HİZMET İÇİ EĞİTİM KOMİSYONU RAPORU Nisan 2000
İÇİNDEKİLER Giriş 1 Görev 1 Komisyon Kurulmadan Önce Hizmet İçi Eğitime Bütünsellik İçinde Yaklaşan Çalışmalar 1 Sayıştay Strateji Bildiriminde Yer Alan Stratejiler 2 Komisyonun Çalışma Yöntemi 3 Komisyonca Alınan İlke Kararları 4 Hizmet İçi Eğitim Organizasyonu ve Eğitim Programının Çerçevesi Hakkında Değerlendirmeler ve Öneriler 4 Hizmet İçi Eğitim Organizasyonu 4 Hizmet İçi Eğitim Programı 8 Özet ve Sonuç 14 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 : Eğitim Birimi Örgüt Şeması 5 Şekil 2 : Yönlendirme Kurulu Örgüt Şeması 6 Şekil 3 : Kurumsal Çerçeve 9 Şekil 4: Hazırlık Eğitimi 10 Şekil 5 : Mesleki Gelişim Eğitimi 12 Şekil 6 : Yönetim Mensupları Eğitim Programı 13
Giriş Görev Başkanlığın 24.1.2000 tarih ve Gen.Sek.Yrd.2000/12 sayılı onayında Sayıştay ın hizmet içi eğitim politikası ile eğitim stratejilerini tespit etmek üzere bir komisyon kurulması na karar verildiğinden bahisle Komisyonun Uzman Denetçi (Grup Şefi) Süleyman Yıldız ın başkanlığında Uzman Denetçiler (Grup Şefleri) Sacit Yörüker, Cengiz Tekin, Uzman Denetçi Gülsün Canova, Uzman Denetçiler (Grup Şefleri) Cengiz Aytar ve Erol Akbulut, Başdenetçiler Derya Kubalı, İ.Hakkı Sayın ile Denetçi Şeref Efe den oluşması ve Komisyonunun çalışmalarını en geç 1 Mart 2000 tarihine kadar tamamlaması uygun görülmüştür. Komisyon Kurulmadan Önce Hizmet İçi Eğitime Bütünsellik İçinde Yaklaşan Çalışmalar Sayıştay Hizmet İçi Eğitim Stratejileri ve Organizasyonu Hakkında Rapor Sayıştay Denetimini Geliştirme Projesi çerçevesinde yürütülen faaliyetler kapsamında 1 Üye ve 5 Uzman Denetçiden oluşan önceki Komisyon eğitim çalışmalarını Mart 1997 tarihinde tamamlayarak 5 ana bölüm ve 26 sayfadan oluşan Sayıştay Hizmet İçi Eğitim Stratejileri ve Organizasyonu Hakkında Rapor başlıklı dokümanı üretmiştir. (Ek 1) Raporun birinci bölümü, hizmet içi eğitim kavramına ilişkin genel bilgiler ve eğitim anlayışındaki gelişmelere ayrılmıştı. İkinci bölümde, Sayıştay ın mevcut durumu irdelenmiş; üçüncü bölümde, hizmet içi eğitime ilişkin geleceğe dönük varsayımlar tespit edilmiş; dördüncü ve beşinci bölümlerde ise hizmet içi eğitime ilişkin politikalar ve stratejiler ile organizasyon konusunda görüş ve önerilere yer verilmiştir. Hizmet İçi Eğitim Anketi Başkanlıkça 5.1.2000 tarihli bir duyuru ekinde hizmet içi eğitim imkan ve etkinliklerinin süreklilik temelinde organize edilen çalışmalarda dikkate alınmak üzere bir Hizmet İçi Eğitim Anketi düzenlenerek gruplara gönderilmiştir. (Ek 2) Sözü edilen doküman sadece bir anket olmanın ötesinde, gelecekteki hizmet içi eğitim programının ana öğeleri hakkında ipuçları vermektedir. Ankette, kurum içinde meslek mensuplarına verilecek kurslar Denetim Temel Kursu, Mevzuat Bilgisini Yenileme Kursu, Mevzuat Bilgisini Geliştirme Kursu, Denetim Faaliyetleri Semineri, Özel Meslekî Kurslar ve Konferanslar, Sosyal ve Kültürel Kurslar, Bilgisayar Tanıtım ve Kullanım Kursları, İngilizce Kursları, Denetlenen Kurumların Tanınması ve Oryantasyon Kursu başlıkları altında 9 bölüm halinde tasarlanmıştır. 1
Sayıştay Strateji Bildiriminde Yer Alan Stratejiler Daha önce hazırlanıp, Makamlarına sunulan ve mensuplarımıza ulaştırılan, Sayıştay Strateji Bildirimi (Taslak) (2000 2004) dokümanının Stratejik Amaç 3- Hizmet İçi Eğitime Süreklilik Kazandırma ve Meslekî Gelişimi Özendirme başlıklı bölümünde meslekî gelişimi de kapsayacak biçimde hizmet içi eğitime ilişkin stratejiler şu şekilde sıralanmaktadır: (Ek 3) Hizmet içi eğitim meslek ve yönetim mensuplarının tümünü kapsayacak şekilde tasarlanacak ve gerekli nitelikleri taşıyan herkese açık olması sağlanacaktır. Hizmet içi eğitim Kurum Strateji Planı ile uyumlu yıllık hedeflere göre programlanıp yürütülecektir. Başta INTOSAI olmak üzere uluslararası organizasyonların ve diğer yüksek denetim kurumlarının birikimlerinden ve düzenledikleri kurs, seminer ve benzeri eğitim etkinliklerinden gerektiği şekilde yararlanılacaktır. Yurt içinde yükseköğretim kurumlarının ve uzman kuruluşların elemanlarının hizmet içi eğitime katkıları sağlanacaktır. Mensupların Sayıştay denetimini ilgilendiren konularda yurt içindeki ve dışındaki yükseköğretim kurumlarının lisansüstü programlarına katılmaları özendirilecektir. Başka kurumlar veya organizasyonlar tarafından yurt içinde ve dışında düzenlenen kongre, sempozyum, seminer, toplantı vb. etkinliklere mensuplarımızın katılımlarını sağlama ve özendirme geleneği sürdürülecektir. Bilgi ve görgü artırma bağlamında meslek mensuplarının yabancı ülkelerin mali sistemleri ile yüksek denetim kurumlarının faaliyetlerini tanımak ve uygulama örneklerini yerinde gözlemek amacıyla yurt dışına gönderilmesi sürdürülecektir. Meslek mensuplarının yurt içindeki ve dışındaki kurumlarda ve organizasyonlarda (uluslararası denetim organizasyonlarındakiler başta olmak üzere) görev almaları ve bu yolla birikimlerini zenginleştirmeleri teşvik edilecektir. Hizmet içi eğitim programlarının hazırlanmasında çağdaş denetim metot ve tekniklerinin gereklilikleri dikkate alınacaktır. Kurum içinden eğitici olarak görevlendirileceklerin, öncelikli olarak eğitimden geçirilmeleri sağlanacaktır. Hizmet içi eğitimde yetişkinlere yönelik çağdaş öğrenim metotlarından en geniş bir biçimde yararlanılması gözetilecektir. 2
Komisyonun Çalışma Yöntemi Komisyonumuzun oluşturulduğu tarihte Sayıştay Strateji Bildirimini hazırlamakla görevlendirilmiş bulunan komisyon çalışmalarını henüz tamamlamamış olduğundan sözü edilen çalışmanın sonuçlandırılmasının beklenmesine karar verilmiş olup bu konuda Başkanlığın sözlü onayı alınmıştır. Bu komisyonun ürününün ortaya çıkmasının ardından gecikmeksizin toplantılara başlanmıştır. Komisyonumuz görev süresi içinde toplam 9 toplantı yapmıştır. İlk toplantı konunun genel hatlarıyla incelenmesine ve toplantı yönteminin tespit edilmesine ayrılmış, daha sonraki toplantıların her biri ise belirli bir konuya hasredilmiştir. Ayrıca komisyon üyelerince toplantılara getirilen bilgi notlarından yararlanılmıştır. (Ek 4) Komisyon raporu 3 kişilik bir alt kurul tarafından kaleme alınmış ve raporun son şekline komisyonca karar verilmiştir. Komisyonca Alınan İlke Kararları Henüz taslak halinde olmakla birlikte, yukarıda sözü edilen Kurumsal Strateji Bildiriminin hizmet içi eğitimle ilgili stratejileri Komisyonumuzca yönlendirici temel hedefler olarak kabul edilmiştir. Denetim dünyasında sınırların ortadan kalkması, ortak denetim kültürü nün oluşması, Avrupa Birliği ile entegrasyon süreci içinde bulunmamız gibi olgular dikkate alınarak hizmet içi eğitim alanında da uluslararası standartlara ve Avrupa Birliği normlarına uygunluğun sağlanması Komisyonumuzun temel hedeflerinden biri olmuştur. Başkanlığın onay yazısında görev çerçevesinin Sayıştay ın hizmet içi eğitim politikası ile eğitim stratejilerini tespit etmek olarak belirlenmiş olduğunu dikkate alan Komisyonumuz, hizmet içi eğitimin organizasyonel yönünü ele almayı ve kurs ve diğer hizmet içi eğitim etkinliklerine zemin oluşturacak bir çerçeveyi belirlemeyi uygun görmüştür. Bir başka ifadeyle kısa veya orta vadede uygulanabilecek somut eğitim faaliyetlerini düzenlemek Komisyonumuzun görev alanı dışında mütalaa edilmiştir. 3
Hizmet İçi Eğitim Organizasyonu ve Eğitim Programının Çerçevesi Hakkında Değerlendirmeler ve Öneriler Hizmet İçi Eğitim Organizasyonu Önbilgi Sayıştaylarda hizmet içi eğitim meslek yaşamı boyunca devam eden sürekli bir faaliyet olarak algılanmakta ve bu faaliyet kalıcı birimler eliyle hedefli ve sistemli biçimde yürütülmektedir. Sayıştayların oluşturduğu uluslararası ve bölgesel organizasyonlarda da (INTOSAI, ASOSAI, EUROSAI vb.) eğitim alanında ciddi atılımlar sürmektedir. Avrupa Birliği ile entegrasyon sürecinde bulunan ülkelerin Sayıştayları da bu gereği fark etmişlerdir. Polonya Sayıştayı nın başkanlığında Avrupa Birliği Sayıştayı ile Arnavutluk, Bulgaristan, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Romanya, Latvia, Slovenya, ve Slovakya Sayıştay larının katılımıyla oluşan bir çalışma grubunca Ekim 1999 tarihinde, Avrupa Bütünleşmesi Bağlamında Sayıştayların Faaliyetleri Üzerine Tavsiyeler başlıklı bir rapor hazırlanarak, pek çok konunun yanı sıra eğitimle ilgili olarak da tavsiyelere yer verilmiştir. Eğitim bölümüne ilişkin 10 numaralı tavsiyede, Sayıştayların personelinin mesleki ve teknik yeterliliğini eğitim ve öğretim aracılığıyla geliştirmeleri gereğinden söz edilerek, mesleki, teknik ve diğer eğitimin gerçekleşmesini ve koordinasyonunu sağlayan bir eğitim biriminin kurulmasının önemi vurgulanmaktadır. (Ek 5) Bütün bu gelişmeler ışığında Komisyonumuz, hizmet içi eğitimin organizasyonel yapılanmasının, Hizmet İçi Eğitim Birimi, Hizmet İçi Yönlendirme Kurulu, Hizmet İçi Eğitimi Biriminde Görevlendirilen Meslek Mensuplarının Eğitimi, Eğiticilerin Seçimi ve Eğitimi ile Yönetim Mensuplarının Eğitimi ve Personel Müdürlüğü alt başlıkları çerçevesinde ele alınıp değerlendirilmesinin uygun olacağı sonucuna varmıştır. Hizmet İçi Eğitim Birimi Örgütlenme Hizmet içi eğitim birimi (Hizmet İçi Eğitim Grubu), bir şefin yönetiminde üç denetçiden ve destek hizmetleri verecek iki yönetim mensubundan oluşmalıdır. 4
Birim yöneticisinin, göreve yatkın ve istekli birinci sınıfa ayrılmış uzman denetçiler arasından atanması; birimde görev alacak denetçilerin en az 5 yıl meslekte deneyimli olması uygun olacaktır. Bu denetçilerden en az birinin yabancı yayınları takip edebilecek düzeyde yabancı dil (tercihan İngilizce) bilmesi gerektiği hususu dikkate alınmalıdır. Bilgisayar kullanımı alanında geniş bilgi ve tecrübe sahibi olmak, bu görevlendirmede tercih nedeni olmalıdır. Sekreterlik ve destek hizmeti verecek olan yönetim mensuplarının kendilerinden beklenen işleri yapabilecek kapasitede olmaları, ekip çalışmasına yatkın ve uyumlu bulunmaları gerekmektedir. Bunlardan en az birinin ileri düzeyde bilgisayar kullanıcısı olması hususu da göz önünde tutulmalıdır. Şekil 1 Eğitim Birimi Örgüt Şeması Yönetici (Grup Şefi) Denetçi Denetçi Denetçi Yönetim Mens. Yönetim Mens. Görevler ve Sorumluluklar Hizmet içi eğitim birimi, Başkanlığın ve birim olarak kendisinin tespit edeceği eğitim ihtiyaçları kapsamında hazırlayacağı ana ve stratejik planlar ile uygulama programları çerçevesinde eğitim faaliyetlerini düzenlemek, koordine etmek, yürütülmesini izlemek ve uygulama sonuçlarını değerlendirerek Başkanlığa raporlamakla görevlidir. Birim görevlerini yerine getirirken: Eğitim konusunda yerli ve yabancı yayınları izlemeli; Yabancı ülkelerde ve uluslar arası kuruluşlarda sürdürülen mesleki eğitim çalışmalarını takip etmeli ve öğrenci ve/veya eğitici olarak katılmasında yarar görülenler hakkında önerilerde bulunmalı; Kütüphanenin geliştirilmesine katkı yapacak önerilerde bulunmalı; 5
Kendi kendine eğitim ve uzaktan eğitimle ilgili eser ve materyallerin temini, eğitim imkanlarının araştırılması, geliştirilmesi ve kurum mensupların yararlanmalarına sunulması konularında çalışmalar yapmalı; Eğitim için gerekli ekip, ekipman, personel gibi her türlü ihtiyacı tespit etmeli ve bunların tedarikini sağlamalı; Eğitim faaliyetleri ile ilgili veri tabanlarını yaratmak için ihtiyaç duyulan her türlü kayıt ve arşivleme çalışmalarını yaparak, toplanan verileri analiz etmeli; Eğitim ihtiyaçlarını mensupların katılımı ile tespit etmeli ve katılımı sağlamaya yönelik çalışmalar yapmalı; Eğitim programları hazırlamalı ve eğitim programlarını değerlendirmeli; Eğitim bütçesini hazırlamalı; Kurumsal hizmet içi eğitim yıllık değerlendirme toplantılarının sekreterlik hizmetleri ile hizmet içi eğitim programlarının uygulanması sırasında ihtiyaç duyulacak idari hizmetleri yürütmelidir. Hizmet İçi Eğitim Yönlendirme Kurulu Örgütlenme Kurumsal hizmet içi eğitim çalışmalarını yönlendirmek ve gözetmek üzere Birinci Başkanın başkanlığında Genel Sekreter, bir üye, ilgili Genel Sekreter Yardımcısı, Hizmet İçi Eğitim Birimi Şefi, Denetim Planlama ve Rapor Grubu Şefi, Araştırma ve Tasnif Grubu Şefi ve Dış İlişkiler Grup Şefinden oluşan bir Hizmet İçi Eğitim Yönlendirme Kurulu kurulmalıdır. Yönetim mensupları ile ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara Personel Müdürü de üye sıfatıyla katılmalıdır. Kurul, yılda en az bir kez olmak üzere Birinci Başkanın öngördüğü tarihlerde toplanmalı, Kurulun sekreterya hizmetleri ise Hizmet İçi Eğitim Birimi Şefince yürütülmelidir. Şekil 2- Yönlendirme Kurulu Örgüt Şeması BAŞKAN Genel Sekreter Üye Genel Sekreter Yrd. Eğitim Grubu Şefi Denetim Planlama Grup Şefi Araştırma Grubu Şefi Dış İlişkiler Grubu Şefi Personel Müdürü 6
Görevler ve Sorumluluklar Hizmet İçi Eğitim Yönlendirme Kurulu: Hizmet İçi Eğitim Birimi ve/veya Personel Müdürlüğünce hazırlanan faaliyet raporlarını görüşmekle; Eğitim politika ve stratejilerini gözden geçirmekle; Gelecek yıl plan programlarıyla ilgili kararlar almakla;ve Birinci Başkan tarafından havale edilen konuları görüşüp karara bağlamakla görevli olmalıdır. Hizmet İçi Eğitimi Biriminde Görevlendirilen Meslek Mensuplarının Eğitimi Hizmet İçi Eğitim Biriminde görev alacak meslek mensupları daha önce bu nitelikte bir eğitimden geçmemişlerse; Mevcut ve hedeflenen iş performansı arasındaki açığı belirleme; Kapsamlı bir ihtiyaç analizi stratejisini planlama; İhtiyaç analizinde elde edilen bilgiyi elde etme, yorumlama ve sunma; Bireysel öğrenmeyi kolaylaştıracak gerekli koşulları tanımlama; Öğrenmeyi değerlendirme için standartlar koyma, İlgili, ölçülebilir ve gözlemlenebilir öğrenme hedeflerini belirleme; Yetişkin eğitiminin özelliklerin ve bunun kurs tasarımını nasıl etkileyeceğini kavrama; Öğrenme deneyimini zenginleştiren metodları ve araçlarını seçme Öğrenmeyi kolaylaştıracak bir ortamı koruma ve sürdürme; İşi kolaylaştıracak araçları geliştirme; Kursiyer notlarını, el kitaplarını temin etme; Kursiyerin tepkisini ve eğitimin etkisini değerlendirme ve benzeri konularda eğitimden geçirilmelidirler. (Eğitim yönetimi konularının tam listesi Ek 6 da yer almaktadır.) Eğiticilerin Seçimi ve Eğitimi Seçim ve Görevlendirme Hizmet içi eğitimde kurum içinden görevlendirilecek personelin, mesleğinde başarılı, eğitim vereceği konuda gerekli bilgi, tecrübe ve becerilere sahip, eğiticilik 7
yapmaya istekli ve yetenekli olanlar arasından seçilmesine, kurum dışından görevlendirilecek kişilerin ise kendi alanlarında en iyilerinin olmasına özen gösterilmelidir. Eğitim Kurum içinden eğitici olarak görevlendirileceklerin, hizmet içi eğitimin türleri ve özellikleri, İhtiyaç analizi verilerini gözden geçirme ve hedef katılımcılar hakkındaki bilgileri kurs tasarımı ile bütünleştirme; Hedef dinleyici kitlesinin sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını temin için stratejiler geliştirme; Motivasyonu ve öğrenmeyi güçlendirme için işbirliği ve rekabet stratejilerinden yararlanma; Öğrenmeyi güçlendirme için etkin yanıt becerilerinden yararlanma; Aktif dinleme becerilerinden ve stratejilerinden yararlanma; Öğrenme sürecini tamamlama için soru sorma ve yanıtlama becerilerinden yararlanma Öğrenen merkezli bir ortam yaratma ve sürdürme İki yönlü etkin iletişim kurma ve benzeri konularda eğitilmelidirler. Eğiticilik ile ilgili konuların tam listesi Ek 7 de verilmektedir. Yönetim Mensuplarının Eğitimi ve Personel Müdürlüğü 83/ 6854 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurları Eğitimi Genel Planı nın yönetim mensuplarımız açısından da bağlayıcı olduğu dikkate alınarak, Personel Müdürlüğünün kurulacak Hizmet İçi Eğitim Biriminin deney, birikim ve desteğinden yararlanarak, yönetim mensuplarının eğitimi faaliyetlerinde işlevsel kılınması sağlanmalıdır. Hizmet İçi Eğitim Programı Önbilgi Komisyonumuz, çalışmaları sırasında INTOSAI Geliştirme Girişimi ile Kanada ve İngiltere Sayıştaylarının hizmet içi eğitim programlarını incelemiş ve Common Wealth ülkelerine yönelik hazırlanan Uluslararası Denetim Eğitimi Bilgi Rehberi ndeki program modelini göz önünde bulundurmuştur. Bu modele ilişkin Ana Hatlarıyla Denetçi Eğitim Programı -Yapısal Görünüm- Ek 8 de, Denetçi Eğitim Programı Kurs Programı Akış Şeması ise Ek 9 da verilmektedir. 8
Strateji Bildiriminde, hizmet içi eğitim meslek ve yönetim mensuplarının tümünü kapsayacak şekilde tasarlanacak ve gerekli nitelikleri taşıyan herkese açık olması sağlanacaktır olması şeklinde bir stratejik hedef yer almaktadır. Kurumsal Çerçeve Kurumsal eğitim programı kurumumuzun eğitim programı ağırlıklı olarak meslek mensuplarının eğitimi üzerinde yoğunlaşacak olmakla birlikte, denetime destek veren idari ve teknik personelin eğitimi konusu da bu bağlamda ele alınmak durumundadır. Bu program çerçevesi, katı ve değişimi önleyen bir yapıya sahip olmayıp aksine, ihtiyaçlara ve değişikliklere göre geliştirilmeye ve zenginleştirilmeye elverişli bir zemin oluşturmaktadır. Bu incelemeleri ışığında Komisyonumuz, meslek mensupları açısından (Denetçi yardımcıları ile diğer mensuplar için ayrı ayrı olmak üzere) ve yönetim mensupları açısından hizmet içi eğitim programının çerçevesini belirlemiştir. Kurumsal eğitim programının çerçevesi aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. Şekil 3 Kurumsal Çerçeve Kurumsal Eğitim Programı Meslek Mensupları Yönetim Mensupları Hazırlık Eğitimi Mesleki Gelişim Eğitimi Oryantasyon Geliştirme Eğitimi Görevde Yükselme Eğitimi 9
Meslek Mensuplarının Eğitim Programı Meslek mensuplarının eğitim programı Hazırlık Eğitimi ve Mesleki Gelişim Eğitimi ana başlıkları çerçevesinde ele alınmaktadır. Hazırlık Eğitimi Hazırlık eğitimi, esas itibariyle mesleğe yeni giren Denetçi Yardımcıları (adaylar dahil) için tasarlanmıştır. Bununla birlikte, gerektiğinde diğer meslek mensuplarına bu programın öğelerinden yararlanma imkanı sağlanmalıdır. Hazırlık eğitiminin çerçevesinin şekillendirilmesinde, Denetçi Yardımcılarına çağdaş denetim yaklaşım, metod ve tekniklerinin ana hatlarıyla özümsetilmesi Komisyonumuzun temel kaygılarından biri olmuştur. Komisyonumuz, Denetçi yardımcılarının eğitim programının uygulanmasında, meslek ahlak kurallarının benimsetilmesine, ekip içinde çalışma alışkanlığı, disiplini ve sorumluluğunun kazandırılmasına, yazılı ve sözlü iletişim becerilerinin geliştirilmesine özel bir önem verilmesi gerektiği görüşündedir. Öte yandan, Sayıştay ın yargı ve denetim birimleriyle mali sistemimizin temel kurum ve kuruluşlarının öğretilmesinde ve tanıtılmasında mevzuat hükümlerinin özümsetilmesi ile yetinilmemeli, mesleğe yeni giren elemanlara ziyaret fırsatları ve gözlemleme imkanları yaratılmalıdır. Şekil 4 Hazırlık Eğitimi Hazırlık Eğitimi Oryantasyon Temel Mesleki Eğitim Sayıştayı Tanıma Örgüt yapısı Görev ve yetkileri Çalışma usul ve esasları Mesleki ahlak kuralları Temel denetim sistemleri Kamu Mali Yönetiminin Temel Aktörleri ve Süreçler Kurumlar (Maliye Bakanlığı, Hazine, DPT vb.) Mali Yönetim (Gelir, Gider, Borç) Denetimin Temel Kavramları Türk Denetim Sistemi ve Sayıştay Düzenlilik Denetimi Performans Denetimi Gelir, Gider ve Mal Mevzuatı Bütçe ve Muhasebe Temel İletişim Becerileri Bilgisayar Kullanımı 10
Mesleki Gelişim Eğitimi Mesleki Gelişim Eğitimi, meslek yaşamı boyunca devam edecek bir süreçtir. Mesleki eğitimin bilginin edinilmesinden ve yığılmasından çıkarılıp, öğrenmenin öğrenilmesi yaklaşımına dönüşmesi meslek mensuplarımızın eğitiminde de temel ilke olmalıdır. Meslek mensupları öğrenim sürecinin aktif katılımcıları olmalı, bilginin pasif alıcıları durumunda olmamalıdırlar. Öte yandan insan ilişkileri ve iletişim, yaşanan bilgi çağında ve globalleşen dünyada mesleki konuların yanında önceye oranla çok daha önem kazanacaktır. Aşağıda mesleki gelişim eğitim programı çerçevesinde öngörülen bazı konu başlıkları Hazırlık Eğitimindeki konu başlıkları ile çakışmakta ise de, hizmet içi eğitimin bu aşamasındaki bilginin yoğunluğu, işlenme tarzı çok daha farklı olmak durumundadır. Örneğin, iç kontrolların değerlendirilmesi hazırlık eğitimi programı içinde düzenlilik denetiminin bir alt öğesi olarak ana hatları ile işlenebildiği halde, eğitimin bu aşamasında başlı başına, derinliğine ele alınıp değerlendirilmesi gereken bir öğe olacaktır. Komisyonumuzca vurgulanması gereken bir başka nokta da, eğitim programında yer alan bazı konuların eğitiminin belli görevlerde bulunanlara veya belli kadroları işgal edenlere verilmesi gerekliliğidir. Örneğin, Stratejik Planlamayla ilgili eğitime daha çok orta ve üst kademe yöneticiler ihtiyaç duyabilecektir. Bir başka örnek de Bilişim Sistemlerinin Denetimi ile ilgilidir. Bilgisayar Destekli Denetim Tekniklerinden farklı olarak herkesin Bilişim Sistemlerinin Denetimi konusunda uzmanlaşmasına gerek duyulmayabilir. 11
Şekil 5 Mesleki Gelişim Eğitimi Mesleki Gelişim Eğitimi KURUMSAL DENETİM PLANLAMASI Stratejik Planlama Faaliyet Planlaması Uygulama Sorunları vb. İNSAN KAYNAKLARININ YÖNETİMİ Kişileri Yönetme Denetimde Gözetim (Nezaret) Zaman Yönetimi Değişim Yönetimi vb. DENETİM Düzenlilik Denetimi Performans Denetimi Bilişim Sistemlerinin Denetimi Özel Denetim Alanları Gelir Borç Mal Çevre vb. İLETİŞİM Yönlendirme Becerileri Mülakat (Sözlü Bilgi Alma) Becerileri Müzakere Becerileri Rapor Yazma Becerileri Sunum Becerileri vb. EĞİTİM YÖNETİCİLERİNİN VE EĞİTİCİLERİN EĞİTİMİ DENETİM YÖNETİMİ Denetim Projesi Yönetimi Denetim Dokümantasyonu Denetimde Kalite Kontrolü Denetimin Raporlanması vb. KİŞİSEL BECERİLERİN GELİŞTİRİLMESİ Yaratıcı Düşünme Etkili Okuma Yabancı Dil vb. DENETİM DÜNYASINDAKİ VE KAMU YÖNETİMİNDEKİ GELİŞMELERİN İZLENMESİ Diğer Sayıştaylar ve Uluslararası ve Bölgesel Organizasyonlar Bağlamında Denetimdeki Gelişmeler Dünya ve Türkiye Bağlamında Kamu Mali Yönetimindeki Gelişmeler 12
Yönetim Mensuplarının Eğitim Programı İşe yeni başlayan yönetim mensupları, kendilerine görev verilmeden önce mutlaka bir oryantasyon kursundan geçirilmeli; bu kursta genel olarak Sayıştay örgüt yapısı, görevleri, diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla olan ilişkileri, personel yönetim sistemi; özel olarak da görevlerinin yürütülmesinde kendilerinden neler beklendiği öğretilmelidir. Yönetim mensupları grubuna dahil yönetici, teknik personel, çeşitli uzmanlık alanlarında görevlendirilmiş personel ile büro ve sekreterlik hizmetlerini yürütenler, yapmakta oldukları hizmetlerin gerektirdiği bilgi ve becerilerin kazandırılması ve gelişmelere adapte edilmeleri amacıyla görevleri boyunca kurs, seminer vb. eğitimlerden geçirilmelidirler. Yönetim mensuplarının yetiştirilmesinde, Sayıştay ın doğrudan organize edeceği etkinliklerin yanı sıra başta, TODAİE ve Milli Prodüktivite Merkezi olmak üzere diğer kurum ve kuruluşların etkinliklere katılım olanağı sağlanmalıdır. Sayıştay ın bilişim sistemi, ofis otomasyonu öğesiyle destek birimlerimizi de kapsayacağından, başta birim yöneticisi durumunda olanlar olmak üzere, yönetim mensuplarımıza bilgisayar okur yazarlığı ve/veya kullanıcılığı deneyim ve becerileri kazandırılmalıdır. EBİM, Sağlık Merkezi gibi birimlerde uzmanlık gerektiren alanlarda çalışan personel için gerekli eğitim programları uygulanmalıdır. Keza, Görevde Yükselme Yönetmeliğimizin öngördüğü eğitimler de yönetim mensuplarımıza verilmek durumundadır. Şekil 6 Yönetim Mensupları Eğitim Programı Yönetim Mensupları Eğitim Programı Oryantasyon Geliştirme Eğitimi Görevde Yükselme Eğitimi 13
Özet ve Sonuç Komisyonumuzca özetle: Hizmet içi eğitimin sistemli, planlı ve uzun soluklu bir faaliyet olarak algılanması; Eğitim faaliyetlerinin dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmeler ışığında yürütülmesi; Hizmet içi eğitimle ilgili kalıcı birimler (Hizmet İçi Eğitim Birimi ve Yönlendirme Kurulu) oluşturulması; Eğitimde yukarıda verilen program çerçevesinin esas alınması; gerektiği sonucuna varılmıştır. 14