Maddelerin Sınıflandırılması Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU
Maddelerin Sınıflandırılması Madde Evet Saf Madde Sabit bir bileşimi varmı. Kimyasal formülle belirtilemiliyor mu? Hayır Karışım Element Bileşik
Maddelerin Sınıflandırılması MADDE Evet Aynı cins atom ve Molekellüllerden oluşmuştur. Hayır SAF MADDE KARIŞIM Evet Kimyasal yollarla Ayrıştırılabiliyor mu? Hayır Evet Her tarafında Aynı özelliği Gösteriyormu? Hayır BİLEŞİK ELEMENT HOMOJEN KARIŞIM HETEROJEN KARIŞIM
Maddelerin Sınıflandırılması MADDE Element Bileşik Karışım Metal Fe Cu Pb Ametal C O N Soygaz He Ne Ar Asit HNO3 HCI H2SO4 Baz NaOH NH3 Tuz NaCI KNO3 Oksit CO Fe2O3 Homojen Tuzlu su Kolonya Heterojen Emülsiyon Su-benzin Süspansiyon Kumlu su Ayran Aerosol Sprey Parfüm
Saf maddeler Aynı cins atom ve moleküllerden meydana gelmiştir. Aynı cins atomlardan meydana gelen saf maddeler element. Aynı cins moleküllerden meydana gelen saf maddelere ise bileşik denir. Demir (Fe) + Kükürt (S) Demir II Sülfür ( FeS) Aynı cins atomlar Aynı cins moleküller
Elementler Bileşikler
Karışımlar Birden fazla maddenin kimyasal özellikleri değişmeyecek şekilde bir araya getirilmesiyle oluşturulan madde topluluğudur. Homojen karışımlar: Her tarafında aynı özelliği gösteren tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Genel olarak çözeltiler denir. Tuzlu su, şekerli su, homojen karışımlardır.
Aşağıda atom ve molekül düzeyind gösterilen maddeleri element bileşik homojen karışım heterojen karışımı olarak sınıflayınız.
Karışımlar Heterojen karışımlar: Her tarafında farklı özellik gösteren karışımlardır. Sis, ayran ve beton parçaları birer heterojen karışımlara bir örnektir. Heterojen karışımların iki özel durumu vardır. Bunlar süspansiyon ve emülsiyon olarak adlandırılır. Süspansiyon: Bir sıvıda çözünmeyen katının heterojen karışımıdır. Sukum karışımı, su- tebeşir tozu karışımı. Emülsiyon: Bir sıvıda çözünmeyen başka bir sıvının heterojen olarak bulanık bir şekilde dağılmış şeklidir. Su-seytinyağı karışımı, su- benzin karışımı
Eksoz gazı bir karışımdır
Süspansiyon & (sıvı katı) Emülsiyon (Sıvı-Sıvı)
Aerosol Bir sıvının yada bir katının gaz içinde çözünmesi Örneğin; Sigara dumanı (Gaz içinde katı) Toz bulutu (Gaz içinde katı) Sis (Gaz içinde sıvı) Köpük (Gaz içinde sıvı) Deodorant (Gaz içinde katı)
Karışımların Özellikleri Saf değildirler Fiziksel yollarla bileşenlerine ayrıştırabilir. Erime ve kaynama noktaları sabit değildir. Karışımı oluşturan maddelerin miktarı arasında belirli, sabit bir oran yoktur.
Karışımların Ayrıştırılması Katı katı heterojen karışımları ayrıştırma. Mıknatıs ile ayırma
Karışımların Ayrıştırılması Çözünürlük farkı ile ayırma Farklı iki katıdan oluşan heterojen bir karışım birini çözen diğerini çözemeyen bir çözücüye atıldığında ayrıştırılmış olur. Tuz + kum+ su
Öz kütle farkı ile ayırma Öz kütlesi faklı olan iki maddeden oluşan bir karışımın her ikisini de çözemeyen ve öz kütlesi bu iki katının öz kütle değerleri arasında olan bir sıvı ile ayrıştırılabilir. Odun talaşı + su + kum karışımının ayrıştırılması
Ayırma hunisi ile ayırma Birbiri içerisinde çözünemeyen ve öz kütleleri farklı olan sıvı-sıvı karışımları ayırma hunisi yardımı ile ayırabiliriz.
Sıvı- katı karışımlar Süzgeç ile ayırma Bir sıvı ve bu sıvı içerisinde çözünmeyen bir katıdan oluşan heterojen karışımlar uygun bir süzgeç kullanılarak ayrılabilir.
Katı katı homojen karışımlar Alaşımlar erime noktaları farkı ile birbirlerinden ayrılabilirler. Farklı metallerden oluşan bir alaşım ısıtıldığında erime noktası düşük olan önce erir ve ayrılır.
Sıvı sıvı homojen karışımlar Ayrımsal damıtma ile ayırma Birbiri içerisinde çözünebilen ve farklı kaynama noktaları olan sıvılardan oluşan karışımlar ayrımsal damıtma düzeneği kurularak ayrılabilirler.
Sıvı katı Homojen karışımlar Basit damıtma ile Katı bir maddenin sıvı içerisinde çözünmesiyle oluşan karışımları birbirinden ayırmak için buharlaştırma işleminden yararlanılır. Karışım ısıtılır su buharlaşır. Çözünmüş madde tekrar katılaşır. Bu olaya kristallindir me ve basit damıtma denir.
TEKRAR YAPMAYI UNUTMAYALIM