DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. SĠRKÜLER NO: 2016 / 35 16.08.2016 KONU : 6728 Sayılı Kanun Ġle Gelir Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu nda DeğiĢiklikler Hk. 193 SAYILI GELĠR VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER; 1. Gelir Vergisi Kanunun Menkul Sermaye Ġratlarında BaĢlıklı 22. Maddede değiģiklikler yapılmıģtır. Maddenin 1 numaralı fıkrası kaldırılmış ve 2 numaralı fıkra eklenmiştir. Söz konusu düzenleme özel sigortalar ve bireysel emeklilik ile ilgili olup, aşağıdaki şekilde özetlenebilir: Mevcut düzenlemede tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemeler, gelir vergisinden istisnadır. Öngörülen düzenleme ile; bu istisna için en az 10 yıl veya ömür boyu sistemde kalma şartı getirilmekte, vefat, maluliyet ve tasfiye hariç bu süre dolmadan ayrılan sigortalıların iratları tevkifat kapsamına alınmaktadır. (Tevkifat oranı halen %15) Diğer taraftan (hayat sigortalarında ve tüzel kişiliğe haiz emekli sandıklarında) 10 yıl süreyle prim ödeyerek ayrılanlar ile sistemden vefat, maluliyet ve tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar ile bireysel emeklilikte; emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlar kendilerine yapılan ödemeleri (defaten toplu para alınması yerine) sigorta süresi 10 yıl veya ömür boyu tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırırlarsa, sigortadan veya bireysel emeklilikten ayrılmalarında aldıkları iratlar vergi istisnası kapsamına alınmakta olup üzerinden vergi tevkifatı yapılmayacaktır. (Halen bu ödemelerin irat kısmında tevkifat oranı sigortada % 10, bireysel emeklilikte % 5 tir) Ancak, tek primli yıllık gelir sigortasından bir üst paragrafta belirtilen şartlar gerçekleşmeden ayrılırlarsa hem tek primli gelir sigortasından elde ettikleri iratlar hem de daha önce sigorta yada bireysel emeklilik sırasında elde edilmiş iratlar (istisna hakkı kaybedilmekte) üzerinden daha önce alınmamış vergiler bir üst orandan tevkif suretiyle alınacaktır. (Tevkifat oranı sigortada % 15, bireysel emeklilikte %10 olmaktadır) Ancak kanunun Geçici 1. Maddesine özel hüküm konulmuş olup, buna göre yukarıda belirtilen değişikliklerin yürürlük tarihinden önce düzenlenmiş tek primli yıllık gelir sigortalarına ilişkin ödemelere değişiklikten önceki istisna hükümleri uygulanacağı ifade edilmiştir. 2. Gelir Vergisi Kanunun Ücretlerde BaĢlıklı 23. Maddesinde değiģiklikler yapılmıģtır. 23. Maddenin 11 numaralı fıkrasında yapılan değiģiklik; Sosyal Sigortalar Kanununda belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları ile emeklilik kapsamındaki toptan ödenen tazminatlardaki gelir vergisi istisnasında değişiklik yapılmaktadır. 1
DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. Mevcut düzenlemede; bu aylık ve toplu ödemelerin en yüksek Devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutar kadar kısım istisna iken yeni düzenleme ile; en yüksek Devlet memuruna çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutar kadar kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi öngörülmektedir. Bu düzenlemenin 7 Ekim 2001 öncesi düzenlenmiş hayat sigorta poliçeleri kapsamındaki ödemelere etkisi bulunmamaktadır. 7 Ekim 2001 ve öncesinde düzenlenmiş hayat sigorta poliçeleri kapsamında ( en az 10 yıl süreyle prim ödenmiş olması kaydıyla) sistemden ayrılanlara yapılan aylık veya toplu ödemede istisna tutarı 30 yıldan az olmamak üzere prim yatırılan süreler dikkate alınarak hesaplanacaktır. (6728 sayılı Kanunun Geçici 1. Maddesi ) 23. Maddenin 14 numaralı fıkrasında yapılan değiģiklik; Fıkranın a bendi eskisiyle aynıdır. b bendi ise yeni eklenmişti. Bu fıkraya göre; kanuni ve iş merkezi Türkiye de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin Bakanlıktan alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam ettikleri hizmet erbabına Türkiye dışında elde ettikleri kazançları üzerinden döviz olarak ödedikleri ücretler vergiden istisna edilmektedir. 3. Kanunun mülga 33. maddesi Yurt dıģına hizmet veren iģletmelerde indirim baģlığıyla birlikte aģağıdaki Ģekilde yeniden düzenlenmiģtir. Gelir Vergisi Kanunun 89/1. maddesinin 13 numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanunun 10/1. Maddesinin (ğ) bendinde yer alan indirim kapsamında (yurtdışı hizmetlerden sağlanan kazanç indirimi) hizmet veren destek personeli hariç, münhasıran bu hizmetler için istihdam edilen çalışanların ücretlerinin vergilerinde belli oranda indirim sağlanmaktadır. Bu maddede yer alan düzenlemenin 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. 4. Kanunun 40. maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendine parantez içi hüküm eklenmiģtir. Buna göre, İşletmeye dâhil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilecektir. 5. Kanunun Ar-Ge Ġndirimini Düzenleyen 89. maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi yürürlükten kaldırılmıģtır. Mevcut düzenlemelerde; araştırma ve geliştirme harcamaları üzerinden hesaplanan tutarın matrah hesabında kazançtan indirimine ilişkin olarak hem Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında hem de 5746 sayılı Araştırma Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda ayrı ayrı düzenlemeler mevcuttur. Mükellefler hangi düzenlemeden yararlanacağı konusunda tercih yapmaktadır. Bu defa, Gelir Vergisi Kanunundaki ve Kurumlar Vergisi Kanunundaki Ar Ge indirimine yönelik düzenleme kaldırılmakta, 5746 sayılı Kanunda 3/A Maddesinde yeniden düzenlenmektedir. Bununla birlikte halen 5746 sayılı Kanunun 3. Maddesinde yer alan Ar-Ge indirimi ile ilgili düzenleme de geçerliliğini korumaktadır. Ayrıca, 89/1. Maddenin 13 numaralı bendinde istisna(yurtdışı hizmetlerden sağlanan kazanç indirimi) kapsamına; ürün testi, sertifikasyon, veri işleme, veri analizi, ilgili Bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim de dahil edilmektedir. 2
DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. 6. Kanunun 98. maddesinden sonra gelmek üzere Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi BaĢlıklı 98/A Maddesi eklenmiģtir. SGK ya verilen aylık prim ve hizmet belgeleri ile muhtasar beyannamelerin Muhtasar ve Prim Hizmet Belgesi adıyla tek beyannamede toplanması ve mükellefe elektronik ortamda iletilmesine ilişkin düzenleme yapılmaktadır. 7. Kanunun Geçici 67. Maddesinde değiģiklik yapılmıģtır. Kanunun geçici 67. maddesinin (17) numaralı fıkrasına bunların vadesi ibaresinden sonra gelmek üzere, elde tutulma süresi ibaresi eklenmiştir. Bu madde de yer alan tevkifat oranlarını belirleme yetkisi olan Bakanlar Kurulunun maddedeki değişiklikle, elde tutma süresi dikkate alınarak da oran belirleme yetkisi olacaktır. KATMA DEĞER VERGĠSĠNDE YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER; 1. Katma Değer Vergisi Kanununun 17. Maddesinde yapılan değiģiklikler; (4) numaralı fıkrasının (g) bendinde yapılan değişiklikle; Tahvil satın almak bir finansman hizmeti olarak değerlendirilmekte, bununla birlikte tahvil faiz gelirlerinin KDV den istisna olduğu hükmü eklenmektedir. (r) bendine eklenen paragraf ile; taşınmazların satışındaki en az iki tam yıl aktifte tutulma süresi hesabında, Varlık kiralama şirketleriyle ve finansal kiralama şirketleri ile sat ve geri kirala kapsamında devredilen ve daha sonra tekrar alınan taşınmazların en az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında taşınmazın varlık kiralama şirketleri ve finansal kiralama şirketlerinde bulunduğu sürelerin de dikkate alınması düzenlemesi yapılarak istisnadan yararlanmalarına imkan sağlanmaktadır. (u) bendindeki değişiklik, Varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine devri, kiralanması ve devralınan kuruma devri ile ilgili istisna hükmü genişletilerek yeniden düzenlenmektedir. (y) bendindeki değişiklikle; Sat, geri kirala ve geri al şeklinde özetlenen KDV den istisna işleme finansal kiralama şirketlerinin yanı sıra, katılım bankaları ve kalkınma ve yatırım bankaları da dahil edilmektedir.öte yandan, taşınmaz malların yanı sıra taşınır mallar da istisna kapsamına alınmaktadır. Bu konuda yapılmış olan bir diğer değişiklik ise; istisna kapsamında finansal kiralama şirketleri ve yukarıda sayılan diğer kurumlara devredilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen KDV nin, devrin yapıldığı döneme ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahın tespitinde gider olarak kaydedileceği hükmünün eklenmesidir. 2. Katma Değer Vergisi Kanununun 30. Maddesinde yapılan değiģiklikler; İlişkili kişilerle yapılan işlemlerde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar Kurumlar Vergisi Kanununa göre kurum kazancından indirilememektedir. Getirilmiş olan düzenlemeye göre; yurtdışındaki ilişkili kişilerle bu kapsamda işlem yapılması halinde işlem kanunen kabul edilmeyen gider olmakla birlikte ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenmiş olan KDV nin indirimlerden çıkarılması gerekmeyecektir. 213 SAYILI VERGĠ USUL KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER; 3
DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. 1. Vergi Usul Kanunu Vergi beyannamesinin postayla veya elektronik ortamda gönderilmesi baģlıklı 28. Maddesine aģağıdaki fıkra eklenmiģtir. Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi kapsamında getirilen zorunluluk üzerine verilen beyannameye istinaden, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca düzenlenen tahakkuk fişi, mükellefe veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Muhtasar ve SGK prim ve hizmet belgelerinin birleştirilerek verilecek beyanın tahakkuk fişinin elektronik ortamda tebliğine ilişkin düzenlemedir. 2. ĠĢe BaĢlamayı Bildirme baģlıklı 153. maddesinde yapılan değiģiklikler; Türk Ticaret Kanununun 30 uncu maddesi ibaresindeki madde, 27. Madde olarak değiştirilmiştir. Vergi Dairesi ibaresinden sonra yazılı veya elektronik ortamda ibaresi eklenmiştir. Başvuru evraklarının elektronik ortamda iletilmesine ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Gümrük Ve Ticaret Bakanlığınca müştereken belirleneceği cümlesi eklenmiştir. 3. Teminat Uygulaması BaĢlıklı 153/A maddesinin onuncu fıkrası yürürlükten kaldırılmıģtır. 2013 yılında yürürlüğe giren Vergi Usul Kanununun 153/A Maddesinde; sahte belge düzenlediği tespit edilen mükelleflerden teminat istenmesi zorunluluğu bulunmaktadır. Yine aynı Maddede bu mükellefler ile aynı Kanun 359. Maddesinde belirlenen kaçakçılık suçu niteliğindeki (örneğin; sahte belge düzenleme ya da kullanma) fiilleri işleyenlerin 6 yıl süreyle hiçbir vergi teşvik ve desteğinden yararlanmayacağı hükmü mevcuttur. Bu fıkranın yürürlükten kalkması ile birlikte, 359. Maddede sayılan fiilleri işledikleri veya iştirak ettikleri Vergi inceleme raporuyla tespit edilenlerden bu durumları kesinleşenler de vergi teşvik ve desteklerden yararlanabileceklerdir. 4. Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257 ve mükerrer 257 nci madde hükmüne uymayanlar için ceza BaĢlıklı Mükerrer 355. Maddede değiģiklikler yapılmıģtır. Maddenin başlığı Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257 ve mükerrer 257 nci madde ve Gelir Vergisi Kanunun 98/A maddesi hükmüne uymayanlar için ceza şeklinde değiştirilmiştir. Maddenin birinci fıkrası mükerrer 257 nci maddesi ve Gelir Vergisi Kanununun 98/A maddesi uyarınca getirilen zorunluluklara şeklinde değiştirilmiştir. Maddenin 6. fıkrasının başına, elektronik ortamda bildirim veya formların belirlenen sürelerin sonundan başlayarak elektronik ortamda 3 gün içinde verilmesi halinde özel usulsüzlük cezasının 1/10 oranında kesileceği düzenlemesi eklenmiştir. 5. 213 sayılı Kanunun mülga 370. maddesi Ġzaha Davet baģlığıyla birlikte yeniden düzenlenmiģtir. Madde metni aģağıdaki gibidir. Vergi incelemesi başlanmadan yada takdir komisyonuna sevk edilmeden önce vergi dairelerince mükellefin vergi kaybına neden olduğuna dair ön tespitler varsa (ihbar da olmaması şartıyla) mükellef konuyla ilgili olarak yazıyla izaha davet edilecektir. Bu gibi durumlarda pişmanlık müessesesinden yararlanılamayacaktır. 4
DİPNOT YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK LTD.ŞTİ. Mükellef 15 gün içinde yazılı izahta bulunduğunda şu sonuçlar doğabilecektir: Mükellefin izahı idarece kabul görürse vergi incelemesine tabi tutulmayacak ve takdir komisyonuna sevk edilmeyeceklerdir. Yada, izahta bulunulan tarihten itibaren 15 gün içinde beyannamesini düzeltir yada hiç vermemiş beyannamelerini verir ve gecikme zammıyla birlikte vergisini aynı sürede öder ise vergi ziyaı cezası, ziyaa uğratılan vergi üzerinden % 20 oranında kesilecektir. Ancak bu durum vergi incelemesine ya a ikmalen tarhiyata engel teşkil etmeyecektir 370. maddenin birinci fıkrası kapsamında yapılmış ön tespitlerin, verginin VUK nun 359. uncu maddesinde yer alan fiillerle ziyaa uğratılmış olabileceğine ilişkin olması halinde bu madde hükümleri uygulanmaz. Ancak Sahte belge kullanma fiiliyle ilgili ön tespit varsa; izaha davet müessesesi; sahte veya yanıltıcı belge tutarının her bir belge tutarıyla 50.000 TL nı geçmemesi ve ilgili yılda mükellefin toplam mal ve hizmet alışının % 5 ini aşmaması kaydıyla söz konusu olabilecektir. Bunu aşan sahte veya muhteviyatı yanıltıcı belge kullanma fiilleri ile diğer sahte belge düzenleme gibi diğer kaçakçılık suçları ise izaha davet kapsamı dışında tutulmaktadır. Ön tespitin niteliğini, izaha davetin şeklini ve kapsamını, daveti yapacak ve yapılan izahı değerlendirecek mercii, davet yapılacakları, yapılan izahta kullanılacak bilgi ve belgeler ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Açıklanan konu ile ilgili ek bilgi gerektiğinde lütfen bizimle temasa geçiniz. Saygılarımızla, DİPNOT YMM LTD. ŞTİ. 5