ANTALYA LARA ATIKSU ARITMA TESİSİ Tesisin kapasitesi 31250 m3/gün dür. Fakat arıtma tesisi şu anda debi yetersizliğinden dolayı tam kapasite çalışamamaktadır ve bu sebeple tesisin kapasitesi 18000 m3 /gün dür. Antalya Merkez Güzeloba Köyü hudutlarında, Lara Turizm Yolu güneyinde TRT tesisleri bitişiğindeki alan tesis yeri olarak belirlenmiştir. Kent merkezine 17 km mesafede yer alan tesisi Lara Plajının 250 mt kuzeyinde bulunmaktadır. Giriş yapısı : Tesisin ön arıtma ünitesi 500000, biyolojik arıtma ünitesi ise 250000 eşdeğer nüfüsa hizmet etmektedir. Kollektör sisteminden gelen atıksuyun toplandığı giriş haznesidir.
Kaba Izgara : Giriş yapısından gelen atıksu 4 ayrı ızgara kanalıyla halatlı kaba ızgaralardan geçirilir. Sistemde 2 adet Halatlı Kaba Izgara bulunmaktadır. Terfi Pompaları : Kaba Izgaralardan geçen atıksu terfi haznesine alınır.
İnce Izgaralar : Terfi pompalarıyla yükseltilen atıksu 4 ayrı kanal yardımıyla ince ızgara binasına alınır. Arka taramalı ızgaralarda tutulan malzemeler bant konveyör yardımıyla konteynırlara alınır. Plastik konveyör ızgaralardan tutulan malzemeler ızgara presinde sıkıştırılarak konteynırlara alınır. ince ızgara Izgaralarda Toplanan Katı Atıkları Tesisten Uzaklaştırma Mekanizması Izgaralardan geçen atık su buralardan havalandırmalı kum ve yağ tutucu havuzlarına iletilir. Burada tabana çöken kum doğrusal sıyırıcıların üzerinde yer alan dalgıç pompalarla kum ayırıcılara gönderilir. Yüzeyde biriken yağlar ise sıyırıcılar yardımıyla yağ haznesine alınır. Kum ve yağ tutucu havuzlarının havalandırılmasında 3 adet blower kullanılmaktadır.
Kum ve Yağ Tutucular : İnce ızgara binasından çıkan atıksu havalandırmalı kum ve yağ tutucu havuzlarına iletilir. Atıksudaki kum ve yağların sistemden uzaklaştırılması için kullanılan havalandırmalı havuzlardır. Havuzun tabanına çöken kum, doğrusal sıyırıcıların üzerinde yer alan dalgıç pompalarla kum ayırıcılara gönderilir. Havuzun yüzeyinde biriken yağlar sıyırıcılar yardımıyla yağ haznesine alınır. Kum ayırıcılar yardımıyla kumdaki su ayrıştırılarak konteynırlara alınır. Ön arıtmadan çıkan ham atıksu ile geri devir binasından gelen aktif çamur birleştirilerek Selektör ve Bio-Fosfor havuzuna gönderilmektedir. Fakat şu an için tesise giren atık su debisi yeterli olmadığı için bio-fosfor tankı kullanılmamakta ve birleşen su havalandırma havuzlarına gönderilmekte ve fosfor giderimi havalandırma havuzlarında gerçekleştirilmektedir. Koku Giderme Ünitesi : Ayrıca giriş terfi binasında 9 ayrı noktadan hava emişi yapılmaktadır. Burada emilen hava kostik ( NaOH ) çözeltisiyle yıkanarak koku giderme ünitesi bacasından salınmaktadır.
Biyolojik Arıtma Üniteleri Selektör ve Bio-Fosfor Tankı : Ön arıtmanın çıkışında birleşen ham atıksu ile geri devir binasından gelen aktif çamur karışımı Selektör ve Bio-Fosfor havuzuna gönderilir. Havuzlardaki karşımın homojenliğini sağlamak amacıyla 8 adet dalgıç mikserler kullanılmaktadır. Ortamda faaliyet gösteren mikroorganizmalar, bekletme süresince fosforu bünyelerinden atıksuya bırakırlar. Fakat şu an da debi yeterli olmadığı için bio-fosfor tankı kullanılamamaktadır. Debinin düşük olması sebebiyle bio-fosfor tankına gönderilecek olan mikroorganizmaların fosforu bünyelerinden atıksuya bırakmaları için uygulayacağımız bekletme süresi uzun tutulmak zorundadır. Bu da anaerobik ortama uzun süre dayanamayan mikroorganizmaların ölümüne sebep olmaktadır. Anaerobik ortam koşullarına dayanıklı filamentli bakteriler bu evrede üremeye başlamaktadır ve ölen mikroorganizmalar filamentli bakterilerin besin kaynağı olmaktadır. Filamentli bakterilerin aşırı şekilde çoğalması da tesiste şişkin çamur vb. gibi problemlere sebep olmaktadır. Havalandırma Havuzu : Selektör ve Bio- Fosfor havuzundan çıkan atıksu aktif çamur karışımı giriş dağıtım yapısından havalandırma havuzlarına alınır. Havalandırma havuzu oksidasyon hendeği şeklinde birbirine seri olarak bağlı dört gözlü bir tanktan oluşmaktadır. Yatay akış, çökelmeyi önleyecek şekilde dipte 0.3 m/s hızı sağlayacak dalgıç mikserlerle sağlanmaktadır. Sisteme gereken hava 1 asıl + 1 yedek 16,500 m3/saat kapasiteli blowerlar ile sağlanmaktadır. Blowerların bulunduğu bina havalandırma havuzunun yanında bulunmaktadır. Blowerlardan gelen havanın suda etkin bir biçimde dağılımın sağlanması amacıyla mebran tipi hava difüzörleri kullanılmıştır. Atıksu önce anoksik bölüme alınır. Bu göz tamamıyla anoksik olup hava verilmemektedir. Anoksik bölümü terk eden su oksik bölüme geçmekte, burada tabanda bulunan difüzörler ile tanka hava verilmektedir. İçsel döngü 4. gözden 1. anoksik göze 4 adet içsel geri devir pompası yardımıyla yapılmaktadır. Havuzda çökelmeyi önlemek ve suyun yatay hareketini sağlamak amacıyla tabanda 0.3 m/s hızı sağlayan dalgıç mikserler bulunmaktadır. Azotun giderilmesi için oksijenli (oksik) ve oksijensiz (anoksik) bölümler oluşturulur.
Reaksiyonları gerçekleşerek azot giderimi tamamlanmış olur. Atıksu 1 günden fazla süreyle havalandırılır ve karıştırılır. Havalandırma havuzlarının üstü kapatılarak olimpik futbol sahası şeklinde inşa edilmiştir.
Havalandırma Havuzunun Oksik Kısm Havalandırma Havuzunun Anoksik Kısmı
FeCl3 Dozlama Ünitesi : Biyolojik olarak giderilemeyen fosforun, çıkış suyu standartlarını sağlaması için havalandırma havuzu çıkışında kimyasal çözelti dozlanır. Kimyasal olarak Demir III Klorür (FeCl3) çözeltisi kullanılmaktadır. FeCl3 tankı Son Çökeltme Havuzu : Havalandırma havuzundan çıkan aktif çamur su karışımı dairesel son çökeltim havuzlarına alınır. Arıtılmış su çökeltme havuzunun üstünden savaklar yardımıyla toplanarak deşarj tankına gönderilir. Çökeltme havuzu yüzeyinde biriken köpükler, yüzeysel sıyırıcılarla toplanarak Fazla Çamur Pompa İstasyonuna gönderilir. Tabana çöktürülen aktif çamur teleskopik vana yardımıyla Geri Devir Pompa İstasyonuna gönderilir. Son çökeltme havuzu
Son Çökeltme Havuzlarındaki Savaklar Tesisten çamur uzaklaştırılacağı zaman son çökeltme havuzunun dibine çöken çamurlar çamur tankına alınır ve buradan dekantör cihazına yollanır.cihazdan geçirilen çamur kamyonlarla tesisten uzaklaştırılırken çamurdan çıkan süzüntü suyu ise girişe yollanarak yeni giren atık su ile karışması sağlanır. dekantör
Kekin uzaklaştırılma şekli Kompozit numune cihazı Geri Devir Pompa İstasyonu : Çökeltme havuzlarının tabanında biriken aktif çamur teleskopik vanalar yardımıyla Geri Devir binasında toplanır. Aktif çamur Bio-Kütle dengesinin korunması amacıyla dalgıç pompalar yardımıyla Ön Arıtma ünitesinin çıkışına gönderilir. Lara atık su arıtma tesisi giriş, istenen deşarj ve gerçekleşen deşarj değerleri aşağıdaki gibidir:
Hurma atık su arıtma tesisi giriş, istenen deşarj ve gerçekleşen deşarj değerleri aşağıdaki gibidir: LABORATUARDA UYGULADIĞIMIZ DENEYLER 1. İmhoff Deneyi Lara atıksu arıtma tesisinin havalandırma 2, havalandırma 3 ve geri devir havuzu ile Hurma atık su arıtma tesisinin havalandırma 1, havalandırma 2, geri devir 1 ve geri devir 2 havuzlarından alınan numunelerle yapılır. Deneyin Amacı : Havuzlardaki çamur çökebilirliği hakkında bilgi sahibi olmak Gerekli ekipman : 1 litrelik dereceli imhoff konisi Alarmlı saat Numune alma kabı Deneyin yapılışı : Numune alma kabındaki karışık sıvı iyice çalkalanır. 1 litre numune imhoff konisine doldurulur. 30 dakika sonunda imhoff konisinde çökelen çamur hacmi okunur. İmhoff deneyi özellikle havalandırma havuzlarına uygulanarak tesis için önemli bilgiler elde edilir. Bunun içinde SVI hesabı yapılır. Bu da imhoff sonucunun o günkü havalandırma havuzu AKM deney sonucuna bölünüp 1000 ile çarpılması sonucu elde edilir.yani ; Her tesis için SVI değer aralıkları farklıdır. Lara atıksu arıtma tesisinde uygulanan aralıklar ise şöyledir: 1) a < 100 ise havuzda az çamur bulunduğu, 2) 100 < a < 200 ise havuzda çamurun ideal oranda bulunduğu, 3) 200 < a ise havuzda bulunan çamurun çok fazla olduğu ve çamurun taşmaya meyilli olduğu sonuçları elde edilir. Örnek Hesap : 10.06.08 Lara Atıksu Arıtma Tesisinin havalandırma 2, havalandırma 3 ve geri devir havuzu SVI hesabı Havalandırma 2 :Imhoff havalandırma 2 deney sonucu : 360 mg/l AKM havalandırma 2 deney sonucu : 3130 mg/l
360 / 3130 x 1000 = 115 havuzda bulunan çamur ideal orandadır. Havalandırma 3 : Imhoff havalandırma 3 deney sonucu : 340 mg/l AKM havalandırma 3 deney sonucu : 3165 mg/l 340 / 3165 x 1000 = 107,4 havuzda bulunan çamur ideal orandadır. İmhoff Deneyi 2. ph Deneyi : Lara atık su arıtma tesisinin giriş, çıkış, havalandırma 2, havalandırma 3 ile Hurma atıksu arıtma tesisinin giriş, çıkış, havalandırma 1 ve havalandırma 2 havuzlarından alınan numuneler ile yapılır. Deneyin Amacı : Arıtma tesislerindeki havuzlarda ph 6 ile 9 arasında olur ve havuzlarda anormal bir durum gözlenirse havuzun asidite-alkalinite ayarını gerçekleştirmekte yararlanılır. Deneyin Yapılışı : Havuzlardan alınan numunelerin bulunduğu kaba ph metre cihazının okuyucu parçasını sokup bir süre bekledikten sonra cihazda yazan değeri kaydetme şeklinde gerçekleştirilir. Lara atıksu arıtma tesisinin 20.07.08 tarihindeki ph deneyi sonuçları aşağıdaki gibidir:
Hurma atıksu arıtma tesisinin 20.07.08 tarihindeki ph deneyi sonuçları aşağıdaki gibidir: 3. AKM Deneyi Hurma atık su arıtma tesisinin giriş, çıkış, havalandırma 1, havalandırma 2, geri devir 1, geri devir 2, çamur tankı ile her hafta değişmek üzere havalandırma havuzlarından bir tanesinin anoksik kısmından alınan numune ve çamur tankının musluk suyu kullanılır. Lara atıksu arıtma tesisinin ise giriş, çıkış, havalandırma 2, havalandırma 3, geri devir, çamur tankı ile her hafta değişmek üzere havalandırma havuzlarından bir tanesinin anoksik kısmından alınmış numuneler kullanılır. MLSS (AKM) konsantrasyonu havalandırma havuzundaki MLSS in uçucu kısmı (MLVSS), arıtma sistemi içindeki biyolojik katıların konsantrasyonuna bir yaklaşım amacı ile kullanılır. MLSS ve MLVSS, F:M oranı, çamur yaşı, geri çevrim oranı, çamur atma hızı gibi süreç kontrol parametrelerinin hesaplanmasında kullanılır. Askıda madde, vakum altında standart filtre kağıdı üzerinde tutulan madde miktarını tanımlar. Askıda katı madde analiz yöntemi aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır. MLSS değerinin önemi genellikle arıtma süreci tipine bağlıdır. Test sonucu bulunan değer (AKM olarak) aşağıdaki süreç kontrol unsurlarının gerçekleştirilmesinde kullanılır. a. Atıksuyun organik şiddetinin saptanması, b. Çökeltme havuzu katı yükleme hızının belirlenmesi,
c. Hesap yolu ile çamur geri çevrim hızının ortaya konulması, d. Çökeltme havuzu katı giderme veriminin hesaplanması, e. Tüm tesiste katı madde bilançosunun yapılması. Deneyin Amacı : Havuzlarda bulunan askıda katı madde miktarını buna bağlı olarak havuzlardaki çamurda bulunan bakteri konsantrasyonunu tayin etmede kullanılır ve AKM konsantrasyonu SVI hesabı yaparken de kullanılır. Gerekli ekipman : Vakum filtrasyon Standart filtre kağıdı Alüminyum kap Etüv Desikatör Kayıt defteri Deneyin Yapılışı : Desikatörde bekletilen alüminyum kapların ve filtre kağıtlarının darası alınıp kaydedilir. Giriş : 50 ml, çıkış : 100 ml, diğer numunelerden 20 ml alınır. Filtre kağıdı cımbız ile huniye yerleştirilir. Numune hızlı bir şekilde, fakat yanlardan taşmayacak şekilde huniye dökülür. Numunenin huniye dökülmeden önce çok iyi bir şekilde karıştırılmış olması gerekir. Numune huniye döküldükten sonra vakum işlemi uygulanır. Filtre kağıdı cımbız ile dikkatli bir şekilde huni üzerinden alınır ve alüminyum kaba konulduktan sonra 103 0C de 1 saat süre ile etüvde kurutulur. Etüvden çıkarılıp desikatörde yarım saat kadar bekletilir. Desikatörden çıkartılan numuneler hassas terazide tekrar tartılır ve not edilir. AKM = ( son tartım ilk tartım ) x 1000 x 1000 / numune ml Filtrasyon Cihazı ve Hassas Terazi
Örnek Hesap : 20.07.08 tarihinde Hurma Atıksu Arıtma Tesisi AKM deney sonuçları aşağıdaki gibidir : 20.07.08 tarihinde Lara Atıksu Arıtma Tesisi AKM deney sonuçları aşağıdaki gibidir :
etüv 4. TKM Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinin Havalandırma 2 ya da 3, geri devir, çamur tankı ve Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin havalandırma ve geri devir havuzları dönüşümlü ( bir gün havalandırma 1 ve geri devir 1 sonraki gün havalandırma 2 ve geri devir 2 ) olarak bu deneye tabi tutulur. Deneyin Amacı : Sularda çözünmüş katı madde ve askıda katı madde toplamı hakkında bilgi edinme Deneyin Yapılışı : Deneyi uygulayacağımız alüminyum kapların darası hassas terazi yardımıyla tartılıp veri kaydedilir ve her kap koyulacağı numuneye göre isimlendirilir. Havuzlardan alınan numunelerden 20 şer ml alınıp alüminyum kaplara konulur. Her numune isimlendirildiği alüminyum kaba konulur. Alüminyum kaplar 103 0C de 3 saat boyunca etüvde bekletilir. Numuneler etüvden çıkarılıp desikatörde soğumaya bırakılır desikatörden çıkarılan numuneler hassas teraziyle tartıma alınır. Ve okunan tartım değerleri kaydedilir. TKM = (Son Ölçüm İlk Ölçüm)*1000*1000 / numune ml (20 ml) 5. UAKM Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinin havalandırma 2 ya da 3, geri devir, çamur tankı ve Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin havalandırma ve geri devir havuzları dönüşümlü ( bir gün havalandırma 1 ve geri devir 1 sonraki gün havalandırma 2 ve geri devir 2 ) olarak bu deneye tabi tutulur. Klasik aktif çamur sistemlerinde, sürece beslenecek atıksuyun bünyesindeki çözünmüş, askıda ve kolloidal organik maddelerin ayrıştırılmasında önemli rol oynayan organizmaları temsil eden MLSS in organik içeriğinin (MLVSS) in bilinmesi gerekmektedir. Uzun havalandırmalı aktif çamur sürecine, oksidasyon hendeklerine veya modifiye paket aktif çamur sistemlerine sahip birçok küçük yerleşim birimlerinin kanalizasyon şebekeleri oldukça eski ve yıpranmış durumdadır. Bu nedenle, yeraltına sızma ve yer altı suyunun şebeke içerisine girme miktarları oldukça fazladır. Bu iki olgu atıksu arıtma tesisini olumsuz yönde etkiler. Birinci olumsuz etki, oldukça fazla miktarda kum ve silt içeren yer altı suyunun tesiste aşırı hidrolik yüklemeye neden olması ve sonuçta sistemden bol miktarda mikroorganizma yıkanmasıdır. İkinci olumsuz etki ise, bu inorganik partiküllerin havalandırma havuzunda birikmesi ve en önemlisi operatörün askıda katı madde deneyi sonucunda elde edilen yüksek değer ile yalıtılmasıdır. MLSS in uçucu kısmı % 80 den daha az ise, sistemde organik MLSS ten ziyade inorganik MLSS bulunması nedeni ile arıtma verimi düşecektir. İdeal olarak 550 0C de uçan kısım %85 ile 95 arasıdadır.
Deneyin Yapılışı : TKM deneyi yürütülür. TKM deneyinde en son tartım yapılıp bu değer kaydedilir ve formülde yerine konur. Ve bundan sonrası UAKM ( MLVSS ) deneyi olarak uygulanır. Numuneler 30 dakika 550 0C de yakılır. Fırından alınan numune 3-4 dakika süre ile soğutulduktan sonra oda sıcaklığına desikatöre alınır ve sabit tartıma getirilir. Hassas terazide okunan değerler UAKM formülünde yerine konulur ve deney sonucu elde edilir. Burada geride kalan kül miktarı bize inorganik madde miktarını, uçan kısım ise organik madde miktarını verir. UAKM = Kül Miktarı / TKM miktarı Örnek Hesap : 17.07.08 tarihinde Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin havalandırma 1 havuzundan alınan numune için TKM ve UAKM sonuçları aşağıdaki gibidir : Alüminyum kap darası : 2,9215 3 saat sonunda etüvden çıkarılan numune : 2,9937 30 dakika sonunda kül fırınından çıkarılan numune : 2,9502 TKM = ( 2,9937 2,9215 ) x 1000 x 1000 / 20 = 3610 mg/ l Kül miktarı = ( 2,9502 2,9215 ) x 1000 x 1000 / 20 = 1435 mg/l Kül Miktarı / TKM Miktarı = 1435 / 3610 x 100 = % 39,75 Yani numunemizin % 39,75 i inorganik madde; % 60,25 i organik maddedir. UAKM = ( 2,9937 2,9502 ) x 1000 x 1000 / 20 = 2175 mg/l 6. Kuruluk Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinde bulunan dekantör ile Hurma Atıksu Arıtma Tesisinde bulunan beltpresslerden alınmış kek diye tabir edilen çamurlarla yapılır. Deneyin Amacı : Dekantör veya beltpressden geçirilen çamurun susuzlaştırılma oranını öğrenme, ve dekantör ve beltpressin verimliliğinin değerlerilmesi Deneyin Yapılışı : Alüminyum kaplar tartılır ve koyulacak numuneye göre isimlendirilir ve hassas terazide okunan değerler dara olarak kaydedilir. Alüminyum kap hassas terazi içindeyken tartım tare düğmesine basılarak sıfırlanır. Alüminyum kabın içerisine 15 gramdan az olmamak koşulu ile çamur keki konur. Ve tartım değeri kaydedilir. Alüminyum kaba konulan kek kaşık yardımıyla kaba yayılması sağlanır. Hazırlanan kek 103 0C de 3 saat etüvde bekletilir. Etüvden çıkarılan alüminyum kaplar tekrar tartılır ve tüm veriler formülde yerine konularak çamur kekinin % de kaç kuruluğa sahip olduğu bulunur. 7. Azot Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkışı ile Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkışından alınmış numunelerle yapılır. Deneyin Amacı : Tesise giren ve çıkan azot miktarının tespit edilmesi ve çıkış suyu parametrelerini sağlayıp sağlamadığının gözlemlenmesi. Deneyin Yapılışı : Deney tüplerine giriş numuneleri için 9 ml saf su ile 1 ml giriş suyu numunesi, çıkış numuneleri için ise 10 ml çıkış numunesi konur. Çıkış numunesinde bulunan azot miktarı aralıkları için hazırlanmış kitlerden 1 mavi mikro kaşık N-1K ilave edilir. 6 damla N-2K kitinden eklenir ve deney tüpünün kapağı kapatılarak karıştırılır. Giriş numunelerine ise girişlerde bulunan azot miktar aralıkları için hazırlanmış
kitlerden 1 mikro kaşık N-1K ile 6 şar damla sıvı kitten eklenir. Deney tüpleri termoreaktöre konur ve 120 0C de 60 dakika bekletilir. Numuneler termoreaktörden çıkartılır ve oda sıcaklığına gelinceye kadar soğuması beklenilir. Soğutulan kitlerden çıkış için ( N3K ) kitinden 1 mikro kaşık eklenir. Girişe ise bu aşamada herhangi bir şey eklenmez. Numuneler bir süre çalkaladıktan sonra çıkış numunesinden 1,5 ml giriş numunesinden ise 1 ml içinde sıvı kit bulunan deney tüplerine eklenir. Girişe bu aşamada bir ölçek kadar kit eklenir. Bu kısımda da çıkış numunesine bir şey eklenmez. En son işlem olarak ise spektrofotometre cihazında değerler ölçülüp kaydedilir. 20.07.08 tarihinde Hurma ve Lara Atıksu Arıtma Tesislerinin giriş ve çıkış suları azot değerleri : Termoreaktör ve spektrofotometre 8. Fosfor Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkışı ile Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkışından alınmış numunelerle yapılır. Deneyin Amacı : Tesisin giriş ve çıkışındaki fosfor miktarlarının tayin edilmesi ve çıkış suyu parametre değerlerine uygunluğunun gözlemlenmesi. Deneyin Yapılışı : Deney tüplerinin içindeki hazır sıvı kitler üzerinde işlemler yapılır. Pipet yardımıyla çıkış numunelerinden 5 ml giriş numunelerinden ise 1 ml kitlerin üzerine eklenir. Ve bu işlemden sonra deney tüpleri çalkalanır. Yeşil doz metre kabı ile 1 doz P-1K ilave edilir ve deney tüplerinin kapakları kapatılır. Deney tüpleri termoreaktöre yerleştirilir ve 30 dakika 120 0C de bekletilir. Numuneler termoreaktörden çıkartılır ve oda sıcaklığına gelinceye kadar soğuması beklenir. Giriş ve çıkış için uygun sıvı kitlerden bütün numuneler 5 er damla P-2K ilave edilir, deney tüplerinin kapakları kapatılır ve karıştırılır. Ardından mavi doz metre kabı ile 1 doz P-3K ilave edilir ve deney tüplerinin kapakları kapatılır. Reaktif çözününceye kadar tüpler kuvvetli biçimde çalkalanır. Reaksiyon süresi 5
dakika olduğu için 5 dakika beklenir ve spektrofotometre cihazıyla ölçülen değerler kaydedilir. 20.07.08 Hurma ve Lara Atıksu Arıtma Tesislerinin çıkış ve giriş suyu fosfor değerleri : 9. KOİ Deneyi : Lara Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkış suyu ile Hurma Atıksu Arıtma Tesisinin giriş ve çıkış suyu ile yapılır. Haftada bir kez her tesisin havalandırma havuzlarından alınan numunelerle deney gerçekleştirilir. Deneyin Amacı : Tesise giren bir atık sudaki kimyasal madde konsantrasyonu ile çıkış suyundaki kimyasal madde konsantrasyonunu hesaplayarak, tesisin verimliliğinin hesaplanması ve Çevre ve Orman Bakanlığının atık su arıtma tesislerine yönelik hazırlamış olduğu yönetmelikteki çıkış suyu parametre değerlerine uygunluğunun tespit edilmesi. Deneyin Yapılışı : Deneyde belli aralıklar için hazırlanmış hazır kitler kullanılır. Her numune cam kitler içindeki sıvı kitlere ilave edilir. Giriş ve çıkış numunelerinden 3 er ml eğer havalandırma havuzundan yapılacaksa 1 er ml numune alınarak deney gerçekleştirilir. Havuzlardan alınan numunelerden 3 er ml alınıp sıvı kitlerin içine eklenir. Daha sonra cam tüplerin kapağı kapatılıp bir süre çalkalanır. Tüpler çalkalandıkça cam tüplerin ısındığı gözlenir. Hazır hale gelen tüpler 2 saat boyunca 148 0C ye ayarlanmış olan termoreaktörde bekletilir. Bu sürenin sonunda termoreaktörden çıkarılan tüpler soğuması için 10 dakika kadar bekletilir. En son işlem olarak ise cam tüpler spektrofotometrede ölçülerek bulunan değerler kaydedilir. 20.07.08 tarihinde Hurma ve Lara Atıksu Arıtma Tesislerinin çıkış ve giriş suyu KOİ değerleri : 10. BOİ Deneyi : Bu deney Lara atık su arıtma tesisinin giriş ve çıkış suyu ile Hurma atık su arıtma tesisinin giriş ve çıkış suyu ile yapılır. Deneyin Amacı : Tesise giren bir atık sudaki organik madde konsantrasyonu ile çıkış suyundaki organik madde konsantrasyonunu hesaplayarak, tesisin verimliliğinin hesaplanması ve Çevre ve Orman Bakanlığının atıksu arıtma tesislerine yönelik hazırlamış olduğu yönetmelikteki çıkış suyu parametre değerlerine uygunluğunun tespit edilmesi. Deneyin Yapılışı : BOİ şişelerine Hurma ve Lara Atıksu Arıtma Tesisi giriş suyundan 164 ml çıkış suyundan ise 432 ml mezürle ölçülerek eklenir. Fakat giriş suyu çok yoğun olduğu zamanlarda 97 ml alırız. Ardından manyetik karışımı sağlaması için adına balık denen bir çubuk ve girişler için 3 çıkışlar için ise 8 damla inhibitör eklenir.
Şişelerin ağzına delikli tıpa koyup tıpaların içinede 2 adet katı NaOH eklenir. BOİ şişelerini oxitop adı verilen ve 5 gün sonunda bize harcanan BOİ değerlerini gösteren bir kapakla sıkıca kapatılır. Hazırlanan BOİ şişeleri 5 gün boyunca inkübatör cihazında bekletilir. 5 gün sonunda çıkarılan şişeler oxitoplar yardımıyla okunur. Okunan değerler giriş ise 10 ile çarpıldı, çıkış ise direk verileri kaydettiğimiz deftere yazılır. Fakat BOİ deneyi 2 tesis içinde yapıldığı için oxitopun 5. günü okuyabilmesi için yeterli zaman ve inkübatörde yer yoktu.bu yüzden ilk 4 gündeki BOİ artış eğrisine bakarak bir değer yazılır. İnkübasyona bırakılmış BOİ şişeleri
20.07.08 Hurma ve Lara Atıksu Arıtma Tesislerinin giriş ve çıkış suyu BOİ ortalamaları : 11. Nitrat Deneyi : Lara ve Hurma Atıksu Arıtma Tesislerinin havalandırma havuzlarından alınmış numuneler düzenli olarak her ay 1 kere, ayrıca gerekli duyulduğu zamanlarda bu deney yapılır. Deneyin Amacı : Havalandırma havuzlarında gerçekleşen nitrifikasyon ve denitrifikasyon olaylarının gerçekleşmesinde herhangi bir sorunun olup olmadığını gözlemlemek. Deneyin Yapılışı : İlk olarak havalandırma havuzundan alınan numuneden 25 ml kadar mezüre alınır ve saf su ile 100 ml ye tamamlanır. Böylece numune dört kat seyreltilmiş olur. Hazırlanan karışımdan 2 ml alınır ve bunu hazır halde bulunan cam tüplerdeki sıvı kitlerin üzerine eklenir. Bu noktada cam tüplerin çalkalanmamasına dikkat edilir. Daha sonra 1 mikro kaşık katı halde olan N1K kitinden cam tüpe eklenir. Bu işlemlerden sonra 30 dakika kadar cam tüplerin hareket etmemesine dikkat ederek beklenir. Bu sürenin sonunda deney tüpleri spektrofotometrede ölçülerek değerler kaydedilir. 12. Nitrit Deneyi : Lara ve Hurma Atıksu Arıtma Tesislerinin havalandırma havuzlarından alınmış numuneler düzenli olarak her ay 1 kere, ayrıca gerekli duyulduğu zamanlarda bu deney yapılır. Deneyin Amacı : Havalandırma havuzlarında gerçekleşen nitrifikasyon ve denitrifikasyon olaylarının gerçekleşmesinde herhangi bir sorunun olup olmadığını gözlemlemek. Deneyin Yapılışı : İlk olarak havalandırma havuzlarından alınmış numuneden 50 ml kadar mezüre alıp saf su ile 100 ml ye tamamlanır. Böylece 2 kat seyreltilmiş olunur. Bu seyrelme oranı isteğe bağlı olarak değişebilir. Daha sonra hazırlanan bu karışımdan 5 ml alıp bu cam tüpler içindeki hazır sıvı kitin üzerine eklenir. Hazırlanan sıvı karışımı biraz çalkalanıp 10 dakika kadar beklenir. Bu sürenin sonunda hazırlanan sıvı karışımı spektrofotometre cihazında okunur değerler kaydedilir. 13. Amonyum Deneyi : Lara ve Hurma Atıksu Arıtma Tesislerinin havalandırma havuzlarından alınmış numunelerler düzenli olarak her ay 1 kere, ayrıca gerekli duyulduğu zamanlarda bu deney yapılır. Deneyin Amacı : Havalandırma havuzlarında gerçekleşen nitrifikasyon ve
denitrifikasyon olaylarının gerçekleşmesinde herhangi bir sorunun olup olmadığını gözlemlemek. Deneyin Yapılışı : Havalandırma havuzundan alınmış numuneden 0,5 ml örnek alınır ve cam tüp içindeki sıvı kitin üzerine eklenir. Bir süre cam tüpler çalkalanır. Daha sonra 1 doz oranında toz haldeki kitten eklenir ve tekrar çalkalanır. 15 dakika kadar bir süre beklenir ve bu sürenin sonunda spektrofotometre cihazında okuyarak değer kaydedilir. 12.06.08 tarihinde Hurma Atıksu Arıtma Tesisi havalandırma havuzlarındaki deney sonuçları : 12.06.08 tarihinde Lara Atıksu Arıtma Tesisi havalandırma havuzlarındaki deney sonuçları :