Makina Kabulü prosedürü BOSCH MAKİNA KABUL PROSEDÜRÜ 1. Makinaların Planlanması ve makine teknik şartnamesinin oluşturulması 2. Makine kabul prosedürü akışı 3. Makine Kabul Sürecinde Teknik yapabilirlik ve ergonomi 4. Makine Kabul Sürecinde Teknik Fonksiyon 5. Makine Kabul Sürecinde HSE 6. Makina HSE-Kabulü hangi durumlarda yapılır 7. Makina Kabulüne Katılanlar 8. Makina devreye alınırken makinaya asılacak HSE Çalışma Talimatları 9. Makina Devreye alınırken alınması gereken izin belgesi 11. peryodik kontrole tabi makine ekipmanları ve makinalar 12. Makinadaki yangın södürme sistemi fonksiyon kontrolü 13. Makine serbestisi verilmesi ve kabul etiketi 1
Makina Kabulü prosedürü 1. Makinaların Planlanması ve makine teknik şartnamesinin oluşturulması: İş Güvenliği, Yangın ve Çevre korumaya yönelik önlemler makinalar daha planlama aşamasında iken üretim mühendisleri tarafından hazırlanan makina şartnamlerinde belirlenir ve onay için HSE kısmına yollanır. Bosch firmasında çoğu makinalar için standart teknik şartnameler mevcuttur. Bu şartnamalerde Bosch Normlarına göre emniyet ve kontrol sistemleri gereklilikleri yer alır. 2
Makina Kabulü prosedürü 2. Makine kabul prosedürü akışı Teknik yapabilirlik kabulü Ergonomi kabulü Elektrik kabulü Mekanik kabulü HSE kabulü Kalite kabulü 3
Makina Kabulü prosedürü 3. Makine Kabul Sürecinde teknik yapabilirlik ve ergonomi Makine Performans Testi Teknik Yapabilirlik Ergonomi Kontrolü 4
Makina Kabulü prosedürü 4. Makine Kabul Sürecinde Teknik Fonksiyon Makine elektrik kabulü Makine mekanik kabulü 5
Makina Kabulü prosedürü 5. Makine Kabul Sürecinde HSE Makine HSE kabulü İş Güvenliği Yangından Korunma Çevre Koruma 6
RBTR MAE Kabulü Risk Değerlendirmesi 6. Makina HSE-Kabulü hangi durumlarda yapılır : Makina yeni devreye alındığında Makinanın yeri değiştiğinde (Makine taşınmış ise) Makinada kapsamlı değişiklik yapılmış ise ( örneğin: manuel yükleme yerine robotla yükleme değişikliği yapılmış) HSE tekrar kabul öngördüğünde 7
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 7. Makina Kabulüne Katılanlar : Üretim Mühendisi Takım Lideri Grupbaşı Operatör HSE-İş Güvenliği Uzmanı işyeri hekimi (yeni uygulama) 8
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 8. Makina devreye alınırken makinaya asılacak HSE Çalışma Talimatları 9
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 9. Makina Devreye alınırken alınması gereken izin belgesi 10
1. Organizasyon HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi RBTR - Bu MAE - Kabulü ve Risk Değerlendirme MAE / Firma : İşlem / Proses : Envanter No : Kısım / Bina : Tehlike Grubu Tehlike No. Önleyici Önlemler evet hayır Tehlikenin kısa açıklaması Riskdeğerlendirme S O R 1.1 CE-Uygunluk Belgesi "Konformitätserklärung" / CE- İşareti mevcut. Kombine makinalar için genel uygunluk belgesi alınmışmı? 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 MAE Çalışma ve Kontrol Talimatı hazırlanmış ve makinaya asılmışmı? TEF3 kısmı tarafından MAE mekanik ve elektrik kabulleri yapılmışmı? MAE - Üretici Firma Dökümantasyonu / MAE-Kullanma Klavuzu mevcutmu? Risk Analizi Tehlike Önlem Kataloğu oluşturulmuş ve çalışanlar Lernstatt ile sonuçları kounusunda bilgilendirilmişmi? Çalışanlar makine konusunda üretici firma tarafından eğitim almışlarmı? MAE ve Proses ile ilgili yasal izin, lisans gereklimi? Peryodik Kontrole tabi ekipmanlar varmı? varsa EK5 doldurulacak! 1.8 Çalışanların ekstra sağlık kontrolleri gereklimi? 11
2. Mekanik Tehlikeler HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike No. 2.1 Önleyici Önlemler Not-Aus düğmesi mevcut? uygun konumda kırmızı/sarı renkte, fonksiyonu kontrol edildi? evet hayır 2.2 Korumasız hareketli parçalar / ekipmanlar için önlemler alınmış? (Vurma, Çarpma, Sıkışma, Ezilme, Kesme), koruma kapağı ve zorunmu kilitleme mevcut? 2.3 Tehlikeli Yüzeyli Parçalar için önlem alınmış? Keskin / Sivri köşeler / Pürüzlü yüzeyler 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 Kontrolsüz hareketli parçalar için önlem alınmış? Devrilen, sallanan, dönen, kayan, düşen, kopan, parçalanan, fırlayan parçalar / malzemeler, çapak sıçramaları Makinanın hareketinin devam etmesi sebebiyle makina / ekipmana sıkışma tehlikesine karşı önlem alınmış? Makinaya gerekli olan ikaz, uyarı ve yasak işaretleri asılmış? Transport yolları ve çalışma alanı yürüme emniyeti sağlanmış, hiçbir şekilde daraltılmamış ve kapatılmamış? Güvensiz yük kaldırma engellenmiş, parça ve malzeme transportu emniyetli ve ergonomik olarak yapılıyor? 12
2. Mekanik Tehlikeler HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 2.09 Engebeli ve bozuk zem in mevcutmu? 2.10 2.11 2.12 2.13 Makine tesisatı; Kablo, hortum ve borular muhafazalı şekilde çekilmiş? makine çalışma alanı ızgara platform mevcut ve kaygan değil? Makine ve tesisat yağ sızıntıları önlenmiş? Kayarak düşme tehlikesi varmı? Güvenli depolama ve istifleme : Takımlar, işletme malzemeleri ve ürünlerin düşmesi devrilmesi? 2.14 yüksekte çalışılan yerlere uygun merdiven ve platform ile çıkılıyor? 2.15 Çukura düşm eye karşı önlem alınmış? 2.16 Merdiven ve iskeleler sağlam ve yapılan işe uygun? 2.17 Yüksekte çalışılacak yerlere platform ve korkuluk yapılmış? 2.18 Yüksekten parça düşm esine karşı önlem alınmış? 2.19 Forkliftlerin ve vinçlerin peryodik kontrolleri yapılmış? 2.20 Vinç ve Forkliftler güvenli ve hasarsız? 13
4. Elektrik Tehlikesi HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike Grubu Tehlike No. Önleyici Önlemler evet hayır 4.1 Hasarlı ekipman : kablolar, pirizler, fişler, kutular ve elektrikli cihazları hasarsız ve emniyetli durumda izolasyonları sağlanmış? 4.2 Elektrik dolapları ve panoları kapalı, yağ su ve toz girmesine karşı önlem alınmış? 4.3 Yüksek gerilim bölgelerinde : doğrudan temas ve dokunmaya karşı koruma kapağı ve engelli mesafe bırakılarak önlem alınmış? 4.4 Elektrik dolabına elektrik tehlikesi uyarı işareti "şimşek" yapıştırılmış? 4.5 Makine ekipmanlarının, cihaz ve tankların elektrik topraklaması sağlanmış? Elektrostatik yüklenmeye karşı potansiyel farkına karşı önlem alınmış. 4.6 Elektrik kabloları kablo köprüsü ile mufazalı şekilde çekilmiş. 14
5. Fiziksel Tehlikeler HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike Grubu Tehlike No. Önleyici Önlemler evet hayır 5.1 MAE'de gürültü seviyesi 80 db(a) değerinin altında? 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 Gürültüye maruz kalan bölge uyarı levhası / etiketi ile tanımlanmış? Soğuk etkisi'ne karşı önlem alınmış Hava sıcaklığı, nemi, hızı, Maruz kalma süresi Sıcak Etkisi'ne karşı önlem alınmış? Hava sıcaklığı, nemi, hızı, Maruz kalma süresi Sıcak işletme malzemeleri ve makine ekipmanları uyarı etiketi ile tanımlanmış? Uygun KKD sağlanmış? İyonizasyon Elektromanyetik radyasyon (röntgen, Gamma ışınları), Molekül radyasyonu İyonize olmayan Radyasyon Lazer ışını, kızıl ötesi ışınlar, Elektromanyetik alanlar, Statik alanlar ( elektrik kaynak işlemleri), Kaynak ışınları 5.7 Basınçlı tüpler bağlanarak devrilmemesi sağlanmış? 5.8 5.9 5.10 5.11 Çalışma Ortamında oluşan Gazlar / Buharlar ve tozlar için önlem alınmış (havalandırma sağlanmış) Basınçlı kaplar bilirkişi tarafından peryodik olarak kontrol ediliyor? Yeterli aydınlatma işin türüne göre yapılmış? (DIN EN 12464) Titreşim 8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri: tüm vücut 0,5m/s2, el ve kol 2,5m/s2 olacaktır. 15
6. Kimyasal Tehlikeler HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike No. Önleyici Önlemler evet hayır 6.1 Tehlikeli madde çalışma talimatı hazırlanmış? 6.2 Çalışanların eğitimi : en az yılda bir kez olmak üzere tehlikeli madde ile çalışma konusunda eğitim sağlanmış? 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 Tehlikeli maddelerin depolanması? Güvenli şekilde sağlanmış (ismi, tehlike sembolü tanımlanmış, yeterli hava emiş sistemi mevcut) Tehlikeli madde giriş izni ve giriş kaydı yapılmış? (bkz.yönetmelik HSE-05 Ek.4) Kimyasal sıvı tankalarının altına tutucu tava yapılmış (bkz. Yönetmelik HSE-02 EK2: Bosch Norm N93 Önlemler Kataloğu). >100 litre tüm hacmı tutucu tava gerekli. Kimyasalların birarada depolanma yasağı'na uyulmuş? (örneğin: çok kolay parlayan ve yangını teşvik edici maddeler bir arada depolanamaz) Basınçlı gaz tüpleri ve tehlikeli maddeler ayrı yerde depolanmaktadır? 6.8 Makine yağ kaçakları önlenmiş? 6.9 Çok zehirli olan kimyasallar kilitli dolap ve odalarda depolanmaktadır? 16
6. Kimyasal Tehlikeler HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 6.10 6.11 Uygun kişisel koruyucular tedarik edilmiş ve kullanılıyor? Kimyasallların imalat içindeki depolama miktarı 24 saatlik tüketim miktarını geçmemektedir? 6.12 6.13 6.14 6.15 Çevresel veriler içeren MAE-Listesi doldurularak HSE kısmına yollanmış? (Bkz.Yönetmelik HSE-06 EK1) Tehlikeli Katı Atıklar / Sıvı Atıklar / Atıksu /Atıkhava bertarafı güvenli şekilde yapılmaktadır? çalışma ortamı hava kalitesi sağlanmış (toz, yağ buharı vb tehlikelr için önlem alınmış)?. Kimyasallarla ilgili yasak, uyarı ve tehlike işaretleri tanımlanarak MAE'ye ve ilgili kaplara yapıştırılmış? 17
7. Ergonomi / İşyeri ortamı HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike Grubu Tehlike No. Önleyici Önlemler evet hayır 7.1 TEF6 kısmı MAE nin Ergochekcliste ile kontrolü yapmış, kontrol etiketi mevcut? 7.2 Çalışma koltuğu ve ayak koyma yeri mevcut ve emniyetli? 7.3 Yeterli havalandırma (pencere veya klima cihazı ile) sağlanmış? 7.4 Makinada arıza lambası ve yangın söndürme sistemi uyarı alarm sireni mevcut? 7.5 Engelli ve sağlık probleminden dolayı çalışma sınırlaması olanlar için uygun çalışma ortamı mevcut? 7.6 Kişisel koruyucu malzeme yapılacak işi engellemiyor, kullanıcı için rahat, ağrı vermemektedir? 7.7 Dar alanda çalışma zorunluluğu önlenmiş? Çıkış yüksekliği, geçiş yüksekliği, mesafe, yol, yükleme süresi, molalar 7.8 Bakım çalışmaları, tip dönme, takım değiştirme (talaşların bertarafı, kimyasal dolumu) rahat şekilde yapılabiliyor? 7.9 Cilt koruma'ya yönelik koruyucu krem tedarik edilmiş ve kullanılıyor? 7.10 Yol çizgileri ihlal edilmemiş? Yapılan işlemle ilgisi olmayan malzemenin ortamda bulundurulması. 18
8. Patlama, Yangın Tehlikesi ve Acil Durumlar HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Tehlike Grubu Tehlike No. 8.1 Önleyici Önlemler patlayıcı ortam gereklilikleri yerine getirilmiş? (exproff makinalar, patlamadan korunma dökümanı, AI eğitimleri vb.) evet hayır 8.2 Yangın riski taşıyan bölümler uygun şekilde birbirinden ayrılmış, duvar boşlukları kapatılmış? 8.4 Yangın söndürme tüpleri ve dolapları güvenli, kontrolleri yapılmış, önleri kapatılmamış? 8.6 MAE lerde yangın durumunda alevden dolayı tehlike arz eden açıklıklar kapatılmış? 8.7 MAE Hava emiş hattında yangın klapesi takılmış? 8.8 MAE Basınç azaltma klapesi mevcut? 8.9 8.10 8.11 8.12 8.13 8.14 MAE Yangın söndürme sistemi devreye alındı, TEF1 kabul protokolü düzenlendi? (bknz.ek5) MAE-Yangın Alarm Sistemi Kapı Güvenlik PRS-İtfaiyeye bağlanmış? İlk yardım görevlileri belirlenmiş, sedye ulaşılabilir durumda? MAE-Yangın Söndürme Sistemi türkçe uyarı ve ikaz işaretleri mevcut? Transport yolları genişliği uygun? ( Bosch Norm N93 S.12 ) Kaçış yolları serbest durumda? (Koridor ve kaçış yolları malzeme konarak engellenmemiş) 8.15 Çıkış kapıları kaçış istikametine göre açılıyor? 8.16 Kaçış yolları tanıtım levhaları ve acil aydınlatma mevcut? 19
Çok hafif hafif Orta Ağır Çok ağır Gerçekleşme olasılığı HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi RBTR - Bu MAE - Kabulü ve Risk Değerlendirme M A E: E n v. N o : MAE yeni Yeri değişmiş Kapsamlı değişiklik yapılmış Tekrar Kabul Risk Matrisi Çok yüksek 5 6 7 8 9 Yüksek 4 5 6 7 8 Orta 3 4 5 6 7 Düşük 2 3 4 5 6 Çok düşük 1 2 3 4 5 Risk düzeyi : Sonuç şiddeti ve gerçekleşme olasılığının kesişim noktası Risk Sınıfı : Risk matrisinin diagonali 1,2,3 = Sarı sınıf 4,5,6, = Turuncu sınıf 7,8,9 = Kırmızı sınıf Sonuç şiddeti Risk = gerçekleşme olasılığı x sonuç şiddeti Düşük Risk (arta kalan risk) ; MAE Serbestisi verilmiştir. Orta Risk (mümkün olduğu kadar çabuk önlem alınması gerekmektedir) MAE-Serbestisi önlemlerin alınması şartı ile verilmiştir. Yüksek risk ( çok yüksek risk veya yasal uygunsuzluk bulunmuştur ) MAE serbestisi verilmemiştir!! Acil önlem alınması gerekir Önlemlerin takibi HSE - Hata - Bildirim - Sistemi (ISIS) ile yürütülür! K A T I L A N L A R G ö r e v i İSG Uzmanı Üretim Müh. Takım Lideri Operatör İş yeri hekimi K ı s m ı / A d ı v e S o y a d ı T a r i h / İ m z a RBTR / PT :..... Tarih / İmza 20
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi Risk Matrisi ve MAE HSE-Serbestisi verilmesi 21
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi K A T I L A N L A R G ö r e v i İSG Uzmanı Üretim Müh. Üretim Takım Lideri Operatör İş yeri hekimi K ı s m ı / A d ı v e S o y a d ı T a r i h / İ m z a RBTR / PT :..... Tarih / İmza 22
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 11. peryodik kontrole tabi makine ekipmanları ve makinalar 23
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 12. Makinadaki yangın södürme sistemi fonksiyon kontrolü 24
HSE Makine Kabulü Risk Değerlendirmesi 13. Makine serbestisi verilmesi ve kabul etiketi 25