KONDA BİZ KİMİZ 10. Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması. Bulgular Raporu Mayıs 2011

KONDA BİZ KİMİZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması Bulgular Raporu Mayıs 2011

Bu dosya, KÜRT MESELESİ NDE ALGI VE BEKLENTİLER (İletişim 1608/ Bugünün kitapları 131) kitabına temel olan Temmuz 2010 tarihli araştırmanın bulgu ve grafiklerinden oluşmaktadır. Bu rapor, bulguların çıplak olarak yorumsuz sunulmasıdır. Bulguların yorumları ile Kürt meselesi üzerine analizler ve öneriler sadece kitapta yer almaktadır.

SUNUŞ Küresel güç olma çabası Toplumsal değiģim Ekonomik kalkınma gayreti Avrupa Birliği adaylığı Kültürel kimliklerin öne çıktığı, toptan bir değiģim süreci KÜRT MESELESİ 30 yıldır süre gelen bu mesele ülkenin başına gelebilecek her türlü olumlu gelişmenin önünde engel teşkil etmektedir. AraĢtırma Amaç Araştırma 17-18 Temmuz 2010 günlerinde, tüm Türkiye yi temsil eden örneklem ile 59 il, 374 ilçe ve il merkezinde 902 mahalle ve köyde 10393 denek ile gerçekleştirilmiştir. Sade vatandaģın Kürt meselesi hakkındaki görüģlerini ortaya koymak Toplumun Demokratik Açılım a nasıl baktığını tespit etmek Kürt Meselesi nin çözümüne iliģkin beklenti ve değerlendirmeleri belirlemek Halkın kimlik ve vatandaģlık meselelerine bakıģ açılarını tespit etmek Kürtlere iliģkin en gerçek demografik verileri ortaya koymak Yararlı olması umuduyla

ARAŞTIRMA KAPSAMI Demografik bilgiler Etnik dağılım Farklı kimliklere hoģgörü Kimlik tanımları VatandaĢlık tanımları Kürt meselesinin nedenleri Kürt meselesinin çözümleri Açılım süreci değerlendirme Kürtlere göre Genel fikirler Siyasi tercih KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 4

ARAŞTIRMA KAPSAMI Demografik bilgiler Yaş, cinsiyet, eğitim, iş, sosyal güvenlik, ev tipi, dindarlık, TV tercihi, Etnik dağılım Etnik köken, anadil, eşinin etnik kökeni, farklı etnik kökenle akrabalık Farklı kimliklere hoģgörü Gelin, iş ortağı ve komşu olarak Kimlik tanımları Türkiyeli olarak, etnik kökenle, din veya mezheple, TC vatandaşı olarak, kent veya köyle VatandaĢlık tanımları Türk olmak, Müslüman olmak, Türkiye yi seviyor olmak, Türkiyeliyim demek Kürt meselesinin nedenleri Kürt meselesinin çözümleri Açılım süreci değerlendirme Yabancı devletler, terör, ekonomi, ayrı bir devlet meselesi, kimlik, farklı davranma Anadil, terörü yok etmek, anayasal tanıma, baraj kaldırma, ekonomi kalkındırma Kimler bir araya gelirse çözülür, partilerin tutumları Kürtlere göre Genel fikirler Siyasi tercih Bölgesel Kürtlere özel; Zarar görüldü mü?; açılım değerlendirme; Habur dan gelenler; muhatap kim?... Anayasa Değişikliği, İsrail gerilimi, AB üyeliği, hükümet yargı ilişkisi, idam Bugün seçim olsa? kim çözer? asla oy vermeyeceği parti? kime oy verdin? KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 5

ÖRNEKLEM KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 6

ÖRNEKLEM 1 mahalle/köy 18-28 YAġ 2 KADIN 2 ERKEK 29-43 YAġ 2 KADIN 2 ERKEK 44+ YAġ 2 KADIN 2 ERKEK KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 10

TC VatandaĢı Amerika-Afrika Ġranlı Türk Manav Laz Rus Türkmen Diğer Asya ülkelerinden Avrupalı Yurtiçi bölge adı Yörük Roman Süryani Yahudi Rum ve Hristiyan Ermeni ETNİK DAĞILIM VE ETNİK DAĞILIMA GÖRE Anadolu Türk Boyları Tatar Azeri DEMOGRAFİK PROFİLLER Arap Gürcü Orta Asya Türk Boyları Çerkes Zaza Çeçen Kürt Balkan ülkelerinden Osmanlı Dünyalı Türkiyeli Muhacir Alevi Balkan göçmen Müslüman Türk Müslüman YurtdıĢı bölge adı BoĢnak Bulgar Türk KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 11

ETNİK DAĞILIM (18 yaş üstü nüfus) SORU: Hepimiz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyız, ama değişik etnik kökenlerden olabiliriz; Siz kendinizi, kimliğinizi ne olarak biliyorsunuz veya hissediyorsunuz? Kürt; 13,5 Türk; 76,7 Zaza; 1,2 Arap; 1,2 Diğer; 7,4 Göçmen Roman Gayrimüslim Yerel Kimlikler 2010 Laz Kafkas kökenliler Balkan kökenliler Asya Türkleri Diğer kökenler KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 12

ETNİK DAĞILIM (18 yaş üstü nüfus) SORU: Hepimiz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıyız, ama değişik etnik kökenlerden olabiliriz; Siz kendinizi, kimliğinizi ne olarak biliyorsunuz veya hissediyorsunuz? Kürt; 13,5 Kürt; 11,9 Türk; 76,7 Zaza; 1,2 Arap; 1,2 Türk; 76,9 Zaza; 1,0 Arap; 1,5 Diğer; 8,7 Diğer; 7,4 2006 2010 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 13

ETNİK DAĞILIM (18 yaş üstü nüfus) SORU: ANADĠLĠNĠZ hangisidir, yani annenizden öğrendiğiniz konuşma diliniz hangisidir? Kürtçe; 12,7 Kürtlerin yüzde 13,2 si anadilinin Türkçe olduğunu söylemektedir. Türkçe; 84,0 Zazaca; 1,4 Arapça; 1,2 Diğer diller; 0,7 2010 Sayıları az olan diğer bir çok etnik kimliğe ait vatandaģların büyük kısmı anadili olarak Türkçe demiģlerdir. KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 14

ETNİK DAĞILIM Kürtlerin 12 bölgeye dağılımı Ortadoğu Anadolu; 29,3 Güneydoğu Anadolu; 26,7 Kuzeydoğu Anadolu; 10 Ġstanbul; 17,5 % 0 % 50 % 100 Batı Marmara Ege Ġstanbul Doğu Marmara Batı Anadolu Akdeniz Batı Karadeniz Orta Anadolu Doğu Karadeniz Kuzeydoğu Anadolu Ortadoğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Yüzde 16,6 sı diğer 8 bölgede; Ege Akdeniz Batı Marmara Doğu Marmara Batı Anadolu Orta Anadolu Batı Karadeniz Doğu Karadeniz KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 15

ETNİK DAĞILIM Bölgelerdeki Kürtlerin oranı Ġstanbul da% 14,8 Batı Karadeniz de % 0,3 Doğu Karadeniz de % 0,1 Batı Marmara da % 0,9 Doğu Marmara da Kuzeydoğu % 4,9 Anadolu da % 32 Ege de % 6,1 Batı Anadolu da % 7,7 Orta Anadolu da % 1,3 Ortadoğu Anadolu da % 79,1 Akdeniz de %4,9 Güneydoğu Anadolu da % 64,1 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 16

ETNİK DAĞILIM Ġllere göre sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi 2003 (DPT) KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 17

ETNİK DAĞILIM Ġllere göre sosyo-ekonomik gelişmişlik endeksi 2003 (DPT) Kürtlerin bölgelere dağılımı Batı Marmara Ġstanbul Doğu Marmara Batı Karadeniz Doğu Karadeniz Kuzeydoğu Anadolu Ege Batı Anadolu Orta Anadolu Ortadoğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Akdeniz KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 18

ETNİK DAĞILIM Ġllere göre okur yazar olmayanlar oranı 2009 (TÜĠK) KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 19

ETNİK DAĞILIM Ġllere göre okur yazar olmayanlar oranı 2009 (TÜĠK) Kürtlerin bölgelere dağılımı Batı Marmara Ġstanbul Doğu Marmara Batı Karadeniz Doğu Karadeniz Kuzeydoğu Anadolu Ege Batı Anadolu Orta Anadolu Ortadoğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Akdeniz KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 20

ETNİK DAĞILIM Akrabalık Durumu Türk, ailesinde diğer kökenler var; % 5,3 Kürt, ailesinde diğer kökenler var; % 0,8 Diğer; % 8,5 Türk, ailesinde Kürt var % 4,4 Türkler; % 67 Kürtler; % 11,7 Kürt, ailesinde Türk var; % 2,3 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 21

ETNİK DAĞILIM Akrabalık Durumu Türk, ailesinde Kürt var % 4,4 Türkler; % 67 Kürtler; % 11,7 Kürt, ailesinde Türk var; % 2,3 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 22

ETNİK DAĞILIM Akrabalık Durumu Türk, ailesinde Kürt var % 4,4 Kürt, ailesinde Türk var; % 2,3 Türk veya Kürt karıģık aile toplamı; % 6,7 YaklaĢık 3 milyon 200 bin kiģinin ailesi Türk/ Kürt karıģık KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 23

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre EĞĠTĠM DURUMU (son bitirilen okul) Kürtler Okuryazar değil; 17 Diplomasız okuryazar; 9 Ġlkokul; 33 Ortaokul; 15 Lise; 18 7 Türkler 4 2 Ġlkokul; 38 Ortaokul; 15 Lise; 27 Üniversite ve üstü; 13 % 0 % 50 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 24

Türkler Kürtler ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre EĞĠTĠM DURUMU (ortalama eğitim süresi) 2010 6,0 yıl 2006 5,6 yıl 2010 8,1 yıl 2006 7,5 yıl KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 25

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre hanedeki kişi sayısı (Bu evde, hanede kaç kişi oturuyor?) Kürtler 4,2 3-5 kiģi; 41,5 6-8 kiģi; 35,8 9 veya fazla kiģi; 18,5 Türkler 1-2 kiģi; 15,9 3-5 kiģi; 66,3 6-8 kiģi; 15,5 2,3 % 0 % 50 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 26

Türkler Kürtler ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre SOSYAL GÜVENLĠK DURUMU 2010 SGK; 40,8 YeĢil Kart; 36,6 Sosyal güvenliği yok; 22,3 2006 SGK; 34,4 YeĢil Kart; 33,2 Sosyal güvenliği yok; 31,9 2010 SGK; 72,9 7,1 Sosyal güvenliği yok; 19,0 2006 SGK; 69,7 8,4 20,8 0 50 100 % 0 % 50 % 100 Özel sigorta KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 27

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre GELĠR DAĞILIMI SORU: Evinizde yaşayanların aylık toplam geliri ne kadardır? Herkesin her türlü kazancı dâhil evinize ayda ortalama kaç para giriyor? Kürtler 300 - TL; 17,1 300-700 TL; 34,8 701-1200 TL; 26,3 1201-2000 TL; 15,2 3,8 2,8 Türkler 4,8 300-700 TL; 28,0 701-1200 TL; 34,0 1201-2000 TL; 22,8 5,9 4,5 % 0 % 50 50 % 100 2001-3000 TL 3000 + TL KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 28

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox 13,0 11,2 11,1 10,2 10,0 8,1 6,5 6,0 5,6 3,9 3,1 0,8 2,7 Türkiye 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 29

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox 9,6 3,7 8,3 10,2 3,6 8,1 6,6 4,6 4,8 3,5 4,4 2,1 24,6 Kürtler 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 30

ETNİK DAĞILIM Etnik Dağılıma göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox 3,7 3,6 8,1 8,3 6,6 6,6 4,6 6,3 4,8 5,6 0,3 3,5 3,0 4,4 0,2 2,1 2,8 9,6 13,7 12,5 8,3 11,8 10,2 9,9 11,0 24,6 Kürtler Türkler 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 31

ETNİK DAĞILIM Siyasi Tercihe göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox 3,5 4,2 3,4 1,0 2,0 1,1 2,8 6,2 8,2 12,9 13,4 15,1 19,2 Ak Parti 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 32

ETNİK DAĞILIM Siyasi Tercihe göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox 2,1 3,5 1,4 6,6 6,2 4,2 3,4 0,4 1,0 4,7 2,0 0,2 1,1 2,5 2,8 8,2 7,2 7,6 8,6 9,3 12,9 13,4 15,1 19,0 19,2 22,5 CHP Ak Parti % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 33

ETNİK DAĞILIM Siyasi Tercihe göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 CHP ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Ak Parti Ak Parti CHP MHP CHP Ak Parti Haberturk NTV Roj CHP CHP CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox CHP CHP MHP 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 34

ETNİK DAĞILIM Siyasi Tercihe göre HABERLER ĠÇĠN TV KANALI TERCĠHĠ Kanal D TRT 1 ATV Samanyolu Star Kanal 7 Show Ak Parti Ak Parti CHP BDP MHP CHP Ak Parti Haberturk NTV Roj CNNTURK TRT 6 (ġeģ) Fox CHP BDP; 58,1 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 35

KİMLİK TANIMLARI VE KİMLİKLERİ YAŞAYABİLME ÖZGÜRLÜĞÜ KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 36

KİMLİK TANIMLARI SORU: Herkes kendini, önem verdiği özelliklerine göre tanımlıyor. Siz kendinizi tanımlarken aşağıdaki özelliklerden hangisine önem veriyorsunuz, hangisi sizin için önemli, hangisi önemsizdir? T.C. vatandaģı 3,6 4,3 Dininiz /Mezhep 4,0 4,0 Etnik Köken Türkiyelilik Doğduğunuz yer 3,8 3,8 3,6 3,6 3,5 4,1 Kürt Türk 1 2 3 4 5 Çok önemsiz Önemsiz Ne önemli ne Önemsiz Önemli Çok önemli KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 37

KİMLİK TANIMLARI TC vatandaşı olmak T.C. vatandaģı Dininiz /Mezhep Kürtler; 3,6 Türk; 4,0 Türkler; 4,3 4,0 Etnik Köken 3,8 Türk; 3,8 Kürt Türk Kürtler Önemsiz ; 12,8 Türkiyelilik Ne önemli ne önemsiz; 17,2 Doğduğunuz yer 3,6 Türk; 4,1 Önemli ; 55,2 3,6 Türk; 3,5 13,0 1 2 3 4 5 Türkler 1,8 Önemli ; 57,9 Çok önemli ; 37,2 % 0 % 50 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 38

Türkler Kürtler Türkler Kürtler Türkler Kürtler Türkler Kürtler Türkler Kürtler Türkler Kürtler KİMLİK TANIMLARI SORU: Herkes kendini, önem verdiği özelliklerine göre tanımlıyor. Siz aşağıdakilerden HANGĠ ĠKĠSĠYLE KENDĠNĠZĠ TANIMLAMAK ĠSTERSĠNĠZ? % 100 100 80 60 66,7 40 32 40,9 37,9 45,7 29,1 39,4 20 13 17 17,1 14,1 6,3 0 % 0 T.C. vatandaģlığı Türk vatandaģlığı Din / mezhep Türkiyelilik Doğduğu kent Etnik köken Deneklerin en yüksek oranda bir arada söyledikleri kimlik tanımları yüzde 19 ile Din/ mezhep ve TC vatandaģlığı KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 39

KİMLİK TANIMLARI Kimliğinizi yaşayabiliyor musunuz? Kesinlikle hayır, yasal engeller var; 6,1 Kesinlikle yaģayabiliyorum, hiç sorun yok; 53,4 Çevre, mahalle baskısı hissediyorum; 1,6 Bazen, bazı sorunlar hissediyorum; 9,2 YaĢayabiliyorum pek sorun yok; 29,7 Türkiye KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 40

KİMLİK TANIMLARI Kimliğinizi yaşayabiliyor musunuz? 3,2 Kesinlikle yaģayabiliyorum, hiç sorun yok; 53,4 Kesinlikle hayır, yasal engeller var; 6,1 Çevre, mahalle baskısı hissediyorum; 1,6 Bazen, bazı sorunlar hissediyorum; 9,2 59,4 Türkler 6,9 29,2 YaĢayabiliyorum pek sorun yok; 29,7 Türkiye KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 41

KİMLİK TANIMLARI Kimliğinizi yaşayabiliyor musunuz? 3,2 Kesinlikle hayır, yasal engeller var; 6,1 59,4 6,9 Çevre, mahalle baskısı hissediyorum; 1,6 29,2 Kesinlikle yaģayabiliyorum, hiç sorun yok; 53,4 Bazen, bazı sorunlar hissediyorum; 9,2 Türkler Kesinlikle hayır yasal engeller var YaĢayabiliyorum pek sorun yok; 29,7 21,9 23,4 Türkiye 29 21,9 Kürtler KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 42

KİMLİK TANIMLARI Başkaları kimliklerini yaşayabiliyor mu? 36,2 5,6 4,2 Kesinlikle yaģayabiliyorlar; 33,1 Yasal engeller var; 8,3 Çevre, mahalle baskısı ; 4,6 29,8 Türkler 24,1 Kesinlikle hayır yasal engeller var Pek sorun yok ; 29,1 15,8 23,2 Bazı sorunlar hissediyorlar; 25 23,9 6,6 Türkiye 30,5 Kürtler KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 43

FARKLI KİMLİĞE HOŞGÖRÜ

Türkü Kürdü Gayrimüslimi Amerikalıyı Türkü Kürdü Gayrimüslimi Amerikalıyı Türkü Kürdü Gayrimüslimi Amerikalıyı FARKLI KİMLİĞE HOŞGÖRÜ SORU: Gelin, eş, iş ortağı ve komşu olarak şimdi okuyacağım özellikteki kişileri kabul eder miydiniz? 100 80 60 40 50,3 70,1 71,8 47,2 61,9 64 41,4 56,4 59,2 20 9,3 10,1 9,2 0 GELĠN veya Eġ olarak kabul ETMEZ Ġġ ORTAĞI olarak kabul ETMEZ KOMġU olarak kabul ETMEZ KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 45

Türkler Türkler Kürtler Kürtler Türkler Türkler Kürtler Kürtler Türkler Kürtler Kürtler FARKLI KİMLİĞE HOŞGÖRÜ SORU: Gelin, eş, iş ortağı ve komşu olarak şimdi okuyacağım özellikteki kişileri kabul eder miydiniz? Farklı etnik kimlikten olana karşı hoşgörü (Kürtler için Türkler, Türkler için Kürtler ) % 100 100 80 60 57,6 53,5 47,4 40 20 26,4 24,8 22,1 % 0 Öbür etnik kökenden GELĠN veya Eġ e HAYIR Öbür etnik kökenden Ġġ ORTAĞI na HAYIR Öbür etnik kökenden KOMġU ya HAYIR KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 46

FARKLI KİMLİĞE HOŞGÖRÜ Farklı etnik kimliğe, din ve mezheplere devlet desteği verilsin mi? Farklı din/mezheplere devlet desteği 3,6 Türkiye Farklı etnik gruplara devlet desteği 3,4 1 2 3 4 5 Kesinlikle verilmemelidir Verilmemelidir Ne verilmeli Ne verilmemelidir Verilmelidir Kesinlikle verilmelidir KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 47

FARKLI KİMLİĞE HOŞGÖRÜ Farklı etnik kimliğe, din ve mezheplere devlet desteği verilsin mi? 4,1 Farklı din/mezheplere devlet desteği 3,5 3,6 Kürtler Türkler 4,1 Türkiye Farklı etnik gruplara devlet desteği 3,2 3,4 1 2 3 4 5 Kesinlikle verilmemelidir Verilmemelidir Ne verilmeli Ne verilmemelidir Verilmelidir Kesinlikle verilmelidir KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 48

VATANDAŞLIK TANIMLARI KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 49

VATANDAŞLIK TANIMLARI SORU: Bazı insanlar gerçekten Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak için aşağıdakilerin şart olduğunu söylüyor. Başkaları ise şart olmadığını söylüyor. Sizce aşağıdakilerden her biri şart mıdır değil midir? Etnik kökeni Türk olmak 2,6 Müslüman olmak 2,9 Türkiye Türkiyeliyim demek 3,3 Türkiye yi seviyor olmak 3,8 1 2 3 4 5 Kesinlikle Ģart değil ġart değil Ne Ģarttır Ne değildir ġarttır Kesinlikle Ģarttır Türkiye KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 50

VATANDAŞLIK TANIMLARI SORU: Bazı insanlar gerçekten Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak için aşağıdakilerin şart olduğunu söylüyor. Başkaları ise şart olmadığını söylüyor. Sizce aşağıdakilerden her biri şart mıdır değil midir? Etnik kökeni Türk olmak 2,0 Müslüman olmak Türkiyeliyim demek 2,7 3,0 Kürtler Türkiye yi seviyor olmak 3,1 1 2 3 4 5 Kesinlikle Ģart değil ġart değil Ne Ģarttır Ne değildir ġarttır Kesinlikle Ģarttır Kürtler KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 51

VATANDAŞLIK TANIMLARI SORU: Bazı insanlar gerçekten Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak için aşağıdakilerin şart olduğunu söylüyor. Başkaları ise şart olmadığını söylüyor. Sizce aşağıdakilerden her biri şart mıdır değil midir? Etnik kökeni Türk olmak 2,0 2,7 Müslüman olmak Türkiyeliyim demek 2,7 3,0 2,9 3,3 Kürtler Türkler Türkiye yi seviyor olmak 3,1 4,0 1 2 3 4 5 Kesinlikle Ģart değil ġart değil Ne Ģarttır Ne değildir ġarttır Kesinlikle Ģarttır Türkler/ Kürtler KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 52

TOPLUMDA ORTAK BAĞLAR KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 53

ORTAK BAĞLAR SORU: Türkiye'deki Türk, Kürt, Laz, Çerkez gibi farklı kökenden gelenleri bir arada tutan en önemli bağ nedir? (açık uçlu soru) Ġnsani bağlar Din Vatani Ortak unsurlar vatan Bir aradalık YurttaĢlık Ortak geçmiģ Kültür Mecburiyet Ülke sevgisi Türklük Milliyetçilik Ortak bağ yok Diğer cevaplar Fikri yok 3,3 1,8 1,8 1,5 0,9 2,5 6,2 6,2 5,4 6,6 9,6 12,8 17,9 23,5 Türkiye 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 54

ORTAK BAĞLAR Ġnsani bağlar Din Vatani Ortak unsurlar vatan Bir aradalık YurttaĢlık Ortak geçmiģ Kültür Mecburiyet Ülke sevgisi Türklük Milliyetçilik Ortak bağ yok Diğer cevaplar Fikri yok 1,8 1,8 1,5 0,9 2,5 3,3 5,4 6,2 6,2 6,6 9,6 12,8 17,9 23,5 Anlaşabilmek, anlayış, bağlılık, dayanışma, dostluk, hoşgörü, insan olmak, insanlık, insan sevgisi, kardeş olmamız, kardeşlik duygusu, sevgi, saygı Din, Müslümanız, iman, din ve kardeşlik, dini hoşgörü, İslamiyet Aynı bayrak, bayrağımız, aynı toprak, bu topraklarda doğmuş olmak, memleket sevgisi, ortak vatan, toprak bütünlüğü, vatan sevgisi Aile bağları, akrabalık, evlilikleri, eş alıp verme, kan bağı, komşuluk, aynı yerde/ülkede/vatanda yaşıyor olmak, birlik beraberlik TC, Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti, Türkiyeli olmak, T.C. vatandaşlığı, Türkiye'nin büyük ve güçlü olması, T.C. vatandaşı olmak, vatandaşlık Atalarımız, dedelerimiz, Çanakkale savaşı, geçmişimiz, Kurtuluş savaşı, köklerimiz, ortak tarihimiz, ortak geçmişimiz, Osmanlı... Alışkanlık, gelenek, örf ve adetlerimiz, Anadolu'nun büyüsü, aynı dili kullanmak, değerler, dil, kültürel değerler, manevi değerler Çıkar, ekmek parası, başka çaresi yoktur, ekonomi, geçim derdi, hayat mücadelesi, mecburiyet, ortak menfaatler Türkiye sevgisi, bu ülkeyi seviyor olmak, Türkiye yi sevmek, ülke, ülke sevgisi, yurdumuz Hepimiz Türküz, Türk olmak, Türk kimliği, Türklerin sıcakkanlılığı Millet olmak, milli birlik, milli beraberlik, milli duygular, miliyetçilik Bağ yok, bağ kalmadı bitirdiler, bir arada duramıyoruz, sebep yok, tutamıyoruz Demokrasi, cumhuriyet, barış, aydın insanların olması, ayrım olmaması, cahillik, çok uluslu olmamız, devlet, eğitimsizlik, düzen ve saygı, eşitlik Türkiye 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 55

ORTAK BAĞLAR Ġnsani bağlar Din Vatani Ortak unsurlar vatan Bir aradalık YurttaĢlık Ortak geçmiģ Kültür Mecburiyet Ülke sevgisi Türklük Milliyetçilik Ortak bağ yok Diğer cevaplar Fikri yok 9,2 8,4 2 6,5 5,3 4,7 0,5 0,2 0,4 1,4 6,7 4 24,6 26,1 Kürtler 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 56

ORTAK BAĞLAR Ġnsani bağlar Din Vatani Ortak unsurlar vatan Bir aradalık YurttaĢlık Ortak geçmiģ Kültür Mecburiyet Ülke sevgisi Türklük Milliyetçilik Ortak bağ yok Diğer cevaplar Fikri yok 9,2 8,4 9,9 2 6,9 6,5 6,4 5,3 5,5 4,7 3,2 0,5 2,2 0,2 2,1 0,4 1,7 1,4 0,8 6,7 6,6 4 2,2 13,2 16,4 26,1 22,9 24,6 Kürtler Türkler 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 57

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 58

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ Devletin KÜRTLERE FARKLI davranmasından ortaya çıkmaktadır. KÜRTLERĠN KĠMLĠKLERĠni kabul ettirme sorunudur. GENEL SORUNLAR, sadece Kürtlerle ilgiliymiģ gibi gösterilmektedir. Kürtlerin AYRI BĠR DEVLET KURMAK istemesinden kaynaklanmaktadır. Bölgenin EKONOMĠK olarak GERĠ KALMIġ olması sorunudur. PKK nın yarattığı bir sorundur. YABANCI DEVLETLERin kıģkırtmasıdır. KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 59

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ Devletin KÜRTLERE FARKLI davranmasından ortaya çıkmaktadır. 2,7 KÜRTLERĠN KĠMLĠKLERĠni kabul ettirme sorunudur. GENEL SORUNLAR, sadece Kürtlerle ilgiliymiģ gibi gösterilmektedir. 3,1 3,3 Kürtlerin AYRI BĠR DEVLET KURMAK istemesinden kaynaklanmaktadır. Bölgenin EKONOMĠK olarak GERĠ KALMIġ olması sorunudur. 3,5 3,6 Türkiye PKK nın yarattığı bir sorundur. 3,8 YABANCI DEVLETLERin kıģkırtmasıdır. 4,0 1 2 3 4 5 Kesinlikle YanlıĢ YanlıĢ Ne yanlıģ Ne doğru Doğru Kesinlikle doğru KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 60

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ Devletin KÜRTLERE FARKLI davranmasından ortaya çıkmaktadır. 3,6 KÜRTLERĠN KĠMLĠKLERĠni kabul ettirme sorunudur. 3,5 GENEL SORUNLAR, sadece Kürtlerle ilgiliymiģ gibi gösterilmektedir. 3,3 Kürtlerin AYRI BĠR DEVLET KURMAK istemesinden kaynaklanmaktadır. 2,7 Kürtler Bölgenin EKONOMĠK olarak GERĠ KALMIġ olması sorunudur. 3,9 PKK nın yarattığı bir sorundur. 2,8 YABANCI DEVLETLERin kıģkırtmasıdır. 3,2 1 2 3 4 5 Kesinlikle YanlıĢ YanlıĢ Ne yanlıģ Ne doğru Doğru Kesinlikle doğru KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 61

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ Devletin KÜRTLERE FARKLI davranmasından ortaya çıkmaktadır. 2,6 3,6 KÜRTLERĠN KĠMLĠKLERĠni kabul ettirme sorunudur. 3,0 3,5 GENEL SORUNLAR, sadece Kürtlerle ilgiliymiģ gibi gösterilmektedir. 3,3 3,3 Kürtlerin AYRI BĠR DEVLET KURMAK istemesinden kaynaklanmaktadır. 2,7 3,7 Kürtler Türkler Bölgenin EKONOMĠK olarak GERĠ KALMIġ olması sorunudur. 3,5 3,9 PKK nın yarattığı bir sorundur. 2,8 4,0 YABANCI DEVLETLERin kıģkırtmasıdır. 3,2 4,1 1 2 3 4 5 Kesinlikle YanlıĢ YanlıĢ Ne yanlıģ Ne doğru Doğru Kesinlikle doğru KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 62

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ SORU: Sizce Kürt sorununun en önemli nedeni nedir? (açık uçlu) Geri kalmıģlık Ayrı devlet kurma isteği Terör / kıģkırtma / rant / PKK DıĢ güçler Eğitimsizlik Ayrımcılık Kimlik talebi Devlet politikaları Kürtlerin kendileri Kürt sorunu yok Diğer cevaplar Fikri yok 4,1 3,8 2,8 2,3 3,8 6,2 13,5 13,2 12 11,2 9,6 8,9 8,5 Türkiye % 0 0 % 10 10 % 20 20 % 30 30 % 40 40 % 50 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 63

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ SORU: Sizce Kürt sorununun en önemli nedeni nedir? (açık uçlu) Geri kalmıģlık Ayrı devlet kurma isteği Terör / kıģkırtma / rant / PKK DıĢ güçler Eğitimsizlik Ayrımcılık Kimlik talebi Devlet politikaları Kürtlerin kendileri Kürt sorunu yok Diğer cevaplar Fikri yok 2,8 2,3 4,1 Abartılması, aç gözlülük, ayrıcalık istemeleri, bencillik, imkansız 3,8 v istekleri, hainlik, ikilik yaratmak, Türkiye'yi ele geçirmek... 3,8 6,2 8,9 8,5 9,6 11,2 13,2 12 13,5 Açlık, ağalık düzeni, bölgenin geri kalmışlığı, ekonomi, feodal yapı, Doğu'ya yatırım olmadığından, ekonomik sıkıntılar, fakirlik, işsizlik Ayrı bir devlet kurmak istemeleri, ayrı devlet, ayrılıkçı düşünceler, ayrılmak istemeleri, bağımsızlık istemeleri, Türkiye'yi bölmek Çatışma, iç savaş, terör, kışkırtma, başkalarının yönlendirmesi uyuşturucu, çıkar, derin devlet, rant, birlik olmamak, düşünce farklılığı Abdullah Öcalan, örgüt, PKK, PKK'nin desteklenmesi, PKK'nin insanları kışkırtması, PKK'nın varlığı ABD, İsrail, dış güçler, dış mihraklar, dış devletlerin kışkırtması, dış etkenler, dış politika, dış baskılar... Bilgisizlik, cehalet, cahillik, eğitim, eğitimsizlik, halkın bilinçsizliği Adaletsizlik, ayrımcılık, eşitsizlik, 2. sınıf vatandaş olmak, baskı, bize zulüm ediyorlar, çifte standart, devlet baskısı Anadil, anayasal haklar, etnik kimlik, ifade edememeleri, hür yaşamak istedikleri için, kimlik arayışı, kültürünü kaybetmek Açılım, 12 Eylül, Ak Parti, devletin ayrımcılığı, v devletin ilgisizliği, devletin tutumu, devletin Türkleştirme isteği, köy boşaltmaları Türkiye % 0 0 % 10 10 % 20 20 % 30 30 % 40 40 % 50 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 64

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ SORU: Sizce Kürt sorununun en önemli nedeni nedir? (açık uçlu) Geri kalmıģlık 18,5 Ayrı devlet kurma isteği 2,9 Terör / kıģkırtma / rant / 5,9 PKK 3,9 DıĢ güçler Eğitimsizlik 3,1 6,3 Kürtler Ayrımcılık 25,3 Kimlik talebi 19,5 Devlet politikaları 5,7 Kürtlerin kendileri 1,3 Kürt sorunu yok 1,5 Diğer cevaplar 1,8 Fikri yok 4,2 % 0 0 % 10 10 % 20 20 % 30 30 % 40 40 % 50 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 65

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ SORU: Sizce Kürt sorununun en önemli nedeni nedir? (açık uçlu) Geri kalmıģlık Ayrı devlet kurma isteği Terör / kıģkırtma / rant / PKK DıĢ güçler Eğitimsizlik Ayrımcılık Kimlik talebi Devlet politikaları Kürtlerin kendileri Kürt sorunu yok Diğer cevaplar Fikri yok 2,9 5,9 3,9 3,1 6,3 5,5 4 5,7 3,8 1,3 4,4 1,5 3 1,8 2,3 4,2 3,8 12,3 15,2 13 12,4 10,9 9,4 18,5 19,5 25,3 Kürtler Türkler % 0 0 % 10 % 20 20 % 30 30 % 40 40 % 50 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 66

KÜRT MESELESİNİN NEDENLERİ Eğitim seviyesine göre Kürt meselesinin nedenleri Ayrımcılık Üniversite ve üstü; 6,9 Lise; 7,6 Ortaokul; 9,4 Ġlkokul; 8,6 Diplomasız okuryazar; 11,3 Okur yazar değil; 12,2 Eğitimsizlik Üniversite ve üstü; 10,5 Lise; 10,1 Ortaokul; 7,8 Ġlkokul; 8,5 Diplomasız okuryazar; 7,6 Okur yazar değil; 6,3 DıĢ güçler Üniversite ve üstü; 14,4 Lise; 11,6 Ortaokul; 9,7 Ġlkokul; 8,0 Diplomasız okuryazar; 4,6 Okur yazar değil; 4,0 0 5 10 15 20 % 0 % 5 % 10 % 15 % 20 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 67

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 68

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI SORU: Kürt sorununun çözümü için şimdi okuyacağım politikaları doğru mu yanlış mı buluyorsunuz? KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 69

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI SORU: Kürt sorununun çözümü için şimdi okuyacağım politikaları doğru mu yanlış mı buluyorsunuz? KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. 2,5 2,8 2,8 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 2,9 3,0 3,1 Türkiye Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. 3,7 Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 3,8 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 70

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI SORU: Kürt sorununun çözümü için şimdi okuyacağım politikaları doğru mu yanlış mı buluyorsunuz? KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. 3,9 Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. 3,6 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 3,8 4,0 4,1 4,1 Kürtler Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. 3,0 Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 4,3 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 71

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI SORU: Kürt sorununun çözümü için şimdi okuyacağım politikaları doğru mu yanlış mı buluyorsunuz? KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. 2,2 3,9 Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. 2,6 3,6 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. 2,6 4,0 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. 2,7 2,9 3,8 4,1 Kürtler Türkler KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 2,9 4,1 Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. 3,0 3,8 Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 3,8 4,3 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 72

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Siyasi tercihlere göre KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. 2,5 2,5 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. 2,9 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 3,0 3,1 3,2 Ak Parti Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 3,8 3,9 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 73

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Siyasi tercihlere göre KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. 2,2 Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. 3,0 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. 2,6 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 2,8 2,8 3,0 CHP Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. 3,7 Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 3,9 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 74

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Siyasi tercihlere göre KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı 1,9 ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. 2,5 Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. 2,1 2,2 MHP BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. 2,6 2,7 Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. 3,9 Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 3,6 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 75

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Siyasi tercihlere göre MHP KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. CHP MHP MHP Ak Parti MHP CHP Ak Parti CHP Ak Parti CHP MHP CHP MHP CHP Ak Parti Ak Parti Ak Parti MHP CHP Ak Parti MHP CHP Ak Parti 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 76

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Siyasi tercihlere göre KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. MHP CHP Ak Parti BDP Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. MHP CHP Ak Parti BDP Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. MHP CHP Ak Parti BDP Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. MHP CHP Ak Parti BDP BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. MHP CHP Ak Parti BDP KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. MHP CHP Ak Parti BDP Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. BDP MHP CHP Ak Parti Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. MHP CHP Ak Parti BDP 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 77

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Eğitim seviyelerine göre KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. Üniversite ve üstü Lise Ortaokul Ġlkokul Diplomasız okur yazar Okur yazar değil Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 78

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Eğitim seviyelerine göre SADECE TÜRKLER KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. Üniversite ve üstü Lise Ortaokul Ġlkokul Diplomasız okur yazar Okur yazar değil Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 79

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Eğitim seviyelerine göre SADECE KÜRTLER KÜRT KĠMLĠĞĠnin varlığı ANAYASAL olarak tanımlanmalıdır. Milletvekili seçimlerinde BARAJ KALDIRILMALIdır. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE EĞĠTĠM hakkı kabul edilmelidir. Kürtlerin KENDĠ DĠLLERĠNDE YAYIN HAKKI tam olarak kabul edilmelidir. BELEDĠYE VE ĠL ÖZEl idarelerinin meclislerine GENĠġ YETKĠLER verilmelidir. KÜRT ADET VE GÖRENEKLERĠnin yaģayıp geliģmesine DEVLET KATKIDA bulunmalıdır. Üniversite ve üstü Lise Ortaokul Ġlkokul Diplomasız okur yazar Okur yazar değil Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir. Bölgenin EKONOMĠK olarak KALKINMASI sağlanmalıdır. 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 80

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 Diğer çözümler 9,5 Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 81

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 BarıĢ/uzlaĢı/ hoģgörü EĢitlik Ayrım yapılmamalı Özerklik DemokratikleĢme Af Kimlik tanıma Açılım Anayasada değiģiklik Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 Diğer çözümler 9,5 Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 82

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Kalkındırma Eğitim Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 Diğer çözümler 9,5 Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 83

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 Terör bitirilmeli SavaĢ, Ģiddet PKK bitirilmeli Kürt sorunu yok Çözülmez SınırdıĢı etmek Sorunları Kürtler Ġdam yaratıyor Asker çözerdağdan inmeleri T.C.'yi sevdirmek DıĢ güçler Taviz verilmemeli engellenmeli Asimilasyon Diğer çözümler 9,5 Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 84

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 Diğer çözümler 9,5 Diğer Siyasetçiler Destek kesilmeli Feodal yapıyı bitirmek Din Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 85

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 BarıĢ/uzlaĢı/ hoģgörü EĢitlik Ayrım yapılmamalı Özerklik DemokratikleĢme Af Kimlik tanıma Açılım Anayasada değiģiklik Kalkındırma ve Eğitim 24,7 Kalkındırma Eğitim Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 32,4 SavaĢ, Ģiddet Terör PKK bitirilmeli bitirilmeli Kürt sorunu yok Çözülmez SınırdıĢı etmek Sorunları Kürtler Ġdam yaratıyor Asker çözerdağdan inmeleri T.C.'yi sevdirmek DıĢ güçler Taviz verilmemeli engellenmeli Asimilasyon Diğer çözümler 9,5 Diğer Siyasetçiler Destek kesilmeli Feodal yapıyı bitirmek Din Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 86

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 28,6 Kalkındırma ve Eğitim Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 24,7 32,4 Türkiye Diğer çözümler 9,5 Fikri yok 4,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 87

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 60,5 Kalkındırma ve Eğitim 19,7 Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 9 Kürtler Diğer çözümler 7 Fikri yok 3,8 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 88

KÜRT MESELESİNİN ÇÖZÜM YOLLARI Soru: Sizce Kürt sorununu çözmek için ne yapmalıyız? (açık uçlu) Demokratik ve uzlaģmacı çözümler 22,7 28,6 60,5 Kalkındırma ve Eğitim Dayatmacı veya Ģiddet içeren çözümler ve çözümsüzlük 9 19,7 24,7 25,8 32,4 36,7 Türkiye Kürtler Türkler 9,4 Diğer çözümler 7 9,8 4,8 Fikri yok 3,8 5 % 0 0 % 20 20 % 40 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 89

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 90

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? PKK'nın silah bırakarak dağlardan inmesi Kürt sorununu çözer. 3,2 AK Parti, CHP, MHP ve BDP Kürt sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģırsa Kürt sorunu çözülür. 3,2 Türkiye Hükümet ve Türk Silahlı Kuvvetleri dahil devletin tüm kurumları Kürt Sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģsa Kürt sorunu çözülür. 3,4 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 91

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? PKK'nın silah bırakarak dağlardan inmesi Kürt sorununu çözer. 3,0 AK Parti, CHP, MHP ve BDP Kürt sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģırsa Kürt sorunu çözülür. 3,6 Kürtler Hükümet ve Türk Silahlı Kuvvetleri dahil devletin tüm kurumları Kürt Sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģsa Kürt sorunu çözülür. 3,5 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 92

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihe göre dağılım PKK'nın silah bırakarak dağlardan inmesi Kürt sorununu çözer. MHP; 3,0 CHP; 3,1 Ak Parti; 3,4 AK Parti, CHP, MHP ve BDP Kürt sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģırsa Kürt sorunu çözülür. MHP; 2,9 CHP; 3,0 Ak Parti; 3,5 MHP; 3,3 Hükümet ve Türk Silahlı Kuvvetleri dahil devletin tüm kurumları Kürt CHP; 3,2 Sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģsa Kürt sorunu çözülür. Ak Parti; 3,6 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 93

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihe göre dağılım PKK'nın silah bırakarak dağlardan inmesi Kürt sorununu çözer. BDP; 2,5 MHP; 3,0 CHP; 3,1 Ak Parti; 3,4 AK Parti, CHP, MHP ve BDP Kürt sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģırsa Kürt sorunu çözülür. MHP; 2,9 CHP; 3,0 BDP; 3,8 Ak Parti; 3,5 Hükümet ve Türk Silahlı Kuvvetleri dahil devletin tüm kurumları Kürt Sorunu ile ilgili ortak bir çözüm üzerinde anlaģsa Kürt sorunu çözülür. BDP; 3,5 MHP; 3,3 CHP; 3,2 Ak Parti; 3,6 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 94

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,1 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,5 Türkiye Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,6 Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 2,6 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 95

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 3,0 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,9 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,1 Kürtler Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 2,8 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 96

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihlere göre dağılım Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,9 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,1 2,2 Ak Parti Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 3,2 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 97

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihlere göre dağılım Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,9 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,8 CHP Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 3,6 Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 2,0 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 98

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihlere göre dağılım Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,7 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. 3,6 MHP Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 2,6 Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 2,1 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 99

ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECİNDE AKTÖRLER SORU: Açılım süreciyle ilgili olarak, şimdi okuyacağım ifadelere katılıyor musunuz? Siyasi tercihlere göre dağılım Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak BDP'nin yaklaģımı doğrudur. 3,9 Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak MHP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,6 BDP Hükümetin Kürt açılımı ile ilgili olarak CHP'nin yaklaģımı doğrudur. 1,8 Son zamanlarda hükümetin baģlattığı açılım, Kürt sorununu çözer. 2,4 1 2 3 4 5 Katılmıyorum Ne katılıyorum Katılıyorum Ne katılmıyorum Kesinlikle katılmıyorum Kesinlikle katılıyorum KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 100

KÜRT MESELESİ VE ÇÖZÜMÜNE BAKIŞ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 101

KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER KÜRT MESELESĠNĠN NEDENLERĠ KÜRT MESELESĠNĠN ÇÖZÜM YOLLARI ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECĠNDE AKTÖRLER KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 102

KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER KÜRT MESELESĠNĠN NEDENLERĠ KÜRT MESELESĠNĠN ÇÖZÜM YOLLARI KÜMELEME ANALĠZĠ ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECĠNDE AKTÖRLER KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 103

KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER KÜRT MESELESĠNĠN NEDENLERĠ KÜRT MESELESĠNĠN ÇÖZÜM YOLLARI KÜMELEME ANALĠZĠ ÇÖZÜME SOĞUKLAR 49,0 41,8 9,2 ÇÖZÜME SICAKLAR ÇÖZÜME ILIKLAR ÇÖZÜM VE AÇILIM SÜRECĠNDE AKTÖRLER KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 104

ÇÖZÜME SOĞUKLAR ÇÖZÜME ILIKLAR ÇÖZÜME SICAKLAR KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER 41,8 9,2 49,0 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 105

ÇÖZÜME SOĞUKLAR ÇÖZÜME ILIKLAR ÇÖZÜME SICAKLAR KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER KM * YABANCI DEVLETLERĠN kıģkırtmasıdır % 82,9 KM PKK nın yarattığı bir sorundur % 77,6 KM * YABANCI DEVLETLERĠN kıģkırtmasıdır KÜRTLERE FARKLI DAVRANILMASINdan kaynaklanıyor KM PKK nın yarattığı bir sorundur Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir % 74,2 KÜRTLERE FARKLI DAVRANILMASINdan kaynaklanıyor % 86,6 KÜRT KĠMLĠĞĠ ANAYASAL olarak tanınmalıdır Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir KM çözümü için BARAJ KALKMALI KÜRT KĠMLĠĞĠ ANAYASAL olarak tanınmalıdır % 93,6 SeçilmiĢ meclislere geniģ yetkiler BDP nin yaklaģımı doğru % 52,0 41,8 9,2 KM çözümü için BARAJ KALKMALI SeçilmiĢ meclislere geniģ yetkiler BDP nin yaklaģımı doğru % 59,8 % 83,7 % 87,2 49,0 KM * YABANCI DEVLETLERĠN kıģkırtmasıdır KM PKK nın yarattığı bir sorundur % 89,5 % 86,7 KÜRTLERE FARKLI DAVRANILMASINdan kaynaklanıyor Tek yol TERÖRÜ YOK ETMEKtir % 75,4 KÜRT KĠMLĠĞĠ ANAYASAL olarak tanınmalıdır KM çözümü için BARAJ KALKMALI SeçilmiĢ meclislere geniģ yetkiler BDP nin yaklaģımı doğru * KM: Kürt Meselesi KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 106

ÇÖZÜME SOĞUKLAR ÇÖZÜME ILIKLAR ÇÖZÜME SICAKLAR KÜRT MESELESİ ÜZERİNDEN TOPLUMSAL KÜMELER Kürt; 14,7 Türk; 76,8 Türk; 14,3 Kürt; 83,0 Diğer; 8,5 41,8 9,2 Diğer; 2,7 49,0 Türk; 89,3 Kürt; 1,4 Diğer; 9,4 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 107

ÇATIŞMACI ORTAMIN ETKİLERİ KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 108

ÇATIŞMACI ORTAMIN ETKİLERİ SORU: Türkiye'de 30 yıldır süregelen çatışmadan bizzat bir zarar gördünüz mü? Mahkemeye, karakola düģtüm 1,2 % 62 Zarar görmediğini söylüyor YaĢadığım yeri terk etmek zorunda bırakıldım YaĢadığım yerdeki insanlardan kötü muamele gördüm 2,8 2,8 Türkiye Göç ettim 3,3 Yakın ailemden biri öldü veya yaralandı 11,4 Ekonomik olarak zarar gördüm 16,3 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 109

ÇATIŞMACI ORTAMIN ETKİLERİ SORU: Türkiye'de 30 yıldır süregelen çatışmadan bizzat bir zarar gördünüz mü? Mahkemeye, karakola düģtüm 0,4 5,6 YaĢadığım yeri terk etmek zorunda bırakıldım 1,7 9,5 YaĢadığım yerdeki insanlardan kötü muamele gördüm Göç ettim 0,8 0,9 14,3 17 Kürtler Türkler Yakın ailemden biri öldü veya yaralandı 9,8 18,1 Ekonomik olarak zarar gördüm 14 29,9 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 110

ÇATIŞMACI ORTAMIN ETKİLERİ SORU: Türkiye'de 30 yıldır süregelen çatışmadan bizzat bir zarar gördünüz mü? Mahkemeye, karakola düģtüm 5,6 Kürtlerin sadece % 6 sı zarar görmediğini söylüyor YaĢadığım yeri terk etmek zorunda bırakıldım 9,5 YaĢadığım yerdeki insanlardan kötü muamele gördüm 14,3 Kürtler Göç ettim 17 Yakın ailemden biri öldü veya yaralandı 18,1 Ekonomik olarak zarar gördüm 29,9 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 111

ÇATIŞMACI ORTAMIN ETKİLERİ SORU: Türkiye'de 30 yıldır süregelen çatışmadan bizzat bir zarar gördünüz mü? Mahkemeye, karakola düģtüm 5,1 5,1 YaĢadığım yeri terk etmek zorunda bırakıldım 11,6 14,4 YaĢadığım yerdeki insanlardan kötü muamele gördüm Göç ettim 7,7 10,6 13,5 17,7 Bölgedeki Kürtler Bölge dışı Kürtler * Yakın ailemden biri öldü veya yaralandı Ekonomik olarak zarar gördüm 15,8 18,3 22,9 39,1 *Doğu Bölgelerindeki 5 ilde görüşülen Kürtler 0 10 20 30 40 50 % 0 % 10 % 20 % 30 % 40 % 50 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 112

BÖLGE KÜRTLERİNE* ÖZEL SORULAR *Doğu Bölgelerindeki 5 ilde, sadece Kürt olduğunu belirten 709 deneğe yönlendirilmiş sorular KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 113

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME SORU: Kürt açılımı veya demokratik açılım adı altında SON BĠR SENEDĠR YAPILANLAR NETĠCESĠNDE olan biteni siz aşağıdaki cümlelerden hangisi ile açıklarsınız? Yapılanlar çok iyi gidiyor. 12,2 Ġyi yönde bir hareket var ama daha çok Ģey yapılmalı. 41,7 Yapılanlar hep göstermelik, gerçek hayatta Kürtler hâlâ sıkıntıda. 22,2 Hiçbir Ģey yapılmadı ki. 23,9 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 114

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt açılımı veya demokratik açılım adı altında SON BĠR SENEDĠR YAPILANLAR NETĠCESĠNDE olan biteni siz aşağıdaki cümlelerden hangisi ile açıklarsınız? Yapılanlar çok iyi gidiyor. 2,7 23 Ġyi yönde bir hareket var ama daha çok Ģey yapılmalı. 22,5 60,3 BDPliler Ak Partililer Yapılanlar hep göstermelik, gerçek hayatta Kürtler hâlâ sıkıntıda. 8,9 36,3 Hiçbir Ģey yapılmadı ki. 7,8 38,5 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 115

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME/ Devlet Hükümet ilişkileri SORU: Son bir yılda devlet ve hükümet ile olan ilişkilerinizde bir Kürt olarak değişiklik var mı? Artık ayrı muamele yapılmıyor. 13,5 GeliĢme var ama hâlâ kendimizi farklı hissettiriyorlar 46,2 Hâlâ devlet açısından biz farklı insanlarız 36,8 Son bir yıldır daha kötü muamele görüyoruz 3,6 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 116

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME/ Devlet Hükümet ilişkileri/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Son bir yılda devlet ve hükümet ile olan ilişkilerinizde bir Kürt olarak değişiklik var mı? Artık ayrı muamele yapılmıyor. 3,1 26,3 GeliĢme var ama hâlâ kendimizi farklı hissettiriyorlar 34,4 60,3 BDPliler Ak Partililer Hâlâ devlet açısından biz farklı insanlarız 12,9 55,9 Son bir yıldır daha kötü muamele görüyoruz 6,6 0,4 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 117

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME/ Habur dan gelenler SORU: Yaklaşık bir yıl önce barış elçileri Habur da tutuklandığında, ne düşünmüştünüz? Açılımı istemeyen derin devlet güçlerinin kıģkırtmasıdır. 23,2 Bütün bu olanlar dağdakilerin provokasyonu, kıģkırtmasıdır. 6,7 Gelmeliydiler ama BDP abartınca böyle oldu. 16,8 Devletçe kandırıldılar, hükümetin ikiyüzlülüğü. 31,4 Gelmemeliydiler, ne olacağı belliydi. 22 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 118

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR AÇILIM DEĞERLENDĠRME/ Habur dan gelenler/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Yaklaşık bir yıl önce barış elçileri Habur da tutuklandığında, ne düşünmüştünüz? Açılımı istemeyen derin devlet güçlerinin kıģkırtmasıdır. 13,6 33,6 Bütün bu olanlar dağdakilerin provokasyonu, kıģkırtmasıdır. Gelmeliydiler ama BDP abartınca böyle oldu. 1,2 10,6 3,3 31,9 BDPliler Ak Partililer Devletçe kandırıldılar, hükümetin ikiyüzlülüğü. 7,7 56,4 Gelmemeliydiler, ne olacağı belliydi. 16,2 25,5 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 119

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Nasıl Çözülür? SORU: Kürtlerin devlete güvenmeye başlaması, açılım sürecinin başarıya ulaşması için başlangıç noktası ne olmalı? Ne olursa, bu sefer çözülecek galiba dersiniz? Tutuklanan belediye baģkanlarının serbest bırakılması 8,7 TaĢ atan çocukların serbest bırakılması 17,8 Askerlerin de açılımı desteklemesi 19,3 Hükümetin Öcalan ile görüģmesi 22,6 Hükümetin BDP ile görüģmesi 33,1 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 120

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Nasıl Çözülür? / Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürtlerin devlete güvenmeye başlaması, açılım sürecinin başarıya ulaşması için başlangıç noktası ne olmalı? Ne olursa, bu sefer çözülecek galiba dersiniz? Tutuklanan belediye baģkanlarının serbest bırakılması 5,2 13 TaĢ atan çocukların serbest bırakılması Askerlerin de açılımı desteklemesi 12 16,2 16,1 26,5 BDPliler Ak Partililer Hükümetin Öcalan ile görüģmesi 7,7 43,7 Hükümetin BDP ile görüģmesi 28,4 38,4 % 00 % 20 20 % 40 40 60 % 60 80 % 80 100 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 121

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Af Meselesine Bakış SORU: Kürt sorunun çözümü için önerilen adımlardan biri dağdakilere af çıkarılması. Siz bu konuda şimdi okuyacağım ifadelerin hangilerine katılıyorsunuz? Af söz konusu edilmemeli 9,3 Af Ģimdilik uygun bir çözüm değil 16,6 Dağdakilerin mecliste siyaset yapmasına izin verilmeli 10,6 Liderler hariç herkese siyasi af 9,7 Hepsine siyasi af çıkarılmalı 53,8 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 122

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Af Meselesine Bakış/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt sorunun çözümü için önerilen adımlardan biri dağdakilere af çıkarılması. Siz bu konuda şimdi okuyacağım ifadelerin hangilerine katılıyorsunuz? Af söz konusu edilmemeli 1,6 16,8 Af Ģimdilik uygun bir çözüm değil Dağdakilerin mecliste siyaset yapmasına izin verilmeli 4,3 8,4 12,2 27,3 BDPliler Ak Partililer Liderler hariç herkese siyasi af 3,9 16,8 Hepsine siyasi af çıkarılmalı 30,7 78 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 123

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Türküm, doğruyum, çalışkanım ne hissettiriyor? SORU: Biliyorsunuz ilköğretim okullarında her gün Türküm, doğruyum, çalışkanım şeklinde başlayan ant okutuluyor. Siz bu andı okurken ne hissediyordunuz / şimdi okunduğunu duyduğunuzda ne hissediyorsunuz? O anttaki Türk ün anlamı Türkiye vatandaģı, Kürtlükle ters düģen bir tarafı yok. 38,2 Mecburdum, istemeye istemeye okuyorduk. 11,9 Kürt olduğum halde Türküm demeyi yanlıģ buluyordum. 20,1 O zaman Kürt / Türk farkının bilincinde değildim. 29,8 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 124

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Türküm, doğruyum, çalışkanım ne hissettiriyor?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Biliyorsunuz ilköğretim okullarında her gün Türküm, doğruyum, çalışkanım şeklinde başlayan ant okutuluyor. Siz bu andı okurken ne hissediyordunuz / şimdi okunduğunu duyduğunuzda ne hissediyorsunuz? O anttaki Türk ün anlamı Türkiye vatandaģı, Kürtlükle ters düģen bir tarafı yok. 15,6 59,1 Mecburdum, istemeye istemeye okuyorduk. 3,7 18,8 BDPliler Ak Partililer Kürt olduğum halde Türküm demeyi yanlıģ buluyordum. 7,4 33,9 O zaman Kürt / Türk farkının bilincinde değildim. 31,7 29,8 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 125

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Anadilde eğitim SORU: Anadilde eğitimden ne anlıyorsunuz? Bütün dersler baģtan sona Kürtçe olabilir. 19 Derslerin bazılarının dili Türkçe bazılarının dili de Kürtçe olabilir. 25 Bütün derslerin dili Türkçedir ama isteyen Kürtçe dil dersi alabilir. 56 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 126

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Anadilde eğitim/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Anadilde eğitimden ne anlıyorsunuz? Bütün dersler baģtan sona Kürtçe olabilir. 9,5 26,2 Derslerin bazılarının dili Türkçe bazılarının dili de Kürtçe olabilir. 20,6 27,7 BDPliler Ak Partililer Bütün derslerin dili Türkçedir ama isteyen Kürtçe dil dersi alabilir. 46,2 70 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 127

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kürtçe Serbestliği SORU: Kürtçenin serbest olmasından söz ediliyor. Sizce bu ne anlama geliyor? Kürtçe, Türkçenin yanında ikinci resmi dil olmalıdır. 30,3 Resmi dil Türkçe, yerel yönetimlerde Kürtçe serbest. 13 Resmi dil Türkçe, mahkemelerde Kürtçe evrak, dilekçe ve ifade verilebilir. 8,7 Resmi dil Türkçe, Kürtçe kurslar açılabilir, konuģulabilir, yazılabilir. 48 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 128

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kürtçe Serbestliği / Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürtçenin serbest olmasından söz ediliyor. Sizce bu ne anlama geliyor? Kürtçe, Türkçenin yanında ikinci resmi dil olmalıdır. 10,9 48 Resmi dil Türkçe, yerel yönetimlerde Kürtçe serbest. Resmi dil Türkçe, mahkemelerde Kürtçe evrak, dilekçe ve ifade verilebilir. 14 11,3 10 8 BDPliler Ak Partililer Resmi dil Türkçe, Kürtçe kurslar açılabilir, konuģulabilir, yazılabilir. 28 69,7 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 129

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kürtler nasıl mutlu olur? SORU: Kürt halkının mutlu olması için öncelikle yapılması gereken aşağıdakilerden hangisidir? Yerel yönetimler ÖZERK olur, kararlarını kendi verirlerse 16,8 Anayasada KÜRT KĠMLĠĞĠ tanınırsa 21,2 EKONOMĠK sorunlar ve iģsizlik çözülürse 37,8 Liderlere, hapishanedeki, yurtdıģındaki, dağdaki HERKESE AF çıkarsa Türk hükümeti geçmiģte yapılanlar için KÜRTLERDEN ÖZÜR dilerse 10,8 13,5 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 130

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kürtler nasıl mutlu olur?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt halkının mutlu olması için öncelikle yapılması gereken aşağıdakilerden hangisidir? Yerel yönetimler ÖZERK olur, kararlarını kendi verirlerse 10,2 20,3 Anayasada KÜRT KĠMLĠĞĠ tanınırsa 9,7 36,6 EKONOMĠK sorunlar ve iģsizlik çözülürse 17,6 56,5 BDPliler Ak Partililer Liderlere, hapishanedeki, yurtdıģındaki, dağdaki HERKESE AF çıkarsa 7,7 21,1 Türk hükümeti geçmiģte yapılanlar için KÜRTLERDEN ÖZÜR dilerse 5,8 14,4 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 131

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR MUHATAP? SORU: Kürt meselesinde Kürtleri temsilen kim muhatap alınmalı, görüşmeler kimle yapılmalı? (açık uçlu) BDP Abdullah Öcalan Halk Diğer liderler Ak Parti AKP Partiler Aydınlar Hiç kimse PKK Diğer kiģi Diğer cevaplar Fikri yok 4,6 3,6 3,3 3,3 1 1 2,3 2,8 14,2 13,6 21,6 28,8 % 00 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 132

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR MUHATAP?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt meselesinde Kürtleri temsilen kim muhatap alınmalı, görüşmeler kimle yapılmalı? (açık uçlu) BDP Abdullah Öcalan Halk Diğer liderler Ak Parti AKP Partiler Aydınlar Hiç kimse PKK Diğer kiģi Diğer cevaplar Fikri yok 6,8 9,2 6,0 4,4 5,6 0,0 1,6 3,2 4,0 17,5 17,5 24,3 Ak Partililer % 00 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 133

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR MUHATAP?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt meselesinde Kürtleri temsilen kim muhatap alınmalı, görüşmeler kimle yapılmalı? (açık uçlu) BDP Abdullah Öcalan Halk Diğer liderler Ak Parti AKP Partiler Aydınlar Hiç kimse PKK Diğer kiģi Diğer cevaplar Fikri yok 8,1 8,8 0,0 1,5 1,8 0,7 2,2 0,4 1,1 1,1 33,5 40,8 BDPliler % 00 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 134

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR MUHATAP?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kürt meselesinde Kürtleri temsilen kim muhatap alınmalı, görüşmeler kimle yapılmalı? (açık uçlu) BDP Abdullah Öcalan Halk Diğer liderler Ak Parti AKP Partiler Aydınlar Hiç kimse PKK Diğer kiģi Diğer cevaplar Fikri yok 6,8 8,1 8,8 0,0 9,2 1,5 6,0 1,8 4,4 0,7 5,6 2,2 0,0 0,4 1,6 1,1 3,2 1,1 4,0 17,5 17,5 24,3 33,5 40,8 BDPliler Ak Partililer % 00 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 135

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR MUHATAP?/ Yaş gruplarına göre SORU: Kürt meselesinde Kürtleri temsilen kim muhatap alınmalı, görüşmeler kimle yapılmalı? (açık uçlu) BDP Abdullah Öcalan Halk Diğer liderler Ak Parti AKP Partiler Aydınlar Hiç kimse 44 + yaģ 29-43 yaģ 18-28 yaģ PKK Diğer kiģi Diğer cevaplar Fikri yok 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 136

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kim Çözer? SORU: Kesin çözüm hangi parti veya kurumla sağlanır? (açık uçlu) BDP 40,9 Ak Parti AKP 30 Meclis/Partiler 10,4 Abdullah Öcalan Halk PKK Hiç kimse Diğer Fikri yok 2,8 1,6 1,2 4,4 6,1 2,6 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 137

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kim Çözer?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kesin çözüm hangi parti veya kurumla sağlanır? (açık uçlu) BDP 19,5 Ak Parti AKP 57,3 Meclis/Partiler 10,3 Abdullah Öcalan Halk PKK 0,0 0,8 0,0 Ak Partililer Hiç kimse Diğer Fikri yok 4,2 3,1 5,0 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 138

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kim Çözer?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kesin çözüm hangi parti veya kurumla sağlanır? AÇIK UÇLU BDP 64,4 Ak Parti AKP 6,1 Meclis/Partiler 11,0 Abdullah Öcalan Halk 1,1 6,4 BDPliler PKK 2,7 Hiç kimse 1,5 Diğer 5,7 Fikri yok 1,1 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 139

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kim Çözer?/ Bölge Kürtlerinin siyasi tercihine göre SORU: Kesin çözüm hangi parti veya kurumla sağlanır? (açık uçlu) BDP 64,4 19,5 Ak Parti AKP 6,1 57,3 Meclis/Partiler 11,0 10,3 Abdullah Öcalan Halk 0,0 1,1 6,4 BDPliler Ak Partililer 0,8 PKK 2,7 0,0 Hiç kimse 1,5 4,2 Diğer 5,7 5,0 Fikri yok 1,1 3,1 0 20 40 60 80 100 % 0 % 20 % 40 % 60 % 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 140

BÖLGE KÜRTLERİNE ÖZEL SORULAR Kim Çözer?/ Bölge Kürtlerinin eğitim seviyesine göre SORU: Kesin çözüm hangi parti veya kurumla sağlanır? (açık uçlu) BDP Ak Parti AKP Meclis/Partiler Abdullah Öcalan Halk PKK 44 + yaģ 29-43 yaģ 18-28 yaģ Hiç kimse Diğer Fikri yok % 0 % 20 % 40 % 60 60 % 80 80 % 100 KONDA BĠZ KĠMĠZ 10 Kürt Meselesi nde Algı ve Beklentiler Araştırması 141

ETNİK DAĞILIM (18 yaş üstü nüfus) Kürt; 13,5 Türk; 76,7 Zaza; 1,2 Arap; 1,2 Diğer; 7,4 İncelemiş olduğunuz bu rapor, bulguların çıplak olarak yorumsuz sunulmasıdır. Bulguların yorumları ile Kürt meselesi üzerine analizler ve öneriler sadece kitapta yer almaktadır.