P r a t i k G ö n ü l l ü R e h b e r i
1 KASIM 2015 GENEL SEÇİMİ MÜŞAHİT REHBERİ I. BAZI GENEL KAVRAMLAR II. MÜŞAHİTLİK HAKKINDA GENEL BİLGİLER 1. Müşahit kime denir? 2. Müşahidin Yasal Hakları 1
III. SEÇİM GÜNÜNDEN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER 2
IV. SEÇİM SABAHINA İLİŞKİN ÖNEMLİ NOTLAR V. SANDIK KURULU KİMLERDEN OLUŞUR? 3
VI. SEÇİM ÖNCESİ SANDIK KURULU TARAFINDAN YAPILMASI GEREKENLER 4
VII. SEÇİM ESNASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER 5
6
7
8
VIII. SAYIM SÜRECİNE İLİŞKİN ÖNEMLİ NOTLAR 1. Oy Verme İşlemleri Biter Bitmez 2. Oylar Sayılmadan Önce 3. Sandıkların Açılması 9
4. Zarfların Ayrılması 5. Zarfların Açılması 10
11
6. Hangi pusulalar geçersizdir? 12
13
7. Hangi pusulalar hesaba katılır / katılmaz? IX. SAYIM SÜRECİ SONRASINDA, SANDIK SONUÇ TUTANAĞI HAZIRLANMASI VE İLANI 14
X. İLÇE SEÇİM KURULU NA TESLİM EDİLECEK MATERYALLER HAKKINDA ÖNEMLİ HUSUSLAR XI. TUTANAK, ŞİKÂYET, İTİRAZ 1. Tutanak 2. Şikâyet 15
3. İtiraz 16
XII. HANGİ DURUMLARDA ŞİKAYET / İTİRAZ EDEBİLİRİM? 1. Seçim öncesinde: 2. Seçim süresince: 3. Sayım süresince / sonrasında: 17
18
SANDIK KURULU İŞLEMLERİNE KARŞI ŞİKÂYET DİLEKÇESİ... İlçe Seçim Kurulu,... Sandık Kurulu Başkanlığı na, KONU: 1 Kasım 2015 günü yapılan Genel Seçimlerde Sandık Kurulu İşlemlerine karşı şikâyetimin sunulmasıdır. 1 Kasım 2015 AÇIKLAMALAR: Kurulunuzun, oy kullanılması / Sayım döküm / tutanak düzenlenmesi sırasında.............................. şeklinde yaptı ı uygulama usule, yasaya, YSK karar ve genelgelerine aykırıdır. Yukarıdaki belirtilen madde uyarınca yapılan işleme karşı şikayetimi sunuyorum. İşlemin düzeltilerek hukuka aykırılı ın giderilmesini arz ve talep ederim. Saygılarımla, Adı Soyadı: TC Kimlik No: Müşahidi olunan parti: Müşahitlik yapılan okul: Adres: İmzası: Sandık Kurulu Başkanı Tanık Tanık Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: TC Kimlik No: TC Kimlik No: TC Kimlik No: İmzası İmzası İmzası Sandık Kurulu Mührü 298 s. Kanun md.165 uyarınca şikâyet dilekçesinin tutanağa geçirilmemesi suçtur. MADDE 165- (Değişik: 5728-23.1.2008 / m.310) Bu Kanunla kendilerine şikâyet ve itiraz yetkisi tanınanların bu yoldaki müracaatlarını tutanağa geçirmeye mecbur oldukları ahvalde tutanağa geçirmeyi reddeden kurul başkan ve üyeleri bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır." 19
SANDIK KURULU İŞLEMLERİNE KARŞI ŞİKÂYET DİLEKÇESİ... İlçe Seçim Kurulu,... Sandık Kurulu Başkanlığı na, KONU: 1 Kasım 2015 günü yapılan Genel Seçimlerde Sandık Kurulu İşlemlerine karşı şikâyetimin sunulmasıdır. 1 Kasım 2015 AÇIKLAMALAR: Kurulunuzun, resmi siyasi partilerden birinden alınmış olan müşahit kartım oldu u ve 135 sayılı Genelgenin 19 no lu maddesi (298 No.lu Kanun, Madde 82) göre müşahit olma hakkım oldu u halde, sabah şahsımı sandıkta müşahit olarak kabul etmemek şeklinde yaptı ı uygulama usule, yasaya, YSK karar ve genelgelerine aykırıdır. Şöyle ki, ilgili madde aşa ıdaki gibidir: Sandık çevresinde, sandık kurulu başkan ve üyeleri, adaylar, milletvekilleri, o sandık bölgesinde kayıtlı seçmenler ve o sandıkta görevli müşahitler ile bina sorumluları ve çağrı üzerine gelen görevli kolluk güçlerinden başka kimse bulunamaz. Şu kadar ki, siyasi partilerin seçim kurullarına bildirdikleri itiraza yetkili kişiler ile temsilciler, seçim kurullarınca önceden kendilerine verilen belge ile sandık çevresinde bulunabilirler. Medya mensuplarının sandık çevresinde, sandık başı işlemlerine engel olmamak şartıyla, haber amacıyla görüntü ve bilgi elde etmeleri de serbesttir (298/82-2). Yukarıdaki belirtilen madde uyarınca yapılan işleme karşı şikayetimi sunuyorum. İşlemin düzeltilerek hukuka aykırılı ın giderilmesini arz ve talep ederim. Saygılarımla, Adı Soyadı: TC Kimlik No: Müşahidi olunan parti: Müşahitlik yapılan okul: Adres: İmzası: Sandık Kurulu Başkanı Tanık Tanık Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: TC Kimlik No: TC Kimlik No: TC Kimlik No: İmzası İmzası İmzası Sandık Kurulu Mührü 298 s. Kanun md.165 uyarınca şikâyet dilekçesinin tutanağa geçirilmemesi suçtur. MADDE 165- (Değişik: 5728-23.1.2008 / m.310) Bu Kanunla kendilerine şikâyet ve itiraz yetkisi tanınanların bu yoldaki müracaatlarını tutanağa geçirmeye mecbur oldukları ahvalde tutanağa geçirmeyi reddeden kurul başkan ve üyeleri bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır." 20
SANDIK KURULU İŞLEMLERİNE KARŞI ŞİKÂYET DİLEKÇESİ... İlçe Seçim Kurulu,... Sandık Kurulu Başkanlığı na, KONU: 1 Kasım 2015 günü yapılan Genel Seçimlerde Sandık Kurulu İşlemlerine karşı şikâyetimin sunulmasıdır. 1 Kasım 2015 AÇIKLAMALAR: Kurulunuzun, T.C. kimlik no.lu... isminde vatandaşın herhangi bir bedensel engeli olmadı ı halde, yanında refakatçiyle birlikte kabine girerek ve yardım alarak oy kullanmasına izin vermek şeklinde yaptı ı uygulama usule, yasaya, YSK karar ve genelgelerine aykırıdır. Bu uygulama, YSK 135 no.lu Genelgesi nin Madde 32 sinde tanımlanan, yardım alarak oy kullanma şartlarına aykırı bir uygulamadır. Şöyle ki, ilgili madde aşa ıdaki gibidir: Görme engelliler, felçliler, elleri eksik olanlar veya bu gibi bedeni engelleri açıkça belli olanlar o seçim çevresi seçmeni olan ve o sırada sandık alanında bulunan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilirler. Bir seçmen birden fazla engelliye yardım edemez (298/93-2). Sandık kurulu başkan veya üyeleri, engelli seçmenlere yardım etmek amacıyla oy verme kabinine giremez, oy kullanma sırasında yardım edemez. Yukarıdaki belirtilen madde uyarınca yapılan işleme karşı şikayetimi sunuyorum. İşlemin düzeltilerek hukuka aykırılı ın giderilmesini arz ve talep ederim. Saygılarımla, Adı Soyadı: TC Kimlik No: Müşahidi olunan parti: Müşahitlik yapılan okul: Adres: İmzası: Sandık Kurulu Başkanı Tanık Tanık Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: TC Kimlik No: TC Kimlik No: TC Kimlik No: İmzası İmzası İmzası Sandık Kurulu Mührü 298 s. Kanun md.165 uyarınca şikâyet dilekçesinin tutanağa geçirilmemesi suçtur. MADDE 165- (Değişik: 5728-23.1.2008 / m.310) Bu Kanunla kendilerine şikâyet ve itiraz yetkisi tanınanların bu yoldaki müracaatlarını tutanağa geçirmeye mecbur oldukları ahvalde tutanağa geçirmeyi reddeden kurul başkan ve üyeleri bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır." 21
SANDIK KURULU İŞLEMLERİNE KARŞI ŞİKÂYET DİLEKÇESİ... İlçe Seçim Kurulu,... Sandık Kurulu Başkanlığı na, 1 Kasım 2015 Konu: 1 Kasım 2015 günü yapılan Milletvekili Genel Seçimi sırasında Kurul İşlemlerine Karşı şikâyetimin sunulmasıdır. AÇIKLAMALAR Kurulunuz tarafından düzenlenen sandık sonuç tutana ı 135 sayılı Genelgenin 45. Maddenin son iki fıkrası düzenlemesine ra men, müşahit oldu um halde tarafıma verilmemektedir. Şöyle ki, ilgili madde aşa ıdaki gibidir: Sandık sonuç tutanağının birer sureti, yeteri kadar hazırlanarak sandık kurulu başkanı ve üyelerince imzalandıktan ve mühürlendikten sonra seçime katılma yeterliliği olan ve talep eden siyasi parti ve bağımsız adayların müşahitlerine verilir. Bu tutanaklar talep halinde öncelikle sandık kurulunun siyasi partili üyelerine imza karşılığında verilir. Ancak bu halde, o partinin müşahidine ayrıca tutanak verilmez. Müşahitlere verilecek sandık sonuç tutanakları, çok yapraklı kopyalı suret biçiminde hazırlanır. Sandık sonuç tutanağı verilen müşahit ve sandık kurulu üyelerinin ad ve soyadları ile temsilcisi oldukları siyasi partinin adı veya bağımsız adayın adı ve soyadı sandık kurulu tutanak defterine yazıldıktan sonra tutanağın teslim alındığına dair imzaları alınır. Yukarıdaki belirtilen madde uyarınca yapılan işleme karşı şikayetimi sunuyorum. İşlemin düzeltilerek hukuka aykırılı ın giderilmesini arz ve talep ederim. Aksi halde yapılan işlemlere karşı 298 sayılı Kanun 163. Maddesinin 1-2 fıkrası uyarınca sorumlular hakkında cezai müeyyidesi oldu unu hatırlatırım. Saygılarımla, Kurul başkan ve üyelerinin seçim işlerini bozması: Madde 163 (Değişik:17/5/1979-2234/1md.) Seçim kurulları başkan ve üyelerinden herhangi biri kanuna aykırı hareketleriyle seçim muamelelerinin yapılmasını ve oy verilmesini kısmen veya tamamen imkânsız kılar yahut seçimlerin butlanına bilerek sebebiyet verirse, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bunlar seçim neticelerini ilan etmezler, tutanağı asmazlar veya kanunen vermeye mecbur oldukları tutanak suretlerini vermezlerse aynı ceza ile cezalandırılırlar. Adı Soyadı: TC Kimlik No: Müşahidi olunan parti: Müşahitlik yapılan okul: Adres: İmzası: Sandık Kurulu Başkanı Tanık Tanık Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: Adı-Soyadı: TC Kimlik No: TC Kimlik No: TC Kimlik No: İmzası İmzası İmzası Sandık Kurulu Mührü 298 s. Kanun md.165 uyarınca şikâyet dilekçesinin tutanağa geçirilmemesi suçtur. MADDE 165- (Değişik: 5728-23.1.2008 / m.310) Bu Kanunla kendilerine şikâyet ve itiraz yetkisi tanınanların bu yoldaki müracaatlarını tutanağa geçirmeye mecbur oldukları ahvalde tutanağa geçirmeyi reddeden kurul başkan ve üyeleri bir yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır." 22