T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI ADALET BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ KALEM HİZMETLERİ 380H00053 Ankara, 2011
Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir. PARA İLE SATILMAZ.
İÇİNDEKİLER AÇIKLAMALAR...iii GİRİŞ...1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1...2 1.BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNDE TUTULAN DOSYA VE KARTONLAR2 1.1. Dava Dosyası...5 1.2. Karar Kartonu...8 1.3. Yürütmeyi Durdurma Kararlar Kartonu...9 1.4. Değişik İşler Karar Kartonu...9 1.5. İş Cetvelleri Kartonu...9 1.6. Harç ve Para Cezası Tahsil Müzekkeresi Kartonu...9 1.7. İçtihadı Birleştirme Kararları Kartonu...9 1.8. Bakanlık muhabere dosyası...9 1.9. Genel Muhabere Dosyası...9 1.10. Gizli Evrak Dosyası...9 1.11. Genelgeler Dosyası...10 1.12. Ayniyat ve Muhasebe Dosyaları...10 1.13. Resmî Gazete Kartonu...10 1.14. Tebligat Kartonu...10 1.15. Yazışmalar Kartonu...11 1.16. Başka Mahkemelere Gönderilen Dosyaların Muvakkatlerine İlişkin Karton11 1.17. Bilirkişiye Teslim Edilen Dosyalar Kartonu...11 1.18. Resmî Tebligat Listesi Kartonu...11 1.19. Görev Yetki Kartonu...11 1.20. Keşifli Dosyalara İlişkin Banka Dekontları Kartonu...11 1.21. İş Cetvelleri/Aylık İstatistik Kartonu...11 1.22. Arşiv Dosyaları Kartonları...11 UYGULAMA FAALİYETİ...12 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...14 2. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNDE Tutulan defterler...16 AMAÇ...16 2.1. Esas Defteri...18 2.2. Değişik İşler ve Talimat Defteri...20 2.3. Karar Defteri...21 2.4. Temyiz ve İtiraz Defterleri...21 2.5. Muhabere Defteri...22 2.6. Duruşma Günleri Defteri...23 2.7. Zimmet Defteri...23 2.8. Kasa Defteri...24 2.9. Harç Pulları Satış Defteri...25 2.10. Yevmiye Defteri...25 2.11. Kıymetli Evrak Esas Defteri...25 2.12. Posta Mutemet Defteri...25 i
2.13. Resmî Posta Pullarının ve Telgraf Avanslarının Sarf Defteri...26 2.14. Kitaplık Defteri...26 UYGULAMA FAALİYETİ...27 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME...30 MODÜL DEĞERLENDİRME...32 CEVAP ANAHTARLARI...34 KAYNAKÇA...36 ii
AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI 380H00053 Adalet Alanı Zabıt Kâtipliği Bölge İdare Mahkemeleri Kalem Hizmetleri Bölge idare mahkemelerinin kalem hizmetlerini içeren bilgi ve becerilerin verildiği öğrenme materyalidir. SÜRE 40/24 ÖN KOŞUL YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Temel Hukuk dersini almış olmak Bölge İdare Mahkemelerine ait kalem hizmetlerini yürütmek Genel Amaç Bölge İdare Mahkemelerine ait dosya, karton ve defterler verildiğinde, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin İdari İşleriyle Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik hükümlerine uygun olarak tutabileceksiniz. Amaçlar 1. Bölge İdare Mahkemelerine ait dosya ve kartonları tutabileceksiniz. 2. Bölge İdare Mahkemelerine ait defterleri tutabileceksiniz. Ortam ve Donanım: Modülün işleneceği ortamda, konuyla ilgili ders kitapları, yardımcı kaynaklar, bilgisayar ve internet ağ bağlantısı, kırtasiye malzemesi, Bölge İdare Mahkemesinde kullanılan dosya, kartonlar ve defterler bulunmalıdır. Her öğrenme faaliyeti sonunda modülde verilen ölçme araçları ile ulaştığınız bilgi düzeyinizi kendi kendinize değerlendirebileceksiniz. Modül sonunda ise, kazandığınız bilgi ve becerileri belirlemek amacıyla öğretmeniniz tarafından hazırlanacak bir ölçme aracıyla değerlendirileceksiniz. iii
GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Tüm idari davalara, ilk ve son derece Yüksek İdare Mahkemesi olarak Danıştay tarafından bakılmaktaydı. Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemeleri; Danıştay ın görevinin azaltılması amacıyla 20.01.1982 tarihinde 2576 sayılı Kanun la Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun la görevine başlamıştır. 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun la Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin idari işleri ile kalem hizmetlerinin yürütülmesi usul ve esaslarına belirlenmiştir. Bu modülümüzde Bölge İdare Mahkemeleri kalem hizmetleri yönetmeliğinden yararlanarak bu mahkemelerde kullanılan dosya, karton ve defterlerin ne olduğunu ve bunların düzenli ve usulüne uygun bir şekilde kullanılmasını öğreneceksiniz. 1
ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile kazanılacak bilgi ve beceriler doğrultusunda Bölge İdare Mahkemelerine ait dosya ve kartonları tutabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bölge İdare Mahkemeleri ile ilgili hukuk bürolarından bilgi toplayarak sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. Bölge İdare Mahkemelerinin kullandığı dosya ve kartonların neler olduğunu mevzuat ve internetten araştırınız. İlinizde Bölge İdare Mahkemesi varsa kalem hizmetleri bürosunda yapılan çalışmaları araştırınız. 1. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNDE TUTULAN DOSYA VE KARTONLAR Danıştayın kurulduğu 1868 yılından 1982 yılına kadar tüm idari davalar, ilk ve son derece Yüksek İdare Mahkemesi olarak Danıstay tarafindan çözümlenmekte iken, 20.01.1982 tarihinde yayımlanıp yürürlüğe giren 06.01.1982 gün ve 2576 Sayılı Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunla bölge idare, idare ve vergi mahkemesi kurulmuş ve 20.7.1982 tarihinde göreve başlamıştır. Böylece Türkiye de ilk kez yurdun dörtbir yanında, vatandaşın ayağına kadar ulaşan idari yargının ilk derece mahkemelerinin yapısı (idare hukukundaki bir reform şeklinde) oluşturulmuştur. Bu mahkemelerde açılan dava sayısı, eskisine göre daha da artmıştır. İdare ve Vergi Mahkemelerinde tek hâkimle verilen kararlara karşı Bölge İdare Mahkemesinde itiraz edilip karar kesinleşmekte, kurul hâlinde verilen kararlara karşı ise Danıştay da temyiz yoluna gidilebilmektedir. Yani İdari Yargıda da iki dereceli yargı sistemi seklinde düzenleme yapılmıştır. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemeleri 2576 sayılı kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş genel görevli bağımsız mahkemelerdir. 2
Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemeleri, bölgelerin coğrafi durumları ve iş hacmi gözönünde tutularak Adalet Bakanlığınca kurulur ve yargı çevreleri belirlenir. Kuruluş ve yargı çevrelerinin belirlenmesinde, İçişleri, Maliye Bakanlıkları ile Gümrük ve Tekel Bakanlığının görüşleri alınır. Bu mahkemelerin kaldırılmasına veya yargı çevrelerinin değiştirilmesine, İçişleri, Maliye Bakanlıkları ile Gümrük ve Tekel Bakanlığının görüşleri alınarak Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca karar verilir. Aynı yargı çevresinde birden fazla idare veya vergi mahkemesi kurulduğu takdirde, bu mahkemeler arasındaki iş bölümü, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Bu mahkemelerin kurulmaları, kaldırılmaları ve yargı çevrelerinin değiştirilmeleri hakkındaki kararlar Resmi Gazetede yayımlanır. Bölge İdare Mahkemelerinin Oluşumu Bölge İdare Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemesi Başkanı ile iki üyeden oluşur. Bölge İdare Mahkemesi, başkan ve üyeliklerine; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca atama yapılır. Mahkeme başkanlarının kanuni sebeplerle yokluğunda, başkanlığa en kıdemli üye vekalet eder, aynı sebeplerle üye noksanlığı ise, bölgedeki idare ve vergi mahkemesi hâkimlerinden kıdem sırasına göre tamamlanır. Bu mahkemeler, gerektiğinde birden çok kurul hâlinde çalışabilir. Bölge İdare Mahkemesi Başkanının katılmadığı hâllerde, mahkeme kurullarına o kuruldaki en kıdemli üye başkanlık eder. Bu kurulların oluşumu ve aralarındaki iş bölümü, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Ankara, İstanbul ve İzmir Bölge İdare Mahkemeleri Başkanlıklarına Danıştay üyelerinden istekte bulunanlar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca atanabilir. Bu suretle atananlar, Danıştay üyeliği sıfatını, kadrosunu, aylık ve ödeneği ile her türlü özlük haklarını muhafaza eder. Bunların aylık ve ödenekleri ile her türlü mali ve sosyal hakları Danıştay bütçesinden ödenir. Bölge İdare Mahkemelerinin Görevleri Yargı çevresindeki İdare ve Vergi Mahkemelerinde tek hâkim tarafından 7 nci madde hükümleri uyarınca verilen kararları itiraz üzerine inceler ve kesin olarak hükme bağlar. Madde 7 1. Uyuşmazlık miktarı bir milyar lirayı aşmayan; a) Konusu belli parayı içeren idari işlemlere karşı açılan iptal davaları, b) Tam yargı davaları, İdare Mahkemesi hâkimlerinden biri tarafındançözümlenir. 2. Toplam değeri bir milyar lirayı aşmayan davalar, Vergi Mahkemesi hâkimlerinden biri tarafından çözümlenir. 3
Yargı çevresindeki İdare ve Vergi Mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin karara bağlar. Diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirir. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin idari işleri ile kalem hizmetlerinin yürütülmesi usul ve esaslarına ilişkin yönetmelikte aşağıdaki hususlar yer alır. Bu Yönetmelik, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin idari işleriyle kalem hizmetlerinin yürütülmesi usul ve esaslarını belirlemek amacıyla düzenlenmiştir. Bu Yönetmelik, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin kalem görevlilerine, tutulacak defter ve dosyaların ve yazı işlerinin tüm işlemlerine ilişkin usul ve esasları kapsar. Bu Yönetmelik, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun un 14 üncü maddesine dayanılarak düzenlenmiştir. Mahkemelerin kalem işleri bir bütündür. Başkan veya hâkimin denetimi altında yazı işleri müdürü veya yardımcısının yönetiminde kalemde görevlendirilen zabıt kâtipleri ve memurlar tarafından yürütülür. Yazı işleri müdürü veya yardımcısı, mahkeme başkanının onayını alarak yönetimi altındaki zabıt kâtibi ve memurlar arasında iş bölümü yapar. Bir zabıt kâtibine çok iş gelmesi hâlinde diğer zabıt kâtipleri ona yardım eder. İşlerin birikmesinden asıl görevli zabıt kâtibi ile birlikte yazı işleri müdürü veya yardımcısı sorumludur. Yazı işleri müdürü veya yardımcısı, yönetimi altında bulunan zabıt kâtipleri ve memurların yetişmelerinden sorumludur. Bölge İdare Mahkemelerinde Aşağıdaki Dosya ve Kartonlar Tutulmaktadır. Dava dosyası Karar kartonu Yürütmeyi durdurma kararlar kartonu Değişik işler karar kartonu İş cetvelleri kartonu Harç ve para cezası tahsil müzekkeresi kartonu İçtihadı birleştirme kararları kartonu Bakanlık muhabere dosyası 4
Genel muhabere dosyası Gizli evrak dosyası Genelgeler dosyası Ayniyat ve muhasebe dosyaları Resmî Gazete kartonu Tebligat kartonu Yazışmalar kartonu Başka mahkemelere gönderilen dosyaların muvakkatlerine ilişkin karton Bilirkişiye teslim edilen dosyalar kartonu Resmî tebligat listesi kartonu Görev yetki kartonu Keşifli dosyalara ilişkin banka dekontları İş cetvelleri/aylık istatistik kartonu Arşiv dosyaları kartonlar 1.1. Dava Dosyası Açılacak her dava için gününde ayrı bir dosya düzenlenir. Dava dosyasında; dava dilekçesi, cevap dilekçesi, davacının karşılık dilekçesi ile bunun cevaparı, vergi davalarında işlem dosyası, vekâletnameler, davetiyeler, delil olarak verilen vesikalar, yazılara ve talimatlara gelen cevaplar, keşif tutanakları, raporlar, krokiler, tutanak ve karar, temyiz ve itiraz dilekçesi ve cevapları ve bunların tebliğ alındıları gibi belgeler bulunur. Hüküm, Danıştayca tasdik edildiği takdirde buna dair ilam, karar düzeltme dilekçesi ve karar düzeltmeye ilişkin Danıştay kararı ile diğer evrak mahkemeye geliş tarihine göre dava dosyasına sıra ile gününde konulur. Bu sıra numaraları yukarıda sayılan evrakın sağ üst köşesine yazılır ve sıra numaralarına göre evrak isim ve adet olarak dava dosyasının kapağının içinde ayrılmış olan yere işlenir. Hüküm bozulduğu takdirde yukarıda yazılı sıra ve düzen gözetilmek suretiyle gelen evrak dava dosyasına gününde konur ve dava dosyası kapağı içine işlenir. Dosyaların İnceleme Usulü; Taraflar veya vekilleri, dosyayı yazı işleri müdürü veya görevlendireceği bir zabıt kâtibinin yanında okuyabilir. Başkan veya hâkimin izni olmadan yazı işleri müdürü, mahkeme evrakını kimseye gösteremez. 5
Dosyaların Hâkimin Tetkiki İçin Hazırlanması Dosyalar başkan veya hâkimin tensibi (hâkimin uygun görmesi) ile inceleme veya mahkeme gününden önce zabıt kâtibi tarafından çıkartılıp hâkimin tetkikine sunulur. Duruşmalı işlerde, tarafların ve vekillerin isimleri ve duruşma saati yazılmak suretiyle bir liste düzenlenir. Bu liste, mahkemenin adı ve günü de yazılarak duruşma salonu dışında herkesin görebileceği bir yere asılır. Fotoğraf 1.1: Dava dosyası 6
Esas nu. Mahkemesi: DAVA DOSYASI T.C. ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ Örnek Nu.: Davacının ve vekilinin adı soyadı ve konutu (Davacı idare ise hangi makam olduğu) Davalı makam (Davalı fertlerden ise kendisinin adı soyadı Konutu) DAVACI Kerim Soydan DAVALI Maliye Bakanlığı ESAS NU. Nöbetçi mahkeme G.E. Nu.: 2008/860 Karar Nu.: 2008/1740 Müdahil Adalet Bakanlığı Karar Tarihi 15.8.2008 Davanın Konusu Atama/İstimlak Karar Nu.: İptal Tebligat Safhaları ve Kullanılan P.P. Yapılan Tebligat Tarihi Kullanılan P.P. TL Tebellüğ tarihi Doyaların üyesi ve havale tarihi / /.. İMZA Alınan P.P. TL Sarfolunan TL Artan TL Artan pulun İade tarihi Verilen ara kararıyla tekitlerin Tarihi Neticesi 50.00 23.00 27.00 27.00 Duruşma günü Duruşma saati 20.10.2008 9.30 İtiraz Talebi Temyiz Talebi Yürütmenin durdurulması talebi Hâkim ve Havale Tarihi Hâkim Asaf Ak 10.5.2008 Tablo 1.1: Dava dosyası örneği 7
1.2. Karar Kartonu Dava sonunda verilecek hüküm ve kararların, tarih ve numara sırası ile saklandığı kartondur. Bu kartona konulacak karar örneklerinde hâkim imzasının ve mahkeme mührünün bulunması zorunludur. Fotoğraf 1.2: Örnek kartonlar 8
1.3. Yürütmeyi Durdurma Kararlar Kartonu Yürütmeyi durdurma kararlarının tarih sırasına göre konulduğu ve işlendiği kartondur. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu nun 27/4 üncü maddesinde, yürütmenin durdurulmasına karar verilen davalarda, tekemmül (Tamamlanma; olgunlaşma) etmelerinden itibaren altmış gün içinde esastan karar verme ilkesi benimsenmiş olduğu için yürütmeyi durdurma kararları, süre yönünden bu kartondan devamlı takip edilir. 1.4. Değişik İşler Karar Kartonu Değişik işler ve talimat defterine kaydolunan istemler sonucu verilen kararların tarih ve sıra numarası ile konulduğu kartondur. Bu kartona konulacak karar örneklerinde hâkim imzasının ve mahkeme mührünün bulunması zorunludur. 1.5. İş Cetvelleri Kartonu Mahkemelerden Bakanlığa gönderilen iş cetvelleri örneklerinin, düzenli bir biçimde ve tarih sırası ile konulup saklandığı kartondur. Bu cetvellerde mahkemelerde görülmekte olan davaların ne kadarının Danıştayca bozularak gelen davalar olduğu da ayrıca gösterilir. 1.6. Harç ve Para Cezası Tahsil Müzekkeresi Kartonu 492 sayılı Harçlar Kanunu nun 28 ve 130 uncu maddeleri uyarınca düzenlenen müzekkerelerin saklandığı kartondur. 1.7. İçtihadı Birleştirme Kararları Kartonu Bakanlıkça gönderilen ve Resmî Gazete de yayınlanan İçtihadı Birleştirme Kararlarının saklandığı kartondur. Resmî Gazete de yayınlanan kararlar, yazı işleri müdürü ve yardımcısı tarafından örnekleri gününde çıkartılmak suretiyle ve sıra numarası ile bu kartona konulur. 1.8. Bakanlık muhabere dosyası Bakanlıkla yapılan yazışmaların tarih sırasına göre saklandığı dosyadır. 1.9. Genel Muhabere Dosyası Gelen ve giden evrak için ayrı ayrı olmak üzere tutulan ve mahkemeleri resmî daire ve makamlarla yapmış olduğu yazışmaların tarih sırası ile günü gününe saklandığı dosyadır. 1.10. Gizli Evrak Dosyası Niteliği itibarı ile gizli tutulması gereken evrakın saklandığı dosyadır. 9
1.11. Genelgeler Dosyası Mahkemelere gelen genelgelerin saklanması için kullanılan dosyadır. 1.12. Ayniyat ve Muhasebe Dosyaları Ayniyat ve muhasebe işleri ile ilgili olarak ayrı ayrı tutulan ve giden gelen evrakın saklandığı dosyalardır. 1.13. Resmî Gazete Kartonu Mahkemelere gelen Resmî Gazetelerin tarih ve sıra numarası ile saklandığı kartondur. 1.14. Tebligat Kartonu Mahkemelerden belli bir hususun sorulması için yazılan yazılar zimmet veya posta ile gönderilir. Başkan veya hâkimin müsaadesi olmadıkça bu yazılar iş sahiplerine verilemez. İlgilinin istemi üzerine yazının gönderme tarih ve numarası kendisine bildirilir. Başkan veya hâkim tarafından elden verilmesine müsaade olunan evrak, zimmet defterine işlenerek ilgilinin imzası alınıp yazı örneğine işaret edilir. PTT görevlisi tarafından imza ve mühür ile teslim alınan tebligat ve posta evrakına ait sevk irsaliyelerinin bir nüshası ile ödeme talimatının ve aylık posta gideri cetvelinin bir suretinin saklandığı kartondur. Fotoğraf 1.3: Örnek kartonlar 10
1.15. Yazışmalar Kartonu Bakanlıkla ve diğer mahkemelerle yapılan yazışmaların tarih ve sayısına uygun bir şekilde saklandığı kartondur. 1.16. Başka Mahkemelere Gönderilen Dosyaların Muvakkatlerine İlişkin Karton Diğer mahkemelere gönderilen üst yazıların konduğu kartondur. 1.17. Bilirkişiye Teslim Edilen Dosyalar Kartonu Dosya ve tutanakların hangi bilirkişiler tarafından takip edildiğinin izlenebilmesi için gerekli evrakların yerleştirildiği kartondur. 1.18. Resmî Tebligat Listesi Kartonu Gönderilen resmi tebligatların konulduğu kartondur. 1.19. Görev Yetki Kartonu Başka bir bölgeye gidecek dosyaların bütün evraklarının konduğu kartondur. 1.20. Keşifli Dosyalara İlişkin Banka Dekontları Kartonu Keşfe gidilen evrakların ve tutanakların konulduğu kartondur. 1.21. İş Cetvelleri/Aylık İstatistik Kartonu Tutulan istatistiklerin konulduğu kartondur. 1.22. Arşiv Dosyaları Kartonları Arşive gönderilen dosyaların bilgilerinin saklandığı kartondur. 11
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda Bölge İdare Mahkemelerinde tutulan dosya ve kartonları öğrenerek kullanabileceksiniz. İşlem Basamakları Dava dosyasını tutunuz. Karar kartonu tutunuz. Yürütmeyi durdurma kararlar kartonu tutunuz. Değişik işler karar kartonu tutunuz. İş cetvelleri kartonu tutunuz. Harç ve para cezası tahsil müzekkeresi kartonu tutunuz. İçtihadı birleştirme kararları kartonu tutunuz. 12 Öneriler Bir dava dosyası hazırlayınız. Dosyanın sütunlarını sembolik isimler kullanarak doldurunuz. Arkadaşlarınızla bir klasör edinerek üzerine Karar kartonu yazınız karar kartonunun içine oluşturacağınız çeşitli kararları tarih ve numara sırasına dikkat ederek düzenli bir şekilde yerleştiriniz. İnternetten örnek bir yürütmeyi durdurma kararı bularak, bu yürütmeyi durdurma kararını hazırlayacağınız yürütmeyi durdurma karar kartonunun içine usulüne uygun olarak yerleştiriniz. Hazırlayacağınız değişik işler karar kartonunun içine tarih ve sıra numarasına dikkat ederek imza ve mühür kontrolünü de yaparak sembolik evraklara yerleştiriniz. Üzerine iş cetvelleri kartonu yazdığınız klasörün içine usulüne uygun olarak evrakları hazırlayarak yerleştiriniz. Boş bir klasör edininiz. Boş kartonun üzerine oluşturmak. İstediğiniz kartonun ismini yazınız. Klasörün içine o kartonla ilgili örnekler hazırlayarak düzgünce tarih ve numara sırasına dikkat ederek yerleştiriniz. Boş bir klasör edininiz. Boş kartonun üzerine oluşturmak İstediğiniz kartonun ismini yazınız. Klasörün içine o kartonla ilgili örnekler hazırlayarak düzgünce tarih ve numarasırasına dikkat ederek
yerleştiriniz. Bakanlık muhabere dosyası tutunuz. Genel muhabere dosyası tutunuz. Gizli evrak dosyası tutunuz. Genelgeler dosyası tutunuz. Ayniyat ve muhasebe dosyaları tutunuz. Resmî Gazete kartonu tutunuz. Tebligat kartonu tutunuz. Yazışmalar kartonu tutunuz. Başka mahkemelere gönderilen dosyaların muvakkatlerine ilişkin karton tutunuz. Bilirkişiye teslim edilen dosyalar kartonu tutunuz. Resmî tebligat listesi kartonu tutunuz. Görev yetki kartonu tutunuz. Keşifli dosyalara ilişkin banka dekontları kartonu tutunuz. İş cetvelleri/aylık istatistik kartonu tutunuz. Arşiv dosyaları kartonları tutunuz. Bir dosya hazırlayınız ve Bakanlığa sembolik olarak gönderilecek yazıları tarih ve numara sırasına göre bu dosyaya yerleştiriniz. Gelen muhabere dosyası ile giden muhabere dosyası olmak üzere iki tane ayrı dosya hazırlayınız ve içine hazırlayacağınız evrakları usulüne uygun olarak yerleştiriniz. Boş bir dosya edininiz. Boş kartonun üzerine oluşturmak istediğiniz dosyanın ismini yazınız. Dosyanın içine o kartonla ilgili örnekler hazırlayarak düzgünce tarih ve numara sırasına dikkat ederek yerleştiriniz. Boş bir klasör edininiz. Boş kartonun üzerine oluşturmak istediğiniz kartonun ismini yazınız. Klasörün içine o kartonla ilgili örnekler hazırlayarak düzgünce tarih ve numara sırasına dikkat ederek yerleştiriniz. 13
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandığınız bilgileri ölçmek için aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz. 1. Bölge İdare Mahkemeleri hangi Bakanlıkça kurulur? A) Maliye Bakanlığı B) Adalet Bakanlığı C) Gümrük ve Tekel Bakanlığı D) Millî Eğitim Bakanlığı E) İçişleri Bakanlığı 2. Bölge İdare Mahkemeleri başkan ve üyeliklerine atamayı aşağıdakilerinden hangisi yapar? A) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu B) Barolar Birliği C) Adalet Bakanlığı D) İçişleri Bakanlığı E) Mahkeme Başkanı 3. Bölge İdare Mahkemeleri Kalem hizmetleri kimler tarafından yürütülür? A) Hâkimler ve savcılar tarafından B) Mahkeme başkanı tarafından C) Yazı işleri müdürü tarafından D) Zabıt kâtipleri ve memurlar tarafından E) Yazı işleri müdürü 4. Dava dosyasında aşağıdakilerinden hangisi bulunmaz? A) Dava dilekçesi B) Delil olarak verilen vesikalar C) Davacının karşılık dilekçesi D) Vekaletnağme ve davetiyeler E) Duruşma günü bilgisi 5. Dava sonunda verilecek hüküm ve kararların tarih ve numara sırası ile saklandığı karton aşağıdakilerinden hangisidir? A) Tebligat kartonu B) Görev yetki kartonu C) Değişik işler karar kartonu D) Resmî tebligat listesi kartonu E) Karar kartonu 14
6. Yürütmeyi durdurma kararlarının tarih sırasına göre konulduğu ve işlendiği karton aşağıdakilerinden hangisidir? A) Yürütmeyi durdurma kararlar kartonu B) Değişik işler karar kartonu C) İş cetvelleri kartonu D) Harç ve para cezası tahsil müzekkeresi kartonu E) Tebligat kartonu Bu öğrenme faaliyeti kapsamında, aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri doğru kelimelerle doldurunuz. 7. Mahkemelerden Bakanlığa gönderilen iş cetvelleri örneklerinin, düzenli bir biçimde ve tarih sırası ile konulup saklandığı kartona adı verilir. 8. Bakanlıkla yapılan yazışmaların tarih sırasına göre saklandığı dosyaya.denir. 9. Niteliği itibarı ile gizli tutulması gereken evrakın saklandığı dosyaya.denir. 10. Arşive gönderilen dosyaların bilgilerinin saklandığı kartona.....denir. 11. Başka bir bölgeye gidecek dosyaların bütün evraklarının konduğu kartona...... denir. 12. PTT görevlisi tarafından imza ve mühür ile teslim alınan tebligat ve posta evrakına ait sevk irsaliyelerinin bir nüshası ile ödeme talimatının ve aylık posta gideri cetvelinin bir suretinin saklandığı kartona..denir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız sorularla ilgili konuları faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer öğrenme faaliyetine geçiniz. 15
ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ Bu öğrenme faaliyeti ile kazanılacak bilgi ve beceriler doğrultusunda mevzuata uygun olarak Bölge İdare Mahkemelerine ait defterleri tutabileceksiniz. ARAŞTIRMA Bölge İdare Mahkemelerinin kullandığı defterlerle ilgili mevzuatı internetten araştırınız. Bölge İdare Mahkemelerinin kullandıkları defterleri ilinizdeki bölge idare mahkemesinden araştırınız. Bölge İdare Mahkemelerinin, defterleri tutarken nelere dikkat etmesi gerektiğini internetten araştırınız. 2. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNDE TUTULAN DEFTERLER Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin İdari İşleriyle Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik te defterlerin tutulması ile iligili bazı konulara dikkat edilmesi gerektiği anlatılmıştır. Defterlerin Numaralandırılması Defterlere sayfa numarası konur ve her sayfa mahkeme mührü basılır. Defterlerin başına ve sonuna kaç sayfadan ibaret olduğu yazılır ve bu yazı mahkeme mührü ile mühürlenerek hâkim tarafından imzalanır. Defterlerin Düzeni Mahkemelerde bulunan defterler temiz, düzgün, sağlıklı bir şekilde tutularak saklanır. Belirtilen hususların yerine getirilmesinde, asıl görevli zabıt kâtibi ve memur ile yazı işleri müdürü veya yardımcısı sorumludur. Dava Dilekçesinin Esas Defterine Kaydı Dava dilekçesi, harç alındıktan sonra veya alınması gerekmeyen hâllerde sıra numarası altında esas defterinin belli sütununa, gününde kaydedilir. 16
Esas defteri sıra numarası, açılmış olan davanın dosya numarasını teşkil eder. Bu numara, dosya kapağının sol üst köşesine yazılır. Sağa doğru diğer bölümlere ise verilen hükmün bozulması veya yenileme gibi sebepler ile davanın yeniden esas defterine kaydı hâlinde, dosyanın alacağı yeni esas numarası yazılır. Görevsizlik ve Yetkisizlik Kararıyla Gelen Dosyaların Kaydı Başka bir mahkemeden görevsizlik veya yetkisizlik kararıyla gönderilen dava dosyaları, gününde esas defterine kaydedilir. Bozma Kararından Sonra Dosyanın Esas Defterine Kaydı Kararın Danıştayca bozularak mahkemeye iadesi hâlinde, dava dosyası bozma kararının taraflara tebliği ile kararın düzeltilme süresi geçtikten sonra derhâl esas defterine kaydedilir. Birleştirilen Davalarda Yapılacak İşlem Birleştirilmelerine karar verilmiş olan davaların esas defterindeki kayıtlarına bu husus işlenir. Ayrılan Davalarda Yapılacak İşlem Ayırma kararı verilen davalarda, ayrılan dava mahkemenin esas defterine ayrı kaydedilir. Esas defterindeki eski kayıt ile yeni kayıt birbirine bağlanarak ilk kayıt o dosyada kalan kısma ait olur. Ayrılan davanın dosyası, ilgilisinin süresi içinde başvurusu hâlinde, ilk dosyada bu kısımlara ait yazıların tamamının tasdikli suretleri de konularak yeniden oluşturulur. Esas Defterine Yıl Sonu Devir İşlemi Yıl sonunda henüz bir hüküm ve karara bağlanmamış olan davalar yeni yıl defterine devir suretiyle kayıt olunmaz. Yıl sonunda o yıla ait esas defterinin sonuna gelen işlerden ne kadarının hüküm ve karara bağlanmış ve ne kadarının yeni yıla devredilmiş olduğu toptan yazılmakla beraber, devir olunanların sıra numaraları bir cetvel hâlinde gösterilir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu nun 6 ncı maddesinin 5 ve 6 ncı fıkraları uyarınca, harcı veya posta pulu süresi içinde verilmeyen veya tamamlanmayan dosyaların işlemden kaldırılmasına karar verilmiş olup da bir yılı geçmemiş olanları, hüküm ve karara bağlanmamış dava dosyaları arasında gösterilir. Bu dosyalar yeni yıl defterine geçirilmez. Bir yıl içinde yenilenirse yeni esas numarasına kayıt edilmez, eski esas numarası üzerinden işlem görür. Esas defterine eskiden kayıtlı olan ve sonra yeni numaraya nakledilmiş bulunan davalara ait dosya kayıtları, bu numaranın karşılık gösterilmesi suretiyle birbirine bağlanır. 17
Defterler ve Basılı Evrakın Temini Mahkemelerde kullanılan ve bu yönetmelikte isimleri geçen defter ve basılı evrakın örnekleri Bakanlıkça tespit edilir. Tesbit edilen örnekler uyarınca hazırlanan defterler ve basılı evrak, mahkemelere gönderilir. Bölge İdare Mahkemelerinde aşağıdaki defterler tutulmaktadır. o o o o o o o o o o o o o o Esas defteri, Değişik işler ve talimat defteri, Karar defteri, Temyiz ve itiraz defteri, Muhabere defteri, Duruşma günleri defteri, Zimmet defteri, Kasa defteri Harç pulları satış defteri Harç yevmiye defteri, Kıymetli evrak esas defteri, Posta mutemet defteri, Resmi posta pullarının ve telgraf avanslarının sarf defteri, Kitaplık defteri. 2.1. Esas Defteri Dava açıldığı zaman, dava arası, ilgili dava dosyasının üzerine, davanın esas numarası olarak yazılır. Dilekçelerinin sırası ile kaydolunduğu ve dava safhasının işlendiği defterdir. 18
Sahife nu.: Ankara bölge idare mahkemesi esas defteri örnek:30/a Esas nu. Dava dilekçesinin kayıt tarihi ve genel evrak nu. Davanın türü ve yılı Davacı nın adı soyadı vekili Dava olunan adı ve soyadı varsa vekili Dilekçe nin karşı tarafa gönderi liş Tarihi tebliğ tarihi Tebligat safhası Savunm anın alındığı tarih tebliğ tarihi Dilekç enin alındığ ı tarih tebliğ tarihi Savunm anın alındığı tarih tebliğ tarihi Yapılan işlemin konusu 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ali Mutlu A 2006 25.08.2006 İtiraz 10.9.20 10.10.20 15.10. 30.10.20 Vek. Kuru /25 1654 2006 06 06 2006 06 Tahir mu Havale gür 2008 /564 10.1.2008 1676 İptal Mahm ut Kara Vek.ayş e yaşlı C Bakan lığı 15.1.20 08 20.1.200 8 Tablo 2.1: Esas defter birinci sayfa Ankara bölge idare mahkemesi Esas defter 22.1.2 008 25.1.200 8 Karar Gönd eriliş Tarih i Tebli ğ Tarih i Kara rın Tarih i Kara rın Num arası Kara rın Niteli ği Kara rın Dava cıya Gönd eriliş Tarih i Kara rın Daval ıya Gönd eriliş Tarih i İtiraz Tarihi Ve Numarası Ve Numarası Temyiz Tarihi Nu. İtiraz Veya Temyiz Sonucu İşlem Dosyasının İlgili Daireye Gönderiliş Tarihi Ve Sayısı Not 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1.11.2 006 5.2.20 08 10.2.2 008 20.1.2 007 2007/ 3 2008/ 65 Red Kısm en Kabu l Kısm en Red İptal 2.2.20 07 15.2.2 008 2.2.20 07 Ara Karar Ara Karar Tablo 2.2: Esas defter ikinci sayfa 19
2.2. Değişik İşler ve Talimat Defteri Diğer mahkemelerden gönderilen talimat talepleri ile delil tesbiti gibi işlemlerin kaydolunduğu defterdir. Bu deftere geçirilen istemler üzerine yazılacak yazılara, talimat veya delil tesbiti istemlerinin kayıt numarası verilir ve bütün yazışmalar bu deftere işlenir. Bu tür yazılar ayrıca muhabere defterine işlenmez. Sahife nu. Değişik işler defteri Örnek nu. TALİMAT DEFTERİ Sı ra nu Mürac aat ve tevdi tarihi 1 5.3.2008 Alacaklı ve varsa vekilinin adı soyadı ikametgâh ı AHMET SOYLU VEK.GÜL CANLI Borçlunun(mü kellefin) ve varsa kanunu temsilcinin adı soyadı ve ikametgâhı A. Üniversitesi Talebin mahiyeti NEV İ Lisa ns Tezi MİKTARI Bilir kişi İnce leme si Talimatı veya evrakı gönderen mahkeme/ makam ADI Va n ida re ma h. TARİH VE NU. Mu am ele neti cesi E.t. Karar ın özeti Dosya ikame mahalli ne gönder ildi Hapse n tazyik kararı nın infaz için tevdi oluna n tarih Düşünceler Se v k Tablo 2.3: Değişik işler defteri 20
2.3. Karar Defteri Mahkemelerden verilen kararların kaydına mahsus defterdir. Bu deftere sırasıyla; karar numarası, karar tarihi, dosya esas numarası, kararı veren kurulun veya hâkimin adı ve soyadı, davacı ve davalının ad ve soyadı, kararın sonucu ve davanın konusu yazılır. Bu deftere yukarıda belirtilen hususlar, başkan tarafından görevlendirilen yazı işleri müdürü veya yardımcısınca kararın verildiği gün kaydedilir. 34örnek nu: 188 KARAR DEFTERİ Karar Sayısı Karar Tarihi 1387 10.50.2008 1648 23.9.2008 Dosya Sayısı 2008 1563 2008-12-06 336 Heyet Davacı Davalı A.T. Kuzu A.E. Tahir E.K. B.D.Vural U.Ş. Tatlı Burhan Kuzu Alim Yılmaz C. Kurumu D.Bakanlığı Karar Sonucu Bozmaya Uyma Ret Süre Ret Dava Konusu Tam Yargı Diğer İşler Emeklilik İşi Parasal Harçlar Tablo.2.4: Karar defteri örneği 2.4. Temyiz ve İtiraz Defterleri İdare ve Vergi Mahkemelerinde tek hâkim tarafından verilen nihai kararlara karşı yapılan itirazlar ile, İdare ve Vergi Mahkemelerinin verdiği nihai kararlara karşı temyizen yapılan başvuruların kaydedildiği ve izlendiği defterlerdir. 21
TEMYİZ DEFTERİ SAHİFE NU.: ÖRNEK NU.: Sıra Nu. Temyiz nu. Geldiği Tarih Dilekçe veya Layihanın Tarihi Adı soyadı ve İkametgâhı Temyiz Eden Aleyhine Temyiz Olunan Temyiz dilekçesinin Tarihi Davanın Nevi Tarihi Temyiz edilen İlamın Nu.sı Temyiz şartlarınınyerine Getirilip Getirilmediği İlan ve evrakın göderilmek üzere c.sav. Veya ait olduğu mercie tevdi 263 2008/1484 25.1.2008 İ.adalı S. Kuşcu 2.2.2008 Tam Yargı 2008 332 3.4. 2008 264 2008/1568 2.2.2008 F.akıllı Y.kurumu 6.4.2008 Diğer İşler 2008 225 14.4. 2008 335 2008/1879 5.3.2008 Ö. kurumu Ş. Arlı 8.8.2008 Terfi 2008 558 25.6. 2008 Tazminat 2.5. Muhabere Defteri Tablo 2.5: Temyiz ve itiraz defteri örneği Yukarıda gösterilen defterlere kaydı gerekmeyen ancak mahkemelerden yazılan veya mahkemelere gelen evrak ve yazıların kaydına mahsus defterdir. Bu deftere, bir dava dosyasıyla muhtelif mercilere yazılan yazılarla onlara verilen cevaplar ve talimat defterine kayıtlı işlere ait yazışmalar geçirilmez. Bunların zimmet defterine kaydolunmasıyla yetinilir. Muhabere defterindeki kayıtlı yazıya gelen cevap ayrı bir kayıt muamelesine tabi tutulmaz. Sadece defterde aldığı numaranın karşısına geldiği işaret edilir. MUHABERE DEFTERİ Sıra Nu. Evrakın Tarih Veya Nu. 93 25.3.2008 105 15.4.2008 Gönderilen veya gönderen daire Van Bölge idare mah. ANK. Bölge idare mah. Geliş veya sevk tarihi Evrakın Özeti Düşünceler 5.4.2008 İzne Ayrılış Resen 25.4.2008 İzinden Dönüş Tablo 2.6: Muhabere defteri örneği 22
2.6. Duruşma Günleri Defteri Duruşmalı davaların görüleceği gün ve saati gösteren bir defterdir. Belli edilen duruşma günü için ilgililere çağrı kâğıdı düzenlenerek gönderilir. DURUŞMA GÜNLERİ DEFTERİ Sıra Nu. Sahife Nu.: Örnek Nu.: ESAS NU. Duruşma Saati Dvacının Adı Soyadı Davalının Adı Soyadı Davanın veya suçun Nevi Duruşmanın talik edildiği Tarih veya Karar nu. DÜŞÜNCELER 1 2008/835 9.30 REMZİ ÇAVUŞ G.KURUMU Pararsal haklar 2008/225 2 2008/659 10.30 Kadir İzci H. Kurumu İhale işi 5.5.2008 Diğer işler 2.7. Zimmet Defteri Tablo 2.7: Duruşma günleri defteri örneği Zimmet defteri mahkemelerden muhtelif mercilere gönderilen evrakın kaydına mahsus defterdir. İlgililerin zimmet defterini imza ederken, isimlerini okunaklı olarak imzanın üzerine yazmaları gerekir. ZİMMET DEFTERİ SIRA NU. EVRAK NU. GÖNDERİLDİĞİ YER ALINDIĞI TARİH İMZA YERİ 1 2008/160 DANIŞTAY 5.5.2008 ANK. ADI SOYADI H. YAVAŞ 2 2008/915 YARGITAY 15.9.2008 S. DURU 3 2008/335 ADLİ YARGI DÜŞÜNCELER Karara itiraz Dosyası Bağlantı Kararı 26.9.2008 Ş.MARAŞ Bir belge Tablo 2.8: Zimmet defteri örneği 23
2.8. Kasa Defteri Bu defter, tahsilat ve reddiyat makbuzları karşılığında kasaya giren ve çıkan meblağların günü gününe işlendiği bir defterdir. Tahsilat Makbuzu tahsil edilen para karşılığı üç nüsha olarak düzenlenen, karşı tarafın içeri parayı yatırdığını ispatlayan bir belgedir. Tahsilat makbuzunun aslı, parayı yatıran kuruma verilir. Suret karşı tarafta kalır. Bu makbuzda dosya, cilt ve sıra numarası, alınan paraların rakam ve yazı ile belirtilecek tutarı, yatırılma sebebi, kim tarafından yatırıldığı sütunları bulunur. Tahsilat makbuzu, memur tarafından imzalanır ve mühürlenir. Bu makbuz, biri asıl, ikisi nüsha olmak üzere üç adet düzenlenir. Aslı parayı yatırana verilir; kopyalarından biri dosyasında saklanır, diğeri makbuz cildinde bırakılır. Reddiyat makbuzu, kasa ve yol giderleri ve tazminatı kayıt defterine işlenen paraların reddinde doldurulan bir makbuzdur. Bu makbuzda cilt, sıra ve dosya numarası, alacaklının ve borçlunun ad ve soyadı, tahsilat makbuzundaki numara, tarih ve miktar ile reddedilen paraların miktarı, bundan kesilecek tahsil ve cezaevi harcı, verilmesi gereken paranın rakam ve yazı ile belirtilecek miktarı, tarih, müdürün imza ve mühürü, sözü edilen parayı icra veznesinden tamamen aldığına dair şerhle beraber alanın adı, soyadı ve imzası bulunur. Bu makbuz, biri asıl diğeri kopya olmak üzere iki adet düzenlenir, aslı dosyasına konur, kopyası makbuz cildinde bırakılır. Kasaya giren ve çıkan paraların, mutlaka tahsilat veya reddiyat makbuzuna dayanması gerekir. Hâkim ve zabıt kâtibi yol tazminatları da, diğer paralar gibi kasa defterine işlenir. Dosyaların itiraz ve temyize sevki için ilgilileri tarafından yatırılan paralar da tahsilat makbuzu karşılığında kasaya alınır. Dosyanın sevki sırasında alınan bu paranın sarf edilen kısmı reddiyat makbuzunda ve defterindeki reddiyatı gösteren kısımda belirtilir, artan para varsa ilgilisine makbuzla iade edilir. Her gün mesai saati sonunda kasa defterindeki günlük tahsilat ve reddiyat toplamlarının, tahsilat ve reddiyat makbuzları ile karşılaştırılması, mevcudun kontrol edilmesi, sayfa sonunda genel toplama o sayfadaki günlük tahsilat ve reddiyat tutarlarının ilave edilmesi ve sonuç olarak genel toplamla günlük tahsilat ve reddiyatın sayfa sonunda toptan gösterilmesi. Diğer sayfadaki (toplam nakli) kelimesinin karşısına bir evvelki sayfadaki tahsilât veya reddiyata ait genel toplamın aynen ilgili sayfalara aktarılması ve takvim yılı sonuna kadar bu şekilde işlem yapılması, yıl sonunda bir evvelki yılın devri de dâhil olmak üzere, yıllık tahsilat toplamından, yıllık reddiyatın çıkarılması ve Devlet Muhasebesi Muamelat Yönetmeliği hükümleri dâhilinde yılı içinde reddedilmeyen ve ertesi yıla kalan paraların yeni yıl kasa defterine müfredatlı olarak yeni tahsil edilmiş bir para gibi eski tahsilat makbuzu tarih ve numaraları da gösterilmek suretiyle geçirilmesi ve bir evvelki yıla ait kasa defterine de bu paranın devir işlemine tabi tutulduğunu gösterir işaretler verilmesi ve bu arada hak 24
edenler tarafından on yıl geçmiş olmasına rağmen başvurulup alınmayan paralar hazineye intikal ettirilip defterdeki kayıtlarının hizasına açıklama yapılması ve yeni yıl başında bankaya yatırılan paraların faizlerinin çekilip hazineye intikal ettirilmesi ve bu konuda alınan makbuzun ayrı bir kartonda saklanmasıyla beraber yıl sonu cetvelinde bu hususun belirtilmesi gerekir. 2.9. Harç Pulları Satış Defteri Devlet Muhasebesi Muamelat Yönetmeliği nin 135 inci maddesine dayanılarak tutulan ve Maliyeden temin edilmesi gereken defterdir. Bu defterde, mali yıl sonunda bir evvelki yıldan devrolunan harç pulları ile bir yıl içinde alınan pul miktarından, bir yıl içinde satılan pul miktarı toptan gösterilerek çıkarılır ve ertesi yıla devri icabeden harç pulları tespit edilerek yeni yıl defterinin birinci hanesinde gösterilir. 2.10. Yevmiye Defteri Bu defter, mahkemeler yazı işleri müdürlüğü tarafından sarf olunan harç pullarının kaydına mahsustur. Her gün satılan harç pulları, günü gününe işlenir ve mesai saati sonunda günlük toplamları alınır. Kasadaki pul ve satışından elde edilen para karşılaştırılır. Her sayfanın sonunda günlük toplamlar genel toplama eklenir, diğer sayfaya geçilince, harç pulu genel toplamı, sayfanın birinci hanesine aynen aktarılarak mali yıl sonuna kadar bu işleme devam edilir. Mali yıl sonunda, o sene içinde sarf olunan harç pulları toptan gösterilir. Maliyeden alınan harç pulları satılarak karşılığı olan paralar Devlet Muhasebesi Muamelat Yönetmeliği nin 147 nci maddesi uyarınca en geç 15 gün içerisinde maliye veznesine yatırılır. Alınan makbuzlar bir kartonda saklanmakla beraber yevmiye defterine de kaydedilir. 2.11. Kıymetli Evrak Esas Defteri Kasa defterine geçirilmeyen ve paraya taalluk (İlişiği olma; kıymetli evrakın kaydına mahsus defterdir. ilgi) etmeyen her türlü Alındı belgesi ilgilisine verilerek kıymetli evrak kasada saklanır. 2.12. Posta Mutemet Defteri Posta mutemet defteri, postayla gelen havale veya kıymetli kolilerin kaydına mahsus defterdir. 25
Mutemetlerce PTT den gelen havale ve kıymetli koli alındığında, PTT memurunun imza ve mührü hanesine kadar olan sütunlar, mutemet tarafından doldurulduktan sonra ilgili PTT memurunun imza ve mührü alınır. Daireye gelinir gelinmez, tahsilat makbuzu kesilerek kasa ve ilgili deftere işlenir. Gerek makbuz, gerek defterlerdeki tarih ve numaraların da son iki sütuna geçirilmesi gerekir. Posta merkezinden havale ve kıymetli kolileri almaya yetkili mutemetlerin adı, soyadı ve memuriyetleri ile tatbik imzalarını, bunlardan başkasına ödeme ve teslimat yapılmamasını mahkeme başkanı o yer PTT müdürlüklerine bir yazı ile bildirir. Banka havaleleri hakkında da yukarıdaki fıkra hükümleri kıyasen uygulanır. 2.13. Resmî Posta Pullarının ve Telgraf Avanslarının Sarf Defteri Mahkeme kalemlerinde görevli PTT mutemetleri tarafından Maliyeden alınan avans paralar ile resmî posta pulu ve telgraf ücretlerinin kaydına mahsus defterdir. Bu defterde, yıl sonunda pul ve para olarak elde kalan miktarlar ile pul alındısı ayniyat teslim alındısı ve mahsubu yapılarak kapatılan resmî posta pullarının kullanılış şekilleri düzenli ve doğru bir biçimde gösterilir. Mali yılsonunda PTT mutemetliğince alınan ve harcanan toplamlar karşılaştırılır ve varsa geri kalan para Maliyeye iade edilir. Resmî pul da sayılarak bir sonraki yıla devredilir. 2.14. Kitaplık Defteri Mahkemelere gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik ile diğer kitap ve dergilerin Adalet Kitaplıkları Yönetmeliği hükümlerine göre işlendiği defterdir. 26
UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ Aşağıdaki işlemleri tamamladığınızda Bölge İdare Mahkemelerinde tutulan defterleri öğrenerek kullanabileceksiniz. İşlem Basamakları Esas defteri tutabileceksiniz. Değişik işler ve talimat defteri tutabileceksiniz. Öneriler Esas defteri tutabilmek için bilgisayarda bir defter hazırlayınız.(word ya da Excel programlarını kullanarak) Sınıfta arkadaşlarınızla yazacağınız sembolik bir dava dilekçesini usulune uygun olarak esas deftere kaydedebilirsiniz. Word ya da Excel programlarını kullanarak hazırlayacağınız değişik işler ve talimat defterine sınıfınızda usulüne uygun kayıtlar yapabilirsiniz. Karar defteri tutabileceksiniz. Karar defteri tutabilmek için öğrenme faaliyetinin ilgili bölümünü yeniden inceleyerek bilgisayarda bir karar defteri örneği hazırlayınız. (Word ya da Excel programlarını kullanarak) Sınıfta sembolik olarak oluşturacağınız mahkemede alacağınız nihai kararı bu deftere kaydedebilirsiniz. Temyiz ve itiraz defteri, tutabileceksiniz. Muhabere defteri tutabileceksiniz. Duruşma günleri defteri tutabileceksiniz. Temyiz defteri tutabilmek için öğrenme faaliyetinin ilgili bölümünü yeniden inceleyerek bilgisayarda bir temyiz defteri örneği hazırlayınız.(word ya da Excel programlarını kullanarak) Hazırladığınız deftere, internetten indireceğiniz veya kendi hazırlayacağınız bir temyiz dilekçesi örneğini tarih ve sayı sırasına göre usulüne uygun bir şekilde kayıt edebilirsiniz. Muhabere defteri tutabilmek için 27
öğrenme faaliyetinin ilgili bölümünü yeniden inceleyerek bilgisayarda bir muhabere defteri örneği hazırlayınız.(word ya da Excel programlarını kullanarak) Hazırladığınız bu deftere usulüne uygun olarak kendi vereceğiniz isimlerden oluşan kayıtlar yapabilirsiniz. Duruşma günleri defteri tutabilmek için öğrenme faaliyetinin ilgili bölümünü yeniden inceleyerek bilgisayarda bir Duruşma günleri defteri örneği hazırlayınız.(word ya da Excel programlarını kullanarak) Hazırladığınız deftere usulüne uygun olarak kayıt yapabilirsiniz. Zimmet defteri tutabileceksiniz. Kasa defteri tutabileceksiniz. Zimmet defteri tutabilmek için öğrenme faaliyetinin ilgili bölümünü yeniden inceleyerek bilgisayarda bir zimmet defteri örneği hazırlayınız.(word ya da Excel programlarını kullanarak) Arkadaşlarınızın adını kullanarak hayali olarak sayı ve tarih vererek zimmet defterine uygun bir şekilde kayıt yapabilirsiniz. İnternetten indireceğiniz veya sembolik olarak kendi düzenleyeceğiniz reddiyat ve tahsilat makbuzlarını kaydedebilirsiniz. Harç pulları satış defteri tutabileceksiniz. Sembolik oluşturacağınız harç pullarının kaydını yapabilirsiniz. Harç yevmiye defteri tutabileceksiniz. Kıymetli evrak esas defteri tutabileceksiniz. Sınıfınızda sembolik pul satışı yapıp bunları yevmiye defterine kayıt ettikten sonra elinizdeki para ile kayıt toplamını karşılaştırabilirsiniz. Kıymetli evrakların kaydını yapabilirsiniz. 28
Posta mutemet defteri tutabileceksiniz. Resmî posta pullarının ve telgraf avanslarının sarf defteri tutabileceksiniz. Kitaplık defteri tutabileceksiniz. Postayla gelen havale veya kıymetli kolilerin kaydını yapabilirsiniz. Sınıfınızda sembolik bir mahkeme oluşturup Mahkeme kalemlerinde görevli PTT mutemetleri tarafından Maliyeden alınan avans paralar ile resmî posta pulu ve telgraf ücretlerinin kaydını yapabilirsiniz. İnternetten kopyasını alacağınız Bölge İdare Mahkemeleri ile ilgili kanun ve yönetmeliklerin sembolik kaydını yapabilirsiniz. 29
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Bu faaliyet sonunda kazandığınız bilgileri ölçmek için aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz. 1. Bölge İdare Mahkemelerinde tutulan defterlerde aşağıdakilerinden hangisine dikkat edilmez? A) Defterlere sahife numarası konulur. B) Her sayfaya mahkeme mührü basılır. C) Defterin başına ve sonuna kaç sahifeden ibaret olduğu yazılır. D) Mahkeme mührü basılır, hâkim tarafından imzalanır. E) Savcı denetler 2. Defterlerin düzeninden kim sorumludur? A) Hâkim B) Savcı C) Zabıt katibi D) Stajyerler E) Memur 3. Dava dilekçesi esas deftere ne zaman kaydedilir? A) Gününde kaydedilir. B) Bir gün sonra kaydedilir. C) Haftalık kayıt yapılır. D) Aylık kayıt yapılır. E) Hepsinin kaydına gerek yoktur 4. Diğer mahkemelerden gönderilen talimat talepleri ile delil tesbiti gibi işlemlerin kaydedildiği deftere ne denir? A) Esas defteri B) Karar defteri C) Degişik işler ve talimat defteri D) Temyiz defteri E) Kasa defteri 5. Mahkemelerde verilen kararlar hangi deftere kaydedilir? A) Karar defteri B) Temyiz defteri C) Kasa defteri D) Kitaplık defteri E) Talimat defteri 30
Aşağıdaki cümlelerde bazı kelimelerin yeri boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz. 6. İdare ve Vergi Mahkemelerinde tek hâkim tarafından verilen nihai kararlara karşı yapılan itirazlarla, İdare ve Vergi Mahkemelerinin verdiği nihai kararlara karşı temyizen yapılan başvuruların kaydedildiği ve izlendiği defterlere. denir. 7. Duruşmalı davaların görüleceği gün ve saati gösteren deftere..- denir. 8. Mahkemelerden muhtelif mercilere gönderilen evrakın kaydının yapildığı deftere denir. 9. Tahsilat ve reddiyat makbuzları karşılığında kasaya giren ve çıkan meblağların günü gününe işlendiği deftere.denir. 10. Postayla gelen havale veya kıymetli kolilerin kaydının yapıldığı deftere.denir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetini tekrarlayınız. Cevaplarınızın tamamı doğru ise modül sonu değerlendirme testine geçebilirsiniz. 31
MODÜL DEĞERLENDİRME MODÜL DEĞERLENDİRME Modül sonunda kazandığınız bilgileri ölçmek için aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz. 1. Bölge İdare Mahkemeleri hangi Bakanlıkça kurulur ve yargı çevresi belirlenir? A) Maliye Bakanlığı B) Çevre Bakanlığı C) Adalet Bakanlığı D) İçişleri Bakanlığı E) Dışışleri Bakanlığı 2. Bölge İdare Mahkemelerinin kaldırılmasına ve yargı çevresinin değiştirilmesine Adalet Bakanlığının önerisi ile kim tarafından karar verilir? A) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu B) Barolar birliği C) Cumhurbaşkanı D) Adalet Bakanlığı E) Başbakan 3. Bölge idare mahkemesi kimlerden oluşur? A) Hâkimlerden B) Üyelerden C) Hâkim ve savcılardan D) Mahkeme Başkanından ve üç üyeden oluşur. E) Başkan ve iki üyeden oluşur. 4. Açılacak her dava için gününde ve ayrı ayrı düzenlenen dosyaya ne denir? A) Başvuru dosyası B) Dava dosyası C) Mahkeme dosyası D) Bilirkişi dosyası E) Kalem İşleri dosyası 5. Dava dosyasında aşağıdakilerinden hangisi bulunmaz? A) Davcı B) Davalı C) Esas nu. D) Karar nu. E) Kalem müdürünün adı 32
Öğrenme faaliyeti kapsamında aşağıdaki cümlelerde bazı önemli kelimelerin yeri boş bırakılmıştır. Boş yerleri doğru kelimelerle doldurunuz. 6. Dava sonunda verilecek hüküm ve kararların tarih ve numara sırası ile saklandığı kartona denir. 7. 8. Değişik işler karar kartonuna konulacak karar örneklerinde imzası ve mührünün bulunması zorunludur. 9. Tahsil edilen para karşılığında üç nüsha olarak düzenlenen karşı tarafın parayı yatırdığını ispatlayan belgeye. denir. 10. Her gün satılan harç pulları günü gününe işlendiği ve mesai saati sonunda günlük toplamlarının alındığı deftere denir. 11. Mahkemelere gönderilen kanun, tüzük, yönetmelik ile diğer kitap ve dergilerin Adalet Kitaplıkları Yönetmeliği hükümlerine göre işlendiği deftere. denir. DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini tekrarlayınız. Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz bu modülü başarıyla tamamladınız demektir. Bir sonraki modüle geçebilirsiniz. 33
CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ-1 İN CEVAP ANAHTARI 1 B 2 A 3 D 4 E 5 E 6 A İş Cetvelleri 7 Kartonu Bakanlık 8 Muhabere Dosyası Gizli Evrak 9 Dodyası Arşiv Dosyaları 10 Kartonları Görev Yetki 11 Kartonu 12 Tebligat Kartonu ÖĞRENME FAALİYETİ-2 NİN CEVAP ANAHTARI 1 E 2 C 3 A 4 C 5 A Temyiz ve itiraz 6 Defterine Duruşma Günleri 7 Defteri 8 Zimmet Defteri 9 Kasa Defteri Posta Mutemet 10 Defteri 34
MODÜL DEĞERLENDİRMENİN CEVAP ANAHTARI 1 C 2 A 3 E 4 B 5 E 6 Karar Kartonu 7 Hâkim Mahkeme 8 Tahsilat Makbuzu 9 Yevmiye Defteri 10 Kitaplık Defteri 35
KAYNAKÇA KAYNAKÇA http://www.mevzuat.adalet.gov.tr. http://www.yayın.adalet.gov.tr http://www.uyap.gov.tr/hs/index.htm hukuk sözlüğü 36