MESA İMALAT. Karınca Kalite Çemberi

MESA İMALAT Karınca Kalite Çemberi

MESA İMALAT ÇEMBER TARİHÇESİ KARINCA KALİTE ÇEMBERİ OLUŞUM SÜRECİ ÇEMBER KONU BELİRLENMESİ HEDEF ÇEMBER KONUSU ÇALIŞMALARI ANALİZ VE UYGULAMA SONUÇLARI İYİLEŞTİRME VE UYGULAMA SONUÇLARI STANDARTLAŞTIRMA VE YENİ FAALİYET

GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR KALİTE ÇEMBERLERİ REHBERİ KALİTE ÇEMBERLERİ REHBERİ 2009 2014 BONUS KALİTE ÇEMBERİ NEHİR KALİTE ÇEMBERİ ÇEKİRGE KALİTE ÇEMBERİ KARINCA KALİTE ÇEMBERİ SİYAH İNCİ KALİTE ÇEMBERİ DİĞER KALİTE ÇEMBERLERİ

KARINCA KALİTE ÇEMBERİ OLUŞUM SÜRECİ Grup rehberimiz tarafından yapılan duyuru sonrasında, gönüllü olarak bir araya gelen 8 kişi ile Ekim ayında KARINCA KALİTE çemberi ekibi kurulmuş ve çalışmalara başlanmıştır. EKİP ÜYELERİ EKİP ÜYELERİNİN SEÇİLMESİ ÇEMBERDEKİ GÖREVİ FABRİKADAKİ GÖREVİ Ömer KABLAN GÖNÜLLÜ LİDER KALİTE Tufan BAKAR GÖNÜLLÜ LİDER YRD. ÜRETİM Çağdaş YILMAZ GÖNÜLLÜ EKİP ÜYESİ ÜRETİM Kenan KARAKUŞ GÖNÜLLÜ EKİP ÜYESİ LOJİSTİK Bekir BAŞER GÖNÜLLÜ YAZICI KALİTE İzzet ŞAHİN GÖNÜLLÜ EKİP ÜYESİ CNC OPERATÖRÜ Fatih AKTAŞ GÖNÜLLÜ EKİP ÜYESİ PLAZMA OPERATÖRÜ Kadir GEVREK GÖNÜLLÜ EKİP ÜYESİ PROJE

PROBLEM SEÇİMİ VE TANIMI Beyin Fırtınası yöntemi ile çalışma konusu belirlenmiştir. Tabloda belirtilen önem dereceleri; 6-1 (en yüksek 6 en düşük 1 ) olarak belirlenmiştir. TESPİT EDİLEN PROBLEMLER NO ÇALIŞMA KONUSU ÖNERİ YAPAN PUAN 1 BİLYALI TEKERLEK SİSTEMİ FATİH AKTAŞ 2 2 HOL KAPILARININ İYİLEŞTİRİLMESİ KENAN KARAKUŞ 4 3 HAMMADDEYİ PASLANMAYA KARŞI KORUMA YÖNTEMLERİ KENAN KARAKUŞ 3 4 BOYAHANEDE BİRİKEN TOZLARI GERİ DÖNÜŞTÜRME 5 PLAZMA TEZGAHINDAN ÇIKAN HURDA SAC 6 MONTAJ MASTİĞİ KENAN KARAKUŞ FATİH AKTAŞ TUFAN BAKAR 4 6 3

KOLAY KISA ÖLÇÜLEBİLİRLİK VERİ HAZIRLAMA KOLAYLIĞI YARDIM TOPLAM Beyin fırtınası yöntemi sonucunda,önem derecesi yüksek olan 3 adet probleme ilişkin matris tablosu hazırlanmıştır. Tabloda önem derecesi 5-1 (en yüksek 5 en düşük 1 ) olarak belirlenmiştir. MATRİS DEĞERLENDİRME TABLOSU NO ÖNEM DERECESİNE GÖRE SORUNLAR 1 HOL KAPILARININ İYİLEŞTİRİLMESİ 1 4 2 1 3 11 2 BOYAHANEDE BİRİKEN TOZLARI GERİ DÖNÜŞTÜRME 2 3 1 1 1 8 PLAZMA TEZGAHINDAN ÇIKAN 3 FİRE/HURDA SAC MİKTARINI AZALTMA 2 5 3 4 2 16

Matris Değerlendirmesi sonucunda, çalışma konusu olarak Plazma Kesim Tezgahından Çıkan Hurda Sac Miktarı belirlenmiş olup, probleme ilişkin çözüm bulunabilmesi için balık kılçığı diyagramından yararlanılmıştır.

PROBLEM KAYNAĞI SEÇİM ANALİZİ NEDEN/SEBEP ÖNERİLER UYGULAMA KOLAYLIĞI ETKİSİ TOPLAM ÇÖZÜM SIRALAMASI KESİM PROGRAMININ YANLIŞ ÇİZİLMESİ PROGRAM ÇİZİMLERİNE İLİŞKİN EĞİTİM VERİLMESİ 5 3 8 3 TEZGAHA YANLIŞ MALZEME BAĞLANMASI TEZGAHA SAC I YANLIŞ BAĞLAMA SAC IN TAKILDIĞI KISIMA KALIP OLUŞTURULMASI TEZGAH BAŞI EĞİTİM VERİLMESİ 2 5 5 3 7 8 4 2 PROJEYE İLİŞKİN FİRE SAC EN AZ FİRE ÇIKARABİLECEK ŞEKİLDE SAC TEMİN EDİLMESİ 1 2 3 5 TEZGAHA SERİLEN IZGARA SAC'LARI APARAT YARDIMI İLE SAC YÜZEYİNE GELEN CÜRUFLARIN TEMİZLENMESİ 5 5 10 1 Tabloda önem derecesi 5-1 (en yüksek 5 en düşük 1 ) olarak belirlenmiştir.

UYGULAMA PLANINDA YER ALAN HEDEFLER UYGULAMA PLANININDA ÖNGÖRÜLEN HEDEF PLAZMADA KULLANILAN IZGARA SAC DEĞİŞİM SÜRESİ UZATMAK UYGULAMA SONRASI HEDEF GERÇEKLEŞME YÜZDESİ IZGARA SAC'ININ DEĞİŞİMİNİ 15 GÜNDEN 30 GÜNE ÇIKARTMAK

KARINCA KALİTE ÇEMBERİ EKİP PLANI NO EKİP LİDERİ SORUMLU ÇALIŞMA YERİ 1 1-Ömer KABLAN DÖKÜMANTASYON KONTROLÜ 2 2-Tufan BAKAR TASARIM / APARAT YAPIMI 3 3-Çağdaş YILMAZ TASARIM / APARAT YAPIMI 4 ÖMER 4-Kenan KARAKUŞ İYİLEŞTİRME / UYGULAMA 5 KABLAN 5-Bekir BAŞER DÖKÜMANTASYON KONTROLÜ 6 6-İzzet ŞAHİN APARAT YAPIMI / UYGULAMA 7 7-Fatih AKTAŞ APARAT YAPIMI / UYGULAMA 8 8-Kadir GEVREK TASARIM / APARAT YAPIMI

Plazma kesim basit olarak, Torç içerisinde akan gaza enerji verilerek kısmen iyonlaştırılması yani plazma haline dönüştürülmesi, oluşan yüksek sıcaklıktaki plazmanın da gaz akışı etkisiyle nozul ağzından, pozitif kutup olan malzemeye metal saca yönelmesi, malzemeyi yani metali ergitmesi ve ergiyen malzemenin akan gazın jet etkisiyle uzaklaştırılması ile gerçekleştirilir. En yaygın olarak, sektörde yapılan plazma ile sac kesim işleminde 1-80 mm (optimum 1-32mm) kalınlık aralığında olan metal sacların kesimi gerçekleştirilir. En çok plazma kesimden faydalanan sanayi kısımları, demiryolları, vagon sanayi, gemi inşaat sanayi, (tersaneciler), makineciler, basınçlı kap imalatçıları (degazör, su depoları, sıcak su kazanları emprenye, kalorifer kazanları) dır.

Karınca Kalite Çemberi olarak yapmış olduğumuz araştırmalar sonucu; Kesim işlemi sırasında kesilecek malzemeyi üzerine sermek (ızgara görevi görmek) için büyük olan plazma kesim tezgâhına, 120 adet (616 kg) 100 x 2180 x 3 mm, küçük olan plazma tezgâhına ise 90 adet (356 kg) 80 x 2100 x 3 mm sac dikey olarak dizilmektedir.

Kesim işlemi sırasında tezgâhın nüfuziyet mesafesi ölçüsünde kesilecek ana malzeme ile birlikte kesilip deforme oluyor ve kesilen malzemede oluşan eriyik metal, alta akıp bu saclar üzerinde birikiyor. Bu birikme nedeni ile hava emişi olumsuz etkilenmekte ve eriyen metal kesilen metalden uzaklaşamamaktadır. Dolayısıyla eriyen metalin ısısı da kesim esnasında oluşan ısıyla birleşip torch mekanizmasına ve kesim kalitesine zarar vermektedir. Bu olumsuz etkilerin önüne geçebilmek için her iki tezgâhın saclarının değişimi 15 günde bir yapılmakta ve değişim esnasında iki tezgah toplamda 3 iş günü boyunca çalışmamaktadır.

1.GÜN ARAŞTIRMA 15.GÜN

Plazmada kesim işlemi sonrası ızgara üzerinde oluşan cürufu temizleme süresini, problem seçim kaynağı analizinden alınan sonuç doğrultusunda, yapılacak olan bir aparat yardımı ile 15 günden 30 güne çıkarmak hedefi doğrultusunda çalışmalara başlanmış olup, bu alınan karar aşamasından sonra çember üyeleri, kendi görevleri ile ilgili konular üzerinde yoğunlaşmışlardır.

Aparatın çalışma prensibi; 3 mm kalınlığındaki ızgara sac yüzeyine yerleştirilerek kesim sonrası sac yüzeyine akan cürufu, plazma makinesi, kesim işlemine devam ederken cüruf temizlik işlemini yapmaktır.

Deneme aşamasında tezgaha yerleştirilen cüruf temizleme aparatına ilişkin alınan sonuçlarımızda, 2 adet çakı sayısının yetersiz kaldığı, kullandığımız çakıların ara mesafesinin uygun olmadığı ve sac yüzeyinde biriken cürufu kırma işlemi yerine ezme yaptığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle aparatımızı revize etme kararı alınmıştır.

Kasım ayında yapmış olduğumuz iyileştirme işlemlerimizle birlikte, itici ve kırıcı olarak ilave dişli eklenmesi kararı alınmış olup, cüruf temizleme aparatımızı tamamlamış olduk. Tezgaha yerleştirilen cüruf temizleme aparatı ilk denememizde olumlu sonuç vermiştir.

Aralık ayında değişimi yapılan ızgara saclarının ardından sürekliliğe dair, yeni ızgara sacları takılmış halde, plazma tezgahı tekrar kullanıma alınmıştır. Ocak ayında ızgara görevi görmekte olan saclar yeniden kullanılamaz duruma geldiği için değiştirilmiştir. KARINCA KALİTE ÇEMBERİ olarak hedeflemiş olduğumuz sac değişim süresini 15 günden 30 güne çıkarmış olduk.

Karınca Kalite Çemberi olarak yapmış olduğumuz araştırmalar sonucu; Plazma cüruf temizleme aparatı olmadan önce 2 adet plazmanın ızgara saclarının değiştirilmesi işlemi 15 günde bir her makine için ayrı olmak üzere 1,5 gün, toplamda 3 gün, ayda 6 günde yapılmaktaydı.

TEMİZLİK AŞAMASI Yapılan aparat yardımı ile ızgara sacı üzerinde biriken cüruf temizlendiğinden dolayı temizlik işlemi 15 günden 30 güne çıkarılmış olup 30 günün sonunda ızgara saclarının değişimi her makine ayrı olmak üzere 1 gün, toplamda 2 günde yapılmaya başlanmıştır.

Tarafımızca yapılan gözlemlerde, çember üyesi olan plazma operatöründen alınan sonuçlar doğrultusunda; Kullanmış olduğumuz cüruf temizleme aparatının, zaman ile dişlilerinin yıprandığı, motor gücünün yetersiz kaldığı ve ergonomik bakımdan bel ağrısına sebep olduğu gibi şikayetler üzerine, aparat üzerinde tekrar revizyona gitmek yerine, yeni bir aparat tasarlanmasına karar verildi.

Yeni yapılacak olan aparatta, zincir yerine motor merkezine bağlı olan dişli sistemini uygulama kararı alıp çalışmalarımızı tamamlamış olduk.

Aparat yapımı, iyileştirme ve araştırma süresince, Karınca Kalite Çemberi olarak, ekibin çalışma için ihtiyaçları oluşmuştur. Bu ihtiyaçların karşılanmasına yönelik bilgiler aşağıda verilen tabloda belirtilmektedir. Yönetimin, ekip başarısını tanıma ve takdirine ilişkin; Şirket prosedürlerinde yer almakta olan insan kaynakları talimatı (T 6,2-019) esas alınmıştır. KARINCA KALİTE ÇEMBERİ EKİBİNCE BELİRLENEN İHTİYAÇLAR EKİBİN ÇALIŞMA İLE İLGİLİ İHTİYAÇLARI KALİTE ÇEMBER EĞİTİMİ KALİTE ÇEMBERLERİ ÖDÜL BİLGİLENDİRMESİ TOPLANTISI EĞİTİMİ PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ EĞİTİMİ ÇEMBER ÇALIŞMALARI İÇİN SÜRE ÇEMBER ÇALIŞMALARI İÇİN MALZEME EKİBİN ÇALIŞMA İLE İLGİLİ İHTİYAÇLARININ KARŞILANMASI DURUMU İHTİYAÇLARININ KARŞILANMASINA YÖNELİK YÖNETİMCE SAĞLANAN DESTEKLER 11.02.2014 TARİHİNDE KALDER TARAFINDAN EĞİTİM HİZMETİ SAĞLANMIŞTIR. 07.02.2014 TARİHİNDE KALDER TARAFINDAN EĞİTİM HİZMETİ SAĞLANMIŞTIR. 08.03.2014 TARİHİNDE KALDER TARAFINDAN EĞİTİM HİZMETİ SAĞLANMIŞTIR. MESAİ SAATİ DIŞINDA YAPILAN ÇEMBER ÇALIŞMALARINA İLİŞKİN FAZLA MESAİ ÖDEMESİ YAPILDI İHTİYACIMIZ OLAN TÜM MALZEMELER TEDARİK EDİLDİ.

Mesa İmalat Sanayii ve Ticaret A.Ş. de birim işçilik maliyeti göz önüne alındığında, firmaya aylık ortalama 990 TL kazanç sağlanmıştır. Bu rakam yılda 11800 TL olmaktadır. Her sac değişiminde tezgâhlara toplam 972 kg sac yerleştirilmekte. Bu miktar yıllık olarak hesaplandığında 23.328 kg dan 11.664 kg a düşmüştür. Güncel sac fiyatı göz önüne alınınca yıllık 18.828 TL maliyette düşüş olmaktadır.

Plazma tezgâhlarından çıkan hurda ve cüruf karışımı atık, çevreye etkileri dolayısıyla geri dönüşümü sağlanamamaktadır. Aksine bertaraf edilmesi için işletmemiz ücret ödemektedir. Oluşan cüruf miktarı değişmese de bu cüruf içinde giden ve miktara önemli etkisi olan sac miktarı %50 oranında azalmakta. Yıllık olarak 11.664 kg düşmektedir.

Çalışmamızı iş güvenliği yönünden değerlendirirsek, Aparatımızı tasarlamadan önce sacların ara kısımları cüruf ile doluyor ve tezgahın alt kısmında torcu takip ederek çalışan emiş sisteminin çıkan gazları yeterince çekmesini engelliyordu! Yapılan bu aparat sonrası sacların arası sürekli temiz ve açık kaldığından dolayı emiş sistemi tam performans ile çalışıp havayı daha az kirletiyor. ÖNCE SONRA

ÖLÇÜM RAPORLARI: 1-İlgili Yönetmelik Maddeleri: Ülke mevzuatımızda bu tür tozlar için herhangi bir MAK değer bulunmamakta olup, Uluslar arası Çalışma Örgütü nün inert tozlar için belirlediği 5mg/m³ lük (5000 µg/m³) sınır değer (ILO, Encylopedia of Occupation Health and Safety, Vol.ΙΙ) Çalışma Bakanlığı tarafından da referans olarak kabul edilmektedir.

Ölçüm Sonuçları: Yapılan ölçümler sonuçları, aparattan önce ve aparatın kullanımından sonra olmak üzere gösterilmiş olup, Verilen tüm ölçüm sonuçları için belirsizlik değerleri hesaplanarak sonuçlar (k=2 için)%95 güven aralığında verilmiştir. ÖLÇÜM ZAMANI APARAT KULLANIMINDAN ÖNCE APARAT KULLANIMINDAN SONRA ÖLÇÜM YERİ 8.Hol Plazma Tezgahı 8.Hol Plazma Tezgahı ILO sınır değeri ( 5 g/m³ = 5000 µg/m³) ÖLÇÜM SONUCU (µg/m³) Yüksek / Düşük Ölçüm Tarihi 5000,00 DÜŞÜK 19.08.2013 5000,00 DÜŞÜK 19.08.2014

RİSK DEĞERLENDİRMESİ Ramak Kala Raporları; Aparatın kullanıma alınmasının ardından, Plazma kesim makinesi çalışırken aynı anda temizlik yapıldığı üzerine ve elektrik tesisatındaki kablonun açıkta olması gibi riskler göz önüne alınarak, ramak kala raporları hazırlanıp gerekli termin süresi içerisinde tüm önlemler alınmış ve gerekli stoper ve kablo tutucu aparatlar tamamlanmıştır.

NOT: MALİYET TABLOSU MALZEMELER MİKTAR MALİYET TEPE KARTI 1 ADET 365TL ELEKTRİK MOTORU 1 ADET 950TL HAREKET MİL DİŞLİSİ 1 ADET 265TL SAĞ-SOL ŞALTER 1 ADET 7,5TL IŞIKLI ANAHTAR 1 ADET 7,5TL START-STOP ANAHTARI 1 ADET 15TL KUMANDO PANOSU 1 ADET 15TL SAĞ-SOL KOLLEKTÖR 1 ADET 436TL RULMAN 10 ADET 163TL PİYON DİŞLİSİ 6 ADET 86,5TL APARAT ELEKTRİK MALİYETİ 10.5 SAAT 30 TL TOPLAM 2.340,00 TL İŞÇİLİK MİKTAR MALİYET 20,5 SAAT SAAT 676,50 TL TOPLAM 20,5 3.016,50 TL Plazma cüruf temizleme aparatı yapımı esnasında kullanılan; Dişli göbeği ve taşıma-tutma aparatı, fire alanında bulunan malzemelerden temin edilmiştir.

YILLIK KAZANÇ TABLOSU İŞÇİLİK 11.800 TL MALZEME BERTARAF EDİLEN SAC 18.828 TL 3.499.20 TL TOPLAM KAZANÇ 34.127.20 TL Ayrıca makine duruş süreleri azaldığı için Plazma kesim tezgâhlarında yıllık toplam 48 iş günü kapasite artışı oluşmuştur.

Kalite Çember çalışma etkinliğine ilişkin maliyet ve kazanç hesaplanarak fayda maliyet analizi hazırlanmıştır. TOPLAM MALİYET MALZEME MALİYETİ 2.340,00 TL İŞÇİLİK MALİYETİ 676,50 TL TOPLAM MALİYET 3.016,50 TL KAZANÇ İŞÇİLİK 11.800 TL MALZEME ( SAC ) 18.828 TL BERTARAF EDİLEN SAC 3.499,20 TL TOPLAM KAZANÇ 34.127,20 TL Karınca Kalite Çemberi olarak Mesa İmalat Sanayii ve Tic. A.Ş. de etkisi yüksek, uygulanabilirliği ve uygulaması yüksek bir proje yapılmıştır.

KARINCA KALİTE ÇEMBERİ olarak tasarlamış olduğumuz Cüruf Temizleme Aparatı kullanıma alınmış olup, Çalıştırma ve Bakım talimatları hazırlanmıştır.

Tasarlamış olduğumuz aparat kullanımı hakkında ilgili personele eğitimler verilmiştir.

Yönetim ve Grup rehberimizin desteği ile devam etmektedir. Yapılan bu projenin sürdürülebilirliğine emin olduktan sonra diğer çalışmalarımızdan olan hol kapılarına ilişkin çalışmamıza başlanmış olup,