TOPRAK MAHSULLERĐ OFĐSĐ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ SAYI: 2009/02 FINDIK BÜLTENĐ 31.03.2009 1-) FINDIK ALIMLARI: TMO, 31.08.2006 tarih ve 26275 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2006/10865 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile fındık alımları için görevlendirilmiş olup 2006 yılından itibaren Karadeniz Bölgesi nde 5 Şube Müdürlüğü ve 5 Ajans Amirliği ile alımlar yürütülmektedir. Alımlar ve miktarları Tablo-1 de gösterilmiştir. 2-) 2008/09 Sezonu: 2008/09 Sezonu Alım Miktarları ve Alım Fiyatları; TÜĐK verilerine göre 2008 yılında 801 bin ton fındık üretimi gerçekleşmiştir. 2008 dönemi için açıklanan müdahale alım fiyatları Tablo-2 de sunulmuştur. Tablo- 2: ALIM FĐYATLARI (TL/KG) GRUP ADI Eylül Ekim-Kasım Aralık ve Sonrası Giresun Kalite Kabuklu Fındık 4,00 4,50 5,00 Levant Kalite Kabuklu Fındık 3,90 4,40 4,90 Sivri ve Diğer Kabuklu Fındık 3,70 4,20 4,70 1 Eylül 2008 tarihinde randevu verilmeye başlanmış olup 209 bin üreticiye 493 bin ton randevu verilmiştir. Fındık alımları ise 2 Eylül 2008 tarihinde başlamış, 5 Mart 2009 tarihinde tamamlanmış ve toplam 366 bin ton alım yapılmıştır. Alımların 66 bin tonu Giresun Kalite, 290 bin tonu Levant Kalite, 10 bin tonu ise Sivri fındıklardan oluşmaktadır. Đl bazında TMO nun kabuklu fındık alım miktarları Tablo-3 deki gibidir. Tablo 3: ĐL BAZINDA FINDIK ALIM MĐKTARI (TON) ĐLLER 2006 2007 2007 2008 2008 2009 ORDU 41.218 27.025 112.273 180.516 31.622 15.901 79.884 127.407 ADAPAZARI 23.419 15.393 43.213 82.025 SAMSUN 30.218 6.648 42.619 79.485 DÜZCE 15.145 17.126 42.703 74.974 TRABZON 17.411 9.110 28.282 54.803 ZONGULDAK 2.152 2.309 7.277 11.738 ARTVĐN 1.229 589 5.305 7.123 KOCAELĐ 21 1.400 4.311 5.732 BARTIN 47 140 377 564 RĐZE 7 0 0 7 * 162.489 95.641 366.243 624.373 *Ayrıca FKB den 67.373 ton 2005 2006 yılı kabuklu fındık satın alınmıştır. Alım sezonlarında en fazla alım yapılan ilk üç il Ordu, Giresun ve Adapazarı olmuştur. Randevuların gerçekleşme oranı; üretici sayısı bazında 83, miktar bazında ise 74 tür. 1
2006 yılında 25, 2007 yılında 18 olan üretimin alıma dönüşme oranı, 2008 döneminde 46 olarak gerçekleşmiştir. 3-) FINDIK, FINDIK MAMULÜ VE YAN ÜRÜN SATIŞLARI: A-) Naturel Đç Fındık Satışları: Toptan Satışlar: 02.02.2009 tarihinden itibaren 2005 2006 mahsulü 13 15 mm naturel iç fındıklar KDV hariç aşağıdaki tabloda belirtilen fiyatlardan Akçakoca, Samsun, Ordu ve Giresun Şube Müdürlüklerinde peşin olarak toptan satışına devam edilmektedir. Tablo 4: 13 15 mm NATÜREL ĐÇ FINDIK SATIŞ FĐYATLARI (Maniplasyon dâhil, KDV ve Borsa tescil ücreti hariç) ÜRÜN TESLĐM EDĐLECEK FABRĐKALAR SATIŞ YAPACAK ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÜRÜN CĐNSĐ ÜRÜNÜN KALĐBRESĐ SATIŞ FĐYATI (TL/KG) Özyurt Fındık Fabrikası (Ordu/Merkez) Ordu Levant 13 15 mm 6,00 Fiskobirlik Fatsa Fabrikası(Fatsa/Ordu) Ordu Levant 13 15 mm 6,00 Özyılmaz Fındık Fabrikası(Çarşamba/Samsun) Samsun Levant 13 15 mm 6,00 Fiskobirlik Terme Fabrikası(Terme/Samsun) Samsun Levant 13 15 mm 6,00 Fiskobirlik Akçakoca Fabrikası(Akçakoca/Merkez) Akçakoca Levant 13 15 mm 6,00 Aydınlar Fındık Fabrikası(Bulancak/Giresun) Giresun Giresun 13 15 mm 6,50 Fiskobirlik Fatsa Fabrikası(Fatsa/Ordu) Ordu Giresun 13 15 mm 6,50 B-) Kavrulmuş Đç Fındık ve Fındık Ezmesi Satışları: Perakende Satışlar: Fındık tüketim alışkanlığını geliştirmek amacıyla, 28 Şube Müdürlüğümüz ve bağlı işyerlerinde toplam 150 noktada tanıtım amaçlı perakende kavrulmuş iç fındık ve şekerli fındık ezmesi satışları devam etmektedir. 03.12.2008 tarihi itibariyle kavrulmuş iç fındık ve fındık mamullerinin daha fazla tüketiciye ulaşması için Tablo-5 deki fiyatlardan satışı yapılmaktadır. Giresun Kalite Kavrulmuş Đç Fındık TABLO 5: SATIŞ FĐYATLARI (KDV DÂHĐL) Fiyat (TL/Adet) 1000 Gram Hediyelik Paket 9 1000 Gram Paket 8 500 Gram Paket 4 250 Gram Paket 2,5 Şekerli Fındık Ezmesi (430 Gram Kavanoz) 5 Yeni fiyatlarla birlikte 150 noktada ulaşılan tüketicilerimiz imal edilen vakumlu pakette 1000,500 ve 250 gramlık kavrulmuş iç fındıkları beğenmiş ve fındık tüketiminde artış meydana gelmiştir. Fiyatların da cazip olması nedeniyle şubelerimizde aylık 20 ton olan satış miktarlarımız günlük 25 tona çıkmıştır. 2
C-) Fındık Yağı Satışları: Ham fındık yağının KDV hariç, 2,30 TL/kg dan Ordu Şube Müdürlüğünce, 2,37 TL/kg dan Afyon Şube Müdürlüğünce serbest ve protokollü peşin satışı yapılmaktadır. 100 ton ham yağdan rafine yağ imalatı başlamış olup imal ettirilen rafine yağlar perakende olarak tüm işyerlerimizde satılacaktır. D-) Yan Ürün Satışları: Fındık küspesinin KDV hariç, 0,48 TL/kg dan Ordu Şube Müdürlüğünce, 0,53 TL/kg dan Afyon Şube Müdürlüğünce peşin satışı yapılmaktadır. 4-) ĐMALAT BĐLGĐLERĐ: A-) Kavrulmuş Fındık Đmalatı: Toplam 2.500 ton kavrulmuş iç fındık imal edilmiş olup 250,500 ve 1.000 gramlık vakumlu paketler halinde satışa sunulmaktadır. B-) Fındık Ezmesi Đmalatı: Toplam 168 ton şekerli fındık ezmesi imal edilmiş olup 430 gramlık kavanozlarda satışı devam etmektedir. C-) Yağ Đmalatı: I.Parti Đmalat: 30.000 tonluk ilk parti yağlık kabuklu fındığın yağa işlenmesi çalışmaları Ordu Yağ Sanayi A.Ş. de devam etmektedir. II. Parti Đmalatı: 37.500 tonluk ikinci parti yağlık kabuklu fındığın ham ve rafine fındık yağına dönüştürülmesi çalışmaları Afyon Oruçoğlu Yağ Sanayi ve Tic. A.Ş. de devam etmektedir. 5-)ĐÇ VE DIŞ PĐYASALARDA FINDIK FĐYATLARI: Kabuklu ve natürel iç fındığın 31.03.2009 tarihi itibariyle iç ve dış piyasa fiyatları Tablo-6 te gösterilmiştir. ÜRÜN ADI (2008 ) Tablo-6: SERBEST PĐYASA FĐYATLARI (TL/Kg)* Ordu Giresun Trabzon Samsun Düzce DIŞ PĐYASA (CPT- $/Kg)** Giresun Kalite Kabuklu Fındık _ 3,60 3,40 _ Levant Kalite Kabuklu Fındık 3,10 _ 2,60 3,10 3,20 _ 11-13 mm Naturel Đç Fındık 6,70 6,70 6,65 6,70 6,70 4,65 13-15 mm Naturel Đç Fındık 7,90 9,00 8,30 7,60 7,60 5,35 * Şube Müdürlüklerinden alınan 2008 mahsulü fındık fiyatlarıdır. ** Hamburg Ticaret Ateşeliğinden 25.03.2009 tarihinde alınan fiyattır. 6- ) ÜRETĐM, TÜKETĐM VE ĐHRACAT: Dünya fındık tüketiminin 91 lik kısmı Avrupa ülkeleri tarafından gerçekleştirilmekte ve bunun 80 i çikolata ve şekerleme sanayinde ham madde olarak kullanılmaktadır. 10 u çerez olarak tüketilmektedir. Dünya fındık üretim ve tüketimi (2001 2008) Tablo-7 da gösterilmektedir. Tablo 7: 2001 2008 Dünya Fındık Üretim Ve Tüketimi (Ton/Kabuklu) FINDIK 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008* ÜRETĐM 925.906 784.690 611.380 581.010 659.940 1.010.092 713.780 1.001.100 TÜKETĐM 866.108 844.993 731.810 642.790 581.770 758.280 709.620 866.000 Kaynak: USDA *Tahmin 3
Dünya fındık ihracatının yaklaşık 80 nini Türkiye gerçekleştirmektedir. Yıllara göre Türkiye fındık üretim, tüketim ve ihracatı (2001 2009) Tablo-8 da gösterilmektedir. DÖNEM Tablo 8: 2001 2009 Türkiye Fındık Üretim, Tüketim Ve Đhracatı ÜRETĐM MĐKTARI (Kabuklu/Ton)** TÜKETĐM MĐKTARI (Đç/Ton)*** ĐHRACAT MĐKTARI (Đç/Ton) ĐHRACAT BEDELĐ ($) ĐHRACAT BĐRĐM FĐYATI ($/kg)(đç) 2000 01 470.000 183.657 204.253 682.451.341 3,4 2001 02 625.000 183.000 255.893 636.027.664 2,5 2002 03 600.000 190.000 255.918 593.690.721 2,3 2003 04 480.000 128.000 223.363 878.754.034 4 2004 05 350.000 47.813 194.594 1.554.156.298 8 2005 06 530.000 60.000 239.366 1.952.767.268 8,2 2006 07 661.000 80.000 248.664 1.262.427.049 5,1 2007 08 530.000 80.000 207.287 1.589.547.748 7,7 2008-09 801.000 150.000 *167.601 *808.708.136 4,8 * 15.03.2009 tarihi itibariyle ihracat miktarıdır ve bedelidir. ** TÜĐK ***USDA Türkiye iç tüketimine FKB ve TMO tarafından yağlığa işlenen fındıkları da dâhil etmektedir. Aylık bazda Türkiye nin son 3 sezonda yaptığı fındık ihracatının miktar ve tutarlarının karşılaştırılması Tablo -9 da gösterilmektedir. Tablo 9: Aylık Bazda Türkiye nin Son 3 Sezonda Yaptığı Fındık Đhracatının Miktar ve Tutarlarının Karşılaştırılması Aylar 2006 07 Sezonu 2007 08 Sezonu 2008 09 Sezonu Miktar (Ton) Değer (bin$) Miktar (Ton) Değer (bin$) Miktar (Ton) Değer (bin$) Eylül 34.459 161.464 29.446-14,5 209.154 29,5 47.649 61,8 262.131 25,3 Ekim 33.641 149.349 32.788-2,5 250.859 68 37.266 13,7 183.590-26,8 Kasım 33.492 151.746 27.964-16,5 222.754 46,8 27.760-0,7 123.853-44,4 Aralık 21.891 105.503 17.430-20,4 138.193 31 16.081-7,7 71.089-48,6 Ocak 18.002 91.547 16.695-7,3 133.432 45,8 16.784 0,5 74.260-44,3 Şubat 20.907 110.819 14.047-32,8 114.627 3,4 14.988 6,7 64.181-44,0 Mart 22.289 119.335 13.924-37,5 113.120-5,2 7.073* -49,2* 29.604* -73,8* 184.681 889.763 152.294-17,5 1.182.139 32,9 167.601 10,1 808.708-31,6 *15 Mart 2009 tarihi itibariyle. KAYNAK: Đhracatçı birlikleri Yaklaşık 100 ülkeye fındık ihracatı yapılmaktadır. Karadeniz bölgesinden ihracatımızın 76 sı AB ülkelerine, 11 i AB dışındaki Avrupa ülkelerine, 7 si denizaşırı ülkelere, 6 sı diğer ülkelere yapılmaktadır. Đstanbul dan ihracatımızın 84 ü AB ülkelerine, 9 u AB dışındaki Avrupa ülkelerine, 4 ü denizaşırı ülkelere, 3 ü diğer ülkelere yapılmaktadır. Fındık ihraç ettiğimiz ilk 10 ülke aşağıdaki tabloda verilmiştir. 4
01.01.2008 31.12.2008 tarihleri arasında Türkiye nin en fazla fındık ihracatı yaptığı ilk 10 ülke Tablo-10 da gösterilmiştir. Tablo 10: 01.01.2008 31.12.2008 Tarihleri Arasında Türkiye nin Fındık Đhracatı Yaptığı ilk 10 Ülke (Kg/ $) Miktar (Kg) Değer ($) ALMANYA 58.424.967 378.694.819 ĐTALYA 53.056.911 288.681.651 FRANSA 15.648.705 96.979.028 BELÇĐKA 12.074.544 71.686.882 ĐSVĐÇRE 8.962.948 57.672.376 RUSYA FEDERASYONU 8.155.513 54.176.174 AVUSTURYA 7.769.425 47.663.288 HOLLANDA 7.037.898 43.800.979 UKRAYNA 5.579.717 37.372.391 ĐNGĐLTERE 4.712.863 34.098.900 7-) STOK DURUMU: 31.03.2009 tarihi itibariyle fındık stoklarımız Tablo-11 te gösterilmiştir. Tablo 11: MAHSUL YILI VE ŞUBE BAZINDA TMO FINDIK STOKLARI (TON) * ŞUBE 2005 2006 2007 2008 GENEL AKÇAKOCA 5.639 35.490 35.644 148.677 225.450 SAMSUN 0 27.173 6.708 47.081 80.963 ORDU 0 37.184 27.163 50.371 114.718 0 29.744 7.088 86.526 123.357 TRABZON 3,191 24.406 9.319 33.588 70.504 G. 8.830 153.997 85.922 366.243 614.992 5
Tablo 1: TMO NUN ŞUBELER BAZINDA SON ÜÇ SEZONDUR YAPTIĞI FINDIK ALIM MĐKTARLARI (TON) 2005 Ürünü 2006 Ürünü 2007 Ürünü 2008 Ürünü ÜRÜN ÇEŞĐDĐ ÜRÜN ÇEŞĐDĐ ÜRÜN ÇEŞĐDĐ ŞUBELER GENEL * 05.03.2009 tarihi itibariyle 2008/09 Alım Sezonu tamamlanmıştır. 6 AKÇAKOCA 0 14.286 0 14.286 0 45.960 0 45.960 0 36.368 0 36.368 0 97.880 0 97.880 194.494 SAMSUN 0 4.274 0 4.274 0 31.363 99 31.462 0 6.614 34 6.648 0 42.464 160 42.624 85.008 ORDU 0 9.359 0 9.359 0 49.725 0 49.725 0 27.025 0 27.025 0 112.267 5 112.272 198.381 4.213 0 0 4.213 31.853 719 1.017 33.589 14.163 1.304 434 15.901 63.413 8.310 8.156 79.879 133.582 TRABZON 0 8.610 0 8.610 5.639 18.509 4.235 28.384 1.203 6.681 1.815 9.699 2.330 29.881 1.378 33.588 80.281 GENEL 4.213 36.529 0 40.742 37.492 146.276 5.351 189.120 15.366 77.992 2.283 95.641 65.759 290.802 9.688 *366.243 691.746