ENERJİDE SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Özgür Gürbüz 20. Pratisyen Hekimlik Kongresi 4 Kasım 2016-Antalya
Enerji kaynakları Sınırlı Kaynaklar Yenilenebilir kaynaklar Uranyum Petrol Karbondioksit (CO 2 ) Doğalgaz Metan (CH 4 ) Kömür Kükürtdioksit (SO 2 ) Radyoaktif atıklar Nükleer kaza Silahlanma riski Genetik bozukluklar KOK, kül ve katı partiküller Su Hava Canlılar Toprak İklim değişikliği Yerel / sınırlı etki
İklim Değişikliği REC
Dünyayı ne bekliyor? 1800 lerin sonlarından günümüze gezegenin ortalama sıcaklığı 1 C o arttı. Havadaki CO 2 miktarı 400 ppm. Ortalama sıcaklık artışı 1,5 ila 2,5 C o arasında kalırsa dünyadaki hayvan ve bitkilerin yüzde 20 ila 30 unun soyları tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalacak. 20. yüzyılda deniz seviyesindeki artış 10-20 cm arasında gerçekleşti. 2100 e kadar 18 ila 59 cm arasında ek bir artış daha bekleniyor. SONUÇLAR: Yağış rejimlerinin değişmesi, hava olaylarının sıklığı ve şiddetinin değişmesi, göçler, hastalıklar, tarımsal ürün hasatında bölgesel gerilemeler.
Türkiye nin Paris taahhüdü
Kazada santraldeki 6 reaktörden 4'ü hasar gördü. Üçünde çekirdek erimesi oldu ayrıca bir atık havuzunda yangın çıktı. 100 binden fazla kişi evinden oldu. 20 km yarı çapında bir alan halka yasaklandı. 10 yıl içinde temizlik çalışmalarına 250 milyar dolar harcanması bekleniyor. Nükleer Enerji-Fukuşima
Nükleer Enerji-Çernobil İtalya nın yarısı kadar bir alan, yaklaşık 150.000 km 2 kirlenmiş ve yaklaşık 52.000 km 2, Danimarka dan biraz daha büyük tarımsal alan, harap olmuştur. (BM Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi) 1986-2001 arasında yalnız Beyaz Rusya da 8.358 tiroid kanseri vakası yaşandı. 1970 ve 2001 yılları arasında tiroid kanserindeki ortalama artış oranı erkekler arasında hemen hemen 9 a (+%775), kadınlar arasında da 20 ye katlandı(+%1925). Tasfiyeci adı verilen ve çoğu asker olan bu 800 bin kişiden, 25 bininin öldüğü, 70 bininin sakat kaldığı Sovyetler Birliği dağılmadan önce elimize ulaşan tek resmi bilgi. Bazı kaynaklar ise ölü sayısının 60 bin, sakat kalanlarınsa 165 bin olduğunu söylüyor. 400 bin kişi göç etmek zorunda kaldı.
Atıklar ve Araştırmacı Gazetecilik
Türkiye nin birincil enerji tüketimi Yıllara göre dışa bağımlılık oranı (%) 1995 2000 2005 2010 2014 59,1 66,3 71,6 69,3 74,8 Kaynak: MMO, Eurostat
Enerjide dışa bağımlılık Türkiye nin enerji İthalatı Yıllar İthalat (Milyar $) 2015 37,8 2014 54,9 2013 55,9 2012 (Milyar $) Ham petrol ve petrol ürünleri 31,5 Doğalgaz 23,2 Taş kömürü 4,6 Kaynak: MMO, Enerji Görünümü Raporu 2012 60,1 Kaynak: Dünya, AA
Türkiye nin elektrik kurulu gücü Kaynak: EMO
Türkiye elektrik üretimi (2015) Kaynak: EMO
Talep tahminleri TEİAŞ Projeksiyonu-2011 (Düşük talep) TEİAŞ Projeksiyonu-2013 (Düşük talep) 2015 gerçekleşen elektrik talebi 263828 GWh. 2011 deki tahmin ~30 bin, 2013 deki tahmin ~15 bin GWh yanıldı. Elektrik talep artışı (%) 2012 2013 2014 2015 5,24 1,37 4,69 2,57
Elektrik tüketiminde algı yanlışlığı
Daha az enerji tüketerek büyünür mü? Almanya daha az enerjiyle büyümeye devam ediyor Enerji verimliliği Gayri Safi Yurtiçi Hasıla Birincil enerji tüketimi Kaynak: energytransition.de
Ekonominin enerji yoğunluğu Enerji Yoğunluğu (1000 Avro-kgep) 2000 2005 2010 2011 AB -27 170,8 164,5 152 144,3 Bulgaristan 1050,2 863,3 675,1 712,4 Danimarka 101,6 95,3 98,2 90,9 Almanya 159,1 155,5 141,5 128,9 İrlanda 110,6 92,8 91,7 82,9 Yunanistan 178,5 162,6 148,8 155,1 İspanya 159,9 158,8 137,1 135,5 İtalya 128,5 131,2 123,8 121,3 Finlandiya 238,1 222,7 228 212 İsviçre 91,2 88 80,1 Türkiye 244,2 218,3 233,1 233,2 Kaynak: Eurostat
Enerji verimliliği ve tasarrufu
Konutlarda elektrik tasarrufu Elektrikli ev eşyalarının elektrik tüketimindeki payı (%) Bulaşık makinası %4 Kurutucu %3 Isıtıcılar %9 TV %7 Aydınlatma %12 Çamaşır makinası %9 Buzdolabı %30 Diğer %26 Buzdolabı Diğer Aydınlatma TV Isıtıcılar Kurutucu Bulaşık makinası Çamaşır makinası YEGM
Aydınlatma Akkor Kompakt floresan LED 60 Watt 14 Watt 6,9 Watt 1200 saat 8000 saat 50000 saat
Elektronik Eşya A A++ A+++ 100 Watt 60 Watt 40 Watt* *A+++ Low Frost
Dönüşüme hazır mıyız? 1890 1879 2011 1903 1981
Yenilenebilir enerji kaynakları 150 milyar kwh potansiyel 48-80 bin MW potansiyel / 5 bin MW kurulu Su ısıtma, üretimde Çin in ardındayız. Biyogaz 35 milyar kwh potansiyel 380 milyar kwh potansiyel 16 milyar kwh potansiyel. 89 bin konut + sera ısıtması 2000 MW potansiyel 60-80 milyar kwh potansiyel
Hangi enerjiyi seçeceğiz, nasıl karar vereceğiz? 1. Gerçek talebi bulacağız. 2. Büyük ölçekte santraller yerine küçük, yerinden yönetilen enerji santralleri kuracağız. 3. Yerele soracağız, halkın onayını alacağız. 4. Çevresel etkileri ölçeceğiz. 5. Maliyete bakacağız (sosyal maliyetleri katarak) 6. Tüketen bizsek üreten de biz olacağız!
Almanya da yenilenebilir enerji sahipliği (2012) Enerji üreticileri %12 Kurumlar ve stratejik yatırımcılar %41 73 GW YE (2012) Bireyler ve kooperatifler %47 Bireyler ve kooperatifler Kurumlar ve stratejik yatırımcılar
Teşekkürler twitter.com/ozzgurbuz facebook.com/ozzgurbuz ozzgurbuz@gmail.com