Gıda ve Tekstil Ürünlerinde Simbiyoz Sema Palamutcu, Nalan Devrent Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Denizli spalamut@pau.edu.tr
Sunum akışı Simbiyoz nedir? Endüstriyel simbiyoz nedir? Tekstil ve gıda sektörleri arasında simbiyoz olanakları? Örnek yaklaşımlar?
Doğada simbiyoz nedir? - karşılıklı olarak birbirlerine fayda sağlayan iki farklı türdeki organizmanın bir arada yaşamasıdır. İki türden birinin bulunmaması halinde diğeri ortamdan yok olabilir. - varoluşunu ötekisiz sürdürememe hali - karşılıklı uyum, süper denge. - ortak yaşam biçimlerinin genel adı
Doğada simbiyoz tanımında alt guruplar nelerdir? Karşılıklı fayda sağlama-mutualizm karşı tarafa zarar vermeden tek yönlü olarak fayda sağlama-komensalizm Karşı tarafa zarar vererek tek yönlü fayda sağlamaparazitizm
Endüstriyel simbiyoz nedir? Doğadaki simbiyoz kavramının endüstriyel işletmelere uyarlanmasıdır. Endüstriyel ekoloji ile aynı yaklaşımı işaret eden endüstriyel simbiyoz doğadakine benzer şekilde birbirine yakın iki bağımsız endüstriyel işletme arasında madde ve enerji değişimidir. Diğer bir ifadeyle endüstriyel simbiyoz bağımsız işletmeleri, daha sürdürülebilir ve yenilikçi bir kaynak kullanım yaklaşımı çerçevesinde bir araya getirmektedir. Bu ağyapı, malzeme, enerji, su ve yan ürünlerin fiziksel değişimi de dahil olmak üzere, her türlü varlığın, lojistik ve uzmanlık kaynaklarının paylaşımı anlamına gelmektedir. Bu sayede endüstriyel kaynaklı çevresel ve sosyal problemlerin önüne geçmekle kalmayıp aynı zamanda ekonomik getiri de sağlanmış olmaktadır. Endüstriyel simbiyoz ayrıca, Ar-Ge, inovasyon (yenileşim) ve kümelenme faaliyetlerinin yanı sıra, yeni iş alanları yaratma potansiyeli ile girişimciliği ve bölgesel kalkınmayı da destekleyen bir yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır.
Endüstriyel simbiyoz İşbirliğinin arttırılması ile -maliyetlerin azaltılması -çevresel etkilerin azaltılması Kaynak: F.Ulutaş, Endüstriyel Simbiyoz ve uygulama örnekleri, TTGVKasım 2015
Endüstriyel simbiyoz ve olası işbirliği alanları
Endüstriyel Simbiyoz - Kazanımlar Kaynak tüketiminde azalma Depolanacak olan atık ve tehlikeli atıkllarda azalma CO2 salımında azalma Su tasarrufu Üretim maliyetlerinde düşüş Ek satışlar Yaratılan iş, istihdam Özel sektör yatırımları İnovasyon ve girişimciliğe katkı
Endüstriyel simbiyoz BAŞARI HİKAYESİ
Başarı hikayesi
Başarı hikayesi İskenderun Körfezinde endüstriyel simbiyoz uygulama ağı
SORUN ÇOK MU ÖNEMLİ?
Global materyal tüketim tahminleri, 1980-2050
Tekstil sektörüne genel bakış Tekstil Endüstrisi yıllık toplam 90 milyon ton elyaf tüketmektedir. Kişi başına ortalama 12 kg /yıl elyaf tüketilmektedir. Günümüzde tüketimde olan elyaf çeşitlerinin büyük çoğunluğu çevreyi kirletici etkilere neden olmaktadır. Tekstil ve hazır giyim üretim süreçlerinde kullanılan boyar maddeler ve kimyasallar büyük oranda çevre zararlarına neden olmaktadır. Tekstil hammaddeleri ve üretim süreçlerinin KARBON ayak izleri büyüktür. Tekstil ürünleri ve üretim sırasında ortaya çıkan atıkların doğada yok olma oranları ve yok olma süreleri iyileştirilebilir mi? Uluslararası tekstil markaları çevresel baskılar altında nasıl davranıyor? Geri dönüştürülebilir ürün ve biyo bozunur ürünler çözüm olabilir mi? Doğal lif ham madde kaynakları ( pamuk, keten yün vb.) çözüm mü? Biyosentetik lifler (=doğal ham madde kaynaklı, kimyasal işlemler veya karışımlarla oluşan biyosentetik lifler..)
Tekstil ve gıda sektöründen örnek uygulamalar
Tekstil ve gıda - geleneksel simbiyoz ilişkileri
Tekstil ve gıda - geleneksel simbiyoz ilişkileri Doğal boyar maddeler
Tekstil ve gıda sektörleri - Endüstriyel simbiyotik uygulamalar Süt lifleri
Tekstil ve gıda sektörleri - Endüstriyel simbiyotik uygulamalar Kitin lifleri
Tekstil ve gıda sektörleri - Endüstriyel simbiyotik uygulamalar Mısır lifleri Ananas lifleri
Tekstil ve gıda sektörleri - endüstriyel simbiyotik uygulamalar Soya fasulyesi lifleri Kaynak:Yıldırım, F.F., Avinç, O.O. ve Yavaş, A.: Soya Fasulyesi Protein Lifleri Bölüm 1, UU Fen bilimleri dergisi, 2015
GÖSTERİ AMAÇLI UYGULAMALAR
Muz bitkisinden yapraklar
Et kullanılarak yapılan giysi, Lady Gaga
Çikolata giysiler
Dinlediğiniz için teşekkür ederiz. Sema Palamutcu, Nalan Devrent Pamukkale Universitesi, Mühendislik Fakültesi, Tekstil Mühendisliği Bölümü, Denizli Email: spalamut@pau.edu.tr Yazarlar Pamukkale Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığına ve Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesine finansal destek için teşekkür eder.
Pamukkale, Denizli -Turkey