Porselen Lamina Restorasyonlar
Porselen Lamina 1980 li yıllarda kullanılmaya başlandı Günümüzde estetik diş hekimliğinin en çok tercih edilen uygulaması oldu Kullanılan materyaller ve teknikler büyük gelişmeler göstermişlerdir.
DİREKT / İNDİREKT RESTORASYONLAR Estetik özellikleri uzun süre stabil kalır Uzun ömürlü Daha dayanıklı Daha fazla madde kaybı yapılması Daha fazla seans gerektirmesi Daha pahalı olması Kırılınca tamir edilememesi Yoğun renklenmelerde ince porselen tabakası yeterli örtülemeyi ve estetiği sağlayamaması
Preparasyon aşamaları Kompozit ve porselen labiyal vener restorasyonların preparasyonları birbirine benzemektedir. Tek fark, porselende daha fazla ve bazen palatinale dönen bir kesim yapma zorunluluğudur.
Diş boyanır, preparasyona derinlik ayarlayıcı frezlerle başlanır. Sonra konik ve künt uçlu elmas frezlerle devam edilir ve yüzey düzeltilir.
Preparasyonun üç önemli referans noktası, inter proksimal kontaklar, kesici kenarlar ve serbest diş etidir. Preparasyon, aproksimal yönde meziyal distal kontağın hemen vestibülünde, gingival yönde hemen hemen serbest diş eti kenarıyla aynı seviyede, insizal yönde ise kesici kenarın tepe noktasında yapılır.
İnsizal kenar preparasyonu: pencere preparasyonu ya da mine içi preparasyon insizal kenarı içine alan ve palatinale dönen overlapped preparasyon insizal kenarı içine alan ve palatinal yüzün dahil edilmediği feathered edge preparasyon şeklinde kullanılabilir.
Vener restorasyonlarda amaç; tüm kenarların sağlam mine dokusu üzerinde olmasını sağlamaktır. Kompozit kullanacaksak, fonksiyon sırasında restorasyonu oklüzal kuvvetlerden korumak amacıyla, preparasyon insizal kenardan palatinale geçmemelidir. Kesici kenarda saydam ve daha doğal bir görünüm elde etmek için ve kuron boyunun uzatılması gerektiğinde, kesici kenar preparasyona dahil edilir.
Ortalama preparasyon derinliği 0.3-0.5 mm olmalıdır. Gingival bölgede mine kalınlığı 0.3 mm olduğundan, o bölgede yapılan preparasyonlarda derinlik bu değeri geçmemelidir.
İnsizal yönde mine kalınlığı arttığı için, preparasyon derinliği bu bölgelerde 0.5mm ye çıkarılabilir. İki farklı derinlik, preparasyonun 2 düzlemli yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Kanin dişlerde ise preparasyon 3 düzlemde yapılabilir
Diş düz labial konturlara sahipse veya lingual pozisyondaysa, daha sığ bir preparasyon yapılmalıdır. Hatta preparasyon yapılmasına gerek bile olmayabilir (prepless). Koyu renklenmelerde bunları maskelemek için opak tabakası da kullanılacağından, daha derin bir preparasyon yapılmalıdır (0.7-0.8mm). Protrüzyonlu dişlerde, restorasyonun bitiminde protrüzyonu daha da arttırmamak için, kesim daha derin yapılmalıdır.
Kompozit Vener Restorasyonlar
Lokal şikayetlerde, diastema kapatılmasında, çapraşık veya rotasyonlu dişlerin düzeltilmesinde, florozis renklenmelerinin maskelenmesinde, mine hipoplazilerinde, erozyon ve abrazyon sonucu oluşan labiyal aşınmalarda uygulanır.
Oklüzyonda problem yoksa, ön bölge için en uygun kompozit rezin türü, estetik özelliklerinin çok iyi olması ve çok iyi parlatılabilmesinden dolayı mikrohibrit veya nanohibrit kompozitlerdir. Hibrit kompozitler Nanokompozit Mikrohibrit kompozitler
Direkt kompozit venerlerde restorasyon işlemleri Dişleri izole etmek için lastik örtü ve 212 nolu gingival retraktör klempler kullanılır. Lastik örtü kullanılamıyorsa; yanak retraktörleri, pamuk rulolar, labiyal diş etine yerleştirilen retraksiyon ipleri preparasyon sahasına kan ve dişeti sıvısı sızmasına engel olduğu gibi diş etlerinin açılmasını da sağlar.
Dentin bağlayıcıların hem dentin, hemde mine dokusuna iyi bağlanması lamina vener restorasyonlarda asitle-yıka (etch & rinse) bağlayıcı sistemlerin tercih edilmelerini sağlamıştır.
Kompozitin komşu dişlere yapışmasını engellemek için chamfer preparasyonun kenarları ile komşu dişler arasına strip band veya teflon şerit yerleştirilir. Kompozit rezin preparasyona yerleştirilir ve konturlanır. Labiyaldeki son mine tabakasının düzeltilmesinde samur bir fırçadan yararlanılabilir. Sentrik oklüzyonda, protrusiv ve lateral hareketlerde oklüzyon kontrol edilip bitirme ve cilalama yapılır.
Kompozit vener restorasyonlar abrazyon ve erozyon gibi labiyal aşınmalarda ve mine hipoplazilerinde başarılı sonuçlar verseler de, tetrasikline bağlı koyu renklenmelerde çok başarılı olamazlar. Orta şidetteki renklenmelerde ağartma işlemini takiben renklenme biraz hafifletildikten sonra uygulanmaları daha doğrudur.
Koyu renklenmelerde, derin tabakalardan gelen koyu renk, opak renkli bir kompozit tabakası uygulamakla maskelenebilir. Yine de koyu ve dentini tutan renklenme olgularında renklenmeyi daha iyi maskeleyebildikleri için indirekt porselen tekniklerle estetik açıdan çok daha başarılı sonuçlar alınmaktadır.
A4 dentin A2 dentin 1/3 A3 dentin 2/3 ~3/3 Opalesent tabaka ve mamellon arası seffaflar.
Orta parlaklıkta mine tabakası: Kolede ince insizalde kalın Restorasyonun bitim Ve cilası
Dental illüzyonlar Dişlerin kolesine açık renkli kompozit konunca dişler daha uzun görünür Dişlerin insizalleri düz bitirilince dişler uzun, bombeli olunca dişler kısa görünür
Vestibül kontur düz olduğunda dişler uzun, bombeli olduğunda daha kısa görünür Dişlerin kolesi şişirilince, dişler daha kısa görünür
Horizontal çizgiler dişleri kısa, vertikal çizgiler uzun gösterir Kesiciler arası üçgenler darsa dişler küçük, genişse büyük görünür Vestibül düzse diş geniş, bombeli ise dar görünür
Temas noktası vestibüldeyse dişler geniş, palatinalde ise dar görünür Restorasyonda arayüze açık renkli kompozit konuşunca dişler daha dar, koyu renkli kompozit koyunca daha uzun görünür
Bitirmenin temelinde; renklenmeyen, plak biriktirmeyen, doğru konturlanmış, sağlıklı embrazürlere sahip ve yüzeyi pürüzsüz bir restorasyon yaratmak vardır. Düzgün bitirilmeyen dolgu kenarları, plak birikimine,renklenmeye ve çürüğe daha açık olacaktır. Chan, Fuller & Hormati 1980 Fruits, Miranda & Coury 1996 Bollen, Lambrechts & Quirynem 1997 Neme & others 2002
Mylar stripli yüzey en iyi yüzey midir? İlk çalışmalar, kompozitlerde en düzgün yüzeyin Mylar striplerle oluşacağını savunmaktaydı. Günümüzde bu yüzeylerin organik içeriğinin çok olduğu, yumuşak ve son derece renklenmeye müsait bir tabaka oluşturduğu bilinmektedir. Böyle bir yüzeyin ağızda kalması kabul edilmediğinden, kompozit rezinlere bitirme ve parlatma işlemleri mutlaka yapılmalıdır.
. Bu işlemlerle 200µ luk madde kaldırılır. 4 aşaması vardır : a) Kaba. bitirme: tungsten karbit frezlerle b) Ince bitirme: ince grenli elmas bitirme frezleri c) Düzeltme: aluminyum oksit kaplı diskler d) Cila: bitirme stripleri, lastikler, bitirme pastaları
Kompozitler ne ile düzeltilip parlatılmalı? Elmas veya karbit frezler Polisaj diskleri Elmas partiküller emdirilmis plastik asındırıcılar Polisaj pastaları Polisaj likitleri..
Fazla ve bilinçsiz cila yapılması aşırı ısı oluşturur (80 C ), kompozitin yüzeyini bozar, pulpaya ve iyatrojenik olarak komşu. dişe zarar verir ve arayüz ile oklüzal temas kaybı yaratır
İdeal yüzeyi hangisi yapar? En popüler diskler Sof-Lex diskler (3M/ESPE) Flexi-Discs (Cosmedent) Super-snap diskler (Shofu) OptiDisc (Kerr)
Aproksimal yüzeyler için hangisi? Dar ve ince elmas grenli stripler (Flexi Strips, Cosmedent) Hafif ve delikli elmas stripler (Visio Flex, Brasseler; Jiffy diamond strips, Ultradent) Kontak noktasını asıp gingival marjinlere ulasmak için kullanılırlar..
İdeal yüzey cilası için hangisi? Bu sistemler tek asamalı. olarak adlandırılırlar ancak pürüzsüz ve parlak yüzeyler elde etmek için mutlaka bir yüzey düzenleyicisinden sonra kullanılmalıdırlar (Enhance, Dentsply/Caulk)
ince alüminyum oksit asındırıcı. içeren pastalar (Prisma Gloss fine & exta fine, Dentsply/Caulk) ince elmas partiküller içeren pastalar (Diamond Polish Mint, Ultradent; DiaSheen, Kerr; Diamondexcel, FGM) sünger veya keçi kıllı fırça ile uygulanırlar