Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ
HATAY ın İÇİNDE BULUNDUĞU EKONOMİK ORTAM 2
HATAY GENEL BİLGİLER Nüfus Hatay: 1.503.066 Türkiye:76.667.864 KOBİ Sayısı Hatay : 49.999 Türkiye: 2.999.813 Okur Yazarlık Oranı (6+Yaş) Hatay : %95 Türkiye: %94 On Bin Kişiye Düşen Hastane Yatağı Sayısı Hatay : 18 Türkiye: 26 On Bin Kişiye Düşen Hekim Sayısı Hatay : 12 Türkiye: 17 3
HATAY GENEL BİLGİLER Sosyo Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: 46 Türkiye nin GSYİH sına Katkı Sıralaması: 12 Kişi Başına GSYİH Sıralaması: 35 2013 Yılı İhracatçı Firma Sayısı; Hatay: 836 firma, 2.007.603 (1000$) Türkiye: 60.119 firma, 151.806.635 (1000$) İhracat Büyüklüğüne Göre İller Arası Sıralaması : 11 2007 2013 İhracat Artışı: Hatay: 67% Türkiye: 42% 4
HATAY GENEL BİLGİLER Hatay da yaklaşık 4 Milyar $ olan ithalata karşılık ihracat değeri 2 Milyar $ dır. Hatay sanayisinde; demir ve çelik üretimi, filtre üretimi, zeytin ve zeytinyağı üretimi, çırçır üretimi, mobilya üretimi ve ayakkabı üretimi ön plana çıkmaktadır. 2013 Yılı İllere Göre Kamu Yatırımları Sıralamasındaki Yeri: 7 Akdeniz Bölgesi Gelişmişlik Sıralamasında (1.Antalya, 2.Adana, 3.Isparta): 6 Hatay ın Yeri 5
HATAY İLININ REKABET ÖZELLIKLERI Rekabette en güçlü yanı 5. sırada olan erişilebilirliktir. Beşeri Sermaye ve Yaşam Kalitesinde 81 il içerisinde 54. sıradadır. Genel Rekabette 81 il içerisinde 11. sıradadır. Ticaret becerisi ve üretim potansiyeli sıralamasında 81 il içerisinde 6. sıradadır. Markalaşma Becerisi ve Yenilikçilik Alt Endeksi sıralamasında 18. sıradadır. 6
HATAY İLININ REKABET ÖZELLIKLERI Kilometrekare Başına Düşen Araç Sayısına ait sıralamada 81 il arasında 4. ildir. Tahakkuk eden vergi miktarı bakımından 10. sıradadır. Sanayi Elektrik Tüketim Miktarında 6.sıradadadır. Son Beş Yıla Ait Patent Tescil Ortalamasında 40. sırada, Marka Tescil Ortalamasında 21. sıradadır. Kişi Başına Düşen Öğretim Üyesi Sayısı bakımından 43.sıradadır. Mesleki ve Teknik Okul Mezun Sayısına ait sıralamada 81 il arasında 16. ildir. 7
HATAY EKONOMIK GÖSTERGELER Firma başına düşen ithalatın Türkiye ortalaması 3 Milyon $ iken, bu değer Hatay da 11 Milyon $ dır. Hatay taşımacılık sektöründe İstanbul dan sonra en fazla filoya sahip ikinci ildir. İlde pamuk ve zeytin gibi tarım ürünlerine bağlı sanayi kolları gelişme göstermiştir. 8
HATAY EKONOMIK GÖSTERGELER Hatay ili, sıradan olmayan ürünler ihraç eden, çeşitliliği yüksek iller arasındadır. Hatay 478 milyon $ yaş meyve-sebze ihracatı ile 2.35 milyar $ lık Türkiye yaş meyve-sebze ihracatının yaklaşık %20 sini gerçekleştirerek 1. sırada yer almıştır. Hatay rüzgar enerji santrallerinin kurulu güç bakımından 7,67% sine sahiptir. Türkiye de 4. sırada yer almaktadır. 9
HATAY'DA ÖNE ÇIKAN SEKTÖRLER SEKTÖR GIDA ÜRÜNLERİ İMALATI AĞAÇ ÜRÜNLERİ İMALATI ANA METAL SANAYİ KAUÇUK VE PLASTİK ÜRÜNLERİN İMALATI MAKİNE VE EKİPMAN İMALATI KİMYASAL MADDE VE ÜRÜNLERİ İMALATI TEKSTİL ÜRÜNLERİ İMALATI TARIM (yaş meyve, sebze, zeytin) ULAŞTIRMA (uluslararası yük taşımacılığı) 10
HATAY İHRACAT VERİLERİ İHRACAT Yıl İhracatçı Firma Sayısı İhracat Değeri (Bin $) 2007 647 1.199.654 2008 665 1.762.181 2009 660 1.417.802 2010 675 1.697.374 2011 699 2.050.555 2012 718 2.039.566 2013 836 2.007.603 Kaynak: DTM, 2013 2007-2013 Yılları arası ihracat değerinde yaşanan değişim; %67 11
HATAY İTHALAT VERİLERİ İTHALAT Yıl İthalatçı Firma Sayısı İthalat Değeri (Bin $) 2007 283 2.485.294 2008 282 3.344.522 2009 254 2.718.461 2010 288 3.131.415 2011 338 4.594.570 2012 339 4.420.192 2013 357 3.937.117 Kaynak: DTM, 2013 2007-2013 Yılları arası ithalat değerinde yaşanan değişim; %58 12
HATAY YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Yerli Sermaye Alt Sektörü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Enerji 14 2.267 373 Ticaret - Depolama 20 382 357 Turizm 29 307 1.320 Demir Çelik 8 155 248 Sağlık 13 122 1.104 Taşıt Araçları 16 87 706 Eğitim 12 85 720 Pişmiş Kil ve Çim.Ger. 21 83 443 Gıda ve İçecek 51 71 755 Madeni Eşya 11 42 279 Altyapı - Belediye Hizmetleri 19 32 78 Lastik-Plastik 22 31 303 İstihraç ve İşleme 11 26 158 Kimya 6 22 132 01.01.2008 31.03.2014 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 13
HATAY YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Yerli Sermaye Alt Sektörü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Makina İmalat 14 22 248 Diğer İmalat 4 15 36 Hayvancılık 2 11 39 Elektronik 2 11 27 Diğer Hizmetler 5 9 131 Orman Ürünleri 5 7 82 Dokuma ve Giyim 6 7 388 Deri ve Kösele 2 6 19 Elektrikli Makinalar 2 5 35 Cam 2 3 30 Demir Dışı Metaller 1 1 10 Bitkisel Üretim 1 0 20 Genel Toplam 299 3.811 8.041 01.01.2008 31.03.2014 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 14
HATAY YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ Yabancı Sermaye Alt Sektörü Belge Adedi Sabit Yatırım (Milyon TL) İstihdam Enerji 1 950 60 Ticaret - Depolama 5 903 880 Demir Çelik 1 157 280 Madeni Eşya 2 153 355 Kimya 1 87 14 Makina İmalat 2 45 101 Diğer Hizmetler 2 32 150 Gıda ve İçecek 2 3 7 Lastik-Plastik 1 1 15 Genel Toplam 17 2.330 1.862 01.01.2008 31.03.2014 Arasında Verilen Yatırım Teşvik Belgeleri Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı 15
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI En fazla sabit yatırım toplamı 15 Belge ve 3,2 Milyar TL lik sabit yatırım tutarı ile Enerji sektörü, Hatay da Enerji sektöründe belge başına ortalama 214 Milyon TL, Türkiye de ise 89 Milyon TL sabit yatırım 25 belge ve 1,2 Milyar TL lik sabit yatırım değeri ile Ticaret ve Depolama sektörü, Hatay da Ticaret ve Depolama sektöründe belge başına ortalama 51 Milyon TL, Türkiye de ise 13 Milyon TL sabit yatırım 16
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI Hatay ilinde Demir Çelik sektöründe yerli yatırım grubunda 9 belge ve 312 Milyon TL lik sabit yatırım, Hatay da Demir Çelik sektöründe belge başına düşen ortalama 34 Milyon TL, Türkiye de ise 10 Milyon TL yatırım. 894 Milyon $ ile ihracattan %43 pay alan Çelik sektörü ilk sırada yer almaktadır. Yatırım teşvik belgelerinde ise Demir Çelik sektörü 3. sıradadır. 478 Milyon $ ihracat değeri ile Yaş Meyve ve Sebze sektörü ikinci sırada yer almakta ve ihracatın %23 ünü oluşturmaktadır. Yatırım teşvik belgelerinde Bitkisel Üretim sektöründe 1 belge alınmıştır. 17
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ-İHRACAT YORUMLARI Hatay ilinde Sağlık sektöründe 23 belge ve 158 Milyon TL lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Belge başına ortalama sabit yatırım miktarı 9 Milyon TL iken, bu değer Türkiye de 19 Milyon TL dir. Hatay ilinde Eğitim sektöründe 13 belge ve 87 Milyon TL lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Ortalama sabit yatırım miktarı belge başına 7 Milyon TL iken, Türkiye de 8 Milyon TL dir. Hatay ilinde Turizm sektöründe 37 belge ve 337 Milyon TL lik sabit yatırım gerçekleşmiştir. Ortalama sabit yatırım miktarı belge başına 10 Milyon TL iken, Türkiye de 12 Milyon TL dir. 18
GELECEĞE BAŞARIYLA YÜRÜMEK İÇİN NE YAPMALIYIZ?
KOBİ LERDE KALICI OLMA ÇABASI KOBİ ler gelecekte var olmak için uzun dönemli kararlar almak ve planlar yapmak zorundadır. Yani gelecek stratejilerini belirlemeleri gerekir.
KOBİ LERDE KALICI OLMA ÇABASI Uzun dönemde başarılı ve kalıcı olmak için işletmelerde Etkin pazarlama Verimli üretim Yeterli yönetim yapılarının oluşturulması gereklidir.
KOBİ LERDE KALICI OLMA ÇABASI İşletmenin uzun dönemli kalıcı olma hedefine giden yolda kurumsal gelişme mücadelesi çeşitli aşamalardan oluşmaktadır: Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunluk Küçülme Başlangıç Tutundurma Gelişme Olgunlaşma İŞLETMELERDE HAYAT DÖNGÜSÜ
TEB KOBİ AKADEMİ KURUMSAL GELİŞİM PROGRAMI ATÖLYE ÇALIŞMALARI
TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMASI 1) Bugünün Başarılı KOBİ si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ lerde Stratejik Yönetim 2) İşletmeniz Gelişim Haritasının Neresinde? KOBİ lerde Büyüme Senaryoları 3) Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama?
TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Bugünün Başarılı KOBİ si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ lerde Stratejik Yönetim
TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 1. Eğitim Grubu: Bugünün Başarılı KOBİ si Geleceği Nasıl Yönetecek? KOBİ lerde Stratejik Yönetim KOBİ lerde Uzun Dönemli Hedeflere Yönelik Stratejik Yönetim Uygulanabilir mi? KOBİ lerde Stratejik Yönetim İçin Pratik Bir Yöntem: İŞ PLANI
TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 2. İşletmeniz Gelişim Haritasının Neresinde? KOBİ lerde Büyüme Senaryoları
GELIŞIM ÇABASıNıN BAŞıNDA OLAN KOBİ LER NASıL ÇALıŞıYOR: Kuruluş BAŞLANGIÇ AŞAMASI Yakın Yerlerden İlk Müşteriler Müşteri İsteklerine Özel Ürün/Ölçüler Üretmek Siparişlerin Uzun Üretim Süreleri Siparişler Yokken Boş Duran Makine/Ustalar Üretilebilen Az Sayıda Ürün Çeşidi Müşterinin Her İsteğini Karşılama Memnun Müşterilerden Duyup Kendi Gelen 1-2 Yeni Müşteri Yeni Müşteri Bulmaya Zaman Yok Az Kazanç Nedeniyle Paz. Satış Gideri/Satış Elemanı Yok Az Kazanç Nedeniyle Yeni veya Standart Ürün Yok Müşteri Bulmaya Çalışan Yok Yüksek Maliyet Yüksek Fiyat Az Kazanç
TEB KOBİ AKADEMİ ATÖLYE ÇALIŞMALARI 3. Dış Ticarette Stratejik Yönetim ve Planlama Dış Ticaret Stratejiniz Hazır mı? Dış Ticaret Hedefleriniz Net midir? Hangi veriler ile hedeflerinizi belirlediniz? Doğru Pazara Ulaşmak için Seçtiğiniz Yol Doğru mu? Risksiz Dış Ticaret Yapabiliyor musunuz?
Değişen Dünyada Güçlü İşletmeler Olmak TEB KOBİ AKADEMİ GİRİŞİM EĞİTİM ve DANIŞMANLIK MERKEZİ