Global Rekabet, KOBİ ler ve Girişimcilik
Globalizasyon, Küreselleşme, Mondalizasyon Küreselleşme süreci durmadan vites büyütüyor İletişim ve Ulaşım her geçen gün daha hızlanıyor, daha kaliteleşiyor Ve her şey daha da küreselleşiyor Sermaye küreselleşiyor Bilgi küreselleşiyor Ticaret küreselleşiyor Yatırımlar küreselleşiyor Üretim ve tüketim küreselleşiyor YA İNSANLAR!
GLOBALİZASYON BİR TERCİH Mİ, YOKSA 10-15 YILDIR İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ve DAHA 40-50 YIL SÜRECEĞE BENZEYEN BİR SÜREÇ Mİ? Dijital devrimden sonra endüstri 4.0 devrimine mi giriliyor? DAHA SONRA NE OLACAK? Bilmiyoruz! Türkiye nin en büyük gücü: İlişkilerimizi BATI ile geliştirdikçe DOĞU nun tercihi, DOĞU ile geliştirdikçe BATI nın vazgeçilmezi olmak (Çağımız paradigmaları olan Demokrasi, Özgürlükler, Serbest Piyasa Ekonomisi ve Hukuk Devleti gereklerini yerine getirmek şartı ile)
Bir Anket Çalışmasının Sonuçları (Globalizasyonda: «YA İNSANLAR!» ) Dünya Çapında Bir Anket Yapılmış ve Sadece Bir Soru Sorulmuş: Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz
Bir Anket Çalışmasının Sonuçları Anket Büyük Bir Başarısızlıkla Sonuçlanmış Çünkü; 1. Afrika daki İnsanlar YİYECEK Kelimesinin ne anlama geldiğini bilmiyorlar, yine 2. Batı Avrupa da insanlar EKSİKLİK Kelimesinin 3. Doğu Avrupa da İnsanlar KİŞİSEL GÖRÜŞ ün 4. Orta Doğu da İnsanlar ÇÖZÜM ün 5. Güney Amerika da İnsanlar LÜTFEN Kelimesinin 6. Bazı Ülkelerde İnsanlar DÜRÜSTLÜK Kelimesinin 7. Amerika daki İnsanlar DÜNYANIN GERİ KALAN KISMI nın Ne Anlama Geldiğini Bilmiyorlar! SORU Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz
Acaba -Daha adaletli, eşitlikçi, özgür ve dayanışmacı Bir global dünya nasıl kurulur? Ne yapmalı? -Can Yücel ve Tevfik Fikret şiirleri -M. Kemal Atatürk -Globalizasyon rüzgarına karşı duvar mı yel değermeni mi? -Çin den gelen gemiler Globalizasyon=Değişim? (Değişimin sınırı: Kızım, tanıyamadım ) Neleri değiştirmemeliyiz: (Etiğin altın kuralı)
Türkiye de Girişimcilik ve KOBİ ler Nereden nereye geldik? DÜN (Kemal Tahir) Dünkü yatırım başarı kriteri: Döviz tasarrufu Dünkü yatırım mukayesesi kriteri: Balkanlar ve Orta Doğu İthal İkamesi Ekonomisi 1983 değişimi: Piyasa ekonomisi çerçevesinde ihracata yönelik kalkınma stratejisi 2002 değişimi
BUGÜN NEREDEYİZ? GSMH da 17. sırada Kişi Başına Düşen GSMH da 61. sırada Yaşam Endeksi nde 69. sırada Rekabet Gücü sıralamasında 51. sırada İnovasyonda 56. sırada Bilgi yönetiminde 17, bilginin bilime katkısı ve teknolojiye dönüştürülmesinde 36. sırada (Bilgi ve teknolojinin inovasyona dönüştürülmesinde 56. sırada) Hukukun bağımsızlığı konusunda 100. sırada Emek piyasasının etkinliğinde 131. sırada EN ÖNEMLİSİ: PİSA SIRALAMASINDA 42. VE 43. SIRALARDAYIZ 8
NEREYE GİDİYORUZ? (BİZİM DE DEDEMİZ VAR) 9
NEREYE GİDİYORUZ? (DEVAM) Dijital devrimden Endüstri 4.0 a doğru (Nesnelerin interneti ve makinaların iletişimi) ABD, AB, Japonya ve diğer gelişmiş ülkelerin arkasında hızını arttıran diğer ülkeler: G. Kore, Çin, Tayvan vd... Güney Amerika ülkeleri Endonezya, Hindistan, Vietnam, Afrika, vd... Unutma: «HERKESİN DEDESİ VAR!» 10
Rekabet Senaryoları 1. Aslan Avcıları 2. Otomotiv Sanayi 3. Aslan/Ceylan Yarışı (alın teri) İster KOBİ, ister BOBİ ol! Daha hızlı koşmalısın 4. Kedilerin Rekabeti (akıl teri) Olabildiğince bilgilen: Asıl katma değer burada En önemli rekabet gücü: BİLGİ, BİLGİ, BİLGİ! NEREDEYİZ? OSBDER Projesi: Komşum ne iş yapıyor? Anket çalışması para mı istersin, bilgi mi istersin? SONUÇ: Sübvansiyon değil Enformasyon!+ Para mı, bilgi mi? (Yumurtacı Murat + Köpekbalığı Örnekleri)
Globalizasyonun Ekonomik Boyutu GLOBAL REKABET NE YAPMALI? = Arz Niagara Şelalesi, Talep Musluk Olunca Ya bir yol açacağız Ya bir yol bulacağız Ya da yoldan çekileceğiz Kartacalı Komutan Hanibal Dünyamızda ne ürün kıtlığı, ne para kıtlığı var! Talep ve istihdam kıtlığı var Sadece işletmeler değil, şehirler ve ülkeler de rekabet ediyor. Global rekabetin dominant oyuncusu: GİRİŞİMCİ
Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(1) 1 Mark lık domates Dünya Golf Pazarı:100 Milyar $ İspanya: 6 Milyar $ Türkiye: 160 Milyon $ Seracılık (İhracat) İspanya: 12 Milyar $ Türkiye: 0,5/0,6 Milyar $ Şarap İhracatı Fransa: 8,2 Milyar $ İtalya: 5,3 Milyar $ İspanya: 2,5 Milyar $ Şili: 1,5 Milyar $ Türkiye: 0,07 Milyar $ Üzüm Üretimde dünya 6.sıyız (Yılda 4-5 Milyon ton yaş üzüm) Bunun %50 si sofralık (Kilo Fiyatı 1,5-2,5 TL arası) Sadece %2 si şaraplık (Fiyatı 50 Kuruş ile 1,5 TL arası) Şarap olunca fiyatı? Geri kalanı pekmez, şıra, pestil ve diğerleri 13
Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(2) Tarım Ürünleri İhracatı: Hollanda: 120 Milyar $ (İthalat 60 Milyar, İhracat 120 Milyar) Türkiye: 15-16 Milyar $ Turizm Geliri (2012 Yılı) Mikanos: 1 Milyar $ Köyceğiz/Dalyan(52) + Fethiye/Göcek(210) + Gökova(32) =0,294 Milyar $ PAZARLAMA, ürünü tanıtmaktır SATIŞ, bu tanıtımı sonlandırmaktır TAHSİLAT, satış bedeli tahsil edebilmektir MÜŞTERİYE «2» DEDİRTME! 14
ÜRÜN HAYAT EĞRİSİ: Çarşamba yı Sel Aldı CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN
Uzun Dönem Başarının Şartı: İnovasyonda Süreklilik CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN Antoine De Saint-Exupery: p(«önemli Olan Büyümek Değil ki! Büyürken unuttuklarımız!») UNUTMA: Hem dayanmasını, hem yenilenmeyi, hem de terk etmeyi bileceğiz
İşbirliği ve Ortaklık Uzlaşma ve diyalog Sıkılmış Yumrukla El Sıkılmaz (Güven) Ortaklık işbirliği anlaşmasını yazılı, noter tasdikli yapmayı unutma! Gandi (Önce kavga et, sonra sefasını sür. Tersini yapma!) Başarılı işbirliği örnekleri (STFA: Sezai Türkeş ve Fevzi Akkaya ve ALARKO: Üzeyir Garih, İshak Alaton) KOBİ lerden çok BOBİ ler işbirliği/ortaklık yapıyor (Mittal+Arcelor) Hatta ülkeler yapıyor (TTIP, TPP + ÇİNMANYA) Türkiye de mikro işletmeler (Toplam işletmelerin %95 i: GSMH ya katkısı %10, İstihdama %40) Küçük Olsun Benim Olsun değil, Büyük Olsun İkimizin-Üçümüzün Olsun (Ama Hepimizin Olmasın, ZİRA HERKESİN OLAN KİMSENİNDİR, SAHİPSİZDİR!) 17
ÖLÇEK EKONOMİSİ, SİNERJİ, SİMBİYOZA Ölçek Ekonomisi: Kapasiteyi büyüt, birim maliyeti düşür, katma değeri arttır Almanya da makina sektörü: 6000 işletme ve 400 milyar $ katma değer Türkiye de makina sektörü: 11000 işletme 40 milyar $ katma değer Sinerjik Etki: Farklılığın uyumu (1+1>2) Uyumsuz Farklılık: Negatif Sinerji (1+1<2) Simbiyotik Etki: Birbirlerine hayat vererek birlikte yaşama (Ağaç kakan kuşu): Tedarik Zinciri ve Katma Değer Zinciri 18
Büyüme Sürecinde Tuzaklar Fakiri Kuru İnadı, Memuru Süslü Avradı, Zengini Şımarık Evladı Batırır Anonim Büyüme tutkunu ve iktidar hırsını zapt-ı rapt altında tut Nakit dengeni sakın ihmal etme ( 3 Top: Karlılık, sermaye, nakit dengesi )
Nesil Değiştirmede Süreklilik Bir İşletmeyi Dede Kurar, Baba Büyütür, Oğul Tutar, Torun Sanat Tarihi Okur! Alfred Marshall (Marshall 4 lüğünün Rusya Çin versiyonu: Baba tüccar, Oğul playboy, Torun dilenci oluyor ) 100/200 Yıllık İşletmelerimiz Başka yerde şubemiz yoktur! Aile İşletmeleri ve Kurumsallaşma 20
Girişimci Babaya Öğütler Akşam yemeği sohbeti Çocuklarına en iyi kanatları tak, ama bırak kendileri uçsun Yahudi terbiyesi Çocuklarınıza güvenin, hata yapmalarına izin verin. ÇOCUĞUNUZU SİZE BENZEYEN BİRİ OLARAK DEĞİL, KENDİNİZİ GELECEKTEKİ BÜYÜK BİR İŞ ADAMININ BABASI GİBİ GÖRÜN Akşam sofralarında ailece beraber olun. Aile içi sohbetlerde, çocuklarınızın yanında işle ilgili yüreklendirici ve teşvik edici güzel şeyler anlatın. Asla işinizden şikayet etmeyin.
KOBİ / Banka İlişkileri 1994, 2001 ve 2008 krizlerinden çok şey öğrendik (ve hep de öğrenmeye devam edeceğiz. Türkiye, «geleceği olan bir ülke», Lord Curzone) KOBİ / Bankacı Fıkrası KOBİ lerin kredilerdeki payı Özsermaye mi, Borçlanma mı? Nominal faiz ve Reel faiz, en düşük faiz tahsil edilemeyen faizdir Yavru Deve örneği ve çaresi Borç Yiğidin Kamçısıdır Yağmur, Güneş, Şemsiye ve Kar Güneşli hava, Karlı hava ve Açıkgözlerin ilkesi Konkordato İflas: Dante nin İlahi Komedyası nda cehennem kapısındaki tabela: Bütün umutlarınız kapıda bırakın (Girişimci = Umudunu kaybetmeyen insan) TEB İlkesi
AR-GE ve İnovasyon Harcama AR-GE Bilgi (Knowledge) Bilgi TEKNOLOJİ (MÜHENDİSLİK) (Know-How) Teknoloji (Mühendislik) İNOVASYON Katma Değer İNOVASYON ve İMOVASYON (imitasyon + inovasyon) + Ghandi İnovasyonu: 1 Cent e bir dakikalık telefon konuşması, 30 $ a katarakt ameliyatı, 3-4 bin $ a araba + «milyonerler için değil, milyonlar için moda» veya inovasyon Teknogirişimcilik (AR-GE ci ve Girişimci: V.Koç / B.Nahum Örneği) Alın Teri ve Akıl Teri (Kum, cam, pentium III çipi) AR-GE, AR-sızGE! Hem AR-GE ve hem de Girişimciliğin= İnovasyonun olmazsa olmaz şartı: Nitelikli insan (Pisa araştırma sonuçları) 23
İNOVASYON da KATMA DEĞER İki Fiyat Stratejisi 1.Fiyat= Maliyet + Kar 2. KAR= FİYAT - MALİYET 24
İNOVASYON VE FİRMALARIN PİYASA DEĞERİ Apple (1976 da kuruldu) 620 milyar $ Google (1998 de kuruldu) 250 milyar $ Microsoft (1975 de kuruldu) 250 milyar $ (Son birkaç yılda piyasa değeri 200 milyar $ eridi) TESLA, sadece 10 yıldır araç üretiyor. 35 bin araç satışı ile 30 milyar $ piyasa değeri GM yılda 10 milyon araç üretiyor piyasa değeri 65 milyar $ Siemens (1947 de kuruldu) 100 milyar $ (Halen 190 ülkede 500 bin personelle faaliyet gösteriyor) H. Von Pierer (1997 Avrupa Kalite Vakfı Ödülü) Nokia (30 milyar $) ve Samsung (300 milyar $) Kodak, Grundig 25
FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜ, HOŞGÖRÜ (TAHAMMÜL DEĞİL), MERAK VE İNOVASYON Fikir Özgürlüğü,Risk,Cesaret (Rodin in Düşünen Adam Heykeli : İnovasyon için delilik gerekli mi?) (Bir kamyoncu fıkrası) Von KARAJAN : İşin sırrı yönetmemen gereken zamanları bilmek! Yasaklar ve Zihinsel Zincirler (İşaret Parmağı) Alternatifler sadece sana sunulanlar değildir. (Kova,bardak ve fincan) Aquio Moritha Herkes Mersin e giderken Tersine gidebilmek (K.Kolomb) İnovasyon fıkraları (Er Robinovic, Karyola, Uluslararası genetikte inovasyon yarışması) Ülkemizde Fikir Özgürlüğü (İstatistiklere göre bir çocuk ergenlik çağına gelinceye kadar ortalama 100.000 kez ebeveynlerinden, diğer büyüklerinden, öğretmenlerinden, yöneticilerinden Yapma, Etme, Elleme, Dokunma, Konuşma gibi sözler duyarak büyür) Buna rağmen yeni bir şey yapmaya cesaret edip başarabilen insanlarımıza BRAVO diyelim. 26
FARKINDALIĞINIZI ÖLÇEBİLİRSİNİZ (BİR FARKINDALIK DENEMESİ)
Danimarka Rize İnek
Biraz Da Şansımıza Güvenelim isa, musa (ManiSA, FatSA) Unutma: Postacı kapıyı sadece 2 kere çalmaz. Görebilenler için postacı hep kapımızdadır, Yeter ki hazır ol! Kendi SWOT unu kendin yap. Aynaya bakmayı ihmal etme! Eleştiriye açık ol! (A. Moritha): İnsanlar aynı görüşte olmayanlarla münakaşa, aynı görüşte olanlarla sohbet ederler. İş hayatında birinciler önemli Kulağı duymayan hanım! Hayat biraz da bilardo oynamaya mı benziyor? SON SÖZ: Bir Hint Deyişi
TEŞEKKÜRLER...