EVSEL ATIKSUYUN ARDIŞIK KESİKLİ BİYOREAKTÖR İLE ARITILMASI: DENEYSEL VE MODELLEME

Benzer belgeler
ARITILMASI: DENEYSEL VE MODELLEME ÖZET

ÜSTEL DAĞILIM. üstel dağılımın parametresidir. Birikimli üstel dağılım fonksiyonu da, olarak bulunur. olduğu açık olarak görülmektedir.

SOYA KÜSPESİ NİN C.I. REACTIVE BLACK 5 BOYARMADDESİNİN GİDERİMİNDE KULLANIMI

KATSAYILARI LEBESGUE İNTEGRALLENEBİLİR FONKSİYONLAR OLAN ADİ DİFERANSİYEL OPERATÖRLERİN ÖZDEĞERLERİ ÜZERİNE. Alp Arslan Kıraç

Tekirdağ&Ziraat&Fakültesi&Dergisi&

SÜLFÜRİK ASİTLE MUAMELE EDİLEN FISTIK KABUKLARI İLE Cr(VI) İYONLARININ ADSORPSİYONU

ORTAM SICAKLIĞININ SOĞUTMA ÇEVRİMİNE ETKİSİNİN SAYISAL OLARAK MODELLENMESİ

FIRAT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EMÜ-419 OTOMATİK KONTROL LABORATUARI DENEY 5

FINDIK KÜSPESİ İLE SULU ÇÖZELTİLERDEN BOYARMADDE GİDERİMİ

TEKSTĐL ENDÜSTRĐSĐ ATIKSUYUNUN ARDIŞIK KESĐKLĐ BĐYOREAKTÖR (AKR) ĐLE ARITILMASINDA OPTĐMUM ŞARTLARININ BELĐRLENMESĐ

4-NITROFENOLÜN BENTONİTLE ADSORPSİYONU

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum Minimum Problemleri

T.C. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ K-203 GERİ KAZANIMLI LOKAL HAVALANDIRMA SETİ

GABOR TABANLI AYRIK EVRİMSEL DÖNÜŞÜM KULLANILARAK GÖRÜNTÜ DAMGALAMA

BÖLÜM 3 LAMİNER SINIR TABAKANIN DİFERANSİYEL DENKLEMLERİ VE TAM ÇÖZÜMLERİ

ISI GERİ KAZANIMI (Çapraz Akış) DENEY FÖYÜ

SİSTEMLER. Sistemlerin Sınıflandırılması


Mikrodalga Işımalı İnsan Gözünün Ağırlıklı Genişletilmiş B-Spline Eğri Modeli. Weighted Extended B-Spline Model of Microwave Irradiated Human Eye

5. 60 g ve 90 C sıcaklığındaki su ile 180 g 50 C sıcaklıktaki su karıştırılırsa karışımın son sıcaklığı kaç derecedir?

«ç ç Ç ş ö ş ç ş ş ş ö ş ö ç ç Ç ö Ç ç ç ö ş ç ş

Anaparaya Dönüş (Kapitalizasyon) Oranı

e sayısı. x için e. x x e tabanında üstel fonksiyona doğal üstel fonksiyon (natural exponential function) denir. (0,0)

DERS 9. Grafik Çizimi, Maksimum-Minimum Problemleri Grafik çiziminde izlenecek adımlar. y = f(x) in grafiğini çizmek için

KURŞUNUN ZEOLİTLE ADSORPSİYONUNUN İZOTERM VE KİNETİK ANALİZİ

LEMETEZGAHLARIİ N Fİ LTRASYONSİ

ö ö ş Ğ ş ü İ ç ö ş ş Ç ş ü ş ş İ ş ü ş İ ş ö İ ü ö üşü ö şü İ İ İ ü İ ö üş Ğ İ İİ ö ö ş ü ü ö ş ö ö ş ö ş ö ö ü ç ş ç ş ö ü çö ü ü ü ç ç ş ş ş ş ş ç

DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 stajbaslatmasinavi@gmail.com

BÜYÜK HİZMET DOĞU ANADOLU YA KALKINMA DOSYASI. DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı. Adnan DEMİR

ETİL ASETAT ÜRETİMİNİN YAPILDIĞI TEPKİMELİ DAMITMA KOLONUNUN AYIRIMLI ( DECOUPLING ) PID KONTROLÜ

ORGANİK TARIM İÇİN TORFA ALTERNATİF KOMPOSTLAR

Zaman Serileri Analizi ve Trafik Kazası Verilerine Uygulanması

SÜLFÜRİK ASİTLE DEHİDRATE EDİLEN BUĞDAY KEPEĞİ İLE Cu(II) İYONLARININ ADSORPSİYONU

BİR UÇAĞIN İRTİFA KONTROLÜNDE KLASİK VE BULANIK PD DENETLEYİCİ PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

YILLAR ÖSS-YGS

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN VE MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 8 Sayı: 3 s Ekim 2006

MANYEZİT ARTIĞI KULLANILARAK SULU ÇÖZELTİLERDEN Co(II) İYONLARININ GİDERİMİ

Günlük Bülten. 27 Aralık Merkez Bankası Baş Ekonomisti Hakan Kara 2012 yılının %6 civarında enflasyonla tamamlanacağını düşündüklerini söyledi

VİNÇTE ÇELİK KONSTRÜKSİYON

Sınav süresi 80 dakika. 1. (a) 20 puan 2 dy. Solution: 2 dy. y = 2t denklemi lineer diferansiyel denklemdir. Denklemin integrasyon çarpanını bulalım.

NOKTASAL KAYNAKLI TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

kirişli döşeme Dört tarafından kirişlere oturan döşemeler Kenarlarının bazıları boşta olan döşemeler Boşluklu döşemeler Düzensiz geometrili döşemeler

B OSC2 VOD PIC16F84 MİKRODENETLEYİCİSİ KULLANILARAK CİHAZLARIN TELEFON İLE KONTROLÜNE BİR UYGULAMA. Rabman YAKAR, Etem KÖKLÜKAYA.

MAK TERMODİNAMİK (CRN: 22594, 22599, 22603, ) BAHAR YARIYILI ARA SINAV-2

BURSA HAMİTLER SIZINTI SUYU ARITMA TESİSİNİN İNCELENMESİ

Almon Gecikme Modeli ile Domates Üretiminde Üretim-Fiyat İlişkisinin Analizi: Türkiye Örneği

ADAPAZARI KENTSEL ATIKSU ARITMA TESĐSĐ ATIKSUYUNUN KARAKTERĐZASYONUNUN ĐNCELENMESĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

Günlük Bülten. Günlük Bülten

İ.T.Ü. Makina Fakültesi Mekanik Ana Bilim Dalı Bölüm 7. Seviye Düzlemi

Tahvilin Fiyatı ve Bugünkü Değeri Bir yıl sonra 100 dolar vermeyi taahhüt eden bir tahvilin bugünkü değeri :

LYS Matemat k Deneme Sınavı


EK-B Gazlı Söndürme Sistemleri İçin Açıklayıcı Bilgiler

Hafta 7: Sürekli-zaman Fourier Dönüşümü

Günlük Bülten. 27 Şubat TCMB, Şubat ayı PPK toplantısı özetini yayınladı

Cebir Notları. Karmaşık sayılar TEST I. Gökhan DEMĐR, 2006

On-line Oksijen Tüketiminin Ölçülmesiyle Havalandırma Prosesinde Enerji Optimizasyonu

İşaret ve Sistemler. Ders 10: Sistem Cevabı

DESTEK DOKÜMANI. Mali tablo tanımları menüsüne Muhasebe/Mali tablo tanımları altından ulaşılmaktadır.

ü ü Ü ü Ş ö ü ü ü ü ö ç ç ç ü ü ü ü ü ü ü Ö ö ü ç ü ü ü ü ü ç Üçü ü ü ç ü ü ü üç ü ö ü ç Ş ö çü ü ü ö ü ü ö ö ö İ

Çay Atıklarından Aktif Karbon Üretimi ve Adsorpsiyon Proseslerinde Kullanımı

İyon Kaynakları ve Uygulamaları

BÖLÜM 2- HATA VE HATA KAYNAKLARI SORULAR ÇÖZÜMLER & MATLAB PROGRAMLAMA

YGS 2014 MATEMATIK SORULARI

ç ö ö ş ç ş ş ç Ş ç ç Ö Ü ç

BÖLÜM 7. Sürekli hal hatalarının değerlendirilmesinde kullanılan test dalga şekilleri: Dalga Şekli Giriş Fiziksel karşılığı. Sabit Konum.

REMONDIS SĐSTEM YAPI Çevre Teknolojileri San. Ve Tic. A.Ş.

Malzeme Bilimi. Fiziksel Özellikler. Fiziksel Özellikler. Kompasite-Porozite Birim Ağırlık Özgül Ağırlık Su Emme Kılcal Su Emme

3. Bir integral bantlı fren resmi çizerek fren kuvveti ve fren açma işinin nasıl bulunduğunu adım adım gösteriniz (15p).

Tanım : Bir rassal deney yapıldığında bir deneyin sonucu sadece iki sonuç içeriyorsa bu deneye Bernoulli deneyi denir.

BLM 426 YAZILIM MÜHENDİSLİĞİ BAHAR Yrd. Doç. Dr. Nesrin AYDIN ATASOY

DÜZCE ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EET305 OTOMATİK KONTROL I Dr. Uğur HASIRCI

FARKLI SICAKLIKLARDAKİ GÖZENEKLİ İKİ LEVHA ARASINDA AKAN AKIŞKANIN İKİNCİ KANUN ANALİZİ

GELECEĞİ DÜŞÜNEN ÇEVREYE SAYGILI % 70. tasarruf. Sokak, Park ve Bahçelerinizi Daha Az Ödeyerek Daha İyi Aydınlatmak Mümkün

KURA DAYALI ĠSTĠKRAR PROGRAMI SENDROMU: TÜRKĠYE ÖRNEĞĠ 1

MENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ

Güneşte Kurutulmuş Bamyaların Rehidrasyon Kinetiği

GEOMETR 7 ÜN TE III S L ND R

Infrared Kurutucuda Ayçiçeği Tohumlarının Kuruma Davranışı ve Kuruma Modellerine Uyum Analizi

ÖRNEK HAVUZ PROJESĐ HESAP ÖZETĐ

Bartın Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Bilimleri Dergisi

BÖLÜM 5 ATIŞLAR. 3. Cis min su yun yü ze yi ne çarp ma hı zı, V 2 = 2g. h V 2 = ,8 V 2 = K nin yere düşme süresi, h =. g. t.

TÜRKİYE TENİS FEDERASYONU DOĞU KULÜPLERİ ARASI TENİS LİGİ TALİMATI. İlk Yayın Tarihi Değişiklik Tarihi Talimat Seri Numarası

LOGARİTMA. Örnek: çizelim. Çözüm: f (x) a biçiminde tanımlanan fonksiyona üstel. aşağıda verilmiştir.

IKTI Mayıs, 2010 Gazi Üniversitesi-İktisat Bölümü

TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK (1)

TOPRAK KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜ VE NOKTASAL KAYNAKLI KİRLENMİŞ SAHALARA DAİR YÖNETMELİK (1)

ÖZEL AKASYA İLKOKULU 2015/2016 ÖĞRETİM YILI ANASINIFI 4 YAŞ GRUBU VELİ BİLGİLENDİRME ÇİZELGESİ

DENEY Kum Kalıba Döküm ve Besleyici Hesabı 4 Doç.Dr. Ahmet ÖZEL, Yrd.Doç.Dr. Mustafa AKÇİL, Yrd.Doç.Dr. Serdar ASLAN DENEYE HESAP MAKİNASI İLE GELİNİZ

Konya da Aylık Ortalama Toplam Güneş Işınımının Tahmini İçin Mevcut Bazı Modellerin Karşılaştırılması

MEVLANA DEĞİŞİM PROGRAMI PROTOKOLÜ

Değişim (%) İhracat , ,22. İthalat , ,92


13 Hareket. Test 1 in Çözümleri. 4. Konum-zaman grafiklerinde eğim hızı verir. v1 t

TAM KURU CEVİZ (Juglans regia L.) ODUNUNUN ADSORPSİYON ÖZELLİKLERİ

MOTORLAR-1.HAFTA. Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ. Yıldız Teknik Üniversitesi. Makina Müh. Bölümü

BÖLÜM 1- KAYIT İŞLEMİ SIRASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

SMMM STAJ BAŞLATMA FİNANSAL MUHASEBE/TİCARİ ALACAKLAR. f u a t h o c a. n e t. DEĞİŞİME AÇIK OLUN 1 stajbaslatmasinavi@gmail.com

ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİ-BAKIM VE ONARIMI. Fatih GÜRGAN ASKİ Arıtma Tesisleri Dairesi Başkanı

Transkript:

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu EEL ATIKUYUN ARDIŞIK KEİKLİ BİYOREAKTÖR İLE ARITILMAI: DENEYEL E MODELLEME Duygu TOPALOĞLU, Turgay DERE, Rcp İLERİ aarya Üniv. Müh. Faülsi, Çvr Mühndisliği dygpalglu@yah.cm ÖZET Bu çalışmada, Ardışı Ksili Raör (AKR) sismi il nsl aısuyun arlı rasiyn sürlrind ( r ) arıma vrimlri inclnr, nsl aısular için pimum rasiyn sürsinin v dnysl vrilr gör AKR nin mdllnr dnysl çalışmaya n uygun rasiyn sabiinin () bulunması amaçlanmışır. Çalışmalar sırasında; sıcalı, ph, Asıda Kaı Madd (AKM), İlnli, Çözünmüş Osijn (ÇO), Kimyasal Osijn İhiyacı (KOI), Biyimyasal Osijn İhiyacı (BOI),Tplam Az (TN), Tplam Fsr (TP) gibi paramrlrin ölçümü yapılara çalışma şulları gözlmlnmişir. Çalışma apsamında labrauar ölçli bir AKR d bş arlı rasiyn sürsi için arıma vrimlri inclnr, nsl aısular için pimum rasiyn sürsinin 1.5 saa, dnysl vrilr n uygun rasiyn sabiinin d,6 sa -1 lduğu görülmüşür. Anahar Klimlr: Knsl Aısu, Ardışı Ksili Raör, Rasiyn ürsi, Rasiyn abii, Dnysl v Mdllm ABTRACT In his sudy, squncing bach racr (BR) ramn icincis wr invsigad in dirn racin ims r urban waswar. Opimum racin im was baind and h ms suiabl racin cnsan () was und accrding xprimnal sudy by mdlling BR. During his sudy, such as ph, suspndd slids, cnduciviy, urbidiy, clur, disslvd xygn, BOD, COD, al phsphrus (TP) and al nirgn (TN) paramrs wr masurd bsrv ramn icincis. As par his sudy, ramn icinis BR wr bsrvd r iv dirn racin ims in a lab-scald squncing bach racr. Opimum racin im was baind 1.5h and h ms suiabl racin cnsan () accrding xprimnal daa and mdlling was und.6 h -1 r urban waswar ramn by BR. Kywrds: Urban waswar, quncing bach racr, Racin im, Racin cnsan, Exprimnal and Mdlling 1.Giriş Ardışı Ksili Biyraör (AKR), gr ndüsriyl v grs vsl aısuların arıılmasında ullanılan v sn zamanlarda yaygınlaşan, havalandırma (rasiyn) v çölm işlminin an içrsind yapıldığı biylji arıma sismidir. Ardışı Ksili Biyraör sismi; bş arlı adımda anımlanabilmdirlr. Bunlar sırasıyla dldurma/rasiyn, rasiyn, çölm, bşalma v rar sism almadır. Hr bir priydun sürsi, dnyimli praörlr araından ayrınılı pil sis çalışmaları v crüblri mlind blirlnmdir. Çölm v bşalma priylarının sürlrinin sabilnmsin arşılı rasiyn sürsi nrl dilr gidrim vrimi arırılabilir. Farlı aısuların ndilrin ai ararisilri yüzündn uygun işlm paramrlrini sçm önmli v grlidir [1, 2]. Ardışı sili Biyraör (AKR), rgani maddlr v bsi maddlrinin uzalaşırılması için uygundur. Ardışı Ksili Biyraör (AKR) sn yıllarda ndüsriyl aısuların arıılması için d 66

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu glişirilmişir [3]. Endüsriyl aısuların arıılması için ullanılabiln Ardışı Ksili Biyraör uygulamaları hr gçn gün armaa lup, örnğin Almanya dai aısu arıma nljilri arasındai ardışı sili raör uygulanması ranı %1.3 civarındadır [4]. Ardışı Ksili Biyraör (AKR), bir ai çamur biylji arıma prssidir. Ardışı sili Biyraör sismlri, sürli (plug lw) v am arışımlı (cmpl mixd) sism özllilri gösrn mlz (hybrid) sismlrdir. Faa bunlardan arlı özllilr gösrdilri d liraürd iad dilmdir. Ardışı sili raör sismi, lasi ai çamur raöründn arlı lup, rasiyn v çölmnin ana grçlşiği bir sismdir [3, 5-1]. 2. Maryal v M 2.1. Ardışı Ksili Raör ismi Dnysl çalışmalar, labrauar ölçli plam hacmi 55 L, çalışma hacmi 4 L lan bir ardışı sili raör (AKR) d yürüülmüşür. Cam malzmdn yapılan raörün aban narları 35 cm, yüsliği 45 cm dir. Havalandırma raör yrlşiriln hava aşlarıyla, raör içind çözünmüş sijn nsanrasynu 2 mg/l nin üzrind laca şild daiada 25 cm 3 hava pmpalayan çi çıışlı avaryum pmpası il sağlanmışır. Raörd arışımı sağlama amacıyla 12 dvir/daia da sabi lara çalışırılan mani arışırıcı ullanılmışır. Raör aısu bslmsi v bşalılması prisali pmpalar il grçlşirilmişir. Çalışmada ullanılan ardışı sili raörün şmai gösrimi Şil 1 d gösrilmişir. Ardışı Ksili Raörün çalışma sürlri.5 saa dldurma, 1.5 saa çölm,.5 saa bşalma laca şild sabi uulara, rasiyn sürsi.5 saa, 1 saa, 1.5 saa, 2 saa, 4 saa laca şild dğişirilmişir. 1.5 saali çölm sürsinin snunda üs az (6 L) prisali pmpayla çilmişir. Bu işlm bş arlı rasiyn sürsi için rarlanara dnysl çalışmalar yapılmışır v vsl aısu için pimum rasiyn sürsi blirlnmişir. 2.2. Aısu Kararizasynu Dnylrd, Adapazarı Karaman Knsl Aısu Arıma Tsisi Kum Tuucu Çıışından aısu ullanılmış lup, aısuyun ararizasynu Tabl 1 d vrilmişir. Tabl 1. Çalışmada Kullanılan Knsl Aısuyun Kararizasynu Paramr Birim Dğr KOI mg/l 2 BOI mg/l 1 TN mg/l 15 TP mg/l 4.3 AKM mg/l 275 ıcalı C 21 ph - 9.4 İlnli m 4.2 Bulanılı NTU 26 Rn m -1 47 2.3. Tri 2.3.1 Rasiyn Kiniği Dldurma azı snundai subsra nsanrasynu, hacmin v dldurma sürsinc gidriln subsraın iniğinin nsiynudur. Bu nsiynu iad m için dldurma azındai ül dng dnlmi [3]. Girn Çıan + Üriln = Biriim (1) r s d d Şil 1. Ardışı sili raörün şmai gösrimi Raör ai hacmi 4 L laca şild; Adapazarı Karaman Knsl Aısu Arıma Tsisi ndn alınan 34 L ai çamur, 6 L aısu il bslnnr dvry alınmışır. r s (2) (2) nlu dnlmdi r s dğri (1) nlu dnlmd yrin yazılırsa d - d d d 67

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu d / d, Kabul dilr dnlm basilşirilirs d d (3) / = 1 /. Dldurma priydunun başındai raör hacmi a v / ; dldurma priydunun snunda dnlm çözülürs: d d (4) a / b Dnlm ingr dilirs çözüm: d C. Diransiyl - 1 1 1 - - d d d Dnlmd C ingrasyn sabiir. Dldurma priydunun snundai subsra nsanrasynu, b v a b b a b ya da ab a (7) b b b Çğu numri çözüm, subsra gidrimi için dldurma priydu sırasındai subsra gidriminin diransiyl dnlminin çözülmsini zrunlu ılmaadır. [3]. (2) nlu dnlm subsra gidrimi için dğrudan ingr dilirs d d - d C - d r d ya da Dnlm ingral uygulanırsa (5) C Başlangıçai a a C a C / and alınırsa. a a a Dnlmd C nin dğri yrin nursa a (6) 1 a r (8) Burada, dldurma sürsinin snundai subsra nsanrasynu. rasiyn sürsinin snundai subsra nsanrasynu. E Exp. (9) Eğr (7) v (8) numaralı dnlmlr (9) numaralı dnlmd yrin nursa, bu çalışma için yni arıma vrimi (E) dnlmi E Mdl 1 1. B (1) AB.( ).. R A..(. B AB ( ) ).(. R ) 68

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu Bir am dvir; dldurma, rasiyn (havalandırma), çölm, bşalma v ynidn dvry alma için blm azlarından luşmaadır. [3, 11]. c r (11) s d Burada, c,, r, s, d v i sırasıyla dvir, dldurma, rasiyn, çölm, bşalma v ynidn dvry almayı anımlamaadır. Ardışı sili biyraör sismind dldurma sürsi ( ) raörün mvcu hacmin bağlıdır. Raörün mvcu hacmi, raörün plam hacmi il raördi çamur hacminin arıdır. Dnlm lara [3]: ab (12) b ab (13) b Burada, dldurma priydu sırasındai giriş dbisidir. dldurma priydu başlangıcındai hacmin plam hacm ranı b raörün bş hacmi. ab dldurma priydunun başındai mvcu hacim. 2.3.2. Rasiyn sabii () nın bulunması Bu çalışmada (7) nlu dnlm,, b, a, ab, gibi nsl aısuya ai paramrlrin ralama dğrlri 26 mg/l KOI giriş nsanrasynu için uygulanara dldurma priydunun snundai subsra nsanrasynu bulunmuşur. KOI çıış nsanrasynundai dğişim (8) nlu dnlm gör, bu dğişimi ilyn arlı rasiyn sürlri (r) v arlı rasiyn sabilri () için hm dnysl hm d ri lara araşırılmışır. Bu çalışmada, KOI giriş nsanrasynu 26 mg/l için dnysl çalışma snucu ld diln pimum rasiyn sürsi 1.5 sa v rasiyn sabii.2 2 sa-1 arasında dğişirilr KOI çıış nsanrasynundai dğişim gözlnmişir. Tabl 2 y gör ri çalışmayla dnysl çalışmanın snuçları arşılaşırılara dnysl vrilr n uygun rasiyn sabii ().6 sa-1 lara bulunmuşur i Tabl 2. Farlı rasiyn sabilri için KOI çıış nsanrasynunun ri lara bulunması (sa -1 ) (mg/l) (mg/l) E AKR (%).5 95.7 45.2 78.51 94.6 44 79.52 93.5 42.9 79.53 92.4 41.7 8.54 91.4 4.6 8.55 9.3 39.6 81.56 89.3 38.5 81.57 88.3 37.6 82.58 87.3 36.6 82.59 86.3 35.6 83.6 85.4 34.7 83.61 84.5 33.8 84.62 83.6 33 84.63 82.7 32.1 84.64 81.8 31.3 85.65 8.9 3.5 85 3. nuçlar v Tarışma 3.1 Dnysl analiz snuçları Knsl nilili aısuların ardışı sili biyraörd arıılmasıyla ilgili yapılan dnysl çalışmalarda pimum rasiyn sürsinin spii için bş ad paramr (KOI, BOI, Tplam Az, Tplam Fsr, AKM) inclnr bu çalışma için pimum rasiyn sürsinin bulunması amaçlanmışır. Şil 2 y baıldığında bş arlı rasiyn sürsi için KOI gidrm vrimlrinin %8 il %85, KOI çıış nsanrasynunun is 3-4 mg/l arasında dğişiği görülmüşür. En düşü KOI gidrm vrimi (%8),.5 saali v 4 saali rasiyn sürsi snunda ld dilmişir. En yüs gidrm vrimi %85 il 2 saali rasiyn sürsind ld dilmişir. 1.5 saali rasiyn sürsi snunda is KOI gidrim vriminin %83 lduğu görülmdir. Çin v diğ. vsl aısuyla yapıları çalışmada KOI çıış dğrlri il haada 5-7 mg/l ulaşmışır v çalışma byunca bu dğrlrd almışır. Mins v Minn un vsl nilili suyla yapıları çalışmada KOI çıış nsanrasynu 42-53 mg/l arasında dğişmişir. [12] Çin v diğ. vsl nilili suyla yapıları çalışmada is KOI çıış nsanrasynu 5 7 mg/l arasında dğişmişir. [13] Şil 3 gör BOI gidrim vrimlri inclndiğind dnnn bş arlı rasiyn sürsi içind lduça 69

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu yüs vrimlr ld dilmiş v çıış nsanrasynlarının da birbirin ç yaın lduğu görülmdir. BOI gidrim vrimlrinin %89 il %92, BOI çıış nsanrasynlarının is 8-11 mg/l arasında lduğu görülüyr. En yüs gidrim vrimi (%92) 2 saali rasiyn sürsi snunda ld dilmişir. 1.5 saali rasiyn sürsinin snunda is vrim %91 dir. KOI (mg/l) 3 25 2 15 1 5 1 2 3 4 5 Rasiyn sürsi (r, sa) KOI Giriş KOI Çıış rim Şil 2. Farlı rasiyn sürlri için KOI gidrim vrimi BOI (mg/l) 14 12 1 8 6 4 2 1 75 5 25 1 2 3 4 5 Rasiyn ürsi (r, sa) BOI Giriş BOI Çıış rim 1 75 5 25 rim (%) rim (%) TN (mg/l) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 1 2 3 4 5 Rasiyn ürsi (r,sa) 1 8 6 4 2 TN Giriş TN Çıış rim Şil 4. Farlı rasiyn sürlri için Tplam Az gidrim vrimi TP (mg/l) 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 1 2 3 4 5 Rasiyn sürsi (r, sa) 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 TP Giriş TP Çıış rim Şil 5. Farlı rasiyn sürlri için Tplam Fsr gidrim vrimi Şil 6 ya gör AKM gidrim vrimlri inclndiğind n iyi gidrm vriminin (%95) il 1.5 saali rasiyn sürsind lduğu görülüyr. Mins v Miln un vsl aısuyla yapıları çalışmada ralama AKM çıış nsanrasynu 15 mg/l dir. [12] rim (%) rim (%) Şil 3. Farlı rasiyn sürlri için BOI gidrim vrimi Şil 4 gör plam az gidrim vrimi %93 - %95, plam az çıış nsanrasynu 8-11 mg/l arasında dğişmişir. En yüs vrim (%95) 1.5 v 2 saali rasiyn sürlri snunda ld dilmişir. Şil 5 baıldığında is plam sr gidrim vrimi %33 - %39 arasında çıış nsanrasynu is 2-3 mg/l arasında dğişmişir. Tplam sr için n yüs vrim %39 il 2 saali rasiyn sürsind ld dilmişir. 1.5 saali rasiyn sürsind vrim %37 dir. AKM (mg/l) 4 1 35 3 75 25 2 5 15 1 25 5 1 2 3 4 5 Rasiyn sürsi (r, sa) AKM Giriş AKM Çıış rim rim (%) Şil 6. Farlı rasiyn sürlri için AKM gidrim vrimi 7

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu Bş ayrı paramrnin rasiyn sürlri için gidrilm vrimlri gözlndiğind n iyi gidrim vrimi 1.5 saa il 2 saa arasında dğişmdir v 1.5 saali rasiyn sürsi il 2 saali rasiyn sürsinin snundai vrimlr arasında %1-3 lü ar lduğu gözönünd bulundurulduğunda ayrıca sismin nrji maliyi d düşünüldüğündn bu çalışma için pimum rasiyn sürsi 1.5 saa lara blirlnmişir. 3.2 Dnysl vrilrl ri vrilrin ıyaslanması Şil 7 v Şil 18 inclndiğind Tabl 2 y gör sçiln rasiyn sabii =,6 sa -1 için ri lara hsaplanan KOI çıış dğrlri il gidrim vrimlri, dnysl vrilrl arşılaşırıldılarında; ri vrilrl dnysl vrilrin birbirin yaın davranışlar gösrdilri görülmüşür. Gidrim (%) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1..5 1. 1.5 2. 2.5 3. 3.5 4. 4.5 Rasiyn sürsi (r, sa) Tri Dnysl Şil 8. KOI gidrim vrimi için dnysl vrilrl ri yalaşımın ıyaslanması ( =26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) KOI (mg/l) 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1..5 1. 1.5 2. 2.5 3. 3.5 4. 4.5 Rasiyn sürsi (r, sa) Tri Dnysl Şil 7. KOI çıış nsanrasynu için dnysl vrilrl ri yalaşımın ıyaslanması ( =26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) 3.3 imulasyn Şil 9 a gör rasiyn sürsi arıça KOI çıış nsanrasynu üsl lara azalmaa, giriş nsanrasynunun arışıyla brabr KOI gidrim hızı rasiyn sürsinin il 1.5 saali ısmındai KOI gidrim hızı 1.5 saan snrai KOI gidrim hızına gör daha yüsir. Şil 1 a gör rasiyn sürsi arıça KOI çıış nsanrasynu üsl lara azalmaa, dbi arışı il brabr KOI gidrim hızı aynı ğilimi gösrml brabr rasiyn sürsi arıça çıış KOI miarları da birbirin yaınlaşmaadır. KOI (, mg/l) 45 4 35 3 25 2 15 1 5 = 1 mg/l = 25 mg/l = 5 mg/l = 75 mg/l = 1 mg/l,,5 1, 1,5 2, 2,5 3, 3,5 4, 4,5 Rasiyn sürsi (r, sa) Şil 9. r- ilişisin isinin simülasynu (=12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) 71

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu KOI (, mg/l) 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 = 2 L = 4 L = 6 L = 8 L = 1 L,,5 1, 1,5 2, 2,5 3, 3,5 4, 4,5 Rasiyn sürsi (r, sa) Şil 1. r- ilişisin isinin simülasynu ( =26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) Şil 11 gör rasiyn sürsi arıça KOI çıış nsanrasynu üsl lara azalmaa, raör hacminin arışıyla brabr KOI gidrim hızı rasiyn sürsinin il 1.5 saali ısmındai KOI gidrim hızı 1.5 saan snrai KOI gidrim hızına gör daha yüsir. Şil 12 y gör rasiyn sürsi arıça KOI çıış nsanrasynu üsl lara azalmaa, çön çamur hacminin arışıyla brabr KOI gidrim hızı, rasiyn sürsinin il 1.5 saali ısmındai KOI gidrim hızı, 1.5 saan snrai KOI gidrim hızına gör daha yüsir. Şil 13 gör rasiyn sürsi arıça KOI çıış nsanrasynu üsl lara azalmaa, ai hacim arışı il brabr KOI gidrim hızı v nsanrasynları birbirin yaın syrmdir. KOI (, mg/l) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 b= 4 L b= 56.5 L b= 73 L b= 89.5 L b= 16 L,,5 1, 1,5 2, 2,5 3, 3,5 4, 4,5 Rasiyn sürsi (r, sa) Şil 11. r ilişisin b isinin simülasynu ( = 26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) KOI (, mg/l) 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 a= 6.8 L a= 13.6 L a= 2.4 L a= 27.2 L a= 34 L,,5 1, 1,5 2, 2,5 3, 3,5 4, 4,5 Rasiyn sürsi (r, sa) Şil 12. r - ilişisin a isinin simülasynu ( = 26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) 72

AÜ. Fn Bilimlri Drgisi, 13. Cil, 1. ayı, s. 66-73, 29 Evrnsl Aısuyun Ardaşı Ksili Biyrasör il Arıılması: Dnysl v Mdllm D. Tpalğlu 4. nuç KOI (, mg/l) 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 ab= 3 L ab= 32 L ab= 34 L ab= 36 L ab= 38 L,,5 1, 1,5 2, 2,5 3, 3,5 4, 4,5 Rasiyn sürsi (r, sa) Şil 13. r- ilişisin ab isinin simülasynu ( = 26 mg/l, =12 L/sa, =.6 sa -1, b=4 L, ab=34 L) Bu çalışmada, nsl aısuların ardışı sili raörd arıılması araşırılmışır v nsl aısular için pimum rasiyn sürsi ( r ) 1.5 sa lara bulunmuşur. Raörd bir am döngü 4 saair v sism günd 6 z çalışaca şild işlilmişir. Raör hr bir döngüd 6 L aısu ilav dilmişir. ismd günd plam 36 L su arıılmaadır. Ardışı sili raörün (AKR, BR) rasiyn iniği araşırılara AKR nin vrimin i dn paramrlrin (,,, a, b, ab ) simulasynu yapıldığında,, v ab ili lduğu a v b nin is daha az ili lduğu görülmüşür. Dnysl vrilr gör; 1.5 saali rasiyn v çölm sürsi için ralama çıış KOI nsanrasynu 37 mg/l dir. Aynı işlm şarları için ri lara hsaplanan ralama çıış KOI nsanrasynu is 34 mg/l dir. Dnysl vrilr n uygun rasiyn sabii ().6 sa -1 bulunmuşur. Dnysl vrilrl ri lara hsaplanan vrilr arşılaşırıldığında snuçların birbirin yaın lduğu görülmüşür. Ardışı Ksili Raör sisminin, nsl nilili aısularının arıılmasında başarı il ullanılabilcği görülmdir. Tşür Bu Prj, aarya Ünivrsisi Bilimsl Araşırma Prjlri Kmisyn Başanlığı Lisansüsü Tz Prjlri (28-5.2.2) apsamında dslnmişir. Kaynalar [1] İlri, R., Damar, Y., 29.imulain udy n Tramn Eicincy r Txil Waswar by Full- cal quncing Bach Racr, Jurnal Naur cinc and usainabl Tchnlgy, lum 1 Issu 1, 1-13. [2] Tsang Y.F., Hua F.L., Chua H., in.n., Wang Y.J., 27. Opimizain bilgical ramn papr mill lun in a squncing bach racr, Bichmical Enginring Jurnal 34,193-199. [3] Drs, R.L., 1997. Thry and Pracic War and Waswar Tramn, Wily&ns, Nw Yr. [4] Tichgrabr, B., cr, D., Erlin, C., Wildrr, P.A., 21. quncing bach racr chnlgy in Grmany-in vrviw. War ci. and Tch. 43, 323-33. [5] Lin,.D., 21. War and Waswar Calculains Manul, McGraw Hill, Nw Yr, UA. [6]L, C.C. Lin,.D., 2. Handb Envirnmnal Enginring Calculains, McGraw Hill, Nwyr, UA. [7] EPA, 2. Waswar Tchnlgy Fac h, Pacag Plans, Washingn, DC, UA. [8] Nva, L., Grnzy, M.C., Wannr, J., 1997. Dynamic mahmaical mdlling squncing bach racr wih arad and mixd illing prid. War cinc Tchnlgy 35, 15-112. [9] Kulac,., 1997. Ksili Biylji Arıma Tsisind Opimum Kşulların Araşırılması, Yüs Lisans Tzi, Kimya, aarya Ünivrsisi, Fn Bilimlri Ensiüsü, Adapazarı. [1] Tchbanglus, G., 1991. Waswar Enginring: Tramn, Dispsal, Rus, Mcal&Eddy, Inc., Nw Yr. [11] Irvin, R.L., Kchum, L.H., 1988. quncing bach racrs r bilgical waswar ramn. Criical Rviws in Envirnmnal Cnrl 18, 255 294. [12] Mins, R. O., Miln G. D., 1998. Binurin Rmval Wih A quncing Bach Racr War, Air, and il Plluin 17: 81 89. [13] Çin, E., Yılmaz, G., Tmizsy, A., 25. Evsl Aısulardan Ardışı Ksili Raörlrd Nürin Gidrimi, II. Mühndisli Bilimlri Gnç Araşırmacılar Kngrsi. 73