SOSYAL SEKTÖRLER VE KOORDİNASYON GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İSTİHDAM VE ÇALIŞMA HAYATI DAİRESİ AYLIK İSTİHDAM DEĞERLENDİRMELERİ OCAK 2014 DÖNEMİ Hazırlayan: Eyüp VAROĞLU
Hane halkı İşgücü Anketi (HİA) 2014 yılı Ocak dönemi (Aralık, Ocak, Şubat) sonuçları 15 Nisan 2014 tarihinde açıklanmıştır. Sonuçlar aşağıda değerlendirilmektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre istihdam bir önceki aya göre 238 bin kişi artmış, işsiz sayısı ise 80 bin kişi azalmıştır. Aynı verilere göre işsizlik oranı 0,3 puan azalarak yüzde 9,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranının yıl içindeki seyrinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilebilmesi için mevsimsel etkilerden arındırılmış verilerin incelenmesi önemlidir. Bu çerçevede, Ocak 2014 döneminde mevsimsel etkilerden arındırılmış istihdam 26.087 bin kişi, işsiz sayısı ise 2.605 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. İşgücüne katılma oranı 0,3 puan artarak yüzde 51,2, istihdam oranı 0,4 puan artarak 46,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. İşsizlik oranı ise 0,3 puan azalış göstererek yüzde 9,1 düzeyinde gerçekleşmiştir. Genç işsizliği oranı ve tarım dışı işsizlik oranları da benzer şekilde 0,3 puan gerileyerek sırasıyla yüzde 17,3 ve 11,3 olarak gerçekleşmiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre istihdam en çok inşaat sektöründe artmıştır. Bir önceki aya göre yaklaşık 103 bin kişilik artışla istihdam artışına en büyük katkı inşaat sektöründen gelmiş, bunu 70 bin kişilik artışla hizmetler sektörü takip etmiştir. Söz konusu verilere göre bir önceki aya göre tarım sektöründe istihdam artışı 54 bin kişi olurken, sanayi sektöründe ise 11 bin kişilik bir artış yaşanmıştır. Mevsim etkilerinden arındırılmamış verilere göre ise toplam istihdam geçen yılın aynı dönemine göre 761 bin kişi, tarım dışı istihdam ise aynı döneme göre 852 bin kişi artmıştır. 2014 yılı Ocak döneminde istihdam bir önceki yılın aynı dönemine göre 761 bin kişi artmıştır. Bu dönemde istihdam bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,1 artmıştır. Söz konusu dönemde bir önceki yıla göre tarım istihdamı 91 bin kişi azalarak 5.383 bin kişi olurken, tarım dışı istihdam 852 bin kişi artarak 19.812 bin kişi olmuştur. Tarım dışı sektörlerdeki istihdam değişimlerine bakıldığında, sanayi sektöründe istihdam 98 bin, hizmetler sektöründe 606 bin, inşaat sektöründe ise 150 bin kişilik artış yaşanmıştır. Bir önceki döneme göre işgücüne katılma oranı ve istihdam oranlarında artış 2014 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işgücü yüzde 2,6 oranında artarak 28 milyon 36 bin kişiye yükselmiş, işgücüne katılma oranı ise yüzde 49,5 den yüzde 50 seviyesine yükselmiştir. Kadınlarda işgücüne katılma oranı 2
yaşanmıştır. bir önceki yıla göre 0,4 puan artarak yüzde 29,7 olurken, erkeklerde bu oran 0,4 puan artarak yüzde 70,9 a yükselmiştir. İstihdam oranı ise söz konusu dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre erkeklerde 0,8 artarak yüzde 64,2 olurken, kadınlarda ise 0,5 puan artarak yüzde 26,2 olmuş, toplamda ise 0,6 puan artarak yüzde 44,9 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde işgücü dışındaki nüfusta önemli bir artış gözlenmiştir. 2014 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işgücüne dahil olmayanların sayısı 202 bin kişi artarak 28 milyon 48 bin kişiye yükselirken, bu kategori altında yer alan iş aramayıp, çalışmaya hazır olanların sayısı ise 171 bin kişi azalmıştır. Bu dönem itibarıyla işgücüne dahil olmayanların yüzde 42,3 ünü ev işleriyle meşgul olanlar, yüzde 17,4 ünü eğitimine devam edenler, yüzde 0,1 ini mevsimlik çalışanlar, yüzde 13,9 unu emekliler, yüzde 12,7 sini çalışamaz durumda olanlar ve yüzde 7,4 ünü iş aramayıp, çalışmaya hazır olanlar oluşturmaktadır. Geçen yılın aynı dönemine göre işsiz sayısı ve işsizlik oranları hem toplamda hem de kadın-erkek ayrımında azalmıştır. İşsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranlarında 2014 yılı Ocak döneminde geçen yılın aynı dönemine göre azalış göze çarpmaktadır. Nitekim 2013 yılı Ocak döneminde işsizlik, tarım dışı işsizlik ve genç işsizliği oranları sırasıyla yüzde 10,6, yüzde 12,9 ve yüzde 20,7 iken, 2014 yılı Ocak döneminde bu oranlar sırasıyla yüzde 10,1, yüzde 12,3 ve yüzde 19 olarak gerçekleşmiştir. İşsizlik oranlarına kadın-erkek ayrımında bakıldığında, 2014 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işsizlik oranı erkeklerde 0,5 puan azalış göstererek yüzde 9,4 olurken, kadınlarda işsizlik oranı 0,3 puan azalarak yüzde 11,8 e gerilemiştir. İşsiz sayısı da toplamda bir önceki yıla göre yüzde 1,7 azalarak, 2 milyon 841 bin seviyesine gerilemiştir. İşsizlerin önemli bir bölümü daha önce hizmetler sektöründe çalışmış olup, işsizler Daha önce çalıştığı ekonomik faaliyete göre işsizlerin dağılımına bakıldığında, işsizlerin önemli bir bölümünün daha önce hizmetler sektöründe çalışmış olduğu görülmektedir. Nitekim 2014 yılı Ocak döneminde işsizlerin yüzde 46,3 ü daha önce hizmetler sektöründe çalışmıştır. Bir önceki yılın aynı 3
arasında ilk kez iş arayanların oranında önemli bir azalış gerçekleşmiştir. döneminde söz konusu oran yüzde 42,7 dir. Ayrıca, işsizler içerisinde ilk kez iş arayanların oranı 2014 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,7 puan azalarak yüzde 8 olarak gerçekleşmiştir. İstihdamın kalitesi açısından önemli bir gösterge olan kayıtlı istihdam hem sayı hem de oran olarak artma eğilimini devam ettirmiştir. Kayıt dışı istihdam Ocak 2014 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 401 bin kişi azalarak 8 milyon 453 bin kişiye gerilemiştir. Kayıt dışı istihdam oranı ise aynı dönemde 2,6 puan azalarak yüzde 33,6 ya gerilemiştir. Tarım sektöründe kayıt dışı istihdam aynı dönemlerde 1,9 puan azalarak yüzde 81,1 olurken, tarım dışı sektörlerde ise yüzde 22,7 den yüzde 20,6 ya gerilemiştir. Kayıt dışı istihdam oranında görülen azalış son dönemlerde artan istihdamın kalitesi bakımından olumlu görülmektedir. İşsizlik oranı tüm eğitim kademelerinden mezun olanlarda azalmıştır. 2014 yılı Ocak döneminde eğitim durumu itibarıyla işsizlik oranlarına bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre yükseköğretim mezunlarında işsizlik oranı 1,2 puan azalarak yüzde 9,2 olarak gerçekleşmiştir. Lise mezunlarının işsizlik oranı 0,4 puan azalarak yüzde 12,4 e, meslek lisesi mezunlarında ise 0,3 puan azalarak yüzde 9,8 e gerilemiştir. İşgücüne katılma oranının normal lise mezunlarına göre daha yüksek olduğu meslek lisesi mezunlarında işsizliğin daha düşük olması önemli bulunmaktadır. Yine aynı dönemde okur-yazar olmayanların işsizlik oranı 0,4 puan azalarak yüzde 5, lise altı eğitimlilerde de 0,1 puan azalarak yüzde 10,4 olmuştur. İşteki durumuna göre istihdamda en önemli artış ücretli ve yevmiyeli çalışanlarda meydan gelirken, kırılgan istihdam oranı azalmıştır. İşteki duruma göre istihdamın dağılımına bakıldığında, ücretli ve yevmiyelilerin sayısının önemli bir biçimde arttığı görülmüştür. Nitekim 2014 yılı Ocak döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre ücretli ve yevmiyelilerin sayısı yaklaşık 801 bin kişi artarak toplam istihdam içindeki payı yüzde 65,6 ya yükselmiştir. Ücretsiz aile işçisi ve kendi hesabına çalışanları kapsayan kırılgan istihdam oranı 0,8 puan azalarak yüzde 30 a gerilemiştir. 4
5
Mevsim Etkilerinden Arındırılmamış İşgücü Verileri (2013 Ocak 2014 Ocak) 2013 Ocak 2014 Ocak Bir önceki yıla göre değişim (Bin kişi) Bir önceki yıla göre değişim (%) 15 ve Daha Yukarı Yaştaki Nüfus 55.169 56.084 915 1,7% İşgücüne Dahil Olmayanlar 27.846 28.048 202 0,7% İş Aramayıp Çalışmaya Hazır Olanlar 2.254 2.083-171 -7,6% İşgücü 27.323 28.036 713 2,6% İstihdam 24.433 25.194 761 3,1% Tarım 5.474 5.383-91 -1,7% Sanayi 4.869 4.967 98 2,0% Hizmetler 12.549 13.155 606 4,8% İnşaat 1.540 1.690 150 9,7% İşsiz 2.890 2.841-49 -1,7% İşgücüne Katılma Oranı (%) 49,5 50,0 0,5 İstihdam Oranı (%) 44,3 44,9 0,6 İşsizlik Oranı (%) 10,6 10,1-0,5 Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%) 12,9 12,3-0,6 Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (%) 20,7 19-1,7 Mevsim Etkilerinden Arındırılmamış İşgücü Verileri (2013 Aralık 2014 Ocak) 2013 Aralık 2014 Ocak Bir önceki aya göre değişim (Bin kişi) Bir önceki aya göre değişim (%) 15 ve Daha Yukarı Yaştaki Nüfus 55.862 56.084 222 0,4% İşgücüne Dahil Olmayanlar 27.471 28.048 577 2,1% İş Aramayıp Çalışmaya Hazır Olanlar 2.045 2.083 38 1,9% İşgücü 28.391 28.036-355 -1,3% İstihdam 25.648 25.194-454 -1,8% Tarım 5.507 5.383-124 -2,3% Sanayi 4.956 4.967 11 0,2% Hizmetler 13.047 13.155 108 0,8% İnşaat 1.753 1.690-63 -3,6% İşsiz 2.743 2.841 98 3,6% İşgücüne Katılma Oranı (%) 50,8 50,0-0,8 İstihdam Oranı (%) 45,9 44,9-1 İşsizlik Oranı (%) 9,7 10,1 0,4 Tarım Dışı İşsizlik Oranı (%) 11,9 12,3 0,4 Genç Nüfusta İşsizlik Oranı (%) 19,3 19-0,3 6