(1. Oturum) İsmet Mura: Sektörel derneklerin saygıdeğer başkanları, sayın misafirlerimiz, sevgili üye arkadaşlarım. Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği Yönetim Kurulu adına hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. Dördüncü çalıştayımıza hoş geldiniz. Bugün çalıştayımızda MTMD yi konuşacağız. Kuruluşundan bugüne geçen yaklaşık beş yıllık sürede geldiğimiz nokta nedir? Neler yapamadık, neler yapmalıyız? STK olarak eksikliklerimizin belirlenmesi ve bir yol haritasının çizilebilmesi için siz değerli katılımcıların görüş ve önerilerine ihtiyaç duyduk. Elbette çeşitli toplantılarımızda, komisyonlarımızda, yönetim kurulunda bunları tartışıyor ve çalışma programları oluşturuyoruz. Çeşitli etkinlikler de yapıyoruz. Ancak biz yönetim kurulu olarak bunların yeterli olmadığını tespit ettik. İşte bu tespitle dördüncü çalıştayımızda derneğimizin durumunu özellikle de gelecek profilini masaya yatırmak ve birlikte tartışmak istedik. Bu amaçla, aynı sorunları yaşamış, bize göre azımsanmayacak yol kat etmiş sektörel derneklerimizin başkanlarını davet ettik. Bu amaçla daha önce sektörel derneklerde görev almış, sektörü bilen, tanıyan konuklarımızı çağırdık. Yine aynı amaçla üyelerimizin de yanımızda olmasını ve katkı koymasını gerekli gördük. Sevgili arkadaşlar bugün üç oturumda bunların enini boyunu tartışacağız. Yarın ise son oturumu yapacağız ve bu oturumda başlıklar şeklinde bile olsa yol haritasını çıkartmamız gerekiyor. Bu metin MTMD nin gelecek döneminin ana çalışma prensiplerini oluşturacaktır ve bizler için çok önemlidir. Açılış konuşmamı sonlandırmadan önce STK larla ilgili bir raporu da sizlere sunmak istiyorum. Bu rapor 55 ülke ile birlikte ülkemizde de yapılmış Uluslar arası Sivil Toplum Birliği ile Türkiye de Türkiye 3. Sektör Vakfı nın ortaklaşa yaptıkları bir çalışma. Ülkemizde 4500 vakıf, 86.000 dernek MTMD işte bu 86.000 dernekten bir tanesi, bunu masaya yatıracağız, bunu konuşacağız 60.000 meslek odası ve kooperatif varmış. Dolayısıyla STK kapsamına giren 150.000 civarında kuruluş varmış ülkemizde. Vakıf ve derneklerin %42 si beş büyük kentte. Halkın sadece %9,7 si bir STK ya üye. Üyelerin ancak %16 sı kadın. Gençlerimizin STK ya katılımı %8. Ve önemli bir not; 55 ülke arasında % 8 lik oranla en alt sıradaymışız. STK ların %18 i cami, %14 ü spor, %13,7 si yardımlaşma, %9,5 i kalkınma ve konut, %10 u mesleki dayanışma dernekleri. Vakıfların ancak %1,3 ü demokrasi, hukuk, insan hakları alanında çalışıyor, diğer 4.500 vakfın hepsi ticari olarak çalışıyor. Vatandaşların %14 ü kişisel sorunlarını, %13 ü mahalledeki sorunlarını, %9 u toplu yürüyüşlerle, %3 ü ise internet eylemine katılıyormuş. Son ve çok önemli bir not; halkın sivil topluma güveni %51 miş. Evet, az önce söylediğim gibi 86.000 dernekten biri olan MTMD yi 1. Oturum 1
tartışacağız. MTMD nin kuruluş amacını Sayın Ersin Gökbudak anlatacak bize, kurucu başkanımız ve 1. Dönem başkanımız. Ersin Gökbudak: Öncelikle Sayın Başkan ıma, diğer başkanlarıma ve sektörümüzün hakikaten önde gelen ve bu sektörün itici güçleri olan sizlerin bu çalıştaya katılımınızdan dolayı çok teşekkür ediyorum. MTMD olarak malumunuz biz uygulamacılar, yükleniciler olarak bir dernek kurduk, başkanımın dediği gibi beş yıla yaklaşan bir süredir çalışmalarımıza devam ediyoruz. Ben öncelikle tüzüğümüzden derneğimizin amacını arkadaşlarıma okumak istiyorum. Bu genel anlamda tüzüklerde kısa ve öz olarak özetlenen bir tanım. Bunu tanımı bilginize sunmak istiyorum. MTMD nin amacı, demokrasi ve insan hakları evrensel ilkelerine bağlı, inanç ve düşünce özgürlüklerine saygılı, Atatürk ün çağdaş uygarlık hedef ve ilkelerinin önemsendiği bir ortamda ekonomik ve toplumsal yapının gelişmesi, demokratik ve laik hukuk devletinin tüm kuralları ile yerleşmesi tüm esaslarından hareketle mekanik tesisat müteahhitliği sektöründe etkinlik gösteren kurum ve kişilerin toplum içerisinde tanıtımını, önem ve gelişmesini sağlamak. Üyelerinin bilgi, sorumluluk ve haklarını gelişmiş uluslararası uygulamalara eriştirmek amacına yönelik etkinliklerde bulunmaktır. Tabi buradaki ifade biraz milletvekili yeminine benzer bir ifade, ama pek çok şeyi de kapsıyor, o anlamda da bir gereklilik var diye düşünüyorum. Biz MTMD yi kurarken temel amacımız, tüzüğümüzde de belirtildiği üzere, uygulamacı kuruluşlar için teknik, idari, ahlaki ve etik anlamda gelişmiş ülkelerdeki yöntem ve uygulamaların sağlayabilmesini olarak hedef aldık. Tabi, bunun temini için neler gerekir noktasında yapılacak çalışmalar ana hedeflerimiz oldu. Çağdaş toplumlarda, gelişmiş ekonomilerde,evrensel anlayış ile mekanik tesisat uygulama yöntem, kontrol, sorumluluk ve hakları artık netleşmiş noktalardadır. Dünyanın her yerinde yapım yöntem ve kontrol sistemleri bilinen pratikler haline gelmiştir. Özetle ortak bir uygulama yöntem ve dili kullanılmaktadır.karşılıklı beklentiler,sorumluluk ve haklar minimum anlaşmazlık noktalarına dek belirlenmiştir. Ancak maalesef ülkemiz bu sistemlerin çok dışında kalmıştır.projeler anlaşılması güç, belirsiz, tek yanlı kurallar içerisinde yapılamaya gayret edilmektedir.herbir proje kendine özgü koşullar yaratmaktadır. Bu uygulamalar sektörümüzü tüm katılımcıları ile birlikte sağlıksız ortamlara götürmektedir. Hedefimizin, sektörümüzün tüm katılım gurupları olan, yatırımcı, tasarımcı, kontrol ve danışmanlık gurupları, üretici ve satıcılar ile birlikte, yılların uygulamaları sonucu ortaya çıkan kabul görmüş, sağlıklı pratikleri bulunan ve artık tüm gelişmiş ülkelerde esas alınan sistemlerin uygulanabildiği bir ortamın yaratılması olduğuna inanmaktayız. Bu sistem her 1. Oturum 2
guruba sorumluluklarını yükleyecek ve haklarını da sağlıklı olarak verecektir. Ve bu ortam çok daha sağlıklı bir rekabetin de yaşanmasını temin edecektir. Tecrübelerimizden de görüyoruz ki, sağlanan bu sağlıklı sistem ile tek yönlü amaçlar elimine edilecek, kalite,verimlilik, iş ve işçi sağlığı, çevre duyarlılığı gelişecek ve sektörümüzün tüm katılımcıları çok daha sağlıklı diyalog içerinde bulunacaktır. Sonuç olarak amacımız bu sağlıklı uygulama sistemlerine ulaşmak, evrensel kurallar ile dünyanın her tarafında aynı dilden konuşan, iş yapabilen bir uygulama şekline gelebilmektir.bunun temini için uygulamacılar olarak da bir sivil toplum örgütü oluşturmanın gerekliliği inancı ile MTMD oluşturulmuştur. Bu amaç esaslarında, MTMD nin çalışmalarına yön verebilecek siz değerli sektör mensuplarının fikirlerinden faydalanmak, görüşlerini almak ve hep birlikte sektörümüze yön verebilmek için sizleri buraya davet etmiş bulunmaktayız. Büyük katkılar vereceğiniz inancı ile sözü tekrar başkanıma veriyorum. Teşekkür ederim. İsmet Mura: Teşekkür ediyorum Sayın Ersin Gökbudak. Arkadaşlar, şimdi çalıştay programını yaparken önce ben konuşacağım, sonra Ersin başkanım konuşacak, ondan sonra yine ben konuşacağım, Ersin Bey in deyimiyle girdi çıktı yapmasak olmaz mı demişti ama dününü bugününü yarınını konuştuğumuz için mecburen girdi çıktı oldu ben tekrar sözü alıyorum. Peki, Hüseyin in katkılarıyla devam ediyoruz. Efendim, ben MTMD nin yaptığı çalışmalardan kısa bir özet sunacağım. Yani bugüne kadar neler yaptık, özet şeklinde bilgilerinize sunacağım çünkü önümüzdeki tartışmada bunlar da gündeme gelsin istiyoruz. Neler yaptık dediğimiz zaman çalıştaylar yaptık. Mayıs geleneğimiz var onu devam ettiriyoruz. Birinci çalıştayımızı Mayıs 2008 de yapmışız, orada sözleşme taslağımızı tartıştık. İkinci çalıştayımızı Mayıs 2009 da yapmışız, keşif özetlerindeki belirsizlikleri tartıştık. Üçüncü çalıştayımıza geldiğimiz zaman TTMD nin kuma kongresi 2010 Rehva etkinliği nedeniyle Mayıs ayında yapamadık Aralık ayına aldık. Ama bizim Mayıs geleneğimiz gördüğünüz gibi devam ediyor dördüncü çalıştayımızı da öyle yapıyoruz. Bu üç çalıştayımızda da tasarımcılar oldu, danışmanlar oldu, proje yönetim firmaları oldu, üye arkadaşlarımız oldu. Bu üçleme dediğimiz; sözleşme, keşif özetindeki belirsizlikler ve şartnameler tartışıldı, tartışıldı, belli bir noktaya gelindi. Başka ne yaptık adam-saat analizleri, müteahhitler bilir bunu, müteahhitler için önemli bir veridir. Üye firmalarımızın katılımıyla ve daha sonra yönetim kurulunun özel oturumlarıyla adam-saat analizleri tablosunu hazırladık. Mart 2010 tarihinden itibaren de web sitemizde kullanıcıların hizmetine sunduk. Kitap, broşür, kongre sempozyum gibi bir başlıkta bunların hepsini geçmek 1. Oturum 3
istiyorum. TTMD tarafından organize edilen 10.REHVA DÜNYA KLİMA KONGRESİ doğru söylüyorum herhalde başkanlarım burada. Bunun içindir, önünüzde de olan MTMD tanıtım kataloğu hazırladık. Onun önemi şuydu 56 ülkeden bine yakın katılımcı vardı, bunları hepsinin çantalarına koyduk ve MTMD yi tanıtım kataloğu 56 ülkeye ulaşmış oldu. DW 144 adlı hava kanallarının tekniğini ve standartlarını anlatan kitap Türkçe ye çevrildi, şu anda matbaada basılmakta ve ay sonu itibariyle yapacağımız genel kurulda üyelerimize dağıtılacak, ayrıca satışa sunulacak.2010 SODEX fuarına katıldık, stand açtık broşürlerimizi dağıttık ve bu karşıda gördüğünüz üyelerimizi ve işlerimizi tanıtan yedi sekiz dakikalık CD yi kullandık. Web sitemizi dizayn ettik, zaten vardı. Reklamlarla bunu biraz daha görünür hale getirdik. Burayı üyelerimizin ve işverenlerimizin kullanacağı, bilgileri bulacağı bir referans sitesi haline getirmeye çalışacağız. Şimdi web sitesi deyip geçmeyelim. Çünkü 1 Nisan 30 Nisan tarihleri arasında bizim web sitemizi kimler ziyaret etti diye merak etmiştik, bir çıktı verdi arkadaşlar. Ziyaretçi sayısı çok değil yani 335 kişi Türkiye den ziyaret etmiş. Ama beni daha çok ilgilendiren Azerbaycan dan 4 kişi, İngiltere den 3 kişi, Makedonya dan 3 kişi, Rusya dan 2 kişi, Umman dan 1 kişi, Gürcistan 1 kişi, Avustralya, Meksika, Tunus gibi ülkelerden sitemizi ziyaret etmişler. Demek ki 2010 kongresindeki kitapçık dağıtımı yerini bulmuş, ama orada eksiklerimiz var biliyoruz. İngilizce bir kısmımız var o yeterli değil şu anda, onu yeterli bir hale getireceğiz. Az önce Ersin Bey in de bahsettiği bu sektörel derneklerle ilişkilerimizi geliştirme amacına yönelik bir kere TTMD nin hem üye olarak, hem dernek olarak bütün etkinliklerine katıldık ve katılmaya devam edeceğiz. Ayrıca eğitim seminerleri kapsamında TTMD bize, derneğimizin yapması için bir yer ayırmıştı MTMD olarak onu gerçekleştirdik. 9. Uluslararası sempozyumda Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Forumu nu gerçekleştirdik. İSKAV ın mütevelli heyetine MTMD olarak üye olduk. Sektörel iş etiği ilkelerini dernek olarak imzaladık. HVAC kümelenme toplantılarına katıldık, katılmaya devam edeceğiz. İSKİD in merkezi sistemler komisyonunda görev aldık ve de herhalde uzun müddet birlikte çalışacağız. Bu arada sektörel dergilerde MTMD başkanı ve yönetim kurulu üyeleriyle ilgili 8 kere tanıtım veya röportaj yayınlanmış. Bunlar yaptığımız işlerin kısa bir özeti. Çok kısa bir özet olarak da planladık, iki dönem olarak planladık ama yapamadığımız işler de var. Onlardan da kısaca bahsedip konuşmamı bitireceğim. Şantiye el kitabı hazırlamayı düşünmüştük yapamadık. Bunu başaramadık inşallah önümüzdeki dönem yapacağız. Envanter çalışmamız vardı, bunu başaramadık. Bu bizim için çok önemliydi çünkü mekanik tesisat sektörünün boyutu nedir, envanteri nedir diye sorduklarında buna bir cevap veremiyoruz. Sempozyumda da söylediğim gibi 2010 yılı içerisinde inşaatçıların 18 milyar dolarlık iş hacmi var. Olsa olsa bunun %10-12 si mekanik 1. Oturum 4
müteahhitlerindir. O zaman 1,8 veya 2 milyar dolarlık iş hacmimiz var deyip geçiyorduk. Bununla ilgili İSKİD in bir envanteri vardı Vural Eroğlu ile görüşmüştüm, nasıl yaptıklarını, ne yaptıklarını öğrenmiştim ama bizim üyelerimiz tüm sektöre hitap etmediği için üyelerimiz arasında yapmanın çok doğru olmayacağını düşündük, daha profesyonel bir şekilde yapalım dedik. Orhan Turan dan kişi isimleri aldık sağ olsun bize yardımcı oldu görüşmeler yaptık ama geldiğimiz noktada bu olayı biz başaramadık. Biraz uzun bir çalışma gerekiyor. Üye hedefimiz vardı bu dönem yapacağımız genel kurul öncesi 45-50 üye hedefine ulaşmaktı. Çünkü biz biliyoruz ki şu anda derneğimize üye olabilecek kapasitenin Türkiye düzeyinde 130-150 civarında olduğunu hesaplıyoruz. Bunun hepsini kısa zamanda içimize almak mümkün olmayabilir. Ama en azından yarısını bu çalışmalara katma hedefimiz vardı bunu da gerçekleştiremedik. Evet, arkadaşlar yaptığımız ve yapamadığımız derneğimizin çalışmalarının kısa özeti bu. Şimdi yönetim kurulu başkan yardımcımız Sayın Recep Yıldız geleceğe dönük çalışmalarla ilgili kısa bir özet sunacak. Buyurun Recep Bey. Recep Yıldız: Merhabalar. Ersin abi bizim derneğin kuruluş amacını anlattı. Yaptıklarımız da derneğimizin dördüncü yılı ikinci dönemi bitmiş oldu. Beşinci yıl da denebilir. İlk kuruluş döneminde daha dernek olamadan önce bir yılımız vardı. Yaklaşık beş yıllık periyodlar dediğimizde birinci periyodu doldurmuş olduk. 2002 de TTMD nin Durusu da ki yapmış olduğumuz çalıştayında, o da TTMD nin geleceği ile ilgili vizyonu misyonu ile ilgili bir kurultaydı, oradan çıkan sonuçta da her iki yılda bir bu çalışmaları yapalım denilmişti, TTMD de bu geleneği belli periyodlarda yürütüyor. MTMD olarak da biz gelecek ilk 5 yılı tamamladık, kuruluş amacımız, yaptıklarımız özetini az önce kurucu başkanım ve şu andaki başkanımız sundu. Gelecek dönemlerde ne yapmamız lazım, gelecek beş yılın stratejisi yol haritası nedir, bunu zaten burada hep birlikte irdelemek için buradayız. Onun için çok fazla şey söylemeye gerek yok, ama sektörel dernekler olarak hemen hemen amaçlarımız zaten diğer platformlarda da, diğer derneklerde de, sektörel derneklerde de konuşuluyor. Ortak sorunlarımız, ortak çalışmalarımız var. Bunları da işin içine katarak gelecek dönemle ilgili beş yıllık yol haritası çıkartacağız bu çalıştayın sonunda. Burada benzer çalıştaylarda hemen hemen değişmez bazı başlıklar var. Bu başlıklar derneklerin profesyonelleşmesi veya derneklerin kurumsallaşması dediğimiz bir başlığımız var. O hemen hemen bütün derneklerin gelecek misyon çalıştaylarındaki başlıklardan bir tanesi bu kurumsallaşma da batıda benzer derneklerde neler olup bitiyor onları izliyoruz ama 1925lerde kurulmuş bir sürü dernek var batıda. Evet, bizim amacımız da belki batıda olduğu gibi bir sektörel saygınlığın arttırılmasıyla ilgili derneklerin vizyonunun da arttırılması belki ama işte onun için neler yapmalıyız onu görüşeceğiz. İkincisi üye menfaatlerimiz. Derneğe insanlar niye üye olsunlar, 1. Oturum 5
üye menfaatlerimiz var, yani derneğin saygınlığı var. Bu konuda da sektördeki diğer derneklerin yaptıkları yurtdışındaki derneklerin yaptıkları konuları, sektörel saygınlığın arttırılması veya kimlik kazanması konusunda da sizlerden alacağımız bilgilerle önerileri kaydedeceğiz. Üye menfaatlerinin oluşması için üyeler arasındaki bilgi paylaşımının iletişiminin arttırılması, hatalarımızın veya iyi olan yönlerimizin paylaşılması, hatalarımızın eleştirilmesi, etik kuralları imzaladık dedi İsmet başkanım. Etik kurallardan neler anlıyoruz. Etik kuralları imzalamak değil. Neler yapmamız lazım, uygulanması döneminde neler yapmamız lazım ve bunların dernek içindeki, sektörel derneklere düşen görevler, onlarla ilgili notlarımızı alacağız. Derneğimizin, üye menfaatleri derken, saygınlık derken tabi yurtiçi ve yurtdışındaki tanıtımı. Sektörel dernekte şu anda hemen hemen bütün derneklerden arkadaşlarımız burada. Birlikteliğimizi aşağı yukarı sağladık ama kamu ile ilişkiler, yurtdışı ile ilişkiler, benzer derneklerle ilişkiler, bunlarla ilgili iş birliği, temsilcilikler, bunlarla ilgili önerilerinizi bekleyeceğiz. Genel olarak da sektördeki iyi veya kötü, veya hoşumuza gitmeyen, hoşumuza giden adına ne dersek diyelim olayların, sektörel olayların dernek içerisinde nasıl paylaşılması gerektiği konularda görüş isteyeceğiz. Dernekler, evet kurumsallaşma dedik, profesyonel kadrolarla beraber olabiliyor diyoruz, bunlar içinde gelirlerimizin arttırılması lazım, MTMD üye sayımızın arttırılması lazım, katkı koyanların arttırılması, derneğe ikinci kişilerin üye edilmesi gibi kendi konularımız var. Çok güzel, son zamanlarda hepimizin çok hoşuna giden, Metin Duruk başkanım herhalde bahsedecektir, ortak bina bugünlerde sanıyorum yeni gelişmeler var. Sektörel birliktelik ortak yapı, ortak bina ile ilgili MTMD olarak neler yapabiliriz bir yeşil bina gibi. Bu çalıştayın amacı zaten gelecek dönemle ilgili sizlerin önerilerini alıp beş yıllık bir stratejik planı, bir yol haritası çıkartmak. Benim söyleyeceklerim de bunlar. Bunlarla ilgili güzel bir çalıştay hazırlayıp MTMD nin de bundan sonraki gelecek dönemine ışık tutacağına da inanıyorum. Teşekkür ediyorum hepinize katılımınızdan dolayı. İsmet Mura: Teşekkür ediyorum sayın Recep Yıldız. Arkadaşlar bizim yönetim olarak, yani birinci oturumunda yapacağımız sunumu da 15 dakika erken olmak kaydıyla bitirdik. Şimdi bir ara vereceğiz. 1. Oturum 6
(2. Oturum) İsmet Mura: Arkadaşlar ikinci oturuma başlıyoruz. Programımızda gözüktüğü gibi bu oturumda sektörel dernek başkanlarımız ve konuklarımız görüş, değerlendirmelerini ve önerilerini sunacaklardır. Şimdi 10 tane dernek başkanımız burada. İZODER başkanımız katılamadı. Diğer konuklarımızla 10 kişi oluyor. 1,5 saat gibi bir süre ayırmıştık. Ama şimdi süremiz daha genişledi, yarım saat ilave etmiş olduk üstüne. Rahat rahat konuşma ve eleştirilerinizi dinleme imkânımız olacaktır. İsterseniz şöyle yapayım, ben sırayla herkese söz vereyim. Tabii konuşmak istemeyen atlayabilir. Öncelikle İSKAV başkanımız METİN DURUK tan başlayalım. Buyurun Metin Bey: Metin Duruk: Teşekkür ederim sayın başkan. Değerli başkanlar, değerli MTMD üyeleri, değerli konuklar hepinize hoş geldiniz diyorum. Şimdi başlarken Ersin Bey in cümlelerinin içinde var olan sorunlara cevabı arıyoruz. Burada benim düşüncemi şöyle söyleyeyim. Kötünün her zaman kötüsü vardır. Kötü noktaya doğru gidilen bir sanayide, bir üretimde daha kötüsü ortaya çıkıyor, ondan sonra daha kötüsü ortaya çıkıyor, sonra hep birlikte çöküyorlar. Türkiye de bir asansör sanayi vardır, 200 ün üstünde üretici vardır benim bildiğim kadarıyla 250 civarında. Bir ara ben makine mühendisleri odasında çalışırken o şekilde veriler vardı. Şuanda baktığınız zaman asansör ihalesine çıktığınızda 4 veyahut 5 taneye inmiş durumda. Neden? Üst standartları savunanlar ortada kaldı. İklimlendirme soğutma klima imalatçılık derneğinde çalışırken de biz hedef olarak hep standartları yukarıya almayı hedeflemiştik. Ve bunun için de şuanda çok eleştirilmekle birlikte kalktık 3. Göz olarak EUROVENT i ortaya attık. Tehlikeliydi, sıkıntılıydı. Bazı firmalara öncelik verirmiş gibi bir hali vardı. Bu olayları değerlendirdiğimiz zaman şu anda EUROVENT in Türkiye ye inanılmaz bir güvenilirlik kazandırdığını ve Avrupa da 4. noktadayız. Klima santralları vs si EUROVENT sertifikalandırmasında 4. noktadayız. Bu neyi getirdi? Şuanda Türkiye tedarik merkezi oldu. Yani siz standartlarınızı yüksek tuttuğunuzda bunu dışarıdan kişiler algılıyorlar, algılayarak buraya geliyorlar. Şuanda açıkça söylemek gerekirse tüm üreticiler kalitesi yüksek olmak koşuluyla hepsi ful dolu. Para kazanıyor kazanmıyor ona karışmıyorum, o kısmına ayrı bir şey söylüyorum. O tamamen ticari uygulama ve kendini tanımlama olarak ama işin getirilen nokta olarak baktığımızda bu. Makine Mühendisleri Odasında ilk bu mesleki eğitim vs verilme safhalarından önceki tartışmalar sırasında profesyonel mühendisliği savunuyorduk. O zaman gençler lord mühendislik, elit mühendislik vs. diyerek bizi inanılmaz eleştirmişlerdi. Sonuçta neyle karşılaştık? Mühendisler arasında daha okulu yeni bitirmiş çocuğun attığı imza ile üst 2. Oturum 1
düzey tasarımcının attığı imza arasında hiçbir fark yok. Gelinen nokta bu. Şimdi tüm dernekler olarak yapmış olduğumuz çalıştayda ve stratejik yol haritası çalışmasında belli zaaflı noktalarımız ortaya çıktı. Bunlardan en önemlisi bizim tasarımcı kadrolarımızın güçlendirilmesi. Tasarımcı kadrolarımızın güçlendirilmesi ve onların özel desteklenmesi onların özel örgütlenme modellerinin geliştirilmesi yönünde önümüzdeki günlerde kümelenme projesi için de çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Tasarımcıları güçlü olmayan bir yer, mekanik tesisatçıları güçlü olmaz. Mekanik tesisatçıları güçlü olmayan bir yerde üretimde dünyaya açılımımız güçlü olmaz. Hepsi birbirine bağlı. Bunların standartlarının yükseltilmesi lazım. Standart yükseltmeyi hedeflemediğimiz sürece kötünün daha kötüsünü üretiriz. Ersin Bey in söylediği şekliyle anlamadığımız bir kaos ortamı içinde üretim yapıyoruz diyor. Peki, aynı mekanik müteahhitler bir dışarıya gittiklerinde nasıl üretim yapıyorlar onun cevabını versinler. Şuanda onlar dışarıda da üretim yapıyorlar. O zaman burada ikili bir üretim yapılma noktası var Türkiye de üretim yapılma noktası ile dışarıda üretim yapılma noktası. Standartların yükseltilmesi lazım, standartları takip edilen 3.gözün mutlaka savunulması gerekiyor. Şimdi TAB dedik vs. dedik, onun üzerinde hala çalışıyoruz devam edeceğiz, sonuna kadar da devam etmek zorundayız test-ayar, balancing vs. commissioning. Bu konularda kendimize yük olarak görürsek tasarımcılar veyahut mekanik tesisatçılar, kendi kuyumuzu kazmış oluruz. Kaliteyi hem yükseltelim diyoruz hem de bizi kimse kontrol etmesin diyoruz. İkinci bir kontrol mü ortaya çıkacak? Ya yandan bir şeyler yazacaklar onları düzeltmeye mi çalışacağız? gibi olayları yorumlamalar başladı. Açıkça yani dillendirilmese bile hissettiriliyor görüşmeler sırasında. Bu tasarımcıların ve mekanik tesisatçıların ama özellikle mekanik tesisatçıların uluslararası bazlı da yürümemiz gerekiyorsa o standartların savunulması konusundaki tavizsiz çalışmaları bu sektörün büyümesi ve gelişmesi için esas olacaktır diyorum. Ortak bina konusunda İSKİD in getirmiş olduğu bir öneriydi. Ortak bina İSKİD in gerçekten çok gurur duyuyoruz. Kendi imkânlarıyla ve üye aidatlarıyla ve diğer çalışmalarıyla inanılmaz bir bütçeye gelmiş durumdalar ve bütçe fazlalığı veriyorlar. Bütçe fazlalığı dolayısıyla Orhan başkan kendisi İMSAD ın başına geçip ortak bina yapacağım diye yola çıktı biz de hemen Orhan ortak bina yapmayı önerdiyse biz de İMSAD a üye olalım demiştik. Sonra bizi yarı yolda bıraktı, şimdi o ortak binayı ona yaptıracağız. Şimdi o anlamda ortak bina için ilk çalışmalarımız başladı, derneklerimizin imkânları var. Kaç dernek katılır ne kadar katılır bunun çalışmaları sürüyor ortak bina için bir komite oluşturuldu ve çalışmaya başladı. Ben özet olarak söyleyeceğim: seviyeyi yükseltmediğimiz sürece haksız rekabetin önüne geçemeyiz. Seviye standartta tanımlanır. 2. Oturum 2
Standardın da 3.gözler tarafından takip edilmesi gerekir. Benim mekanik tesisatı için ve tasarımcılar için söyleyeceğim bu, teşekkür ederim. İsmet Mura: Teşekkür ediyoruz Metin Duruk. TTMD başkan yardımcımız buyurun: Hırant Kalataş: Herkesi saygıyla selamlıyorum. Öncelikle başkanımız Sayın Gürkan Arı bir nikâh törenine katılması gerektiği için katılamadı, onun yerine ben katılma şansı buldum. Burada olduğum için de ayrıca mutluluk duyuyorum. Tabii MTMD de bizim açımızdan TTMD açısından bir evlat gibi bir taraftan bakarsanız çünkü bir komisyon olarak TTMD nin bir komisyonu olarak daha sonra dernekleşip henüz de daha 5 yaş çok genç bir yaşta. Ersin bey kuruluş safhasını anlattı, İsmet bey bugüne kadar yapılanları anlattı, Recep bey bir parça yapılacaklardan bahsetti ama daha 5 yıl için böyle bir envanter yapmak bana sorarsanız çok erken. Ersin abi konuşmalarda yapısal bozulmadan bahsetti. Bunun özellikle tesisat müteahhitliğinde çok yüksek (ekstrem) safhalara ulaştığını söyledi ama bana sorarsanız bu sadece müteahhit sektörün sadece bizim sektöre özgü değil, özellikle sektörün müteahhitlik kısmına özgü değil. Hatırlayacaksınız geçen aylarda bizim TTMD nin kongresini yaptık, orada bir arkadaşımız bir üyemizle temiz tesisat mühendisleri derneği kurmak üzere veya bu hale dönüştürmek üzere bir gayret içindeydi. Aslında söyledikleri yanlış değildi, doğru tespitlerdi. Hepimizin de belki katılabileceği tespitler. Fakat benim kendisine özellikle şahsi konuşmalarımızda vurguladığım şu oldu yani toplumun genel problemlerini dernekler üzerinden çözemeyiz. Derneklerin böyle bir misyon edinmesi bana sorarsanız yanlış olur ve biraz da boşuna bir çaba olur diye düşünüyorum. Çünkü sonuçta içinde bulunduğumuz toplumun sosyal yapısı bizleri, günlük yaşantımızı etkiliyor, yaptığımız işi etkiliyor. Onun için bunu tabii ki olduğu gibi kabullenelim, hiçbir şey yapmayalım anlamında söylemiyorum. Ama dernek olarak bu olguları kabul edip bunun çerçevesi içinde biraz önce Metin Bey in bahsettiği mesleki standartları koyup mesleki standartları belirli seviyelere getirip, mümkün olduğu kadar bunların propagandasını yaparak belki bir parça rekabeti daha uygun koşullara dönüştürmek söz konusu olabilir. Bu amaçla tabii örneğin TTMD nin yurtdışı ilişkileri TTMD açısından çok faydalı oluyor, bir ASHRAE ilişkisi, bir REHVA ilişkisi Mekanik tesisat müteahhitliği konusunda böyle bir yurtdışı ilişki söz konusu mudur, oralarda neler yapılmaktadır? Orada bu konunun altyapısı nasıl oluşturulmuş durumda? Bir takım biliyorsunuz bu ay Avrupa Birliği adaptasyonuyla ilgili bir sürü şeyler var. Acaba kamusal birtakım düzenlemeler mevcut mudur? Bizde eksik midir Bence MTMD nin belki bu konuda bazı çalışmalar yapması, biraz önce bahsedilen sadece iş yapım standartları değil aynı zamanda taahhüt ile ilgili (sadece mekanik taahhütle değil belki genel olarak) taahhütle ilgili 2. Oturum 3
bazı düzenlemelerin Bayındırlık Bakanlığı aracılığıyla ülke gündemine gelmesi gibi bir takım faaliyetler de olabilir. Bütün bunları yapmak için biraz önce (yanlış hatırlamıyorsam) İsmet Başkan söyledi üye sayısının bana sorarsanız süratle artırılması gerektiği düşüncesindeyim etkinliğin artabilmesi için. Yine dile getirilen konulardan envanter konusu çok önemli çünkü bizim sektörün ben inanıyorum ki bir otomotiv sektöründen daha büyük bir sektördür malzemesiyle, iş yapımıyla ve satış sonrası hizmetleriyle. Ancak bu hak ettiğimiz büyüklüğü biz vurgulayamıyoruz dile getiremiyoruz çünkü biz de bilmiyoruz. Şimdi nereden sen böyle söylüyorsun dediğinizde atıyorum ben de yani, hissediyorum, böyle olduğunu düşünüyorum. Çünkü herhangi bir ölçümünü yapmadık ama yurt dışında katıldığım bazı kongrelerde toplantılarda bu gibi söylemleri duydum. Yani dünya ölçeğinde HVAC ın 2. Sırada gelen bir şey olduğunu duydum. Dolayısıyla bunu bir şekilde yapmamız lazım belki derneklerin ortak bir hareketi yani sadece MTMD nin sırtına da yüklenmeden ortak bir hareket olarak da yapılabilir ama bir şekilde bunu da gerçekleştirmemiz gerekir diye düşünüyorum. Ben bu safhada bunları ifade etmek istiyorum, teşekkür ederim. İsmet Mura: DOSİDER Başkanımız Sayın Celalettin Çelik buyurun. Celalettin Çelik: Teşekkür ederim sayın başkanım. Değerli başkanlar, değerli dostlarımız, öncelikle ben 5.yılı doldurmuş olmamızdan dolayı tebrik ediyorum. Aslında biraz önce balkonda sohbet ederken işte bu dernekler yapılarla ilgili emsal aldığımız pek çok derneğin Avrupa da, Dünyada 100 yılı dolduran ya da 50 yılı geçmiş bir tarihçeleri olduğunu görüyoruz. Bu yakın geçmişte hepimiz kendi çevremizde bir takım işler yaptık ama tabii ki hedefimiz hep daha iyisi olduğu için ve bu yapılar olduğu için tabii ki öz eleştiriyi sağlıklı bir şekilde getiriyoruz. Benim genel olarak sektörel yapımızı gördüğümde incelediğimde yaşadığımda aslında sektör olarak diyalog, organizasyon açısından yani pek çok farklı sektörlerden daha ileri olduğumuzu ben görüyorum. Bu bakımdan da başta TTMD olmak üzere, çünkü hepimiz bir ölçüde de aynı zamanda TTMD nin üyesiyiz. Diğer derneklerin bunda ciddi bir katkısı olduğunu düşünüyorum. Konuyu kendi derneğim DOSİDER deki (yaklaşık 3,5 yıl oluyor) edindiğim birkaç konuyu sizlerle paylaşmak isterim. Gördüğüm şu gerçekten bir derneğin yapısı, yönetim kurulu vs. var ama birkaç kişinin üzerinde bu gidiyor ve bu da belki de doğal. Yani başkan, sekreter ve aktif birkaç yönetim kurulu üyesi bir derneğin o dönem içindeki aktivitelerinde çok belirleyici oluyor. Yani kurumsallaşma, profesyonellik tabii ki çok önemli ama temel şey derneğin çekirdek yapısının ne kadar aktif, ilgili ve konuya zaman ayırabilmesiyle ilgili bir durum burada söz konusu. Ve bu çekirdek yapının yönlendirmesiyle derneğin o dönem içindeki seyri aşağı yukarı ortaya çıkıyor. Yine 2. Oturum 4
benim çok önemsediğim komisyonların çalışmaları. Eğer sağlıklı bir komisyon yapısı varsa dernek komisyonları ve bunlar hani üyelerinin geniş bir katılımlarıyla bu komisyonlar oluşabildiyse üyeleri firmaların konuyla ilgili çalışanlarının bu komisyonlarda görev alması ve buradan fikir üretmesi; ya da yönetim kurulundan verilen görevleri burada doğru ve aktif zamanında yapması gerçekten gerek yönetim kurulunun işini çok rahatlatıyor ve derneğin vizyonunu son derece genişletiyor. Bu anlamda komisyonların yapılarının mutlaka gözden geçirilmesi ve dernek gerçeğine, yapısına, organizasyonuna uygun komisyonların oluşturulması ve bunların işlerlik kazanması derneğin gelişimi açısından son derece önemli bir husus olarak görüyorum. Yine örneğin kendi açımızdan DOSİDER olarak faydalı yaptığımız bir uygulamada belirli dönemlerde herkes gibi sizler gibi bizler de kendimize neredeyiz nereye gidiyoruz sorusunu sorma noktasına geliyoruz çok sağlıklı bir durum bu aslında. Son bir çalıştay düzenledik, bu çalıştayda da üyelerimizin geniş katılımını da sağladık ve profesyonel bir moderatörle iki çalıştay şeklinde bunu sürdürdük ve bir eylem planı ortaya çıkardık. Bu eylem planı gerçekten tüm üyelerin de katkılarıyla ortaya çıktığı için son derece güzel çalıştı ve bunun sonuçlarını dernek olarak kendi hedeflerimizin belirlenmesi ve bunların yapılacak aktivitelerin birlikte ortaya konması açısından son derece ve takibi açısından faydalı oldu. Yaşadığımız en önemli sorunlardan biri belirli ortamlarda çok iyi niyetle ve güzel fikirlerle masaya oturabiliyoruz hatta bir takım güzel kararlar da alabiliyoruz ama bunun uygulamaya dökülmesi birileri tarafından kontrol edilerek belirli bir motivasyonla bunların sürekliliğinin sağlanabilmesi gerçekten ciddi bir sorun oluyordu. Yani bu dışarıdan bir moderatörün bu konuda daha profesyonelce bizi ilgili komisyonlarımızı yönlendirmesiyle biz bu konuda önemli bir adıma attığımızı düşünüyorum. Yine envanter konusu hep her dernekte tartışılan konular. Burada sanıyorum yine bir takım firmaların, üyelerin buna katılımında bir takım sorunlar çıkabiliyor, bunun da nedenlerini biliyoruz bunun belirli bir gizlilik içerisinde yapılacağı, sadece sonuçlarının ortaya çıkacağı şeklinde bir netlik oluştuğu zaman, üyelerin envantere katılımı ve doğru bilgilerle katılımı daha mümkün olabiliyor. Biz kendi açımızdan Nilüfer Hocamızın da katkılarıyla noter üzerinden yani üyelerimizin tek tek bildirimini bilmeden fakat toplam kümülatif rakamları ortaya çıkarılarak bir envanter modeli oluşturduk ve bu model bir şekilde işliyor. İSKİD de sanıyorum bu konuda hatta çok daha onların yapıları çok kuvvetli bu konuda. Yani bir şekilde üyelerin envantere katılımının belki kendi gizlilik prensiplerini de zedelemeyecek bir yolun bulunmasıyla böyle bir teşvik yapılabilir bir envanter çalışmasında da yol alınabilir diye düşünüyorum. Yine derneklerin en önemli konularından biri kamu kurumlarıyla ve bakanlıklarla olan ilişkileri. Bu konu bir ölçüde tabii ki doğal bir takım derneği ilgilendiren temel konularla bağlantılı olacak ilişkilerinin 2. Oturum 5
yönlendirilmesi çok önem arz ediyor. Yani hani bu anlamda çıkan birtakım yönetmelik yasalarda daha sonra arkadan tepki veren yerine çıkma sürecinde bu süreçlerde içinde bulunarak bunlarda yönlendirici olmak çok daha anlamlı aslında yani bizim kanaatimiz geçmişte belki çok daha sıkı, bürokratik ortamlar vardı. Şuanda aslında Ankara ve işte muhatap olabileceğimiz bakanlıklar ya da kurumlar, bu tip diyaloga da eskiye göre daha açıklar. Yani bizim izlenimimiz o. Bu konuda da oluşturulabilecek bir sistematikle derneğin kamu kurumlarıyla diyalogunu daha sağlıklı hale getirmek ve buradan yine sektörel anlamda olumlu sonuçlar çıkarmak mümkün olabilir diye düşünüyorum. Aslında bütün derneklerin temel hedeflerinden biri: o derneğin üyesi olmanın bir ayrıcalık olarak hissettirilmesi üyelerine. Aslında MTMD nin de bu konuda mevcut üye profiline bakınca önünün çok açık olduğunu ve imkânlarının geniş olduğunu, bunu üyelere ve yatırımcıya, kamu kurumlarına, bunu ne kadar yansıttığı sürece yani bir yatırımcının MTMD üyesi bir firmayla çalışma tercihini, iştahını burada artırmak. Yine muhatap olarak kamu kurumlarının MTMD yi kendisine muhatap alması sürecini hızlandırmak mutlaka imaj olarak da derneğin vizyonu açısından da çok faydalı olacağı kanaatindeyim. Şimdilik bu notlarım kadar, daha sonra yine konuşuruz. İsmet Mura: Teşekkür ediyorum Celalettin Çelik. İSKİD Başkanımız Levent Aydın, buyurun. Levent Aydın: Hepinizi saygıyla selamlıyorum. Böyle güzel bir ortamda olmaktan dolayı mutluluk duyuyorum. İsmet başkanım açılış konuşmasında sivil toplum örgütlerinin güven katsayısını %51 olarak açıkladı. Bence bu çok üzücü bir şey. Ben kendi örgütü içinde, diğer sivil toplum örgütleri arasında, toplum nezdinde ve hatta devlet kademeleri nezdinde saygınlığını kazanmamış, güven kazanmamış sivil toplum örgütlerinin başarılı olacağına inanmıyorum. Örgütlerimizin güveni ve şeffaflığı açısından öncelikle büyük çabalar sarfetmemiz gerektiğine inanıyorum. Biz İSKİD olarak bu konuda bir takım çalışmalarımız var, bilgi vermekte yarar görüyorum. Özellikle bizim birkaç senedir devam eden Piyasa Denetimi ve Haksız Rekabet Komisyonumuz var. Bu komisyonumuz öncelikle kendi üyelerimiz arasında ama daha sonra da sektörümüz içindeki haksız rekabete engelleme yolunda, bu noktadaki şikâyetleri, problemleri inceleme yolunda çaba sarf ediyor. Sayın metin başkanım bu konuda daha eski bilgileri verebilir. Bir de ISKAV önderliğinde hazırlanan etik ilkelerine üyelerimizin büyük bir bölümü imza koymuş durumda. Şeffaflık ve güvenilirlik açısından dönem dönem bazı çalışmalar yapıyoruz. Geçtiğimiz dönemde mesela soğutma grubuyla ilgili teklif standartları konusunda bir komisyon oluşturduk. Verilen tekliflerde 2. Oturum 6
müşterilerimizi yanıltmamak, yanlış yöne yönlendirmemek açısından hangi standartların konulması gerektiği ve müşterilerimize hangi bilgilerin objektif olarak verilmesi gerektiği konusunda üyelerimizden oluşan bir komisyon oluşturduk ve birtakım standartlar belirledik. Dolayısıyla burada amacımız hem müşterilerimize, sektörümüze ve toplum karşı şeffaflık ilkesini uygulayabilmektir. Yine Bayındırlık Bakanlığı nezdinde birtakım çalışmalar yapıyoruz. Bayındırlık bizim fiyat tanımlarındaki yanlışlıkların düzeltilmesi, daha doğru tanımların yapılması konusunda faaliyet gösteriyoruz. Bu konuda da soğutma grubu ve hava kanalı komisyonumuzun çalışmaları var. Ve görüyoruz ki gerçekten devlet nezdinde de bu tür çalışmalar yaptığımız zaman büyük bir alkışla karşılanıyoruz. Ve beklediğimizin üzerinde ilgi görüyoruz. Bir diğer vurgulamak istediğim konu var: Recep bey ile beraber yemek yeme fırsatı buldum. Ben de İSKİD in bir önceki döneminde saymanlık görevini yürütmüştüm ve MTMD nin finans kaynaklarıyla ilgili biraz sohbet ettik. Daha önceki konuşmacının ifade ettiği kurumsallaşma noktasındaki bence en önemli kriter finansal kaynaklarının sağlanmasıdır. Finansal kaynaklarını sağlayamayan örgütlerin kurumsallaşması mümkün değildir. Metin başkanımın da ifade ettiği gibi biz İSKİD te oldukça ciddi denilecek kaynaklarımızı oluşturmuş durumdayız. Bence MTMD nin de biraz önce Recep beyin ifade ettiği gibi üye sayısının artırılması, her firmadaki üyenin artırılması, aidatların yükseltilmesi gibi finansal kaynaklarını muhakkak yükseltmesi ve bu doğrultuda kurumsallık noktasında çalışmalarını devam ettirmesi lazım. Yine Celalettin başkanın ifade ettiği gibi ben diğer örgütlerle sivil toplum kuruluşları, özellikle devlet kademeleriyle olan ilişkilerinin çok önemli olduğuna inanıyorum bütün örgütlerimiz açısından. Bazen öyle çalışmalar oluyor ki, biz birbirimize çok yakın örgütleriz, hem aynı örgütlerin üyesi olan çok üyemiz var hem birbirimizle işler yapıyoruz, aynı çalışmaları bir sürü kardeş teşkilatın yaptığını ve hepimizin ayrı ayrı emekler harcadığını görüyoruz. Bence bütün sektörel derneklerimizin daha fazla yakınlaşması, daha fazla bir araya gelmesi ve kendi çalışmalarını diğer derneklere sunabilmesi lazım. Emeklerimizi daha az emekle daha çok verim elde edebilmemiz lazım, şimdilik notlarım böyle, teşekkürler. İsmet Mura: Teşekkür ediyorum Levent Başkanım, aynen de katılıyorum; hava kanalları ile ilgili çalışmanız var, bizim de var; keşif özeti ile ilgili çalışmanız var, bizim de var. Demek ki İSKİD ile daha yakın bir çalışma içerisine girmemiz gerekiyor. Evet, Sayın Kani Korkmaz. Kani Korkmaz: Teşekkür ederim sayın başkan. Şimdi TTMD değişik çalışmalar yürüttü zaman içerisinde. Oradan da çok değişik sayıda derneklerimiz ortaya çıktı. Şimdi bana gelinceye kadar dernek başkanlarının ifade ettiği şeyler konusunda biraz farklı şeyler 2. Oturum 7
söylemek istiyorum. Ersin bey çok güzel bir tespit yaptı aşağıya doğru gidiyor diye. Metin bey de her zamanki iyimserliğiyle bunları bunları yapacağız, hedef doğru noktaya gidecek tespiti yaptı. Şimdi burada bu ilişkilerdeki samimiyeti sorgulamamız gerekiyor. Kutsal amaçlar ortaya koyuyoruz, her toplantıda kutsal amaçlar: ahlâk, etik değerler, teknik değerler. Bizim görevimiz tek başına bu mu acaba? Burada samimi miyiz? Bu birlikler bir noktada çıkar birlikleridir. Bu çıkar birlikleri kendi içerisindeki ilişkilerinde samimiler mi? MTMD yi konuşuyoruz. Diğer derneklerin neleri yaptıklarını konuşmamız tabii ki mümkün ama MTMD ye bir eleştirel gözle bakmalıyız. Nedir bu? Ben dışarıdan baktığım zaman MTMD de gördüğüm şey şu: seçkinci. Kendi ilişkileri içerisinde, iletişimde, güvende, ortak çalışmada bir samimiyet sorgusu yapmalı. TTMD den bir komisyondan ayrılarak bir dernek oluşturuldu, bu derneğin kapasitesi bu noktada 5 yılda kalmalı mıydı? Bu soruların sorulup burada bunun cevabının verilmesi gerekir. Çok iyi şeyler yaptı, çok güzel şeyler yaptı diye söyleyebiliriz, ben de bunların hepsine katılıyorum, gerçekten çok güzel şeyler de yaptı. Ama eleştirmezsek, hedef göstermezsek, sayı bilmezsek olmaz. Bir soru sordum ben, yani samimiyeti söylerken onun için söylüyorum. Burada 20 kişisiniz 30 kişisiniz MTMD olarak. Peki ne kadar iş yaptınız? Bunu biz bilmeliyiz, bilmezsek bu pazar içerisindeki payınızın ileriye dönük olarak 5 yılı nasıl planlayacağınız konusunda bir sözümüz olamaz. Diğer bir konu da Türkiye nin geneline bakarak bir yargı ortaya koymak gerekiyor. Gerçekten bu ülkede sermaye kaydı. Yeni bir sermaye yapısı oluşuyor. Bunların da bir anlayışı var. O anlayış ne? Bizim delikanlıya yaptıracağım. Benim yakınıma işi gördüreceğim. Böyle bir anlayış varken işte Ersin Bey in söylediği nokta aşağıya doğru gidiyor olmasının temelinde bu yatıyor. Bu işler kolay değil. Başka ülkelere 100 yılda 200 yılda bu işleri çözmüşler ve bir kültürlerini oluşturmuşlar. Evet, bizde de şuanda bir kültür var. Ama o kültür gerçekten sorgulanması gereken bir kültür. Biz bunları sorgulamadan şurayla ilişki kuralım, bunu yapalım bunları hep söyleriz ama hiçbir şey değişmez. 100 yıl söyleriz olmaz. Bunun bir çıkar birliği olduğunu ve hangi mücadeleyi hangi noktalarda yapması gerektiğinin tespitini yapmak gerekiyor. Ya bütünleşerek içerisinde yer alacağız bütünleşeceğiz, bütünleştiğimiz zaman zaten sorunumuz yok. Başta derneğin amacı konusunda söylediğimiz gibi demokrasiden, insan haklarından bahsediyorsak, o zaman başka zeminin üzerindeki mücadeleyi nasıl yapacağımızın kararını vermemiz gerekir. Bu konularda daha çok zihin yorumu yaparsak doğru olacağını düşünüyorum, teşekkür ederim. İsmet Mura: Teşekkür ediyorum Kani Korkmaz, eleştirilerinize. Yalnız seçkinci diye tabir kullandınız ben onu pek anlayamadım. 2. Oturum 8
Kani Korkmaz: Ben dışarıdaki algıyı söyleyeyim üye kayıt kabul etmiyorlar, seçkinci bir yapıya sahipler, bu seçkinci yapı kendisini en iyi işi ben yaparım, en iyi beceri bendedir, benim dışımdaki insanların becerisi yoktur gibi algılanıyor, onu söylemek istedim, benim yargım değil bu, dışarıdan bakış açısıyla olan yargıyı söyledim. İsmet Mura: Sayın Vural Eroğlu, buyurun. Vural Eroğlu: Müsaade ederseniz ayakta konuşmak istiyorum, ufak bir sunum hazırladım. Merhaba arkadaşlar, böyle ciddi ve çok sıcak, düzenli bir ortamda bulunmaktan son derece mutluyum. İlk defa bir MTMD toplantısına katılıyorum. MTMD Üyesi deyince hakikaten net müteahhitlik yapan firmaları algılıyorum. Proje müteahhitçi, bayii müteahhitçi, imalatçı müteahhitçi, akraba-eş-dost müteahhit, şöyle önüme oturdum yazdım 9 10 çeşit müteahhit çıkıyor. Tesisat müteahhidi çıkıyor, ben onu algılıyorum ve hakikaten de onu görüyorum. Belki de seçkincilik buradan katlanıyor, yani daha doğrusu buradan ortaya çıkıyor. Şimdi ben 1 tane öneri yapacağım. Önce insanı inceleyeceğiz. Biz hizmet üreten bir sektörüz. Bizi kullanacaklar, bizden istifade edecekler ihtiyaç duyanlar, bir insan. Biz insanı oturup incelediğimizde sektörümüzün de ihtiyaçlarını ortaya çıkarmış olacağız diye düşünüyorum. İnsanların yaşamlarını, hayatlarını yaptıkları tercihler yönlendiriyor. Hakikaten insanlar diş macununu tercih ediyor okulunu tercih ediyor, mesleğini tercih ediyor, eşini tercih ediyor, çocukları için çok şeyler tercih ediyor. Bu tercihin ne kadar isabetli olduğu o insanın hayat seviyesini belirliyor, yukarı doğru çıkartıyor. Demek ki insan tercih eden bir mekanizma. Demek ki bizim sektörümüze ihtiyaç duyanlar da insanlar olduğuna göre, demek ki onların da bir tercih nedenleri var. Biz bunların tercihlerine nasıl ulaşıyoruz? Bizim sorgulamamız gereken şey bu, nasıl tercih ediyor? Bir yatırımcı olması lazım, bir defa hepimizi hareketlendiren kişi yatırımcı. Bu yatırımcı mekanik ile ilgili bir iş yapacağı zaman önce yanına bir projeci alıyor. Mimarlara filan girmiyorum, sadece bizim bölüme atlıyorum. Eğer gerekirse bir danışman alıyor, yoksa zaten projeciyle bu yolu birlikte yürüyoruz. Yapılıyor projeler, iş tercihe geldiği zaman şu üçlü şey kuruluyor. Bir proje firmasındaki kişi, yatırımcı, danışman ve de yatırımcının yanındaki, etrafındaki insanlar. Oturuyorlar, mekanik müteahhidi seçmeye çalışıyorlar. Nasıl? Fiyat. Başka? Rekabet değil hayır, eş dost, akraba o işi yapmış insanların niyetlerini alarak, duygularını alarak. Peki, biz ne yapıyoruz, burada MTMD ne yapıyor? MTMD yi eleştiriyorsak ona bakalım. Ve burada sübjektif bir alan başlıyor, tamamen duygusal bir alan. Hiçbir veri matematik, metrik herhangi bir ölçek yok. Ve bu şartlar altında bu karar veriliyor. İştirakçi firmaların geriye doğru olan metrikleri mevcut değil. Yani bir firmanın finansal yapısı, yaptığı fire, mühendis sayısı, işi ne kadar hızda 2. Oturum 9
bitirdiği, belgeleri. Veya bazı metrikleri varsa o metriklerde kendilerine ait doğrulanmamış metrikler, doğruluğu yok, ışık tutmuyor buna. Şimdi doğru bilgiyi üretmek için yani bu tercihleri oluşturacak doğru bilgiyi üretmek için ortak aklın devreye girmesi lazım. Ortak akıl işte bu biraz da. Benim önerim budur. Yani STK ların kendi aralarında derecelendirme kuruluşlarını oluşturulması lazım. Reyting kuruluşları oluşturması lazım. Reyting kuruluşları içerisinde bütün sivil toplum kuruluşlarındaki yetkililer bir araya gelir, ekonomik kökenli, yönetim kökenli sevk ve idare, teknik her türlü insanlardan bir komite kurar ve bu insanlar standartları belirler, o standartlara göre isteyen firmalar buraya iştirak eder. Metin Bey biraz evvel bu konuya değindi. Bir 3. Gözü oluştururlar burada. Mesela buna bir örnek: KGS. Türkiye beton imalatçıları birleşmişleri KGS yi oluşturmuşlar, Kalite Güvence Sistemi. Bu sistem bütün vilayetlere gidiyor, valiliklerde ve belediyelerde kendi betonlarını, kendilerine üye olan firmaların betonlarının kullanılması için bütün güvenceyi veriyorlar ve onları denetim altında tutuyorlar. Bütün numune örneklerini alarak. Onun için bizler de iklimlendirme sektörü için bir İKLİMLENDİRME GÜVENCE SİSTEMİ bir İGS sistemi yapmamız lazım. Bu yalnız mühendisler, müteahhitler derneği için değil ama müteahhitler derneğinin çok ihtiyacı olduğunu biliyorum. Mesela şu anda VRF ile merkezi iklimlendirme sistemi arasında böyle bir kargaşa var, onun için böyle bir kurula %100 ihtiyaç var arkadaşlar. Ve bu aslında MTMD nin de çok güzel bir gelir kaynağı olur. Neden derecelendirme, neden reyting? Sektördeki fiyat temelli rekabetin hangi kalite tavizlerine neden olduğunu çok iyi ortaya koyarız. İkincisi hizmet veren kuruluşların yeterlilikleri hakkında sektöre çok net bilgiler veririz. Bizim üyemiz olan İGS den yetkilenmiş bir firmanın bütün karnesi bellidir. Şimdi EUROVENT belgesi var ve EUROVENT belgesinin altında altı tane madde var ve onların da dereceleri var, her 6 maddenin içinde 4 tane derece var. Her EUROVENT belgeli firma yüksek belgeye sahip demek değildir. Onun içerisinde derecelere bakmak lazım, yani dünyanın ekonomik yapısında derecelendirme sistemi hakikatken çok elzem bir ihtiyaç. Hele müteahhitler için ucuz müteahhidin yapacağı iş de daha yüksek fiyatta, ucuz fiyatla yapacak müteahhit ile yüksek fiyatla yapacak müteahhidin risklerini hesaplanabilir hale getiririz. Bir ev kiralar gibi, o kira bedelini değil, işletme bedelini öğreniriz onlardan. Sektörün ortalama fiyat ve kârlılığını artırır. Herkes kendini yükseltmek için bu İGS nin verebileceği sistem içerisinde oraya doğru hareket etmeye başlar. Metin Bey in söylediği EUROVENT gibi herkes diğerini yükseltmeye çalışıyor imalatçılarda, onun için Türkiye kazanıyor. Ve orta doğunun üretim merkezi halinde 2. Oturum 10
şu anda. Sektörel ortalama kaliteyi artırır, lütfen bir sayfa daha, sektör düzenleyici kuruluşların sektörün geleceğine yönelik stratejik planlarına destek olacaktır. Ve de bizim sektörümüzün saygınlığını artırır. Recep Başkan devlet ihalelerini söyledi, orada yokuz müteahhitler olarak. Müthiş işler dönüyor arkadaşlar orada. 600 yataklı bir hastane 20 milyon Euro. Mekanik tesisat. Hiçbiriniz orada yoksunuz. Orada olan arkadaşlardan birçoğu hakikaten layık olmayan arkadaşlar. Onların özellikleri öyle olmasından kaynaklanıyor, onlar öyle olduğu için o işleri alıyorlar. Hâlbuki İGS nin vereceği bir belge gidip Bayındırlık Bakanlığı ile bu kuruluşu kabul et, bunun üyelerini kullan, not ortalamasını koy dendiğinde o alanda da ciddi bir şekilde düzelme kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Ve de etik kuralların etkili olduğunu, etik kurallarımız var, bir belgemiz var ama dereceleri, sınıflaması yok. Bunları da yaparsak ne kadar neye uyduğumuzu da görmüş oluruz. Sonuç: iklimlendirme sektöründe derecelendirme komitesi muhakkak bulundurulmalı, metrikler ve şartnameler dernekler tarafından oluşturulmalı, ona göre bu ölçümler yapılmalı ve de sektörümüze ihtiyaç duyanlara bizi kullanım kolaylığı sağlamalı, isabetli ve doğru işler yapmaları için. Arkadaşlar, bence bu zincirin en zayıf halkası burası. İklimlendirme güvence sistemimizin olmaması, bunu muhakkak gidermemiz lazım ki zincirimiz sağlam olsun. Hepinize çok teşekkür ediyorum. İsmet Mura: Sunum için Vural Eroğlu na teşekkür ediyoruz. Orhan Turan a söz vereceğim. Orhan Turan: Aslında çoğu şeyler söylendi. Ben başka bir noktaya vurgu yapmak istiyorum. Çünkü hepimizin konuşmasında şunu vurguluyoruz burada hakikaten hepimiz üretim üssüyüz hakikaten çevremizde, ben de yaptığımız bazı şeylerin özetlerinden sizlerle paylaşmak istiyorum çünkü hakikaten çevremizde çok ciddi bir şey var fakat bu katma değer ve şey bizim sektörümüze ve ısıtma soğutma klima sektörüne kalmıyor, bazı şeyleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Mesela bu biz İMSAD olarak Halkbankası yla evini yenile kampanyası yaptık. Orada bir fon oluşturduk. O fonla da bizim yapı sektörünün, yapı malzemeleri sektörünün durum tespiti ve gelecekteki şeyi nedir diye bize bir rapor yap dedik. Yaptı, oradan çıkan özetlerin bazılarını sizlerle paylaşmak istiyorum çünkü sizi de ilgilendiriyor. Mesela buradan baktım Batı Avrupa nın inşaat sektörü önümüzdeki 5 yılda 1,4 büyüyecekmiş inşaat sektörü. Fakat bizim bölgemize bakıyorum Afrika, Ortadoğu %6. Tabii o zaman bunları yaparken Kuzey Afrika daki olaylar dikkate alınmamış herhalde. Kuzey Afrika %6, doğu Avrupa, Rusya, Türkiye 7,2. Asya Pasifik 7,9 yani inşaat sektörü önümüzdeki süreçte çok ciddi çevremizde şey olacak. Demin Metin abi de söyledi Vural Bey de söyledi sektörlere baktık, sektörün üretim aşamasındaki konumu bu bölgede bizim sektörü ilgilendireni 2. Oturum 11
söylüyorum iklimlendirme klima soğutma yakın coğrafyada 1 numara. Yani şeyi söylemiyorum doğal taş, boya, alçı onlar bizi ilgilendirmediği için onları söylemiyorum. Burada bazı tespitleri yapmamız lazım sektöre baktığımız zaman Türkiye deki inşaat sektörüne baktık %60-70 leri hala konutlar teşkil ediyor. 2010 yılında 259 tane AVM varmış, 2015 yılında 120 tane daha yapılacakmış. Ve yaklaşık 12 milyon metrekareye ulaşacakmış, bugün 9 milyon metrekarelik AVM. Bu sizin için gelecek stratejisi oluşturmanızda önemli şey. Ofis binaları şu anda 1,8 milyon metrekareymiş, önümüzdeki 1 milyon metrekarelik ofis binası yapılacak. Bu da aslında Türkiye nin sorunlarından bir tanesi. Bakın orta doğu ve Afrika daki toplam yıllık gelirlerinin toplamına bakmışlar 125 milyar dolar. Türkiye nin buradan aldığı pay yaklaşık daha 6 milyar dolar. Yani çevremizde aslında çok şey var. Ben bunu bazen konuşurken heyecanlı bir şekilde söylüyoruz kendi iç şeylerimizle tartıştığımızdan sinerji yaratamıyoruz. Hep tek tek, işte enerji verimliliğinden bahsediyoruz siz dediniz ki kanal yapıyoruz, İSKİD de yapıyor. Burada bir kere enerji verimliliği yapmıyoruz ki! Yani burada kendimiz örnek olalım ki bir yerde consort edelim. Yani tek tek yapamadıklarımızı birlikte bir araya gelerek sinerji yaratmamız lazım. Ben birlikte diyorum çünkü ısıtma, soğutma, klima sektörünün bir parçası olarak kendimi görüyorum. Yani burada tek tek enerjilerimizi harcıyoruz. Bakın Müteahhitler Birliği her yıl tören yapıyor ve ödül veriyor değil mi 33 tane. Bence başarısızlığa ödül veriyor. Bence başarısızlığa ödül veriyorlar ve kimse de bunu sorgulamıyor. Niye 225 de 33. Almanya ya bakıyorum, İspanya ya bakıyorum ispanyada 2 tane firma var Türkiye nin toplam yaptığı müteahhit işlerinden daha fazla. Önümüzdeki süreç şunu gösteriyor demek ki Türkiye de müteahhitlik sektörü konsodür olacak. Yani bilemiyorum çünkü müteahhitler ne yapıyor dışarıda yol yapıyor. 250 dolara Libya da konut yapıyor, bir katma değerli iş yapmıyor. Ben çünkü müteahhitler birliğinde arama konferansına katıldım size de öneriyorum mutlaka bunu yapmanız gerekiyor. 2023 vizyon toplantısı yaptılar 3 gün Antalya yı kapattılar Celal beyin dediği gibi bir moderatör eşliğinde yapıldı, çıktılar buraya aldı ve aksiyon planı çıkarıldı. Sizin yapacağınız bana göre kısa orta ve uzun planlı bir şey yapmak zorundasınız. Yani burada çok genel şeyler de konuşuyoruz. Biz MTMD yi mi tartışmalıyız, mekanik taahhüdü mü tartışacağız HVAC Sektörünü mü tartışacağız? Öncelikle MTMD yi tartışıyoruz. Ama sektörün biraz daha ileri gidersem Kani Bey in dediği gibi toplumu tartışmamız lazım. Toplumun bir parçasıyız biz de. Toplum bozulursa doğaldır sektör bozulacak, sektörün içindeki şeyler de bozulacaktır. Son 15 yıldır bir dizi sivil toplum örgütlerinde çalıştım. Hala da şu anda yaklaşık 5-6 tane dernekte de yönetim kurulu üyesiyim. Şunu gördüm sivil toplum örgütlerinde 3 tane bacak var aslında. Bir 2. Oturum 12
tanesi teknik, diğeri ekonomi, 3.sü de iletişim. Bizim ısıtma, soğutma, klima sektöründeki STK ların güçlü olduğu yer teknik. Ekonomi ve iletişimi öteliyoruz. Yani enerji ediniminden bahsediyoruz alakasız insanlar konuşuyor fakat ısıtma, soğutma, klima sektörüyle ilgili kimseyi görmüyorum. Asıl söylem yapacak buralardır diye düşünüyorum. Çünkü ben İngiltere İMSAD ı yeniden yapılandırma yaparken İngiltere ve Almanya daki dernekleri inceledim. Bizde bir yanlış STK şeyi de geziyor. Yani bir kadro şişmesi oluyor, ben bunları İZODER de de eleştiriyorum aynı şekilde. Yani bizim oturup kötü örnek de oluyor. Bugün İZODER örnek veriliyor İZODER de yirmiye yakın personel çalışıyor, ben o yönetimi de eleştiriyorum. Bu kadar kadro şişmesine gitmemesi gerekiyor. Bu tür STK lar gelir elde etmeye odaklanmamalı. Çünkü ana misyondan dışarı taşıyorsun. Çünkü önümüzde hakikaten çevremizde çok ciddi şeyler var. Ben size söyleyeyim, kişisel görüşüm. Kuzey Afrika da yapılan operasyon sanki Fransa nın ana müteahhit olması için yapılan bir şey gibi. Bizim Libya daki müteahhitliklerimizden rahatsız olup belki bizim müteahhitler taşeron olacak orada bilemiyorum yani bizim daha globale bakmamız gerekirken biz detaylarla ve şeylerle tartışıyoruz çünkü MTMD nin bir içeride yapacağı ve bir de dışarıda yapacağı işler var. Burada kısa geçiyoruz. Bence mutlaka ve mutlaka taahhüt sektörünün geleceği mekanik sektör, taahhüt sektörünün geleceğinin yol haritasının çıkarılması için kısa, orta ve uzun vadeli (2023 uzun vade olabilir) bir aksiyon almanız lazım. Her altı ayda, ya da yılda bir de o aksiyonu gözden geçirmeniz lazım. Çünkü sade sizi ilgilendirmiyor. Ben müteahhitler birliğine girdiğimde Ziraat Bankası vardı Halk Bankası vardı, BTM den vardı, hazineden vardı bir yığın paydaşları getirmişler. Sorun ben taahhüt sektörü soru diye gittim, Dış müteahhitlik, müteahhitliğin sorunu ve teminat mektubuna indirgendi ve orada da çok basit bulmuştum toplantıyı. Yani taahhüt sektörünü ben geleceği falan tartışır derken inşaat ne yapağız vs. çok basit şeye indirgeniyor. Önemli konu ama yani taahhüt sektörü sadece müteahhitler birliği değil. Çünkü Türkiye de 200.000 tane müteahhit var 170 tanesi müteahhitler birliğine üye. Onlar daha çok dış şeylere odaklanmışlar. Bence Ersin Bey in dediğine katılıyorum, bilmiyorum ben taahhüt sektörünü. Gelişmiş ülkelerdeki iyi örnekler alınabilir. Yani siz STK lardan mekanik taahhüt yapan STK lar kimlerse onlarla ilişki kurmanız lazım veya birliğiniz varsa ona üye olmanız lazım. Ben bu ara dışarıdaki derneklerele ilgilendim. İçeride sıkıldığım için. Mesela mekanik taahhüt, mekanik ve teknik yalıtımla ilgili biz derneğe üye olduk, ODE olarak Almanya da sadece teknik yalıtımla ilgili bir dernek. EuroVA var lifli ürünler üretiyor oraya üye olduk, baktım onlar daha fazla çalışıyor. Mesela EuroVA ya gittim 3 kişi çalışıyor 2 milyon Euro bütçesi var, tamamen Avrupa birliğine odaklı. Evet, 2 milyon Euro. Yani ciddi lobi yapıyorlar çünkü lobi yapmanız 2. Oturum 13
gerekiyor. Ben kesinlikle tekrar altını çizmek istiyorum, kayda girilmesini. Türkiye de mekanik ısıtma soğutma klima sektörünün gelişmesini istiyorsak tasarımcıların mutlaka örgütlenmesi ve sürecin hızlandırılması gerekiyor. Taahhüt sektörü ve bizim sektörün gelişmesi için tasarımcıların örgütlenmesi gerekiyor, espri bir tarafa olmuyorsa ithal edilmesi lazım, edilecek bana göre. Kesinlikle olacak bu. Konuşmuyoruz bazı şeyleri çünkü. Hepsi ağabeylerimiz, ama tartışmıyoruz, masaya yatırmıyoruz. Tasarımcıların örgütlenmesi gerekiyor. Soy isimli olan firmaların kalma şansları yok. Bunun kurumsallaşması lazım. Ve sürdürülebilir olması gerekiyor. Büyük tasarım grupları gelebilir Türkiye ye bilemiyorum. Tasarımcıları geliştiremezsek ki 30 milyon dolar koydu kimse parayı alamıyor tasarımcılar. Çünkü proje üretemiyorlar, çünkü ufak detaylarla tartışıyorlar. Ondan sonra ne oluyor, Orta Doğuya bakın, Dubai ye gidiyorum Amerika şartnamesi çıkıyor, başka yere gidiyorsunuz İngiliz şartnamesi çıkıyor ve adres belli yani İngiliz markası veya Amerikan markası çıkıyor biz mal satamıyoruz. Aynı şeyi ben ihracatçılar meclisinde de söyledim. Mutlaka ve mutlaka onları bizim örgütlememiz lazım. Envanter herkesin sektörü, Türkiye nin sektörü. Yurtiçi, yurtdışı söyledim standartların yükseltilmesi lazım. Ekonomi nedenlerinden bir tanesi de joint venture konstrüksiyonlar ve birleşmeleri konuşmanız lazım sizin. Yani ortak iş yapma kültürünü geliştirmeniz gerekiyor. Yani ne bileyim DEMTA ve AKTES birlikte iş yapma kültürünü geliştirmeniz lazım, ortak iş yapmanız lazım. Finansınızı, deneyiminizi, güç birliğinizi. Belki de bilmiyorum öyle bir şey yapılması lazım. Çünkü sizi kamu da ilgilendiriyor diğer STK lar da ilgilendiriyor, finans sektörü de ilgilendiriyor. yani İMSAD kriz olduktan 1 ay sonra basına kapalı bankalarla bir toplantı yaptım, sektörü anlattım dedim ki genel müdür yardımcısı 17 kişi geldi. Şimdi gene bir tane daha yapacağız enerji verimlilik finansman modeliyle ilgili bir toplantı daha yapacağız 31 inde. Dinledik ama basına hiç sızdırmadık, sonra TOBB yaptı onu. Çünkü finans sektörünün de bu sektörü tanıması gerekiyor. Tanıtmanız lazım. MTMD yi Bayındırlık Bakanlığı na gönderiyorsanız bankalar birliğine de gönderin. Kani Bey in dediği gibi Şu kadar gücümüz var, bu kadar insan kaynağımız var, bu kadar mühendis var, 2 milyar dolarlık iş yapıyoruz, gelecek stratejimiz bu bilmiyorum ben biraz ahkâm kesiyorum ama bunlar bir yerde yapmamız gerekiyor. Ben 2008 krizinde bankacılara PR yaptım, onlar da bizim tedarikçilerimiz çünkü bize para veriyorlar. Ben ODE yi tanıtan bütün katalogları banka genel müdürlerine ve çalıştığım bütün banka genel müdür yardımcılarının hepsine gönderdim, algılarını değiştirmek istiyorum çünkü orayı tanımaları için yaptım bunu ben. İş bankasına briting veriyor. Dernek olarak geliyor. Geliyor bizim bu bölgede 120 milyar dolar diyor, bizi destekleyin bizim bu projeleri almamız lazım, gidin şube açın diyor. İş bankası genel müdürlüğüne gelip briting veriyorlar. 2. Oturum 14