Orman Yol Ağı ve Transport İlişkileri Ödevi
AMAÇ Bu çalışmanın amacı; harita üzerinde bulunan bir ormanlık alanın yol ağı planlanmasının yapılmasıdır. Bu çalışmada kullanılacak haritalar 1/25 000 ölçekli, eş yükselti eğrili topoğrafik haritalardır.
Alan hesaplaması, planimetre, şablon, grafik veya milimetrik kağıt gibi alan hesaplama yöntemleri kullanılarak yapılır. Yapım Aşamaları Çalışmanın ilk aşaması elimizde topografik haritası bulunan alanın hesaplanmasıdır. Hesaplama işlemine başlamadan önce alanı ölçülmek istenen arazinin sınırları harita üzerinde işaretlenmelidir.
İlk aşamada verilen orman işletme birimi haritasında mevcut bulunan yolların uzunluğu pergel veya ip yardımı ile ölçülecektir. Daha sonra yol yoğunluğu (YY) ortalama değeri 20m/ha olacak şekilde ve hesaplanan işletme biriminin toplam alanı (ƩF) göz önüne alınarak işletme birimi üzerinde bulunması gereken toplam yol uzunluğu hesaplanacaktır. Yol Yoğunluğu (m/ha) = Toplam Yol Uzunluğu (m) Orman Alanı (ha)
Pergel yardımıyla mevcut yol uzunluğunun tespiti; pergel 1 cm genişliğinde açılarak mevcut yollar üzerinde yürütülmek suretiyle ölçüm yapılır ve yol uzunluğu belirlenir. İp yardımıyla mevcut yol uzunluğunun tespiti ise; ip harita üzerinde bulunan yollar üzerine yolun şeklini alacak şekilde serilir. Yol sınırı bitince ip düz hale getirilerek cetvel yada metre yardımıyla uzunluğu ölçülür ve yolun uzunluğu belirlenmiştir.
Planlanan Yol Uzunluğu =Toplam Yol Uzunluğu- Mevcut Yol Uzunluğu Yollar planlanırken yol aralıklarının 500m olmasına, yolların orman içi yerleşim birimleri ile pozitif kardinal noktalarından geçecek ve kayalık gibi negatif kardinal noktalarına uğramayacak şekilde geçirilmesine dikkat edilmelidir.
Planlamanın her aşamasında orman ürünlerinin bölmeden çıkarılma şekilleri, kullanılabilecek transport tesisleri, arazinin yapısı ve yol planlama kriterleri göz önüne alınarak en uygun çözüm şekli seçilecektir. Planlanacak yol geçkilerinde eğim %2 ile %9 sınırları arasında olmalıdır(gerekirse %12). Yolların geçirilmesinde kullanılacak pergel açıklığı değerleri bu eğim oranlarına göre hesap edilecek ve buna göre yol geçki tasarıları ortaya konulacaktır. Plan taslakları kurşun kalemle harita üzerine çizildikten sonra en uygun olan alternatif seçilecektir. En uygun olduğu düşünülerek seçilen alternatif son çözüm olarak kırmızı kalemle harita üzerine işlenecektir.
Yapılış Aşamasında Dikkat Edilecek Hususlar Harita üzerinde ormanlık alanların sınırları ve orman içinde bulunan köylerin yerleri işaretlenmiş durumda bulunur. Alanda bulunan mevcut orman yolları harita üzerinde gösterilmiştir. Bu çalışmanın yapılmasında en büyük yardım, alanda mevcut bulunan yollardan sağlanacaktır.
Yol şebekesinin planlanmasında hektarda bulunması gereken yol yoğunluğu 20m/ha olarak alınacaktır. Yol yoğunluğu değeri dikkate alınarak planlanacak yollar hem mevcut yollara hem de birbirine paralel olacak şekilde ve alan üzerine uniform olarak dağılacak şekilde planlanmalıdır. Planlama sırasında yolların alanda bulunan orman içi köyler ve pozitif kardinal noktalardan geçecek şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir. Bu yapılırken, pozitif kardinal noktaları arasındaki en kısa bağlantının gerçekleştirilmesi göz önüne alınmalıdır.
İsimlendirme işlemi Varsa eski kod numaraları baş ve son noktalara yazılır. Uzunluğu 5000m yi geçen yollarda orta kısmına da kod numarası yazılır.
Kodlandırma Kodlandırma sayfa-satır düzeni yönünde sırasıyla yapılır. İleride planlanacak yolların da kodlandırmaya dahil edileceği düşünülerek yeterli miktarda yedek numara bırakılır. 100, 1000 gibi. Kod numaraları uzun olan yollarda baş, orta ve son kısma, kısa yollarda yalnızca baş ve sonuna, yolun yönüne paralel olarak yazılır. 2000 m den kısa olan yollar bağlı olduğu yolun kodunu, orman yoluna bağlı değilse bağımsız bir kod numaralı alır.
Planlama yollarına mevcut bulunan ana orman yollarından başlanacaktır ve kademeli olarak diğer yollara geçilecektir.
Dikkat!!! Planlanan yolların ters eğim içermemesine ve sık sık yamaç değişikliği yapılmamasına dikkat edilmelidir. Planlanan bu orman yollarında yukarıdan aşağıya doğru orman ürünleri nakliyatı yapılacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Değerlendirme Raporu Her ödevin sonunda çalışmada neler yapıldığının ve nasıl yapıldığının özet olarak anlatıldığı bir değerlendirme raporu bulunur. Bu ödevin sonunda yazılacak olan değerlendirme raporunda ödevin baştan sona her aşamasında nelere dikkat edildiği, hangi problemler ile karşılaşıldığı,bu problemlerin nasıl çözüldüğü, yapılan hesaplamalar, söz konusu işletme birimi için oluşturulan yol şebekesi planının yıllara göre yapım miktarlarının değerlendirilmesi konularını içeririr.
Ödev Tesliminde Dikkat Edilecek Hususlar Yol planlamasının yapılacağı orman işletme şefliklerine ait haritalar yalnız bir kere katlanarak teslim edilecektir. Ödev sonunda bulunması gereken bir isim antet örneği ve yapılacak yolların yıllara göre dağılımı tablo şeklinde sunulmalıdır.
Yıllar Kod No Yapılacak Yolun Uzunluğu 2013 212,218,222 8+750 2014 220, 9+350 2015 242, 2016 248, 2017 251, 2018 268, 2019 280, 2020 285, 2021 290, 2022 298, Toplam : 10 Yıl Planlanan Yol Uzunluğu Mevcut Yol Uzunluğu Her yıl yapılması planlanan ortalama yol miktarı: Planlanan yol uzunluğu/10 yıl : Genel Toplam Tarih Orman Mühendisi Mustafa ACAR İmza
11,7 cm 16,8 cm 1/25000
TT-IV 1/10000
MİKRO TRANSPORT PLANLMASINDA KULLANILAN SİMGELER VE KISALTMALAR Bölmeden Çıkarma Tekniği Simge Kısaltma Açıklama İGBÇ-I I- Zemin üzerinde kaydırarak İGBÇ-II II-Doğrudan insan gücü ile İnsan Gücü ile Bölmeden İGBÇ-III III-Basit el gereçleri kullanarak Çıkarma İGBÇ-IV IV-El arabaları, kızaklar ve halatlar ile İGBÇ-V V- Yapay oluklarla Hayvan Gücü ile Bölmeden Çıkarma Makine Gücü ile Bölmeden Çıkarma 1-Traktörler a)tarım Traktörü b)orman Traktörleri Orman Hava Hatları ile Bölmeden Çıkarma a)kısa mesafeli hava hatları ile bölmeden çıkarma (KOLLER K300) b)orta mesafeli hava hatları ile bölmeden çıkarma (URUS MIII) c)uzun mesafeli hava hatları ile bölmeden çıkarma (GANTNER) Tarım Traktörü: Orman Traktörü: KOLLER K300: URUS MIII: GANTNER: HGBÇ-I HGBÇ-II HGBÇ-III HGBÇ-IV HGBÇ-V TT-I TT-II TT-III TT-IV TT-V Koller K300 Urus MIII Gantner I-Doğrudan hayvan gücü ile II-Basit sürütme III-Koni, tekne ve kızakla sürütme IV-Tomruk arabaları ile sürütme ve taşıma I-Traktör arkasına takılan zincir ile II-Traktör arkasına takılan ek sistem ile III-Traktör arkasına takılan sele, römork ve treyler ile IV-Traktör ile kablo çekimi V-Çift tamburlu traktör vinçleri ile
Bölme No Meşcere Tipi Ort. Eğim Müdahale Şekli Açıklama 72 Çsa1 % 20 Tarım traktörü, çekim hayvanları..vs 126 Çscd2/Çsd1 % 40 Kablo çekim şeritleri, oluklar..vs 128 GLd3.. % 60 Oluklar,insan gücü, hava hatları 129......
T.C. ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ ORMAN FAKÜLTESİ ORMAN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ORMAN HASADI DERSİ ORMAN YOL AĞI VE TRANSPORT İLİŞKİLERİ ÖDEVİ İNCELEYEN Yrd. Doç. Dr. Sadık ÇAĞLAR HAZIRLAYAN MAYIS 2015 ARTVİN
Orman Hasadı Dersini Alan Öğrencilerin Dikkatine!!! Orman hasadı dersi kapsamında teslim edilmesi gereken belgeler; 1. Kapak 2. 1/25000 ölçekli orijinal harita 3. 1/25000 ölçekli harita üzerine çizilmiş orman yol ağı (yollar üzerinde eğimler, transport yönü, o yola ait kodların olması gerekmektedir) 4. Orman yol ağı ile ilgili yapılan hesaplamalar 5. Harita üzerine yapılmış olan yol ağına ait (kod numaraları, yıllara göre yapılacak olan yol uzunlukları..vs) bilgilerin yer aldığı tablo 6. Yapılacak olan yol ağına ilişkin teknik rapor 7. Harita üzerine yapılmış olan bölmeden çıkarma çalışmalarına ait (sembol, kısaltma, açıklama..vs) lejantların gösterildiği belge 8. Üzerinde bölmeden çıkarma çalışmaları gösterilen 1/10000 ölçeğine büyütülmüş harita 9. Harita üzerine yapılmış olan bölmeden çıkarma çalışmalarına ait bilgilerin (üretim sahası, bölme no..vs) yer aldığı tablo 10. Teknik rapor Not: İstenilen bu belgeler sırası ile dosya içinde teslim edilmelidir. A4 formatından büyük olan belgeler A4 boyutuna indirgenmelidir. Arş. Gör. Mustafa ACAR