Kedi ve köpeklerde OA Doc. Dr. Mustafa AKTAŞ
(JOHNSTON S.A. 1997) Duruş bozukluğu Traumalar: Direkt (ender) Aşırı antrenman (sporcu) Uzun süreli hareketsizlik Stabilite kaybı: Ciddi çıkıklar, hiperlaksite vs.. Yeniden yapılanma: Mikro kırıklar Subkondral kemik nekrozu Yangı Sinovitis (capsulitis) İmmun etkenler Eklemde uyumsuzluk: Eklem içi kırıklar Anomaliler Displazi, varus,valgus..vs Yaşlanma? Osteokondrozis Mekanik kondrozis Anormal basınç Normal eklem Yapısal kondrozis Normal basınç Anormal eklem
Pauwels dengesi
Pauwels dengesi A C M Normal kalça F.ra F.ra = (f) de 1 + CM AC
YANGI
Yangı Yangı, zarar görmüş beyin dokusunu görmemiş olanlardan ayıran, zarar görmüş hücreleri yok edip, ekstraselüler matriksi tedavi eden bir mekanizmadır.
Yangı
Yangı PGs etkileri - PG vazodilatasyon - TXA2- vazokonstriksyon - PGl2- platelet agregasyonu - PG,TX- vasküler permeabilite artışı-ödem - PG- longitudinal Gİ kas kontraksyonu, sirküler kas gevşemesi - PG- uterusun yumuşak kaslarını kontraktürüne sebep olur - PG- böbrek akımını hızlandırır, diürezi stimüle eder
Yangı - COX-2 inhibitörlerinin spinal korda verilmesi nosisepsyonun ortaya çıkmasını engeller - COX-3 kronik inflamasyon ve ağrıda önemli bir rol oynar. Ancak kedide kontrendike olan parasetamol!!
NSAİİ -AA havuzu Cox oluşumunu destekler bu yolla PG lipid medyatörleri açığa çıkar - İnflamasyon ve ağrıya sebep olurlar NSAİİ burada devreye girerler (Zeilhofer-2006) -Artık biliniyor ki.. COX blokajı aslında PG blokajı, yani Ağrı, ateş, inflamasyon gibi İstenmeyen etkilerin blokajı: Gİ, renal vs * Artık ağrı savaşımı COX inhibisyonundan çok Prostanoid reseptörleri ve sentetazlarına karşı savaş demek!
NSAİİ TRP (transcient receptor potentials) Ancak COX1/2 blokajı Gİ ve renal toksisite artışına sebep oluyor. peki durdurursak analjezik etki düşüyor..??? Bu yüzden Transient Receptor Potentials kanalları (TRP, 10 adet) üzerinde çalışmalar hızlandırıldı. Nosiseptiv cevabı azaltan yapılar Bu yüzden de selektif etki arzulanıyor!
NSAİİ -Kronik yüksek dozda COX inhibitörleri ile daha fazla eklem sorunu? Kortizon? - Tromboz-platelet aggregasyonu- Meloxicam da en düşük düzeyde - COX1/COX2 inhibisyon oranı % 20/80 Meloxicam - PGE2 yangı merkezlerindeki seviyesi düşmüştür. LT seviyesini düşürerek eklem hastalığının gelişimini önleyebilir
NSAİİ- Meloxicam -Yan etkiler tüm diğer NSAİİ ile kıyaslanmıştır - Bir çok noktada üstündür - Kedide kullanımı bu yüzden uygun bulunmuştur (glucoronidasyon) - Kusma/ ishal gibi yan etkiler Meloxicam da da mevcuttur ve yine sınırlıdır! Özelliklede diğer renal, karaciğer, platelet agregasyonu etkilerinin SINIRLILIĞI göz önüne alındığında..
NSAİİ- Meloxicam - Mavacoxib ile eşit oranda etki.. Yan etkileri ve kullanım sınırlamaları olmaksızın! (Payne 2015 ve Walton 2014) -Pre-emtivde Melox sonrasında 24 saat ağrısız uyanış ve devam. (Laredo 2004) -Meloxicam > etodolac OA li köpeklerde (Sanderson 2009) - Meloxicam > Carprofen Hepatopatik sendrom neredeyse rastlanmamıştır (Moreau 2003) Meloxicam ratlarda taktil allodininin gelişimini durdurmakta (Tatahashi 2005)
NSAİİ- Meloxicam Dünyada en çok yapılan operasyon USA 69 milyon, UK 10 milyon kedide (Lascelles 2007) - Post-op OVR lerde bile çok etkili ve sadece 0.3 mg/kg dozda, uygulansa da yan etkiler görünmeksizin. Normal önerilen dozu: Köpekte ilk gün 0.2 mg/kg 2-15. gün 0.1 mg/kg devam dozu. Kedide ilk gün 0.1 mg/kg 2 ve 15. gün arasında 0.05 mg/kg devam dozu. Kronikte bu doz 0.025 mg/kg a düşürülebilir. Hatta 0.01 mg/kg bile etkli olmaktadır! (Gunew 2008)
NSAİİ- Meloxicam - COX-1 %20 COX-2 %80 inhibisyonunu sağlar. - Tüm bilinen yan etkilerde çok sınırlı ve geri dönüşümü çok hızlı ilacı kesmenizden 24 sat sonra normale dönüş başlar. - Gİ? COX2 lere ülseratif iyileşmede ihtiyaç var!! - LT ülseri tetikler!! Hepato-renal: COX 2ler böbrekte yapılandırıcıdır. PG ler işemik nekroza götürür. Her NSAİİ idiosyncratic (bireye bağlı) cevaplar doğurur!...
NSAİİ- Meloxicam - Ağrılı yürüyen kedilerde Çok etkili ve daha LEZZETLİ! (Lascelles 2001) - Onychectomy li kedilerde Butorphanol ile kıyaslanmış ve ağrı kesici etkisi % 75 e % 44 daha etkili bulunmuş (Gwendoline 2005)
NSAİİ- Meloxicam Bu konuda TEK!!! Sadece Melox oksidasyon yolu ile metabolize olmakta, yani daha önceden belirlenebilen ve güvenilir bir yolla elimine edilmekte (Grude 2010).
Multimodal tedavi
Neden ağrı var? Nörolojik reseptörler devreye girer? - Sinoviyal membran - Eklem kapsulası - Ligamenter yapı - Subkondral kemik
SYNOVIAL MEMBRANE MONOCYTE MACROPHAGE CARTILAGE Biokimyasal hasar IL1 IL1 MMP CHONDROCYTE collagenases stromelysin aggrecanases PGE2 degradation of the collagen matrix degradation of proteoglycans chains inflammation pain CARTILAGE remodeling and destruction of cartilage IL1 collagenase stromelysin cartilage degradation products SYNOVIOCYTE A IL 1 IL1 SYNOVIOCYTE B PGE2 Sinoviyal membran
Artroz ağrısının nedenleri - Prostaglandinler, leukotrienler, substance P, bradikinin, sitokinler -Venöz staz, hipoksi, epifiz laktatları? - Subkondral bası - Periosteal gerginlik / Osteofit oluşumu - Kontraktürler, myoatrofiler
Semptomlar -Kedi ve köpekte uzun süreli tedavi imkanı sağlayan ilaçlar.. - Hareketlerde yavaşlama / isteksizlik / hatta red - Özellikle hareket başlagıcında ve zorlama sonucunda hareketlerin bitiminde - Ciddi ağrı belirtileri Mekanik aksamalar
Hastalık esnasında.. klinik anlamı? Merkezi hipersensibilizasyon başlangıcı Allodini Hiperaljezia başlangıcı!! Ve tüm bunlar olurken radyografik görüntülerle hiiiç bir korelasyon yakalayamabilirsiniz.
Allodinia Sekunder hiperaljezia +++ Periferal hipersensitizasyon Merkezi hipersensitizasyon
3 yaş, Alman çoban köpeği
Hastalık esnasında.. klinik anlamı? Artık çok geçmiş kalmış ve birçok davranış sinyallerini kaçırmış olabilirsiniz!! Mutsuzluk, saldırganlık, isteksizlik vs