KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BEŞİKDÜZÜ MESLEK YÜKSEKOKULU LUCA BİLGİSAYARLI MUHASEBE PROGRAMI DERS NOTLARI ÖĞR. GÖR. COŞKUN ALİYAZICIOĞLU EYLÜL 2016 - TRABZON SLAYT 2
Firma İçin Açılış Fişinin Düzenlenmesi Henüz hiç kayıt yapmamış, işe yeni başlayan bir firma için Örnek Uygulama firması /. / 2016 tarihinde iki ortak tarafından kurulmuştur. Ortak A ve Ortak B. Her iki ortağın sermaye payı 50.000, toplam sermaye payı ise 100.000 dir. Her iki ortak sermaye taahhüdünü yerine getirmiş, 10.000 lik kısım işletme kasasına konulmuş, 90.000 işletmenin Z Bankası 0001 No lu hesabına yatırılmıştır. 2
Firma İçin Açılış Fişinin Düzenlenmesi ------------------------------------. /. / 2016 ----------------------------------------- 102 BANKALAR 90.000.- 102.01.01 Z Bankası 0001 No lu Hesap 90.000.- 100 KASA 10.000.- 100.01.01 Merkez Kasa 10.000.- 500 SERMAYE 100.000.- 500.01 Ortak A 50.000.- 500.02 Ortak B 50.000.- firması kuruluş yevmiye kaydı 3
Firma İçin Açılış Fişinin Düzenlenmesi Açılış Fişinin Düzenlenmesi; Muhasebe --- > Fiş İşlemleri --- > Fiş Girişi tıklanır. FİŞ EKLE ekranında Fiş Tipi: Açılış seçilir. Kaydet sekmesine tıklanır. FİŞ DETAYI ekranı karşımıza gelir. Bu ekranda, Açılış fişi girişi yevmiye maddesine göre satır satır yazılır. (Eğer ekranda satır gözükmüyor ise ALT + E tuşlarına basılarak satır açılır.) İlk satırda Hesap Kodu alanına 102.01 yazılıp Enter tuşuna tıklanır. Ya da Mouse ile Evrak No alanına gidilir. (Hesap Adı alanı otomatik olarak program tarafından eklenir). Evrak No: 01, Evrak Tarihi: / /2016, BT:AF, Açıklama: firmasının açılış kaydı yazılır. Borç (TL) alanına 90.000 yazılır. Enter tuşlarıyla hareket edilerek ikinci satır otomatik olarak açılır. Ya da sağ tarafta bulunan + tıklanarak satır açılabilir. 4
Firma İçin Açılış Fişinin Düzenlenmesi İkinci satırda; Hesap Kodu alanına 100.01.01 yazılır. Enter e tıklayınca ya da Mouse ile hareket edince Hesap Adı alanı otomatik olarak eklenir. Evrak No, Evrak Tarihi, BT ve Açıklama alanlarının otomatik olarak eklenmesi için ALT + 4 tuşlarına basılır. Borç (TL) alanına 10000 yazılır. Enter tuşlarıyla hareket edilerek üçüncü satır açılır. Üçüncü satırda; Hesap Kodu alanına 500.01 yazılır. ALT + 4 tıklanır. Alacak (TL) alanına 50000 yazılır. Enter tuşlarıyla hareket edilerek dördüncü satır açılır. Dördüncü satırda; Hesap Kodu alanına 500.02 yazılır. ALT + 4 tıklanır. Alacak (TL) alanına 50000 yazılır. Kaydet tuşuna tıklanır. Açılış fişi oluşturulur. 5
Firma İçin Açılış Fişinin Düzenlenmesi Açılış fişini görmek için; Muhasebe --- > Fiş İşlemleri --- > Fiş Listesi tıklanır. FİŞ LİSTESİ ekranında İlk Fiş Tarihi ve Son Fiş Tarihi silinir. Sağ alt kısımda bulunan Liste sekmesi tıklanır. FİŞ LİSTESİ ekranı karşımıza gelir. 6
7
8
9
10
11
12
13
Ba / Bs Formları Maliye Bakanlığı nın bazı mükelleflerden her ay istediği aylık 5.000 nin üzerinde olan her türlü mal-hizmet alış ve satışlarının listesidir. Ba: Alış faturalarının beyannamesi Bs: Satış Faturalarının beyannamesi Maliye Bakanlığı nın bu faturaları istemesinin amacı; elde edilen bilgileri çapraz kontrole tabi tutarak kayıt dışılığı, sahte fatura kullanımını engellemektir. Luca muhasebe sisteminde, Ba-Bs formlarının otomatik olarak sistem tarafından oluşturulması için Cari Tanımlama (Hesap Eşleştirme) işlemi yapmak gereklidir. 14
Hesap Planı Cari Tanımlama Luca Muhasebe Programında fiş içerisinde veri girişi yaparken, Cari Tanımlama Niçin Yapılır? F3, F4, F5, F6, Alt+Q, Alt+ W gibi klavye kısayol tuşlarını ve Toplu Kayıt Ekranı nı kullanarak daha hızlı veri girişini sağlayabilmek amacıyla Ba-Bs raporlarının siz daha veri girişi yaparken otomatik olarak sistem tarafından hazırlanması için, Ayrıca vergi dairesi inceleme raporlarından indirimler ve hesaplamalar raporlarını sistemden otomatik olarak alabilmek için, Muhasebe Modülü --- > Hesap Planı İşlemleri --- > Hesap Planı Cari Tanımlama alanına gidilir. 15
Hesap Planı Cari Tanımlama Mal Satışı İşlemlerinde Cari Tanımlama Cari Tanımlama 600 lü hesap baz alınarak gerçekleştirilir. Mal Alışı İşlemlerinde Cari Tanımlama Cari Tanımlama 153 lü hesap baz alınarak gerçekleştirilir. 16
Satış Faturalarının Kaydedilmesi FATURALARLA İLGİLİ YASAL KURALLAR Satış Faturası, Satılan mal ve yapılan iş karşılığında müşterilerin borçlandığı tutarı göstermek üzere, malı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari belgedir. (V.U.K. 229. md) Vergi Usul Kanunu nun 230. maddesinde faturanın şekli, faturanın nizamı yani faturanın düzenlenmesinde dikkat edilecek kurallar belirlenmiştir. VUK madde 231/d ye göre, fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren en fazla yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içinde düzenlenmeyen faturalar, hiç düzenlenmemiş sayılır. 17
Satış Faturalarının Kaydedilmesi FATURA DÜZENLEMEK ZORUNDA OLANLAR (VUK md. 232) Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler; Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara, Serbest meslek erbabına, Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara, Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere, Vergiden muaf esnafa Sattıkları emtia ve yaptıkları hizmet için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedir. 18
Satış Faturalarının Kaydedilmesi Bunun yanında bedelinin 880 yi geçmesi veya bedeli 880 den az olsa dahi alanların istemeleri halinde emtiayı satanın veya işi yapanın fatura vermesi zorunludur. Açık Fatura: Faturada imza, faturanın üst kısmına atılmış ise, bu fatura açık faturadır. Bedelinin ödenmediği anlamına gelir. Kapalı Fatura: Faturada imza, faturanın alt kısmına atılmış ise, bu fatura kapalı faturadır. Bedelinin ödendiği anlamına gelir. Bu kurallar, ticari örf kurallarıdır. 19
20
21
Satış Faturalarının Kaydedilmesi Açık Fatura kesinlikle Mahsup Fişidir. Kapalı Fatura; Eğer, alış işlemi ise Tediye Fişidir. Eğer, satış işlemi ise Tahsil Fişidir. 22
Fiş Çeşitleri 1.Tahsil Fişi: İşletmenin kasasına giren paraların nerelerden, hangi nedenlerle alındığını ve hangi hesaplara alacak kaydedileceğini gösteren fiştir. Tahsil fişi, kasaya para girişi olduğu zaman kullanılır. Yani tahsil fişi kasa hesabı borçlu durumda olacağı zaman kullanılır. Kısaca kasaya para giriyorsa tahsil fişi kesilir. 100 KASA 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 391 HESAPLANAN KDV 23
Fiş Çeşitleri 2.Tediye Fişi: İşletmenin kasasından çıkan paraların hangi nedenlerle ödendiğini ve hangi hesaplara borç kaydedileceğini gösteren fiştir. Tediye fişi, kasadan para çıkışı olduğu zaman kullanılır. Yani tediye fişi kasa hesabı alacaklı durumda olacağı zaman kullanılır. Kısaca kasadan para çıkıyorsa tediye fişi kesilir. 153 TİCARİ MAL SATIŞLARI 191 İNDİRİLECEK KDV 100 KASA 24
Fiş Çeşitleri 3.Mahsup Fişi: Kasa hesabını ilgilendirmeyen başka bir ifade ile tamamı nakit olmayan işlemler için düzenlenen fiştir. Mahsup fişi, kasaya ne para giriyorsa, ne de para çıkıyorsa kullanılır. Mahsup fişinde borçlu ve alacaklı hesaplar için iki bölüm bulunmaktadır. Bu bölümlere borçlu ve alacaklı hesapların kodu, adı ve tutarları yazılır. 153 TİCARİ MAL SATIŞLARI 191 İNDİRİLECEK KDV 100 KASA 320 SATICILAR 100 KASA 120 ALICILAR 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 391 HESAPLANAN KDV 25
Fiş Çeşitleri 3.Mahsup Fişi: 153 TİCARİ MAL SATIŞLARI 191 İNDİRİLECEK KDV 320 SATICILAR, 321 BORÇ SENETLERİ, 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ, 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER (KREDİ KARTI) 120 ALICILAR, 121 ALACAK SENETLERİ, 101 ALINAN ÇEKLER, 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER (KREDİ KARTI) 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 391 HESAPLANAN KDV 26
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi Peşin mal alışı ve peşin mal satışlarında Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemleri muhasebeciler tarafından isteğe bağlı olarak kullanılır. KDV Ayırma İşlemlerine iyi bir alternatif olarak muhasebeciler tarafından LUCA programında diğer kısa yol tuşları (F3, F4, F5, F6, Alt + W ve Alt + Q) kullanılmaktadır. 27
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi PEŞİN MAL SATIŞI ÖRNEĞİ: 12.10.2016 tarihinde A firmasına (% 18 KDV hariç) 2.000 TL ye kanepe peşin olarak satılmıştır. a) Fatura tipi nedir? b) Fiş Tipi nedir? c) KDV Ayırma yöntemine fiş girişini gerçekleştiriniz. 28
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi Fatura Türü: Kapalı Satış Faturası Fiş Tipi: Tahsil Fişi Yapılacak İşlemler: Kullanılacak hesaplar Hesap Planı Listesi nden eklenir. Cari Hesap Tanımlama (Hesap Eşleştirme) gerçekleştirilir. Fiş girişi yapılır. 29
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi Muhasebe Hesap Planı İşlemleri Hesap Planı Listesi (hesaplar eklenir) 100.01.01 MERKEZ KASA 2.360.- 600.01.03 Kanepe 2.000.- 391.01.18 % 18 Hesaplanan KDV 360.- 600.01.03 Kanepe hesabı eklenir. 30
31
32
33
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi 100.01.01 MERKEZ KASA 2.360.- 600.01.03 Kanepe 2.000.- 391.01.18 % 18 Hesaplanan KDV 360.- Satış A firmasına yapıldığı için, A firması bizim müşterimizdir (CARİ:120 Alıcılar) A firması için 120.01 kodlu bir hesap açılır. (Hesap eklenir) 34
35
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi Hesap Planı Cari Tanımlama yani hesapları eşleştirme işlemi yapılır. 100.01.01 MERKEZ KASA 2.360.- 600.01.03 Kanepe 2.000.- 391.01.18 % 18 Hesaplanan KDV 360.- Eşleştirme işlemi 600.01.03 Kanepe kodlu hesap üzerinden yapılır. 600.01.03 Kanepe hesaba 391.01.18 % 18 Hesaplanan KDV hesabı ve 120.01 A firması hesabı bağlanır. Bu işlem için izlenen yol; Muhasebe Hesap Planı İşlemleri Hesap Planı Cari Tanımlama 6 lı hesap grupları seçilir. 600.01.03 Kanepe üzerine çift tıklanır. Açılan kutuda; KDV Hesap Kodu: 391.01.18 Cari Hesap Kodu: 120.01 ve KDV Oran: 18 seçilir. Kaydet Tamam, kutu kapatılır. Sırada Fiş Girişi işlemleri var. 36
37
38
39
SAYFAYI YENİLEMEK İÇİN; Hesap grupları kutusunda 6 dan farklı bir gruba tıklayın. Sonra yeniden 6 ya tıklayın. 40
Fiş Girişi KDV Ayırma İşlemi Fiş Girişi işlemleri Muhasebe Fiş İşlemleri Fiş Girişi (Fiş Tipi: Tahsil Kaydet) Hesap Kodu:600.01.03 tıklanır, Hesap Adı otomatik gelir, Evrak No:01, Evrak Tarihi:12.10.2016, BT: F, Açıklama:Mal satışı, Alacak:2.360 yazılır (Neden toplam tutar yazıldı? Çünkü, KDV Ayırma işlemi yapacağız.) Sırasıyla Alt + Z, Alt + X ve Alt + C klavye Kısayol tuşlarına tıklanır, Kaydet sekmesine tıklanır. Boş kalan hücreler için (Evrak No, Evrak Tarihi, BT, Açıklama) Alt + 4 tuşlarına tıklanır. ALT + Z : KDV ayırma işlemi gerçekleştirir, ALT + X: Ayrılmış olan KDV yi bir alt satıra ekler. ALT + C: Kasa kodu ile kapatma işlemini gerçekleştirir. 41
42
43
44
45
Alt + Z kısa yol tuşuna tıklanır, (Alt tuşuna basılı haldeyken Z harfine tıklanır) Borç tutarı 2.360 iken 2.000 oldu, 360 TL KDV işlemleri kısmına geçti, 46
Alt + X kısa yol tuşuna tıklanır, (Alt tuşuna basılı haldeyken X harfine tıklanır) İkinci satıra 360 TL lik KDV hesabı eklendi 47
Alt + C kısa yol tuşuna tıklanır, (Alt tuşuna basılı haldeyken C harfine tıklanır) Üçüncü satır Kasa hesabı ile kapatılır, Evrak No-Evrak tarihi ve Açıklama kısmının otomatik doldurulması için Alt + 4 Kısayol tuşuna tıklanır, Kaydet sekmesi ile işlem kaydedilerek kapatılır 48
Firma İçin Ekim Ayı Belgeleri 49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
Yararlanılan Kaynaklar Adem YILDIRIM, Bilgisayarlı Muhasebe I-II ETA:V.8-SQL, Bursa 2015. www.muhasebeuygulama.com www.luca.com.tr 68