. BÖÜ EETİ II IŞTI ÇÖZÜE EETİ II. k sa devre X - noktaları arasındak eşdeğer drenç, - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 4 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, - noktaları arasındak üç drençte paralel olacağından, 8 8 4 8 4 50 EETİ E NYETİZ
5 7 N N X N N N - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 4 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6 6 8 paralel X X N X - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6. 6 -N noktaları arasındak eşdeğer drençler paralel olacağından, N 6 N X - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 4 7X EETİ E NYETİZ 5
9 X X X X X - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6 0 - noktaları arasındak drençler paralel olacağından, 6 X - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 5 X 5 EETİ E NYETİZ
k sa devre 5 4 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 8 8 6 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 6 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 8 4 8 EETİ E NYETİZ 5
7 9 N N N N N - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 9 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 8 0 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 4 8 - noktaları arasındak eşdeğer drenç, 54 EETİ E NYETİZ
B Ω Ω Ω Ω B har J har har B ak m geçmez B 5Ω G ak m geçmez 5Ω 0Ω 5Ω 7Ω S G har S har G 7Ω S 0Ω 5Ω 0Ω G 0Ω 0Ω S GS 5. 0 0 0 0 0 X 5 0 EETİ E NYETİZ 55
9Ω F 5Ω Ω Ω Ω ak m geçmez Ω B Ω Ω F 9Ω Ω Ω B F B F 8 FB 4 X B X 5Ω Y 9Ω. a Ω a c. X Y b Ω X 5Ω b c. Ω 5Ω a Ω c Ω Y X b Ω Ω Y Y X 6 56 EETİ E NYETİZ
. 6 6 4 Devrenn eşdeğer drenc, 6. 8 eş 6 9 na koldan geçen akım, 6 eş k sa devre kım drençle ters orantılı olarak dağılacağından, ampermetresnn üzernden geçen akım 4 luk drenç kısa devre olacağından ana koldan gelen akım ampermetresnn üzernden geçeceğnden 6 gösterr. Sonuçta : 4, : 6 amperlk değerler gösterrler. 6 Şekldek drençler paralel olduklarından üzerlerndek gerlmler eşt ve 6 tur. Drençlern üzerlernden geçen akımlar, 6 6 6 6 na koldan geçen akım, 6 ampermetres 6, ampermetres lk akımları gösterrler. 6 6 4 X Şekldek drençler paralel olduklarından üzerlerndek gerlmler eşt ve tur. Drençler üzernden geçen akımlar, Devrenn eşdeğer drenc, 6 eş nakoldan geçen akım, eş 6 kım üçe eşt şeklde ayrılacağından, :, : 6 amperlk değerler gösterr. 4 4 6 nakoldan geçen akım, 4 9 ampermetres 9, ampermetres se 4 lk akımları gösterr. EETİ E NYETİZ 57
5 7 k sa devre 4 Devrenn eşdeğer drenç, eş 9 nakoldan geçen akım, 48 4 eş 48 kım drençle ters orantılı olarak dağılacağından paralel olan drençlerden şeklde gösterlen akımlar geçer. Bu durumda ampermetres 4, ampermetres se lk akımlar gösterr. 8 Şekldek luk drencn k ucu aynı noktaya bağlı olduğundan kısa devre yapar. ve luk drençler paralel olduklarından üzerlernden geçen akımları 8 6 8 6 ampermetres 6 9 lk akımı gösterr. ampermetres se lk akımı gösterr. 8 48 6 ı ı ı Şekldek drençler brbrlerne paraleldr. Drençler üzernden geçen akımlar, 6 4 6 ampermetresnn gösterdğ değer, 4 6 0 ampermetresnn gösterdğ değer se, 4 6 Şekldek, ve drençler paraleldr. Bunların eşdeğer drenc, ı eş 6 4 eş ı Devrenn eşdeğer drenc, eş eş ı nakol akımı, eş 4 48 kımla drenç ters orantılı dağılacağından ı ı ı 6 ı & ı ampermetres ı ı. 4 ampermetres se ı ı lk akımları gösterr. 58 EETİ E NYETİZ
9,5 0,5,5 4,5 8,5 6 Şekldek drençler brbrlerne paraleldr. Drençlern üzerlernden geçen akımlar, 8 8 8 4 8 4 ampermetresnn üzernden geçen akım, 4 6 ampermetresnn üzernden geçen akım se 4 5 luk drencn üzerndek gerlm tır. Üzernden geçen akım, 4 ve akımlarının toplamı, 4 Bu durumda,5,,5 Bu akımlar ve luk drençlere ve olarak dağılır. Bu durumda ampermetres 4,5, ampermetres se 0,5 gösterr.,5 0 k sa devre 5 0,5,5 0 Şekldek luk drenç kısa devre na koldan geçen akım, 5 5 eş 5 nakol akımı ampermetresnn üzernden geçeceğnden gösterr. lk akım üç eşt parçaya ayrılacağından ampermetres değer gösterr. Devrenn eşdeğer drenc, 4. 6 eş 4 6 4 4 0X nakoldan geçen akım, 0 eş 0 Bu akım drençle ters orantılı olarak dağıtıldığında ampermetres 0,5, ampermetres se değern gösterr. EETİ E NYETİZ 59
6 8 Devrenn eşdeğer drenc, 4 eş nakoldan geçen akım, eş 8 6 kım drençle ters orantılı olarak dağılacak olursa, ampermetres, ampermetres se değerlern gösterr. 4 5 I. Yol: I I Devrenn eşdeğer drenc, 0. 5 eş 0 5 6 0X 40 nakoldan geçen akım, eş 40 8 5 I Wheatstone köprüsü I ampermetres 5 kım drençle ters orantılı dağılacağından üst koldan I akım geçerse, alt koldan I akımı geçer. Bu durumda ampermetresnn üzernden akım geçmez. II. Yol: 4 4 X Devrede Wheatstone köprüsü olduğundan ampermetres 5 gösterrken ampermetresnn üzernden akım geçmez. Şekldek luk drenç kısa devre yapar. Dğer drençler brbrlerne paralel olacağından akımlar, 4 6 4 6 4 X 4 4 6 4 ampermetres 4 gösterr. ampermetres se, 6 4 akımı gösterr. 8 6 Şeklde drençlern üzerlerndek akımlar gösterlmştr. ampermetres : 6 8 değern, ampermetres se, 6 Ω : 4 değern gösterr. 60 EETİ E NYETİZ
. 4 nakoldan geçen akım, eş 6 ve voltmetreler.6.( ) 0 değerlern gösterr. oltmetrenn drenc çok büyük olduğundan üzernden akım geçmez. Bu durumda ampermetrenn gösterdğ değer 0 dır. Bu durumda ve drençlernn devreye br katkısı yoktur. Burasını düz tel gb düşüneblrz. oltmetrenn br ucu, dğer ucu ye bağlı olarak düşündüğümüzde okuyacağı değer üretecn gerlmdr. Bu durumda voltmetre, 4 değern okur. 60 k sa devre 4 0 mpermetrenn ç drenc sıır olduğundan luk drenç kısa devre yapar. na koldan geçen akım, 60 60 6 eş 6 4 0 na koldan gelen akım ve ampermetrelern üzerlernden geçeceğnden ksde 6 akımını okur. oltmetrenn okuduğu değer se,. 6.6 6 Üst koldan geçen akım, eş voltmetres, 4 0 5 6.( ) 5. 5 voltmetres,.( ) 5.5 5 değerlern gösterr. voltmetres üretece paralel bağlandığından 0 değern gösterr. EETİ E NYETİZ 6
5 7 na koldan geçen akım, eş voltmetres,. 6.6 6 voltmetres,. 6.4 4 değerlern gösterr. 60 60 6 4 60 60 60 k sa devre Şekldek luk drencn k ucu aynı noktaya bağlandığından kısa devre Devrenn eşdeğer drenc, eş na koldan geçen akım, eş 60 60 4 5 mpermetre 5 değern gösterr. voltmetres,. 5. 0 değern gösterr. luk drençten akım geçmedğnden voltmetresnden okunan değer 0 dır. 6 8 8 40 Devredek eşdeğer drenç, 6. eş 4 4 6 nakoldan geçen akım, eş 6 8 kım drençle ters orantılı olarak dağılacağından, üst koldan, alt koldan akımı geçer. mpermetre değern gösterr. oltmetrelern okuduğu değerler,.4.4.. 6 oltmetrelern üzernden akım geçmez. Bu durumda luk drenç dkkate alınmaz. Devreden geçen akım, 40 5 5 8 oltmetrelerde okunan değerler,.5 5.5 5 40 6 EETİ E NYETİZ
9 6 ve voltmetreler üretece paralel bağlandığından ksde, 6 değerlern gösterr. Drençlern üzerlernden geçen akımlar, 6 6 6 6 6 6 8 mpermetre ve akımlarının toplamını göstereceğnden, : 6 8 0 luk drençler brbrne paralel, dğerlerne se ser bağlıdır. Devrenn eşdeğer drenc, eş 4 6 0X na koldan geçen akım, 0 0 eş kım kye eşt ayrılacağından, Bu durumda ampermetre değern gösterr. oltmetreler se,.. 6.6.6 6 değerlern gösterr. 0 X 6 0 Wheatstone köprüsü 0 luk drençten geçen akım, 5 0 6 5 Üst koldak drençler ser olduklarından, 4 0 0 na koldan geçen akım, 6 9 oltmetrenn okuyacağı değer,.( 4).7, ve paralel olduğundan, ı eş 6 4 eş ı Devrenn eşdeğer drenc, eş eş ı nakoldan geçen akım, eş 5 0 6 Bu akımı drençlerle ters orantılı dağıtılacak olursak, : 0, : değerlern gösterr. oltmetrenn gösterdğ değer,. 4 volt EETİ E NYETİZ 6
0,5,5,5,5 Wheatstone köprüsü,5 5 0X 0X 40 4 Devrenn eşdeğer drenc, 8 6 eş 0X na koldan geçen akım, 0 0 eş kım k eşt parçaya ayrıldığnıda ampermetrenn üzernden akım geçmez. oltmetrelern gösterdkler değerler,..4.. 9 değerlern gösterrler. Devrenn eşdeğer drenc, eş 5 0X na koldan geçen akım, 40 4 0 eş kım drençle ters orantılı dağılacağından, ampermetre değern gösterr. oltmetre - arasındak gerlm okuyacağından,.4..4 4. 8 0 4 40 6 5 0 0 0,5,5 Şekldek luk drenç kısa devre Devrenn eşdeğer drenc, eş 8 6 0X na koldan geçen akım,,5 ve akımları, 0 0 0 5 4 6 40 4 0 eş kım kye eşt ayrılacağından, mpermetre değern gösterr. oltmetre luk drencn üzerndek gerlm okur. kımlar drençle ters orantılı dağıtıldığında ampermetre 0,5,5 değern gösterr. ve voltmetreler,. 5. 0,5.,5.8 0.6.6 volt 64 EETİ E NYETİZ
TEST ÇÖZÜE EETİ II. k sa devre. 6 k sa devre r0 I. durumda: na koldan geçen akım, 8 4 CEP Üretecn gerlm, 4 8 II. durumda:. akım lddet q q yük mktar na koldan geçen akım, 4 8 q q I II zaman I II zaman 0 t t 0 t t ekl-i ekl-ii kım şddet - zaman grağnn altındak alan yük mktarını verr. Şekl-II dek grakte görüldüğü gb, letkenn herhang br kestnden geçen yük mktarı I ve II aralıklarında artar. gerlm. 8. 6 CEP B CEP D EETİ E NYETİZ 65
4. 6. k sa devre Ω 0Ω 0Ω k sa devre 5Ω 5Ω r0 anahtarı açık ken: 0Ω Ω 0Ω mpermetrenn gösterdğ değer, 0 0 5 & 0 X 6 CEP anahtarı kapalı ken: mpermetrenn gösterdğ değer, 5. Buna göre, 4 CEP C r0 anahtarı kapatıldığında devrenn toplam drenc azalır. bağıntısına göre artar.. bağıntısına göre artar. CEP 7. 5 6 6 r0 6 na koldan geçen akım, 6 6 6 el Şeklde görüldüğü gb, ampermetres 5 amper, ampermetres amper gösterr. CEP E 66 EETİ E NYETİZ
8. reosta sürgü. ε r eostanın sürgüsü ok yönünde çekldğnde devrenn toplam drenc azalır. anahtarı açık ken: r0 bağıntısına göre artar.. bağıntısında arttığından azalır. CEP mpermetrenn gösterdğ değer, 9. oltmetrenn gösterdğ değer, Şeklde görüldüğü gb, voltmetresnn gösterdğ değer 8 volttur. 6 CEP B anahtarı kapalı ken: mpermetrenn gösterdğ değer, ı mpermetrenn gösterdğ değer : rtar 0. ı ı. ı. oltmetrenn gösterdğ değer : zalır CEP C r0 r0 ekl-i ekl-ii Şekl-I dek elektrk devresnde: ampermetresnn gösterdğ değer,. Şekl-II dek elektrk devresnde: ampermetresnn gösterdğ değer, 4 CEP B oltmetrenn gösterdğ değer,. eş.6 8 CEP C EETİ E NYETİZ 67
TEST ÇÖZÜE EETİ II. 0 4. 8 5 5 Şeklde görüldüğü gb ampermetrenn gösterdğ değer CEP X 8 rx 0 mpermetrenn gösterdğ değer,. X 8 4 I. yargı doğrudur. X drencnn değer, X II. yargı doğrudur. 40 rx na koldan geçen akım, ı 4 X drencnn değer, Üretecn emk sı,.r 0. III. yargı doğrudur. 4. CEP E 40 4 x 4 x 4 0 x CEP C anahtarı açık ken: r 0 anahtarı kapalı ken: 6 4 4 r 6 0 4r 4r 4 r X CEP B 68 EETİ E NYETİZ
5. 4 r0 8. 4 6 4 ve akımları, 6 4 4 4 oltmetrenn gösterdğ değer, 4.4. 0 CEP D 9. rx na koldan geçen akım, 6 4 4 Şeklde görüldüğü gb, ampermetre amper gösterr. CEP C 6. I aralığında azalırken arttığından, bağıntı- 7. sına göre artar. II aralığında sabt ken arttığından, ba- ğıntısına göre artar. na koldan geçen akım, drenç I II 0 0 r0 X potansyel arkı CEP Şeklde görüldüğü gb, ampermetre gösterr. 4 amper CEP D rx I. durumda: na koldan geçen akım, ı 4 Üretecn gerlm 0 0 II. durumda: na koldan geçen akım, 0 9 0 oltmetrenn gösterdğ değer,. ıı 0. 0 CEP B EETİ E NYETİZ 69
0.. 8 9 ve gerlmler..( ) ve gerlmler tara taraa oranlanırsa, ( ) 6 0 5 4 4 4 60 r0 na koldan geçen akım, 60 5 Şeklde görüldüğü gb, ampermetrenn gösterdğ değer amper CEP B 4 4 CEP C. r0 anahtarı açık ken: 8 4 anahtarı kapalı ken: na koldan geçen akım, 4 4 6 mpermetrenn gösterdğ değer, ı 6. CEP E 70 EETİ E NYETİZ