RAKAMLARLA DENİZLİ Mart 2013 DENİZLİ SANAYİ ODASI Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No: 76/2 DENİZLİ Zeren GERELİOĞLU İsmail TİLLEM Tel : +90 (258) 242 10 04 www.dso.org.tr - dso@dso.org.tr Denizli nin üretim merkezi Organize Sanayi Bölgesi nde elektrik tüketimi Ocak ayındaki yükselişini sürdürüyor. İhracatçının pazar yelpazesini genişlettiği görülüyor Kaynak : Denizli OSB Ocak ayında 35.135 MWh rekor seviyeye kadar yükselen elektrik tüketimi Şubat 2013 te32.113 MWh olarak gerçekleşti. Şubat ayının eksik gün sayısı göz önüne alındığında Ocak ayındaki yükselişin sürdüğü kolaylıkla söylenebilir. 2005 yılı Temmuz ayından bugüne doğalgazın kullanıldığı Organize Sanayi Bölgesi nde son aylarda doğalgaz tüketimindeki artma da dikkat çekici. DENİZLİ İHRACATININ ÜLKELERE DAĞILIMI (bin $) 2004 2012 Ocak-Şubat 2013 Pay Pay Pay ABD 240.878 20,30% 280.395 10,24% 35.684 7,45% AB 735.260 61,95% 1.457.391 53,21% 263.963 55,12% Yükselen Pazarlar (Y.P.) * 83.522 7,04% 537.238 19,61% 97.576 20,38% Diğer Ülkeler (D.Ü.) 127.202 10,72% 464.086 16,94% 81.642 17,05% TOPLAM 1.186.862 2.739.110 478.865 Denizli ihracatının yarıdan fazlası AB ülkelerine gerçekleşmektedir. İhracatımız içinde ABD pay kaybetmektedir. AB ve ABD nin Denizli ihracatındaki payları 2004 yılında sırasıyla %61,95 ve %20,30 iken, 2012 itibarıyla bu oranlar %53,21 ve %10,24 e gerilemiştir. Aynı periyotta ihracatçılarımızın Yükselen Pazarlar olarak adlandırdığımız, aralarında başta komşularımız ile Balkan, Ortadoğu, Kuzey ve Orta Afrika ülkelerinin bulunduğu ülkelere yöneldiği ve bu ülkelere yapılan ihracatın payının %7,04 ten %19,61 e yükseldiği görülmektedir. 2004 AB- 61,95% Y.P.- 7,04% D.Ü.- 10,72% ABD- 20,30% AB- 53,21% 2012 Y.P.- 19,61% D.Ü.- 16,94% ABD- 10,24% Denizli Sanayi Odası 1
2012 de AB nin ihracatındaki payı oldukça geriledi. TÜRKİYE VE DENİZLİ İHRACATINDA AB NİN PAYI 2011 2012 Ocak 2013 46,22% 38,33% 41,93% Denizli 58,06% 53,21% 58,95% 2012 de den Avrupa Birliği ne gerçekleşen ihracatın payı 2011 e göre 8 puanlık sıra dışı bir düşüş gösterdi. Denizli de ise bu pay kaybı yaklaşık 5 puan olarak gerçekleşti. 2013 yılının ilk ayında AB ülkelerine yapılan ihracat, 2012 ortalamasının üzerinde bir oranda gerçekleşti. İlimiz ihracatı, ithalatımızı rahatlıkla karşılıyor, ancak geneli için durum farklı. DENİZLİ - TÜRKİYE DIŞ TİCARETİ (bin$) İhracat İthalat Fark İhracatın ithalatı karşılama oranı Denizli 2012 2.624.239 2.262.263 361.975 116,00% Ocak 2013 220.050 173.260 46.790 127,01% 2012 152.536.653 236.544.494-84.007.842 64,49% Ocak 2013 11.509.034 18.799.665-7.290.631 61,22% * İl Merkezinde kayıtlı firmaların rakamları - Kaynak : Ekonomi Bak. İlimiz ihracatı Ocak 2013 te ithalatının %27 üzerinde gerçekleşmiştir. Kullanılan ithal mallarının pek çoğunun farklı iller üzerinden ithal edildiği; bir başka deyişle diğer illerin ithalat kalemlerine eklendiği düşünüldüğünde, Denizli deki durumun da genelindeki tabloya benzer olduğunu söylemek daha gerçekçi bir yaklaşım olacaktır. ihracatı, geçen senenin aynı dönemine göre payını yükseltti. DENİZLİ SEKTÖREL İHRACATI (bin $) 2012 Ocak-Şubat 2012 Ocak-Şubat 2013 Değişim % Pay %Pay % Pay (%) 2011-2012 Tekstil ve Konfeksiyon 1.217.011 44,43 158.648 38,70 216.880 45,29 36,71 Elektrik - Elektronik ve Demir - Demir Dışı Metal 728.116 26,58 111.433 27,18 126.545 26,42 13,56 Demir Çelik Ürünleri 391.221 14,28 77.457 18,89 69.952 14,61-9,69 Madencilik Ürünleri 161.716 5,90 20.453 4,99 28.106 5,87 37,42 Diğer 130.006 4,75 41.987 10,24 37.402 7,81-10,92 TOPLAM 2.739.106 409.978 478.885 16,81, Denizli nin ana sektörüdür ve ihracatın neredeyse yarısını gerçekleştirmektedir. Elektrik- Elektronik, Demir, Demir Dışı Metaller ve Demir-Çelik de son yıllarda Denizli ihracatındaki paylarını arttıran sektörlerdir. Son yıllarda gerileyen tekstil ve konfeksiyon sektörünün Denizli ihracatı içindeki payı 2012 de %44,43 seviyesindeyken, bu oran Şubat 2013 te %45,29 a yükselmiştir. Buna karşın Şubat 2012 ve Şubat 2013 karşılaştırıldığında, Elektrik - Elektronik ve Demir, Demir Dışı Metaller ihracatının payı küçük br düşüş yaşayarak %27,18 den %26,42 ye gerilemiş, Demir Çelik Ürünleri ise daha büyük bir düşüşle payını %18,89 dan %14,61 e düşürmüştür. Madencilik sektörü ise ihracatını %37,42 artırarak payını %5,87 ye yükseltmiştir. nin havlu bornoz, çarşaf-nevresim ihracatı Denizli den TÜRKİYE TEKSTİL İHRACATINDA DENİZLİ NİN PAYI ÜRÜNLER 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Havlu % 70,93 % 70,77 % 74,58 % 72,21 % 75,05 % 74,03 Bornoz-Sabahlık % 69,63 % 69,42 % 65,19 % 66,14 % 66,70 % 69,05 Çarşaf-Nevresim % 24,11 % 32,95 % 42,96 % 49,40 % 49,99 % 44,47 Kaynak : DENİB İlimiz tekstil ve konfeksiyon sektörü ihracatının ana kalemi havludur ve ihracatının %74,03 ünü almaktadır. Bu oran, bornoz ve sabahlıkta %69,05 olup,üçüncü ana kalem çarşaf ve nevresim için 2006 dan 2009 a %24,11 den %44,47 ye yükselmiştir. Denizli Sanayi Odası 2
İhracatta kriz sonrası toparlanma sürüyor Ocak 2013 te 235 milyon dolar olarak gerçekleşen Denizli nin aylık ihracatı, Şubat ayında eksik iş günü olmasına rağmen 243 milyon dolara yükseldi. İlimizde sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus artıyor DENİZLİ VE TÜRKİYE'DE SOSYAL GÜVENLİK KAPSAMINDAKİ NÜFUS Aralık 2011 Aralık 2012 Denizli Denizli nin Denizli nin Denizli Payı Payı Hizmet Akdi ile Çalışan 155.030 11.030.939 1,41% 166.371 11.939.620 1,39% Kamu Çalışanları 30.282 2.554.200 1,19% 32.329 2.662.608 1,21% Bağımsız Çalışanlar 59.882 2.989.958 2,00% 58.174 2.955.905 1,97% TOPLAM : 245.194 16.575.097 1,48% 256.874 17.558.133 1,46% Kaynak : SGKİl Müdürlüğü, SGK Genel Müdürlüğü Denizli de sosyal güvenlik kapsamındaki nüfus Aralık 2012 itibariyle 2011 sonuna göre 10 bin kişinin üzerinde artmıştır. genelinde ise bu artış bir milyon kişiyi aşmaktadır. sektörü, istihdam içindeki yüksek payını her gün biraz daha yitiriyor * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar İlimizin lokomotif sektörü olan tekstil ve konfeksiyon sektörünün istihdamdan aldığı pay giderek azalmaktadır. 2002 de %51,0 olan bu pay her yıl biraz daha düşerek, Aralık 2012 de %26,54 e kadar düşmüştür. Denizli Sanayi Odası 3
Denizli de İŞKUR ca alınan açık işler ve işe yerleştirmeler artıyor İŞKUR'CA DENİZLİ'DE ALINAN AÇIK İŞLER VE İŞE YERLEŞTİRMELER Ocak 2013 Aralık 2012 Aralık 2011 Başvurular 3.332 2.862 1.252 Açık İşler 1.137 1.013 593 İşe Yerleştirmeler 908 677 347 İşe Yerleş. / Açık İş 79,86% 66,83% 58,52% 2011 yılı sonunda 1.252 ye gerileyen İŞKUR a başvuru sayısı, Ocak 2013 te de 3.332 ye ulaştı. Aralık 2011 den Ocak 2013 e İŞKUR ca alınan açık işler 593 ten 1.137 ye, işe yerleştirmeler ise 347 den 908 e yükselmiştir. Toplam istihdamın içindeki düşük oranına rağmen, İstihdamın en çok arttığı sektörler arasında tekstil sektörü dikkat çekiyor Sıra Sektör DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK ARTTIĞI 5 SEKTÖR Çalışan Sayısı Fark Aralık 12 Kasım 12 1 Ana metal sanayii 633 1.920 1.287 2 Tekstil ürünlerinin imalatı 567 36.502 35.935 3 Kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı 139 13.391 13.252 4 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı 115 8.190 8.075 5 Perakende ticaret ( Motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç) 111 12.486 12.375 Denizli Toplamı : 818 166.371 165.553 DENİZLİ'DE SSK'LI* İSTİHDAMIN EN ÇOK AZALDIĞI 5 SEKTÖR Sıra Sektör Fark Aralık 12 Kasım 12 1 Makine ve teçhizat hariç, fabrikasyon metal ür. imalatı -585 5.338 5.923 2 Bina dışı yapıların inşaatı -136 4.194 4.330 3 Özel inşaat faaliyetleri -133 5.058 5.191 4 Diğer hizmet faaliyetleri -57 3.916 3.973 5 Toptan ticaret, motorlu kara taşıtları ve motosikletler hariç -56 3.623 3.679 Kaynak : SGK Denizli İl Müdürlüğü * Hizmet akdi ile çalışan zorunlu sigortalılar Aralık-Kasım 2012 verilerinin karşılaştırılması neticesinde, 818 kişilik artışın büyük bir bölümünün tekstil sektöründe olduğu anlaşılmaktadır. İnşaat sektörü de mevsimsel nedenlerle azalan sektörlerin başında gelmektedir. sektörü, krediler içindeki payını da kaybediyor BANKALARCA DENİZLİ DE KULLANDIRILAN SEKTÖREL KREDİLER (milyon TL) 2005 2011 2012 pay(%) pay(%) pay(%) Tekstil ve Tekstil Ürünleri 680.181 40,06 1.082.051 13,63 1.265.319 13,46 Metal ve İşlenmiş Maden 101.482 5,98 644.249 8,11 701.690 7,46 Ziraat ve Balıkçılık 32.027 1,89 532.049 6,70 572.935 6,09 Diğer Kurumsal-Ticari Krediler 593.813 34,98 3.205.063 40,37 3.882.647 41,30 Toplam Kurumsal-Ticari Krediler 1.407.503 82,90 5.463.412 68,81 6.422.591 68,32 Bireysel Krediler 290.251 17,10 2.476.003 31,19 2.977.732 31,68 Toplam Krediler 1.697.755 100 7.939.415 100 9.400.323 100 Kaynak : BDDK Finansal Harita Uygulaması Denizli de tekstil ve konfeksiyon sektörüne kullandırılan krediler, 2005-2012 periyodunda %40 tan %13 e gerilemiştir. Yükselen sektörler arasında yer alan ziraat ve balıkçılık 2005 te %2 lerde olan payını, 2012 de %6 ya kadar yükseltmiştir. Denizli Sanayi Odası 4
Bireysel kredilerdeki yükseliş oldukça çarpıcı 2010 yılı ile yatırımlarda toparlanma başlamış gözüküyor Kamu gelirlerimizin ana kalemi: vergiler, faizler ve cezalar Denizli de bankalarca kullandırılan bireysel kredilerin miktarı 2005-2012 periyodunda 290.251 milyon TL den 2.977.732 milyon TL ye yükselmiştir. Bu çarpıcı artış ile aynı dönemde bireysel kredilerin toplam krediler içindeki payı %17,1 den %31,7 ye yükselmiştir. DENİZLİ İLİNE VERİLEN YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ YILLIK DEĞİŞİMİ Belge Sayısı Yatırım Tutarı (bin TL) İstihdam (Kişi) 2003 141 353.914 6.130 2009 35 137.474 760 2010 62 1.567.328 1.212 2011 74 998.701 1.554 2012 71 405.078 1.364 Ocak-Şubat 2013 19 91.425 185 Kaynak : Ekonomi Bak. Denizli de teşvik belgelerine konu sabit yatırımlar 2009 da 137 milyon TL ye kadar gerilemiş iken enerji yatırımlarının etkisi ile 2010 da 1,5 milyar TL nin üzerinde, 2011 de de yaklaşık 1 milyar TL olarak öngörüldü. 2012 de ise özellikle modernizasyon konulu sanayi yatırımları ağırlıktaydı. DENİZLİ - TÜRKİYE KONSOLİDE BÜTÇE GELİRLERİNİN TAHSİLATI (bin TL) Şubat 2013 2012 Gelir Kalemleri Denizli Diğer İller Denizli Diğer İller Toplam Toplam Merkezi Bütçe 274.816 64.605.797 64.880.613 1.055.479 330.644.871 331.700.350 Genel Bütçe 200.344 17.359.567 17.559.911 976.832 319.300.612 320.277.444 Vergi Gelirleri 36.898 2.941.829 2.978.727 878.826 277.872.241 278.751.067 Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 27.471 3.154.046 3.181.517 29.628 13.946.704 13.976.332 Alınan Bağış ve Yardımlar 10.218.941 10.218.941 585 1.576.699 1.577.284 Faizler,Paylar ve Cezalar 8.142 26.002.095 26.010.237 66.130 22.521.435 22.587.565 Sermaye Gelirleri 1.925 2.728.500 2.730.425 1.663 2.047.825 2.049.488 Alacaklardan Tahsilatlar 143.863 143.863 1.335.708 1.335.708 Özel Bütçe 36 2.056.956 2.056.992 78.647 9.006.236 9.084.883 Düzenleyici ve Denetleyici Kur. 0 0 2.338.023 2.338.023 Kaynak : T.C. Maliye Bakanlığı İlimiz ve ülkemizin kamu gelirlerine baktığımızda, en büyük iki gelir kaleminin vergi gelirleri ve faiz, pay ve ceza gelirleri olduğu görülmektedir. Not : İlimiz ve ülkemiz ekonomisine ilişkin daha ayrıntılı istatistik bilgileri Odamız web sitesi www.dso.org.tr adresinde İstatistikler bölümünden temin edebilirsiniz. Denizli Sanayi Odası 5