Uzlaştırıcılık Müessesesi Tartışmaları ve Avukatlık Yasasının 35/A Maddesi Üzerine İnceleme - Arabulucu.c

Benzer belgeler
Avukatlık Kanunu Yönetmeliği nin Uzlaşma Sağlamaya İlişkin Maddeleri - Arabulucu.com

BİR AVUKAT YANINDA AYLIKLI OLARAK ÇALIŞAN AVUKATIN DURUMUNUN AVUKATLIK YASASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

"Tüketici Aleyhine Başlatılacak İcra Takibinde Parasal Sınır" "Tüketici Aleynine Ba~latllacak icra Takibinde Parasal ~ınırn

Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2007

İCRA KEFALETİ VE ŞEKLİ UNSURLARI ERYİĞİT HUKUK BÜROSU / ANKARA

Prof. Dr. Süha TANRIVER Doç. Dr. Emel HANAĞASI

T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü GENELGE NO: 2007/02....VALİLİĞİNE (Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü)

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/115,120

AİLE MAHKEMELERİNİN KURULUŞ, GÖREV VE YARGILAMA USULLERİNE DAİR KANUN

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK/27

İlgili Kanun / Madde 4857 S.İşK/18-21

BİLİRKİŞİ GÖRÜŞÜNE BAŞVURULMASINA VE BİLİRKİŞİLERİN GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRMELERİNE İLİŞKİN ESAS, USUL VE İLKELER

DAVA ARKADAŞLIĞI DAVAYA MÜDAHALE

Feragat; Arapça bir kelime olup sözlük anlamı Hakkından kendi isteğiyle vazgeçme dir.

SİRKÜLER NO: POZ-2009 / 52 İST, MALİYE; VADELİ ÇEKLERDE REEKONTU KABUL ETMİYOR

Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü

İlgili Kanun / Madde 5521 S. İşMK. /1

KIDEM ZAMMI ÜCRETE UYGULANAN AYRI ZAMDIR ÖNCE KIDEM ZAMMI UYGULANIR DAHA SONRA TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ NISBİ ZAM UYGULANIR Y A R G I T A Y İ L A M I

T.C. İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 10. HUKUK DAİRESİ T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I

Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2010

MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇ GENELGELER

MEDENÎ USÛL HUKUKUNDA BELGELERİN İBRAZI MECBURİYETİ

İlgili Kanun / Madde 5510 S. SGK. /88

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet MYO. Adalet Programı. Yargı Örgütü Dersleri

T.C. DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU E. 2011/76 K. 2014/1397 T

İSTANBUL 10.AĞIR CEZA MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA

KOCAELİ BAROSU ADLİ YARDIM BAŞVURU FORMU

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /32

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2014/ Sayılı Kanunla Vergi Yargılamasına ve Ticaret Mahkemelerine İlişkin Getirilen Yenilikler

HDI Sigorta, Alman sigorta grubu HDI Gerling International AG nin Türkiye deki temsilcisidir.

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/57 TARİH:

İlgili Kanun / Madde 6356 S. STSK. /5,41

T Ü R M O B TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLER ODALARI BİRLİĞİ SİRKÜLER RAPOR MEVZUAT

T.C. D A N I Ş T A Y Yedinci Daire

2018 DİYARBAKIR BAROSU ASGARİ ÜCRET ÇİZELGESİ

Yeni İş Mahkemeleri Kanununun Getirdiği Değişiklikler

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR... XIX

İlgili Kanun / Madde 6100 S. HMK. /Geç. 3.

6100 SAYILI MUHUK MUHAKEMELERİ KANUNU NDA DAVA ÇEŞİTLERİ

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/2, 18-21

ORDU BAROSU BAŞKANLIĞI AVUKAT-VEKİLEDEN ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ 2013 YILI BARO TAVSİYE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİDİR.

Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı Kapsamında Zamanaşımı Def inin İncelenmesi. Stj. Av. Müge BOSTAN ERYİĞİT HUKUK BÜROSU / ANKARA

ÇEKLERDE REESKONT UYGULANIP UYGULANMAYACAĞINA İLİŞKİN OLARAK VUK SİRKÜLERİ YAYIMLANDI

İDARİ YARGILAMA USULÜ HUKUKU 3-B K. Burak ÖZTÜRK İDARİ YARGIDA KANUN YOLLARI

T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2014/3-686 K. 2016/18 T

AVUKAT - İŞ SAHİBİ ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ

İlgili Kanun / Madde 6356 S. STSK. /26, 53 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2015/11497 Karar No. 2015/15217 Tarihi:

Ek 2: Dava Dilekçesi. İstanbul Nöbetçi İdare Mahkemesi. Sayın Başkanlığına. İstanbul 2. İdare Mahkemesi 2008/1445 E

İçindekiler Önsöz 5 Kısaltmalar 19 Giriş 21 Birinci Bölüm İDARÎ YARGININ GELİŞİMİ VE TÜRK YARGI TEŞKİLATININ GENEL GÖRÜNÜMÜ I. YARGISAL DENETİMİNDE

Vergi Davalarında Gerekçe Değişimi, Savunma Hakkını Sınırlar

İCRA DAİRELERİNİN ÖZERKLEŞTİRİLMESİ: FRANSIZ İCRA GÖREVLİLİĞİ MODELİ

İlgili Kanun / Madde 6356 S. STSK/5, 41

Türkiye Barolar Birliği Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2006

CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN

ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI

ONÜÇÜNCÜ DAİRE USUL KARARLARI. Anahtar Kelimeler : Dava Açma Süresi, Yazılı Bildirim, Başvuru Mercii ve Süresi, Hak Arama Hürriyeti

Şirket Kuruluş İşlemlerine İlişkin Getirilen Yenilikler

D A N I Ş T A Y ONUNCU DAİRE Esas No : 2011/10572

AVUKAT - İŞ SAHİBİ ARASINDAKİ EN AZ ÜCRET ÇİZELGESİ

Yargıtay 13, Hukuk Dairesinden:

BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar ve Öncelikle Uygulanacak Hüküm

İlgili Kanun / Madde 4847 S. İşK/22

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK. /68

CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNUN YÜRÜRLÜK VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN. BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler

Ba ve Bs FORMLARININ VERİLMEMESİ NEDENİYLE ADİ ORTAKLIK ADINA KESİLEN CEZAYLA İLGİLİ KANUN YARARINA BOZMA KARARI YAYIMLANDI

Avukatlık ücretinin aidiyeti, sınırları ve ortak veya değişik sebeple davanın reddinde davalıların avukatlık ücreti

İlgili Kanun / Madde 6356 S. STK/25

İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR CETVELİ 19 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE AYRILMASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1.

Uzun Sok. Kolotoğlu İşhanı Kat: 3 No:75 - TRABZON Temyiz Eden ve Karşı Taraf (Davalı) : Karayolları Genel Müdürlüğü - ANKARA

İlgili Kanun / Madde 6356 S. TSK/41-43

Özet, yaprak test, deneme sınavı ders malzemelerine ANADOLUM ekampüs Sistemin'nden ( ulaşabilirsiniz. 19.

ADLİ YARDIM HUKUK YARGILAMASI VE İDARİ YARGIDA. Türkiye de Adli Yardım Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Avrupa Birliği Eşleştirme Projesi

DOKUZUNCU BÖLÜM HUKUK İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ NÜN GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI DOKUZUNCU BÖLÜM

2017 DİYARBAKIR BAROSU ASGARİ ÜCRET ÇİZELGESİ

İŞ MAHKEMELERİ KANUNU

T.C. D A N I Ş T A Y İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU YD İtiraz No : 2016/1256

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /18-21

TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

DAVA ŞARTI ARABULUCULUK KAPSAMINDAKİ TİCARİ UYUŞMAZLIKLAR

İZMİR BAROSU TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

Aşağıdaki yazılı metin Alternatif Uyuşmazlık Çözümleri Derneği'nce (Ankara 2007)T.C.Adalet Bakanlığı'na bildirilen yazılı görüşlerdir:

Sayı: Ankara, 24 /03/2014 ANKARA İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI NA

ANAYASA MAHKEMESİ NE BİREYSEL BAŞVURU YOLU AÇILDI

DUYURU: /12 KONKORDATO MÜESSESESİNİN ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI UYGULAMASI KARŞISINDAKİ DURUMUNU KONU ALAN SİRKÜLER YAYIMLANMIŞTIR

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/ S. BK/100

İÇİNDEKİLER GİRİŞ KONUYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR.1) KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ

MADDE 184/5- Boşanma veya ayrılığın fer'i sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz.

AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ 2004

AVUKAT YASİN GİRGİN

Kanun No Kabul Tarihi: 22/11/2007

BORÇLAR HUKUKU KISA ÖZET HUK110U

(3) Bu Tarife hükümleri altında kararlaştırılan akdi avukatlık ücretleri, Tarife hükümleri üzerinden yapılmış olarak kabul edilir.

ADİ VE TİCARİ İŞLERDE FAİZE İLİŞKİN YENİLİKLER

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK/6 İŞYERİ DEVRİ İŞYERİ DEVRİNİN İŞÇİ ALACAKLARINA ETKİSİ

BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ VE GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA KARARLARI. DR. ADEM ASLAN Yargıtay 11.HD. Üyesi

YÖNETMELİK. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İZMİR BAROSU TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

İlgili Kanun / Madde 5510 S. SGSK. /53

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME : İzmir 4. Ağır Ceza Mahkemesi

İZMİR BAROSU TAVSİYE NİTELİĞİNDE AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

Transkript:

A-GİRİŞ Uzlaştırmacı adı verilen yeni bir hukuki müessesinin ihdas edilmesi ve bu türden bir müessesenin yetki ve çalışma esaslarının tartışıldığı günümüzde meslek yasamızın 35/A maddesinin de göz önünde bulundurulması zorunlu bir durumdur. Meslek yasamızın 35. maddesinde Kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek, mahkeme, hakem veya yargı yetkisine haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek veya tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda yazılı avukatlara aittir. Hükmü ile Avukatlık mesleğinin tekel hakkı açıkça ifade edilmiştir. Geçtiğimiz yıllarda, Vergi mahkemelerindeki uyuşmazlıklarda mali müşavirlerinde temsil ve vekil olmasına dair yetkilendirilmesi istemi büyük tartışmalara neden olmuş, bu istem haklı olarak Avukatlık Yasası nın 35. maddesine aykırı görülmüştür. Son günlerde uzlaştırmacı adı verilen müessesenin ihdası ile de uzlaştırıcıların kimlerden oluşabileceği tartışılmaya başlanmış ve yine Avukat unvanına sahip olmayan kimselerinde uzlaştırıcı olabileceği yolunda söylemler işitilmeye başlanmıştır. 1 / 14

1136 sayılı Avukatlık Yasası nın 2. maddesinde ise, Avukatlığın amacı; hukukî münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukukî mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmî ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır (4667 s.k la değişik 1136 s.k.m.2/i). Olarak ifade edilmiştir. 1136 sayılı yasanın 1. maddesinde açıkça bir kamu görevi olduğu ifade edilmekle beraber aynı yasada değişiklik yapılmasına dair 4667 sayılı yasa ile de bu hükümler korunmuş ve yeterli kabul edilmese de Avukatın hak ve yetkileri artırılmıştır. Yasamızın 35. maddesi, ve 1. ve 2 maddesi birlikte değerlendirildiğinde, hukuki uyuşmazlıklardaki temsilde Avukatların tekel hakkının başkaca yasalar ile ortadan kaldırılmasının isabetli olmayacağı, bu tür bir yaklaşımın normatif, hukuki değerlendirmeden yoksun bir hukuksal karmaşaya neden olacağı da aşikardır. Bu hususta günümüzde tartışılan uzlaştırmacı müessesi ile 1336 sayılı yasada değişiklik öngören 4667 sayılı yasa ile yürürlüğe giren 35/A maddesinin bir arada tartışılması halinde daha sağlıklı sonuca ulaşılabileceği düşünüldüğünden bu çalışma ile görüşümüz meslektaşlarımızla paylaşılmak istenmiştir. B-AVUKATLIK YASASININ 35/A MADDESİ 2 / 14

Giriş kısmında anılan uzlaştırmacı tartışmalarını yürütürken mevcut yasal düzenlemeyi ve bu düzenlemelerdeki hak ve yetkilerimizin kullanılmasının sonuçlarını da değerlendirmek gerekecektir. 1136 sayılı Avukatlık Yasası nın değiştirilmesine dair 4667 sayılı Kanunun 23. maddesiyle Avukatlık Kanununa Uzlaşma Sağlama başlığı altında 35/A maddesi eklenmiştir. Buna göre; Avukatlar dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleriyle istem sonucu elde edebilecekleri konulara inhisar etmek kaydıyla, müvekkilleriyle birlikte karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler. Karşı taraf bu davete icabet eder ve uzlaşma sağlanırsa, uzlaşma konusunu, yerini, tarihini, karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları içeren tutanak, avukatlar ile müvekkilleri tarafından birlikte imza altına alınır. Bu tutanaklar 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 38 inci maddesi anlamında ilâm niteliğindedir. Madde metninden de açık olduğu üzere Avukatların uzlaştırmacılığı yeni bir husus değildir. 2001 yılından beri yürürlükte olan bu hükme göre Avukatlar, dava açılmadan veya henüz duruşmaya başlanmadan karşı tarafı uzlaşmaya davet edebilirler. Uzlaşmanın olması halinde ise uzlaşmanın konusu, yeri, tarihi, karşılıklı olarak yerine getirilmesi gereken hususları içeren tutanak avukatlar ile müvekkilleri tarafından imza altına alınmalıdır. Bu hüküm, kurucu şekli şart olarak kabul edilmelidir. Yasa koyucunun şekli şart aramasının nedeni ile son fıkradan anlaşılmaktadır. Bu 3 / 14

fıkraya göre de şekli şartlara havi taraf avukatların imza ettiği tutanaklar 2004 sayılı İcra İflas Yasası nın 38. maddesi anlamında ilam hükmündedir. Atfın olduğu İcra İflas Yasası nın 38. maddesi incelendiğinde ise Avukatlık Yasası nın 35/A maddesi ile ilgili açık bir kanun yolu belirlenmediğinden bu ilamın, mahkeme kararındna ziyade ilamlı icraya elverişli ilam olarak kabulü daha doğru olacaktır. Bu hüküm bir anlamda sulh sözleşmesi niteliğindedir. Sulh sözleşmesine ilişkin herhangi bir düzenleme hukukumuzda yer almamaktadır. Ancak çeşitli kanun hükümlerinde, sulh tan söz edilmektedir (2). Açıkça Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda ayrı bir müessese olarak düzenlenmemiş olmasına rağmen, davada sulh mümkündür. Zira, sulh taraflar arasında yapılan bir sözleşme olup, sulh ile de dava konusu uyuşmazlık son bulur (3 ). Bu sulh sözleşmesi genellikle kısmî feragat ve kısmî kabul ile meydana gelir. Öte yandan, taraflardan birinin dava dışındaki bir hakkı da sulh sözleşmesine dahil etmesi mümkündür. Tarafların mahkeme önünde yapacakları sulh şekle tâbi (HUMK.m.151/V) olup, bu bir geçerlilik şartıdır (4). Avukatlık Kanunu m. 35/A ya göre düzenlenmiş tutanaklar, taraflar bakımından tıpkı mahkeme kararları gibi bir kesin hüküm oluşturmayacaktır. Kanun koyucu tarafından bu tutanaklara atfedilen değer, bunların herhangi bir mahkeme hükmüne hacet kalmaksızın ilâmlı icraya konulabilmesidir. 4 / 14

Kanunun öngördüğü aslî ve şartlara uygun bir biçimde yapılmış olan uzlaşma tutanakları hukuken geçerlilik kazanmakla beraber, her zaman icrası mümkün olan bir belge durumunda bulunmayabilir. Bunlar ancak içerik itibari ile cebrî icraya elverişli bir yapıya sahip iseler, icra edilebilirler. İçerik yönünden uzlaşma tutanağı cebrî icraya elverişli olması, onun bu edimin ifasını sağlamaya yönelik bulunması halinde söz konusu olur. Uzlaşmanın konusu, bir edimin ifası olmayıp; bir hukukî ilişkinin belirlenmesi ise, bu durumda uzlaşma içerik itibari ile cebrî icraya elverişli bulunmamaktadır. Ancak, tarafların yapmış oldukları (uzlaşmanın yapılması için) giderler açısından icrası mümkün bir belge olarak kabul edilebilir. Taraflardan her biri, uzlaşmadan doğan karşılıklı edimlerin ifasını sağlamak amacıyla birbirinden bağımsız olarak, söz konusu tutanağın kendi lehine olan kısmının icrasını isteyebilirler. Ancak bunun için herhalde, ilâmlı icra yoluna başvuracak tarafın her biri kendi edimini ifa etmeli veya ifasını karşı tarafa teklif etmiş olması aranmalıdır. Özellikle şarta bağlı uzlaşmalarda, söz konusu şart yerine getirilmedikçe bu tutanağın icrası mümkün olmamalıdır. Bu husus ancak tâliki şarta bağlı uzlaşma tutanakları bakımından geçerlidir. Buna karşılık, infisahi şarta bağlı münferit edimler açısından uzlaşma tutanaklarının icrası bakımından herhangi bir sorunun olmaması gerekir. Avukatlık Kanunu m. 35/A hükmüne göre düzenlenen uzlaşma tutanakları bir yargı kararı içermediğinden, yargı kararları bakımından kabul edilmiş kanun yoluna (temyiz ve karar düzeltmeye) başvuru mümkün değildir. Kural olarak, taraflar usulüne uygun düzenlenmiş bulunan uzlaşma dan dönemezler. Ancak, diğer maddi hukuk işlemlerinde olduğu şekilde (BK.m.23 vd.), hata, hile veya ikrah nedeniyle uzlaşmanın feshi (iptali) için dava açılabilir. Bu çerçevede mahkemenin vereceği karara karşı genel hükümler çerçevesinde ancak kanun yoluna başvurulabilecektir. Sulh sözleşmesinin niteliğine ilişkin bu açıklamalarımızın ışığı altında Avukatlık Kanunu 35/A maddesiyle getirilen düzenlemede uzlaşma sağlamaya ilişkin düzenlenecek tutanaklar 5 / 14

bakımından, karma nitelikli bir işlem olduğu söylenebilir. Bir başka deyişle, avukatlar ve müvekkillerince Avukatlık Kanunu m. 35/A ya göre düzenlenecek tutanaklar, hem bir usul hukuku işlemi hem de özel hukuk sözleşmesi olarak nitelendirilebilir. Bunların mahkeme huzurunda yapılan sulhlerden ayrılan yönü mahkeme huzurunda yapılmayıp, avukatlar huzurunda yapılmasıdır. Bu tür sözleşmenin geçerlilik kazanabilmesi için, Avukatlık Kanunu ile özel hukuk sözleşmelerine ilişkin şartları taşıması gerekir. Usulüne uygun düzenlenmiş bu tip sözleşmeler (tutanaklar) etkisini gerek usul hukuku gerek icra hukuku alanında göstermektedir (5). Mevcut bu düzenlemenin Avukatlık Meslek yemininde de ifadesini bulan Avukatlık yasası nın 2. maddesindeki hüküm ile birlikte değerlendirmek gerekir. Avukat, yalnız taraf temsilcisi olmayıp, aynı zamanda adaletin gerçekleştirilmesi faaliyetine ortak olan, yargılama faaliyetine katılan kişidir (6). Bu husus 4667 sayılı Kanunla değişik Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Avukatlık Kanununun 2. maddesinin birinci fıkrasında yapılan değişiklikte açıkça vurgulanmıştır. Buna göre; Avukatlığın amacı; hukukî münasebetlerin düzenlenmesini, her türlü hukukî mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesini ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları, hakemler, resmî ve özel kişi, kurul ve kurumlar nezdinde sağlamaktır. Görüleceği üzere avukat, taraf temsilcisi olma yanında yargılama faaliyeti ortağı olarak adaletin gerçekleştirmesini sağlam akla yükümlüdür. Bu amaçla avukat, müvekkili lehine olacak ve aynı zamanda adlî gerçeğin ortaya çıkmasını sağlayacak bütün maddi vakıaları ve delilleri yargı kuruluşları önüne getirmekle yükümlüdür. Hukukî sebepler konusunda da hakime yardımcı olmalıdır ( 7). 6 / 14

C-AVUKATLIK YASASININ 35/A MADDESİNE GÖRE DÜZENLENEN BELGENİN ŞARTLARI Bu hususta Prof Dr.Ömer ULUKAPI nın yapmış olduğu çalışmada Avukatlık Yasası nın 35/A maddesinde anılan tutanağın hangi şartları taşıması gerektiği şöyle ifade edilmiştir; a) Genel Olarak Avukatlık Kanunu m. 35/A da öngörülen uzlaşma sağlama, içeriği itibariyle bir özel hukuk sözleşmesidir. Bu sözleşmenin geçerli olabilmesi için, Borçlar Kanununda bir sözleşmenin kurulabilmesi için asgari şartları taşıması yanında, Avukatlık Kanunu m. 35/A da belirtilmiş bulunan şartları da içermelidir. İncelememizde yalnızca Avukatlık Kanununun aradığı şartlar üzerinde durulacaktır. b) Avukatlık Kanunu m. 35/A da Aranan Şartlar aa) Avukatlar ile Müvekkilleri arasında Bir Uzlaşma Bulunmalıdır Avukatlar ile müvekkilleri arasında yapılacak sözleşmede taraflar arasında bir uzlaşma bulunmalıdır. Bu uzlaşmanın meydana gelebilmesi için, bu konuda avukat müvekkili ile birlikte karşı tarafın avukat ve müvekkilini uzlaşmaya davet edebileceği gibi, bu konuda davet 7 / 14

gerçekleşmeksizin uzlaşma oluşturulabilir. Bu uzlaşmada her iki tarafın vekili (avukatı) ile müvekkilleri hazır bulunmalıdır. İlk bakışta, uzlaşmaya davet eden tarafın vekili ve müvekkili ile karşı tarafın bulunması yeterli olarak görülebilir. Bir başka deyişle, karşı tarafın vekili bulunmadığı uyuşmazlıklar bakımından bu şekilde yapılacak bir sözleşme geçerli olacak mıdır? Madde lafzında bu konuda bir açıklık bulunmamakla beraber, söz konusu maddenin gerekçesi dikkate alındığında açıkça Maddeyle getirilen düzenlemeyle mahkemelerin iş yükünün azalması amaçlanmaktadır. Buna göre dava açılmadan evvel veya dava açılmakla beraber duruşmaya başlanmadan önce avukatlar kendilerine intikal eden iş ve davalarda, tarafların kendi iradeleriyle istem sonucunu elde edebilecekleri konulara inhisar etmek kaydıyla, karşı taraf avukatını uzlaşmaya davet edebilecektir. Taraf vekilleri ve müvekkilleri hazır oldukları halde düzenlenen uzlaşma metni İcra ve İflâs Kanununun 38 inci maddesinde sözü edilen ilâm niteliğinde olacaktır hükmüne yer vermiştir (8). Gerekçedeki açık düzenleme karşısında bu tür bir sözleşmenin geçerlilik kazanabilmesi için, her iki taraf vekili (avukatı) ile müvekkilleri uzlaşmada bulunmalıdır. Bu uzlaşma, borçlar hukukundaki bir sözleşmenin kurulabilmesi için gerekli karşılıklı icap ve kabul beyanlarıyla oluşabilmektedir. Vekiller (avukatlar) kendilerine müvekkilleri tarafından getirilmiş olan iş ve davalar konusunda böyle bir uzlaşma yetkisine sahiptirler. Yoksa, müvekkilleri tarafından vekâlet ilişkisi çerçevesinde getirilmemiş bir iş ve dava konusunda uzlaşma sağlamaya yetkili değildirler. Böyle bir yetkinin varlığı vekâlet sözleşmesi kapsamından çıkarılacaktır. Bu konudaki vekâlet genel vekâlet olabileceği gibi, özel dava vekâletnamesi de olabilir. Vekil (avukat), böyle bir yetkinin varlığını vekâletnamenin ibrazı ile sağlayabilecektir. Öte yandan, müvekkil vekiline (avukata) bu konuda sınırlama getirmişse, bu sınırlamanın geçerli olabileceğini kabul etmek gerekir. bb) Bu Uzlaşma Dava Açılmadan veya Dava Açıldığı Hallerde Henüz Duruşmaya Başlamadan Önce İntikal Eden Davalarda Sağlanmalıdır 8 / 14

Kanun koyucu Avukatlık Kanunu m. 35/A da getirdiği hükümle, avukatların müvekkilleriyle birlikte dava konusu uyuşmazlık üzerinde uzlaşma sağlamaya ilişkin yapılacak sözleşmenin geçerli olabilmesi için, bu uyuşmazlığın davaya bakacak olan hakim önüne gelmeden önce sağlanmış olması gerekir. Kanun koyucu madde hükmünde bunu, Avukatlar dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşma başlamadan önce kendilerine intikal eden iş ve davalarda,... şeklinde belirtmiştir. Kanun koyucunun bu şekilde bir hüküm getirmesi iki türlü amaca hizmet etmektedir. Öncelikle, uyuşmazlık konusunun duruşma safahatı ile birlikte o uyuşmazlık konusuna bakacak olan hâkimin yargı alanına intikâl etmiş olmasıdır. Bundan sonra taraf ve vekillerinin uyuşmazlık konusu üzerinde uzlaşmaları mahkeme huzurunda sulh oluşturacaktır. Bu sulh çerçevesinde uyuşmazlık karara bağlanacaktır. Hâkimin yargı yetkisi alanına intikal eden bir konuda mahkeme hakiminin dışında taraf ve vekillerinin kesin hüküm sonucunu oluşturabilecek bir karar alamamaları yargı yetkisinin kullanılması açısından önem arz etmektedir. Öte yandan, savunma mesleğini icra eden avukatlar yukarıda da ifade ettiğimiz şekilde, her türlü hukukî mesele ve anlaşmazlıkların adalet ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesi ve hukuk kurallarının tam olarak uygulanmasını her derecede yargı organları önünde sağlamak zorundadırlar. Bu husus, avukatlara Avukatlık Kanunu kapsamında bir yükümlülük getirmiştir. Avukatlar bu yükümlülüğü yerine getirirken, uyuşmazlığı çözümünde en çabuk, ucuz ve kısa yoldan çözümlenmesi konusundaki her türlü hukukî imkân ve araçları kullanmak zorundadır. Bu aynı zamanda usul ekonomisinin bir gereğidir. Avukatlar da dava açılmadan veya dava açılmış olup da henüz duruşmaya başlamadan önce usul ekonomisine uygun hareket ederek tarafları uyuşmazlık konusu üzerinde uzlaştırabilmelidir. Madde hükmünde ifade edilen dava açılmadan ifadesinde, dava açılmasına ilişkin genel esaslar burada da geçerli olup, ondan önceki zaman parçasını ifade etmektedir. Ayrıca, duruşmaya başlamadan önce ifadesi ile de, tahkikata tâbi davalarda tahkikat, tahkikata tâbi 9 / 14

olmayan davalarda sözlü yargılama için mahkemece oturum günü belirlenip, bu oturum yapılmadan şeklinde anlaşılmalıdır. Hâkimin duruşma yapmaksızın inceleyeceği işlerde, o konuda karar verilinceye kadar taraf ve vekilleri uzlaşma sağlayabilir. cc) Uzlaşma Konusu Tarafların Kendi İradeleriyle İstem Sonucu Elde Edebilecekleri Konulara İlişkin Olmalıdır Uzlaşma konusu tarafların kendi iradeleriyle istem sonucu elde edebilecekleri konulara ilişkin olmalıdır. Zira uzlaşma, ancak tarafların dava konusu üzerinde tasarruf yetkilerinin bulunduğu davalarda mümkündür. Örneğin; alacak, menkul, gayrimenkul ve tahliye davalarında taraflar uzlaşma sağlayabilirler. Buna karşılık, tarafların dava konusu üzerinde serbestçe tasarruf yetkilerinin bulunmadığı davalarda, uzlaşma yolu ile dava sona erdirilemez. Örneğin; boşanma davalarında, babalık davasında, belediye sınırları içindeki bir gayrimenkulün tarafların rızasıyla paylaşılması, belediye encümeni veya il idare kurulunca kabul ve tasdik edilmedikçe, tapuca tescil edilemez (İmar K.m.16) (9). Ancak, tarafların üzerinde tasarruf edebilecekleri nitelikte olan boşanmanın fer î sonuçları ile babalık davasında çocuğun menfaatine dokunmamak kaydıyla nafaka hakkında uzlaşma sağlanabilir. 10 / 14

dd) Taraf ve Vekillerince Yapılacak Uzlaşma Yazılı Şekilde Yapılmalıdır Avukatların kendilerine intikal eden iş ve davlarda yapacakları uzlaşma, yazılı şekilde yapılmalıdır. Bu bir geçerlilik şartıdır. Yazılı şekilde yapılmayan bir uzlaşma Avukatlık Kanunu m. 35/A hükmünde belirtilen sonucu doğurmaz. Buradaki yazılı şekil âdi yazılı şekildir. Ancak taraf ve müvekkillerince yapılacak bu uzlaşmanın Avukatlık K.m.35/A hükmünde belirtilen asgari kayıtları da içermelidir. Buna göre, taraf ve vekillerince sağlanan bu uzlaşma belgesi; -uzlaşma konusunu, -uzlaşma yerini, -uzlaşma tarihini, -karşılıklı yerine getirmeleri gereken hususları, -taraf ve müvekkillerinin (avukatların) imzalarını, içermelidir (Av. K.m.35/A, c. 2). Kanun koyucu bu uzlaşma belgesinin tutanak şeklinde yapılması gerektiğini ifade etmiştir. Avukat ve müvekkillerince yazılı tutanak şeklinde düzenlenecek bu uzlaşma belgesinde 11 / 14

yukarıda belirtilen şartlardan birinin bulunmaması halinde, bu belgenin ilâm niteliğinde belge olarak kabul edilmesi mümkün değildir. O halde, kanunda belirtilen bu şartlar uzlaşma belgesinin zorunlu şartlarındandır. Tarafın imza atamayacak durumda olması halinde (okuma yazma bilmemesi halinde) resmi makamlar tasdik edilmiş mühürü ya da parmak izi imza yerine geçebilecektir. Yukarıda şartlardan birinin eksikliği halinde taraf ve müvekkillerince düzenlenen uzlaşma belgesi ilâm niteliğinde belge olarak kabul edilemez. Ancak, bu şekilde düzenlenmiş eksik uzlaşma belgesinin bir mahkeme dışı sulh sözleşmesi olarak kabul edilmesi mümkündür. D-UZLAŞTIRICILIK TARTIŞMASI VE 35/A Bu yasal düzenlemeler ile var olan uzlaştırmacı tartışmaları birlikte değerlendirildiğinde, uzlaştırıcılık müessesinin ihdası durumunda uzlaştırıcının kesin olarak Avukat hak ve yetkisinde olması gerektiği açıkça anlaşılmaktadır. 12 / 14

Özel hukuku ilgilendiren konularda düzenlenecek dava dıştı sulhte dahi tarafların sulhten dönemeyeceği gözetildiğinde konunun önemi daha da artmaktadır. Bu nedenle sadece avukatların uzlaştırıcı olabileceği, aksi halde adı uzlaştırmacılık olan müessesenin de -uzlaştırılmaya- muhtaç olabileceği, oluşan hukuki kaosun çözümlenmesinin de ağır işleyen hukuk düzenimiz için yeni bir yük olacağı anlaşılmaktadır. Ankara Barosu Dergisi nin 2007-4 sayılı sayısında yayımlanmıştır (1) Ankara Barosu Avukatlarından-Göymen Avukatlık Bürosu (2) Örneğin; HUMK.m.63, 151, 213, 513-515; İİK.m.38, 226/II; TTK.m.165, 219, 310; İş Mah. K. m. 7 gibi (3) Kuru/ Arslan/ Yılmaz, Usul, s. 629 (4) Prof Dr. Ömer ULUKAPI Avukatlık Kanununda değişiklik yapılmasına dair 4667 sayılı Kanunla getirilen İlam Niteliğindeki Belge üzerindeki inceleme (Prof.Dr.Ergun ÖNEN e armağan s.447-460 (5) Prof Dr. Ömer ULUKAPI, Avukatlık Kanununda değişiklik yapılmasına dair 4667 sayılı Kanunla getirilen İlam Niteliğindeki Belge üzerindeki inceleme (Prof.Dr.Ergun ÖNEN e armağan s.447-460 (6) Sungurtekin Özkan, s. 107; Ahrens, Nr. 205; Jessnitzer/Blumberg, 1 Nr. 1; Pfeifer, s. 264. (7) Prof Dr. Ömer ULUKAPI, Avukatlık Kanununda değişiklik yapılmasına dair 4667 sayılı 13 / 14

Kanunla getirilen İlam Niteliğindeki Belge üzerindeki inceleme (Prof.Dr.Ergun ÖNEN e armağan s.447-460 (8) 4667 sayılı Avukatlık Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 23. maddesi ile Avukatlık Kanununa 35/A maddesi eklenmesine dair hükmün Gerekçesi. (9) Kuru/Arslan/Yılmaz, Usul, s. 633-634. 14 / 14