RSV kennen Kinder schützen RSV Anne babaların bilmesi gereken bir virüs. Pek tanınmayan bir virüse dair bilgiler - RSV enfeksiyonu riskini nasıl azaltabileceğinize yönelik pratik ipuçları.
Bu brosürün amacı ne? RSV çok yaygın bir virüstür. Hemen hemen her çocuk yaşamının ilk iki yılında RSV kökenli bir enfeksiyona maruz kalmaktadır. RSV enfeksiyonu bazı hallerde ağır seyrettiğinden, çocuğunuz ve sizin için çok sıkıntı verici olabilir. Bu broşürü, buna engel olmak için hazırlamış bulunuyoruz. Amacı, virüsü tanımanıza yardımcı olmak ve çocuğunuzun enfeksiyona yakalanmasını önlemek için neler yapabileceğinize dair tavsiyelerde bulunmaktır.
Peki RSV nedir? RSV (tıp dilinde respiratuar sinsityal virüs ya da daha kısa şekliyle RS virüs adı verilir) solunum yollarında hastalığa neden olur. Özellikle bebekler ve küçük çocuklar için tehlikelidir. Hatta, RSV onlarda solunum yolları enfeksiyonlarına ilişkin en önemli virüstür. Olağan soğuk algınlıklarında olduğu gibi, RS virüsü de daha çok tipik soğuk algınlığı mevsimlerinde, yani sonbahar, kış ve ilkbaharda ortaya çıkar. RSV de diğer hastalık mikroplarının çoğuna benzer şekilde bulaşır, yani ya RSV enfeksiyonlu bir kişinin öksürmesi ya da aksırması sonucunda oluşan ve havada uçuşan çok küçük damlacıkların nefesle içeriye çekilmesi, ya da başka yollardan, örneğin bebeğin parmağını ağzına sokması sonucunda RS virüsün ağıza veya buruna bulaşmasıyla geçer. Burada sorun yaratan bir husus, RSV nin yüzeylerde saatlerce canlı ve bulaşıcı kalabilmesidir. RSV nin bu kadar yaygın olması ve çok kolay bulaşması nedeniyle neredeyse her çocuk yaşamının ilk iki yılında bir RSV enfeksiyonu geçirmektedir. Bu durum, bebeklerde ve küçük çocuklarda çoğu defa bronşlarda ve akciğerde (alt solunum yolları) hastalıklara neden olmaktadır. Geçirilmiş bir RSV enfeksiyonu hastalığa karşı bağışıklık sağlamaz. Yani, birçok çocuk hastalığının aksine, RSV enfeksiyonuna birden fazla kez tutulmak mümkündür.
Neden özellikle bebek ve küçük çocukların anne ve babaları dikkatli olmalı? Bir RSV enfeksiyonu yetişkinlerde veya sağlıklı çocuklarda normal olarak hafif ateş ve nezleyle geçiştirilen, sıradan bir soğuk algınlığını andırsa da, bazı vakalarda solunum yollarında ciddi hastalıklara yol açmaktadır. Bu, RS virüsün burun ve geniz boşluğundan (üst solunum yolları) bronşlara veya akciğere (alt solunum yolları) ulaşması durumunda meydana gelir. Bunun gerçekleşmesi durumunda RSV zatüre veya bronşiolit gibi hastalıklara yol açabilir. Bronşiolit (bronşitle karıştırmayınız), havanın akciğer keseciklerine (alveollere) nüfuz etmek için içinden geçtiği en küçük solunum yollarının iltihabıdır. Havanın akciğerdeki yolunu bir ağaca benzetebiliriz: Büyük nefes borusu gövdeyi temsil eder. İçinden hava geçen borular ise bir ağacın dalları gibi gittikçe incelerek sonunda yapraklardaki damarlar gibi iyice küçülürler. Eğer bu incecik damarlar tıkanırsa, yaprak besin alamaz hale gelir ve ağaç hastalanır.
İnsanda da bu böyledir. Eğer havayı akciğer keseciklerine ileten incecik borular (bunlara bronşiol denir) tıkanırsa, yani iltihaplanırsa, insan yeterince hava alamaz. Günümüzde henüz akut RSV enfeksiyonlarında hastalığın nedenlerine karşı etkili olan bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Yapılabilen tek şey, ateş veya soluma güçlüğü gibi semptomlarla mücadele etmektir. Ağır gelişen RSV enfeksiyonlarında hastanın hastaneye yatırılmasına gerek duyulabilir. Vücut normal yoldan yeterince oksijen temin edemediğinden, duruma göre suni solutma yaptırmak gerekebilir. Ağır RSV enfeksiyonu geçiren çocuklar daha sonra astım ya da astıma çok benzeyen semptomlar geliştirebilirler. Böylece daha uzun süre RSV enfeksiyonunun olumsuz sonuçlarından etkilenirler.
Özellikle hangi çocuklar agır RSV enfeksiyonlarına tutulmaya daha yatkın? RSV enfeksiyonlarının ağır seyretmesi riski her çocuk için aynı derecede yüksek değildir. Bu risk özellikle prematüre (erken doğmuş) bebeklerde, akciğer hastalığı olan çocuklarda ve doğuştan ciddi kalp arızası olan çocuklarda yüksektir. Eğer bebeğiniz hamileliğin 37. haftası dolmadan önce doğmuşsa, erken doğmuş sayılır. Prematüre bebeklerin akciğerleri ve immün sistemleri tam olarak gelişmemiş olduğundan, özellikle ağır bir RSV enfeksiyonu geçirme olasılıkları yüksektir. Burada rol oynayan diğer bir faktör de hamileliğin son üçte birini kapsayan dönemde (son trimester) anneden çocuğa koruyucu antikor aktarılarak oluşturulan maternal (anne kökenli) bağışıklığın yetersiz kalmış olmasıdır.
Akciğer hastalığı olan çocuklarda da ağır bir RSV enfeksiyonu geçirme riski yüksektir. Örneğin, özellikle prematüre bebeklerde yapay solutma uygulaması nedeniyle kronik akciğer hastalığı BPD (bronkopulmoner displazi) baş gösterebilir. Akciğer dokusunun hasar görmesi vücudun oksijen tedarikinin normal bir şekilde gerçekleşmemesine neden olur. Ciddi kalp arızalarıyla doğan bebekler de yüksek risk altındadır. Bu çocuklarda kalp ve damar fonksiyonları kısıtlı olduğundan ağır RSV enfeksiyonlarına karşı daha yüksek bir eğilim gösterirler.
Anne baba olarak çocugunuzun RSV enfeksiyonuna tutulma riskini nasıl azaltabilirsiniz? Çocuğunuza yönelik RSV enfeksiyonu riskini azaltmak için basit, genel koruma ve hijyen önlemleri dahi yeterlidir. Ellerinizi yıkayın! Bebeğinize dokunan herkes daha önce ellerini iyice yıkamış olmalıdır. Bu sizin için olduğu kadar onun kardeşleri, büyük anne ve büyük babaları, dostlarınız ve doğal olarak öncelikle yabancılar için de geçerlidir. Bebeginizin dokundugu herseyi son derece temiz tutun! RS virüsü yüzeylerde birkaç saate kadar canlı kalabildiğinden, masa üstleri, çatal-kaşık, kap-kacak ve biberonların yanı sıra oyuncakları da sık sık temizlemeli ve yıkamalısınız. Özellikle soguk algınlıgının yaygın oldugu mevsimlerde kalabalık yerlerden uzak durun. Bu gibi yerlere örnek olarak banliyö trenlerini, metroları, bekleme salonlarını ve mağazaları verebiliriz. Bebeğinizin başka insanlarla ne kadar çok teması olursa, kendisine, RSV dahil olmak üzere, mikrop bulaşması riski de o ölçüde yüksek olacaktır. Soguk algınlıgı olan insanları bebeginize yaklastırmayın! Soğuk algınlığı olan kişilerin yakınlığı bulaşma riskini yükseltir. Dolayısıyla, soğuk algınlığı olan kardeşler veya büyük anne ve büyük babalar da bebekle oynamamalı ve ona sarılmamalıdırlar. Sigara içmeyin! Sigara dumanı, RSV den bağımsız olarak, başta yukarıda sözü edilen ve risk altında olan çocuklar olmak üzere, tüm çocuklar için zararlıdır. Bu nedenle, çocuğunuzun yanında sigara içilmemesine dikkat edin. Fazla risk taşıyan çocukların özel bir koruyucu önlemle yani pasif immünizasyon aracılığıyla RSV ye karşı savunma yönünde desteklenmesi mümkündür. Eğer çocuğunuz özellikle bir risk taşıyorsa, çocuk doktorunuz size daha fazla bilgi verecektir. Arzu ederseniz web sitemizi de ziyaret edebilirsiniz: www.rsv-kennen.de 7116025 AbbVie Deutschland GmbH & Co. KG Max-Planck-Ring 2a 65205 Wiesbaden