Tiroid bezi hastalıklarında radyoaktif iyot tedavisi Uygulama alanları Tedavi süreci Basarılar ve faydalar
Bu kitapçık Prof. Dr. med. Frank Grünwald ve Doçent Dr. Dr. Hüday Korkusuz tarafından hazırlanmıştır.
İçindekiler Esaslar 4 Uygulama alanları 6 Otonomi 6 Basedow hastalığı 7 Nodüler guatr 9 Kötü huylu tiroid bezi hastalıkları 10 Tedavi süreci 11 Hazırlık 11 Yatılı tedavi 11 Sıkça sorulan sorular 14 3
Esaslar Radyoaktivite, bunda sadece çok az insan, etkilenen insana tekrar sağlıklı bir yaşam olanağı sağlayan iyileştirici bir tedavi olduğunu düşünür. Oysaki tiroid bezinin radyoaktif iyot tedavisi, doktorların radyoaktif maddeyle çok hedefli bir şekilde belirli hastalıkları tedavi edebildiği kendini kanıtlamış yöntemler arasında yer almaktadır. Tiroid bezinin bazı hastalıklarında tablet ile tedavi ya hiç veya sadece sınırlı bir süre mümkündür, böylece tiroid bezinde patolojik değişiklik gösteren dokunun neticede sürekli olarak alınması gerekmektedir. Radyoaktif iyot kapsül ve gereken aplikatör ve kurşun dan olan kap Ancak her zaman bistüri kullanılması gerekmez: Radyoaktif iyot tedavisi, tiroid bezi değişikliklerinde kendini kanıtlamış ve ameliyata göre ağrısız bir alternatiftir. Hasta tiroid bezi dokusu, radyoaktif iyot yardımıyla hedefli bir şekilde tahrip edilir. Hasta bu özel maddeyi bir kapsül şeklinde yutar. Tedavi, ilgili kişinin kapsülü aldıktan sonra birkaç gün kalacağı klinikte gerçekleşir. 4
Gıdayla birlikte alınan normal iyot gibi radyoaktif iyot da tiroid bezinde toplanır ve özellikle tiroid bezinin aşırı aktif hücrelerinde tutulum gösterir, örn. sıcak nodüllerde. Radyasyon sayesinde orada çok hedefli bir şekilde, aşırı işlevden sorumlu nodülleri tahrip eder. Vücuttaki hiçbir başka doku iyoda ihtiyaç duymadığından veya iyot depolanmadığından, madde pratikte sadece tiroid bezine ulaşır. Orada radyasyon sadece bir ila iki milimetre genişliğinde etki eder, böylece komşu doku zarar görmez. Çok nadiren tedaviden sonra boğaz ağrıları meydana gelebilir ve bunlar birkaç gün sonra tekrar geçer. Radyoaktif iyot çabuk ayrışır, henüz sekiz gün sonra bunun sadece yarısı mevcuttur. Radyoaktif iyot tedavisi başarıyla tamamlandığında etkisi neredeyse bir ameliyat kadar başarılıdır: Patolojik değişiklikler içeren dokular, örneğin nodüller veya büyümeler giderilir, aşırı işlev şikayetleri kaybolur. Aşırı büyüyen nodül veya kötü huylu değişiklik şüphesi durumunda ilk adım olarak cerrahi müdahale gerçekleşmelidir. Radyoaktif iyot tedavisinde hangi miktarda doku alındığına bağlı olarak akabinde, aynen bir ameliyat sonrasında olduğu gibi,- tiroid bezi az çalışabilir. Bu durum eksik hormonun her gün tablet olarak alınması sayesinde dengelenebilir. 5
Uygulama alanları Otonomi Genelde tiroid bezinin aşırı çalışmasına neden olan tiroid bezinin en önemli hastalıkları arasında otonomi bulunur. Bundan tiroid bezindeki bölgelerin hipofiz bezinin normal kontrolünden bağımsız (otonom) bir şekilde çalıştığı anlaşılır. Bu bölgelerde fazla metabolik aktivite olduğundan, ılık veya sıcak nodül olarak da tanımlanırlar. Özellikle büyük hacimde ve yeterli iyot beslemesinde sıcak nodüller sık sık aşırı hormon üretimleri nedeniyle tiroid bezinin aşırı çalışmasına neden olur ve bu asabiyet, uyuma bozuklukları, gerginlik, kalp şikayetleri veya kilo kaybı olarak kendini gösterir. Abb. 1a Unifokal otonomi: bir sıcak tiroid nodülü Abb. 1b Radyoaktif iyot tedavisinden altı ay sonra varan başarı. Tiroid tedavisi artik gerekmiyor. Otonomide spontane iyileşme veya sıcak nodülün gerilemesi neredeyse hiç görülmez. Bu yüzden genellikle böylesi bir tanıda şikayetlere bağlı olarak hasta doku radyoaktif iyot veya ameliyat ile nihai olarak temizlenmelidir. 6
Bir otonomi tedavisi en geç örn. çarpıntı gibi somut şikayetler ortaya çıktığında mecburen gerekecektir. Otonominin birçok farklı şekli ayırt edilmektedir: Unifokal otonomi: Münferit bir sıcak nodül. (Şek. 1a) Multifokal otonomi: Burada tiroid bezi sintigrafisinde birden çok sıcak bölge görülür. (Şek. 2) Dissemine otonomi: Burada genellikle tüm tiroid bezi ufak sıcak bölgelerle kaplanmıştır. Abb. 2 Burada tiroid bezi sintigrafisinde birden çok sıcak bölge görülür. Basedow hastalığı Basedow hastalığı tiroid bezinin bir otoimmün hastalığıdır. Bunda kişinin kendi bağışıklık sisteminin antikorları tiroid bezine yönelir ve burada tiroid bezini aşırı çalışmaya tetikleyen bir reaksiyona yol açar. Çoğunlukla belirgin şekilde tiroid bezinin aşırı çalışmasına neden olur, çünkü tüm tiroid bezi hücrelerinde fazla miktarda tiroid bezi hormonu üretilir. Sintigrafide tüm tiroid bezinin Basedow hastalığından etkilenmiş olduğu görülür (Şek. 3a). Basedow hastalığına kısmen göz kapağı şişmesi, artan gözyaşı, ışığa karşı hassasiyet ile birlikte her iki gözün veya bir gözün dışarı çıkmasına neden olabilen bir göz hastalığı olan endokrin orbitopati eşlik eder. Endokrin orbitopati bir aşırı işlev evresi önce- 7
sinde, sırasında veya sonrasında meydana gelebilir. Burada çoğu kez özel tedavi tedbirleri ve deneyimli bir göz doktoru ile işbirliği gereklidir. Abb. 3a Immunogen etik bir tiroid hiperfonksiyon (Basedow hastalığı) Abb. 3b Radyoaktif iyot tedavisinden sonra tiroid fonksiyon kalmamıştır. Tiroid hormon ilaçlar gerekmektedir. Basedow hastalığı bazen spontane, yani kendiliğinden geçebildiğinden, çoğu hasta tanı konulduktan sonra bir yıl boyunca önce tirostatik ilaçlarla (örn. Thiamazol, Carbimazol, Propylthiouracil) tedavi edilir. Ancak bu tip tiroid bezini bloke eden ilaçlar yan etkileri nedeniyle problemlidir. Kan sayımının etkilenmesi, eklem şikayetleri veya ciltte alerjik reaksiyonlar meydana gelebilir, böylece nihai bir tedavi gerekli olabilir. Ayrıca bir yıllık ilaç tedavisinden sonra hastaların yüzde 50 sinden fazlasında, bazen de yıllar sonra hastalık nüksedebilir. Basedow hastalığında radyoaktif iyot tedavisinin yanında bir ameliyat söz konusu olabilir, özellikle büyük ve nodüllü bir tiroid bezinde. Büyük soğuk nodüller olmayan daha küçük tiroid bezlerinde radyoaktif iyot mutlaka seçilmesi gereken yöntemdir, çünkü oldukça daha az risk içerir 8
Nodüler guatr Burada tiroid bezinde bir veya birden çok nodüle sahip bir tiroid bezi büyümesi (struma = guatr) söz konusudur. Büyüyen tiroid bezi mutlaka bir aşırı işleve neden olmaz, ancak icabında komşu nefes veya yemek borusuna baskı uygular. Böylece yutkunma şikayetleri, boğazda sıkışma hissi veya nefes darlığı söz konusu olabilir. Büyük bir nodüler guatrda çoğu kez bir ameliyat önerilmesine rağmen, özel durumlarda bir radyoaktif iyot tedavisi de uygulanabilir ve bu yaklaşık % 50 oranında hacim azalmasını sağlayabilir. (Şek. 4a ve şek. 4b). Bu sayede çoğunlukla şikayetlerin belirgin şekilde azaltılması sağlanır. Ancak daha büyük soğuk nodüller varsa, nodüler guatrın küçültülmesinde radyoaktif iyot tedavisi uygulanmamalıdır. Soğuk nodüller radyoaktif terapiye yanıt vermediğinden, bunlar ameliyatla alınabilir ve lokal ablatif tedavi (örn. ultrason ile) uygulanabilir. Münferit durumda süreç, çok titiz bir ultrason muayenesinden ve gerekirse nodüllerin ince iğne ponksiyonundan sonra belirlenmelidir. Abb. 4a Tiroid bezinin büyümesine ve oluşabilecek sorunlar Abb. 4b Radyoaktif iyot alınarak tiroid bezinin küçülmesi sağlanmistir. Rahatsızlık kalmamıştır. 9
Kötü huylu tiroid bezi hastalıkları Önce tiroid bezi dokusunun mümkün oldukça tamamen alındığı bir tiroid bezi ameliyatı uygulanır. Birçok durumda bunda komşu lenf nodülleri de alınır. Gama kamera görüntüleme cihazınla tiroiddeki radyoaktif görüntü Radyoaktif iyot tedavisi, difarensiye karsinom durumunda ardından muhtemelen kalan en küçük lenf düğümü artığının da zararsız hale getirilmesi talimatı altında gerçekleşmektedir. Bu sayede tümörün muhtemelen mevcut iyot depolayan metastazlarının radyoaktif iyot ile devre dışı bırakılması çok daha iyi başarılmaktadır. Bu bazı olgularda hayati önem taşımaktadır. Birçok hastanın radyoaktif iyot tedavisi sayesinde tiroid bezi kanserinin sonraki etkilerinden iyileştirilmesi mümkün olmuştur. Abb. 5 55 yaşındaki tiroid kanser hastasi, akciğer metastazları radyasyon aldıy icin, radyoaktif iyot tedavisi mümkündür ve metastazlar tedavi olabilir ve yok etmek mümkündür 10
Tedavi süreci Radyoaktif iyot testi Öncelikle her tedaviden önce bir kez olmak üzere düşük test dozu radyoaktif iyot verildiği bir radyoaktif iyot testi uygulanır. Böylece ardından her hastada bireysel olarak gerekli aktivite miktarı tam olarak hesaplanabilir. Radyoaktif iyot testi çoğunlukla ayakta uygulanır. Hastaneye giriş Hastaneye giriş gününde radyoaktif tedavi servisinde radyoaktif iyot alımı yapılır. İyot, küçük bir jelatin kapsül şeklinde aç karna yutulur. Genelde radyoaktif iyot sorunsuz bir şekilde tolere edilir. Radyoaktif iyot kapsül biraz su ile ağız yoluyla alınır İyot, kan üzerinden tiroid bezine ulaşır ve burada depolanır. Bir kısmı sonraki günlerde dışkı, idrar ve ter ile tekrar atılır. Radyoaktif atılımlar nedeniyle yasalar özel olarak hazırlanmış bir bölümde bulunulmasını şart koşmaktadır. Atık sular bir ayrıştırma tesisinde toplanır. Vücut temizliğinde tasarruflu bir 11
tasarruflu bir su tüketimi mantıklıdır, çünkü böylece ayrıştırma tesisinin sınırlı kapasitesinden daha iyi faydalanılabilir ve bu sayede mümkün oldukça çok hasta bir radyoaktivite tedavisinden yararlanabilir. İçme suyu tüketimi kısıtlı değildir. Bir radyoaktif iyot tedavi servisinde yatış süresi kişiye göre farklı olabilir: Yatış süresi ortalama olarak yaklaşık iki ila dört gündür. Bu, tiroid bezinin büyüklüğüne ve metabolik durumuna bağlıdır ve doktor tarafından öncesinde tahmin edilebilir. Başka insanların radyasyona maruz kalmasını engellemek için bu süre zarfında ziyarete izin verilmez. Bakım yapan personel de kısa temas süreleri ve mesafe ile korunmalıdır. Hastanın çıkışı, çıkış sırasında belirli bir radyasyon kalıntısı öngören Radyasyondan Korunma Yönergelerine bağlıdır. Vücuttaki radyasyonun her gün ölçülmesi sayesinde radyoaktivitenin azalması izlenir ve çıkış günü belirlenir. Her hasta kişisel olarak hesaplanmış farklı miktarda radyoaktif madde aldığından, bu herkeste farklı süre depolanabilir. Hastaneden çıktıktan sonra da özellikle tiroid bezinde düşük bir kalıntı aktivitesi mevcuttur. Çıkıştan sonraki ilk hafta içinde hamileler ve küçük çocuklar ile yakın temas engellenmelidir. Radyoaktif iyot tedavisi sonrasında tiroid bezinde düzenli aralıklarla muayeneler yapılır ve bu esnada tiroid bezinde bir işlev değişikliğini fark etmek ve tedavi edebilmek için kandaki tiroid bezi hormonları da belirlenir. Sintigrafi, ultrason ve kan alımı ile bir- 12
likte ilk muayene, iyi huylu hastalıkların tedavisinden sonra genelde üç ila altı aydan sonra uygulanır, daha sonra yılda bir kez olmak üzere kandaki tiroid bezi hormonları ölçülmelidir. Nadir durumlarda bir kez daha radyoaktif iyot tedavisi gerekli olabilir. Kötü huylu hastalıklarda tedavinin tamamlanmasına kadar çoğu kez iki veya daha fazla radyoaktif iyot verilmesi gereklidir. 13
Sıkça sorulan sorular Radyoaktif iyot tedavisi konusunda yeterince deneyim var mıdır? İlk radyoaktif iyot tedavisi 1942 yılında ABD de uygulanmıştır. 2. Dünya Savaşı na ve savaş sonrası zor koşullara bağlı olarak Avrupa daki ilk deneyimler daha sonra edinilmiştir. Böylece Avrupa da tiroid bezi tümörü metastazlı bir hasta ilk kez 1949 yılında Aachen de Profesör Winkler tarafından tedavi edildi. Almanya da iyi huylu tiroid bezi hastalıklarında ilk radyoaktif iyot tedavileri Hamburg ta 1950 yılında başladı. O zamandan beri tüm dünyada milyonlarca kez bu tip tedaviler gerçekleştirildi. Tedaviler çok başarılıdır. Almanya da her yıl tedavi edilen olgu sayısı 50.000 civarındadır. Yasaların katı koşulları nedeniyle kurulan tedavi merkezi sayısı sınırlıdır. Almanya da radyoaktif iyot tedavisi sunan yaklaşık 120 merkez bulunmaktadır. Radyoaktif iyot altında ne anlaşılır? Kullanılan iyot-131, normal iyodun radyoaktif bir türüdür. Vücut, iyodun radyoaktif iyot mu yoksa radyoaktif olmayan iyot mu olduğunu ayırt edemez. İyot-131 in yarı değer süresi sekiz gündür. Bu süre içinde verilen iyodun yüzde 50 si ayrışır. Fiziksel ayrışımının yanında iyot ayrıca atıldığından, bahsedilen efektif yarı değer süresi daha kısadır. 14
Hastalar neden tecrit edilir? Kurşun odalara veya sığınaklara mı konulurlar? Radyasyona karşı özellikle duyarlı kişilerin (örn. hamileler veya küçük çocuklar) korunması amacıyla yasalar bizde katı yönetmelikler çıkartmıştır. Bir radyoaktif iyot tedavisinden sonraki ilk günlerde diğer insanlar için radyasyona maruz kalma biraz yüksektir. Ayrıca radyoaktif iyot, idrar ve dışkıyla da atılmaktadır. Uygun tecrit önlemleri ve atık su toplama tesisi (ayrıştırma tesisi) sayesinde, bahsedilen insanların yüksek radyasyonla temas etmesi engellenir. Bu sayede çevre korumasına katkıda bulunulur. Tedavi bir sığınakta veya kurşun oda içinde gerçekleşmez. Odalar büyük ölçüde normal odalar olup, bakım yapan personelin korunması amacıyla perdeleme duvarları bulunmaktadır. Ziyaretçiler servise giremez. Yatarak tedavi süresi neye göre belirlenir? Hastanede asgari kalış süresi yasal olarak belirlenmiştir ve 48 saattir. Her gün yapılan ölçümler sayesinde resmi daireler tarafından öngörülen eşik değere ne zaman ulaşıldığı tespit edilir. Daha sonra hasta genelde taburcu edilir. Yatılı tedavi süresi daha çok tiroid bezinin büyüklüğüne bağlıdır. Bu, genellikle iki ila dört gün arasındadır. Münferit durumlarda tedavi, başlangıçtan itibaren birkaç aylık aralıklarla yapılan çoklu bir tedavi planlanarak düzenlenebilir. 15
Hastadan yayılan radyasyon başka insanlara aktarılabilir mi? Radyasyonun büyük bir kısmı sadece birkaç milimetre etki eder (Beta ışınları). Bunun yanında daha büyük menzile sahip gama ışınları da bulunur. Bu radyasyon dışarıdan iyi bir şekilde ölçülebilir. Bununla sintigrafiler de çekilebilir. Aynı zamanda gama ışınları, hastaların diğer insanlara düşük ölçüde radyasyon yayabilmesinin sebebidir. Radyasyonun bir enfeksiyon hastalığındaki gibi aktarılması mümkün değildir. Gerekli mesafeyi korursanız ve ilgili zaman kriterlerine uyarsanız, yayacağınız radyasyon bir transatlantik uçuşunda yolcuların maruz kaldığı radyasyondan yüksek değildir. Radyasyon yaymaması için hastanede radyoiyod tedavisi için hazırlanmış özel oturma odasi. Radyasyon yaymaması için hastanede radyoiyod tedavisi için hazırlanmış özel oda. Hangi yan etkiler görülebilir? Hastaların çoğu radyoaktif iyot tedavisinde hiçbir şey hissetmezler. Nadir durumlarda, özellikle çok büyük tiroid bezlerinde, radyoaktif iyot tedavisini takip eden birkaç gün boyunca boğaz bölgesinde hafif ağrılar meydana gelebilir. 16
Bu şikayetler çoğu kez birkaç gün sonra ek tedavi gerektirmeden kendiliğinden geçer. Şikayetlerin daha şiddetli olması durumunda çoğu kez buzlu boğaz sargıları faydalıdır. Çok nadir durumlarda ek ilaç tedavisi uygundur. Yüksek dozlarda, bu daha çok kötü huylu tiroid bezi hastaları ile ilgili, tükürük bezleri de radyoaktif iyoda maruz kalabilir ve bu nedenle bazen ağızda kuruluk meydana gelebilir. Bu yüzden hastalardan, tedavi sonrasında ağızda eriterek ekşi bonbon şekeri vs. yemeleri rica edilir. Çok büyük tiroid bezlerinde radyoaktif iyot tedavisi altında münferit durumlarda boğazda şişlik meydana gelebilir ve bu ilaç tedavisi gerektirir. Daha yüksek aktivitelerde mide mukozası tahrişi meydana gelebilir. Tiroid bezinin hangi hastalıklarında bir radyoaktif iyot tedavisi uygun değildir? Ameliyatla tedavi hangi durumlarda daha uygundur? 1. İyodu çok az veya hiç almayan soğuk nodüller durumunda, bir ameliyat veya bir lokal ablasyon gereklidir. Başka sonuçlara dayanarak kötü huyluluk belirtileri söz konusu olduğunda da ameliyat gereklidir. 2. Özellikle çok bariz tiroid bezi büyümelerinde. Burada tek bir radyoaktif iyot tedavisiyle yeterli bir etki elde edilmesi mümkün değildir. 17
Bir radyoaktif iyot tedavisinden sonra ardıl muayene gerekli midir? Büyüme veya otonomi durumunda hormon değerlerinin ilk kontrolü yaklaşık 4 hafta sonra, Basedow hastalığı durumundaysa henüz bir veya iki hafta sonra yapılır. Radyoaktif iyot tedavisinden üç ila altı ay sonra tedavinin etkisini değerlendirebilmek için hem bir sintigrafi, hem de bir ultrason muayenesi uygulanır. Daha sonra genellikle yaklaşık bir yıllık aralıklarla kontroller yeterlidir. Bir radyoaktif iyot tedavisinden sonra tiroid bezi için başka ilaçların alınması gerekli midir? Bu hastalığa bağlıdır. Birçok durumda, özellikle sıcak nodül tedavisinden sonra, tiroid bezi ilaçlarına ihtiyaç duyulmaz. Basedow hastalığının tedavisinden sonra çoğu kez tiroid bezi hormonu verilmesi gereklidir. Fonksiyon durumunun düzenli bir kontrolü önem taşır. Radyoaktif iyot servisinde su tüketiminde kısıtlamalar var mıdır? Atık sular 100 gün boyunca toplandığından, su tüketimi maalesef biraz kısıtlanmalıdır. Bu, kısa zaman aralıklarında daha kısa sürelerle duş alınmasına izin verilmesi anlamına gelir. Çoğu kez su tasarrufu sağlayan armatürler bulunur. 18
Radyoiyod, iyodun radyoaktif şeklidir ve etrafa radyasyon yaymamak icin kanalizasyon da bulunan atik su lağımi. Hastanın radyoaktif iyot tedavisi sırasında maruz kaldığı radyasyon ne ile karşılaştırılabilir? Bir radyoaktif iyot tedavisi sırasında tiroid bezinin kendi içindeki radyasyon etkisi yüksektir. Bu kesinlikle istenen bir durumdur. Bunun yanında vücudun diğer organlarında düşük, ancak farklı şekillerde bir maruziyet söz konusu olmaktadır. Özellikle üreme bezleri ele alındığında, radyasyon maruziyeti burada yaklaşık olarak böbreklerin bilgisayarlı tomografisine veya röntgen tetkikine denktir. Bir radyoaktif iyot tedavisi yüzünden genetik yapı değişir mi? Radyoaktif iyot tedavisi nedeniyle genetik yapı değişiklikleri olasılığı olağanüstü düşüktür. Teorik hesaplamalara göre yüzde 0,01 ile 0,05 arasındadır. İnsanlarda çift kromozom demeti bulunduğu için böylesi bir değişiklik pratikte hiçbir etki yaratmaz. Karşılaştırma olarak: doğal nedenlere dayanan genetik yapı değişiklikleri yüzde beş ile on arası oranlarda değişmektedir. 19
Radyoaktif iyot tedavisi için bir yaş sınırı var mı? Eskiden bahsedilen 40 yaş sınırı uzun zamandan beri söz konusu değildir. Ancak iyi huylu tiroid bezi hastalığından muzdarip çocuklarda ve gençlerde radyoaktif iyot tedavisi nadiren uygulanmaktadır. Bir radyoaktif iyot tedavisinden sonra hamile kalmak mümkün müdür? Ciddiye alınacak bir genetik yapı hasarı meydana gelmediği için, genel olarak radyoaktif iyot tedavisinden sonra hamile kalınmasında herhangi bir sakınca görülmemektedir. Ancak genel tedbir açışından radyoaktif iyot tedavisini takip eden ilk altı ay boyunca hamilikten vazgeçilmesi önerilmektedir, özellikle hamilelik sırasında stabil bir hormon durumu gerekmektedir ve bu da radyoaktif iyot tedavisinden sonra biraz zaman almaktadır. Radyoaktif iyot testi nedir? Radyoaktif iyot testi bireysel bir tedavi şeklidir. Hasta için gerekli olan tam dozun hesaplanabilmesi için radyoaktif iyot tedavisi, radyoaktif iyot testinde simüle edilir. Hastaya çoğunlukla ayakta olmak üzere küçük bir miktar radyoaktif iyot verilir. Hasta radyoaktif iyot verildikten yaklaşık bir saat sonra yemek yiyebilir. Bu maddenin en iyi şekilde alınabilmesi için, öncesinde hastanın birkaç saat aç olması gereklidir. Radyoaktif iyot verildikten sonra belirlenmiş zaman 20
aralıklarıyla (çoğu kez birkaç günden fazla), tiroid bezi üzerindeki aktivite dışarıdan bir ölçme cihazıyla ölçülür. Tiroid bezi tarafından alınan maddeyle tekrar bir sintigrafi yapılır. Radyoaktif iyot testindeki aktivite olağanüstü düşük olduğundan, bu tetkik için radyasyon koruma koşulları gerekli değildir. Radyoaktif iyot dozu, tiroid hastalığının özelliğine göre değişir. Tedavi oncesi yapilan ve bir dakika süren ölçüm cihazlarıyla belirlenir. Radyoaktif iyot tedavisinden önce veya radyoaktif iyot testinden önce belirli bir beslenmeye dikkat edilmesi gerekir mi? Testten ve tedaviden yaklaşık dört hafta önce gıdayla birlikte mümkün oldukça iyot alınmamalıdır. Bu süre içinde iyotlu yemeklik tuz eğer mümkünse kullanılmamalıdır. Özellikle yüksek konsantrasyonda iyot içeren röntgen kontrast maddelerine dikkat edilmelidir. Bunlar sekiz hafta öncesinden itibaren alınmamalıdır. 21
Bir radyoaktif iyot tedavisinden sonra birlikte getirilen kıyafet imha edilmeli midir? Hayır! Kıyafet bulaşıcı değildir. Kıyafet normalde yıkanabilir. Kitap, dergi ve diğer eşyalar da sorunsuz bir şekilde kullanılmaya devam edilebilir. Kaygı duyuyorsanız servis personeline sorunuz. Gerektiğinde tüm eşyalar radyoaktif ışınım bakımından ölçülebilir. Servis şefi hekimden tedavi bilgileri Hastaneden çıktıktan sonra çevre ile temas nasıl olmalıdır? Hastalar hastaneden çıktıktan sonra ilk bir ile iki haftalık süre içinde hamilelerle ve küçük çocuklarla yakın temasta bulunmaktan kaçınmalıdır. Serviste bununla ilgili olarak ayrıntılı bir bilgi kağıdı verilmektedir. 22
Bir radyoaktif iyot tedavisinin başarı şansı nedir? İyi huylu hastalıklarda bir radyoaktif iyot tedavisinin başarı şansı çok yüksek olarak tanımlanabilir. Diferansiye tiroid karsinomlarında da tedavi şansı çok yüksektir. Bu hastalıktan muzdarip hastaların çoğu kombine tedavi sayesinde kesinlikle iyileşmektedir. Hatta metastaz mevcut olması durumunda bile çoğu zaman radyoaktif iyot tedavisi başarılı sonuçlar vermektedir. Tedavi şansı kişisel olarak görüşülmelidir. 23
not 24
not 25
not 26
Yayımcı Forum Schilddrüse e.v. Bilimsel danışma kurulu PD. Dr. med. J. Feldkamp (Vorsitzender), Internist, Bielefeld; Dr. med. M. Beyer, Internist, Nürnberg; Dr. rer. nat. Ch. Eckert-Lill, Apothekerin, Berlin; Prof. Dr. med. P.E. Goretzki, Chirurg, Neuss; Prof. Dr. med. F. Grünwald, Nuklearmediziner, Frankfurt; Prof. Dr. med. A. Grüters, Pädiaterin, Berlin; Prof. Dr. M. Luster, Nuklearmediziner, Marburg; PD Dr. med. Beate Quadbeck, Internistin, Düsseldorf; Dr. med. habil. W. Reske, Internist, Dresden Sekreterlik Tel.: 0 69 / 63 80 37 27 Fax: 0 69 / 63 80 37 28 www.forum-schilddruese.de info@forum-schilddruese.de SADE.LETHY. 16.09.2228