EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Ocak 2015 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-1 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler Özet... 1 0. DENGE... 2 1. ELEKTRİK... 3 2. DOĞAL GAZ... 6 3. LİNYİT VE TAŞ KÖMÜRÜ... 7 4. AKARYAKIT... 7 5. EMİSYON... 8 Uyarı: Bu raporda kullanılan tüm veriler, haftalık rapor oluşturan kurumların verileri bir araya getirilerek oluşturulmuştur. Söz konusu veriler geçici olup, kesin veriler Kurumların kendi resmi raporlarında yer alanlardır. Kömür verileri tüm kömür üretimini değil TKİ ve TTK verilerini kapsamaktadır.
Özet Bu rapor temel olarak, enerji verileri için genel bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Bu amaca yönelik olarak veriler özet tablolar halinde düzenlenmiştir. Rapor, 2015 Ocak ayı kapsamında günlük olarak değerlendirilmiştir. 2015 Ocak ayında ülkemizin haftalık raporlardan derlenen veriler ışığında enerji tüketim miktarı 8268 ktoe dir. Enerji tüketim dengesinde 5050 ktoe ile doğal gaz ilk sırada yer almaktadır. Doğal gaz tüketiminden sonra 1884 ktoe ile elektrik ve 958 ktoe ile motorin tüketimleri gelmektedir. Oransal olarak ifade edildiğinde; tüketimin % 61 i doğal gaz, 3 ü elektrik ve 1 i motorin tüketiminden oluşmaktadır. Ocak ayı verilerine göre ülkemizin toplam elektrik enerjisi tüketim miktarı 22.392.100 MWh olarak gerçekleşmiştir. Ocak ayı sonu itibariyle elektrik enerjisi üretiminde kaynakların payına bakıldığında doğal gaz %40 ile en çok paya sahiptir. Bunu sırasıyla % 16 ile ithal kömür ve hidroelektrik santral (barajlı), 3 ile linyit takip etmektedir. 2014 Aralık ayında toplam doğal gaz tüketim miktarı 5.289.420 bin stdm 3 iken 2015 Ocak ayı sonu itibariyle bu miktar 5.519.605 bin stdm 3 olarak gerçekleşmiştir. Ocak ayı için doğal gaz tüketiminde en yüksek paya %47 ile sanayi tüketimleri sahiptir. Şehir ve enerji santralleri ise tüketim paylarının sırasıyla %30 ve 3 ünü oluşturmaktadır. 2015 Ocak ayı sonu itibariyle toplam linyit satış miktarı 1.125.423 ton dur. Ocak ayı için TKİ linyit satış oranlarına bakıldığında %75 oran ile termik santrallere yapılan satışın en yüksek değere sahip olduğu görülmektedir. Sanayi sektörüne yapılan satış oranı ise 3 tür. Aralık ayında akaryakıt bayileri aracılığıyla yapılan toplam benzin ve motorin satış ortalama miktarları sırasıyla 6.560.668 ve 38.879.217 litre iken Ocak ayında bu miktarların 6.267.271 ve 35.924.707 litre olduğu görülmektedir. Motorin türleri %85 oran ile akaryakıt tüketiminde en yüksek paya sahiptir. Benzin ve motorin türlerinde en çok tüketime sahip olan il İstanbul ilidir. Ocak ayı sonu itibariyle toplam CO 2 emisyon miktarının ortalama günlük değeri Aralık ayına göre azalarak 547.367 ton olmuştur. Ocak ayı CO toplam emisyon miktarı 3.372 ton dur. Elektrik üretiminden kaynaklı emisyonda en çok payı CO 2 oluşturmaktadır. 1
Bu rapordaki veriler tüm Türkiye verilerini değil, sadece haftalık raporlama yapabilen kurumların verilerini içermekte ve kıyaslamaktadır. Tüm Türkiye verileri ancak o yıl bittikten sonra kesinleşmektedir. Buradaki veriler ile kurum verileri arasında bir fark olduğu takdirde, kurumların yayınladığı veriler esas alınır. Raporda kullanılan veriler sadece bilgi amaçlıdır. 0. DENGE 2015 Ocak ayı sonu itibariyle kaynaklara göre enerji tüketim yüzdeleri aşağıdaki şekilde verilmektedir. Tüketim içerisinde en çok paya %61 ile doğal gaz sahiptir. Bunu 3 ile elektrik ve 1 ile motorin tüketimleri izlemektedir. 2014 Aralık ayına göre doğal gaz tüketim oranı artarken elektrik tüketim oranı değişmemiştir. Motorin tüketim oranı ise azalmıştır. Ocak Ayı Enerji Tüketim Oranı (ktoe, %) Benzin Türleri Motorin Türleri 2% 1 3% Elektrik 23% Doğalgaz 6 2015 Ocak ayı sonu itibariye doğal gaz ve elektrik tüketim miktarları sırasıyla 5050 ve 1884 ktoe dir. Ocak 2014 Ocak 2015 Aralık 2014 2015 yılı Ocak ayı toplam enerji tüketimi 2014 yılının aynı ayına göre % 1 artmıştır. Doğal Gaz Elektrik Motorin Benzin %60 (4740 ktoe) 4 (1849 ktoe) 1 %3 %61 (4837 ktoe) 3 (1872 ktoe) 1 %3 %59 (4837 ktoe) 3 (1872 ktoe) 3 %4 2
1. ELEKTRİK Türkiye enterkonnekte sistemi elektrik piyasası özet bilgileri aşağıda verilmektedir. Ocak ayı verilerine göre elektrik enerjisi toplam tüketim miktarı 22.392.100 MWh olarak gerçekleşmiştir (Geçen aya göre % 0,4 artmıştır. 2015 yılı Ocak ayındaki kişi başı elektrik tüketimi 2014 yılının Ocak ayına göre yaklaşık % 0,5 artarak 292 kwh olarak gerçekleşmiştir). Ocak ayı günlük ani puant ve emre amade güç gelişimi aşağıdaki şekilde görülmektedir. Emre amade güç 05 Ocak 2015 tarihinde 47.681 MW değeri ile maksimum, 17 Ocak 2015 tarihinde 37.940 MW değeri ile minimum olmuştur. Ocak ayı ortalama değerlerine bakıldığında emre amade güç 43.347 MW tır. 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 Ani Puant (MW) ve Emre Amade Güç (MW) Ani Puant Emre Amade Güç Ocak ayına ait SMF maksimum ile SMF ortalama değerlerinin geçen aya göre değişimi aşağıda görülmektedir. Ocak Ayının Aralık Ayı ile Karşılaştırılması 50000,00 40000,00 30000,00 20000,00 10000,00 0,00 213,40 225,83 178,20 171,82 Aralık Ayı Ortalama Ocak Ayı Ortalama 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Ani Puant Emre Amade Güç SMF Maks SMF Ortalama Elektrik Ocak 2014 Ocak 2015 Aralık 2014 2015 Ocak ayı elektrik tüketimi ve elektrik üretimi mevsimsel etkiler sebebiyle 2014 yılının aynı ayına yaklaşık artış göstermektedir. Tüketim Emre Amade Güç (Max) Emre Amade Güç (Min) Ani Puant (Max) Ani Puant (Min) 21.976.612 MWh 44.935MW (29 Ocak) 37.370MW (02 Ocak) 36.239MW (08 Ocak) 29.169MW (18 Ocak) 22.392.100 MWh 47.681 MW (05 Ocak) 37.940 MW (17 Ocak) 39.061 MW (09 Ocak) 28.822 MW (25 Ocak) 22.299.008 MWh 50.878 MW (31 Aralık) 40.911 MW (01 Aralık) 37.756 MW (22 Aralık) 29.147 MW (07 Aralık) 3
2015 yılı Ocak ayı maksimum ani puant değeri 39.061 MW ile 09 Ocak 2015 tarihinde, minimum ani puant değeri ise 28.822 MW ile 25 Ocak 2015 tarihinde gerçekleşmiştir. EN YÜKSEK ANİ PUANTLAR (MW) Puant 39.061 AYLIK Saati 17:30 Tarihi 09.01.2015 EN DÜŞÜK ANİ PUANTLAR (MW) Puant 28.822 AYLIK Saati 18:00 Tarihi 25.01.2015 2015 Ocak ayı verilerine göre ülkemizin elektrik enerjisi üretiminin kaynak türlerine göre dağılımı aşağıda verilmektedir. Genel olarak kaynak türlerindeki değişim benzerlik göstermektedir. Ocak ayı sonu itibariyle elektrik enerjisi üretiminde kaynakların payına bakıldığında doğal gazın %40 ile en çok paya sahip olduğu görülmektedir. Bunu 6 ile ithal kömür ve 3 ile linyit takip etmektedir. Doğal gaz oranı Ocak ayında %8 azalırken hes barajlı oranı 0 artmıştır. Yenilenebilir kaynak türlerinden rüzgâr oranının geçen aya göre değişmediği gözlemlenmiştir. 900000 800000 700000 600000 Kaynak Türlerine Göre Üretim Miktarı (MWh) Rüzgar HES Barajlı Rüzgar Biogaz HES Barajlı HES Akarsu Jeotermal Yenilenebilir 500000 HES Akarsu Asfaltit Kömür 400000 300000 200000 100000 İthal Kömür Doğalgaz Taş Kömürü İthal Kömür Nafta LPG Termik 0 Doğalgaz Fuel Oil 4
Kaynak Türlerine Göre Üretim Oranı (%) Biogaz Rüzgar 4% Fuel Oil 2% Asfaltit Kömür HES Akarsu 6% Jeotermal 13% Taş Kömürü HES Barajlı 16% İthal Kömür 16% Nafta Doğalgaz 4 LPG Doğal Gaz HES (Barajlı) HES (Akarsu) İthal Kömür Taş Kömürü Fuel Oil Rüzgar Jeotermal Ocak 2014 %51 4 %3 2 5 Ocak 2015 %48 %6 %6 7 5 %4 Aralık 2014 %48 %6 %6 7 5 %4 2014 yılı Ocak ayında işletmeye giren santrallerin kurulu gücü 287 MW iken 2015 yılı Ocak ayında işletmeye giren santrallerin kurulu gücü 158 MW olmuştur. 2014 Ocak Ayında İşletmeye Giren Santraller 2015 Ocak Ayında İşletmeye Giren Santraller YAKIT TÜRÜ KURULU GÜCÜ MW TERMİK 26.770 HES 204.604 RES 56.000 ÇÖP, BİYOGAZ, ATIK ISI, 0.000 JEOTERMAL TOPLAM 287 YAKIT TÜRÜ KURULU GÜCÜ MW TERMİK 31.125 HES 97.672 RES 27.895 ÇÖP, BİYOGAZ, ATIK ISI, 0.950 JEOTERMAL, P. YAĞ TOPLAM 158 2014 YILI OCAK AYI ENERJİ YATIRIMLARI 2015 YILI OCAK AYI ENERJİ YATIRIMLARI ÇÖP, BİYOGAZ, ATIK ISI, JEOTERMAL RES 2 TERMİK 9% ÇÖP, BİYOGAZ, ATIK ISI, JEOTERMAL, P. YAĞ RES 18% TERMİK 2 HES 7 HES 62% 5
2. DOĞAL GAZ 2015 Ocak ayı sonu itibariyle toplam doğal gaz tüketim miktarı 5.519.605 bin stdm 3 tür (2015 yılı Ocak ayındaki kişi başı doğal gaz tüketimi 2014 yılının Ocak ayına göre %5 artarak 72 stdm 3 olarak gerçekleşmiştir). Aşağıdaki grafikten görüldüğü gibi maksimum tüketim 08 Ocak 2015 tarihinde, minimum tüketim ise 25 Ocak 2015 tarihinde gerçekleşmiştir. 250000 Doğal Gaz Tüketim Miktarı* (1000* Stdm 3 ) 200000 150000 100000 50000 0 Enerji Santralleri Tüketimi Sanayi Tüketimi Şehir Tüketimi Diğer 2015 Ocak ayı sonu itibariyle enerji santralleri, sanayi ve şehir tüketim miktarları sırasıyla 1.268.365 bin stdm 3, 2.533.735 bin stdm 3 ve 1.655.959 bin stdm 3 tür. Doğal gaz tüketiminde en yüksek paya %47 ile sanayi tüketimi sahiptir. Şehir ve enerji santralleri ise tüketim paylarının sırasıyla %30 ve 3 ünü oluşturmaktadır. Aralık ayına göre doğal gaz tüketim miktarlarına bakıldığında sanayi ve şehir tüketim oranının arttığı, enerji santralleri tüketim oranının azaldığı gözlemlenmiştir. Tüketim (bin stdm 3 ) Enerji Santralleri Sanayi Şehir Ocak 2014 1.426.386 2.329.071 1.332.068 Ocak 2015 1.268.365 2.533.735 1.655.959 Değişim (2014-2015) 1 (-) %9 (+) 4 (+) Aralık 2014 1.593.284 2.294.807 1.314.620 Doğal Gaz Tüketim Oranı* (%) Şehir Tüketimi 3 Enerji Santralleri Tüketimi 23% 2015 yılı Ocak ayı toplam doğal gaz tüketimi 2014 yılının aynı ayına göre %7 artmıştır. Sanayi Tüketimi 47% *BOTAŞ çarşaf listeye göre değerlendirilmiştir. 6
Motorin Türleri Benzin Türleri 3. LİNYİT VE TAŞ KÖMÜRÜ Ocak ayının linyit satış miktarlarındaki değişim aşağıdaki şekilden görülmektedir. 2015 Ocak ayı sonu itibariyle TKİ toplam linyit satış miktarı 1.125.423 ton dur. Termik, teshin ve sanayiye yapılan toplam satış miktarları ise sırasıyla 843.553, 137.546 ve 144.325 ton dur. 2015 yılı Ocak ayı toplam TKİ satış miktarı 2014 yılının aynı ayına göre 5 azalmıştır. 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 TKİ Satış Miktarı (Ton) Satış Miktarı Termik Teshin Sanayi 2014-2015 Ocak Değişim %3 (-) 1 (-) %50 (-) Termik Satış Teshin Sanayi 4. AKARYAKIT Akaryakıt bayileri aracılığıyla yapılan motorin ve benzin türündeki pompa satışlarının günlere göre dağılımı aşağıdaki grafikte verilmektedir. Ocak ayına ait tüketimler incelendiğinde, motorin tüketiminin pazar günlerinde azaldığı benzin tüketimlerinin cumartesi günlerinde arttığı görülmektedir. 2015 yılı Ocak ayı motorin ve benzin tüketimleri 2014 yılının aynı ayına göre sırasıyla %9 ve %8 oranında artmıştır. 2015 yılı Ocak ayındaki kişi başı motorin ve benzin tüketimleri 2014 yılının aynı ayına göre sırasıyla %7 ve %6 artarak yaklaşık 14lt ve 2lt olarak gerçekleşmiştir. 45000000 35000000 25000000 15000000 5000000 Akaryakıt Günlük Tüketim Miktarı (Litre) 9000000 7000000 5000000 3000000 Motorin Türleri Benzin Türleri 7
Ocak ayındaki akaryakıt tüketimlerinin ortalama değerleri Aralık ayına göre değişiklik göstermiştir. Benzin türleri tüketiminin bu ayda 7.500.000 litrenin altına düştüğü görülmektedir. İller bazında akaryakıt tüketimleri değerlendirildiğinde benzin ve motorin türlerini en çok tüketen il İstanbul dur. İstanbul tüketiminin yaklaşık üçte birine sahip olan Ankara ili ise ikinci sırada yer almaktadır. 5. EMİSYON Elektrik üretiminden kaynaklı sera gazı emisyon miktarı değerlendirildiğinde; toplam emisyon içerisindeki en yüksek miktarın CO 2 olduğu görülmektedir. Ocak ayı sonu itibariyle toplam CO 2 (elektrik üretiminden kaynaklı) emisyon miktarı 13.508.845 ton dur. CO toplam emisyon miktarı ise 3.372 ton dur. Aralık ayına göre toplam CO 2 emisyon miktarları azalmıştır. Motorin ve benzinden kaynaklı CO 2 emisyon miktarı geçen senenin aynı ayına değişiklik göstermiştir. 8
2015 Ocak Ayının "en" leri Elektrik Ay içinde en yüksek anipuant 09 Ocak Cuma günü yaşandı.bu tarihte 17.30 itibariyle 39.061 MW değerine ulaşıldı. En düşük puant değeri 25 Ocak Pazar günü kaydedildi.bu tarihte 18.00 itibariyle puant değeri 28.822 MW e kadar geriledi. En yüksek elektrik üretimi 09 Ocak Cuma günü gerçekleştirildi.elektrik üretimindeki zirve noktası 776.126 MWh ye çıktı. Elektrik üretiminin en düşük olduğu gün ise 01 Ocak Perşembe günü oldu. Bu tarihteki üretim 556.446 MWh ye geriledi. Elektrik tüketimi 09 Ocak Cuma günü en yüksek seviyeye çıktı. 789.791 MWh lik tüketim, ay içindeki en yüksek elektrik tüketimi olarak kayıtlara geçti. Elektrik tüketiminin en düşük olduğu gün ise 01 Ocak Perşembe oldu. Bu tarihte elektrik tüketimi 568.986 MWh te kaldı. Doğal Gaz Maksimum tüketim 08 Ocak 2015 Perşembe günü 223.543 bin stdm 3, minimum tüketim ise 07 Ocak 2015 Pazar günü 140.328 bin stdm 3 olarak gerçekleşmiştir (2014 maksimum tüketim 30 Ocak 2014 tarihinde 183.761 minimum tüketim ise 19 Ocak 2014 tarihinde 143.251 gerçekleşmiştir). Akaryakıt En fazla motorin tüketimi 23 Ocak 2015 tarihinde 42.050.195 Cuma günü, En fazla benzin tüketimi 17 Ocak 2015 tarihinde 7.766.694 Cumartesi günü, En az motorin tüketimi 01 Ocak 2015 tarihinde 23.760.019 Perşembe günü, En az benzin tüketimi 07 Ocak 2015 tarihinde 5.005.723 Çarşamba günü gerçekleşmiştir. Emisyon En fazla CO 2 emisyon miktarı 29 Ocak 2015 Perşembe günü, En az CO 2 emisyon miktarı 12 Ocak 2015 Pazartesi günü gerçekleşmiştir. 9
EKLER; 2015 Ocak ayı sonu itibariyle kurulu güç değerlerinin kaynaklara göre dağılımı aşağıdaki grafikte verilmiştir. Kaynaklara Göre Kurulu Güç Dağılımı, % RÜZGAR 5% GÜNEŞ (LİSANSIZ) FUEL-OİL + ASFALTİT + NAFTA + MOTORİN HİDROLİK AKARSU 1 TAŞ KÖMÜRÜ + LİNYİT 12% İTHAL KÖMÜR 9% HİDROLİK BARAJLI 24% ÇOK YAKITLILAR SIVI+D.GAZ 6% JEOTERMAL ÇOK YAKITLILAR KATI+SIVI DOĞALGAZ + LNG 3 YENİLEN.+ATIK+ATIKISI+ PİROLİTİK YAĞ 2015 Ocak ayı sonu itibariyle kaynaklara göre kurulu güç değerlerinin toplam içerisindeki katkıları ve santral sayıları aşağıdaki grafikte verilmiştir. 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 KATKI % SANTRAL SAYISI-ADET 10