BUĞDAY EKOLOJİK YAŞAMI DESTEKLEME DERNEĞİ VI. OLAĞAN GENEL KURULU 2010-2012 FAALİYET RAPORU 1
GENEL ÇERÇEVE... 4 2010 2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 4 %100 EKOLOJİK PAZARLAR SEKTÖRE NE GETİRDİ?... 6 %100 EKOLOJİK PAZARLAR KONUSUNDA BUĞDAY DERNEĞİ NİN ÖNÜNDEKİ TEMEL SORUNLAR. 8 VİZYON... 8 TOHUM TAKAS AĞI PROJESİ... 10 GENEL ÇERÇEVE... 10 2010-2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 10 VİZYON... 12 GENEL ÇERÇEVE... 14 2010 2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 14 VİZYON... 16 GENEL ÇERÇEVE... 18 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 18 VİZYON... 20 IFOAM DÜNYA ORGANİK KONGRESİ, 2014... 21 GENEL ÇERÇEVE... 21 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 21 VİZYON... 23 ULUSLAR ARASI İLİŞKİLER VE ULUSLAR ARASI İLETİŞİM AĞI... 24 GENEL ÇERÇEVE... 24 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 24 VİZYON... 25 BUĞDAY NOKTALARI... 26 GENEL ÇERÇEVE... 26 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 26 VİZYON... 27 AGH (Avrupa Gönüllü Hareketi)... 28 GENEL ÇERÇEVE... 28 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 28 VİZYON... 28 KÜLTÜREL FAALİYETLER... 29 GENEL ÇERÇEVE... 29 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 29 İLETİŞİM... 31 GENEL ÇERÇEVE... 31 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER... 31 VİZYON... 35 BUĞDAY YAYINLARI... 35 GENEL ÇERÇEVE... 36 VİZYON... 37 FINANSAL TABLO... 47 2
3
100% EKOLOJİK PAZAR PROJESİ GENEL ÇERÇEVE %100 Ekolojik Pazar projesi, Türkiye de ekolojik ürün üretim ve tüketimini sağlıklı işleyen, adil, sürdürülebilir ve güvenilir bir alış - veriş modeli aracılığı ile yaygınlaştırmak için kurulan %100 Ekolojik Pazarlar, toplumun sosyal ve kültürel buluşma noktası olan halk pazarlarının yeni bir anlayış ile dönüştürülerek kentlilere tekrar kazandırılması amacına uygun bir şekilde tasarlanmıştır. Amaçlar: Ekolojik sertifikalı ürünlerin üreticiden her kesimden tüketiciye en kısa, ucuz yoldan ve uygun koşullarda, güvenli bir sistem dahilinde ulaşmasına olanak sağlamak. Ekolojik ürün bilgisinin yaygınlaştırılması, tüketici eğitimi ve talep oluşturulması Denetimli, güvenilir, belgeli, sağlıklı ürünler sunarak halk sağlığına katkıda bulunmak Ekolojik tarıma geçen çiftçilere pazar desteği sağlarken yeni üreticilerin/yatırımcının teşvik edilmesi yolu ile sektörün gelişimine katkıda bulunmak Kültürümüzün parçası, sosyal ve ekonomik takas modeli olan halk pazarlarının geliştirilmesi Su ve toprak kalitesi ile biyolojik çeşitliliğin korunmasını desteklemek Kırsalda ekolojik, sürdürülebilir yaşam modellerini, kırsalda refah ve istihdamı desteklemek. Özellikle ekolojik tarımdan gelire en çok ihtiyaç duyan, kırsal kökenli, marketlere veya ihracata yönelik çeşit, kalite ve süreklilik sağlayamayacak, küçük ve orta ölçekli üretici/çiftçiyi desteklemek. 2010 2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Meram %100 Ekolojik Pazar Açıldı Yerel üretim ve tüketimin önemine ve teşvik edilmesi gerektiğine inanan, sadece İstanbul a sıkışmış bir taleple organik tarımın yaygınlaşmayacağını savunan Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, organik tarım yapan üreticinin son kullanıcıya doğrudan ulaşmasını sağlayan %100 Ekolojik Pazarlar halkasına bir yenisini daha 4
ekledi. Konya Meram %100 Ekolojik Pazar, Meram Belediyesi ortaklığıyla Melikşah pazaryerinde 25 Ağustos 2012 Cumartesi günü açıldı. İlk İlçe Ekolojik Pazarı: Burhaniye Organik Pazarı: Ekolojik tarımın ve ekolojik beslenme talebinin yalnızca büyükşehirlerde kısıtlı kalınarak yaygınlaşamayacağını savunan derneğimizin destek ve danışmanlığında ilk büyükşehirler dışı ilçe ekolojik pazarı Burhaniye de, ilçe Belediyesi ve Kaymakamlığı, ilçe tarım müdürlüğü, ziraat odası destekleri ve Burhaniye Kent Konseyi Turizm ve Çevre Çalışma Grubu'nun çabalarıyla 17 Eylül 2012 günü açıldı. Buğday Derneği Samsun Ekolojik Pazarı ndan Çekildi Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, Samsun da ekolojik yaşam anlayışının, ekolojik tarım ve turizmin gelişmesi için 2006 den beri verdiği desteğin meyvelerinden biri olan Samsun Ekolojik Pazarı na verdiği destek ve danışmanlık hizmetlerini Nisan 2012 sonu itibariyle sonlandırdı. Temmuz 2008 de Gazi Belediyesi ortaklığı ile kurulan Samsun %100 Ekolojik Pazarı yaklaşık bir yıl sonra pazar alanı ile ilgili davanın kaybedilmesi ve belediyenin el değiştirmesi nedeniyle kapandı. Derneğimiz, Kasım 2010 da Samsun İl Özel İdaresi ve İlk adım Belediyesi ortaklığı ile ikinci kez açılan Samsun Pazarı ndan belediyenin pazar alanı inşaatı dışındaki sorumluluklarını yerine getirmemesi nedeni ile çekildi. Organik/Ekolojik Pazarlar Mevzuatlara Girdi: 12 Temmuz 2012 de yayınlanan pazaryerleri hakkında yönetmeliğe göre belediyelere resmen organik pazar açma yetkisi tanındı. Yönetmeliğe göre organik pazarlarda organik sertifikası olmayan ürünler satılamayacak, pazarlara sadece organik sertifikaları olan üreticiler veya bu üreticilerin mallarını satan esnaf katılabilecek. 2005-2006 da Buğday Derneği olarak bürokratları, vatandaşları, üreticileri, sektör paydaşlarını inandırmakta güçlük çektiğimiz, 2006 Haziran ında bir avuç üretici ve 50 ye yakın tezgâhla başlanan ve Türkiye de organik tarım iç pazarının oluşmasında büyük payı olan %100 Ekolojik Pazar projesi ve yarattığı zincirleme etki sayesinde bugün binlerce insan sağlıklı ürüne ulaşıyor. Daha 7 yıl önce hayal edilemeyen bir proje, bugün kanun ve yönetmeliklerce tanınır hale geldi. Bunda büyük emeği olan Victor umuzu sevgiyle anıyoruz. %100 Ekolojik Pazar Standartları Çerçevesinde Denetimler Yapıldı Buğday Derneği %100 Ekolojik Pazar standartları çerçevesinde bir ilke daha imza atarak daha önce başlattığı Pazar katılımcısı aracı firmaların depo ve stok denetimlerini sistemli bir hale getirdi. Bu amaçla her aracı firma derneğimizce hazırlanan sattığı her bir ürüne dair bir stok takip tablosu tutmak zorunda. Derneğimiz denetim ekiplerince her bir ürün girişi ve çıkışı bu stok takip tablolarında kayda alınmakta ve imzalanmakta, böylece pazardan pazara geçişlerde veya depolarda yapılabilecek olası konvansiyonel ürün ekleme riski minimuma indirilmektedir. 5
Üreticilerin satılan ürün miktarlarının kayıt altına alınıp stoklarından düşülmesi organik tarımda izlenebilirliğin temellerindendir. Gönüllülerimiz sayesinde hazırladığımız bir yazılım sayesinde artık tüm üreticilerin istenen tarih aralığında istenen ürünleri için %100 Ekolojik Pazarlardaki satışlarını tespit edebiliyor, bakanlık ve sertifika kuruluşlarına bildirebiliyoruz. Arazi Ziyaretleri ve Ürün Analizlerine Hız Verildi Bugüne kadar %100 Ekolojik Pazarlar da 19 analizde, 25 farklı üreticinin 38 farklı ürünü zirai ilaç kalıntı analizine tabi tuttuk. Son iki yılda 32 üreticinin arazileri kritik dönemlerde sizler için ziyaret edilmiş olup, pazarlarımıza gelen ürünler ve miktarları ile arazideki durum mukayese edilmiştir. Akredite bir laboratuvar olan INTERTEK te yaptırılan analiz sonuçlarını %100 Ekolojik Pazarlar da halkla ilişkiler standlarımızda inceleyebilirsiniz. Buğday Derneği nin ziraat mühendislerinin arazi ziyaretlerine dair fotoğraflarını da %100 Ekolojik Pazarlar da görebilirsiniz. %100 Ekolojik Pazar Web Sitesi Açıldı: %100 Ekolojik Pazarlarla ilgili güncel haberlerin, temel bilgi, veri ve makalelerin bulunduğu %100 Ekolojik Pazarlar web sitesi www.ekolojikpazar.org adresinde açıldı. %100 Ekolojik Pazarlar facebook sitesi 2400 üyeyi geçti. Etkinlikler, Sosyal Hayata Katkı: %100 Ekolojik Pazarların sosyal ve kültürel bir atmosfer kurması yönündeki çalışmalara hız verildi. Şişli %100 Ekolojik Pazar, 2010 Avrupa Kültür Başkenti projelerinden biri seçildi ve sene boyunca pazarda her ay iki etkinlik gerçekleştirildi. Bu etkinliklerin yanı sıra Gel Oyna çocuk etkinlikleri, Kartal da açılan SamanKafe, ilk defa düzenlenen EkolojiKitapları etkinliğinin 8 yayınevi ve STK katılımı ile gerçekleşmesi, tohum paylaşım etkinlikleri, söyleşiler, her yıl düzenlenen yıldönümü kutlamaları, kitap ve cd tanıtım günleri, kompost, küllü su, bez çanta dikimi gibi atölye çalışmaları ile %100 Ekolojik Pazarlarımız ekolojik yaşam kültürünün paylaşıldığı, kentlinin bir nebze soluk alabildiği özel mekanlar haline geldi. %100 EKOLOJİK PAZARLAR SEKTÖRE NE GETİRDİ? Ekolojik ürünlerin toplum tarafından kitlesel boyutta tanınmasını ve bilinmesini sağladı. Bugüne kadarki en büyük reklam, tanıtım ve halkla ilişkiler çalışması oldu. Ekolojik ürünü ulaşılabilir kıldı. Tüketiciyi zincirleme etkileyerek Türkiye çapında ekolojik ürün tüketimi arttırdı. Şişli örneği: Şişli %100 Ekolojik Pazar aynı gün açılan diğer ekolojik pazarları, pazara gelemeyen bir çok tüketiciye hizmet sunan internet satış projelerini ve dükkanları 6
besleyerek zincirleme olarak çok daha fazla insanın ekolojik ürünlere ulaşmasını sağladı. Eskişehir örneği: Eskişehir de organik ürünleri anlatmakta zorlanan ve ürünlerine müşteri bulamayan Ali Kamışlı bugün ürünlerini yok satarken bir de dükkan açtı. Eskişehir de üretici sayısı artarken, Eskişehir ekolojik pazarına da kavuştu. %100 Ekolojik pazarların halk, çiftçi ve özel sektör üzerinde yarattığı olumlu etki ile sektörün iç pazarda gelişiminin önü açıldı, iç pazara yönelik üretim çeşit, miktar ve kalite olarak arttı. Yatırımcıyı, ithalatçıyı teşvik etti. İç pazara yönelik üretim yapan çiftçi sayısı arttı, bırakmak üzere olan çiftçilere dayanma gücü sağladı. Türkiye organik et, süt ürünleri, muz, yerli kozmetik ürünler, tekstil, birçok gurme ürün, ithal kozmetikler, çikolatalar, temizlik malzemeleri ile bu proje sonrasında tanışabildi. Fiyat politikası, ekolojik ürün lüks ve pahalı imajını zayıflattı. %100 Ekolojik Pazarlar halen mevcut ekolojik pazarlar arasında sistemli bir politika ile fiyatlara müdahale edilen pazarlar olma özelliğini sürdürüyor. Yeni halk/semt pazarı anlayışı ile yeni kültürel/sosyal ortam yaratılarak, farklı kültürden insanların bir araya gelmesini sağladı. Bu kapsamda İstanbul 2010 Kültür Başkenti projesinin bir parçası oldu. Ekoloji, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşam bilincinin yaygınlaşmasını sağlarken, organik ürünlerin fuarlarda tema olmaya başlamasını sağladı. En kısa yoldan, üreticiden tüketiciye adil ticaret anlayışını destekledi. Türkiye çapında üreticiler arası bir iletişim platformu oldu. Bilgi akışı, örgütlenmeye altyapı sağladı. Yeni dernek, kooperatif ve birliklerin kurulmasını sağladı. İç pazar dinamiklerinin gelişmesi sektörün, bakanlığın, kontrol kuruluşlarının mevcut sistemin pratikle örtüşme ve çatışma noktalarını görmelerini sağladı. Yönetmeliklerin ve uygulamaların yenilemelerinin önünü açtı. Denetimler, kayıt sistemleri, izlenebilirlik daha sıkılaştı. Üreticinin tüketim talebini analiz etmesini sağladı, planlı üretim için altyapı oluşturuldu. Üretici ağırlığı, STK ve kamu kontrolü ve güvencesi ile tüketiciye gıda güvencesi sundu. Ekolojik Tarımdan gelire en çok ihtiyaç duyan, kırsal kökenli, marketlere veya ihracata yönelik çeşit, kalite ve süreklilik sağlayamayacak, küçük ve orta ölçekli üretici/çiftçi için pazar güvencesi, ümidi, kırsal kalkınma ve yerelde istihdam imkanı sağladı. Küçük çaplı taze ürün üretimi yapan bazı çiftçilerin katma değerli üretime geçmesinde teşvik edici oldu. Tarımsal biyolojik çeşitliliği ve yerel ürün çeşitlerini destekleyerek tüketicinin farklı çeşit ve lezzetlere ulaşmasını sağladı. 7
Proje toplumun bütününde üretim tüketim kalıplarında yapılması mümkün olan bazı değişiklikler yolu ile halk sağlığı, çevre sağlığı, sosyal ekonomik döngülerin iyileştirilmesi adına kayda değer fark yaratılabileceğini de göstererek, başarılı bir sosyal ve ekolojik sorumluluk projesi örneği oldu. %100 EKOLOJİK PAZARLAR KONUSUNDA BUĞDAY DERNEĞİ NİN ÖNÜNDEKİ TEMEL SORUNLAR Pazarların yapısı, Belediyelerin pazarlara bakış açısı, farklı kurumlara olan yetki bağı, yasa ve yönetmelikler sebebi ile derneğimiz; Yetki, sorumluluklar ve yaptırımlar konusunda, Belediyeler ile sorumlulukların paylaşımı konusunda, Pazarların iş modeli ve bütçe konusunda sıkıntılar yaşıyor. Ayrıca; popülarite, reklam ve tanıtımda başarı, girişimleri ( üretici sayısı, ürün miktarları, pazarlama girişimleri, örgütlenmeler ) arttırdı ancak tüketici sayısı ( müdavim, düzenli ) popülaritenin yansıttığı oranda artmağı için sektörde hoş olmayan rekabet ortamını da doğurdu. Ekolojik tarımın temel ilkeler ve değerleri, sektör içi ve dışı rant ve popülarite odaklı yaklaşımla gölgelendi. VİZYON Organik pazarların çoğalması, mevzuatlara girmesi, rekabetin ve talebin artışına paralel sistemin, uygulamaların, özellikle de izlenebilirliğin dikkate alınarak ekolojik pazar standartlarının geliştirilmesi, belediyelerin daha fazla sorumluluk almalarının sağlanması, pazarlar arası işbirliğinin sağlanması. Ekolojik Pazarların asıl sahibi olması gereken ilgili üretici ve esnafın katılımcı ve demokratik bir yapıda örgütlenmesinin teşvik edilmesi. Büyükşehirler dışında ekolojik pazarların ve organik tarım ürünlerine ulaşımın sağlanması için yeni üretim-kullanım modellerinin geliştirilmesi. Bunların dışında odaklanılması gereken konular: Basın ve halkla ilişkiler, tanıtım, Organik tarım ürünleri konusunda doğru bilgiye ulaşım, Lobicilik, 8
Kırsal Ağın güçlendirilmesi IFOAM sürecinin değerlendirilmesi 9
TOHUM TAKAS AĞI PROJESİ GENEL ÇERÇEVE Geleceğimizin teminatı evladiyelik tohumlarımızın korunmasını, gelecek kuşaklara aktarılmasını ve bu konuda bir farkındalık yaratmayı hedefleyen proje ile yerel çeşitlerin ekiminin sürdürülmesinin yaşamsal önemine işaret eden Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, Adım Adım Oluşumunun desteği ile Tohum Takas Ağı Projesi ni, yerel çeşitlerin korunması ve sürekliliğini sağlamak üzere gerçekleştirmiş ve daha bir çok yerli tohumun proje dahilinde araştırılıp ekolojik üretim yapan çiftliklerde ekilerek çoğaltılması, tüm tohum severlere doğru bilgilerle paylaşılması, takas sisteminin sağlıklı ve amacına hizmet eder şekilde uygulanması için projeyi önümüzdeki dönemde de Adım Adım oluşumunun destekleri ile devam ettirmeye karar vermiştir. 2010-2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Çiftçi Eğitimleri Ekilmiş olan yerli tohumlarımızın hasat tarihleri yaklaşırken tohumluk ayrılması, tohumluk seçilmesi, kurutulması ve saklanması gibi konularda bilgilendirme ihtiyacı tespit edilmiş ve ilgili çiftliklerin katılım sağlayabileceği 3 bölgede çiftçi buluşmaları planlanmıştır. Bu çiftçi buluşmalarının birincisi 8-9-10 Haziran tarihlerinde Erzurum da gerçekleştirilmiştir. İkincisi 24-25-26 Temmuz tarihlerinde Avanos ta ve üçüncüsü de 1-2-3 Ağustos tarihlerinde Kuşadası nda gerçekleşmiştir. Bu toplantılarda bahsi geçen konularda alanında uzman kişilerden oluşan tohum danışma grubumuz ile eğitimler verilmiştir. 10
Tohum Ekimi Farklı bölgelere ait çeşitli nedenlerle genel üretim sisteminde artık yer almayan, yok olmaya yüz tutmuş atalık tohumlarımızın araştırılarak tespit edilmesinden sonra TaTuTa çiftlikleri başta olmak üzere tohumlarımız ekilerek çoğaltılmıştır. Bununla ilgili çiftlikler ile sürekli iletişim sağlanıp üretimin her aşaması kontrol altına alınmıştır. Bu süreç içerisinde tohumların ekim zamanları takip edilerek çiftçilere gerekli bilgilendirme ve hatırlatmalarda bulunularak tohumların ekolojik koşullarda üretilmesi sağlanmıştır. Türkiye nin farklı bölgelerine has yerel tohumlar toprak içerisinde kendi hayat döngülerini yaşayarak korunmak ve gelecek nesillere aktarılmak üzere ekildikten sonra da, gerekli iletişimler sürdürülmüş, bitkilerin ileriki gelişim dönemlerindeki özelliklerinin de belirlenmesi için hazırlanan formlar doldurulmuştur. Bu bağlamda bitkilerin hem genel görünüşlerinin hem de meyvelerinin görsel karakteristik özelliklerini ortaya koymak için farklı dönemlerde fotoğrafları çekilerek, görsel verilerde derlenmiştir. Ulaşılan Miktar, Dönüm ve Hasat Haberleri Proje kapsamında ile Türkiye nin farklı bölgelerinde, her bölgeye has tohumlar ekilmiştir. Ekimi yapılan yerel çeşitler arasında; Kavılca buğdayı, Akkunduz buğdayı, Deli bezelye, Sekiz sıra mısır, Osmanlı çileği, Ayhan patlıcanı, Pembe domates, Cirgalan biberi, Çarşamba salatalığı, Ebruli domates, Saz çavdarı, Karakılçık buğdayı, Beyaz bamya, Gül marul, Karnıkara börülce gibi toplamda 42 cins ve farklı bölgelerde yetiştirilmekte olan 155 yerel çeşit bulunmaktadır. Türkiye nin farklı bölgelerinde olmak üzere toplam 27 çiftlikte 4715.625 dönüm üzerinde üretip çoğaltılan yerli tohumlarımıza projenin yeni döneminde onlarca daha yeni yerli tohumun eklenmesi hedeflenmektedir. Ekilmiş olan tohumlar içerisinden ilk hasat haberini ise Fethiye bölgesinde aynı zamanda da TaTuTa çiftliklerimizden biri olan Tangala Çiftliği nden aldık. Tangala Çiftliği'nden Buket Hanım çoğaltmak amacıyla ektiği Deli Bezelye lerini mayıs ayının ilk haftalarında hasat etmeye başlamıştı. Ağustos ayının bitimiyle bu hasat haberlerini diğer çiftçilerimizden de aldık. Danışman Kurulumuz ve Tohum Severin El Kitabı Kitapçığı Tohum Takas Ağı projesi kapsamında yerli tohumlarımızın gelecek nesillere en doğru şekilde aktarılması amacıyla yapılan eğitimlerde ve hazırlanan yayınlarda bilgi ve deneyimlerinden istifade etmek üzere ilgili akademisyenler ve alanlarında uzman kişilerden oluşan Tohum Danışma Grubu oluşturulmuştur. Aralarında Doç. Dr. Alptekin KARAGÖZ (Aksaray Üniversitesi, Peyzaj ve Süs Bitkileri Bölümü), Prof. Dr. İbrahim DEMİR (Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü), Prof. Dr. Hülya İLBİ ( Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü), Prof. Dr. 11
H. Halis ARIOĞLU (Çukurova Üniversitesi, Tarla Bitkileri Bölümü), Dr. Gülay BEŞİRLİ (Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü) ve Hasan ÇELEN (GTHB Tohumculuk Daire Başkanlığı) nin de bulunduğu 16 kişilik tohum danışma grubumuz oluşturulmuştur (Bkz.Ek 2). TTA projesi bilgilendirme toplantılarına ek olarak hazırlanmakta olan, genel olarak tohumlara dair bilgilerin yer aldığı, yerli tohumların öneminin vurgulandığı, ilgili tarafların iletişim bilgilerinin listelendiği ve tohumlara ilgi ve sevgi duyan her kişinin başucu kitabı olmasını öngördüğümüz Tohum Sever in El Kitabı nı zenginleştirmek adına danışma grubumuzla ortak çalışmalarımız olmuştur. Basın Lansmanı Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği yaşamın sürekliliğini temsil eden, atadan kalma tohumlarımızı korumak için Adım Adım Oluşumu ortaklığıyla başlattığı Tohum Takas Ağı Kampanyasını Şişli %100 Ekolojik Pazarda tanıttı. Tohum Takas Ağı Projesi Bağış Genel Bilgi Tablosu Kampanya Kabul Tarihi : 07.10.2012 Kampanya Kapsamında Hedeflenen Bağış Tutarı : 60.000 TL Avrasya Maratonu Toplanan Bağış Tutarı : 14.171,00 TL Runtalya (ve Likya) Maratonu Toplanan Bağış Tutarı : 43.177,16 TL Fon Geliri Toplanan Toplam Bağış Tutarı Toplam Bağışçı Sayısı : 245,07 TL : 57.593,23 TL : ~600 Kişi VİZYON 12
Projeye 2012-2013 senesinde de devam edilebilmesi için Dernekler Müdürlüğü ne başvurulmuştur. Haber beklenmektedir. 13
TATUTA PROJESİ (Ekolojik Çiftliklerde Tarım Turizmi ve Gönüllü Bilgi, Tecrübe Takası) GENEL ÇERÇEVE 2003 te Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Küresel Çevre Fonu (GEF) Küçük Destek Programı ndan (SGP) alınan destekle proje geliştirme süreci başlayan TaTuTa nın ana amacı Türkiye deki ekolojik tarım ile geçinen çiftçi ailelerine mali, gönüllü işgücü ve/veya bilgi desteği sağlayarak ekolojik tarımı teşvik etmek ve sürdürülebilirliğini sağlamaktır. Proje amacı, Buğday Derneği nin yaşamını sürdürürken diğer yaşamlarla uyum içerisinde ve ekolojik bütüne saygılı bir toplum vizyonu doğrultusunda ortaya koyduğu Geleneksel süreçteki üretimlerin korunması, sürdürülmesi Çevre ve insan sağlığına zarar vermeyen sürdürülebilir tarım yöntemlerinin yaygınlaştırılması hedefleriyle bire bir örtüşür. 2010 2012 ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Proje başlangıç tarihi olan 2003 ten bu yana en önemli gelişme 2011 yılında yaşandı. Yürütülen kampanya kapsamında Adım Adım Oluşumu koşucularının topladıkları 55.074,08 TL bağışla sisteme 56 yeni çiftlik eklendi ve Türkiye nin 7 bölgesini de kapsayan toplam 88 çiftliğe ulaşıldı. Kampanya, TaTuTa ağının genişlemesinin yanı sıra şu gelişmelere imkan verdi: o 9-10 Eylül 2011 tarihlerinde Çanakkale de TaTuTa Çiftçi Toplantısı nın gerçekleştirilmesi Manisa, Erzurum, Artvin, Fethiye, Muğla, Çanakkale ve Bolu dan 25 kişilik katılım sağlandı. o TaTuTa veri tabanının ve web sitesinin güncellenmesi 14
Veri tabanı ve site baştan aşağı yenilenerek çok daha kullanışlı bir hale getirildi. Artık ziyaretçi adayları online sisteme kayıt olup ücretlerini ödeyerek istedikleri çiftliği seçip, izin veren çiftliklerle doğrudan iletişime geçebiliyorlar. Sistemdeki bu değişiklik başvuru sürecini hızlandırırken kayıt sayısına ve dolasıyla kayıtlardan elde edilen gelire de olumlu yansıdı (bkz. Tablo 1 ve 2). o TaTuTa Rehberi nin hazırlıklarına başlanması Doğa dostu uygulama konularını başlık alarak hazırlanmakta olan rehber, okuyucularını ilgi duydukları başlıklara göre ilgili çiftliklere yöneltecek şekilde düzenleniyor. Rehberin 2012 sonunda basılmış olması hedefleniyor. 2012 yılında 8-10 Haziran Uzundere-Erzurum, 24-26 Temmuz Avanos-Nevşehir ve 1-3 Ağustos Kirazlı-Kuşadası nda gerçekleştirilen Çiftçi Buluşmaları na TaTuTa üyesi ve/veya Tohum Takas Ağı katılımcısı olan 49 çiftçi ve üretici katıldı. Bu toplantıların iki amacı vardı. Biri, TaTuTa çiftçileriyle TaTuTa projesinin işleyişine dair genel değerlendirme yapmak ve yenilenen sistem hakkında onları bilgilendirmekti. Diğer amaç ise Tohum Takas Ağı projesine katılan çiftçilerin tohum konusundaki bilgilerini derinleştirmek ve proje işleyişi üzerine fikir alışverişinde bulunmaktı. Toplantılarda varılan en çarpıcı noktalar TaTuTa çiftçilerinin Tohum Takas Ağı'na, Tohum Takas Ağı katılımcılarının ise TaTuTa projesine ilgi göstermesi ve bu iki projenin yürütülmesinde örtüşme alanlarının kaçınılmaz olduğunun görülmesi oldu. Bu toplantılardan ilkinin bütçesi Kuzey Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından, diğer ikisi ise Tohum Takas Ağı kampanya bütçesinden karşılandı. TaTuTa çiftlikleri arasında ürün takasını amaçlayan sistemin web altyapısı kurularak www.ekotakas.com sitesi deneme sürümü olarak Aralık 2011 de faaliyete girdi. 2012 yılında yapılan çiftçi buluşmalarında sistem TaTuTa üyelerine tanıtıldı ve pilot uygulamaya dahil olmak isteyen 10 çiftlik belirlendi. Deneme çalışmaları devam eden sistemde Dedetepe Çiftliği nin (Çanakkale) öncülüğünde bu çiftlikle Yaşam Çiftliği (Konya), Serdar Tanal Çiftliği (Antalya) ve Yeniköy Çiftliği (Çanakkale) arasında ürün takası yapıldı. Buğday Derneği nin Türkiye temsilcisi olduğu WWOOF (Worldwide Opportunities on Organic Farms / Organik Tarım Çiftliklerinde Uluslararası Fırsatlar) oluşumunun WWOOF Federasyonu nu kurması kararını takiben Buğday Derneği Ağustos 2012 de federasyonun kurucu üyelerinden oldu. 52 ülkede örgütlü bir ağ olan WWOOF kapsamında 11 binin üzerinde çiftlik yer alıyor ve bu çiftlikleri her yıl yaklaşık 80 bin gönüllü ziyaret ediyor. 15
VİZYON Türkiye nin her köyüne yayılmış ve tüm ihtiyaçlarını kendi içinde karşılayan bir ağ haline gelmek. TaTuTa ağı gittikçe kendi arasında ürün, hizmet ve deneyim takası yapan kırsal bir ağ haline gelmektedir. TaTuTa ağı içnide sadece ziyaretçi ev sahibi değil; çiftlikler arası ilişkilerin de gelişmesi yönünde büyük bir potansiyel vardır. Biz de bu ağın ihtiyaçlarının ve işbirliklerinin önündeki engellerin kaldırılması için çalışmaktayız. Önümüzdeki dönemde bu ağ içindeki kişileri belli aralıklarla, çeşitli eğitimler çerçevesinde bir araya getirmek, buluşma ve teknik geziler düzenlemek, aralarındaki iletişimi kuvvetlendirecek yeni araçları devreye sokmak gibi işlerle meşgul olacağız. Kısa Vadeli Hedefler - Online sistemin mükemmel işler hale getirilmesi - Henüz ziyaretçi almamış çiftliklerin ziyaretçi alması - Tüm çiftliklerin Buğday Derneği temsilcisi tarafından ziyaret edilip bilgilerin güncellenmesi, sistem işleyişine dair geri bildirim toplanması, gerekli görüldüğü takdirde bazı çiftliklerin ayıklanması, aday çiftliklerin değerlendirilmesi - 2013 yılında ziyaretçi sayısında %30 artış Uzun Vadeli Hedefler - Çiftlikler arası ürün ve tohum takasının artması - Koşulları uygun olan çiftliklerin tohum üretimine yöneltilmesi - Yerli gönüllü sayısının artması - Her şehirde en az 1 TaTuTa çiftliği 16
*2012 verileri 01.01.2012 16.09.2012 arasını kapsar. *2012 verileri 01.01.2012-31.08.2012 arasını kapsar. 17
MERKEZİ ÇAMTEPE EKOLOJİK YAŞAM KÜLTÜRÜ GENEL ÇERÇEVE Buğday Derneği nin altyapı çalışmalarını 2004 yılından bu yana bölgede yaşayan üyeleri kanalıyla gerçekleştirdiği Çamtepe Ekolojik Yaşam Eğitim, Araştırma ve Uygulama Merkezi 21 Mart 2010 tarihinde, yöre halkının ve Buğday üyelerinin katılımıyla resmen açıldı. Merkez binasının mülkiyeti iki Buğday Derneği üyesine ait ve dört üyenin katkısıyla bugünkü haline getirildi. Kullanımı Dernek çalışmalarına tahsis edildi. 2010 yılından bu yana Merkez, ekolojik yaşamın her alanında, değişik hedef kitlelerine yönelik eğitim programlarına, uygulama çalışmalarına ve toplantılara ev sahipliği yaptı. Doğa ile barışık, kendi içinde yeterli, döngüleri tamamlanan bir yaşamın mümkün olduğunu göstermeyi amaçlayan Merkez, Buğday Derneği değerleri ve misyonunun pratiğe geçirildiği ve yeni kişilerle paylaşıldığı mekanlardan biridir. Ekolojik yaşam ile ilgili STK, inisiyatif ve kişilerin buluşma noktası olmakta, ekolojik yaşam kültürünün yayılmasına katkı sağlamaktadır. Buğday ın bilginin dolaşımını sağlama hedefi açısından güçlü bir kanaldır. Özellikle Ekolojik Yaşam Eğitimleri ne katılan kişilerle kurulan ilişkiler, yeni kişilerin Buğday ı daha yakından tanımasını ve dahil olmasını sağlar. 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER 18
2010 21 Mart 2010 Açılış 1-7 Temmuz Yaşam Okulu 29 Ekim Ekoyer Toplantısı 16-20 Kasım Ekolojik Tatil ve Zeytin Atölyesi 2011 30 Mart 3 Nisan 2011, Sağlığın Doğası ve Homeopati 9-11 Nisan, Tohum Ağı Toplantısı (kapalı grup) 15-17 Nisan 2011, Kompost Yapımı 16-20 Mayıs 2011, Massachusetts Üniversitesi Sosyal Girişimcilik Bölümü - Özel Workshop (kapalı grup) 1-7 Temmuz 2011, Yaşam Okulu 22-24 Temmuz 2011, Masal Anlatıcılığı 29-31 Temmuz 2011, Doğa Gözlem Okulu 19-21 Ağustos 2011, Çamtepe ye Toprak Çuval Tekniğiyle Amfi Tiyatro Yapımı ve Doğal Yapı Atölyesi 1-4 Eylül 2011, Bayramda Yoga ve Ekolojik Yaşam Tatili 9-10 Eylül 2011, TaTuTa Çiftçi Buluşması (kapalı grup) 29 Nisan-1 Mayıs 2011 tarihinde gerçekleşmesi planlanan Farkındalık ve Yürekten İletişim Birlikteliği ve 13-15 Haziran 2011 tarihinde gerçekleşmesi planlanan Yaşama Boş Bir Zihinle Bakmak: Boşluğun Bereketi yetersiz katılım başvurusu nedeniyle iptal edilmiştir. 2012 23-27 Mart 2012, Westmont College - Özel Workshop (kapalı grup) 7-11 Nisan 2012, Masal Okulu 18-20 Mayıs 2012, Doğa Gözlem Okulu 31 Mayıs 3 Haziran 2012, Homeopati Okulu: Sağlığın Doğası ve Homeopati 23-29 Haziran 2012, Yaşam Okulu 11-17 Ağustos 2012, Ekolojik Sosyal Girişimcilik Yaz Okulu (kapalı grup) 30 Ağustos 2 Eylül 2012, Zeynep Çelen ile Eko-Yoga 27-29 Nisan 2012 tarihinde gerçekleşmesi planlanan Kompost Atölyesi, yetersiz katılım başvurusu nedeniyle iptal edilmiştir. 19
Ortaklıklar Homeopati Derneği, Sağlığın Doğası ve Homeopati Eğitimleri Massachusetts Üniversitesi, Ekolojik Sosyal Girişimcilik Dersi Westmont College, Ekolojik Sosyal Girişimcilik Dersi İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi, Yaşam Okulu Huriye Kara, Kompost Okulu Zeynep Çelen, Yoga Tatili Aykut İstanbullu, Toprak Çuval Tekniği ile Amfi Tiyatro Yapımı ve Doğal Yapı Atölyesi Judith Melika Lieberman, Masal Okulu VİZYON Kazdağları nda yaşayan Buğday ekibi üyeleri tarafından kurulan Bir Tohum Vakfı, bölgede üretim ve eğitim konusunda örnekler oluşturmaya odaklanacaktır. Çamtepe Ekolojik yaşam Merkezi Bir Tohum Vakfı ve Buğday Derneği ortaklığı ile ekolojik yaşamı temel alan bir eğitim sisteminin (örgün, yaygın ve hizmetiçi eğitim sistemlerini bir bütün olarak ele alarak) yaratılması ve uygulanması için gerekli temeli hazırlamak, bu konuda çalışan uzmanları bir araya getirmek ve yerel bir modeli gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. 20
IFOAM DÜNYA ORGANİK KONGRESİ, 2014 GENEL ÇERÇEVE Buğday Derneği nin de üye olduğu IFOAM (Uluslar arası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu) ın her üç yılda bir dünyanın değişik yerlerinde düzenlediği Organik Dünya Kongresi, 2014 yılında İstanbul da düzenlenecek. Buğday Derneği nin uzun süredir yürütülen çabaları sonucunda, Eylül 2011 de Güney Kore de düzenlenen kongrede IFOAM genel kurulu oy birliği ile 18. Organik Dünya Kongresinin İstanbul da Buğday Derneği koordinasyonunda düzenlemesine karar vermiştir. IFOAM ile Buğday Derneği arasında bir protokol imzalanmış ve derneğimiz kongrenin organizasyonu sorumluluğunu üstlenmiştir. Organizasyonun lojistiği konusunda profesyonel bir kongre firması olan ZED ile ortaklık edilmektedir. Derneğimiz, kurulduğu günden bu yana Türkiye de ekolojik (organik) tarımın gelişmesi, halk sağlığı, doğanın ve doğal kaynakların korunması, kırsal kalkınma, tüketici bilgilendirilmesi konuları ile bütünleşik şekilde ilerlemesi için çalışmalar yürütmektedir. Bu anlamda, çiftçilerden, yatırımcılara; tüketicilerden karar vericilere kadar yerel, ulusal ve uluslar arası eksende belli bir etkinlik ve saygınlığa kavuşmuştur. Yarattığı çalışmaları bir sonraki aşamaya taşımak ve Türkiye de ekolojik tarımın gelişmesine ivme kazandırmak amacıyla kongrenin düzenlenmesi önem taşımaktadır. 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Geçtiğimiz dönemde kongrenin Türkiye ye taşınması için gerekli lobi çalışmaları, başvurular ve iletişimler için altyapı hazırlanmıştır. Kongrenin amacı, vizyonu ve misyonu hazırlanmış, Türkiye deki ortakları ile iletişimler ve ortaklıklar için ilk görüşmeler yapılmış, organizasyonla ilgili komiteler kurulmuş, çalışma ilkeleri belirlenmiştir. Bununla birlikte, sponsor arayışları için strateji hazırlanmış ve ilk görüşmeler yapılmaya başlanmıştır. Ek olarak, Buğday Derneği ekibinin kongre ekibi şeklinde yeniden düzenlemesi ve yürütülen projelerin kongre çerçevesinde yeniden düzenlenmesi sağlanmıştır. 21
22
VİZYON Türkiye de ekolojik tarım için çalışan tarafların bir arada yeni projeler üretmesini sağlamak ve çalışmalara her alanda hız kazandırmak, Buğday Derneği nin çalışmalarını kongrenin sağlayacağı ortamda yeni bir üst seviyeye taşımaktır. Uzun vadeli hedef: Kongrenin amacına ulaşarak düzenlenmesi ve kongre strateji dokümanında yer alan hedeflere ulaşılması. Kısa vadeli hedefler: 1. Kongre içeriğinin hazırlanması ve bu amaçla kurulacak olan komitelerin çalışması için gereken ortamın hazırlanması. 2. Kongrenin mali çerçevesinin oluşturulması 3. Kongre kapsamında yapılacak çalışmaların iletişimlerinin yapılması 4. Kongrenin düzenlenmesi ve raporlanması 23
ULUSLAR ARASI İLİŞKİLER VE ULUSLAR ARASI İLETİŞİM AĞI GENEL ÇERÇEVE Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneğinin uluslar arası üyelikleri şöyledir: 1. IFOAM üyeliği, 2. WWOOF (World wide opportunities on Organic Farms) Türkiye temsilciliği 3. ECEAT (Avrupa Ekolojik Tarım Turizmi Merkezi) Türkiye Temsilciliği 4. EEB (Avrupa Çevre Bürosu) Üyeliği (2012 Senesinde sona ermiştir) 5. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi Uluslar arası Danışmanlar Kurulu Üyeliği 6. Avalon Kırsal Ağı Üyeliği 7. WECF (Çevre için Kadınlar Örgütü) üyeliği 8. GEN (Küresel Ekoköyler Ağı) Türkiye Yayın Temsilcisi 9. Bİofach (Ekolojik Tarım Fuarı) destekçi Türkiye Basın Kuruluşu 10.TP ORganics (Technology Platform Organics) üyesi 11.EVS (AGH Avrupa Gönüllü Hizmeti) akredite kuruluşu Bunlara ilave olarak öncelikle Avrupa olmak üzere bütün Dünya dan pek çok ekoköy, ekolojik yaşamla ilgili çalışan kuruluşla bağlantı halindedir. AB Komisyonu, Parlamentosu nun çeşitli komisyon ve toplantılarına katılmaktadır. Buğday misyonuyla ilişkisi: Buğday Derneği, ekolojik yaşam ile ilgili bütün konularda uluslar arası gelişmeleri takip etmekte ve bu kanaldan edindiği bilgileri kendi yayın organları ve mecralarında paylaşmaktadır. 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER IFOAM ve IFAOM iletişim ağı (IFOAM üyeleri ve platformları) ile kurduğumuz ilişkileri kurumsal seviyede üzerimize düşenler gerçekleştirilmiştir. 24
WWOOF örgütü ile federasyon kuruculuğu ve WWOOF toplantılarına katılım sağlanmıştır. 2011-2012 Biofach Fuarlarına katılım sağlanmıştır. UNESCO SOKÜM çalışmaları takip edilmiştir. Avrupa Gönüllü Hizmeti programı kapsamında TaTuTa çiftliklerine gönüllülerin alınmıştır. EEB (Avrupa Çevre Bürosu) Üyeliği 2012 Senesinde sona ermiştir. Bu ilişkinin merhum Genel Başkanımız Victor Ananias tarafından yürütülmesi ile bu ilişkide bir boşluk doğmuştur. Bu durum, bu ilişkiyi yeniden yürütebilecek bir hale gelinceye kadar askıya alınmasına neden olmuştur. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi Uluslar arası Danışmanlar Kurulu Üyeliği Avalon Kırsal Ağı Üyeliği konusunda herhangi bir çalışma olamamıştır. Avalon Vakfı tarafından yürütülen bu ağ Avalon Vakfı nın herhangi bir etkinlik düzenlememesi nedeniyle bizim tarafımızdan bir katılım gerçekleşmemiştir. VİZYON Yukarıda listelenen üyeliklerin devamı ve hakkıyla üyeliklerin yerine getirilmesine ek olarak bu iletişimlerin 2014 Organik Dünya Kongresi kapsamında değerlendirilerek katkı sağlanması. Bu çalışmaların hakkıyla yürütülebilmesi için lobicilik ve savunuculuk çalışmalarının bir bütün olarak yürütülebilmesi gerekmektedir. Bu konuda bir bütçe yaratılması halinde derneğimizde bu işler için bir istihdam alanı açılması düşünülmektedir. 25
BUĞDAY NOKTALARI GENEL ÇERÇEVE Buğday Noktaları Projesi, doğal ve/ya ekolojik ürünler pazarlayan, kişisel gelişim eğitimleri veren, yerel el sanatlarının korunmasına yönelik faaliyetlerde bulunan mağaza ve/ya internet noktaları ile Buğday Üyeleri arasında bir alışveriş ağının kurulmasını amaçlamaktadır. Proje, bir taraftan derneğin üye sayısını arttırırken, diğer yandan projede yer alan mekân sahiplerinin de organik sektörde varlığının sürmesine katkıda bulunmaktadır. Buğday Noktaları Projesi, derneğin tüm diğer projeleri gibi, üye veri tabanını gerek nicelik gerekse nitelik olarak desteklemeye yöneliktir. Sektörde varlığını sürdürmenin güçlükleri göz önüne alınacak olursa, söz konusu bu noktaları desteklemek, yayılmalarını sağlamak ve gerçekten bir alışveriş ağı oluşturmak Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği nin bir sorumluluğudur ve bu yanı ile Derneğin misyonu ile örtüşmektedir. 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Yeşin Aydemir, Nisan 2012 tarihinde Buğday Noktaları projesinde koordinatör olarak çalışmaya başladı. Buğday Noktaları için başlıklar belirlendi, yenilendi Buğday Noktaları sözleşmesi yenilendi 99 Buğday Noktası yeniden arandı, ilişkiler tazelendi, belirlenen kriterler çerçevesinde proje yeniden oluşturuldu. Her ay 5 (beş) yeni noktayı projeye katma hedefi belirlendi ve son dokuz ay içerisinde hedef tutturuldu. 26
Buğday Noktaları, Temmuz ayında Ekolojik Yaşam Rehberi ile dağıtılan bir yayın organına dönüştü. Buğday Noktaları kitapçığı, aldığı ilanlar sayesinde kendi sürdürülebilirliğini sağlıyor. Derneğin web sitesinde Buğday Noktaları listesi, şehirlere göre yayınlanmaya başladı. Buğday Noktalarının tanınırlığını artırmak amacıyla derneğin ebülteninde her hafta bir Buğday Noktası nın banner ı yayınlanıyor. Buğday Noktalarının kendi aralarında alışverişlerini ve iletişimlerini desteklemek amacıyla bir Buğday Noktası Facebook grubu kurulmuştur. VİZYON Buğday Noktası Yönetmeliği hazırlamak bu yönetmelik çerçevesinde yürütülmesini sağlamak Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği üyeleri ile BN Projesi paydaşlarının arasındaki alışverişi canlandırmak ve sürekliliğini sağlamak Buğday Noktalarında derneğin görünürlüğünü arttırmak Projenin görünürlüğünü arttırmak için dernek ve medya araçlarını etkin bir şekilde kullanmak 2012 yılı sonu itibariyle 150 noktanın proje bünyesinde yer almasını sağlamak 27
AGH (Avrupa Gönüllü Hareketi) GENEL ÇERÇEVE Derneğimiz, ülkemizde T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı Ulusal Ajans tarafından yürütülmekte olan AGH-Avrupa Gönüllülük Hareketi Projesi kapsamında 2006 yılınan bu yana gönderici, misafir edici ve koordinatör konumundaki akredite sivil toplum kuruluşlarından biri olmaya devam etmektedir. 2010-2012 DÖNEMİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Derneğimizin koordinatörlüğünü yaptığı projeler için Ocak 2011'de 13.016.-EURO ve Ocak 2012'de 12,555.- EURO ve Mayıs 2012 tarihinde de 6,563.-EURO luk miktarlar Ulusal Ajans tarafından aktarılmıştır. İçinde bulunduğumuz yıl, kooodinatörlüğünün yurtdışında bulunan STK'lar tarafından yapıldığı projelere de başvurma kararı alan derneğimiz, 7 ayrı AGH projesi yürütmeye başlamıştır. Bu çerçevede Fransa, Polonya, Almanya, İspanya ve İtalya'dan gelen gönüllülerimiz Pastoral Vadi ve Dedetepe Çiftlikleri'nde gönüllülük faaliyetine başlamış bulunmaktadır. Şu anda bir başka proje kapsamında Türkiye'ye gelen bir gönüllümüz de İstanbul'da dernek merkezinde gönüllü hizmeti vermektedir. VİZYON AGH Projesi, temel olarak, gençler arasında gönüllülük kavramının gelişmesine katkıda bulunurken ilgili ülkeler arasında kültürel, tarihi ve politik paylaşım alanlarına da yol açmaktadır. Global düzeyde ekolojik kültürün gelişmesine ve genişlemesine her zaman katkıda bulunan Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, AGH Projesi'nin payaşlarından biri olmaya devam edecektir., 28
KÜLTÜREL FAALİYETLER GENEL ÇERÇEVE Buğday Derneği, yok olmakta olan kültürel değerlerin korunması konusunda faaliyet gösterir. Dernek, UNESCO nun Somut Olmayan Kültürel Değerler Komitesi değerlendirme üyesidir. 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Şahmaran Yılanlar Kraliçesinin Peşinde Projesi Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, 2011 yılı içinde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın desteği ile Şahmaran; Yılanlar Kraliçesinin Peşinde başlığını taşıyan bir belgesel yapım gerçekleştirdi. o o o o o o o Proje 40.000,00.- TL + KDV lik bir miktarla desteklendi. Urfa, Mardin, Adana ve civarında gerçekleştirildi. İlgili röportajlar Ankara ve İstanbul da çekildi. Türkçe ve İngilizce alt yazılı olarak iki ayrı versiyonu yapıldı. UNESCO, logosunu kullanabilme hakkı tanıdı. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü ne çoğaltılarak verildi ve Somut Olmayan Kültürel Miras çerçevesinde de arşivlenmesi sağlandı. Altın Klaket Kısa Film Yarışması nda finale kaldı. Hal-i hazırda çeşitli festivallere gönderiliyor, İZ TV de yayınlanması için sözleşmenin imzalanmasını bekliyor ve kitabının da yapılabilmesi için Ankara Rotaract Grubu ile sponsorluk için görüşmelere devam ediliyor. Tatuta Belgeseli Pilot Bölüm Çekildi 2011 yılında TaTuTa Projesi için VTR TelevisionProduction yapım şirketi ile tek bölümlük bir belgesel yapım gerçekleştirildi. Pilot olarak çekilen bu yapım, komisyondan onay alamadığı için devam imkânı bulamadı. Youtube da yayınlanmaktadır. Tatuta Belgesel Yapım Projesi Ağustos 2012 tarihinde yapımcı Fatih İşçi TRT Belgesel Kanal için TaTuTa Projesini anlatan bir pilot program çekmek istediğini bildirdi. TRT tarafından onaylanaığı 29
taktirde, TaTuTa Projesi nde yer alan tüm çiftlikler belgesel yapımın konusu olacaklardır. IFOAM Tanıtım Klibi Çekildi 2011 Eylül ayında Seul de yapılan IFOAM Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu nun 17. Genel Kurul unda tüm üyelere gösterilmek ve adaylığımıza görsel bir katkıda bulunmak amacı ile bir tanıtım filmi gerçekleştirildi ve Youtube da servis edildi. 30
İLETİŞİM GENEL ÇERÇEVE Ekolojik yaşam alışkanlıklarının yaygınlaştırılması, Buğday Derneği nin en önemli hedeflerinden biridir. İletişim kadrosunda Oya Ayman (Yayınlar Koordinatörü), Mine Eroğlu (Editör), Gizem Altın Nance (İletişim Direktörü), Nur Çakmak (Buğday Noktaları tasarım ve uygulama) ve Lalehan Uysal (Kurumsal Kimlik Direktörü) bulunmakta, aynı zamanda pek çok tasarımcı ve yazar ile proje bazında çalışılmaktadır. Buğday Derneği, iletişimi iki koldan yürütür: Ulusal medya organlarıyla düzenli ve sıcak iletişim ve kendi yayın organları üzerinden iletişim. Buğday Derneği, her hafta gündemdeki konular ve Buğday derneği çalışmaları hakkında basın bülteni yazar ve ulusal basına servis eder. Dernek aynı zamanda 3 ayda bir yayınlanıp üyelere postayla gönderilen Ekolojik Yaşam Rehberi, her hafta güncellenen web sitesi, her hafta 16.000 kişiye gönderilen haftalık e-bülten ve Cuma günleri saat 10:30 da yayınlanan Buğday Derneği ile Tohumdan Hasada radyo programı üzerinden iletişim yapar. 2010 2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER Gerek gündemle veya Buğday projeleriyle ilgili, gerek toplumun bütününü kapsayan çalışmaları, gerekse öncü projeleriyle, geçmişten bugüne medyanın ilgisini çekti ve haberlerden röportajlara, özel programlardan köşe yazılarına hemen her mecrada sıklıkla yer aldı. Dernek olarak geçtiğimiz iki yılda da ulusal ve uluslararası medyada hem amaçlarımızı geniş kitlelere anlattık hem de tek tek proje ve etkinliklerimizi tanıttık. Özellikle %100 Ekolojik Pazarlar, Çamtepe Ekolojik Yaşam Merkezi ve TaTuTa Çiftlik Ziyaretleri, medyanın gündeminden hiç düşmedi. Basında %100 Ekolojik Pazar Derneğimizin, yerel yönetimlerle işbirliği yaparak kurup, denetlediği % Ekolojik Pazarlar yaklaşık iki yılda yazılı, görsel ve işitsel basında yüzlerce kez konu ve haber oldu. %100 Ekolojik Pazarlar Kasım 2010-Ağustos 2012 tarihleri arasında, ulusal yazılı basında 73 gazete ve 31 adet dergi olmak üzere 104 kez haber oldu. TV ve radyo programlarında da onlarca kez yer alan %100 Ekolojik Pazarlar, sağlıklı ve gerçek gıda ile ilgili programlardan, GDOsuz bölge, organik üretim ve ürünler gibi 31
konuların açıklandığı röportajlara; pazarın kuruluş yıldönümü etkinliklerinden, kitap günleri, T istasyonu, kompost atölyesi, william engdahl söyleşisi gibi etkinliklerin duyuru ve haberlerine kadar çok çeşitli başlıklara yer verildi. Şişli %100 Ekolojik Pazar çok sayıda canlı yayın ve sohbet programına da sahne oldu. Son iki yılda Kanal D, Star TV NTV, TV8, IMCTV, Fox TV pazardan canlı yayın yaptılar ya da program konuklarını pazarda ağırladılar. Basında Çamtepe Ekolojik Yaşam Merkezi Ekolojik Yaşam Merkezi nde düzenlediğimiz Yaşam Okulu, Doğa Gözlem Okulu, Masal Anlatma Atölyesi, Ekolojik Sosyal Girişimcilik Programı gibi çok sayıda etkinlik de medyada yer alarak binlerce kişiye kitlelere ulaştı. Çamtepe de yapılan eğitim çalışmaları, 21 ayda 34 gazete ve 42 dergi olmak üzere 76 kez haber ve konu oldu. Basında TaTuTa Çiftlik ziyaretlerinin başladığı 2004 yılından bu yana medyanın gündeminden düşmeyen bir başka proje de, sekizinci yılında artık bir proje olmanın sınırlarını çoktan aşmış olan TaTuTa Ekolojik Çiftlik Ziyaretleri Programı. Bu yıl 88 çiftliğe ulaşan TaTuTa çiftlikleri doğa dostu yaşam tarzı konusunda oluşturduğu farklı örneklerle TV programlarının da ilgisini çekti. Ayrıca yazılı basında da geniş çerçevede 39 kez konu edildi. Basında Tohum Takas Ağı Tohum Takas Ağı ve proje destekçimiz Adım Adım ile ilgili haberler toplam 37 gazete ve dergide yer aldı. 2014 te İstanbul da Buğday Derneği nin ev sahipliğinde gerçekleştireceğimiz Organik Dünya Kongresi ve IFOAM Genel Kurulu ise 8 ayrı gazete ve dergide haber oldu. Basında 10. Yıl Kutlamaları Buğday Derneği nin amaçlarını ve hedeflerini bir bütün olarak anlattığımız haber ve röportajlar da 60 kadar gazete ve dergide yer alırken, buna ek olarak Babylon da 500 kişiden fazla destekçi ve üyemizin katılımıyla gerçekleştirdiğimiz 10. Yıl kutlamamız 14 kez haber oldu. Bunda elbette 10. Yılımızı birlikte kutladığımız Nejat Yavaşoğulları, Derya Köroğlu, Richard Hammer gibi sanatçıların da desteğini unutmamak gerek. Üyelerle İletişim 32
Buğday Derneği, üyeleriyle iletişimini sıcak tutar ve üyelerini çalışmaları hakkında düzenli olarak bilgilendirir. o o o o o o o o o 3 ayda bir yayınlanan Ekolojik Yaşam Rehberi adreslerine gönderilir Buğday ile ilgili haberler düzenli olarak email yoluyla aktarılır Buğday üyeleri haftalık ebültene kaydedilir Buğday Noktalarından indirimli alışveriş yapar %100 Ekolojik Pazarlardan indirimli alışveriş yapabilir Çamtepe de gerçekleşen etkinliklerden indirimli olarak faydalanır. tatuta.org sayfasını ücretsiz olarak görebilir portal veya info adreslerine gönderilen maillere en kısa zamanda geri dönülür. İstanbul içi ve dışındaki fuar ve etkinliklerde üyelerle buluşulur. Yabancı Dilde Yayınlar ve İnternet Medyası Türkiye de yabancı dilde yayımlanan Hürriyet Daily News ve Today s Zaman gazetelerinde pek çok kez haberleri yayımlanan Buğday Derneği, %100 Ekolojik Pazar ve TaTuTa projeleriyle de özellikle internet medyasında da gündemdeydi. NTVMSNBC, Yesil Gazete, Yesilist, Yesil Gundem gibi internetten yayın yapan gazete ve bloglarda da sıkça yer alan Buğday Derneği bütün duyuru ve haberlerine facebook ve twitter sayfalarından da aktif olarak yer aldı. 2 Yılda 429 Haber! Son iki yıl içinde medya takip şirketi kanalıyla aldığımız raporlara göre, 21 ayda sadece yazılı basında yer aldığımız toplam haber sayısı 429. Buğday Derneği ve projelerine en çok yer veren kuruluşlar, Hürriyet, Sabah, Milliyet, Cumhuriyet, Habertürk, Vatan, Star, Radikal, Taraf, Özgür Gündem, NTV, ve Açık Radyo ve Yeşil Gazete. Dergiler arasında Atlas, National Geographic, Sofra, ECOIQ başı çekerken, İstanbul life, Elle, Woman's Health, Men's Health, Ev Bahçe, Tempo, Platin gibi dergilerde de sıkça yer aldık. Özellikle gıda konusunda toplumda gelişen duyarlılık sonucu konuyla ilgili uzman dernek ve yayınlarımız da kaynak olarak değerlendirildi ve diğer sivil toplum kuruluşlarının özellikle gıda konusunda yaptığı çalışmalarla haberciler Buğday Derneği nin görüşlerine de başvurdular. Bu anlamda son 6 ay içinde Okan Bayülgen in Muhallebi Kralı, NTV nin Hafta Sonu ve Yeşil Ekran açıkoturumları, STAR TV, Show TV ve A Haber in ana haber bültenleri, Kanal D nin Doktorum programı gibi çok sayıda programda gerçek gıda ve doğa dostu tüketim alışkanlıkları konusunda görüşlerimizi geniş kitlelere duyurma olanağı bulduk. TRT nin TV ve radyo programcıları da projelerimize çok ilgi gösteriyor... Derneğimiz yönetici ve proje yürütücülerimiz son bir yılda TRT de on 33
kadar programa katıldı. Web sayfamız ve Haftalık E-Bültenimiz Yenilendi Buğday Ekolojik Yaşam Kapısı portali olarak yayınlanan www.bugday.org sayfası tasarımı, kapsamı ve içeriği yenilenerek, 2010 yılı sonunda hizmete girdi. Bir ekolojik yaşam portalinden, Buğday Derneği ni ve projelerini anlatan bir web sayfasına dönüşen www.bugday.org, yeni kimliği sayesinde, Buğday hareketinin geçmişi, bugünü ve vizyonu ile insanların daha iyi anlayabileceği bir yapıya kavuştu. Bu sayfadan gidilebilen ekolojikpazar.org, camtepe.org ve tatuta.org web sayfaları da kendi www.bugday.org a eklendi. Buğday Derneği nin geçmişine, projelerine, medyadaki görünürlüğüne, etkinlik haberlerine, Buğday yayınlarıını pdf versiyonlarına ve Açık Radyo da yayımlanan programlara bu sayfadan ulaşabiliniyor. Web sayfamız her hafta düzenli olarak güncellenirken, yaklaşık 16 bin kişiyi bulan haftalık e-bültenimiz artık daha renkli ve işlevsel bir tasarımla abonelere ulaşıyor ve gönderdiğimiz kişi sayısı düzenli ve sürekli olarak artıyor Üye/gönüllü ve çemberlere düzenli haber gönderiyoruz Yeni oluşturduğumuz üyelik kayıt sistemimiz sayesinde, üyelerimize Buğday ın etkinliklerini ve Buğday la ilgili haberleri, email yoluyla duyuruyoruz. Yaz başından beri bu duyurularımızı html formatında ve renkli bir tasarımla ulaştırıyoruz. Sosyal medyada aktifiz Facebook ve twitter da açtığımız dernek, tatuta ve ekolojikpazar sayfalarımızdan yaptığımız duyurularda yoğun bir ilgiyle karşılaşıyoruz. Hemen her gün bu sayfalardaki takipçi sayımız artıyor. Bu sayfalarda yöneltilen sorular düzenli olarak yanıtlanıyor. Buğday Derneği olarak yaptığımız etkinliklerden katılacağımız/ katıldığımız TV programlarına ve panel katılımlarımıza kadar hemen sosyal medya görünürlüğümüz de giderek artıyor. Facebook ta Bugday I ve proje sayfalarını izleyenleri sayısı 13 bin 555 kişi. ******************* Buğday Sayfa 4752 ********** Tatuta 2659 ********* Pazar 2393 ***** Bugday Grup 1302 **** Victor sayfa 1070 *** Çamtepe 697 ** Yaşam Okulu 533 * Gönüllüler 85 * Buğday izmir 64 34
Victor Ananias ın Yaşam Dönüşümdür kitabını ve web sitesini yayınladık Sevgili Victor un acı kaybı sadece dostları arasında değil, bütün Türkiye de hatta uluslararası camiada büyük üzüntü yarattı. Yaşamı, yaşama kattığı değerler ve attığı tohumlarla kalbimizde yaşattığımız sevgili Victor un ardından yazılanlar medyada geniş yer buldu. Hemen bütün yayın organları, onun bu dünyadan ayrılışına yer verirken, Türkiye ve tüm dünyadan taziyeler, derneğin interaktif sayfasından yayımlandı. Sevgili Victor u yaşamı, attığı tohumları, yazıları, röportajları, desenleri, fotoğrafları, tarifleriyle birlikte onun hakkında yazılanların da yer adlığı www.victorananias.org sayfası ile Doğan Kitap tan çıkan Yaşam Dönüşümdür kitabı aramızdan ayrılışının birinci yıldönümünde yayımlandı. 13 dergi ve 15 gazeteye konu olan Yaşam Dönüşümdür kitabı 3000 adet basıldı ve 7 ayda yaklaşık 2500 adet satıldı. Buğday a Medyadan Ödül Time Out Dergisi her yıl düzenlediği sürdürülebilirlik ödüllerinde 2011 yılı en başarılı dernek ödülünü hayata artı değer katan projeleri ve çalışmaları nedeniyle Buğday Derneği ne verdi. VİZYON Önümüzdeki dönemde ekolojik yaşam bilgisinin yayılması için yayımladığı makale, röportaj ve rehberler ve Buğday dergisinin bütün sayılarnın yer alacağı bir kütüpahenin, buradan link verilecek ekolojik yasamrehberi.org sayfasına aktarılması için çalışıyoruz. Üyelerimizle birikte daha fazla etkinlik düzenlemek hedefimiz var. BUĞDAY YAYINLARI 35
GENEL ÇERÇEVE Buğday Derneği, ekolojik yaşam alışkanlıklarını yaygınlaştırmak ve çalışmalarını duyurmak amacıyla süreli ve süresiz yayınlar yayınlar. Buğday Ekolojik Yaşam Rehberi 2009 yılından bu yana yayımladığımız ve dernek üyelerine gönderdiğimiz Buğday Ekolojik Yaşam Rehberi, her sayısında detaylı işlediği konuları, bahçe, mutfak, alışveriş konularında rehber olan makaleleri, doğa dostu önerileri ve Buğday dan haberleriyle üç ayda bir ekolojik yaşama ilgili bilgilenmek isteyenlere yol gösteriyor. Artan ilanlarla birlikte rehberin yaz sayısı 4 sayfa eklenerek- 32 sayfa olarak yayımlandı. Buğday Noktaları Kitapçığı Buğday Derneği üyelerine çeşitli avantajlar sağlayan Buğday Noktaları nın sayısı son 3 ayda 90 dan 130 a yükseldi. Bu nedenle geçtiğimiz yıllarda Buğday Ekolojik Yaşam Rehberi nin içinde Turuncu Sayfalar adıyla yer alan Buğday Noktaları nı, 2012 yaz sayımızla birlikte 16 sayfalık ayrı bir kitapçık olarak yayımlamaya başladık. Kitapçığı rehberle birlikte üyelerimize gönderiyoruz. Amacımız, giderek artan Buğday Noktaları nı Türkiye çapında daha da yaygınlaşmasını sağlamak ve doğa dostu alışveriş ve hizmet olanaklarından daha geniş kitleleri haberdar etmek... Buğday Derneği İngilizce ve TürkçeTanıtım Kitapçığı Bugüne kadar çalışmalarını dergi, rehber, web sayfası, ajanda, radyo programı ve elektronik bultende periyodik olarak duyuran derneğimiz ilk kez yürüttüğü çalışmaları bir kitapçıkta topladı. Çeşitlilik Diyarında Atılan Sürdürülebilirlik Tohumları başlığı ve Buğday Hareketi nin kurucusu Victor Ananias ın önsözüyle 2010 sonbaharında yayımlanan Buğday Derneği Taınıtım Kitapçığı, hem ulusal hem de uluslararası alanda giderek yaygınlaşan ve duyulan derneğimizin attığı her bir tohumun temel aldığı bütüncül felsefeyi aktarıyor. Kitapçık, Derneğin önerdiği üretim, koruma, alışveriş ve kullanım modellerinden, doğal ve kültürel çeşitliliğin devamlılığı yolunda desteklediği sistemlere kadar yürüttüğü çalışmaların yanı sıra ekolojik yaşam bilgisinin yaygınlaşması yolunda yaptığı paylaşımları ve doğa dostu barınma kullanım modellerine ilişkin çalışmaları da içeriyor. Buğday Derneği nin çalışmaları Üret ve Koru, Ekim ve Hasat, Misafir ve Ev Sahibi, Vermek ve Almak, Neie ve Çaba, Bilgelik ve Kültür, Uygulama ve Bilgi, Paylaş ve Büyüt, Evimiz Doğa, Şarkı Söyle ve Dans Et, Ağ ve Örümcek başlıkları 36