Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 1/6 1. AMAÇ Triaj kartının olu_turulan standartlara uygun olarak haz1rlanmas1n1 ve doldurulmas1n1 sa lamak. 2. KAPSAM Çanakkale ilinde bulunan tüm Kamu, Özel, Asker, Üniversite hastaneleri, A 1z ve Di_ sa l1 1 merkezleri, 112 Komuta Kontrol Merkezi Ba_hekimli ini ve Çanakkale UMKE yi kapsar. 3. KISALTMALAR ODD: Ola an D1_1 Durum TR0AJ: Acil, Afet ve Ola an D1_1 Durumlarda; olaylardan etkilenen hasta ve yaral1lara yönelik olarak uygulanan önceliklendirme, sınıflandırma, sıralama, ayırma anlamlarını ifade eder. KBRN: Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer ajanlarla etkilenimi ifade eder. 4. SORUMLULAR: Bu talimat1n uygulanmas1ndan hastane HAP Ba_kanlar1, HAP Operasyon Direktörleri, 112 Komuta Kontrol Merkezi Ba_hekimini, 0lgili Acil Sa l1k Hizmetleri 0stasyonu Personeli, Afetlerde Sa l1k Birimi Çal1_anlar1, Birim Sorumlusu, ^ube Müdürü ve 0lgili Sa l1k Müdür Yard1mc1s1 sorumludur. 5. FAAL0YET AKI^I: TR0AJ KARTININ F0Z0KSEL ÖZELL0KLER0 Kart1n Boyu 28,5 cm uzunlu unda olacakt1r Kart1n Eni, 11,5 cm uzunlu unda olacakt1r Triaj kart1n1n a 1rl1 1 300 gram/m2, kalitesi 1. hamur olacaktır.0_aretli yerleri elle y1rt1lmas1 zor olmayacak _ekilde delikli olacakt1r. Triaj Kartının Ön yüzü ile arka yüzü mesafeleri e_it olacak y1rt1lmas1 için delikli yerler iki tarafta da ayn1 seviyede olacaktır. Triaj Kartı Ofset Bask1 Tekni i ile bas1lacakt1r. Triaj Kart1n1n üzerindeki yaz1lar ya mur veya su ile etkilenip bozulmayacak özellikteki mürekkeple bas1lm1_ olmas1 gerekmektedir. Üst ortas1nda ip veya kurdele geçirilecek k1sm1 delik ve metalle güçlendirilmi_ olmal1d1r. Kart 4x4 renkli olacaktır, örnekteki gibi renkli olan yerler aynı renklerde basılacaktır.
Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 2/6 ^EK0L 1. Hastaneler için Triaj kart1 örne i (A_a 1daki aç1klamalar _ekil 1. üzerinden izlenebilir.) TR0AJ KARTINDA BULUNMASI GEREKEN B0LG0LER Kurum ismi, Triaj kart1n1n ön yüzünün üst k1sm1n1 ortalayacak _ekilde yaz1lacakt1r. Örn: T.C.Sa l1k Bakanl1 1, Çanakkale Devlet Hastanesi Triaj Kart1 _eklinde yaz1 olmal1d1r Özel hastaneler ve üniversitelere ait olan triaj kart1n1n, hangi kuruma ait oldu unu gösteren yaz1n1n sa 1nda ve solunda kurum logolar1 yer almal1d1r. A 1z ve di_ sa l1 1 merkezleri, devlet hastaneleri ve e itim ara_t1rma hastanelerine ait olan triaj kartlar1nda ise sa da Sa l1k Bakanl1 1n1n logosu, sol tarafta hastanenin logosu yer alacaktır. Triaj Kartında 17 K1rm1z1 renkli yaz1lm1_ olup il Trafik Kodunu göstermektedir. Triaj Kartında 0112 veya 0001 _eklinde 4 rakaml1 mavi renkli yaz1lan numara o kurumun Sa l1k Müdürlü ü taraf1ndan verilen kurum kodunu ifade etmektedir.
Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 3/6 Triaj Kart1ndaki siyah renkli ve 6 haneli yaz1lm1_ olan numara ise hastan1n numaras1n1 yani kendisini ifade etmektedir. Bütün Triaj Kartlar1nda, il Trafik kodu ile kurum kodu ayn1 olarak yaz1lm1_ olacakt1r. Triaj kartı üzerinde siyah renkli yazılan numara kart üzerinde aynı numara ile gösterilecek, (Saha ekibi bölümü, transport ekipleri bölümü, triaj hastanesine teslim edilen bölüm, kartın üst bölümü ve kontamine yazan bölümdeki numaralar) di er kartlarda ise ard1_1k say1 _eklinde numaralanm1_ olacakt1r. TR0AJ KARTI DOLDURULURKEN YAPILMASI GEREKENLER Olay mahallinde uygun yerlerde triaj alanları belirlenecek, afetzedeler bu alanlarda toplanacak, nakilleri sa lan1ncaya kadar tedavilerine ba_lan1larak her be_ dakikada bir triaj uygulamasına devam edilecektir (kırmızı kodlu hastalarda süre sınırlaması yoktur). 0lk olarak olay1n tarihi/saati tam olarak yaz1lacak ve solunum, dola_1m, bilinç de erlendirmesi yap1larak afetzedenin öncelik durumu belirlenecektir. De erlendirme Normal (N) Normal De il (ND) _eklinde i_aretlenecektir. Hastan1n cinsiyeti i_aretlenecektir. Hastan1n yaralanma yeri i_aretlenecektir. Kimli i belli olmayan veya kendisinden bilgi al1namayan ki_ilerin e_kâli ( saç rengi, göz rengi, ten rengi, ya_1, boyu, kilosu ve k1yafeti aç1kça belirtilecektir. 0mkân varsa foto raflan1r) tam olarak yazılacaktır..(bak _ekil 1.) Triaj Kodlamas1 Eri_kin hastalar için START protokolü, çocuklar için Jump START protokolü uygulanacaktır. START (Simple Triage and Rapid Triatment/Basit Triaj ve Hızlı Tedavi) eldeki mevcut kaynaklar1n en iyi _ekilde kullan1lmas1 sa layan etkili bir yöntemdir. START yönteminde bir yaralı için en fazla 30 saniye ayrılır. 30 saniye sonunda yaral1 de erlendirilerek ilgili renk kodu ile i_aretlenmelidir. START yönteminde triaj sorumlusunun yapmas1 gereken ilk i_, otoriter bir tavır ve ses tonuyla olay yerindeki yaral1lar1n kendine do ru gelmelerini istemesidir. Bu amaçla yüksek sesle seslenilebilece i gibi megafon yard1m1 ile de ça r1 yap1labilir. Yürüyebilen yaral1lar1n triaj alan1nda olu_turulan ye_il alana gitmesi istenir. Bu yaralılar ye_il renk kodu ile i_aretlenir. START yönteminde ikinci a_amada yap1lmas1 gereken i_ hasta veya yaralının (bulundu u pozisyonda) solunumunun olup olmad1 1n1n kontrol edilmesidir. Solunum; bak-dinle-hisset yöntemi ile de erlendirilir. 0lk bakıda spontan solunum var ise say1s1 de erlendirilir. Solunum sayısı 10 un altı veya 30 un üstü ise kırmızı renk kodu ile i_aretlenerek kırmızı alana alınır. Yaralının spontan solunumu yoksa derhal ba_-çene pozisyonu ile havayolu açılır ve solunum yeniden kontrol edilir. Solunum yoksa yeti_kinde iki kurtar1c1 soluk; bebek ve çocukta be_ kurtarıcı soluk verilir. Spontan solunum ba_lam1_sa yaralı öncelikli kurtarılması gereken yaralı olarak kabul
Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 4/6 edilir ve kırmızı renk kodu ile i_aretlenerek kırmızı alana alınır. Solunum yine yok ise ölü kabul edilir ve siyah renk kodu ile i_aretlenir. Bu yaral1lar, alanda oldu u gibi b1rak1l1r. Yaralının solunum sayısı yeti_kinde 10 30; çocukta 15-45arasında ise üçüncü basamakta nabız sayısına bakılır. Radial nabzın alınamaması veya kapiller geri dolum testinin (KGD) 2 saniyenin üzerinde olması durumunda yaralının öncelikli kurtarılması gereken yaralı olarak kabul edilmesi ve derhal kırmızı alana alınması gerekir. Bu yaralı kırmızı renk kodu ile i_aretlenir. KGD testinin de erlendirilmesi so uk ve karanl1k ortamlarda zor oldu undan uygun ortamda de erlendirilmelidir. Yaralının radial nabzı alınıyorsa veya KGD 2 saniyenin altında ise dördüncü basamakta yaral1n1n bilinci de erlendirilir. Bilinç de erlendirilmesinde elimi tut, gözlerini kapat gibi basit komutlar verilir. Cevap veremiyorsa öncelikli kurtarılması gereken yaralı olarak kabul edilmesi ve derhal kırmızı alana alınması gerekir. Bu yaralı kırmızı renk kodu ile i_aretlenir.yaralı basit komutlara cevap verebiliyorsa sarı alana alınır ve sarı renk kodu ile i_aretlenir. JUMP START yönteminde ise;. 0lk a_amada, yürüyebilenlerin durumlarının iyi, yaralanmalarının kompanse fizyolojilerinin bozulmam1_ oldu u kabul edilir. Bütün ye_iller mutlaka sekonder triajdan geçirilmelidir.ye_iller kırmızı olabilir. Çocuk ye_il zona ba_kalar1 taraf1ndan getirilmi_ olabilir. Ya_1 nedeniyle henüz yürüyemiyor olabilir. Apnede olan çocuklar hemen dola_1m varl1 1 aç1s1ndan de erlendirilir. Dola_1m1 olan ve apneli çocuklarda ek bir havayolu açma ve stimulasyon manevrası olarak a 1zdan a 1za solunum yap1l1r Solunum say1s1 ya_ grubuna göre de erlendirilir. Kapiller dolum yerine periferik nabız kullanılır. Bilinç durumunu de erlendirmek için AVPU kullan1l1r. AVPU Skalası AVPU skalası hasta veya yaralının bilinç düzeyini de erlendirmemizi kolayla_tırır. A (Alert) Hasta veya yaral1 uyan1k ve bilinci yerindedir. Kim oldu unu, nerede oldu unu ve zaman1 (takvim) biliyorsa oryante oldu u söylenir. AVPU skalas1n1n en üst basama 1 olan A basama 1ndad1r. V (Vokal/Verbal) Hasta veya yaral1, sesli uyaranlara cevap verir. Gözlerini kendili inden açmaz, kim oldu unu, nerede oldu unu ve zaman1 bilemeyebilir; fakat onunla konu_tu unuzda mantıklıdır. AVPU skalasının V basama 1ndadır. Örnek: Hasta veya yaralıya kolunu kaldırmasını söyledi imizde verilen komuta uyarak kolunu kald1r1r. P (Pain) Hasta veya yaralı sözlü uyarılara tepki vermiyor; ancak a r1l1 uyarana tepki veriyorsa AVPU skalasının P basama 1ndad1r. Yeti_kinlerde a r1l1 uyaran vermek için hasta veya yaralının, omuz bölgesinden hafifçe sarsmak veya clavicula üzerine hafifçe bastırmak gerekir. Bebeklerde ise ayak taban1na hafifçe vurmak ya da el orta parma 1n1 hafifçe geriye ittirmek gerekir. Hasta veya yaral1larda çok a r1l1 uyaran asla uygulanmamal1d1r
Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 5/6 U (Unresponsive) Hasta veya yaralı, Sözlü ve a r1l1 uyaranlar1n hiçbirine cevap veremez. AVPU skalas1n1n en alt basama 1 olan U basama 1ndad1r. Hasta veya yaral1n1n ya_amsal fonksiyonları kontrol altına alınd1ktan sonra de erlendirmeye devam edilir. Bazen, hasta veya yaral1 çok a 1r durumda ise veya yaralanmas1 çok ciddi ise acil olarak resüsitasyona (canland1rma) ve transporta gerek duyulur. Bu durumda, ikinci de erlendirme gereksizdir. Triaj de erlendirmesi 3 lü triaj kodlamasına göre yapılacaktır. 3 lü triaj kodlamasının kriterlerinin neler oldu unun unutulmas1 durumunda kart1n arka yüzünde triaj kriterleri k1sm1nda de erlendirme kriterleri bulunmaktad1r. Triajları tamamlanan afetzedelerin renk kodlarına göre tedavi ve nakil koordinasyonu belirlenecektir. Triaj ekibi kara nakil ambulansı ile mi yoksa hava nakil ambulansı mı kullanılacak bunu belirtmelidir. Triaj ekibi olay yerine gelen transport ekibine öncelikle kırmızı renkli kazazedeleri triaj kartıyla birlikte teslim edecek, afetzedenin genel durumu hakkında bilgi vererek, yapılan tedavi uygulamalarını bildirecektir. Triaj ekibi teslim etti i ambulans1n plakas1n1 triaj kart1n1n en alt bölümüne yazacak. Bu bölüm saha ekibinde kalacaktır. Birinci Transport ekibi hastayı triaj ekibinden aldıktan sonra yeniden mutlaka triaj kodlaması yapmalıdır. Birinci transport ekibi triaj ekibinden kazazedeyi teslim alarak, 0l SAKOM ve 112 Komuta Merkez tarafından belirlenen hastaneye naklini sa layacakt1r. Birinci transport ekibi hastan1n triaj kodu de i_ti inde kart1n üzerine saati ile birlikte yazar. Triaj kart1 üzerine ba_lanan serum, tedavileri ve di er i_lemler yaz1l1r. Hastaneye ula_an transport ekibi afetzedeyi triaj kartıyla birlikte hastane ekibine teslim ederek, hasta/yaralının genel durumu hakkında bilgi verir ve yapılan tedavi uygulamalarını bildirerek triaj kartının en altında bulunan parçayı kopararak teslim alır. Al1nan bu parça resmi belge niteli indedir ve afet sonrası kimliklendirme ve raporlama i_lemlerinde kullan1lmak üzere uygun _artlarda muhafaza alt1na al1nacakt1r. Birinci transport ekibi hastaneye hastay1 teslim etti inde hastane ad1 yaz1lacak ve ikinci kısım birinci transport ekibinde kalacaktır. Hastane hastay1 teslim ald1 1nda hemen triaj kodlamas1n1 yapacakt1r. Triaj kodunda de i_me varsa saat ve tarih koyarak hastan1n triaj kodunu i_aretleyecektir. De i_me yoksa not koymas1na gerek yoktur. Hastane triaj ekibi teslim alınan afetzedenin triajını yaparak renk koduna göre uygun triaj alanına yönlendirecektir. Alan sorumlusu kendisine gelen afetzedenin triaj1n1 yaparak gerekli tedaviye ba_layacakt1r. Triajı ilk kim yaptı ise Triaj kartının en altında bulunan birinci parçayı kopararak afetzedeyi (yaralıyı) transport ekibi liderine imza (paraf) ile teslim edecektir.
Dok. Kodu: YÖN.TL.17 Yay. Trh.: Haziran 2013 Rev. Trh.: ^ubat 2016 Rev. No: 01 Sayfa No: 6/6 Teslim al1nan afetzedenin triaj1 yap1larak, nakil süresince her be_ dakikada bir uygulamaya devam edilecektir. Triaj Kart1 üzerinde arka yüzde triaj kodlamas1 de erlendirme kriterleri bulunmaktadır. Hasta son hastaneye gitti inde kartın ilk kısmı hastanın üzerinde bulunacaktır. UYARILAR ÖNLEMLER Triaj Kartının kenarında bulanan kontamine yazılı kısım KBRN vakalarında kullanılacak olan bölümdür. E er hasta için KBRN etkilenmesi yoksa bu kısım koparılacaktır. Hasta KBRN olay1n1n oldu u yerin içinden geliyorsa kontamine yaz1l1 k1s1m at1lmayacakt1r. Ne tür bir ajanla etkilendi i yaz1lacakt1r. Triaj Kodlamas1nda Fizyolojik De erlendirme kullanacak olup anatomik de erlendirme kullanılmayacaktır. Bu kart sadece Afet ve ODD larda kullan1lacakt1r. Afet ve ODD larda de erlendirme üçlü renk kodu triajına göre belirlenecektir. Triaj kartlarını kullanan ekip (Saha, Ambulans veya Hastane ekibi) kartın kendisi ile ilgili bölümlerini eksiksiz olarak dolduracaktır. Triaj kart1n1n bütün parçalar1 resmi belge niteli indedir. Afet sonras1 kimliklendirme ve raporlama i_lemlerinde triaj kartlar1n1n ilgili bölümleri bunlar1 alan kurum/kurulu_lar taraf1ndan saklanarak istenildi inde 0l Sa l1k Müdürlü üne teslim edilmek üzere uygun _artlarda muhafaza altına alınacaktır. Bas1m1 haz1rland1ktan sonra örne i Acil ve Afetlerde Sa l1k Hizmetleri _ubesi gösterilecektir. 6. 0LG0L0 DOKÜMANLAR Triaj Kartı Kodları Listesi (..\Listeler\YÖN.LST.09 )