DEVLET MUHASEBES NDE AMORT SMAN

DEVLET MUHASEBES NDE AMORT SMAN GENEL YÖNET M MUHASEBE YÖNETMEL GENEL TEBL (Say :1) (10.01.2008 tarihli ve 26752 say R.G.) Ömer DA Devlet Muhasebe Uzman

AMAÇ VE KAPSAM 5018 say Kanunun 49 ve geçici 3 üncü maddeleri gere ince Maliye Bakanl nca haz rlanarak Bakanlar Kurulu nun 03/05/2005 tarihli ve 2005/8844 say karar yla kabul edilen Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli i 08/06/2005 tarihli ve 25839 say Resmî Gazetede yay mlanarak yürürlü e girmi tir. Söz konusu Yönetmeli in 27 nci maddesinde; Yönetmelik kapsam na dahil kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen duran varl klardan; arazi ve arsalar, yap m a amas ndaki sabit varl klar, varl klar n elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat eserleri d ndakilerden hangilerinin amortisman ve tükenme pay na tabi tutulaca ve bunlara ili kin esas ve usuller ile uygulanacak amortisman ve tükenme pay n süre, yöntem ve oranlar duran varl k çe itlerine göre Bakanl kça belirlenir. hükmü yer almaktad r. An lan Yönetmelik hükmü çerçevesinde, genel yönetim kapsam na dahil kamu idarelerinde muhasebe sistemine dahil edilen duran varl klardan hangilerinin amortisman ve tükenme pay na tabi tutulaca ve bunlara ili kin esas ve usuller ile uygulanacak amortisman ve tükenme pay n süre, yöntem ve oranlar duran varl k çe itlerine göre bu Tebli de belirlenmi tir.

Amortisman; duran varl klar n kullan ld klar süre içerisinde rad klar de er azalmalar n gider yaz lmas olarak tan mlanabilece i gibi, bir duran varl n elde edilmesi için yap lan giderin, o duran varl ktan yararlan lan dönemlere bölünmesi biçiminde de tan mlanabilir. Genel yönetim kapsam ndaki kamu idarelerinde amortisman ay rma lemi ilk olarak, Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeli ine dayan larak kar lan Genel Yönetim Kapsam ndaki Kamu darelerinde Uygulanacak Amortisman Ve Tükenme Pay Süre, Yöntem Ve Oranlar na li kin Genel Tebli i (2006/1) ile ba lan lm r. Maddi duran varl klar için amortisman, Maddi olmayan duran varl klar için itfa, Özel tükenmeye tabi varl klar için tükenme pay ifadesi kullan lmaktad r.

AMORT SMAN VE TÜKENME PAYINA TAB DURAN VARLIKLAR Genel yönetim kapsam ndaki kamu idarelerinde muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran varl klardan; arazi ve arsalar, yap m a amas ndaki sabit varl klar, varl klar n elde edilmesi için verilen avans ve krediler ile sanat eserleri amortismana tabi de ildir. daki hesaplarda izlenen duran varl klar, amortisman ve tükenme pay na tabidir: 251 - Yeralt ve Yerüstü Düzenleri Hesab, 252 - Binalar Hesab, 253 - Tesis, Makine ve Cihazlar Hesab, 254 - Ta tlar Hesab, 255 - Demirba lar Hesab, 256 - Di er Maddi Duran Varl klar Hesab, 260 - Haklar Hesab, 263 - Ara rma ve Geli tirme Giderleri Hesab, 264 - Özel Maliyetler Hesab, 267 - Di er Maddi Olmayan Duran Varl klar Hesab, 271 - Arama Giderleri Hesab, 277 - Di er Özel Tükenmeye Tabi Varl klar Hesab, 294 - Elden Ç kar lacak Stoklar ve Maddi Duran Varl klar Hesab.

AMORT SMAN VE TÜKENME PAYINA TAB TUTULAN VARLIKLARIN DE ER Duran varl klar n amortisman ve tükenme pay na tabi de erleri maliyet bedelidir. Maliyet bedeli ise, bir varl n sat n al nmas, üretilmesi veya de erinin art lmas için yap lan harcamalar veya verilen k ymetlerin toplam r. Ancak, yeniden de erlemeye tabi tutulmu olan varl klar için amortisman ve tükenme pay hesaplamas na esas al nacak de er, yeniden de erleme sonucu ortaya ç kan de erdir. Bir varl k için yap lan harcamalar n, kay tl de erine ilave edilmesi halinde, amortisman hesaplamas varl n yeni de eri üzerinden yap r. AMORT SMAN VE TÜKENME PAYI AYIRMA YÖNTEM Duran varl klar için amortisman ve tükenme pay ayr lmas nda normal amortisman yöntemi uygulan r. Bu yönteme göre varl klar için amortisman ve tükenme pay, varl n yararlanma süresine göre (Ek: 1) de yer alan Amortisman ve Tükenme Pay Süre ve Oranlar Listesi nde belirlenen oranlarda her sene e it olarak ayr r.

AMORT SMAN VE TÜKENME PAYI SÜRE VE ORANLARI Amortisman ve tükenme pay süresi, duran varl klar n aktife girdi i ldan ba lar. Bu sürenin y l olarak hesaplanmas için 1 rakam bu Tebli ekinde belirtilen, varl n yararlanma süresine göre belirlenmi orana bölünür. (Örnek: 1/0,20 = 5 y l; 1/0,025 = 40 y l) Ancak, maliyet bedeli, 18/1/2007 tarihli ve 26407 say Resmî Gazetede yay mlanarak yürürlü e konulan Ta r Mal Yönetmeli i eki listede yer alan dayan kl ta rlar n her biri için 14.000 TL yi, ta nmazlar için 34.000 TL yi a mayan duran varl klar ile tutar na bak lmaks n Maddi Olmayan Duran Varl klar ve Özel Tükenmeye Tabi Varl klar hesap gruplar yla 256-Di er Maddi Duran Varl klar Hesab nda izlenen varl klar için, amortisman oran % 100 olarak belirlenmi tir. Di er bir ifadeyle maliyet bedeli bu tutarlara kadar olan duran varl klar, hesaplara al nd n sonunda tamamen amorti edilecektir. Hesaplarda kay tl duran varl klar için yap lan harcamalardan yukar da belirtilen limitleri a anlar de er art harcama olarak kabul edilecektir.

Bu limitler, yap m a amas ndaki maddi duran varl klar için aktifle tirilen maliyetlerin, geçici ve kesin kabule tabi i lerde geçici kabulün onaylanmas ndan, di er hallerde ise i in fiilen tamamlanmas ndan sonra ilgili varl k hesab na aktar ld toplam tutar için geçerlidir. Bu limitler, gerekti inde Bakanl zca güncellenerek y Kas m ay sonuna kadar duyurulacakt r. Kapsama dahil idarelerden bu Tebli in yürürlü e girdi i tarihten önceki dönemlerde duran varl klar için amortisman ve tükenme pay ay rma uygulamas yapanlar, uygulad klar süre ve yöntemlerine bak lmaks n bu limitlerin alt nda kalan amortismana tabi varl klar n henüz amorti edilmemi mlar tamamen amorti edeceklerdir. Limitin üzerinde kalan varl klar için ise uygulad klar süre ve yöntemlerine varl k tamamen amorti edilinceye kadar devam edebileceklerdir.

Buna göre kapsama dahil kamu idarelerinin 2008 ve sonraki y llarda tam ve düzenli amortisman uygulamas yapabilmeleri için; belirlenen limitlerin üzerinde olan varl klar n ilk kay tlar ile de er art harcamalara ili kin kay tlar n düzenli olarak tutulabilmesini sa lamak amac yla harcama birimlerince muhasebe birimlerine varl klar ta r sicil numaras veya ta nmaz numaras ile bildirmeleri, muhasebe yetkililerinin ise ta r ve ta nmazlar muhasebe kay tlar na ve Duran Varl klar Amortisman ve Yeniden De erleme Defterine (Ek: 2) bu limitleri ve bilgileri göz önünde bulundurarak kaydetmeleri gerekmektedir.

Amortismana tabi olup, yang n, deprem, su basmas gibi afetler neticesinde de erini tamamen veya k smen kaybeden varl klar n amortismana tabi tutulmam sm n tamam, üst yöneticinin uygun görü ü üzerine amortismana tabi tutulur. Çe itli nedenlerle kullan lma olanaklar yitiren amortismana tabi maddi duran varl klardan 294- Elden Ç kar lacak Stoklar ve Maddi Duran Varl klar Hesab nda izlenmesine karar verilenlerin, amortismana tabi tutulmam sm n tamam amortismana tabi tutulacakt r.

2008 YILI SONUNDA AMORT SMAN VE TÜKENME PAYI UYGULAMASI Kapsama dahil kamu idareleri, 2008 mali y dönem sonu i lemleri ras nda amortisman ve tükenme pay ayr lmas daki ekilde yapacaklard r. A) 251- Yeralt ve Yerüstü Düzenleri Hesab, 252- Binalar Hesab, 253- Tesis, Makine ve Cihazlar Hesab, 254-Ta tlar Hesab, 255-Demirba lar Hesab nda kay tl duran varl klara ili kin olarak: 1) Bu hesaplardaki duran varl klardan, maliyet bedeli bu Tebli de belirtilen limitin üzerinde maliyet bedeliyle edinilenler (Ek:1) de yer alan süre ve oranlara göre amortismana tabi tutulacaklard r. Bu limitin alt nda kalanlar ise %100 oran nda amortismana tabi tutulacakt r.

2) Edinim tarihindeki y l için belirlenen limitin üzerinde bir maliyet bedeli olan amortismana tabi tutulmu bir varl n de eri sonraki y l/y llarda belirlenen limitin alt nda kald takdirde, kalan amortisman süresine bak lmaks n varl n henüz amorti edilmemi sm tamamen amortismana tabi tutulacakt r.

3) Maliyet bedeli bu Tebli de belirtilen limitlerin üzerinde olan duran varl klar için de er art olarak kabul edilemeyecek tutarlardaki harcamalar varl n maliyet bedeline eklenmeyerek do rudan giderle tirilecektir.

4) Daha önceki dönemlerde tamamen amorti edilmi olan duran varl klar için yap lan harcamalar varl n maliyet bedeline eklenmeksizin do rudan giderle tirilecektir.

5) Henüz amortisman ay rma süresini tamamlamam olan duran varl klar için yap lan de er art harcamalar, varl n maliyet bedeline eklenerek kalan amortisman süresince e it olarak amortisman ayr lacakt r.

6) Henüz envanterleri yap lmad için yukar da say hesaplarda kay tl bulunmayan duran varl klara ili kin olarak yap lan tüm harcamalar, bu hesaplarla ili kilendirilmeksizin do rudan giderle tirilecektir.

B) 256-Di er Maddi Duran Varl klar Hesab, 260-Haklar Hesab, 263- Ara rma ve Geli tirme Giderleri Hesab, 264-Özel Maliyetler Hesab, 267- Di er Maddi Olmayan Duran Varl klar Hesab, 271-Arama Giderleri Hesab ile 277-Di er Özel Tükenmeye Tabi Varl klar Hesab nda kay tl duran varl klara ili kin olarak: 1) Bu hesaplarda kay tl duran varl klara uygulanacak amortisman oran %100 olarak belirlenmi tir.

2) Bu hesaplarda kay tl olan duran varl klar için y l içerisinde yap lan de er art harcamalar varl n maliyet bedeline eklenecek ve y lsonunda ayn ekilde amortismana tabi tutulacakt r. Bu varl klar için daha sonraki llarda yap lan harcamalar n tamam do rudan giderle tirilecektir. Bu i lemler yeni bir düzenleme yap ncaya kadar sonraki y llarda da ayn ekilde uygulanmaya devam edilecektir.

AMORT SMANA TAB DURAN VARLIKLARIN DEFTERE KAYDED LMES Amortismana tabi her bir varl k Duran Varl klar Amortisman ve Yeniden De erleme Defterine kaydedilir. Tutarlar bu Tebli de belirtilen limitleri a mayan duran varl klar ile 256-Di er Maddi Duran Varl klar Hesab, 260-Haklar Hesab, 263-Ara rma ve Geli tirme Giderleri Hesab, 264-Özel Maliyetler Hesab, 267-Di er Maddi Olmayan Duran Varl klar Hesab, 271-Arama Giderleri Hesab ile 277-Di er Özel Tükenmeye Tabi Varl klar Hesab nda kay tl duran varl klar bu deftere kaydedilmeyecektir. Tutar na bak lmaks n ta rlar n ilgili yönetmelikleri çerçevesinde ta r kay tlar nda; ta r kay tlar nda izlenmeyen di er duran varl klar n (Haklar, lisanslar vb.) ise hesaplardan ç kar ncaya kadar idari kay tlarda izlenilmesine devam edilece i tabiidir.

AMORT SMANA TAB VARLIKLARIN ÇIKI LEMLER N MUHASEBELE LMES mha, ba, yok olma gibi nedenlerle ç lar yap lmas gereken duran varl klar ilgili varl k hesab na alacak, ayr lm olan amortisman tutarlar ilgili amortisman hesaplar na, henüz amorti edilmemi tutarlar 630-Giderler Hesab na borç, olumlu/olumsuz farklar ilgili hesaplara borç/alacak yaz lmak suretiyle muhasebele tirilecektir.

Genel bütçeli idareler aras ndaki devirler ile ayn kamu idaresinin harcama birimleri aras ndaki devirler; a) Devreden ve devralan birimlerin ayn muhasebe biriminden hizmet almalar halinde, kurumsal kodlar kullan larak, ilgili varl k ve amortisman hesaplar na borç ve alacak yaz lmak suretiyle, b) Farkl muhasebe birimlerinden hizmet al yor olmas durumunda ise; devreden birimin muhasebe birimince, bir taraftan 511-Muhasebe Birimleri Aras lemler Hesab na borç, ilgili varl k hesab na alacak, ayn zamanda ilgili amortisman hesab na borç, 511-Muhasebe Birimleri Aras lemler Hesab na alacak, devralan birimin muhasebe birimince de, bir taraftan ilgili varl k hesab na borç, 511-Muhasebe Birimleri Aras lemler Hesab na alacak, ayn zamanda 511- Muhasebe Birimleri Aras lemler Hesab na borç, ilgili amortisman hesab na alacak yazmak suretiyle, muhasebele tirilecektir.