MİLLİ GELİR VE BÜYÜME

Transkript

1 NİSAN Yurtiçi Hâsıla Gayrisafi (GSYH), yılının. çeyreğinde, önceki yılın aynı dönemine göre %, oranında büyüdü. Bu dönemde beklentilerin üzerinde %, lük bir büyüme sergileyen özel tüketimin, GSYH hızına, puanlık katkı verdiği görüldü. Tüketimi, gerçekleştirdiği %, oranındaki yükselişle ,,, -7-7, -,7 -,, büyümeye, puanlık katkı yapan ihracat izledi. İthalat ise bu dönemde %, artarak GSYH gelişim hızı üzerinde, puanlık olumsuz rol oynadı. Yılın son çeyreğinde özel yatırım harcamaları %, artarak büyümeye sınırlı bir katkı verirken, toplam kamu harcamaları ise ekonominin gelişim hızı üzerinde, puanlık aşağı yönlü etki yaptı.,, MİLLİ GELİR VE BÜYÜME GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık), Bu veriler doğrultusunda Türkiye ekonomisi, yılını %, luk bir büyüme hızıyla geride bıraktı. Bu gerçekleşmede, önceki çeyrek rakamlarına dair yapılan yukarı yönlü revizyonlar da etkili oldu. yılında ekonomik büyümeye en büyük katkı, puanla ihracattan gelirken, onu,, puanla özel tüketim izledi. Özel yatırımlar ise, yılın,,,,,,,,7,,,,,,,, Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç Ç ikinci yarısında toparlanma eğilimi göstermekle birlikte, GSYH gelişim hızına, puanla sınırlı bir etki yaptı. Sektörler kanadında ise, yılı büyümesine en büyük destek, her biri, puan olmak üzere, finans ve imalat sanayi sektörlerinden geldi. Söz konusu dönemde tarım sektörü ise, GSYH gelişim hızını, puan olumsuz etkiledi. GSYH. Çeyrekte Yıllık %, Büyüdü Yılında Büyümenin Motor Gücü İhracat Oldu İç Talep Son Çeyrekte Canlandı SANAYİ SEKTÖRÜ Üretim Endek- ayında Sanayisi yıllık %, oranında bir düşüşle, puan oldu. Endeksteki düşüşte ara malı ve dayanıksız tüketim malları imalatı rol oynarken, diğer gruplarda artış görüldü. İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) ise, ayında %7, olarak gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış oran ise,, puan düşüşle %7, oldu. KKO, bir önceki yılın aynı ayına göre de,,7 puan düşüş kaydetti. Oranın yıllık değişiminde, yatırım malları ile gıda ve içecekler dışındaki tüm grupların olumsuz katkı verdiği gözlenirken, yatırım mallarındaki kapasite kullanım oranı ise,,7 puan yıllık artışla %7, oldu , Kapasite Kullanım Oranı (%) Kapasite Kullanım Oranı (%) 7, 7, Kapasite Kullanım Oranı %7, Oldu Yatırım Malları Yükselişini Sürdürüyor 7 7 Kaynak: TCMB

2 ayında %,7 olarak gerçekleşen işsizlik oranı, ta %, seviyesine yükseldi. Oran erkeklerde %,, kadınlarda ise %, olarak kaydedildi. İşsizlik oranının yukarı yönlü hareketinde, mevsimsel etkilerin de rolü görüldü. Öte yandan veriler, döneminde istihdam oranının %,7 ye gerilerken, işgücüne katılım oranının ise %, seviyesinde gerçekleştiğini gösterdi. İşgücüne katılım, erkeklerde %7,, kadınlarda ise % oranında gerçekleşti. ayında ayrıca, genç işsizlik oranının %,, tarım dışı işsizlik oranının ise, % düzeyinde kaydedildiği gözlendi. yılı genelinde işsizlik oranı ise, %, oldu. Yılında İşsizlik Oranı %, Oldu İŞGÜCÜ PİYASALARI,7,7,,7,,, 7,,,,,,7, İşsizlik,,,,,7,,, İşsizlik Oranı (%) Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) Ayı İşsizliğinde Mevsimsel Faktörler Gözlendi Politikası Kurulu (PPK), 7 Paratarihli toplantı sonrasında, kredi büyüme hızlarının makul düzeylerde seyrettiğini ve çekirdek enflasyondaki olumlu gidişatın devam ettiğini belirtti. Öte yandan küresel piyasalardaki belirsizlikler ve gıda fiyatlarındaki artışların para politikasındaki temkinli yaklaşımın sürdürülmesini gerektirdiğini bildiren Kurul, bu doğrultuda faiz oranlarının sabit tutulmasına karar verdi. PPK ayrıca, para politikası kararlarının enflasyon görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacağını ve bu çerçevede belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürüleceğini bildirdi. Enflasyon ise, ayında beklentilerin üzerinde geldi. Bu dönemde bir önceki yılın aynı ayına göre %7, artan Tüketici Fiyatları Endeksi nde (TÜFE), önceki aylarda olduğu gibi yine gıda fiyatlarındaki artışın ağırlıklı etkisi görüldü. Yıllık bazda %, oranında yükselen gıda ve alkolsüz içecekler fiyatları, söz konusu enflasyon oranına, puanlık katkı verdi. Bununla birlikte, sırasıyla %, ve %,7 oranlarında artan konut ile lokanta ve oteller fiyatları da, yıllık enflasyona katkı yapan grupların başında geldi. Öte yandan ayına göre %, oranında artan TÜFE nin aylık yükselişinde de, gıda fiyatları yukarı yönlü etkisiyle dikkat çekti. Merkez Bankası Faize Dokunmadı Enflasyon Ayında Beklentilerin Üzerinde Geldi PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON 7,7 7,,,, TCMB Faiz Oranları (%, ) TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık),,,,,,,7 Kaynak: TDM 7, 7, 7, 7

3 verilerine göre, TİM ayında ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre %, oranında düşerek, milyar dolar oldu. ayında en çok ihracat yapan sektör, milyar dolarla otomotiv olurken, bunu, Otomotiv Hazırgiyim,7 Kaynak: TİM İhracat Verileri İhracatı Parite Etkisi Vuruyor Kimyevi Maddeler, Çelik.. Almanya. İHRACATTAKİ GELİŞMELER sırasıyla, ve, milyar dolarlık ihracatla, kimyevi maddeler ve mamuller ile hazır giyim ve konfeksiyon sektörleri takip etti. Bu dönemde otomotiv ihracatı %,7 oranında yıllık düşüş kaydederken, hazır giyim ve kimya Sektörler Bazında İhracat (milyar $, İlk Sektör), Elektrik Elektronik, Tekstil,,, Hububat, Bakliyat Demir Makine Mobilya, Orman Ürünleri - -,,,7,7, İklimlendirme Madencilik Fındık Çimento, Cam ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT verilerine göre, TİM ayında en çok ihracat yapılan ilk ülke sırasıyla Almanya, Irak, İngiltere, ABD ve İtalya oldu. Bu dönemde Almanya ya yapılan mal ihracatı, bir önceki yılın aynı ayına göre %,7 oranında gerilerken, Irak pazarındaki düşüş de %7, oranında devam etti. Aynı dönemde İngiltere ve İtalya pazarları ise, sırasıyla %,7 Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk ) Irak İngiltere ABD İtalya Fransa BAE İspanya İhracat Kilogram Bazında Artış Kaydetti Rusya S. Arabistan Mücevher ve %, oranlarında gerileme sergiledi. ABD ye ihracat ayında %, lik hızla büyümesini sürdürürken, BAE ve Suudi Arabistan pazarları da çift haneli ihracat artışı kaydederek dikkat çekti. Ülke grupları bağlamında ise, yılının ilk ayında AB ülkeleri, Türkiye nin ihracatında %, lük bir paya sahip oldu. Bu dönemde ülke grupları arasında. sırada gelen Ortadoğu da, geçen yılın aynı dönemine göre payını, puan artışla %,7 ye yükseltti. Buna karşılık, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Afrika ülkelerinin pastadaki payları sırasıyla, sektörleri ise sırasıyla %, ve %7, oranlarında daralma sergiledi. Öte yandan, ayı ihracat sıralamasında. sırada yer alan çelik sektörü %7, oranında düşüş yaşarken,. ve. sıralardaki sahip olan elektronik ve tekstil sektörlerinde de, sırasıyla %, ve %, lık gerileme gerçekleşti. Bu dönemde sektörler genelinde en güçlü performans, yıllık %,7 artış ile fındık ve mamulleri sektöründe, en keskin düşüş ise, ihracatı %, oranında gerileyen gemi ve yat sektöründe görüldü. Bu doğrultuda, ayında yıllık ihracat gelişim hızına en olumlu katkıyı, yüzde puanla fındık ve mamulleri sektörü yaptı. İlgili dönemde toplam ihracat gelişim oranını aşağı yönlü etkileyen sektörlerin başında ise, otomotiv ve hazır giyim geldi. Bu iki sektör, ayında Türkiye nin toplam ihracat hızını sırasıyla,7 ve, puan olumsuz etkiledi. Bu dönemde ihracatın aşağı yönlü hareket etmesinde, Euro/Dolar paritesindeki düşüş yine büyük ölçüde etkili oldu. ayında kilogram bazında ihracat ise, yıllık %, oranında artış sergiledi. ve,7 puan daralma kaydetti. Kuzey Amerika ve Uzakdoğu ülkelerine yapılan ihracatın payı bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla, ve, puanlık artış kaydederken, diğer Amerika ve diğer Asya pazarlarında dilim daralmaları yaşandı. En çok ihracat yapan iller arasında ise, ayında ilk sırayı yine İstanbul alırken, onu Bursa ve Kocaeli izledi. İstanbul ve Bursa bu dönemde sırasıyla, ve, milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, Kocaeli için rakam, milyar dolar oldu. Sıralamada.lüğü,7 milyar dolarla İzmir,.liği ise, milyar dolarla Ankara aldı. Ülke Gruplarının İhracattaki Payı (%, - ),%,%,%,%,%,%,%,%,%,% AB Ortadoğu BDT Afrika K. Amerika ST Diğer Avrupa Diğer Asya Uzakdoğu Diğer Amerika Diğer Ülkeler Kaynak: TİM İhracat Verileri ABD ye İhracat Artışı Dikkat Çekiyor Avrupa ya İhracat Pariteden Olumsuz Etkileniyor Ortadoğu Pazarının Pastadaki Payı Büyüyor

4 DIŞ TİCARET DENGESİ TÜİK verilerine göre, ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre % oranında azalarak, milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren fasıl, %7, yıllık artış kaydeden kıymetli metaller ve taşlar olurken, onu sırasıyla %, ve %, ihracat daralması gerçekleştiren motorlu kara taşıtları ve makineler izledi. ayında.lüğü ise, %, düşüş kaydeden demirçelik aldı. Bu dönemde yıllık toplam ihracat gelişimine en büyük katkıyı puanla kıymetli metaller ve taşlar yaparken, mineral yakıtlar ve yağlar, demirçelik ve makineler ise en olumsuz etki yapan fasıllar oldu. İthalat ise ayında yıllık bazda %7, oranında bir düşüş sergileyerek,, milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek Altın İhracatı Artıyor değerde ithalat yapan fasıllar, sırasıyla mineral yakıtlar ve yağlar, makineler ve elektronik oldu. İthalat, söz konusu fasılların ilk ikisinde sırasıyla yıllık %, ve %7, azalırken, elektronikte ise %7, oranında arttı. ayında ithalatın gelişim hızına en büyük pozitif katkılar demir-çelik ve elektronikten gelirken, aşağı yönlü destek veren grupların başında ise mineral yakıtlar ve yağlar ile plastikler yer aldı. Bu veriler doğrultusunda, dış ticaret açığı ayında yıllık %, oranında bir düşüşle,7 milyar dolar oldu. - döneminde ise açık %,7 gerileyerek milyar dolar olarak kaydedildi. Yılın ilk ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı da, önceki yılın aynı dönemine göre, puan artarak %7, seviyesinde gerçekleşti. İthalat Düşüşünü Sürdürüyor,,,, 7,,,,, İhracat (Milyar $),,, Dış Ticaret (Milyar $),,,7,,,, İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı - - İlk Ayda İhracatın İthalatı Karşılama Oranı %7, Oldu işlemler açığı Cari ayında milyar dolar olarak gerçekleşti. ayı cari işlemler hesabı, mal ve birincil yatırım kaynakları dengelerindeki sırasıyla, ve, Kaynak: TCMB,,,,, ÖDEMELER DENGESİ Cari Cari Açık Açık ve ve Finans Hesapları (milyar (Milyar $) Finans Hesapları,,,,,7, Cari İşlemler Açığı milyar dolarlık açıklarla aşağı yönlü hareket ederken, hizmetler dengesindeki milyar dolarlık fazladan olumlu etkilendi. Bu veriler doğrultusunda açık, önceki yılın aynı ayına göre %, oranında ciddi bir gerileme kaydetti. Bu dönemde altın hariç cari açıktaki düşüş ise % oldu. Öte yandan, ayında cari açığın finansmanı güçlü bir görünüm çizdi. Bu dönemde finans hesaplarına 7, milyar seviyesinde net giriş olurken, net hata ve noksan kalemi ise -, milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu doğrultuda, ayında TCMB rezervlerinde milyar dolar artış kaydedildi. Cari Açık Ayında %, Geriledi Finans Hesaplarına 7, Milyar Dolarlık Giriş Kaydedildi

5 Euro Bölgesi sanayi üretimi hızı, ayı için yukarı yönlü revize edilerek %, lık bir artışa işaret ederken, ayında ise temposunu artırarak %, artış sergiledi. Bölge ekonomisindeki hafif AVRUPA EKONOMİSİ canlanma belirtileri, güven endekslerinde de hissediliyor. Bu bağlamda, Tüketici Güven Endeksi bir süredir gözlenen yükseliş trendini ayında da sürdürerek -,7 puan seviyesine ulaştı. Reel Kesim Güven Endeksi de bu dönem- Euro Bölgesi nde Sanayi ve İşsizlik (%),,,, - - -,, Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Büyüme Hızı İşsizlik Oranı (sağ eksen) de artış kaydederek, puan oldu. yılının son ayları için revize edilen bölge işsizlik oranı ise, yılsonundaki %, düzeyinden ayında %, e geriledi. Öte yandan, ve aylarında sırasıyla %-, ve %-, olan Euro Bölgesi enflasyonu, ayında ilk tahminlere göre %-, seviyesine yükseldi. Enerji fiyatları bölgedeki enflasyonun negatif gerçekleşmesine katkı vermeye devam ederken, gıda fiyatlarında ise artış yaşandığı gözlendi. Euro Bölgesi Güven Endeksleri (puan) , -, -7, -,7,, - - Tüketici Güven Endeksi (sol eksen) Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen) Euro Bölgesi nde Sanayi Hız Kazandı Hem Tüketicinin Hem de Reel Kesimin Güveni Artıyor Bölge Enflasyonu %-, Seviyesine Yükseldi

6 yıla hız kazanarak Yenigiren ABD sanayi üretimi ayında bir miktar tempo kaybederek %, oranında artış kaydetti. Piyasalardaki güvende ayında gözlenen bozulma ise, ayında da devam etti. Tüketici Güven Endeksi bu doğrultuda, puan düşüşle puan seviyesine gerilerken, Reel Kesim Güven Endeksi de, puan gerileyerek, puan oldu. Öte yandan işsizlik oranı ise ayında %, olarak kaydedildi. FED kararlarında bir diğer belirleyici unsur olan ve ayında %-, olan enflasyon ise, ayında % düzeyinde gerçekleşti. Enerji fiyatlarındaki düşüş enflasyonu aşağı yönlü etkilemeye devam ederken, gıda ve sağlık gibi bazı kalemlerdeki artış ise ayında yukarı yönlü bir etki yaptı. 7 ABD EKONOMİSİ ABD Güven Endeksleri (Puan) 7,,, Tüketici Güven Endeksi ABD de İşsizlik Oranı %, Oldu Reel Kesim Güven Endeksi Enflasyon % Olarak Kaydedildi 7 7, ABD Sanayi Üretimi ve İşsizlik (%),, Sanayi Üretimi Yıllık Büyüme Hızı İşsizlik Oranı Beklentilerdeki Bozulma Devam Ediyor,, Gelişmekte olan ekonomilere ait son çeyrek büyüme verileri büyük ölçüde açıklandı. Bu kapsamda Rusya, yılın. çeyreğinde yıllık bazda %, oranında ekonomik büyüme kaydetti. Bu dönemde sadece tüketimden pozitif bir katkı alan Rusya ekonomisi, yatırımlar, ihracat ve kamu harcamalarındaki düşüşten olumsuz etkilendi. Bu doğrultuda yılı genelinde %, büyüme kaydeden ekonomi, dan sonraki en düşük hızını sergiledi. Son yıllarda gözlenen bu hız kaybında, daralmasını sürdüren yatırımlar etkili olurken, yılında uygulanan yaptırımlar ile döviz ve petrol piyasalarındaki gelişmeler de önemli rol oynadı. Latin Amerika nın en büyük ekonomisi Brezilya ise, aşağı yönlü revize edilerek %-, olan. çeyrek büyümesinin ardından, son çeyrekte de %, oranında daraldı. Ekonominin daralmasında çeyrektir üst üste gerileme kaydeden yatırımlar etkili olurken, kamu harcamalarında da düşüş gözlendi. Özel tüketim hafif bir - - YÜKSELEN EKONOMİLER,,,,,,,,7,,,,,,,,,,,,,,,,,7,,,7, artış göstermekle birlikte, ihracattaki %,7 lik gözle görülür daralma dikkat çekti. Bu dönemde Brezilya da ithalat da gerileme sergiledi. Ülkede sanayi sektörü son çeyrektir daralma kaydederken, hizmetler sektöründe ise son çeyrekte hafif bir artış gözlendi. Bölgenin önde gelen ekonomilerinden Meksika ise, temposunu artırmaya devam ediyor. ün. çeyreğinde yıllık GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) Brezilya -, Rusya Meksika -, -, -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç -Ç %, büyüme kaydeden Meksika ekonomisi, son çeyrekte hızlanarak %, oranında GSYH artışı kaydetti. Ekonominin bu dönemdeki performansında sanayi ve hizmetler sektörleri etkili olmayı sürdürürken, madencilikteki gerileme ise olumsuz rol oynadı. Bu verilerle Meksika ekonomisi, yılında %, büyüme kaydederek yılına göre hız kazandığını kanıtladı. Rusya da Yılında dan Sonra En Düşük Büyüme Kaydedildi Meksika Tempo Artışına Devam Ediyor Brezilya Son Çeyrekte de Daraldı