla göç verdiği iller İstanbul 15 622 31,64 Sakarya 2 899 5,87 Ankara 2 403 4,87 Bursa 1 953 3,96 İzmir 1 654 3,35 En az göç verdiği iller Burdur 66 0,13 Siirt 58 0,12 Hakkari 53 0,11 Karaman 52 0,11 Kilis 20 0,04 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 34 Kocaeli Valiliği

Göç Kocaeli İli ilçeleri göç bilgileri, 2009 Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı ( ) Gebze 13 044 11 129 1 915 6,47 Gölcük 6 028 5 886 142 1,04 Kandıra 2 820 2 614 206 4,39 Karamürsel 2 457 1 725 732 14,49 Körfez 5 086 5 006 80 0,61 Derince 4 478 3 756 722 5,88 Başiskele 2 512 1 912 600 9,11 Çayırova 5 189 3 164 2 025 24,85 Darıca 6 757 4 963 1 794 12,87 Dilovası 1 679 1 535 144 3,26 İzmit 13 469 10 876 2 593 8,29 Kartepe 3 690 2 610 1 080 12,02 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2009 Kocaeli Valiliği 35

Göç Kocaeli ilinde ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı oldukları iller, 2010 Kocaeli ilinde ikamet edenler Sayı Oran (%) Kocaeli'de ikamet eden Kocaeli'liler 526 188 33,82 En fazla nüfus kaydı olan iller Erzurum 67 167 4,32 Sakarya 61 123 3,93 Trabzon 49 952 3,21 Kars 49 330 3,17 Giresun 48 804 3,14 En az nüfus kaydı olan iller Antalya 1 333 0,086 Muğla 1 164 0,075 Kilis 1 159 0,074 Burdur 1 031 0,066 Hakkari 339 0,022 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Yabancılar hariçtir. 31/12/2010 tarihi itibari ile ADNKS sonuçlarına göre Kocaeli ili nüfusu 1 560 138 olup Kocaeli ilinde ikamet eden TC uyruklu 1 556 025 Kişi bulunmaktadır. Kocaeli ilinde ikamet edenlerin % 33,82 si Kocaeli ili nüfusuna kayıtlıdır (yabancılar hariç). 36 Kocaeli Valiliği

Göç Kocaeli nüfusuna kayıtlı olanların ikamet ettikleri iller, 2010 Kocaelililerin Türkiye'ye dağılımı Sayı Oran (%) Kocaeli nüfusuna kayıtlı olup Türkiye'de ikamet edenler 634 715 - En fazla ikamet ettikleri iller Kocaeli 526 188 82,90 İstanbul 53 039 8,36 Sakarya 9 670 1,52 Bursa 5 992 0,94 İzmir 5 652 0,89 En az ikamet ettikleri iller Tunceli 37 0,006 Siirt 33 0,005 Kırşehir 28 0,004 Bayburt 28 0,004 Kilis 10 0,002 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Yabancılar hariçtir. 31/12/2010 tarihi itibari ile Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sitemine göre yurt içinde ikamet eden Kocaeli ili nüfusuna kayıtlı 634 715 kişi mevcuttur. Yurt içinde ikamet eden Kocaeli ili nüfusuna kayıtlıların %82,90'ı Kocaeli ilinde ikamet etmektedir. Kocaeli Valiliği 37

Demografi Medeni duruma göre nüfus, 2010 (15+ yaş) Sayı Oran (%) Türkiye Hiç evlenmedi 15 064 319 27,55 Evli 35 098 388 64,20 Boşandı 1 562 082 2,86 Eşi öldü 2 946 602 5,39 Toplam 54 671 391 100,00 Kocaeli Hiç evlenmedi 305 808 26,08 Evli 780 870 66,60 Boşandı 29 674 2,53 Eşi öldü 56 066 4,78 Toplam 1 172 418 100,00 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 38 Kocaeli Valiliği

Demografi Cinsiyete göre ölüm sayıları Toplam Erkek Kadın Türkiye 2001 175 137 99 360 75 777 2002 175 434 98 757 76 677 2003 184 330 103 082 81 248 2004 187 086 104 852 82 234 2005 197 520 110 253 87 267 2006 210 146 116 923 93 223 2007 212 731 118 059 94 672 2008 215 562 119 391 96 171 Kocaeli 2001 3 072 1 732 1 340 2002 3 115 1 727 1 388 2003 3 194 1 804 1 390 2004 3 264 1 767 1 497 2005 3 722 2 043 1 679 2006 4 158 2 254 1 904 2007 4 386 2 439 1 947 2008 4 644 2 543 2 101 Kocaeli Valiliği 39

Demografi Evlenme sayıları, 2002-2009 Türkiye Kocaeli Oran (%) 2002 510 155 9 110 1,79 2003 565 468 10 050 1,78 2004 615 357 11 396 1,85 2005 641 241 11 765 1,83 2006 636 121 12 084 1,90 2007 638 311 12 813 2,01 2008 641 973 13 046 2,03 2009 591 742 11 779 1,99 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). 40 Kocaeli Valiliği

Demografi Yaş grubuna göre evlenen sayıları, Kocaeli 2009 Erkek Kadın Toplam 11 779 11 779 16-19 230 2 241 20-24 3 046 4 753 25-29 5 263 2 918 30-34 1 851 885 35-39 589 350 40-44 281 161 45-49 154 99 50-54 110 56 55-59 84 36 60+ 115 26 Bilinmeyen 56 254 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Kocaeli Valiliği 41

Demografi Boşanma sayıları, 2002 2009 Türkiye Kocaeli Oran (%) 2002 95 323 1 543 1,62 2003 92 637 1 552 1,68 2004 91 022 1 477 1,62 2005 95 895 1 881 1,96 2006 93 489 1 604 1,72 2007 94 219 1 766 1,87 2008 99 663 2 205 2,21 2009 114 162 2 450 2,15 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). 42 Kocaeli Valiliği

Demografi Yaş grubuna göre boşanan sayıları, Kocaeli 2009 Erkek Kadın Toplam 2 450 2 450 16-19 6 50 20-24 103 361 25-29 414 574 30-34 578 476 35-39 454 340 40-44 321 224 45-49 217 174 50-54 159 108 55-59 89 64 60+ 98 27 Bilinmeyen 11 52 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Kocaeli Valiliği 43

Demografi İntihar sayıları, 2002-2009 Türkiye Kocaeli Oran (%) 2002 2 301 37 1,61 2003 2 705 45 1,66 2004 2 707 32 1,18 2005 2 703 38 1,41 2006 2 829 46 1,63 2007 2 793 44 1,58 2008 2 816 48 1,70 2009 2 898 46 1,59 Cinsiyet ve yaş grubuna göre intihar sayıları, Kocaeli 2009 Yaş Toplam Erkek Kadın Toplam 46 38 8-15 - - - 15-24 5 4 1 25-34 10 7 3 35-44 10 10-45 - 54 11 9 2 55-64 3 2 1 65-74 3 2 1 75+ 3 3 - Bilinmeyen 1 1-44 Kocaeli Valiliği

Sağlık İstatistikleri Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları Hastane sayısı Toplam Yatak sayısı TR Türkiye 2004 1 175 171 888 2005 1 156 176 785 2006 1 163 180 767 2007 1 276 184 983 TR421 Kocaeli 2004 20 2 424 2005 19 2 452 2006 20 2 952 2007 22 3 372 Kocaeli Valiliği 45

Sağlık İstatistikleri Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları (devam) Kamu (1) Özel (2) Hastane sayısı Yatak sayısı Hastane sayısı Yatak sayısı TR Türkiye 2004 922 160 114 253 11 774 2005 888 164 446 268 12 339 2006 858 167 060 305 13 707 TR421 Kocaeli 2007 911 166 988 365 17 995 2004 14 2 268 6 156 2005 12 2 222 7 230 2006 11 2 630 9 322 2007 12 3 030 10 342 Not. Bilgiler Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınmış olup, Milli Savunma Bakanlığı'na ait hastaneleri kapsamaz. (1) 14 Şubat 2005 tarihli 927 sayılı Sağlık Bakanlığı makam onayı ile Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık Bakanlığı'na devredildiğinden, İstatistiki veriler Sağlık Bakanlığı verileri içerisinde yer almıştır. (2) Kişilere, derneklere, yabancılara ve azınlıklara ait hastaneler özel hastanelerdir. 46 Kocaeli Valiliği

Sağlık İstatistikleri Kocaeli ilinde kamu hastanelerine ve özel hastanelere ait toplam yatak sayısı 2004 yılında 2 424 adet iken, % 39,11 oranında artarak 2007 yılında 3 372 adet olmuştur. Kocaeli Valiliği 47

Sağlık İstatistikleri Sağlık personeli sayısı Uzman hekim TR Türkiye TR421 Kocaeli Pratisyen hekim Diş hekimi 2003 46 563 51 200 18 073 2004 53 344 50 882 18 363 2005 53 103 53 595 18 771 2006 57 882 56 701 18 213 2003 797 845 275 2004 875 830 300 2005 749 805 317 2006 1 108 932 342 Sağlık personeli sayısı Sağlık memuru TR Türkiye TR421 Kocaeli Hemşire Ebe 2003 53 432 82 246 41 273 2004 57 723 82 616 42 649 2005 58 599 83 411 43 429 2006 67 649 87 327 43 301 2003 743 1 390 734 2004 799 1 488 745 2005 703 1 294 712 2006 1 070 1 734 812 Kaynak: Sağlık Bakanlığı Not. Milli Savunma Bakanlığı sağlık personeli Türkiye toplamında verilmiştir. 48 Kocaeli Valiliği

Sağlık İstatistikleri 2006 yılında Kocaeli İlinde toplam 5 998 sağlık personeli dağılımı: 1 108 Uzman Hekim, 932 Pratisyen Hekim, 342 Diş Hekimi, 1 070 Sağlık Memuru, 1 734 Hemşire ve 812 Ebe dir. Kocaeli de sağlık personel sayısında 2006 yılında 2005 e göre en çok artış % 52 ile Sağlık Memuru sayısında olurken, ikinci sırada ise % 47,93 ile Uzman Hekimi sayısında artış yaşanmıştır. Kocaeli Valiliği 49

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Toplam Okul Öğretmen Öğrenci 2008/'09 66 097 679 373 15 351 849 2009/'10 68 904 735 255 16 137 436 2010/'11 69 684 774 363 16 845 528 TR421 Kocaeli 2008/'09 969 13 309 329 658 2009/'10 984 14 487 339 221 2010/'11 1 007 15 403 352 591 50 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Okul öncesi Okul Öğretmen Öğrenci 2008/'09 23 653 29 342 804 765 2009/'10 26 681 42 716 980 654 2010/'11 27 606 48 330 1 115 818 TR421 Kocaeli 2008/'09 411 685 25 228 2009/'10 426 944 23 450 2010/'11 433 1 140 24 167 İlköğretim Okul Öğretmen Öğrenci TR Türkiye 2008/'09 33 769 453 318 10 709 920 2009/'10 33 310 485 677 10 916 643 2010/'11 32 797 503 328 10 981 100 TR421 Kocaeli 2008/'09 372 8 495 213 361 2009/'10 369 9 266 215 506 2010/'11 376 9 687 215 563 Kocaeli Valiliği 51

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Genel ortaöğretim Okul Öğretmen Öğrenci 2008/'09 4 053 107 789 2 271 900 2009/'10 4 067 111 896 2 420 691 2010/'11 4 102 118 378 2 676 123 TR421 Kocaeli 2008/'09 85 2 017 45 903 2009/'10 87 2 143 49 376 2010/'11 83 2 286 54 818 TR Türkiye Mesleki ve teknik ortaöğretim Okul Öğretmen Öğrenci 2008/'09 4 622 88 924 1 565 264 2009/'10 4 846 94 966 1 819 448 2010/'11 5 179 104 327 2 072 487 TR421 Kocaeli 2008/'09 101 2 112 45 166 2009/'10 102 2 134 50 889 2010/'11 115 2 290 58 043 52 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okullaşma oranı (%) 2008/' 09 Okullaşma Oranı İlköğretim Toplam Erkek Kadın TR Türkiye Brüt 103,84 104,91 102,71 Net 96,49 96,99 95,97 TR421 Kocaeli Brüt 105,69 106,20 105,14 2009/' 10 Net 99,06 99,32 98,79 TR Türkiye Brüt 106,48 107,05 105,88 Net 98,17 98,47 97,84 TR421 Kocaeli Brüt 106,53 106,75 106,29 2010/'11 Net 99,65 99,88 99,40 TR Türkiye Brüt 107,58 107,36 107,81 Net 98,41 98,59 98,22 TR421 Kocaeli Brüt 105,77 105,35 106,21 Net 99,25 99,51 98,98 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ 09 2010/ 11 Kocaeli Valiliği 53

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okullaşma oranı (%) 2008/' 09 Okullaşma Oranı Ortaöğretim Toplam Erkek Kadın TR Türkiye Brüt 76,62 80,96 72,05 Net 58,52 60,63 56,30 TR421 Kocaeli Brüt 93,63 99,89 87,01 2009/' 10 Net 70,82 73,62 67,87 TR Türkiye Brüt 84,19 89,14 78,97 Net 64,95 67,55 62,21 TR421 Kocaeli Brüt 101,84 108,17 95,15 2010/'11 Net 78,45 81,78 74,94 TR Türkiye Brüt 93,34 99,06 87,31 Net 69,33 72,35 66,14 TR421 Kocaeli Brüt 112,39 120,15 104,2 Net 82,44 86,27 78,39 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ 09 2010/ 11 54 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul ve öğretmen başına düşen öğrenci sayıları TR Türkiye Genel Ortaöğretim 2008 2009 2010 Okul 471 492 519 Öğretmen 18 18 18 Mesleki ve teknik Ortaöğretim İlköğretim Okul 307 338 355 Öğretmen 16 17 18 Okul 307 316 322 Öğretmen 23 22 21 TR421 Kocaeli Genel Ortaöğretim 2008 2009 2010 Okul 449 473 532 Öğretmen 19 19 19 Mesleki ve teknik Ortaöğretim İlköğretim Okul 388 424 414 Öğretmen 19 20 21 Okul 550 558 551 Öğretmen 24 22 21 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ 09 2010/ 11 Not. 1. Açık ilköğretim ve açık öğretim lisesi öğrencisi kapsanmamıştır. 2. Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. Kocaeli Valiliği 55

Eğitim İstatistikleri Yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenci sayıları TR Türkiye 2007/'08 2008/'09 2009/'10 Mezun 378 818 409 023 447 132 Okuyan 2 372 136 2 757 828 3 322 559 Yeni kayıtlı 602 248 807 400 764 042 TR421 Kocaeli 2007/'08 2008/'09 2009/'10 Mezun 10 337 10 448 11 363 Okuyan 52 023 54 572 56 998 Yeni kayıtlı 14 541 16 134 16 045 Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Not. Mezun olan öğrenciler bir önceki dönemin mezunlarıdır. 56 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Yükseköğretim kurumlarında kendi biriminde görevli öğretim elemanı sayısı TR Türkiye 2007/'08 2008/'09 2009/'10 Toplam öğretim elemanı 98 766 100 504 105 427 Profesör 13 494 13 662 14 571 Doçent 6 867 7 360 7 827 Yardımcı Doçent 18 074 18 538 19 783 Diğer öğretim elemanı (1) 60 331 60 944 63 246 TR421 Kocaeli 2007/'08 2008/'09 2009/'10 Toplam öğretim elemanı 2 232 2 252 2 370 Profesör 191 185 202 Doçent 133 131 172 Yardımcı Doçent 519 514 462 Diğer öğretim elemanı (1) 1 389 1 422 1 534 Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (1) Diğer öğretim elemanı: Okutman, Uzman, Araştırma görevlisi, Çevirici, Eğitim Öğretim Planlamacısı. Kocaeli Valiliği 57

Eğitim İstatistikleri Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, 31.12.2010 [6 > yaş] (%) TR Türkiye TR421 Kocaeli Toplam Okuma yazma bilmeyen 6,04 3,79 Okuma yazma bilen 93,96 96,21 Erkek Okuma yazma bilmeyen 2,21 1,26 Okuma yazma bilen 97,79 98,74 Kadın Okuma yazma bilmeyen 9,87 6,37 Okuma yazma bilen 90,13 93,63 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 58 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Eğitim durumuna göre nüfus, 31.12.2010 [6 > yaş] TR Türkiye TR421 Kocaeli Okuma yazma bilmeyen 3 825 644 50 965 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 13 448 484 248 954 İlkokul mezunu 15 709 975 314 331 İlköğretim mezunu 10 820 045 250 840 Ortaokul veya dengi okul mezunu 3 127 204 80 515 Lise veya dengi okul mezunu 11 374 336 285 989 Yüksekokul veya fakülte mezunu 4 566 049 105 305 Yüksek lisans mezunu 365 791 7 005 Doktora mezunu 113 862 1 840 Bilinmeyen 2 782 071 55 131 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Kocaeli Valiliği 59

Eğitim İstatistikleri 60 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Kocaeli de Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31.12.2010 Erkek Kadın TR421 Kocaeli 63 115 42 190 Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler İzmit 16 961 12 711 Gebze 10 007 6 585 Gölcük 7 683 5 039 Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Çayırova 2 111 1 313 Kandıra 1 004 500 Dilovası 569 232 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Kocaeli Valiliği 61

Eğitim İstatistikleri Kocaeli de Yüksek lisans mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31.12.2010 Erkek Kadın Kocaeli 4 349 2 656 Yüksek lisans mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler İzmit 1 498 1 084 Gebze 584 339 Gölcük 585 238 Yüksek lisans mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Çayırova 117 48 Kandıra 76 25 Dilovası 17 7 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 62 Kocaeli Valiliği

Eğitim İstatistikleri Kocaeli de Doktora mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31.12.2010 Erkek Kadın Kocaeli 1 076 764 Doktora mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler İzmit 537 381 Gebze 155 89 Gölcük 68 53 Doktora mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Karamürsel 16 4 Kandıra 10 7 Dilovası 2 6 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Kocaeli Valiliği 63

Kültür İstatistikleri Halk kütüphaneleri TR Türkiye Kütüphane sayısı Kitap sayısı Yararlanma sayısı 2007 1 162 13 198 814 20 228 517 2008 1 156 13 662 483 19 034 750 2009 1 149 14 093 896 19 929 836 TR421 Kocaeli 2007 11 104 000 108 882 2008 11 106 187 101 336 2009 11 102 316 145 761 64 Kocaeli Valiliği

Kültür İstatistikleri Müzeler, mevcut eserler ve ziyaretçiler TR Türkiye TR421 Kocaeli Müze sayısı Eser mevcudu Ziyaretçi sayısı 2007 165 2 767 149 11 936 591 2008 159 2 989 749 12 422 148 2009 183 3 044 197 14 137 870 2007 1 8 955-2008 1 8 956-2009 2 9 068 22 743 Kocaeli Valiliği 65

Kültür İstatistikleri Sinema TR Türkiye Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı 2007 1 140 161 923 28 733 20 659 569 2008 1 514 212 155 32 003 31 132 231 2009 1 647 229 822 34 947 31 334 447 TR421 Kocaeli 2007 22 3 627 486 608 740 2008 29 4 597 500 805 919 2009 35 5 225 570 493 390 66 Kocaeli Valiliği

Adalet, Seçim Türlerine göre ceza infaz kurumu sayısı 2007 2008 Türkiye Toplam 462 436 Kapalı ceza infaz kurumu 400 369 Açık ceza infaz kurumu 57 61 Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi 5 6 Kocaeli Toplam 7 7 Kapalı ceza infaz kurumu 7 7 Açık ceza infaz kurumu - - Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi - - Suçun işlendiği yerleşim yerine göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, 2001-2008 Türkiye Kocaeli Oran (%) 2001 112 237 1 464 1,30 2002 98 955 1 406 1,42 2003 99 876 1 435 1,44 2004 101 308 1 598 1,58 2005 52 716 777 1,47 2006 77 884 1 250 1,60 2007 127 304 1 985 1,56 2008 76 607 1 384 1,81 Kocaeli Valiliği 67

Adalet, Seçim Suçun işlendiği yerleşim yer ve eğitim durumuna göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, 2007 2008 2007 2008 Değişim (%) Türkiye Toplam 127 304 76 607-39,82 Okuma yazma bilmeyen 3 089 2 137-30,82 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen 2 397 1 795-25,11 İlkokul 72 844 42 683-41,40 İlköğretim 9 779 8 303-15,09 Ortaokul ve dengi meslek okulu 15 283 8 078-47,14 Lise ve dengi meslek okulu 19 495 11 049-43,32 Fakülte ve yüksekokul 4 417 2 562-42,00 Kocaeli Toplam 1 985 1 384-30,28 Okuma yazma bilmeyen 31 32 3,23 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen 49 38-22,45 İlkokul 974 673-30,90 İlköğretim 262 213-18,70 Ortaokul ve dengi meslek okulu 277 197-28,88 Lise ve dengi meslek okulu 323 188-41,80 Fakülte ve yüksekokul 69 43-37,68 68 Kocaeli Valiliği

Adalet, Seçim Mahalli idareler seçimi, Belediye başkanlığı seçmen ve oy bilgileri, 2009 Türkiye Kocaeli Toplam kayıtlı seçmen sayısı 39 809 274 951 869 Oy kullanan seçmen sayısı 33 510 343 823 505 Katılım oranı (%) 84,2 86,5 Başkanlık sayısı 2 932 12 Adalet ve Kalkınma Partisi 1 453 11 Cumhuriyet Halk Partisi 513 - Milliyetçi Hareket Partisi 485 - Demokrat Parti 151 1 Demokratik Toplum Partisi 97 - Saadet Partisi 80 - Demokratik Sol Parti 60 - Bağımsızlar 45 - Diğer partiler 27 - Büyük Birlik Partisi 20 - Kaynak: Not. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Seçiminde belediye başkanlığı seçimi iptal edilen yerleşim yerlerine ilişkin 7 Haziran 2009 tarihinde yenilenen seçim sonuçları dahil edilmiştir. Kocaeli Valiliği 69

Adalet, Seçim Milletvekili genel seçimi, seçmen ve oy bilgileri, 2007 Türkiye Kocaeli Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı 42 799 303 884 889 Oy kullanan seçmen sayısı 36 056 293 768 187 Katılım oranı (%) 84,2 86,8 Milletvekili sayısı 550 9 Adalet ve Kalkınma Partisi 341 6 Cumhuriyet Halk Partisi 112 2 Milliyetçi Hareket Partisi 71 1 Bağımsızlar 26 - Not. 1. Türkiye toplamı (TR) Resmi Gazete'den, düzey bilgileri birleştirme tutanaklarından Kurumumuzda hesaplanmıştır. 2. Türkiye toplamındaki, toplam kayıtlı seçmen sayısı ve oy kullanan seçmen sayısındaki 228 019 sayılık fark, gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısıdır. 3. Seçmen listesi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın elindeki kayıtların güncelleştirilmesi ile oluşturulmuştur. 70 Kocaeli Valiliği

Adalet, Seçim Halk oylaması sonuçları, 2010 Türkiye Kocaeli Sandık sayısı 152 006 2 940 Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı 52 051 828 1 071 556 Oy kullanan seçmen sayısı 38 369 099 864 871 Katılım oranı (%) 73,7 80,7 Geçersiz oy oranı (%) 1,9 1,9 Geçerli oy oranı (%) 98,1 98,1 Evet oyu (%) 57,9 60,9 Hayır oyu (%) 42,1 39,1 Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı Not. 1. Seçmen listesi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın elindeki kayıtların güncelleştirilmesi ile oluşturulmuştur. 2. Gümrük kapıları Türkiye toplamında verilmiştir. 3. Resmi Gazete sonucudur. Kocaeli Valiliği 71

İşgücü Kurumsal olmayan sivil nüfusun yıllara göre işgücü durumu [15+ yaş] (%) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova 2009 2010 2009 2010 İşgücüne katılma oranı 47,9 48,8 49,2 50,3 İşsizlik oranı 14,0 11,9 15,0 13,0 İstihdam oranı 41,2 43,0 41,8 43,7 Tarım dışı işsizlik oranı 17,4 14,8 17,9 15,7 72 Kocaeli Valiliği

İşgücü İşgücüne dahil olmayanların yıllara göre işgücüne dahil olmama nedenleri [15+ yaş] (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya,Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova 2009 2010 2009 2010 İşgücüne dahil olmayan nüfus 26 938 26 901 1 191 1 197 İş bulma ümidi olmayanlar 757 716 8 7 Diğer 1 304 1 297 17 22 Mevsimlik çalışanlar 87 65 7 6 Ev işleriyle meşgul 12 101 11 914 662 619 Eğitim/öğretime devam eden 3 967 4 122 169 190 Emekli 3 622 3 577 188 196 Çalışamaz halde 3 396 3 394 100 103 Diğer 1 705 1 817 41 55 Kocaeli Valiliği 73

İşgücü İstihdam edilenlerin yıllara göre işteki durumu [15+ yaş] (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova 2009 2010 2009 2010 Toplam 21 277 22 594 978 1 053 Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli 12 770 13 762 626 677 İşveren ve kendi hesabına 5 638 5 750 235 257 Ücretsiz aile işçisi 2 870 3 083 117 119 Eğitim durumuna göre işsizler TR Türkiye (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2009 2010 2009 2010 Toplam 3 471 3 046 173 158 Okuma-yazma bilmeyen 87 69 3 2 Lise altı eğitimliler 2 033 1 767 99 86 Lise ve dengi meslek okulu 891 764 47 47 Yükseköğretim 459 446 24 22 74 Kocaeli Valiliği

2010 2009 İşgücü İl Düzeyinde İşgücü Göstergeleri, Kocaeli (%) %95 Güven Aralığı: Üst Sınırı %95 Güven Aralığı: Alt Sınırı Ortalama İşgücüne Katılma Oranı 48,9 45,2 47,0 İşsizlik Oranı 19,2 14,9 17,0 İstihdam Oranı 41,1 36,9 39,0 İşgücüne Katılma Oranı 50,0 46,4 48,2 İşsizlik Oranı 15,7 11,9 13,8 İstihdam Oranı 43,6 39,6 41,6 Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. Kocaeli Valiliği 75

İşgücü Kocaeli ilinde, 2009 yılında % 47 olarak gerçekleşen işgücüne katılım oranı, % 2,55 oranında artarak 2010 yılında % 48,2 ye yükselmiştir. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Kocaeli ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 48,2 olan işgücüne katılım oranı, % 48,8 olan Türkiye geneli işgücüne katılım oranının altında gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. 76 Kocaeli Valiliği

İşgücü Kocaeli ilinde, 2009 yılında % 17 olarak gerçekleşen işsizlik oranı, % 18,82 oranında azalarak 2010 yılında % 13,8 e düşmüştür. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Kocaeli ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 13,8 olan işsizlik oranı, % 11,9 olan Türkiye geneli işsizlik oranının üzerinde gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. Kocaeli Valiliği 77

İşgücü Kocaeli ilinde, 2009 yılında % 39 olarak gerçekleşen istihdam oranı, % 6,67 oranında artarak 2010 yılında % 41,6 ya yükselmiştir. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Kocaeli ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 41,6 olan istihdam oranı, % 43 olan Türkiye geneli istihdam oranının altında gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. 78 Kocaeli Valiliği

Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR Türkiye (Milyon TL) (%) Kullanılabilir yıllık gelir 180 304 703 755 100,0 1. % 20 10 809 491 775 6,0 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar 2. % 20 18 542 882 046 10,3 3. % 20 26 093 318 941 14,5 4. % 20 37 741 799 501 20,9 5. % 20 87 117 211 491 48,3 Kocaeli Valiliği 79

Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova (Milyon TL) (%) Kullanılabilir yıllık gelir 7 307 287 687 100,0 1. % 20 519 112 405 7,1 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar 2. % 20 846 047 031 11,6 3. % 20 1 139 120 630 15,6 4. % 20 1 577 978 640 21,6 5. % 20 3 225 028 981 44,1 80 Kocaeli Valiliği

Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR Türkiye Fertlerin elde ettiği gelir türleri Tutar (Milyon TL) (%) Toplam gelir 161 832 014 264 100,0 Maaş, ücret 62 560 876 002 38,7 Yevmiye 5 041 943 451 3,1 Toplam müteşebbis 51 816 640 084 32,0 Tarım 15 932 430 135 9,8 İmalat 6 415 956 681 4,0 İnşaat 2 128 781 031 1,3 Ticaret 16 923 324 214 10,5 Hizmet 10 416 148 023 6,4 Mülk gelirleri 10 072 705 226 6,2 Gayrimenkul 5 811 908 567 3,6 Menkul kıymet 4 260 796 659 2,6 Toplam karşılıksız 32 339 849 500 20,0 Devletten 28 238 195 744 17,4 Yurt dışından 974 995 541 0,6 Diğer 3 126 658 216 1,9 Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Kocaeli Valiliği 81

Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Fertlerin elde ettiği gelir türleri Tutar (Milyon TL) (%) Toplam gelir 6 661 628 617 100,0 Maaş, ücret 2 985 945 224 44,8 Yevmiye 128 243 562 1,9 Toplam müteşebbis 1 889 972 766 28,4 Tarım 67 410 870 1,0 İmalat 552 697 953 8,3 İnşaat 50 154 732 0,8 Ticaret 781 648 354 11,7 Hizmet 438 060 858 6,6 Mülk gelirleri 259 944 030 3,9 Gayrimenkul 165 208 657 2,5 Menkul kıymet 94 735 373 1,4 Toplam karşılıksız 1 397 523 034 21,0 Devletten 1 292 038 962 19,4 Yurt dışından 43 183 267 0,6 Diğer 62 300 804 0,9 Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 82 Kocaeli Valiliği

Gelir, Tüketim Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) Toplam tüketim harcaması Gıda ve alkolsüz içecekler Alkollü içecekler, sigara ve tütün Giyim ve ayakkabı TR Türkiye 2007 100,0 23,6 4,3 5,9 2008 100,0 22,6 3,8 5,4 2009 100,0 23,0 4,1 5,1 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2005-07 100,0 24,2 4,6 5,9 2006-08 100,0 22,4 4,5 5,7 2007-09 100,0 23,0 4,3 5,5 Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) TR Türkiye Konut ve kira Mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetleri Sağlık 2007 28,9 5,9 2,4 2008 29,1 5,8 1,9 2009 28,2 6,2 1,9 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2005-07 27,7 6,0 2,6 2006-08 30,2 5,1 2,3 2007-09 29,4 5,5 2,4 Kocaeli Valiliği 83

Gelir, Tüketim Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve kültür TR Türkiye 2007 11,1 4,5 2,1 2008 14,1 4,4 2,5 2009 13,6 4,2 2,6 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2005-07 11,8 4,2 2,2 2006-08 12,7 4,6 2,2 2007-09 12,8 4,8 2,8 Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) TR Türkiye Eğitim hizmetleri Lokanta ve oteller Çeşitli mal ve hizmetler 2007 2,5 4,5 4,2 2008 2,0 4,4 4,1 2009 1,9 5,2 4,0 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 2005-07 1,3 4,2 5,3 2006-08 1,3 4,4 4,5 2007-09 1,0 4,2 4,4 84 Kocaeli Valiliği

Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeks Rakamları ve Yıllık Değişim Oranları, Yıl Sonu İtibariyle TR Türkiye TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Endeks Değişim (%) Endeks Değişim (%) 2005 122,65 7,72 125,23 9,74 2006 134,49 9,65 138,35 10,48 2007 145,77 8,39 151,17 9,27 2008 160,44 10,06 167,25 10,64 2009 170,91 6,53 175,68 5,04 2010 181,85 6,40 185,56 5,62 Kocaeli Valiliği 85

Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksinde, 2005-2010 yılları arasında en yüksek yıllık artış Türkiye Genelinde % 10,06; Kocaeli Bölgede % 10,64 oranları ile 2008 yılında gerçekleşmiştir. 2009 ve 2010 yıllarında Kocaeli Bölgede gerçekleşen yıllık artış oranları Türkiye Geneli yıllık artış oranlarında daha düşük gerçekleşirken, 2005, 2006, 2007 ve 2008 yıllarında ise daha yüksek gerçekleşmiştir. 86 Kocaeli Valiliği

Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi, Harcama Gruplarına Göre Yıllık Değişim Oranları (%), Yıl Sonu İtibariyle TR TR42 2009 2010 2009 2010 00:Genel 6,53 6,40 5,04 5,62 01:Gıda ve alkolsüz içecekler 9,26 7,02 7,03 5,45 02:Alkollü içecekler ve tütün 20,91 24,66 21,36 22,53 03:Giyim ve ayakkabı 3,39 4,74 1,13 4,75 04:Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar 2,31 5,91 0,31 5,61 05:Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri -2,68 3,27-3,43 2,82 06:Sağlık 2,44 0,57 0,82 1,04 07:Ulaştırma 7,89 6,78 8,20 6,75 08:Haberleşme 3,35-3,22 3,36-3,60 09:Eğlence ve kültür 8,92-2,32 4,83-3,91 10:Eğitim 5,47 4,25 5,10 2,45 11:Lokanta ve oteller 7,31 9,76 4,26 8,82 12:Çeşitli mal ve hizmetler 13,75 5,51 13,87 2,36 Kocaeli Valiliği 87

Fiyat 2010 yılında, 2003 Temel yıllı Tüketici Fiyatları Endeksinde, hem Türkiye Genelinde hem de TR42 Kocaeli Bölgesinde (İstatistik Bölge Birimleri Sınıflaması Düzey 2 de Kocaeli Bölgesi; Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerini kapsamaktadır.) en yüksek artış gerçekleşen ana harcama grubu sırasıyla % 24,66 ve % 22,53 oranları ile alkollü içecekler ve tütündür. En yüksek düşüş gerçekleşen ana harcama grubu Türkiye Genelinde % -3,22 oranı ile haberleşme, TR42 Kocaeli Bölgesinde -3,91 oranı ile Eğlence ve Kültürdür. 2010 yılında, TÜFE de en yüksek ağırlığa sahip olan gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Türkiye Genelinde % 7,02; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 5,45 oranlarında artışlar gerçekleşmiştir. En yüksek ikinci ağırlığa sahip olan konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda ise, Türkiye Genelinde % 5,91; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 5,61 oranlarında artışlar gerçekleşmiştir. Benzin, mazot vb. akaryakıt fiyatlarını da bünyesinde barındıran ulaştırma ana harcama grubunda Türkiye Genelinde % 6,78; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 6,75 oranlarında yıllık artışlar gözlenmiştir. 88 Kocaeli Valiliği

Dış Ticaret Dış ticaret göstergeleri, Kocaeli (Bin $) 2008 2009 2010 İhracat 8 468 835 4 577 506 9 522 024 Değişim (%) -45,9 108,0 İthalat 25 773 679 14 347 519 22 638 198 Değişim (%) -44,3 57,8 Dış ticaret dengesi -17 304 844-9 770 013-13 116 174 Dış ticaret hacmi 34 242 514 18 925 025 32 160 222 İhracat / İthalat karşılama oranı (%) 32,9 31,9 42,1 Not. 2010 yılı verileri geçicidir. Kocaeli Valiliği 89

Dış Ticaret Yıllara göre dış ticaret (Bin $) Türkiye Kocaeli İhracat 2005 73 476 408 3 328 344 2006 85 534 676 4 929 636 2007 107 271 750 5 860 399 2008 132 027 196 8 468 835 2009 102 142 613 4 577 506 2010 113 980 611 9 522 024 İthalat 2005 116 774 151 12 549 085 2006 139 576 174 16 060 025 2007 170 062 715 18 956 858 2008 201 963 574 25 773 679 2009 140 928 421 14 347 519 2010 185 541 758 22 638 198 Not. 2010 yılı verileri geçicidir. 90 Kocaeli Valiliği

Dış Ticaret Ekonomik faaliyetlere göre ihracat, 2010 [ISIC, Rev. 3] (Bin $) İhracat Türkiye 113 980 611 Balıkçılık 156 016 Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 3 617 Elektrik, gaz ve su 181 375 Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri 2 037 İmalat 105 569 731 Madencilik ve taş ocakçılığı 2 676 523 Tarım ve ormancılık 4 939 543 Toptan ve perakende ticaret 451 768 Kocaeli 9 522 024 Balıkçılık 719 Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 30 Elektrik, gaz ve su - Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri - İmalat 9 494 241 Madencilik ve taş ocakçılığı 5 469 Tarım ve ormancılık 13 112 Toptan ve perakende ticaret 8 453 Not. 1. 2010 yılı verileri geçicidir. 2. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Kocaeli Valiliği 91

Dış Ticaret Ekonomik faaliyetlere göre ithalat, 2010 [ISIC, Rev. 3] (Bin $) İthalat Türkiye 185 541 758 Balıkçılık 33 322 Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 28 128 Elektrik, gaz ve su 20 471 Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri 2 284 İmalat 145 366 699 Madencilik ve taş ocakçılığı 25 931 997 Tarım ve ormancılık 6 456 896 Toptan ve perakende ticaret 7 701 962 Kocaeli 22 638 198 Balıkçılık 10 Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri 121 Elektrik, gaz ve su - Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri 1 078 İmalat 11 705 678 Madencilik ve taş ocakçılığı 9 809 791 Tarım ve ormancılık 251 132 Toptan ve perakende ticaret 870 389 Not. 1. 2010 yılı verileri geçicidir. 2. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 92 Kocaeli Valiliği

Dış Ticaret 2010 yılında Kocaeli den en çok ihracat ve ithalat yapılan ülkeler ( $) İhracat 9 522 024 081 Almanya 799 902 373 İngiltere 784 175 443 B.A.E. 534 060 879 Suriye 523 820 009 A.B.D. 480 764 865 Fransa 431 326 537 Diğer Ülkeler 5 967 973 975 İthalat 22 638 198 427 Rusya Federasyonu 4 319 822 724 İran 4 188 982 556 Almanya 1 455 947 219 Irak 1 201 347 905 Kazakistan 1 170 257 321 Suudi Arabistan 1 151 024 762 Diğer Ülkeler 9 150 815 940 Not. 2010 yılı verileri geçicidir. Kocaeli Valiliği 93

TR421 Kocaeli TR Türkiye Tarım İstatistikleri Alan Kullanımları (Hektar) Toplam İşlenen Uzun Tarım Tarım Ömürlü Alanı Alanı Bitkiler 2002 26 579 218 23 905 693 2 673 525 2003 26 027 240 23 309 890 2 717 350 2004 26 593 178 23 812 992 2 780 186 2005 26 606 715 23 775 459 2 831 256 2006 25 876 271 22 981 020 2 895 251 2007 24 887 394 21 978 693 2 908 700 2008 24 505 223 21 555 242 2 949 980 2009 24 294 681 21 351 696 2 942 984 2002 98 140 86 783 11 357 2003 96 166 85 064 11 102 2004 105 947 92 642 13 305 2005 106 196 92 481 13 715 2006 97 661 84 170 13 491 2007 90 910 78 508 12 402 2008 92 436 79 784 12 652 2009 87 681 74 859 12 822 94 Kocaeli Valiliği

Tarım İstatistikleri 2002-2009 yılları arasında, Kocaeli iline ilişkin alan kullanımlarına ilişkin istatistikler incelendiğinde: anlaşılmaktadır. 2002 yılında 86 783 hektar olan işlenen tarım alanının, 2009 yılı itibariyle % 13,74 oranında azalarak 74 859 hektara düştüğü, 2002 yılında 11 357 hektar olan uzun ömürlü bitki alanının, 2009 yılı itibariyle % 12,90 oranında artarak 12 822 hektara yükseldiği, Kocaeli Valiliği 95

TR421 Kocaeli TR Türkiye Tarım İstatistikleri Tarımsal Üretim Değeri (Bin TL) Bitkisel Canlı Hayvansal Üretim Hayvanlar Ürünler 2002 32 264 200 10 470 768 9 399 981 2003 40 569 390 14 380 595 13 443 323 2004 45 680 438 18 395 078 15 573 596 2005 50 939 687 20 919 260 16 506 022 2006 54 515 463 22 943 481 18 897 671 2007 56 787 424 24 666 222 22 921 524 2008 66 010 114 25 521 071 23 816 982 2009 68 267 486 28 145 579 26 610 721 2002 145 664 81 654 167 344 2003 141 096 100 833 294 306 2004 176 165 140 108 402 898 2005 201 432 195 824 366 698 2006 232 767 291 962 310 015 2007 251 321 278 328 394 901 2008 296 545 299 617 361 225 2009 299 336 204 202 379 477 96 Kocaeli Valiliği

Tarım İstatistikleri Kocaeli Valiliği 97

Tarım İstatistikleri Kocaeli İlinde Seçilmiş Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (Ton) Fındık Şeftali Kiraz Erik Armut 2004 10 240 5 409 9 041 5 617 4 240 2005 11 152 5 935 8 997 5 827 4 297 2006 11 082 4 392 8 816 5 663 4 230 2007 12 679 2 524 7 374 5 655 4 318 2008 14 230 5 979 7 954 5 796 4 648 2009 13 598 2 596 7 394 5 459 4 097 98 Kocaeli Valiliği

Tarım İstatistikleri Kocaeli İlinde Seçilmiş Bazı Sebzelerin Üretim Miktarları Domates Karpuz Biber (Sivri) (Ton) Fasulye (Taze) 2004 14 099 10 153 8 090 2 692 2005 14 669 10 265 8 303 2 962 2006 21 274 9 180 8 528 2 658 2007 21 158 9 187 6 185 3 473 2008 22 066 10 542 6 396 3 342 2009 22 194 13 404 6 628 3 460 Kocaeli Valiliği 99

Tarım İstatistikleri Kocaeli İlinde Seçilmiş Bazı Tarla Ürünlerinin Üretim Miktarları (Ton) Mısır (Dane) Buğday Arpa Ayçiçeği 2004 31 002 76 334 21 317 1 220 2005 37 488 79 132 22 494 1 053 2006 37 995 71 399 21 805 1 269 2007 48 429 73 411 26 820 1 168 2008 54 991 77 869 24 364 1 112 2009 59 225 58 585 18 319 1 239 100 Kocaeli Valiliği

Tarım İstatistikleri 2004-2009 yılları arasında, Kocaeli ilinde seçilmiş bazı tarla ürünlerinin üretim miktarları incelendiğinde: görülmektedir. Mısır(dane) üretiminin yıllar itibariyle genel olarak artma eğiliminde olduğu, Buğday üretiminin yıllar itibariyle 76 334 ton ile 58 585 ton arasında dalgalandığı, Arpa üretiminin yıllar itibariyle 21 317 ton ile 18 319 ton arasında dalgalandığı, Kocaeli Valiliği 101

Tarım İstatistikleri Kocaeli İlinde Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler, 2009 Alan (Hektar) Üretim (Ton) Toplam 66 778 317 761 Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular 380 1 982 Saman ve ot 12 450 153 077 Tahıllar 53 059 160 972 Yağlı tohumlar 872 1 240 Tekstilde kullanılan ham bitkiler 2 1 Şeker imalatında kullanılan bitkiler 16 489 102 Kocaeli Valiliği

İş İstatistikleri Girişim Sayıları, 2010 (Adet) TR TR421 Türkiye Kocaeli Toplam 3 003 116 59 589 Madencilik ve taş ocakçılığı 4 847 101 İmalat 348 396 6 722 Elektrik, gaz, buhar ve 1 533 7 iklimlendirme üretimi ve dağıtımı Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve 721 39 iyileştirme faaliyetleri İnşaat 160 327 3 835 Toptan ve perakende ticaret; 1 121 606 20 628 motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı Ulaştırma ve depolama 537 568 12 261 Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 243 786 5 156 Bilgi ve iletişim 19 528 325 Finans ve sigorta faaliyetleri 47 524 790 Gayrimenkul faaliyetleri 31 201 641 Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 146 446 2 421 İdari ve destek hizmet faaliyetleri 29 490 527 Eğitim 11 783 224 İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri 36 425 736 Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 34 451 787 Diğer hizmet faaliyetleri 227 484 4 389 Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı Kocaeli Valiliği 103

İş İstatistikleri İş Demografisi, 2009 (Adet) TR TR421 Türkiye Kocaeli Kurulan şirket ve kooperatiflerin sayısı 44 472 967 Kapanan şirket ve kooperatiflerin sayısı 10 395 140 Kurulan ticaret ünvanlı işyerlerinin sayısı 44 050 447 Kapanan ticaret ünvanlı işyerlerinin sayısı 32 419 258 104 Kocaeli Valiliği

İş İstatistikleri Otomotiv Sanayii Firmalarının Toplam Üretimleri ve Kocaeli' nin Türkiye İçerisindeki Payı TR Türkiye Toplam Üretim (Adet) 2008 1 171 917 2009 884 466 2010 1 124 982 TR421 Kocaeli Toplam Üretim (Adet) Kocaeli' nin Türkiye İçerisindeki Payı (%) 2008 404 568 34,52 2009 240 467 27,19 2010 337 795 30,03 Kaynak: Otomotiv Sanayii Derneği (Otomotiv Sanayii 2010 Yılı Değerlendirme Raporu, Otomotiv Sanayii Firmalarının 1963-2010 Yılları Arasındaki Model Bazında Üretimleri) Not: Kocaeli için üretim değerleri, ilde faaliyet gösteren ve Otomotiv Sanayii Derneği üyesi firmaların üretim değerleri toplanarak elde edilmiştir. Kocaeli Valiliği 105

İş İstatistikleri 106 Kocaeli Valiliği

Enerji Kullanım Yerlerine Göre Elektrik Tüketimi (MWh) TR Türkiye TR421 Kocaeli 2008 2009 2008 2009 Toplam tüketim 161 947 528 156 894 070 10 076 404 10 105 153 Resmi daire 7 344 252 6 989 641 178 892 187 332 Sanayi işletmesi 74 850 263 70 470 076 8 233 094 8 196 214 Ticarethane 23 903 332 25 018 856 663 564 496 756 Mesken 39 583 598 39 147 505 865 298 914 806 Tarımsal Sulama 4 730 976 3 661 805 4 756 4 457 Sokak aydınlatma 3 970 228 3 844 834 71 047 90 396 Diğer 7 564 880 7 761 353 59 753 215 193 Not: Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Kocaeli Valiliği 107

Enerji 2009 yılında Kocaeli ilinde tüketilen elektrik miktarları incelendiğinde, toplam elektrik tüketiminin en çok % 81,11 inin sanayi işletmeleri tarafından, % 9,05 inin meskenler tarafından, % 4,92 sinin ticarethaneler tarafından, gerçekleştirildiği görülmektedir. 108 Kocaeli Valiliği

Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2009 [Yapı kullanma izin belgelerine göre] Genel Toplam TR Türkiye İkamet amaçlı binalar Toplam Bir daireli binalar İki ve daha fazla daireli binalar Halka açık ikamet yerleri A 79 577 67 491 18 737 48 491 263 B 80 763 646 60 100 235 3 382 988 56 146 222 571 025 C 404 058 402 591 18 787 383 803 1 TR421 Kocaeli A 2 662 2 268 713 1 545 10 B 2 045 629 1 397 376 121 296 1 252 389 23 691 C 9 651 9 591 719 8 872 - A. Bina sayısı B. Yüzölçümü (m²) C. Daire sayısı Kocaeli Valiliği 109

Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2009 Toplam TR Türkiye İkamet amaçlı olmayan binalar Otel binaları Ofis (işyeri) binaları Toptan ve perakende ticaret binaları Trafik ve iletişim binaları A 12 086 823 1 233 5 713 138 B 20 663 411 1 904 160 2 051 618 7 172 142 314 820 C 1 467 10 118 1 058 29 TR421 Kocaeli A 394 11 77 132 2 B 648 253 10 940 103 779 121 291 18 324 C 60 2-54 - İkamet amaçlı olmayan binalar Kamu, eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları İkamet amaçlı binalar dışındaki diğer binalar Sanayi binaları ve depolar TR Türkiye A 2 525 785 869 B 5 063 465 2 928 538 1 228 668 C 144 44 64 TR421 Kocaeli A 126 18 28 B 336 269 45 414 12 236 C 4 - - A. Bina sayısı B. Yüzölçümü (m²) C. Daire sayısı 110 Kocaeli Valiliği

Ulaştırma Motorlu kara taşıtları sayıları, 2010 TR TR421 Kocaeli/ Türkiye Türkiye Kocaeli Oranı (Adet) (Adet) (Binde) Otomobil 7 544 871 130 033 17,23 Minibüs 386 973 6 373 16,47 Otobüs 208 510 7 386 35,42 Kamyonet 2 399 038 46 876 19,54 Kamyon 726 359 17 317 23,84 Motosiklet 2 389 488 18 670 7,81 Özel amaçlı taşıtlar 35 492 601 16,93 Traktör 1 404 872 12 960 9,23 Toplam 15 095 603 240 216 15,91 Kocaeli Valiliği 111

Ulaştırma 2010 yılında Türkiye de kayıtlı toplam 15 095 603 adet motorlu kara taşıtının binde 15,91 i (240 216 adeti) Kocaeli iline kayıtlıdır. 2010 yılında Kocaeli ye kayıtlı toplam 240 216 adet motorlu kara taşıtı içerisinde % 54,13 ile otomobil, % 19,51 ile kamyonet ve % 7,77 ile motosiklet en fazla paya sahip motorlu kara taşıtlarıdır. 112 Kocaeli Valiliği

Ulaştırma Kocaeli İlindeki Trafik Kazaları Kaza sayısı Ölü sayısı Yaralı sayısı (Adet) (Kişi) (Kişi) 2002 1 534 88 2 801 2003 1 541 104 2 706 2004 1 680 105 2 961 2005 1 936 94 3 358 2006 2 098 113 3 718 2007 2 422 108 4 346 2008 2 603 100 4 659 2009 2 670 93 4 984 Kocaeli Valiliği 113

Ulaştırma 2002-2009 yılları arasında Kocaeli ili trafik kazası istatistikleri incelendiğinde: anlaşılmaktadır. 2009 yılının, 4 984 kişinin yaralandığı ve 93 kişinin öldüğü 2 670 adet kaza ile en fazla trafik kazasının gerçekleştiği yıl olduğu, 2002-2009 yılları arasında toplam 805 kişinin trafik kazaları sonucunda öldüğü, 114 Kocaeli Valiliği

TR421 Kocaeli TR Türkiye Ulaştırma Karayolu uzunlukları (Km) İl ve devlet yolu Otoyol Köy yolu 2002 61 368 1 775 291 202 2003 61 491 1 832 291 585 2004 61 814 1 662 285 739 2005 61 939 1 667 285 632 2006 61 764 1 908 285 632 2007 61 912 1 908 286 888 2008 62 023 1 922 288 013 2009 62 219 2 036 298 405 2002 467 91 1 954 2003 421 91 1 951 2004 421 94 1 943 2005 421 94 1 943 2006 408 94 1 943 2007 408 94-2008 404 94-2009 398 94 - Kocaeli Valiliği 115

TR42: Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR: Türkiye Ulusal Hesaplar Gayri Safi Katma Değer 2006 2007 2008 Kişi başına GSKD (TL) 9 632 10 744 12 020 Kişi başına GSKD ($) 6 686 8 267 9 384 Tarım / Değer (1000 TL) 62 662 754 64 331 717 72 274 585 Sanayi / Değer (1000 TL) 188 646 805 209 515 201 232 475 082 Hizmetler / Değer (1000 TL) 417 108 706 480 537 624 549 835 548 Gayrisafi katma değer / Değer (1000 TL) 668 418 265 754 384 542 854 585 214 Kişi başına GSKD (TL) 13 847 15 029 16 990 Kişi başına GSKD ($) 9 612 11 563 13 265 Tarım / Değer (1000 TL) 2 937 668 2 559 303 3 201 951 Sanayi / Değer (1000 TL) 16 185 419 17 944 800 20 132 181 Hizmetler / Değer (1000 TL) 21 705 728 24 825 106 29 242 185 Gayrisafi katma değer / Değer (1000 TL) 40 828 815 45 329 209 52 576 318 116 Kocaeli Valiliği

Ulusal Hesaplar Türkiye de kişi başına GSKD 2006 yılı itibariyle 6 686 $ iken, 2008 yılı itibariyle % 40,35 oranında artarak 9 384 $ a ulaşmıştır. Buna karşılık Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerinden oluşan bölgede, 2006 yılında 9 612 $ iken, % 38 oranında artarak 2008 yılında 13 265 $ olmuştur. Kocaeli Valiliği 117

Ulusal Hesaplar 2008 yılında Türkiye de toplam 854 585 215 000 TL olan GSKD in % 8,46 sını tarım, % 27,20 sini sanayi, % 64,34 ünü hizmetler sektörü oluşturmuştur. 118 Kocaeli Valiliği

Ulusal Hesaplar 2008 yılında Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova illerinden oluşan bölgede toplam 52 576 318 000 TL olan GSKD in % 6,09 unu tarım, % 38,29 unu sanayi, % 55,62 sini hizmetler sektörü oluşturmuştur. Kocaeli Valiliği 119