Ultrasonik ve Geleneksel Silindirik Tornalama İşlemlerinde Takım Tutucu Üzerindeki Yer Değiştirmenin Belirlenmesi

Benzer belgeler
Silindirik Tornalama İşlemi İçin Yeni Bir Ultrasonik Sistem Tasarımı ve İmalatı

SAVUNMA SANAYİNDE KULLANILAN PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENEBİLİRLİKERİNİN İNCELENMESİ

DENEY 2 KESME HIZININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

TEL EROZYON YÖNTEMİ İLE İŞLENEN KALIP ÇELİKLERİNDE İŞLEM PARAMETRELERİNİN YÜZEY KALİTESİNE ETKİSİ

TORNALAMADA DEĞİŞKEN İLERLEMENİN BAŞLANGIÇ AŞINMASINA OLAN ETKİLERİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Anahtar Kelimeler: Östenitik paslanmaz çelik, Kesme kuvveti, Sonlu elemanlar metodu.

Invastigation of the Effect Surface Roughness of Cutting Parameters on the Ms 58 Brass Materials by Using Turn-Milling Process

HSS Torna Kalemindeki Talaş Açısının Kesme Kuvvetlerine Etkisi

AISI 1040 Çeliğinin Tornalanmasında Kesme Şartlarının Yüzey Pürüzlülük Değerlerine Etkilerinin İncelenmesi

MİKRO FREZELEME İŞLEMİNDE KESME KOŞULLARININ TAKIM AŞINMASI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

AISI 303 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİKLERİN İŞLENMESİNDE KESME HIZI VE İLERLEMENİN TALAŞ BİÇİMİNE ETKİSİ

Özgedik A., Çoğun C., Teknolojik Araştırmalar: MTED 2014 (11) 1-9

7075 Alüminyum Alaşımının Tornalamasında Kesme Parametrelerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkilerinin Analizi

AISI D6 İŞ PARÇASININ TORNALANMASINDA YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Öğrenim Durumu. Verdiği Dersler. İdari Görevler

KAPLAMASIZ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIM VE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

TALAŞLI İMALAT SAKARYA ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KALIPÇILIK TEKNİĞİ DERS NOTU. Doç.Dr. Akın Oğuz KAPTI. Talaşlı İmalat Yöntemleri

KAPLAMASIZ SERMET TAKIMLA AISI 6150 ÇELİĞİNİN FREZELENMESİNDE KESME PARAMETRELERİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ *

Ç1040 VE 11SMnPb37 ÇELİKLERİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ VE ÜRETİM MALİYETİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

TAKIM ÖMRÜ MODELLERİNDE SERMET KESİCİ TAKIMLAR İÇİN n ÜSTEL DEĞERLERİNİN DENEYSEL OLARAK ARAŞTIRILMASI

AŞINMIŞ KESİCİ TAKIMLAR İLE ORTOGONAL TALAŞ KALDIRMADA KESME KUVVETLERİNİN DENEYSEL İNCELENMESİ ÖZET ABSTRACT

Sığ ve derin kriyojenik işlem uygulanmış karbür takımların kesme kuvvetlerine etkisi

AISI H13 SICAK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN DENEYSEL İNCELENMESİ. Metin ZEYVELİ 1,*, Halil DEMİR 1

YÜKSEK HIZLI TALAŞLI İŞLEMEDE YÜZEY KALİTESİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ

Kriyojenik İşlem Uygulanmış Tungsten Karbür Takımların Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Üzerine Etkisi

AA5052 ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE İŞLEME PARAMETRELERİNİN KESME KUVVETİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

AISI 1040 Çeliğinin Kuru Tornalanmasında Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

AISI 01 SOĞUK İŞ TAKIM ÇELİĞİNİN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN ARAŞTIRILMASI ÖZET

Đmalat Araştırma Laboratuarı Sabancı Universitesi. Talaşlı Đmalat ve Takım Tezgahı Araştırmaları

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Yunus KAYIR a*, Ahmet AYTÜRK a. Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

St 37 ÇELİĞİNİN SÜRTÜNMELİ VE GELENEKSEL DELME İŞLEMLERİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN ARAŞTIRILMASI

Metrik Vida Açmada Alternatif Kesici Uç Yaklaşımı

Frezeleme İşlemlerinde Titreşimi ve Yüzey Pürüzlülüğünü Etkileyen Parametrelerin Optimizasyonu

KAPLAMA ÇEŞİDİ VE İŞLEME PARAMETRELERİNE BAĞLI OLARAK TAKIM-TALAŞ ARAYÜZEY SICAKLIĞI VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNDEKİ DEĞİŞİM

YÜKSEK ALAŞIMLI BEYAZ DÖKME DEMİRLERİN (Nİ-HARD) TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN MODELLENMESİ

AISI 1040 çeliğin tornalamasında kesme parametrelerinin kesme kuvvetine etkisi

AISI 304 OSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN KAPLANMIŞ SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİ ESNASINDA OLUŞAN TAKIM AŞINMASI

TORNALAMA İŞLEMLERİNDE KESİCİ TAKIM TİTREŞİMİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

AISI 304 östenitik paslanmaz çeliklerde kesme parametrelerine bağlı olarak yüzey pürüzlülüklerinin araştırılması

CNC TORNA TEZGAHINDA AISI 304 ÇELİKLERİN İŞLENEMESİNDE OPTİMUM YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜ SAĞLAYACAK KESME PARAMETRELERİNİN TESPİTİ

AISI 316Ti PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESİCİ UÇ ETKİSİNİN TAGUCHI YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Kesici Takım Kaplama Malzemesinin Mikro Frezeleme İşleminde Takım Elastik Deformasyonu Üzerindeki Etkisi

FREZELEME UYGULAMALARINDA KESİCİ UÇ SAYISININ TİTREŞİM VE KESME KUVVETLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Ti-6Al-4V SÜPER ALAŞIMININ YÜKSEK BASINÇLI SOĞUTMA KULLANILARAK FREZELENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAGUCHİ YÖNTEMİ İLE OPTİMİZASYONU

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRİN SİNTERLENMİŞ KARBÜR KESİCİ TAKIM İLE TORNALAMA İŞLEMİNDE TAKIM PERFORMANSININ İNCELENMESİ

Ultrasonik yardımlı işleme teknikleri

Lama Testere ile AISI 1020 Malzemesinin Kesilmesi İşleminde Takım Performansının İncelenmesi

DIN sıcak iş takım çeliğinin testere freze çakılarıyla işlenebilirliğinin araştırılması

Kesici Takım Bağlama Uzunluğunun Mikro Frezelemede Takım Aşınması, Kuvvetler ve Çapak Boyutu Üzerindeki Etkileri

ISO KODLAMA SİSTEMİ

PİEZOELEKTRİK YAMALARIN AKILLI BİR KİRİŞİN TİTREŞİM ÖZELLİKLERİNİN BULUNMASINDA ALGILAYICI OLARAK KULLANILMASI ABSTRACT

Ç 5140 Çeliğinin Mekanik Özelliklerinin Takım Aşınması ve Kesme Kuvvetlerine Etkisinin İncelenmesi

15-5 PH PASLANMAZ ÇELİĞİN TORNALANMASINDA KESME KUVVETİNİN TAGUCHİ METODU İLE OPTİMİZASYONU

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Tornalamada Yaklaşma Açısı ve Talaş Açısına Bağlı Tırlama Titreşimlerinin Yüzey Pürüzlülüğüne Etkileri

AISI 303 ÖSTENİTİK PASLANMAZ ÇELİĞİN İŞLENMESİNDE KESİCİ KENAR FORMUNUN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Talaş oluşumu. Akış çizgileri plastik deformasyonun görsel kanıtıdır. İş parçası. İş parçası. İş parçası. Takım. Takım.

ÖSTEMPERLENMİŞ KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN İŞLENMESİNDE, SERAMİK VE KARBÜR KESİCİLERİN PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI.

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Karbon elyaf takviyeli plastik kompozitlerin tornalanmasında yüzey pürüzlülüğü ve takım aşınmasına etki eden parametrelerin araştırılması

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Serkan ATEŞ. Int.J.Eng.Research & Development,Vol.2,No.1,January

Ç4140 MALZEMESİNİN TORNALAMASINDA İLERLEME, KESME HIZI VE KESİCİ TAKIMIN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ, TAKIM ÖMRÜ VE AŞINMAYA ETKİLERİ

AISI D2 ve AISI D3 Soğuk İş Çeliklerinin Delinmesinde İşleme Parametrelerinin Çapak Oluşumuna Etkilerinin Deneysel Olarak İncelenmesi

Fen Bilimleri Dergisi

ALLOY WITH DIAMOND LIKE CARBON (DLC) COATED DRILLS

Sıtkı AKINCIOĞLU, *Şenol ŞİRİN, Gülşah AKINCIOĞLU, Emine ŞİRİN

ORTAGONAL KESME İŞLEMİNDE KESİCİ TAKIM KAPLAMA MALZEMESİNİN TALAŞ KAYMA AÇISI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN MODELLENMESİ

Cu-Cr-Zr ALAŞIMININ AŞINDIRICI SU JETİ İLE TORNALANMASI. Fuat KARTAL, Hasan GÖKKAYA, Muammer NALBANT

Farklı Elektrotlar ile Delik Delme İşlemlerinde Yüzey Pürüzlülüğünün İncelenmesi

Politeknik Dergisi, 2017; 20 (1) : Journal of Polytechnic, 2017; 20 (1) : 43-49

HAVA VE GELENEKSEL SOĞUTMA YÖNTEMİ İLE FREZELEMEDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN İNCELENMESİ

Tornalama Operasyonları

Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi Pamukkale University Journal of Engineering Sciences

T.C. BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MÜHENDİSLİKTE DENEYSEL METODLAR II DERSİ

İŞLEME PARAMETRELERİNDEN KESME HIZININ INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMIN İŞLENEBİLİRLİĞİNE ETKİSİ

Mak-204. Üretim Yöntemleri II. Talaşlı Đmalatın Genel Tanımı En Basit Talaş Kaldırma: Eğeleme Ölçme ve Kumpas Okuma Markalama Tolerans Kesme

INCONEL 718 SÜPER ALAŞIMININ İŞLENMESİNDE KESME PARAMETERELERİNİN KESME KUVVETİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

TiN KAPLANMIŞ KESİCİ TAKIMLARDA GERİLME ANALİZİ VE TAKIM-TALAŞ ARA YÜZEYİNDEKİ SÜRTÜNME KATSAYISININ ETKİSİ

PVD VE CVD KAPLAMALI SEMENTİT KARBÜR KESİCİ TAKIMLARIN İŞLEME PARAMETERLERİNE BAĞLI OLARAK YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

Metal kesmeyi anlama # /71

İmal Usulleri 2. Fatih ALİBEYOĞLU -1-

FREZEYLE TORNALAMA YÖNTEMİNİN SÜREÇ MODELLEMESİ

Geliş Tarihi/Received : , Kabul Tarihi/Accepted :

SERTLEŞTİRİLMİŞ 30MnVS6 MİKROALAŞIMLI ÇELİĞİN KESME KUVVETLERİ VE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ AÇISINDAN İŞLENEBİLİRLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 5 Sayı: 2 sh Mayıs 2003

GGG 90 Küresel Grafitli Dökme Demirin İşlenebilirliğinin Kesme Kuvvetleri ve Yüzey Pürüzlülüğü Açısından Değerlendirilmesi

SinterlenmişKarbürler. Co bağlayıcı ~ Mpa Sertlikliğini 1100 ⁰C ye kadar muhafaza eder Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.

AISI 1050 Çeliğinin Delinmesinde Kesme Parametrelerinin ve Kaplama Uygulamasının Dairesellikten Sapma (Ovalite) Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması

KÜRESEL GRAFİTLİ DÖKME DEMİRLERİN SON BİTİRME OPERASYONLARININ ANALİZİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA A STUDY ON ANALYSIS OF FINISH OPERATIONS OF DUCTILE IRON

HARAKETLİ YÜK PROBLEMİNİN DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

AA 7075 DELİNMESİNDE KULLANILAN SOĞUTMA TEKNİĞİNİN PERFORMANS KARAKTERİSTİKLERİNE ETKİSİ

Erol KILIÇKAP Dicle Üniversitesi, Makine Mühendisliği Bölümü, Diyarbakır ÖZET

TORNALAMA İŞLEMİNDE KESİCİ UÇ TUTTURMA YÖNTEMİNİN YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

SERTLEŞTİRİLMİŞ AISI 1040 ÇELİĞİNİN SERAMİK KESİCİ TAKIMLA İŞLENMESİNDE YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNÜN TAGUCHİ METODU İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

7075 AL ALAŞIMININ FREZELENMESİNDE MİNİMUM SOĞUTMA SIVISININ YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜNE ETKİSİ

Kesici Uç Pah Açısının Kesme Kuvvetleri ve Kesici Takım Gerilmelerine Etkisi

AISI 316 Östenitik Paslanmaz Çeliğin İşlenmesinde Talaş Kırıcı Formunun Takım Aşınmasına ve Yüzey Pürüzlülüğüne Etkisi

Transkript:

Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 12, No: 2, 2015 (65-74) Electronic Journal of Machine Technologies Vol: 12, No: 2, 2015 (65-74) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1304-4141 Makale (Article) Ultrasonik ve Geleneksel Silindirik Tornalama İşlemlerinde Takım Tutucu Üzerindeki Yer Değiştirmenin Belirlenmesi İsmail UCUN *, İbrahim PAZARKAYA ** * Afyon Kocatepe Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümü, 03200 Afyonkarahisar/TÜRKİYE ** Afyon Kocatepe Üniversitesi, Meslek Yüksek Okulu, 03200 Afyonkarahisar/TÜRKİYE iucun@aku.edu.tr Özet Bu çalışmada, ultrasonik ve geleneksel tornalama işlemlerinde takım tutucuda (kater) meydana gelen yer değiştirmeler deneysel olarak incelenmiştir. Deneysel çalışmada kesme hızı, ilerleme ve kesme derinliği gibi kesme parametreleri dikkate alınmıştır. Deneylerde AISI 310 paslanmaz çelik kullanılmıştır. Yer değiştirmeler torna tezgâhı tablası üzerine bağlanan KEYENCE lazer cihazı ile ölçülmüştür. Ultrasonik sistem ise üniversal bir torna tezgâhı üzerine bağlanmıştır. Ultrasonik sistemin çalışma frekansı 20 khz ve genliği ise 15-20 µm civarındadır. Çalışma sonuçları göstermiştir ki, ultrasonik ile yapılan tornalama işlemindeki yer değiştirme değerleri geleneksel yönteme göre daha düşük elde edilmiştir. Ultrasonik ile yapılan tornalama işlemlerinde kater daha stabil bir davranış göstermiştir. Anahtar Kelimeler: Ultrasonik, Tornalama İşlemi, Takım Tutucu, Yer Değiştirme, Alışılmamış İmalat Yöntemi. Determination of Displacements on Tool Holder in Ultrasonic and Conventional Cylindrical Turning Processes Abstract In this study, displacements occurred on tool holder in ultrasonic and conventional turning processes have been determined as experimental. Cutting parameters such as depth of cut, feed rate and cutting speed has been considered in the experiments. AISI 310 stainless steel was used in the experiments. The displacements was measured by using KEYENCE laser apparatus attached on conventional turning machine. In addition, the ultrasonic system was attached on a conventional turning machine. Working frequency of the ultrasonic system is 20 khz and also amplitude is almost 15-20 µm. The results shows that the displacement values occurred in ultrasonic turning process is very low in compared with conventional method. The tool holder is a more stable behavior in the turning processes by using ultrasonic. Keywords: Ultrasonic, Turning process, Tool Holder, Displacement, Non-traditional Manufacturing Method. Bu makaleye atıf yapmak için Ucun İ. *, Pazarkaya İ., Ultrasonik ve Geleneksel Silindirik Tornalama İşlemlerinde Takım Tutucu Üzerindeki Yer değiştirmelerin Belirlenmesi Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2015 12(2) 65-74 How to cite this article Ucun İ. *, Pazarkaya İ., Determination of Displacements on Tool Holder in Ultrasonic and Conventional Cyclindrical Turning Processing Electronic Journal of Machine Technologies, 2015 12(2) 65-74

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik ve Geleneksel SilindirikTornalama İşlemlerinde. 1. GİRİŞ Günümüzde özellikle otomotiv, uzay, denizcilik, enerji ve demiryolu gibi birçok endüstriyel alanlarda süper alaşımlı ve kompozit malzemeler kullanılmaktadır. Bu malzemelerin endüstride kullanımının artmasıyla üretimde birçok problemin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu malzemelerin tornalama, frezeleme, delme, taşlama gibi geleneksel üretim yöntemleri yerine, elektro erezyon, lazer, ultrasonik, hibrit, elektrokimyasal gibi alışılmamış imalat yöntemlerinin kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Ultrasonik sistemlerin kullanımı son yıllarda artış göstermiştir ve artmaya devam etmektedir. Ultrasonik sistemler, doğrudan ultrasonik olarakta çalılabilmekte veya geleneksel bir yöntem üzerine montaj yapılarakta (hibrit) kullanılmaktadır. Ultrasonik sistemler 20 khz ile 40 khz arasındaki yüksek frekanslarda ve çok düşük genliklerde çalışan sistemlerdir [1,2]. Genel olarak, literatüre baktığımızda, ultrasonik ile yapılan çalışmalarda kesme kuvvetlerinin, yüzey pürüzlülüğünün ve takım aşınmalarının belirlenmesine yönelik olduğu görülmektedir. Bununla ilgili yapılan bir çalışmada, Shen ve arkadaşları [3] ultrasonik yöntem ile yapılan mikro frezeleme işleminde iş parçasının yüzey pürüzlülüğünü incelemişlerdir. Ultrasonik yönteminin kullanılmasıyla yüzey pürüzlülüğünde önemli iyileşmeler sağlanmıştır. Başka bir çalışmada ise, Nath ve Rahman [4], Inconel 718 malzemesi üzerinde ultrasonik ile işlemenin titreşim frekansı, iş parçası malzemesi ve titreşim genliğinden etkilendiğini belirlemişlerdir. Yaptıkları deneylerde, geleneksel yöntemlere göre ultrasonik kesmede, yüzey kalitesinde artış, kesme kuvvetlerinde düşüş olduğunu tespit etmişlerdir. Ultrasonik ile yapılan kesme işlemlerinde tungsten karbür kesici takım kullanılmıştır. Farklı kesme parametlerde geleneksel yönteme göre daha iyi yüzey kalitesi oluşmuş ve düşük kesme kuvvetleri elde edilmiştir [5]. Dinakaran vd. [6] yaptıkları çalışmada ultrasonik ile yapılan kesme işleminde takım aşınmasını kontrol etmek için bir sistem geliştirmişlerdir. Ahmed vd. [7] ultrasonik ile yapılan kesme işleminde kuvvet analizini gerçekleştirmişlerdir. Titreşim genliği 7.5 mikrondan 30 mikrona çıkarıldığında kesme kuvvetlerinin yaklaşık % 47 kadar azaldığı görülmüştür. Başka bir çalışmada ise, Ahmed vd. [8] Inconel 718 süper alışımlı malzemenin ultrasonik yardımıyla tornalama işlemini gerçekleştirmişlerdir. Ultrasonik ile yapılan tornalama işlemlerinde daha büyük artık gerilmeler ve yüzey sıcaklığının meydana geldiği görülmüştür. Pujana [9] Ti6Al4V titanyum malzemesinin ultrasonik yardımıyla delme işleminde titreşim genliğinin ilerleme kuvveti ve kesme sıcaklığı üzerindeki etkilerini incelemiştir. Titreşim genliğinin artmasıyla ilerleme kuvveti önemli ölçüde azalırken, kesme sıcaklığı ise artmıştır. Ultrasonik ile yapılan çalışmalarda genellikle sertliği ve mukavemeti yüksek malzemelerin işlenmesine yönelik olmuştur. Bunlardan farklı olarak Celaya ve arkadaşları [10] ultrasonik tornalamanın avantajları ve dezavantajları üzerine yaptıkları çalışmada sertliği düşük malzeme kullanmışlardır. Kesme ve ilerleme yönlerinde ultrasonik titreşim tercih etmişlerdir ve malzeme yüzeyindeki titreşimleri ölçmüşlerdir. Malzeme yüzey kalitesinin ultrasonik tornalama işlemi ile daha iyi olduğu görülmüştür. Azarhoushang ve Akbari [11] ultrasonik yöntem kullanarak yapılan tornalama işleminde iş parçasının yüzey hassasiyetini incelemişlerdir. Ultrasonik sistemin kullanılmasıyla yüzey pürüzlülük değerinde %30 luk bir iyileşme olduğu görülmüştür. Babitsky ve arkadaşları [12] uzay ve havacılık sanayinde kullanılan malzemelerden C263, Inconel 718 ve orta karbonlu çelikler üzerinde ultrasonik sistem kullanarak belirli kesme koşullarında, iş parçasının daireselliği ve yüzey pürüzlülüğünü klasik tornalama yöntemi ile karşılaştırmışlar ve ultrasonik sistemin kullanılmasıyla % 25 50 arasında iyileşme sağlamışlardır. Bu çalışmada ise, yapılan çalışmalardan farklı olarak hem ultrasonik hem de geleneksel yöntem ile yapılan silindirik tornalama işlemlerinde takım tutucunun yer değiştirmeler belirlenmiştir. Elde edilen yer değiştirmeleri farklı kesme parametrelerine bağlı olarak ölçülmüştür. 66

Ucun İ., Pazarkaya İ. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 3. DENEYLERDE KULLANILAN MALZEMELER VE PARAMETRELER Bu çalışmada, hem ultrasonik yardımıyla hem de geleneksel tornalama işlemi ile deneyler yapılmıştır. Deneylerde AISI 310 paslanmaz çelik kullanılmıştır. Deneyler süresince TNMG 220408 666X kesici takım tercih edilmiştir. Kesici takım ve katerin görüntüsü Şekil 1 de verilmiştir. Tornalama deneylerinde, 0,2 ve 0,3 mm talaş derinlikleri (a p ), 30 ve 60 m/dk kesme hızları (v), 0,08, 0,14 ve 0,2 mm/dev ilerleme değerleri (f) kesme parametreleri olarak kullanılmıştır. Hem geleneksel hem de ultrasonik yöntemler ile toplam 24 deney yapılmıştır. Tornalama deneylerinde soğutma sıvısı kullanılmamıştır. Deneylerde kullanılan malzemenin kimyasal kompozisyonu Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. AISI 310 paslanmaz çeliğin kimyasal özellikleri. Kimyasal Bileşim (% Ağırlıkça) C Cr Ni Si Mn S P AISI 310 0,2 25 21 2 2,0 0,030 0,045 Şekil 1. Deneylerde kullanılan kesici takım ve katerin görünümü. Kesici uç ve katere ait, boşluk açıları ve yanaşma açısı Tablo 2 de verilmiştir. Deneyler yapılırken yanaşma açısı 90 o olarak ayarlanmıştır. Tablo 2. TNMG 220408 kesici uç ve katere ait geometrik özellikler. Açılımlar Değerler Kesme kenarı açısı Boşluk açısı Gövde boyutları 90 derece 7.5 derece 25 x 25 mm 4. ULTRASONİK SİSTEM Ultrasonik sistem elektronik ve mekanik olmak üzere iki kısımdan meydana gelmektedir. Mekanik sistem, piezo seramik halkalar, transducer (güçlendirici) ve horn dan oluşmaktadır. Sistemde dört piezo seramik halka kullanılmıştır. Bu halkalar yaklaşık 20 khz frekansta titreşim üretmekte ve sistem bu frekans değerinde çalışmaktadır [13,14]. Güç kaynağından (1200W) piezo seramik halkalara elektrik enerjisi verildiğinde, halkalar elastik deformasyonla birbirine çarpmakta ve küçük genlikte titreşim üretmektedir. Ultrasonik sistemin şematik görünümü Şekil 2 de verilmiştir 67

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik ve Geleneksel SilindirikTornalama İşlemlerinde. Şekil 2. Ultrasonik sistemin şematik görünümü. Piezoseramik halkalar yaklaşık 20 khz frekansta titreşim elde etmek için seçilmiştir. Bu halkaların ürettiği genlik yaklaşık 0,2 m civarındadır. Sistemde kullanılan transducer (güçlendirici) ise piezoseramik halkaların ürettiği küçük genlikteki titreşimleri çok büyük genliklere çıkarmaktadır. Sistemde kullanılan horn, güçlendirici de olduğu gibi sistemdeki genlikleri daha büyük seviyelere çıkarmaktadır. Ultrasonikte ihtiyaç olan en büyük genlik hornun uç kısmında oluşmaktadır. Buradaki genlik yaklaşık 15 20 m civarındadır ve bu genlik değerleri 20 khz frekans değerlerinde elde edilmektedir. Üniversal torna tezgâhına bağlanan ultrasonik deney düzeneği ve lazer ölçüm sistemi Şekil 3 de verilmiştir. Tornalama deneyleri yapılırken, takım tutucuda meydana gelen yer değiştirmeler de ölçülmüştür. Yer değiştirmeler bilgisayar bağlantılı KEYENCE lazer ölçüm cihazı ile gerçekleştirilmiştir [14]. Lazer cihazının hassasiyeti 0,2 m ve saniyede 50.000 veri alma kapasitesine sahiptir. Kesme kuvvetlerinin etkisi altında y yönünde kesici takımda meydana gelen yer değiştirme deneysel olarak belirlenmiştir. Şekil 4 de kesici takımda meydana gelen yer değiştirmenin şematik görünümü verilmiştir. Burada takım tutucu üzerindeki yer değiştirme miktarını vermektedir. Çıkan talaşlar veri almayı zorlaştırdığı için, yer değiştirmeler kesici takıma yakın takım tutucu (kater) üzerinden alınmıştır. Aslında kesici takımın kesme işlemini yapan uç noktasından ölçüm alınmaya çalışılmış fakat lazer ışık boyutunun kısa (150 mm) olması ve kesme esnasında çıkan talaş ölçümünü zorlaştırdığı için kater üzerinden alınmıştır. Bu nedenlerden dolayı lazer ışığını kesici takım uç bölgesine en yakın yere konumlandırılmıştır. 68

Ucun İ., Pazarkaya İ. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Şekil 3. Üniversal torna tezgâhına bağlanan ultrasonik ve lazer ölçüm sistemi. 5. BULGULAR VE TARTIŞMA Şekil 4. Yer değiştirme değerlerinin ölçümünün şematik görünümü. Şekil 5 de ultrasonik (UT) ve geleneksel tornalama (GT) işlemlerinde farklı kesme hızlarına bağlı olarak kater üzerinde meydana gelen yer değiştirmeler verilmiştir. Bütün tornalama işlemlerinde ultrasonik sistemin daha stabil olduğu görülmüştür. Geleneksel yöntemde ise daha büyük sapmalar meydana gelmiştir. Kesme hızının 60 m/dk ya çıkarıldığında ise hem geleneksel hem de ultrasonik sistemde meydana gelen yer değiştirmelerde azalma meydana gelmiştir. Ultrasonik sisteminin kullanılmasıyla küçük titreşimlerde kesme işleminin gerçekleşmesiyle kesme kuvvetleri önemli ölçüde azalmaktadır [15-19]. Kesme kuvvetlerindeki bu azalmayla birlikte kater daha stabil hale gelmiştir. 60 m/dk kesme hızı ile ultrasonik ile yapılan tornalama işleminde belirli bir kesim sürecinden sonra kater daha kararlı görülmektedir. Geleneksel yöntemde ise, daha büyük yer değiştirme değerleri elde edilmiştir. 69

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik ve Geleneksel SilindirikTornalama İşlemlerinde. Şekil 5. Ultrasonik ve geleneksel tornalama işleminde takım tutucunun yer değiştirme miktarları (f=0,08 mm/dev, a p =0,3 mm). Farklı ilerleme miktarlarına bağlı olarak elde edilen kater yer değiştirme miktarları Şekil 6 da verilmiştir. Aynı ilerleme değerlerinde, ultrasonik ile yapılan tornalama işleminde elde edilen yer değiştirme değerleri geleneksel yönteme göre daha düşük ve stabil kaldığı görülmektedir. İlerleme değerinin artmasıyla ultrasonik (UT) ve geleneksel (GT) silindirik tornalama işlemlerindeki yer değiştirme değerleri artmaktadır. Şekil 6. Ultrasonik ve geleneksel tornalama işleminde takım tutucunun yer değiştirme miktarları (V=60 m/dk, a p =0,3 mm). 70

Yer değiştirme miktarı (mm) Ucun İ., Pazarkaya İ. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik (UT) ve geleneksel (GT) yöntem ile yapılan tornalama işlemlerinde kesme boyunca elde edilen yer değiştirme değerlerinin ortalamaları alınarak kesme parametre değerlerine bağlı olarak elde edilmiştir. Şekil 7 de ilerleme ve talaş derinliğine bağlı olarak elde edilen yer değiştirme miktarları verilmiştir. İlerleme değerinin artmasıyla yer değiştirme miktarlarında önemli artışlar görülmüştür. 30 m/dk kesme hızında elde edilen değerlerde, ilerleme hızının artışıyla kesici takımın birim zamanda kesmesi gereken talaş miktarı artmaktadır. Bu artış kesme kuvvetlerinin artırdığı gibi, hem takım hemde katerin yer değiştirmesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olmuştur. Minimum yer değiştirme değerleri 0,08 mm/dev ilerleme değerinde ultrasonik tornalama işleminde elde edilmiştir. Maksimum yer değiştirme değerleri ise 0,2 ve 0,3 mm talaş derinliklerinde en büyük ilerleme değerinde elde edilmiştir. Ultrasonik ile yapılan tornalama işleminde ve 0,18 mm/dev ilerleme hızında 0,2 mm talaş derinliğinde elde edilen değerler 0,3 mm deki değerlerden daha büyüktür. Bu durumun tamamen ilerleme değerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. 0-0,5-1 Talaş derinliği (mm) 0.2 0.3 0.2 0.3 UT GT -1,5-2 -2,5-3 -3,5 0,08 0,14 0,2 İlerleme oranı (mm/dev) Şekil 7. İlerleme miktarına ve talaş derinliğine bağlı takım tutucunun yer değiştirmesi (V=30 m/dk). V=60 m/dk kesme hızında elde edilen yer değiştirme değerleri Şekil 8 de verilmiştir. Bu kesme hızında elde edilen yer değiştirme değerleri 30 m/dk kesme hızında elde edilen sonuçlar ile önemli ölçüde benzerlik göstermiştir. İlerleme değerinin artmasıyla yer değiştirme değerleri artmıştır. Maksimum yer değiştirme değerleri 0,3 mm talaş derinliği, 0,2 mm/dev ilerleme hızında geleneksel yöntemde elde edilmiştir. 30 m/dk kesme hızında maksimum yer değiştirme artışı % 420 olurken, 60 m/dk kesme hızında ise maksimum yer değiştirme artışı % 600 olarak elde edilmiştir. 71

Yer değiştirme miktarı (mm) Yer değiştirme miktarı (mm) Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik ve Geleneksel SilindirikTornalama İşlemlerinde. 0 Talaş derinliği (mm) -0,5-1 0.2 0.3 0.2 0.3 UT GT -1,5-2 -2,5-3 0,08 0,14 0,2 İlerleme oranı (mm/dev) Şekil 8. İlerleme miktarına ve talaş derinliğine bağlı takım tutucunun yer değiştirmesi (V=60 m/dk). Kesme hızı ve ilerleme miktarına bağlı olarak elde edilen takım tutucu yer değiştirme miktarları Şekil 9 da verilmiştir. Kesme hızının artmasıyla birlikte hem ultrasonik hem de geleneksel yöntemde yer değiştirme miktarları önemli ölçüde azalmaktadır. Maksimum kater yer değiştirme değerleri en düşük kesme hızında elde edilmiştir. Kesme hızının artmasıyla kuvvetler azalmakta ve kater üzerindeki yer değiştirmelerde azalmaktadır. 0-0,5-1 -1,5-2 -2,5-3 Kesme hızı (m/dk) 30 60 30 60 UT GT -3,5 0,08 0,14 0,2 İlerleme oranı (mm/dev) Şekil 9. Kesme hızı ve İlerleme miktarlarına bağlı takım tutucunun yer değiştirmesi (a p =2mm). 72

Ucun İ., Pazarkaya İ. Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 6. SONUÇ Bu çalışmada, ultrasonik ve geleneksel tornalama işlemlerinde elde edilen kater (takım tutucu) üzerindeki yer değiştirme değerleri deneysel olarak elde edilmiştir. Yer değiştirme değerlerinin belirlenmesinde kesme parametrelerinin önemli bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Maksimum yer değiştirme değerleri en büyük ilerleme, talaş derinliği ve düşük kesme hızında elde edilmiştir. Bu parametrelerinin her artışı kater ve dolayısıyla kesici takım üzerindeki yer değiştirmeleri önemli ölçüde artırmıştır. Ultrasonik ile yapılan tornalama işlemlerinde geleneksel yönteme göre önemli ölçüde avantajlı olduğu görülmüştür. Ultrasonik sistemin kullanılmasıyla kater üzerinde meydana gelen yer değiştirmeler önemli ölçüde azalmıştır. Ultrasonik sistemin kullanılmasıyla çok küçük genliklerde ve çok büyük frekanslarda takım üzerine titreşim göndermesi kesme işlemini kolaylaştırmakta ve dolayısıyla katerde meydana gelen sapmalar minimum düzeyde kalmaktadır. İlerde yapılacak çalışmalar ile ultrasonik sisteminin farklı parametrelere etkisi ve talaş yapısının incelenmesi düşünülmektedir. 7. TEŞEKKÜR Bu çalışma, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Bilimsel Araştırmaları Projeleri Komisyonu tarafından 10.TEF.03 nolu proje ile desteklenmiştir. 8. KAYNAKLAR 1. Liao, Y.S., Chen Y.C. and Lin H.M., 2007, Feasibility Study of the Ultrasonic Vibration Assisted Drilling of Inconel Superalloy, Int. J. Machine Tools and Manufacture, 47, 1988-1996. 2. Zhou, M., Eow, Y.T., Ngoi, B.G.A. and Lim, E.N., 2003, Vibration-Assisted Precision Machining of Steel with PCD Tools, Materials and Manufacturing Proc., 18, 5, 825 834. 3. Shen X.H., Zhang J., Xing D.X., Zhao Y., 2012, A Study of Surface Roughness Variation in Ultrasonic Vibration-Assisted Milling, Int. J. of Advanced Manuf. Tech., 58 (5), 553-561. 4. Nath, C., Rahman, M. and Neo, K.S., 2009 A Study on the Effect of Tool Nose Radius in Ultrasonic Elliptical Vibration Cutting of Tungsten Carbide, J. Mat. Processing Tech., 209, 5830 5836. 5. Nath, C., Rahman, M. and Andrew S.S.K., 2007, A Study on Ultrasonic Vibration Cutting of Low Alloy Steel, J. Mat. Processing Tech., 192 193, 159 165. 6. Dinakaran D., Sampathkumar S., Sivashanmugam N., 2009, An Experimental Investigation on Monitoring of Crater Wear in Turning Using Ultrasonic Technique, Int. J. Machine Tools and Manufacture 49 (15), 1234-1237. 7. Ahmed, N., Mitrofanov, A.V. Babitsky, V.I. and Silberschmidt, V.V. 2007, Analysis of Forces in Ultrasonically Assisted Turning, Journal of Sound and Vibration, 308, 845 854. 8. Ahmed, N., Mitrofanov, A.V. Babitsky, V.I. and Silberschmidt, V.V. 2006, Analysis of Material Response to Ultrasonic Vibration Loading in Turning Inconel 718, Mat. Sci. And Engineering A, 424, 318-325. 9. Pujana J., Rivero A., Celaya A., Lopez L.N., 2009, Analysis of Ultrasonic-Assisted Drilling of Ti6Al4V, Int J of Machine and Tools and Manufacture, 49, 500-508. 10. Celaya, A., Norberto López de Lacalle L., Javier Campa F. and Aitzol Lamikiz, 2010, Ultrasonic Assisted Turning of Mild Steels, Int. J. Materials and Product Technology, 37, 1/2. 11. Azarhoushang, B. and Akbari, J., 2007, Ultrasonic-assisted Drilling of Inconel 738-LC, Int. J. Machine Tools and Manufacture 47, 1027 1033. 12. Babitsky, V.I., Kalashnikov, A.N. and Molodtsov F.V., 2004, Autoresonant Control of Ultrasonically Assisted Cutting, Mechatronics, 14, 91 114. 73

Teknolojik Araştırmalar: MTED 2015 (12) 65-74 Ultrasonik ve Geleneksel SilindirikTornalama İşlemlerinde. 13. Pazarkaya, İ., 2013, Silindirik Tornalama İçin Ultrasonik Sistem Tasarımı ve İmalatı, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar. 14. Ucun İ., Pazarkaya İ., 2015, Silindirik Tornalama İşlemi İçin Yeni Bir Ultrasonik Sistem Tasarımı ve İmalatı, Teknolojik Araştırmalar: Makine Tek. Elektronik Dergisi, 15(1), 13-23. 15. Mitrofanov, A.V. Ahmed, N Babitsky, V.I. and Silberschmidt, V.V., 2005, Effect of Lubrication and Cutting Parameters on Ultrasonically Assisted Turning of Inconel 718, J. Mat. Processing Tech., 162 163, 649 654. 16. Nath, C. and Rahman, M., 2008, Effect of Machining Parameters in Ultrasonic Vibration Cutting, Int. J. Machine Tools and Manufacture, 48, 965 974. 17. Neugebauer, R. and Stoll, A., 2004, Ultrasonic Application in Drilling, J. of Materials Processing Tech., 149, 633 639. 18. Voronina S. and Babitsky, V.I., 2008, Autoresonant Control Strategies of Loaded Ultrasonic Transducer for Machining Applications, Journal of Sound and Vibration, 313, 395 417. 19. Hsu, C.Y., Lin, Y.Y., Lee W.S. and Lo S.P., 2008, Machining Characteristics of Inconel 718 using Ultrasonic and High Temperature-Aided Cutting, J. Mat. Proces. Tech., 198, 359-365. 74