UZAKTAN ALGILAMANIN TEMELLERİ Doç. Dr. Oğuz Güngör Karadeniz Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü 61080 Trabzon ogungor@ktu.edu.tr 27.09.2011 1
Landsat Programı 1972 v 23 Temmuz 1972 yılında ilk Landsat uydusu fırlatıldı v Uydunun adı Earth Resources Technology Satellite (ERTS) idi. v Daha sonra uydunun adı Landsat olarak değiştirildi. v Uydunun gönderiliş amacı küresel anlamda yeryüzündeki sel, kuraklık gibi doğal afetleri ve yanlış arazi kullanımlarını izlemekti. v Landsat programı bünyesinde 6 uydu daha fırlatıldı. En son uydu 15 Nisan 1999 tarihinde fırlatılan Landsat-7 uydusudur. v İlk Landsat uydusundan sonra fırlatılan her uydu gerek çözünürlük gerekse teknolojik olarak kendini sürekli yeniledi. v Landsat programı 1972 yılından bu yana yeryüzüne ait zengin bir görüntü arşivi oluşturmuş, bu sayede yeryüzeyinde oluşan değişiklikler periyodik olarak izlenebilmiştir. v Son gönderilen uydu olan Landsat-7 ETM+ (Enhanced Tematic Mapper Plus) algılayıcısı ile hem görünür hem de görülemiyen ışık bölgelerinde yeryüzünü sekiz bantı ile taramaktadır. v 2012 Yılında The Landsat Data Continuity Mission (LDCM) isimli yeni bir uydu Landsat programını devam ettirmek amacıyla gönderilecek http://www.nationalgeographic.com/eye/sat/satel_5.html 27.09.2011 2
Landsat Programı Landsat Uyduları ve görev ömürleri 27.09.2011 3
Günümüze kadar fırlatılmış Landsat Uyduları 27.09.2011 4
LDCM (Landsat 8) n n n n n n LDCM (Landsat Data Continuity Mission) yaklaşık 40 yıllık Landsat programının devam etmesini sağlamaktadır. Uydu Dünyayı görünür, yakın kızıl ötesi, orta kızıl ötesi ve termal kızıl ötesi bölgelerde izlemek için OLI ve TIRS olmak üzere iki adet algılayıcı taşımaktadır. OLI (Operational Land Imager) 15m çözünürlikte pankromatik ve 30 metre çözünürlükte multispektral bantlara sahiptir. OLI yeryüzünü bir seferde 168 km eninde koridorlar halinde taramkata ve her 16 günde bir tüm dünyanın görüntüsünü çekebilmektedir. TIRS (Thermal InfraRed Sensor ) ise 100m konumsal çözünürlükte termal bir banda sahiptir Landsat-8 görüntüleri 12 bit radyometrik çözünürlükte olacak 27.09.2011 5
OLI (the Operational Land Imager ) Teknik Özellikleri n Landsat-8 OLI 8 multispektral ve bir tane pankromatik banta sahip n OLI multispektral bantlar elektromanyetik spektrumun görülebilir, yakın kızılötesi ve kısa dalga kızılötesi bölgelerini kapsamaktadır. n Landsat-8 OLI Bant-1 özellikle kıyı kesimleri ve atmosferdeki çok küçük taneciklerin analizinde kullanılmaktadır. n Landsat-8 OLI band-9 ise sirrus bulutlarının tespitinde faydalı olacaktır. n Multispektral bantların uzamsal çözünürlüğü 30 m, pankromatik bantın uzamsal çözünürlüğü ise 15 m dir. n OLI algılayıcısı pushbroom tipi sensördür, 4 aynalı teleskopa sahiptir ve görüntüleri 12-bit inceliğinde üretir. 6
OLI Spektral Bantlar /Dalga boyları Bant Çözünürlük Dalga boyu µm Tanımı 1 30m 0.433-0.453 Kıyı/Aerosol 2 30m 0.450 0.515 Mavi 3 30m 0.525 0.600 Yeşil 4 30m 0.630 0.680 Kırmızı 5 30m 0.845 0.885 Yakın kızıl ötesi 6 60m 1.560 1.660 Kısa dalga kızıl ötesi 7 30m 2.100 2.300 Kısa dalga kızıl ötesi 8 15m 1.360 1.390 Pankromatik 9 30m 0.52-0.90 Sirrus http://wiki.landscapetoolbox.org/doku.php/remote_sensor_types:landsat_data_continuity_mission_operational_land_imager 7
Landsat-8 OLI ve Landsat-7 Bantları Coastal Sirrus http://landsat.gsfc.nasa.gov/about/ldcm.html OLI Landsat ta olmayan iki yeni banta sahip olacak. Bunlar coastal (kıyılar için) ve sirrus (atmosterdeki bulutları izlemek için) bantları olacak 27.09.2011 8
Termal Kızl ötesi Sensör (TIRS) n Termal kızıl ötesi sensör Yeryüzü yüzey sıcaklıklarını iki termal bantla algılamaktadır. n TIRS Quantum Well Infrared Photodetectors (QWIPs)teknolojisi ile Dünya tarafından yayımlanan ve yoğunluğu yeryüzü sıcaklıklarına bağlı olan uzun dalga boylu ışığı algılamaktadır. n Bu dalga boylarına termal kızıl ötesi denir ve bu bölge insan gözünün görebildiği dalga boylarından oldukça büyüktür. n TIRS ın uzamsal (mekansal) çözünürlüğü 100 metre dir. 9
Örnek Landsat-8 Görüntüsü İyileştirilmiş görüntü, Batı Avustralya 10
Örnek Landsat-8 Görüntüsü Sacurajimo Volkanı Kyushu, Japonya 11
SPOT - 1986 v İlk Yüksek Çözünürlüklü SPOT uydusu Fransa tarafından (Belçika ve İsveç in de katkılarıyla) 1986 yılında fırlatıldı. v SPOT uydusu 10 m lik pankromatik bandıyla o tarihe kadar uzaya fırlatılan en yüksek çözünürlüklü uydudur. v Daha sonra dört tane daha spot uydusu fırlatılmıştır. 27.09.2011 12
SPOT XS 27.09.2011 13
IRS-1 LISS n Hindistan tarafından 1989 yılında fırlatılan ilk IRS uydusu LISS-1 sensör taşıyordu. n LISS-1 bant sayısı = 4; çözünürlük = 76 m. n Daha gelişmiş versiyon olan LISS-2 IRS 1B uydusu ile 1991 yılında fırlatıldı. n LISS-2 bant sayısı = 4 (0.45 0.52 µm, 0.52 0.59 µm, 0.62 0.68 µm ve 0.77 0.86 µm) n LISS-2 çözünürlük = 36m. n n n n Daha gelişmiş versiyon olan LISS-3 IRS 1C uydusu ile 1995 yılında fırlatıldı. LISS-3 bant sayısı = 3 çok bantlı + 1 pankromatik LISS-3 te, LISS-1 ve LISS-2 deki bant 1 in (mavi-yeşil) yerine orta kızılötesi bir bant kondu. LISS-3 bantlar 0.52 0.59 µm, 0.62 0.68 µm, 0.77 0.86 µm and 1.55 1.70 µm. n LISS-3 çözünürlük = çok bantlı 25m ve pankromatik = 5m. 27.09.2011 14
TERRA -1999 n TERRA uydusu 1999 yılında fırlatıldı. n Uydunun fırlatılış amacı okyanus, kara parçaları, buzullar ve diğer küresel çaptaki olayları izlemek. n Üerinde 5 farklı algılayıcı taşımaktadır. Bunlar: n ASTER (Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer) n CERES (Clouds and the Earth s Radiant Energy System) n MISR (Multi-angle Imaging Spectroradiometer) n MODIS (Moderate Resolution Spectroradiometer) n MOPITT (Measurements of Pollution in the Troposphere) 27.09.2011 15
Advanced Spaceborne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) n Japonlar tarafından fırlatıldı n Üç spektral bölgede alım yapabilen yüksek çözünürlüklü çok bantlı (14 bant) bir sensördür. n Spektral bölgeler: Görünür ve yakın kızılötesi (VNIR), kısa dalga kızıl ötesi (SWIR) ve termal kızılötesi (TIR) n Stereo görüntü alabilme yeteneğine sahip. n Görünür ve yakın kızılötesi bantlar çözünürlük = 15m. n Kısa dalga kızıl ötesi bantlar çözünürlük = 30m. n Termal kızılötesi bantlar çözünürlük = 90 m. 27.09.2011 16
n ASTER 0.78 0.86µm bölgeleri kapsayan bant 3B ve bant 3N isimli iki banta sahip n Bant 3N yeryüzünü tam düşey tarar n Bant 3B ise 27.6 o lik bir açıyla geriye doğru bakar. n Bu sayede bu iki yakın kızılötesi bant kullanılarak stereo görüntü elde edilir. n Stereo görüntü ne amaçla kullanılır??? n Bu şekilde üretilen stereo görüntüye along-track denir n SPOT gibi diğer uydular stereo görüntüyü across-track olarak alabilir n Soru hangisi daha iyi???? along-track mi yoksa across-track mi??? 27.09.2011 17
ASTER Bant Aralıkları Kaynak: Computer Processing of Remotely Sensed Images Paul M Mather 27.09.2011 18
ASTER datası ile Üretilen SAM 27.09.2011 19 Kaynak: Computer Processıng of Remotely Sensed Images Paul M Mather
IKONOS -1999 27.09.2011 20
IKONOS Pan ve XS 27.09.2011 21
EO-1 Hyperion n Kasım 2000 yılında fırlatıldı n Bant Sayısı 220 n 400-2500 nm n Konumsal Çözünürlük 30 m n Spectral Çözünürlük 10nm 27.09.2011 22
Digital Globe 27.09.2011 23
QuickBird 27.09.2011 24
QuickBird Pan ve XS 27.09.2011 25
CARTOSAT-1 Uydusu Teknik Özellikleri Çözünürlük 2.5m Fırlatma tarihi 5 Mayıs, 2005 Fırlatma yeri Sriharikota, Hindistan Yaklaşık yörünge yüksekliği 617.99 km Günde yörüngede kaç tur attığı 15 Yörünge takrar zamanı 116 gün Nominal Wait Time to Acquire Adj.Path 11 gün Yeniden ziyaret zamanı 5 gün Node for P/L Operations Descending Node Yerel zamana göre ekvatordan geçiş zamanı 10:30:00 AM Yörünge parametreleri Elipsin büyük yarıçapı 6996.128 km eksentrisitesi 0,001 Eğim açısı 97.87 derece 26
CARTOSAT Örnek Görüntü Adana, Türkiye 27
ALOS Satellite Sensor (2.5 m) n ALOS (Advanced Land Observation Satellite) uydusu artık çalışmamakta ve devreden çıkarılmıştır. n ALOS uydusu 24 Ocak 2006 tarihinde Tanegashima Uzay merkezinden başarıyla fırlatılmıştır. n ALOS (daha sonra "Daichi olarak isimlendirilmiştir) üzerinde üç adet uzaktan algılama sensörü taşımaktaydı. Bunlar: Stereo çekim ve üç boyutlu haritalama (PRISM) ve SYM üretimi için kullanılan bir adet pankromatik sensör, hassas arazi örtüsü gözlemleri için kullanılan Tip-2 gelişmiş görülebilir ve yakın kızıl ötesi görüntüleyici (AVNIR-2) ve her türlü hava şartında ve gece-gündüz çekim yapabilen L-bant SAR (PALSAR) sensördür. Bu sensörle yerde herhangi bir YKN olmadan 1:25000 ölçekli haritalar üretebilmek mümkün olmaktadır. n Uydunun gönderiliş amaçları arasında kartoğrafya, afet izleme, doğal kaynak ölçmeleri gibi uygulamalar gelmektedir. 28
Örnek ALOS Görüntü Saint Petersburg, Rusya 29
ALOS Satellite Sensor (2.5 m) n Saturday 24 May 2014 an H-IIA rocket orbiting the second Advanced Land Observation Satellite, Daichi-2 better known as ALOS-2. Liftoff from the iconic Tanegashima Space Centre was on schedule at 12:05 local time (03:05 UTC). ALOS-2 will continue the L-band SAR observations of the ALOS PALSAR (Phased Array L-band Synthetic Aperture Radar) and will expand data utilization by enhancing its performance. n The ALOS-3 Satellite sensor is scheduled to be launched during 2015 and will carry the optical sensor called PRISM-2 which succeeds to the ALOS/PRISM mission with enhanced performance in high resolution (0.8 m), wide swath (50 km) and high geo-location accuracy. PRISM-2 will acquire stereo pair images with two telescopes for stereo mapping and produce precise Digital Surface Models (DSM) and Digital Elevation Models (DEM). It is also considered to carry Hyper-spectral Imager Suite (HISUI), which is developed by the Ministry of Economy, Trade and Industry (METI) of Japan. 30
ALOS Uydusu Algılayıcı Özellikleri Çözünürlük Fırlatma Aracı Fırlatma Yeri Uydu Ağırlığı 2.5m pankromatik 10m multispektral H-IIA Roket Tanegashima Uzay Merkezi Tahmini 4,000kg (Kalkış anında) Güç Tahmini 7,000W Ömür Yörünge Bilgileri 3-5 yıl Güneş eş zamanlı yörünge Aynı yerin üzerine tekrar geliş zamanı: 46 gün Eğik çekimle komşu izleri görüntüleyebilme zamanı: 2 gün Yörünge yüksekliği: Tahmini 692km (ekvator üzerinde) Yörünge eğim açısı: Tahmini 98.2 derece 31
AVNIR-2 ALOS Uydu Algılayıcı Özellikleri Bant Dalga Boyu Aralığı (µm) Çözünürlük (m) 1 0.42-0.50 (mavi) 10 2 0.52-0.60 (yeşil) 10 3 0.61-0.69 (kırmızı) 10 4 0.76-0.89 (yakın-kızıl ötesi) 10 PALSAR Bant Frekans (GHz) Çözünürlük (m) SAR-L 1,3 10 and 100 PRISM Bant Dalga Boyu Aralığı (µm) Çözünürlük (m) PAN 0.52-0.77 2,5 32
Fırlatma Tarihi 18 Eylül 2007 Yörünge Yükseklik: 496 km Tip: Güneş Eş-zamanlı Peryot: 94.6 dakika WorldView-1 Design and Specifications Görev Ömrü Beklenen son görev tarihi: 2018 Algılayıcı bantları Çözünürlük(GSD = Yer örneklem aralığı) Pankromatik 0.50 m Yer Örneklem Aralığı(YÖA) (Nadirde) 0.59 m YÖA (25 eğik çekim) Radyometrik çözünürlük Tarama genişliği Maksimum görüntüleme açısı/ Ulaşılabilir tarama genişliği Her bir yörüngede toplanan veri Tek bir geçişte taranan maksimum alan 11-bit 17.6 km (Nadirde) +/-45 eğik çekim = 1,036 km tarama genişliği Talep edilmesi durumunda daha büyük açılar da mümkün 331 gigabit 60 x 110 km mono 30 x 110 km stereo Zamansal çözünürlük 1 metre ya da daha düşük YÖA da 1.7 gün 25 veya daha düşük eğik çekimlerde 4.6 gün (0.59 metre YÖA) 27.09.2011 33
Fırlatma tarihi 6 Eylül 2008 Kamera Modları Çözünürlük Metrik Doğruluk/ Konum doğruluğu Tarama genişliği& Görüntülenen alan boyutları Görüntüleme açısı 681 km de (hedef 40 derece enlemde ise ) yeniden çekim sıklığı GeoEye-1 Hem multispektral hem de pankromatik eş zamanlı (pan-sharpened) Sadece pankromatik Sadece multispektral 0.41 m / 1.34 ft* pankromatik (yaklaşık nadirde) 1.65 m / 5.41 ft* multispektral (yaklaşık nadirde) CE stereo: 2 m / 6.6 ft LE stereo : 3 m / 9.84 ft CE mono: 2.5 m / 8.20 ft Yukarıdaki değerler kontrol noktası olmaksızın yatayda %90 dairesel (CE), düşeyde %90 (LE) doğrusal hataları göstermektedir. Yaklaşık tarama genişliği- 15.2 km / 9.44 mi (Nadirde) Tek alım alan genişliği- 225 km 2 (15x15 km) Bitişik çoklu alan- 15,000 km 2 (300x50 km) Bitişik 1 büyüklükte alan- 10,000 km 2 (100x100 km) Bitişik stereo alan- 6,270 km 2 (224x28 km) (Yukarıdaki alanlar pankromatik modda en yüksek satır oranı ile elde edilir) Her yönde görüntüleme yapabilir Masimum Pan YÖM (m) 0.42 0.50 0.59 Nadirden eğiklik miktarı (deg) 10 28 35 Ortalama tekrar ölçebilme zamanı (gün) 8.3 2.8 2.1 27.09.2011 34
Örnek GeoEye-1 Görüntüsü 27.09.2011 35
WorldView-2 Fırlatma Tarihi Date: 8 Ekim, 2009 Yörünge Uydunun Tahmini Ömrü Bantlar Mekansal Çözünürlük Radyometrik Çözünürlük Tarama Genişliği Maksimum ögrüş açısı Yükseklik: 770 kilometre Type: Sun synchronous, 10:30 am descending node Period: 100 minutes 7.25 yıl Pankromatik: 450-800 nm 8 Çok bantlı: Kıyı: 400-450 nm Kırmızı: 630-690 nm Mavi: 450-510 nm Kırmızı sınırı: 705-745 nm Yeşil: 510-580 nm Yakın Kızıl ötesi-1: 770-895 nm Sarı: 585-625 nm Yakın Kızıl ötesi-2: 860-1040 nm Pankromatik: 0.46 metre GSD (nadirde), 0.52 metre GSD 20 nadirden eğik çekimde Multispectral: 1.84 metre GSD (nadirde), 2.08 metre GSD at 20 nadirden eğik çekimde 11-bit 16.4 (nadirde) +/-45 eğik çekim ile = 1355 km tarama genişliği Aynı yeri tekrar çekebilme aralığı 1 metre veya daha düşük GSD için 1.1 gün, 20 eğik çekimler için (0.52 metre GSD) 3.7 gün. 27.09.2011 36
Örnek WorldView-2 Görüntüsü 27.09.2011 WorldView-2 Natural Color 50-cm Satellite Imagery - Juarez, Mexico (ImageBoost applied) 37
Örnek WorldView-2 Görüntüsü 27.09.2011 WorldView-2 Natural Color 50-cm Satellite Imagery - Baghdad, Iraq (ImageBoost applied) 38
SPOT 6 Fırlatılış tarihi Eylül 9, 2012 Fırlatma Aracı PSLV Satish Dhawan Space Center Fırlatılan Yer (Hindistan) Mavi (0.455 µm 0.525 µm) Yeşil (0.530 µm 0.590 µm) Kırmızı (0.625 µm 0.695 µm) Yakın kızılötesi(0.760 µm Çok bantlı görüntü(4 bant) 0.890 µm) Pankromatik - 1.5m Çözünürlük (GSD) Çok bantlı - 6.0m (M,Y,K,YKÖ) Görüntü tarama Genişliği Nadirde 60 Km 12.10.16 39
Örnek SPOT 6 Görüntüsü 12.10.16 Doha, Katar 40
Örnek SPOT 6 Görüntüsü 12.10.16 Bora Bora, French Polynesia 41
SPOT 7 Fırlatılış tarihi Haziran 30, 2014 Fırlatma Aracı Fırlatılan Yer Çok bantlı görüntü(4 bant) PSLV Satish Dhawan Space Center (Hindistan) Mavi (0.455 µm 0.525 µm) Yeşil (0.530 µm 0.590 µm) Kırmızı (0.625 µm 0.695 µm) Yakın Kızıl ötesi (0.760 µm 0.890 µm) Çözünürlük (GSD) Pankromatik - 1.5m Görüntü tarama Genişliği 12.10.16 Çok bantlı - 6.0m (M,Y,K,YKÖ) Nadirde 60 Km 42
SPOT 6 & SPOT 7 Constellation n Tıpkı ikizi gibi, SPOT-7 bir geçişte çok geniş alanları tarayıp görüntüleyebilir. Aynı yörünge üzerinde birbrlerinde 180 o uzaklıkta konumlandırılmış iki uydu (SPOT-6 ve SPOT-7) birlikte bir günde 6 milyon kilometrekarelik bir alanın görüntüsünü çekebilirler. Bu Fransa nın 10 katı büyüklükte bir alandır. Aynı yörüngede peş peşe dönen bu uydular stereo resim çekme süresünü de kısaltmışlardır. 12.10.16 43
SPOT 6 & SPOT 7 Yörünge Özellikleri n 1.5m mekansal çözünürlük 1:25.000 ölçekli topoğrafik harıta yapımı için yeterlidir. n Dünyanın herhangi bir yerini günlük olarak görüntüleyebilirler n Çok geniş alanları görüntüleyebilme yeteneği: Dünyanın tamamı iki ay içerisinde tamamen görüntülenebilir. 12.10.16 44
Örnek SPOT 7 Görüntüsü Fiji 45
WorldView-3, Fırlatılış tarihi: Ağustos 13, 2014 WorldView-3 Uydusu (0.31m) 46
WV-3 Teknik Özellikleri n Yörünge Yüksekliği: 617 km n Yörünge Tipi: Güneş eş zamanlı, ekvatordan geçiş zamanı 1:30 pm (Kuzey kutbu üzerinden ekvatora doğru inişte) n Yörünge tur zamanı: 97 dakika. n Tahmini hizmet süresi: 10 ila 12 yıl n Uydunun boyutları, Ağırlığı ve batarya boyutları: 5.7 m (18.7 feet) yükseklik x 2.5 m (8 feet) en, 7.1 m (23 feet) güneş panelleri açıldığındaki en. Ağırlık: 2800 kilogram (6200 pounds). Batarya: 3.1 kw güneş panelleri, 100 Ahr pil 47
WV-3 Bantların Teknik Özellikleri n Pankromatik: 450-800 nm n 8 Çok bantlı: (kırmızı, kırmızı sınırı, kıyı, mavi, yeşil, sarı, yakın kızıl ötesi-1 ve yakın kızıl ötesi-2) 400 nm - 1040 nm n 8 SWIR (Kısa dalga kızıl ötesi): 1195 nm - 2365 nm n 12 CAVIS Bantları: (çöl bulutları, aerosol-1, aerosol-2, aerosol-3, yeşil, su-1, su- 2, su-3, NDVI-SWIR, cirrus, kar) 405 nm - 2245 nm n Mekansal çözünürlük( veya YÖA(Yer örneklem aralığı)): n Pankromatik Nadirde: 0.31 m YÖA, 0.34 m 20 Eğik çekimde n Çok bantlı: 1.24 m Nadirde, 1.38 m 20 eğik çekimde. n SWIR : 3.70 m Nadirde, 4.10 m 20 eğik çekimde n CAVIS Nadir: 30.00 m n Radyometrik çözünürlük: 11-bit Pankromatik ve çok bantlı için, 14-bit SWIR için. 48
WorldView-3 Uydusu Sensör Özellikleri 49
Örnek WorldView-3 Görüntü Madrid Havaalanı, İspanya 50
Örnek WorldView-3 Görüntü Madrid, İspanya 51
Örnek WorldView-3 Görüntü Bayan Obo Mine, China 52
Örnek WorldView-3 Görüntü 53
Pléiades 1-A Uydusu (Fransa, 16 Aralık 2011) Sunulan Görüntüler: 50-cm pankromatik (siyah-beyaz) 50-cm renkli (pansharpened) 2-metre çok bantlı Bundle: 50-cm Siyah-beyaz ve 2-metre çok bantlı Spektral çözünürlük: Pankromatik: 480-830 nm Mavi: 430-550 nm Yeşil: 490-610 nm Kırmızı: 600-720 nm Yakın kızılötesi: 750-950 nm 54
Pléiades 1-B Uydusu (Fransa, 02 Aralık 2012) Sunulan Görüntüler: 50-cm pankromatik (siyah-beyaz) 50-cm renkli (pansharpened) 2-metre çok bantlı Bundle: 50-cm Siyah-beyaz ve 2-metre çok bantlı Spektral çözünürlük: Pankromatik: 480-830 nm Mavi: 430-550 nm Yeşil: 490-610 nm Kırmızı: 600-720 nm Yakın kızılötesi: 750-950 nm 55
n Pleiades-1A ve 1B uyduları tıpkı SPOT-6 ve SPOT-7 uyduları gibi birbirinin ikizidir ve aynı yörüngeye birbirlerinde 180 derece farklı olacak şekilde oturtulmuşlardır. Bu şekilde tek yörünge geçişinde stereo görüntü alabilmektedirler. 27.09.2011 56
SkySat-1 Uydusu (13 Kasım, 2013) n SkySat-1 uydusu Skybox Imaging şirketi tarafından yüksek çözünürlükte pankromatik ve çok bantlı görüntü çekmek amacıyla fırlatılmıştır. Uydu yaklaşık dairesel bir yörüngede, yaklaşık kutupların üzerinden geçecek şekilde 450 km yükseklikte yörüngeye oturtulmuştur. n SkySat-1 uydusu 90 cm. Pankromatik ve 2 metre çözünürlükte 4 bant (Mavi, yeş,l, kırmızı, kızılötesi) çok bantlı görüntü çekebilen ve ayrıca yüksek çözünürlükte video çekimi yapabilen bir uydudur ve 1 metreden daha yüksek çözünürlükte görüntü sunan uydular içerisinde en küçük boyutlarda imal edilmiş uydudur. n SkySat-1 uydusu saniyede 30 görüntü alarak 90 saniye uzunluğuna kadar 1.1 metre siyah-beyaz video çekimi yapabilir. 57
n SkySat-1 uydusu aynı zamanda çok yüksek kalitede renkli görüntü çekebilir. Bu manada yarım metre çözünürlükte doğal renkli görüntü ve kızıl ötesi bant görüntü sunabilir. n İlk SkySat-1 uydusu 13 Kasım 2013 tarihinde Dnepr roketi ile Yasny Rusyadan gönderilmiştir. İkizi SkySat-2 ise 8 Temmuz 2014 tarihinde Soyuz-2-1b Fregat roketi ile fırlatılmıştır. Teknik özellikleri SkySat-1 ile tamamen aynıdır. 58
Örnek SkySat Görüntüsü Nice Cote d'azur Airport, Nice, France 59
Örnek SkySat Görüntüleri Altın Madeni, Batı Türkiye Port Au Prince, Haiti 60
n SkySat uydusu video örnekleri için linkler: n https://www.youtube.com/watch?v=fcrb1t8mncy n https://www.youtube.com/watch?v=uw7cskjkjyw n https://www.youtube.com/watch?v=bsw6igc4tt0 n https://www.youtube.com/watch?v=wjqcs2qlnoq n https://www.youtube.com/watch?v=lknay5eluzy n https://www.youtube.com/watch?v=bjv4toqz43q En son link Uşak, Türkiye, madencilik faaliyetleri 27.09.2011 61
Kompsat 3 (0.70 m) n Güney Kore yapımı Kompsat 3 17 Mayıs 2012 tarihinde fırlatılmıştır. n n Spektral Bantlar: PAN: 450-900 nm MS1 (Blue): 450-520 nm MS2 (Green): 520-600 nm MS3 (Red): 630-690 nm MS4 (NIR): 760-900 nm Uzamsal Çözünürlük: PAN: 0.7m at nadir MS: 2.8m at nadir n Radyometrik Çözünürlük : 14 bit. Palm Jumeirah, Dubai 27.09.2011 62
Kompsat 3A (0.55 m) n Güney Kore yapımı Kompsat 3A 25 Mart 2015 tarihinde Rusya dan fırlatılmıştır. n n Spektral Bantlar: PAN: 450-900 nm MS1 (Blue): 450-520 nm MS2 (Green): 520-600 nm MS3 (Red): 630-690 nm MS4 (NIR): 760-900 nm MWIR: 3.3-5.2 nm Uzamsal Çözünürlük: PAN: 0.55m at nadir MS: 2.2m at nadir IR: 5.5 m at nadir n Radyometrik Çözünürlük : 14 bit. 27.09.2011 63
Gaofen-2 (0.8) n Gaofen-2 Çin tarafından 19 Ağustos 2014 tarihinde fırlatılmıştır. n n Spektral Bantlar: PAN: 450-890 nm B1(Mavi) : 450-520 nm B2(Yeşil) : 520-590 nm B3 (Kırmızı) : 620-690 nm B4 (Kırmızı) : 770-890 nm Uzamsal Çözünürlük: PAN: 0.8m at nadir MS: 3.2m at nadir 27.09.2011 64
n TÜRKİYE UZAKTAN ALGILAMA TEKNOLOJİSİNDE HANGİ DURUMDA? 65
RASAT n RASAT, Türkiye'nin İlk Yerli Yapım Uydusu n RASAT Araştırma Uydusu, Türkiye nin ve TÜBİTAK UZAY ın BiLSAT uydusundan sonra sahip olduğu ikinci uzaktan algılama uydusudur. n RASAT fırlatıldığı 17 Ağustos 2012 tarihinden bu yana görevini başarılı bir şekilde sürdürmektedir. 66
n Haritacılık Kullanım Alanları n 1/25.000 ölçekli haritaların oluşturulması ve güncellenmesi n Sayısal yükseklik modeli ve ortofoto oluşturma n Arazi kullanımını haritalama n Kırsal kadastro n Afet İzleme n Orman Yangını izleme n Su baskını haritalama ve tahmini n Heyelan alanlarını haritalama n Deprem sonrası yıkılmış binaların ve hasarın tespiti n Afet yönetimi için güncel tematik verilerin oluşturulması n Çevre n Orman tahribatının ve ormanlaşmanın izlenmesi n Kıyılardaki değişimin izlenmesi n Denizde petrol sızıntılarının belirlenmesi ve kirliliğin haritalanması n Şehircilik ve Planlama n Kentsel gelişimin izlenmesi n Kaçak yapılaşmanın tespiti n 3 boyutlu simulasyon oluşturma 67
Rasat Teknik Özellikleri Ağırlık 93 kg Yörünge 700 km de dairesel, güneşe eşzamanlı Yönelim kontrolü 3 eksen kontrollü Yörünge süresi 98.8 dakika Ekvator geçişi yerel zamanı 10:30 Uzamsal çözünürlük Pankromatik: 7.5 m Çok bantlı: 15 m Tahmini ömür 3 yıl Tayfsal çözünürlük (µm) 0.42 0.73 (Pankromatik) 1. Bant: 0.42 0.55 (Mavi) 2. Bant: 0.55 0.58 (Yeşil) 3. Bant: 0.58 0.73 (Kırmızı) Radyometrik çözünürlük 8 bit Zamansal çözünürlük 4 gün Şerit genişliği 30 km Faydalı yükler Optik faydalı yük: Stereoskopik görme özelliğine sahip Pushbroom görüntüleyiciden oluşmaktadır. BiLGE: Spacewire veriyolu kullanabilen uçuş bilgisayarı. GEZGiN-2: JPEG2000 algoritmaları ile yüksek hızda çok bantlı görüntü sıkıştırma ve şifreleme yapabilen görüntü işleme kartı. X-Bant Verici Modülü: 100 Mb/s iletim hattına ve 7W çıkışa sahip iletişim sistemi. 68
Rasat Görüntüsü Çanakkale, Türkiye 69
Rasat Görüntüsü Tampa, Florida, Amerika Birleşik Devletleri 70
Göktürk-2, 18 Aralık 2012 71
Göktürk 2 Teknik Özellikleri Yörünge : Güneş Eş zamanlı Yörünge Yörünge Yüksekliği : ~ 700 km Dünya Çevresindeki Tur Süresi : ~ 98 dakika Günlük yer istasyonu Temas Süresi : ~ 40 dakika (gündüz+gece) Global Gözlem Alanı Kabiliyeti : Bütün Dünya Tekrar Ziyaret Zamanı : Ortalama 2,5 gün Uydu Kütlesi : < 409 kg. Görüntü Depolama Kapasitesi : 8 GB + 32 GB Bantlar :1 pankromatik, 4 Multispektral (K,Y,M,KÖ) Siyah - Beyaz Çözünürlük : 2,5 m Renkli Çözünürlük : 5 m Görev Ömrü : 5 yıl 72
Göktürk-2 Uydu Görüntüsü 73