50. Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi Yıl: 50 Sayı: 584 Sahibi Türk Standardları Enstitüsü Adına Tahir BÜYÜKHELVACIGİL Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Nesrin SEVİMLİ Yayına Hazırlayanlar Funda ÖZEN O. Murat PERÇİN A. Sabit YÖNEY Türkay BİRBEN Aslıhan KÖKER Canan DOĞAN Belgin TAŞDİREK Mehmet Fatih IŞIK Ebru CEM Yönetim Yeri TSE Pazarlama ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı Necatibey Cad. No:112, 06100 Bakanlıklar / ANKARA Tel: 0.312. 416 63 12 416 63 25 Faks : 0.312. 416 65 84 e-mail: standarddergi@tse.org.tr Reklam ve Abone Ayşe Nedret GÜNEŞ tel: 0.312. 416 63 17 e-mail: pazarlama@tse.org.tr 2011 Yılı Abone Şartları Aylık : 7 TL (KDV dahil) Yıllık : 70 TL (KDV dahil) (Bir yıllık aboneliklerde öğretim görevlileri, öğrenciler ve Enstitümüzden belgeli firma, kurum ve kuruluşlara % 50 indirim uygulanır.) 2011 Yılı Reklam Tarifesi Arka Kapak: 2000 TL + KDV Kapak İçleri: 1500 TL + KDV Son Sayfa: 1500 TL + KDV İç Tam Sayfa: 1300 TL + KDV Kapak Tasarım Memik KAYAOĞLU Grafik Tasarım Serdar ARITÜRK Tasarım, Baskı, Dağıtım KORZA YAYINCILIK Basım San. ve Tic. Ltd. Şti. Büyük San. 1. Cadde 95/1 İskitler-Ankara Tel:0.312 342 22 08 Fax: 0.312 341 14 27 www.korzabasim.com.tr Yayın Türü: Yerel Süreli Basım Tarihi: 18.01.2011 Dergide yayınlanan yazılardaki görüşler yazarına ait olup Derginin ve yazarın adı alınarak iktibas edilebilir.dergimize gönderilen yazılar yayınlansın veya yayınlanmasın iade edilmez. Editörden Sevgili okuyucularımız, Enstitümüz aylık yayın organı Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, bu ay 50. Yaşına giriyor. Dile kolay. Tam 50 yıl! Acısıyla tatlısıyla nice günler geçirdik hep beraber. Tarihe birlikte tanıklık ettik, birlikte yaşadık dönemin olaylarını, bir devrin kapanıp yenisinin başlamasına şahit olduk Kimi zaman heyecanla, kimi zaman mutlulukla, kimi zaman hüzünle Eski sayılarımız yıllara göre ciltlenmiş sıra sıra duruyor arşivimizde Yarım yüzyıldır bir dergi yayımlamak Aralıksız, amacından sapmadan, hedeflerinden vazgeçmeden yazmak, araştırmak, düşünmek Kolay iş değildi Zordu zor olmasına ama bir o kadar da keyifliydi, heyecan vericiydi. Standard ciltlerinde 49 yıla göz gezdirdik Tarihin derinliklerine döndük 1962, 1971, 1980, 1999, 2005 Ne çok şey yaşamış, neler görmüş geçirmişiz. Bu özel sayımızda şimdiye kadar yaptıklarımızı, geldiğimiz noktayı, dünümüzü, bugünümüzü sizlerle paylaşmak, dergimizin çalışmalarından bir derleme yapmak için yola çıktık. Sayfaları çevirdikçe o eski fotoğraflar, yazılar, röportajlar açıldı önümüze birer birer Kâh güldürdü, kâh ağlattı, ama en çok da duygulandırdı bizi. İlk Başkanımız Faruk Sünter in ISO Başkanı seçilmesi büyük bir coşkuyla anlatılıyordu. Sünter in Dünya Standardlar Günü nün kutlanmasına ilişkin önerisi ise geniş yer bulmuştu Dergimizde. Hele de o sayfalarda ilk defa bir standardizasyon teşkilatının ISO Genel Kurulunun Türkiye Büyük Millet Meclisimizde gerçekleşmesi, Genel Kurula o dönemdeki Başbakanımızın ve Cumhurbaşkanımızın katılışı ile karşı karşıya gelmek nasıl onurlandırdı bizleri Şimdiki Merkez binamızın açılışı, yapılan tören, Gebze Kampusünün hizmete başlaması, ilk standardlar, ilk laboratuvarlar, ilk belgelendirmeler Neler neler yok ki.
Şöyle bir dönüp geçen 49 yıla baktığımızda, Dergimizin çok değerli bir tarih arşivi oluşturduğunu görüyoruz. Bu arşiv sadece TSE ve uluslararası standard kuruluşları için bir kaynak değil, aynı zamanda Türkiye tarihinin de yansımaları Bu yansımalarda sanayimizin, ithalat ve ihracatımızın, ekonomimizin dünden bugüne geçirdiği aşamaları görüyoruz. Sayfaları çevirdikçe standardların üretime zamanla nasıl hakim olduğunu, hizmetlerine sunulan bu standardlarla sanayicimizin attığı adımları, standardizasyon ve belgelendirme konusunda uluslararası entegrasyonun nasıl sağlandığını, tüketici haklarında gerçekleştirilen öncü hareketleri, tüketicimizin sürece katkılarını izliyoruz Türk Standardları Enstitüsü nün dışa açılan penceresi olan Dergimiz, ilk günden beri standard, kalite, metroloji, kalibrasyon, belgelendirme gibi TSE nin tüm faaliyet alanlarıyla ilgili kamuoyunu bilgilendirmek, aydınlatmak için yayın hayatını sürdürüyor. Türk Standardları Enstitüsü kurulduktan bir kaç yıl sonra yayın hayatına başlayan Dergimiz, benzerlerinden farklı olarak hiçbir zaman kâr amacı gütmeden halkımızı bilinçlendirmek ve Türk sanayii ile Türk hizmet sektörü için çalışıyor. TSE nin tüm faaliyetlerini, çalışmalarını, hazırladığı standardları duyuran, insanları aydınlatan Dergimiz aynı zamanda her ay başka bir sektörü, başka bir konuyu ele alarak sanat ve turizm gibi farklı alanlarda yaklaşımlar sergileyerek ekonomik ve sosyal hayatımıza da ışık tutuyor. TSE nin hedef kitlesine ulaşmasını, standardizasyonun toplumun her kesimine yerleşmesini, kamuoyunun bilinçlendirilmesini sağlayan Dergimiz, tam 50 yıldır TSE nin sesi olmaya devam ediyor. Türkiye de üretici ve tüketici arasındaki ilişkilerin gelişmesinde bir köprü görevi üstlenen, Türk Sanayisinin dünya ile rekabet edebilmesi misyonuyla hareket eden Enstitümüzün kendini ifade edebildiği yegane araçlardan biri oldu Standard Ekonomik ve Teknik Dergi. Dergimizin 50. yılına girerken 584. sayıya ulaşması büyük bir başarının göstergesi ve bu aynı zamanda TSE nin güçlü kurumsal yapısının da yansıması Hazırlanması ve yayınlanmasında emeği geçen, yazılarıyla bizlere katkıda bulunan bütün kamu kurum ve kuruluşlarına, firmalarımıza, hocalarımıza, sanatçılarımıza, sanayicilerimize, TSE emektarlarına ve okurlarımıza sonsuz teşekkürlerimizi sunuyoruz. Özellikle TSE nin ilk Başkanı olan Sayın Faruk Sünter e dergimizin çıkarılmasına vesile olduğu için şükranlarımızı sunuyor, kendisini saygı ve rahmetle anıyoruz. Standard yayına başladıktan bir süre sonra Başkanımız Faruk Sünter şunları söylemişti: Standard Ekonomik ve Teknik Dergi yayınlandığından itibaren tıpkı onu yayınlamaya başlayan 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 2
TSE Pazarlama ve Tanıtım Dairesi Başkanlığı çalışanları birlikte görülüyor Türk Standardları Enstitüsü gibi, ilgili çevrelerde samimi bir anlayışla karşılandı. Bu alanda üniversitelerimizden olsun, resmi sektör ve özel sektörden olsun gördüğümüz yakın ve teşvik edici sözlerle, yazılarla esirgenmeyen maddi ve manevi desteğe müteşekkiriz Bugün bu ilginin artarak sürdüğünü görmek bize ayrı bir mutluluk ve gurur veriyor. Sanayiciler, tüketiciler, kamu, özel sektör ve akademi camiası hedef kitlemizi oluşturuyor. Tüm paydaşlarımıza ulaştığımızı görmek, Dergimizin 50 yıldır amacından hiç bir zaman sapmadan hedeflerini gerçekleştirdiğini görmek bizleri çok duygulandırıyor ve sorumluluk duygumuzu daha da artırıyor. 49 yıl içerisinde Standard Dergi ekibi içerisinde emek harcayan tüm arkadaşlarımızı, yürekten kutluyoruz. Bizi 50. yılımıza taşıyan tüm paydaşlarımızın özverili çalışmalarına bir kez daha teşekkür ediyoruz. Nice 50 yıllara birlikte erişmek dileğiyle. Saygılarımızla. Standard 3 OCAK 2011
içinde 4 9 Başyazı: TSE nin Yarım Yüzyıllık Dergisi: Standard Haberler 44 60 64 Ayın Konukları: Türk Standardları Enstitüsü Başkanı Tahir BÜYÜKHELVACIGİL Standard dan Yansıyanlar Söyleşi: MediaCat Genel Müdürü Pelin ÖZKAN 84 92 100 Halkla İlişkilerde Dergi Yayıncılığının Önemi Sayısal Video Etkileşim Teknolojisi ve Kişisel Bilgisayarlar 230 Milyarlık Yatırım 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 4
kiler 20 26 34 Tarihten Bir Şöyleşi: Ayın Konukları: Arşivimizden Prof. Dr. Necmettin (Necmi) Naci TANYOLAÇ Mehmet Yılmaz ARIYÖRÜK 72 76 80 Türkiye de Bilimsel Yayıncılığın Geçirdiği Süreçler, Geldiği Nokta, Bundan Sonra Yapılması Gerekenler Söyleşi: İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı C.Tanıl KÜÇÜK Yeni Süreli Yayınlar 104 106 Pazarlamacılar İçin Bilişim Anadolu Farkındalığı 5 OCAK 2011
Başyazı TSE nin Yarım Yüzyıllık Dergisi: Standard Türk Standardları Enstitüsü (TSE), kuruluşundan bu yana Türk mallarının ulusal ve uluslararası piyasalarda var olmasını sağlayacak standardizasyon, kalite, belgelendirme, deney ve kalibrasyon konularında teknik alt yapıyı oluşturarak Türkiye ekonomisinin gelişimindeki öncü rolüne devam ediyor. Birçok bağımsız araştırma kuruluşu tarafından yapılan araştırmalar, tüketicilerin ürünlerde güvenlik ve kaliteye yönelik tercihlerinde TSE Markasını aradıklarını ve TSE Markasının tüketiciler için, üreticiler için en önemli kalite referansı olduğunu gösteriyor. Geride bıraktığımız 2010 yılı içerisinde TSE olarak, 1954 ten beri olduğu gibi yine çok önemli çalışmalara ve başarılara imza attık. 2011 yılı için en büyük hedefimiz olan Avrupa Standardizasyon Teşkilatları CEN ve CENELEC e tam üyelik için Ağustos ayında ilk kez resmi başvuru yaptık. Bu başvuru sonucunda Kasım ayında yapılan CEN ve CENELEC Olağanüstü Genel Kurulunda başvurumuzla ilgili işlemlerin başlatılmasına karar verildi. 2010 sonu itibariyle yayınladığımız standard sayısı 30 bini aştı. Avrupa Birliği ne uyum çalışmaları çerçevesinde Avrupa standardlarının % 99,7 sini ülkemizde uyumlaştırdık. Gururla söylemeliyim ki; bu oran, Avrupa Birliği ülkelerindeki en yüksek oran. Bu ay içerisinde Enstitümüz CEN ve CENELEC üyeliğimiz için tetkikten geçecek. Güzel bir sonuç alacağımızı ümit ediyoruz. Tahir BüyükhelvacigİL TSE Başkanı
Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı nın (ISO) Eylül ayında Oslo da gerçekleştirilen 33. Genel Kurulunda, en üst yönetim organı olan ISO Konseyi ne 2011-2012 yıllarında görev yapmak üzere en yüksek oy alan ülke olarak seçildik. 2003 yılından itibaren ortak kriterler alanında sürdürdüğümüz çalışmalarımıza 2010 yılında hız verdik. Bu yıl geçirdiğimiz denetimler sonucunda 17 Kasım 2010 tarihinde Ortak Kriterler Yönetim Kurulundan gelen resmi duyuru ile Sertifika Üretici Ülke ilan edildi. Böylece TSE aracılığı ile ülkemiz, dünyada bu alanda belgelendirme yapan 15 ülkeden biri oldu. Suudi Arabistan Standard Teşkilatı (SASO) ile imzalamış olduğumuz protokol çerçevesinde bu kuruluşa kalite yönetim sistemi belgelendirmesi ve akreditasyon konusunda danışmanlık hizmeti verdik. Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Suudi Arabistan, Oman, Katar ve Kuveyt in üye olduğu Körfez Arap Ülkeleri Iş birliği Konseyi Standardizasyon Teşkilatı (GSO) ile standardizasyon ve uygunluk değerlendirme alanlarında deneyimlerimizin paylaşımını, aramızdaki iş birliğini güçlendirmemizi ve ortak çalışmalar yapabilmemizi sağlayacak teknik iş birliği mutabakat zaptını imzaladık. Uluslararası ortaklıklara ve çalışmalara verdiğimiz önemin bir göstergesi de son 2,5 yılda 27 ülkeyle imzaladığımız iş birliği anlaşmaları. Bu süreçte anlaşma yaptığımız ülke sayısı 69 a, kuruluş sayısı ise 95 e ulaştı. Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB) ile imzaladığımız protokol çerçevesinde, oda ve borsaların akreditasyon adı altında belirlenen kriterlere göre denetimleri Enstitümüz tarafından yürütülmeye başlandı. Enerji Verimliliği Standardı çerçevesinde eğitim ve belgelendirme hizmetlerine 2010 yılı içerisinde başladık. Türkiye Prefabrik Birliği ile iş birliği protokolü imzaladık. Bu protokol çerçevesinde Türkiye de prefabrik sektöründe çalışan firmaların eğitim ve belgelendirme faaliyetlerini yürüteceğiz. Günümüzde dünya çapında kabul görmüş ve dünyanın birçok ülkesinden üyesi bulunan EPTIS e (European Proficiency Testing Information System) Türkiye deki tek temsilci olarak üye olduk. 2010 yılında 86 deney için karşılaştırma / yeterlilik programı gerçekleştirdik. 2010 yılı içerisinde TSE Deney Laboratuvarlarında deneyleri devam eden numunelerin durumunun internet üzerinden takibini mümkün kılan bir sistem oluşturduk. Bunun yanında müşterilerimiz artık belgelendirme başvurularını internetten yapabiliyor. Bu yıl ise ithalat başvurularını da elektronik ortamda kabul edeceğiz. TÜRKAK tarafından akredite olan Gebze Deney (Makine, Kimya, Yapı Malzemeleri, Tahribatsız Muayene, Elektroteknik), Pendik Isı, İzmir Ex ve Ambalaj, Turgutlu Yapı Malzemeleri, Denizli Tekstil, Ostim Isı ve Ankara (Elektrik, Kimya, İnşaat, Gıda) Laboratuvarlarımızın akreditasyonlarının kapsamları genişletildi. Ürün belgelendirme de 110 standardda TÜR- KAK tarafından akredite edildik ve 93 yeni standardda kapsam genişletme başvurusu yaptık. Geçtiğimiz yıl Yapı Malzemeleri Direktifinde 34 yeni standardda onaylanmış kuruluş olduk. Tıbbi Cihaz Direktifi ve İnvitro Tıbbi Cihaz Direktifleri kapsamında Aralık 2010 da TÜRKAK ve Sağlık Bakanlığı yetkilileri tarafından yapılan denetimlerden başarıyla çıktık. İnvitro Tıbbi Cihaz Direktifi kapsamında atanmamız halinde, TSE bu konuda Türkiye de ilk atanan kuruluş statüsünü kazanacak ve Tıbbi Cihaz Direktifi kapsamında da tip onayında ilk atanan kuruluş statüsüne kavuşacak. 2010 yılında büyük organizasyonlara da ev sahipliği yaptık. 11. Uluslararası Ortak Kriterler Konferansı nı 14-21 Eylül 2010 tarihleri arasında Antalya da gerçekleştirdik. Avrupa nın kalite alanındaki en büyük organizasyonu olan 54. Avrupa Kalite Kongresi ni 22-27 Ekim 2010 tarihleri arasında İzmir de geniş bir katılımla yaptık. İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü nün (SMIIC) kuruluşunda aktif rol aldık. İslam Konferansı Teşkilatı na (İKT) bağlı kurulmuş olan ve Sekretarya hizmetleri Enstitümüz tarafından yürütülen İslam Ülkeleri Standardlar ve Metroloji Enstitüsü 2-3 Ağustos 2010 da ev sahipliğimizde gerçekleştirdiğimiz ilk Genel Kurulu ile resmen faaliyete geçti. 2011 yılında da Enstitümüz etkinliğini genişleterek ilerleyeceğine, TSE=Güven, TSE=Kalite algısını güçlendirerek ilerleyeceğine inanıyorum. 57 yıldır ülkemizde Standard ve Kalite denince akla gelen ilk adres olan TSE, taşıdığı sorumluluk ve bilinçle yıllardır süreli yayınlara imza atarken, üreticilere
ve tüketicilere yönelik bilgilendirici yayınlarıyla da bu alanda önemli bir katma değer yaratıyor. Çocuklarımıza armağanımız olan Öncü Çocuk Dergimiz ülkenin dört bir tarafındaki çocuklarımızın ilgiyle takip ettiği bir dergi niteliği taşıyor. Zengin haber içeriğine sahip, her sayıda farklı bir sektörü, farklı bir konuyu, konunun uzmanları ve taraflarıyla okuyucu ile buluşturan Standard Ekonomik ve Teknik dergimiz ayrı bir öneme ve değere sahip. Çalışmalarımızı hedef kitlelerimizle paylaşmamızı sağlayan Standard Ekonomik ve Teknik dergimizin 49 yıllık yayın hayatını geride bırakarak Ocak ayı itibarıyla 50. yılına girmesi, 2011 yılına gururla girmemize vesile oldu. Yarım yüzyıllık bir geçmişe sahip dergimiz yayın süresiyle kurumsal dergilerin arasında farklı bir nitelik taşıyor. 1954 yılında TOBB bünyesinde kurulan Enstitümüz 1960 yılında bugünkü statüsüne kavuştu. Standard Ekonomik ve Teknik derginin yayın hayatına başlama tarihi ise 1962 yılının Ocak ayı O günden bugüne TSE nin kurumsal güçlü yapısının da bir göstergesi olarak yayın hayatını sürdüren dergimiz, bizim aynı zamanda dışa açılan önemli pencerelerimizden biri olma özelliğini de koruyor. Elinizde köklü kuruluşumuzun tarihsel arşivine büyük katkı sağlayan dergimizin 584. sayısını tutuyorsunuz. Zengin dergi arşivimiz, ülkemizde standard ve kalite yolculuğunu da gözler önüne seren tarihsel bir belge niteliği taşıyor. Standard Ekonomik ve Teknik dergi, yurdun dört bir tarafındaki geniş okuyucu kitlesine ulaşarak ülkemizde standard ve kalite algısının gelişmesinde önemli bir rol üstlenmiş durumda. Yayına başladığı günden bugüne kadar yarım yüzyıl geçmiş olan Standard Ekonomik ve Teknik dergi ilk günün heyecanından, özeninden hiçbir şey kaybetmedi; takipçilerinin ilgiyle okuduğu bir dergi olmaya devam ediyor. Dergimizin baskı sayısı sürekli olarak arttı ve sürekli olarak kendini yeniledi. Standard Ekonomik ve Teknik dergimiz, standard ve kalitenin önemi hakkında kamuoyunu bilgilendirerek bu kavramların hayatımızın her anında, her alanında ne kadar önemli bir yer kapladığını gösterdi. Standard Ekonomik ve Teknik dergi yayın hayatına 32 sayfa ile başladı. Bugün 112 sayfa yayınlanıyor. Enstitümüzün yoğunlaşan çalışmaları paralelinde dergi çalışanları da daha fazla sorumluluk hissetmekte, bilgi ve haber verme işlevini daha iyi yapabilme gayreti içerisinde. Bu gayret neticesinde dergimiz sizlere 49 yıldır her ay aralıksız olarak ulaşmaktadır. Bir kurum dergisi olarak bununla övünüyoruz. Dergimizin bugünlere standard camiasının, sanayicimizin, okurlarımızın takdir ve destekleriyle ulaşması, bundan sonra yolumuza bu destekle güç alarak devam etmemize ve yeni hamleler yapmamıza en büyük teşvik olacaktır. Mevlâna Celâleddîn-i Rûmî Bir kimse, benim bu sözümden başka bir şey naklederse onu söyleyenden de, o sözden de bizârım.. diyor. Bizim de yayın ilkemiz, yapılanı, söyleneni doğru olarak aktarmaktır. Bunun için çalıştık, bunun için çalışacağız. 21. yüzyılda, yayın ve yayıncılık çok önemli bir konuma geldi. Özellikle internetin, 1990 ların başlarında teknolojik bir devrim olarak hayatımıza girmesi, tüm alanlarda olduğu gibi yayıncılık alanında da çok önemli değişimlere neden oldu. Biz de yaklaşık dört yıldır dergimizi web sitemizde yayınlıyoruz ve daha büyük bir kesime ulaşmaya çalışıyoruz. Dergimizin 50. yaşına girmesi, yarım yüzyılı aşan bir yayın hayatına sahip olması bizim için çok büyük bir anlam taşıyor. Bu kadar uzun yayın hayatını sürdüren kaç tane kurumsal dergi vardır ki Dergimizi bugünlere taşıyan TSE ailesinin tüm mensuplarına, dergimize katkılarından dolayı değerli hocalarımıza, sanayicilerimize kısacası tüm emeği geçenlere sonsuz şükran ve sevgilerimi sunuyorum. Şu an aramızda olmayıp rahmete kavuşanları da saygıyla anıyorum. Bu vesileyle 2011 yılının da ülkemize, Enstitümüze ve hepimize huzur, mutluluk, sağlık ve başarı getirmesini diliyor, tüm okuyucularımızın yeni yılını kutluyorum STANDARD ın 50. Yılını da yürekten kutlarken, geçmişte olduğu gibi önümüzdeki süreçte de köklü kurumumuzla birlikte güzel başarılara imza atabilmesini diliyorum. Güzel bir gelecek için; tüm enerjimizi büyük hayallerimizi gerçekleştirmeye vereceğiz. Daha nice yıllara STANDARD
HABERLER TSE den TBMM ye Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi... TS EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin e Törenle Sunuldu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türk Standardları Enstitüsünden (TSE) Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi aldı. TS EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi, TBMM de düzenlenen törenle TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin e sunuldu. Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, belgenin büyütülmüş bir kopyasını TBMM Başkanı Mehmet Ali Şahin e sundu. TBMM Başkanı Şahin, Meclisteki törende yaptığı konuşmada, belgenin öneminden bahsederek, zorlu bir çalışma döneminin ardından Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi belgesini almaya hak kazandıklarını ifade etti. Meclisin, millet iradesinin tecelli ettiği yer olduğunu belirten Şahin, TBMM, kurulduğu günden beri reform niteliğindeki yasal düzenlemelerle yeniliğin öncüsü olmuştur ve değişimin de öncüsü olmaya devam etmektedir. Meclis, bu çalışmaları yaparken kurumsal yapısını da geliştirmeye çalışmıştır dedi. 2006 yılında ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi aldıklarını söyleyen Şahin, Mecliste her alanda kalite belgeli hizmet vermeyi amaçlayan çalışmalar Sayın Bülent Arınç döneminde başlamıştır. Sayın Arınç ın çalışmaları bu noktada yol gösterici olmuştur. Bunlar, Meclisin en saygıdeğer çalışmalarındandır. Meclis lokantalarından milletvekillerimiz, çalışanlarımız ve misafirlerimiz yararlanıyor. Yemek sunumlarında uluslararası Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi ilkelerinin dikkate alınması önemli. İnsan- 9 OCAK 2011
ların sağlığının bozulmasını engelleyecek her türlü tedbirin alınması gerekiyor. Yapılan denetimler sonucunda bizim mutfaklarımızın uluslararası standardlara sahip olduğu görüldü ve belge verildi. Bu belgeyi almak, çok daha titiz ve dikkatli davranmayı zorunlu kılıyor. Sorumluluklarımız artıyor diye konuştu. Mehmet Ali Şahin, Dünyada milyonlarca insanın gıda sıkıntısı çektiğini ve yeterli gıdaya ulaşamadığını vurgulayarak, Kıtlığın yanı sıra diğer bir önemli sorun da tüketilen gıdaların insan sağlığı üzerindeki etkileri ve olası zararlı sonuçları. Çarşıya çıkıyorsunuz, gıdalar sunuluyor ancak onun içeriğinde ne olduğu önemli. Hormonlu mu ya da genetiği ile oynanmış ürünlerden mi yapılıyor? Bu önemli dedi. İnsan sağlığının çok önemli olduğunu, devletlerin bu alana önemli bütçeler ayırdığını belirten Şahin, Meclisin tüm kurumlara her bakımdan örnek olması gerektiğini belirtti. Törene katılan Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün ise insanlığın başlangıcından bu yana gıda temininin önemini hiç kaybetmediğine ve günümüzde gıda konusuna verilen önemin daha da arttığına dikkati çekti. Ergün, dünyada güç dengeleri ve ülkeler arasındaki rekabeti belirleyen ana unsurun şu anda enerji kaynakları ve enerji güvenliği olmasına rağmen çok geçmeden su ve Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi konularının dünyadaki bu güç dengelerinin merkezine oturacağını ifade etti. kavramların hayata geçirilmesinde, standardizasyon kurumlarına önemli bir rol ve sorumluluk düşüyor. Türk Standardları Enstitüsü, rekabet gücünü artırmak, ulusal ve uluslararası ticareti kolaylaştırmak, hayat kalitesini yükseltmek için standardizasyon uygunluk değerlendirme, deney ve kalibrasyon faaliyetlerini, tarafsız, bağımsız, etkin ve güvenilir bir şekilde sürdürmektedir. TSE bu faaliyetleriyle, kamunun ve özel sektörün üretimini, hizmet kalitesini artırarak, rekabet gücünü ileriye taşımakta önemli bir rol oynuyor. TSE nin verdiği kalite yönetim sistem belgelerinden biri olan TS EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi, gıda sektöründe uluslararası geçerliliği olan, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemiyle ilgili sıkıntılar çıkmadan önce önlem almayı ve bu sıkıntıları bertaraf etmeyi sağlayan bir gıda kontrol sistemidir diye konuştu. Nihat Ergün, tüketicilerin güvenli gıdaya ulaşmalarını sağlayan sistemin, uluslararası otoriteler tarafından, gıdaların neden olduğu hastalıkların kontrolünde de en etkili sistem olarak kabul edildiğini vurgulayarak, Belgelendirme sistemleri, tarladaki üretimi, diğer aşamaların kalitesini artıran, daha iyi hale getiren, dünya standardlarına ulaştıran bir sistemdir. Biz bunlarda geç kalmamalıyız. Rekabetle ilgili yasaları Türkiye, ABD den tam yüzyıl sonra çıkardı. Tüketici haklarıyla ilgili yasalar, Türkiye de Avrupa dan yaklaşık 50 yıl sonra çıktı. Bu yasaların çıkması ve uygulama kabiliyeti kazanması, ülkelerin rekabet gücü avantajı elde etmelerinde çok büyük rol oynuyor. Halen rekabet gücünü artırmak için çok çalışmalar yapmamız gerekiyor, çünkü yasal düzenlemelerini yapmakta bile yüzyıl geç kalıyoruz. Tüketici hakları, üreticilerin kontrollü bir üretim yapmalarını sağlıyor. Rekabet yasaları, rekabet gücü yüksek üretim potansiyeline ulaşmamızı sağlıyor. Bu belgelendirme sistemleri, gıda üretimi ve teknolojilerinde bize çok büyük katkılar sağlayacak dedi. Meclisin Gıda Güvenliği Yönetim Sistem Belgesi alarak restoranlarında daha güvenli ve kaliteli yemek hizmeti vermeye başladığını belirten Ergün, böylece Meclisin, her konuda olduğu gibi sistem belgelendirme faaliyetlerinin benimsenmesi ve uygulanmasında tüm kamu, kurum Hükümet olarak, bu kadar önemli bir konuda vatandaşlarımızın en yüksek kalitede hizmet almalarına büyük önem veriyoruz diyen Ergün, günümüzde sadece üretmek ve ürüne ulaşmanın yeterli olmadığını, bu faaliyetlerin kalite standardlarına uygun şekilde yürütülmesinin de aynı derecede önemli olduğunu belirtti. Dünya değiştikçe, nüfus arttıkça, ulaştırma ve iletişim teknolojileri geliştikçe, iktisadi faaliyetlerin çeşitlilik kazandığını, hatta karmaşık hale geldiğini vurgulayan Ergün, Bu nedenle ürün kalitesi, kalite kontrol ve tüketici hakları gibi 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 10
ve kuruluşları ile özel sektöre öncülük ettiğini, örnek olduğunu söyledi. Ergün, şu anda 420 firmanın sahip olduğu bu sisteme, gelecek dönemde çok daha fazla işletmenin sahip olacağına inandığını dile getirerek, Daha çok işletme bu belgeye sahip oldukça, sistem daha çok kontrol edilecektir, daha çok kontrol edildikçe daha güvenli gıdalara ulaşmış olacağız dedi. Bakan Ergün, belgenin süreklilik kazanmasını, yenileştirilmesini, uygulamalarla korunmasını temenni etti. TBMM de düzenlenen belgelendirme töreninde konuşan Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, insanların sağlıklı ve güvenli gıda tüketebilmesinin, insan haklarının en temel unsurlarından biri olduğunu söyleyerek, bugün Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin, Dünya Sağlık Örgütünün, küresel sorunlar arasında gösterdiği bir konu haline dönüştüğünü belirtti. Büyükhelvacıgil, güvenli gıda konusunda, üreticiden tüketiciye herkese çok büyük sorumlulukların düştüğünü kaydederek, diğer sektörlerde olduğu gibi gıda sektöründe de belgelendirmenin, gönüllülük esasına dayandığını ve tüm gıda firmalarının bu konuda daha duyarlı ve sorumlu davranması gerektiğini dile getirdi. TSE markası için müracaat eden firmaların ürünlerini hem gıda laboratuvarımızda analizlerden geçiriyoruz, hem de firmaların üretim yerlerinde ayrıca ürünün teknolojik ve hijyenik şartlarda üretilebilirliğine ilişkin tetkikler yapıyoruz. Tüm tetkikler sonunda standarda uygunluğu tespit edilen ürünler TSE markası almaya hak kazanıyor ve ürünün güvenliği TSE markasının garantisi altına alınıyor diyen Büyükhelvacıgil vatandaşlara, gıda ürünü satın alırken mutlaka TSE markasını aramalarını önerdi. Ayrıca, TS EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgelendirmesi de yaptıklarını kaydeden Büyükhelvacıgil, Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, gıda sektöründe dolaylı veya doğrudan faaliyet gösteren tüm kuruluşların uygulaması gereken bir uluslararası yönetim sistemi standardı. TS-EN-ISO 22000 Standardının şartlarını uygulayarak, belgelendirilen kuruluşlar büyük bir özgüvenle diyor ki; Güvenli ürün üretiyorum, iyi hijyen, iyi üretim ve iyi yönetim şartlarını yerine getiriyorum, ham madde ve ambalaj malzemesi gibi girdi sağlayan tedarikçilerime bu şartları uygulatıyorum, sürekli olarak belirlenen kritik kontrol noktalarını izliyorum ve kayıt altına alıyorum, herhangi bir uygunsuzluk ve acil durumda ürünlerimin geri toplanması dahil tüm önlemlerle ilgili yöntemleri belirlediğimi taahhüt ediyorum. Güvenli üretimi, güvenli tüketime dönüştüren bir sistem 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi dedi. TBMM nin, her konuda olduğu gibi bu konuda da duyarlılığını sergileyerek ilgili standardın şartlarını yerine getirmek, bu yönetim sistemini kurabilmek için mutfaklarında, sunum yapılan ortamlarında birçok alt yapı iyileştirmesi yaptığını ve ilgili personele yoğun eğitim aldırdığını ifade eden Büyükhelvacıgil, kalite ve standardizasyonun, geçmişi bugüne ve yarına bağlayan en sağlam köprüyü oluşturduğunu belirtti. Büyükhelvacıgil, Aydınlık bir gelecek için TSE olarak ülkemizde standardizasyon alt yapısının güçlenmesi için kalite, güvenli üretim, güvenli tüketim kavramlarının ülke olarak değerlerimiz haline gelmesi için öncü olmaya devam edeceğiz diyerek konuşmasını tamamladı. TBMM Kalite Yönetim Temsilcisi, Personel ve Muhasebe Daire Başkanı Fatih Uğurlu, Üyeler Lokantası, Yalova Termal Sosyal Tesisleri, Florya Atatürk Köşkü Sosyal Tesisleri ve Çocuk Bakımevi için de bu belgeyi aldıklarını anlattı. Uğurlu, güvenli gıda üretim ve tüketiminin kişinin en temel haklarından biri olduğuna işaret etti. Daha sonra, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, TS EN ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi nin büyütülmüş halini TBMM Başkanı Şahin e sundu. Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç ın da katılımıyla belge ve bayraklarıyla birlikte hatıra fotoğrafı çektirildi. Şahin, son olarak kürsünün yanına getirilen kütüğe belgeyi temsil eden plakayı çaktı. 11 OCAK 2011
12 HABERLER TSE ile Türkiye Prefabrik Birliği Arasında İş Birliği Protokolü İmzalandı Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile Türkiye Prefabrik Birliği arasında sanayi yapılarının ve yapı elemanlarının etkin denetimini sağlayacak iş birliği protokolü, TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil ve Türkiye Prefabrik Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar tarafından imzalandı. İmza töreninde yaptığı konuşmada bu anlaşma ile yapı sektörünün gelişiminde çok önemli bir adım atılmış olduğunu belirten TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, sürekli gelişen inşaat sektörünün öne çıkan en önemli unsurlarının kalite, verimlilik, etkinlik, tasarım, çağ- daş teknolojiyi kullanma, denetim ve güvenlik olduğunu söyledi. Bu denli önemli ve sürekli gelişim halinde olan inşaat sektöründe standardizasyonun, günümüz koşullarında olmazsa olmaz ihtiyaçların başında geldiğini ve sanayi yapılarının yüzde 90 ının prefabrike betonarme inşaat yöntemi ile yapıldığını kaydeden Büyükhelvacıgil, iki kurum arasındaki bu iş birliği ile sanayi yapıları daha geniş kapsamlı denetlenerek, ülkemizin sanayi varlığı kalitesizliğe karşı güvence altına alınmış olacak. dedi. Büyükhelvacıgil, kalite konusunda gösterilen bu has- 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 12
sasiyetin öneminin son Bingöl depreminde bir kez daha kanıtlandığını belirterek, gerekli denetimlerden geçmiş ve belgelendirmeleri yapılmış firmalara ait yapıların depreme karşı dayanıklılık gösterdiğini söyledi. 2009 dan beri tüm prefabrike yapıların projelendirme, üretim ve montaj süreçleri konusunda yapılan çalışmaların neticesinin bu anlaşmayla alınacağını ifade eden Büyükhelvacıgil, geliştirilen denetim sistemi sayesinde, söz konusu süreçleri Türk Standardları Enstitüsü ve Türkiye Prefabrik Birliğinin belirlenen iş bölümüne göre denetleyeceği ve belgelendireceğini kaydetti. İki kurum arasında yapılan bu anlaşma ile yapı sektöründe mesleki ilerleme ve dayanışmayı sağlayarak, bu alandaki teknik ve ekonomik gelişmeleri ulusal çıkarlar doğrultusunda yönlendirebileceklerini ifade eden Büyükhelvacıgil, Türkiye ye kalite kavramını kazandıran ve yaygınlaşmasını sağlayan ve Türkiye de halkın kalite konusundaki referansı olan TSE nin bundan sonra da yeni yönetim sistemlerinin oluşturulmasında rehber olmaya devam edeceğini sözlerine ekledi. Türkiye Prefabrik Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar ise Türk Standardları Enstitüsü ile Türkiye Prefabrik Birliği arasında imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde denetimin iki aşamadan oluşacağını belirterek, bunları, proje, üretim ve montaj denetimi olarak sıraladı. Küçükkayalar, proje denetimini Türkiye Prefabrik Birliği, üretim ve montaj denetimini ise TSE nin yapacağını söyledi. Küçükkayalar, böyle bir protokolün inşaat sektöründe bir ilk olduğunu ifade ederek, bunun diğer sektörlere örnek olması temennisinde bulundu. Konuşmaların ardından iş birliği protokolü Büyükhelvacıgil ve Buğra Küçükkayalar tarafından imzalandı. Türk Standardları Enstitüsü ile Türkiye Prefabrik Birliği arasında imzalanan iş birliği protokolü ile Türkiye de yüzde 90 ı prefabrike betonarme inşaat yöntemiyle yapılan sanayi yapıları daha etkin denetlenecek ve Türkiye sanayi varlığı kalitesizliğe karşı garanti altına alınmış olacak. 2009 yılında başlayan ve yaklaşık 1,5 yıl süren çalışmalar sonunda geliştirilen denetim sistemi kapsamında tüm prefabrike yapıların projelendirme, üretim ve montaj süreçleri belirlenen iş bölümü çerçevesinde TSE ve Türkiye Prefabrik Birliği tarafından denetlenecek ve belgelendirilecek. 13 OCAK 2011
HABERLER Teknik İş Birliği Anlaşmaları Türk Standardları Enstitüsü ile Tunus Standardizasyon ve Sınai Mülkiyet Ulusal Enstitüsü Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile Tunus Standardizasyon ve Sınai Mülkiyet Ulusal Enstitüsü (INNORPI) arasında 2 Aralık 2010 tarihinde Teknik İş Birliği Mutabakat Zaptı imzalandı. Türkiye-Tunus Ortaklık Konseyi 2. Dönem Toplantısı, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ın eşbaşkanlığında, 01-03 Aralık 2010 tarihleri arasında Tunus ta gerçekleştirildi. Toplantıda TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil ile INNOR- PI Genel Müdürü Aymen Mekki tarafından Teknik İş Birliği Mutabakat Zaptı iki ülke bakanının huzurunda imzalandı. Bu anlaşma, iki kurum arasında standardizasyon ve uygunluk değerlendirmesi alanlarında teknik iş birliği, uluslararası alanda karşılıklı destek sağlama, doküman alışverişi, eğitim ve karşılıklı uzman değişimini içeriyor. TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil ve TSE Dış İlişkiler Müdürü İhsan Övüt ten oluşan TSE Heyeti, INNORPI Genel Müdürü nü makamında ziyaret edip kuruluş temsilcileri ile görüş alışverişinde bulunarak INNORPI nin teknik birimlerini inceledi. 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 14
TSE Heyetini ağırlamaktan dolayı çok mutlu olduklarını ifade eden INNORPI Genel Müdürü Aymen Mekki, İş birliğimizi çeşitli alanlarda geliştirebiliriz. Özellikle Afrika ülkelerinde ve bölgede iş birliği yapabiliriz. Ortak toplantılar düzenleyebiliriz. İslam Ülkeleri Standardları ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) nü destekliyoruz. İkili iş birliğimizin daha da gelişmesi ülkelerimiz arasındaki ticaretin gelişmesine katkı sağlayacaktır. Standard, serbest ticaretin temel taşıdır. TSE son üç yılda çok önemli başarılar elde etmiştir.; Uluslararası Standardizasyon Teşkilatı (ISO) Konsey üyeliğine seçilmesi gibi. Hizmet sektöründe standardizasyon önemlidir. Sadece endüstriyel ürünlerde değil, diğer alanlarda da iş birliğini artırmamız lazım. dedi. Gösterdikleri yakın ve sıcak ev sahipliğinden dolayı Tunus Heyetine şükranlarını sunan TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Tunus ziyaretinin kendileri için unutulmaz bir program olduğunu dile getirdi. TSE nin Bölgede iyi ilişkileri olduğunu belirten Büyükhelvacıgil, Bugün TSE olarak Dünya da 10. Avrupa da ise 5. büyük kuruluşuz. Bölge Ülkeleri bizim için birinci derecede önemlidir. Afrika Kıtasında iş birliğine açığız ve sizin bölgedeki liderliğinizin farkındayız. Ülkemizde üretilen birçok ürün dünyada lider durumundadır. İki ülke arasında standardlara uygun belgeli ürünler rahatlıkla ihraç ve ithal edilebilmelidir. SMIIC te ve ISO daki desteğinizden dolayı teşekkür ediyorum. ISO da sizlerin sesi olacağız. TSE çok önemli bir kuruluştur ve iyi bir modeldir. 7 gün 24 saat kapılarımız ve telefonlarımız sizlere açıktır. SMIIC çok önemlidir ve hep birlikte sahip çıkıp güçlendirmeliyiz. dedi. TSE Heyeti, Tunus programı çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığının organizasyonuyla gerçekleştirilen Türkiye- Tunus Ticaret Heyeti, Türkiye-Tunus İş Forumu gibi programlara da katıldı. Türk Standardları Enstitüsü ile Hırvat Standardlar Enstitüsü Türk Hırvat Karma Ekonomik Komisyon V. Dönem Toplantısı, Adalet Bakanı Sadullah Ergin eşbaşkanlığında 14 15 Aralık 2010 tarihlerinde Ankara da düzenlendi. Toplantı kapsamında Türk Standardları Enstitüsü (TSE) ile Hırvat Standardlar Enstitüsü (HZN) arasında 14 Aralık 2010 tarihinde Teknik İş Birliği Mutabakat Zaptı imzalandı. TSE gerçekleştirilen imza törenine TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, HZN Müdürü Mikro Vuković ve TSE Dış İlişkiler Müdürü İhsan Övüt katıldı. Töreninde HZN Müdürü Mikro Vuković i TSE de görmekten memnuniyet duyduğunu belirten TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, Hırvatistan ın ülkemiz ile olan tarihi ve coğrafi bağlarına atıfta bulunarak, iki dost ülkenin ekonomik ilişkilerinin istenen düzeyde gerçekleşmediğine değindi ve imzalanan anlaşmanın TSE ile HZN arasındaki iş birliğini geliştireceğine olan inancını ifade etti. TSE nin kendilerine göstermiş olduğu yakın ilgi ve misafirperverlikten duydukları memnuniyeti dile getiren HZN Müdürü Mikro Vuković, iki kuruluşun özellikle Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) ve Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC) ne üyelik yolun- da kaydettikleri gelişmelere değinerek, özellikle standardizasyon alanında karşılıklı tecrübelerin paylaşılması ve iki kuruluşun uluslararası alanda birbirlerine olan desteğinin sürdürülmesi isteğini dile getirdi. TSE ile eski adı Hırvatistan Devlet Standardizasyon ve Metroloji Teşkilatı (DZNM) olan Hırvat Standardlar Enstitüsü arasında daha önce 23 Mart 1998 tarihinde Ankara da, standardizasyon, laboratuvar hizmetleri, ürün belgelendirmesi, kalite güvencesi, bilgi ve uzman değişimi ve eğitim konularında bir iş birliği anlaşması imzalanmıştı. 15 OCAK 2011
HABERLER Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası TSE de Kutlandı... TSE Yerli Malı Haftası Nedeniyle 300 İlköğretim Öğrencisini Konuk Etti Çocuklara, Oyuncuları TSE Çalışanlarından Oluşan Önce Kalite Adlı Tiyatro Oyunu Sahnelendi. TSE Başkanı Büyükhelvacıgil: Kaliteli, Standardlara Uygun TSE Belgeli Türk Malları Kullanın Türk Standardları Enstitüsü (TSE) Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası kutlamaları çerçevesinde Ankara nın farklı ilköğretim okullarından gelen 300 öğrenciyi konuk etti. Öğrencilere oyuncuları TSE çalışanlarından oluşan Önce Kalite adlı tiyatro oyunu sahnelendi. TSE de düzenlenen ve Ankara nın çeşitli okullarından yaklaşık 300 ilköğretim öğrencisinin katıldığı Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası kutlamalarının açılışında bir konuşma yapan TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, standard ve kalitenin bir ülkenin kalkınmasında çok önemli iki kavram olduğuna işaret etti. Büyükhelvacıgil, çocuklara, daha sağlıklı ve güvenli bir yaşam için TSE markalı ürünleri tüketmeleri konusunda nasihatlerde bulundu. Öğrencilerden hayatlarının her anının bu iki kavram- 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 16
la doldurmalarını isteyen Büyükhelvacıgil, TSE nin Türk standardlarını yaptığını ve standardlara uygun kaliteli üretimleri belgeleyerek TSE markası verdiğini anlattı. Büyükhelvacıgil, Tutum, Yatırım ve Türk Malları Haftası na değindiği konuşmasında Cumhuriyetin ilk yıllarında ekonomik yönden oldukça zorlu bir dönem yaşandığını, hiçbir sanayi kuruluşunun bulunmadığını ve tarıma elverişli alanların az bir miktarının ekilebildiğini anlattı. Büyükhelvacıgil, Bu zorlu dönemde Atatürk ve arkadaşları Türkiye Cumhuriyeti nin kendi kendine yetecek bir ekonomiye sahip olmasını istiyorlardı, işte bu hedef doğrultusunda yerli malı kullanmanın ve tutumlu olmanın çok büyük önemi var dedi. 1946 yılından beri 12 Aralık la başlayan haftanın Yerli Malları Haftası olarak kutlandığını ifade eden Büyükhelvacıgil, 1983 yılında yerli mallarının ismi Tutum, Yatırım ve Türk Malları haftası olarak değiştirildi. Bu hafta boyunca yerli malları, özellikle kaliteli ve standardlara uygun yani TSE Belgeli Türk malları kullanmanın ekonomimiz için ne kadar önemli olduğunu işliyor. Ayrıca yatırım ve tutumlu olmanın önemi üzerinde duruyoruz. Elbette bu konular, her zaman özen göstermemiz gereken konular. Ancak bu şekilde yerli üretimimizi destekleyebiliriz... diye konuştu. Çocuklara standardı, kaliteyi ve TSE markasını hiç unutmamalarını ve yaşamlarının her karesinde aramalarını söyleyen Büyükhelvacıgil, Kaliteli, standardlara uygun, TSE Belgeli Türk malları kullanın. Tutumlu olun, paranızı akıllı harcayın. Böylece hem aile bütçenize katkı sağlarsınız hem de Türk ekonomisine katkıda bulunmuş olursunuz dedi. Konuşmasının ardından öğrenciler TSE çalışanları tarafından sahnelenen ve TSE nin çalışmalarının anlatıldığı oyunu izledi. Çocuklar zaman zaman salonda çalınan hareketli müzikler eşliğinde dans etti, şarkılar söyledi. Çocuklar ayrıca kendilerine dağıtılan Türk bayraklarını sallayarak renkli görüntüler oluşturdu. Kutlamanın sonunda öğrencilere TSE markalı çikolata ve bisküvi ikram edildi. 17 OCAK 2011
HABERLER TSE, Çocukları Standard ve Tüketim Konusunda Eğitmeye Devam Ediyor... TSE nin Yayınladığı Çizgi Resimlerden Oluşan Öncü nün Rüyası Adlı Kitapçıkla Çocuklar Akıllıca Tüketmeyi Öğreniyor Türk Standardları Enstitüsü standardizasyon, kalite ve tüketici bilincinin toplumun her kesiminde benimsenmesi için yine bir ilke imza attı. Geleceğimizin teminatı olan çocuklarımızın kalite, standardizasyon ve bilinçli tüketim konusunda bilgilenmesi, bu bilgilerini hayata geçirerek sağlıklı bireyler olabilmeleri konusunda özel ve yoğun çaba gösteren Enstitümüz yıllardır çıkarmakta olduğu Öncü Çocuk Dergisi ve binlerce çocuğumuzun izlediği Çocuk Tiyatrosu ile küçüklerin kalplerinde taht kurdu. Geçtiğimiz günlerde bu faaliyetlerine bir yenisini daha ekleyen TSE çizgi resimlerden oluşan Öncü nün Rüyası adlı bir kitapçık yayımladı. Akıllı çocuklar, akıllıca tüketirler sloganından yola çıkan Öncü nün Rüyası nda, kitapçığın başkahramanları; TSE Belgeli ürünler kullanmaya dikkat eden bir ailenin çocuğu olan Öncü Çocuk ve dünyada bugünkü anlamda ilk yazılı standard sayılan Kanunname-i 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 18
İhtisab-ı Bursa yı yayımlayan II. Bayezid Han. Kullandığı ürünlerin TSE markalı olmasına dikkat eden kitabımızın küçük kahramanı Öncü Çocuk, uykuya daldığında bir rüya görüyor. Rüyasında bugünkü anlamda ilk yazılı Standard sayılan Kanunname-i İhtisab-ı Bursa yı yayımlayan II. Bayezid Han ile karşılaşan Öncü, II. Bayezid dan o dönemde tüketicinin nasıl korunduğunu, standardlara uymayanlara nasıl ceza verildiğini öğreniyor. II. Bayezid, eskiden işine hile karıştıran, kanuna uymayan ustaların pabuçlarının alınarak dama atıldığını, pabucunu dama atmak deyiminin de buradan ortaya çıktığını anlatıyor. Rüyasında II. Bayezid ile bir gezintiye çıkan Öncü Çocuk, onu bir alış veriş merkezine götürerek TSE belgeli ürünleri gösteriyor. Bayezid a günümüzde tüketicilerin hangi kurumlar ve kanunlar tarafından korunduğunu, hangi kurum ve kuruluşlar aracılığı ile haklarını arayabildiğini anlatan Öncü Çocuk, bilinçli tüketicinin nasıl davranması ve neler yapması gerektiğini, evrensel tüketici haklarının neler olduğunu da dile getiriyor. - İhtiyacımız olan ürünü almalıyız. - Kaliteli ve güvenli ürün almalıyız. - Açıkta satılan gıda maddelerini almamalıyız. - Ambalajı bozulmuş, son kullanım tarihi geçmiş ürünleri almamalıyız. - Yabancı markalara özenmemeliyiz. - Kaliteli olan Türk mallarını tercih etmeliyiz. - Alışverişlerimizde mutlaka satış fişi veya fatura almalıyız. - Haklarımızı aramalıyız, çünkü haklar arandıkça haksızlıklar azalacaktır. - Çevreci olmalıyız, tükettiğimiz ürünlerin atıklarıyla çevremizi kirletmemeliyiz. - Elektrik ve su gibi yaşam kaynaklarımızı boşa harcamamalıyız. - Alışverişlerimizde mutlaka satış fişi veya fatura almalıyız. Öncü, rüyasında II. Bayezid Han ı bugün ülkemizin tek milli belgelendirme kuruluşu olan, yaptığı standardizasyon, kalite ve tüketici çalışmalarıyla Bayezid dan aldığı bu mirası gelecek nesillere taşıyan TSE ye getirerek, TSE nin bahçesinde bulunan ll. Bayezid heykelini gösteriyor. Birlikte çıktıkları yolculuğun sonunda II. Bayezid, bilinçli üretmenin ve tüketmenin asrının da yaşının da olmadığını söylüyor Öncü Çocuğa. Öncünün rüyası yine bir sloganla bitiyor: Rüyalarınız bile kaliteli olsun. Dünü ve bugünü hikaye tadı ile birleştirerek hem bugünkü uygulamalar hakkında bilgi vermeyi, hem de tarihe ışık tutarak çocuklarımızı aydınlatmayı hedefleyen Öncü nün Rüyası, ücretsiz onlarca binlerce çocuğumuzla buluşmaya hazır. İşte Öncü Çocuğun bilinçli tüketim için çocuklara tavsiyeleri: - Aldığımız ürünlerde TSE markasını aramalıyız. - Planlı alışveriş yapmalıyız. 19 OCAK 2011
50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 20
21 OCAK 2011 Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl:1, Sayı:1, Ocak 1962, S:3
Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl:1, Sayı:1, Ocak 1962, S:6 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 22
Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl:1, Sayı:1, Ocak 1962, S:9 23 OCAK 2011
50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 24
25 OCAK 2011 Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl:1, Sayı:1, Ocak 1966, S:16-17
TARİHTEN BİR SÖYLEŞİ TSE Eski Başkanlarından Prof. Dr. Necmettin (Necmi) Naci TANYOLAÇ 1994 Yılında Standard Dergiye Verdiği Son Ropörtaj Metnini Yayınlıyoruz* TANYOLAÇ: Bugün TSE Bizim Hayalimizin Çok Üzerinde Gelişmiştir. Türk Standardları Enstitüsü ne büyük ve unutulmaz hizmetleri bulunan, TSE nin 1954-1957 yılları arasında ilk Genel Sekreteri 1969-1975 tarihlerinde Yönetim Kurulu Üyesi ve 1976-1978 yılları arasında da Başkanı olan Prof. Dr. Necmettin (Necmi) Naci Tanyolaç, İstanbul da 3 Aralık 1994 Cumartesi günü 76 yaşında hayata gözlerini yumdu. Sorularımızı içtenlikle cevaplandıran Prof. Dr. Tanyolaç, TSE nin kuruluş yıllarını anlatırken, o günleri adeta yeniden yaşayarak, duygulanmış ve Herşeyden önce TSE sanayiye önderlik etmiştir. Çünkü o dönemde sanayicilerimizin büyük bir kısmı standardizasyonu bilmiyordu demişti. Kuruluş günlerinde bazılarının Fransa da olduğu gibi Norm kelimesini önerdiklerini, kendilerinin ise STANDARD kelimesini seçerek, benimsettiklerini anlatan Prof. Dr. Tanyolaç, TSE nin kaydettiği gelişmeleri överek, Bugün Türk Standardları Enstitüsü, bizim hayalimizin çok üzerinde gelişmiştir diye konuşmuştu. TSE ye büyük hizmetlerde bulunan Prof. Dr. Tanyolaç ile ölümünden kısa bir süre önce yaptığımız röportajı bir belgesel olarak sizlere sunuyoruz. 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 26 *Standard Ekonomik ve Teknik Dergi, Yıl: 33, Sayı: 396, Aralık 1994, sy. 14-15
PROF. DR. TANYOLAÇ KİMDİR? STANDARD- Sayın Tanyolaç, bize kendinizden söz eder misiniz? Sizin çocukluk ve gençlik yıllarınız harplere rastlıyor. Bu ortamda bir eğitim aldınız? N.N. TANYOLAÇ- 1918 yılında Bursa da doğdum. İlkokulu Gemlik te, ortaokulu Bursa da bitirdim. Bursa askeri lisesi mezunuyum. Liseden sonra Harbiyeye gittim ve orduya katıldım. O tarihlerde ilk defa yurt dışında eleman yetiştirmek üzere Milli Savunma Bakanlığı imtihan açmıştı. Türkiye daha Amerika yı falan pek tanımıyordu. Türkiye nin tanıdığı ve iş birliği yaptığı ülkelerin arasında Almanya ve Fransa geliyordu. Dolayısıyla açılan imtihan kazanıldıktan sonra 1937 yılında bizi Almanya ya gönderdiler. Giderken subay olarak gittik. 1939 yılında harp başladı. Harp başlamadan bir gün evvel bizi geri çağırdılar. Almanya ya gönderdiler. Giderken subay olarak gittik. 1939 yılında harp başladı. Harp başlamadan bir gün evvel bizi geri çağırdılar. O tarihlerde ilk defa yurt dışında eleman yetiştirmek üzere Milli Savunma Bakanlığı imtihan açmıştı. Türkiye daha Amerika yı falan pek tanımıyordu. Türkiye nin tanıdığı ve iş birliği yaptığı ülkelerin arasında Almanya ve Fransa geliyordu. Dolayısıyla açılan imtihan kazanıldıktan sonra bizi geri çağırdılar. Geldikten sonra bir müddet askeri fabrikalarda staj yaptık. Arkasından bizi Robert Kolejine aldılar. Bu arada İngilizce öğrendikten sonra bizi Amerika ya göndermek için bir program başlattılar. Fakat harp başladığı için o programın başlamasında da gecikmeler oldu. Robert Kolejini 1943 yılında Milli Savunma adına elektrik mühendisi olarak bitirdim. Ve arkasından harp olmasına rağmen Milli Savunma Bakanlığı o zamanki çok ileri bir görüşle bizim yetişmiş elemana her zaman ihtiyacımız olacak diyerek bizi Amerika ya gönderdi. Dünya politikasında Amerika nın lider olduğunu o zaman benimsemişlerdi. Bu suretle Amerika da hem yüksek mühendis, hem de doktor mühendis tahsilimi bitirdim. Ayrıca Amerika dan gelmeden evvel endüstride çalıştım. O zaman 2. Dünya savaşı esnasında bir atom bombası atılmıştı. Genel Kurmayın arzusuyla bu nasıl şeydir deyip benden rapor istediler. O zaman bu bilgiler çok gizliydi. 1918 yılında Bursa da doğdu. Mühendislik öğrenimini Robert Koleji Elektrik Bölümünde Yüksek Lisans ve Doktora öğrenimini Amerika da Purdue Üniversitesi Elektrik Fakültesi nde tamamladı. 1949 yılında yurda dönen Tanyolaç,, çeşitli askeri fabrikalarda mühendis olarak hizmet verdi, yurt içinde ve yurt dışında bilimsel çalışmalarda bulundu. İdareci olarak MKE kurumunda, Türkiye Ticaret Odaları ve Borsaları Birliği nde görev yaptı. TSE nin kuruluşunda görev alan Tanyolaç 1954-1957 arasında, Türk Standardları Enstitüsü nün ilk Genel Sekreteri, 1969-1975 tarihlerinde Yönetim Kurulu Üyesi ve 1976-1978 yılları arasında Başkan oldu. 1956 yılında ODTÜ nin ilk kurucu Umumi Katibi olarak Rektör yetkisiyle çalıştı. 1957-1971 yılları arasında Robert Kolej Yüksek Okulu Mühendis Mektebi Elektrik Bölümü nde öğretim üyeliği ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü yaptı. 1982-1985 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığı ve Rektör Yardımcılığı 1971-1982 yılları arasında Elektrik Mühendisliği Bölümü Başkanlığı görevlerinde bulunan Tanyolaç kurucusu olduğu Biyo-Medikal Mühendisliği Enstitüsü nün ilk Müdürü oldu ve UNESCO Bölgesel Biyomedikal Merkezi nin Milli Proje Koordinatörlüğü nün yanı sıra MSB İLAR Yönetim Kurulu üyeliği görevlerini yürüttü. Biyomedikal Mühendisliği İleri Teknoloji Araştırma ve Uygulama Vakfı nın kurucusu olan Prof. Dr. Tanyolaç Sağlık Bakanlığı ve SSK Müdürlüğü ne bağlı çeşitli hastanelerde yapılan tıbbi cihazlarla ilgili bakım, onarım ve kalibrasyon çalışmalarını gerçekleştirdi. Ayrıca İstanbul İli Sağlık Tesisleri Master Planı (1986-) pek çok kapsamlı proje hazırladı. Cumhuriyet tarihimizin çeşitli kademelerinde yaptığı toplumsal ve uygulamalı çalışmalarla seçkin bir yeri olan Prof. Dr. Necmettin Tanyolaç ın Ulusal ve Uluslararası ödülleri patentleri bulunuyor. Diğer ikinci bir konu olarak artık araştırma ve geliştirmenin ülkelerin gelişmesinde itici bir kuvvet olduğunu kendi ülkesinde araştırma geliştirme yapmayıp yalnız taklit edenlerin pek başarılı olamayacağını bildirdiğim için bana 6 ay kadar Amerika daki her türlü sahada araştırma inceleme imkânını verdiler. Bu suretle Amerika da üniversite sistemi, endüstrinin çalışma şekilleri ve bir de araştırma geliştirme şirketlerinin nasıl çalıştığı esaslarını öğrenme imkânı buldum. 1949 da Türkiye ye döndüm. 1950 LİLERİN TÜRKİYESİ STANDARD- Döndüğünüzde Türkiye deki ortam neydi? Bu ortamda TSE nin doğumuna sebep olan nedenler nelerdir? N.N. TANYOLAÇ- 1950 yılında Türkiye de büyük bir politik değişme oldu. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti devletçi olan bir politikadan vazgeçerek özel sektöre önem veren bir politikayla gündeme geldi. Celal Bayar ile Adnan Menderes in zamanı, işte bu devrede bu politikanın esası Türkiye nin de Avrupa daki birçok ülkede olduğu gibi Amerika da diğer ülkelerden üstün olmasını sağlayan hür teşebbüsün Türkiye de de öne alınması. Bu nedenle devletçilik yerine özel teşebbüs için bir ta- 27 OCAK 2011
kım kanunlar çıkarılmaya başlandı. Bir de o zaman devlet müesseseleri yavaş yavaş KİT lere, KİT ler de yavaş yavaş özel teşebbüse dönüştürülmeye başlandı ki bu da bugün hala devam eden özelleştirmedir. Bir KİT olarak o zaman Makine, Kimya Endüstrisi kuruldu. O zaman üretim, önemli teşebbüsler olan askeri fabrikalarda yapılıyordu. Bende burada görevliydim. Buna ilaveten birkaç yıl sonra Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu çıkarıldı. Bunun için bir komite kuruldu ve bunda en önemli söz sahibi özel teşebbüsü teşvik ettiği için Odalar Birliği idi. Bu arada yine demokratik sistem için ve mesleki teşekküller için de kanunlar çıkarıldı. Bunlardan bir tanesi Türk Mühendis ve Mimarlar Birliği Kanunuydu. Bir de üniversitelerimizde değişiklik yapılmak isteniyordu. Nihayet 1955 yılından sonra bütün üniversitelerde değişiklik başladı. Amerika nın eğitim sistemine yönelik bir kayma meydana geldi. 1957 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi kuruldu. Yine o dönemde KİT lerin özelleştirilmesiyle ilgili esas olabilecek bir sanayi kongresi hazırlandı. Bu kongrenin hazırlanmasında o devrede Amerika da okumuş. Amerikan dilini öğrenmiş pek az kişi vardı. Dolayısıyla bu tür yenilikler olduğunda bana hemen haber verir ve vazifelendirirlerdi. 1959 yılında yine araştırma ve geliştirmenin yapılması için TÜBİTAK Kanunu hazırlandı. TSE KURULUYOR Bu prensipler ve ortam içerisinde TSE de kuruldu. Yani özelleştirme ve özel sektörün gündeme getirdiği bir devrede. 1953 yılında Amerikan yardımı ile Odalar Birliği nde bir Sanayi Yardım Komisyonu ve Yabancı Sermayeyi Teşvik Kuruluşu kurulmuştu. Bu kuruluş özel sektörün kurulmasını, gelişmesini teşvik etmek, yabancı sermayenin hangi konularda yatırım yapmaları, hangi konularda iş birliği yapmaları gerekiyor. Bunları tespit edecekti. Bu kuruluşun başına beni getirdiler. Bu arada Ticaret Bakanlığı yine aynı görüşle Birleşmiş Milletlerden dünya standardlarının durumu ile ilgili öneride bulunmak üzere Türkiye ye mütehassıs çağırmıştı. İsveç Standardlar Enstitüsü nün Genel Sekreteri Olle Sturen ülkemize geldi. Kendisi yaptığı inceleme ve çalışmaları Odalar Birliği nin Genel Sekreteri olan rahmetli Faruk Sünter ve Sanayi Yardım Komisyonu Direktörünü bana getirdi. Kendisi Standard Teşkilatının özel sektörün bir kuruluşuna bağlı olması, mümkün ise müstakil olmasını öneriyordu. Zamanın Ticaret Bakanı Mehmet Sıtkı Yırcalı nın 25 Eylül 1954 tarihli bir yazısıyla 5590 sayılı Odalar Birliği Kanunu nun 62. Maddesine göre TSE nin Odalar Birliği nde kurulması ve işletmesi görevi verildi. Odalar Birliği Yönetim Kurulu bu kararı alınca 16 Ekim 1954 tarihli toplantıda Faruk Sünter i TSE Başkanlığına, İktisat ve Ticaret Başkanlığı Sanayi Umum Müdürü Cemil Cenk i Başkan Yardımcılığına ve beni Genel Sekreterlik görevine atadılar. Böylece çift görevli olduk. Odalar Birliği nin Posta Caddesindeki yerinde 3. katta 2 oda Enstitü için ayrıldı. Tabii Enstitünün hiçbir mali geliri yoktu. Odalar Birliği nin o günkü bütçesi benim Sanayi Yardım Komisyonu olarak Amerikan yardımından aldığımız bütçeden daha küçüktü. Ve iki Amerikalı uzman sekreter, 6 tane mühendis ve diğer görevlilerle işe başladık. TSE nin maddi geliri kısmen bizim bütçemizden karşılanıyordu. Ama para olarak değil Sanayi Yardım Komisyonunda çalışan mühendis ve sekreterin aynı zamanda mesai harici saat 17.00 den sonra TSE de çalışmasıyla işler yürütülüyordu. Bu büyük bir özveri idi. Tabii bir de burada standardların hazırlanması konusu vardı. Mevcut arkadaşların standardları hazırlaması prensibimizde mevzubahis değildi. Standardlar, standard hazırlık grupları tarafından hazırlanması lazımdı. Bunun için de bu sahalardaki müteahassısların görüşleri alınacak ondan sonra bütün sanayiye ve ilgili bakanlıklara gönderilip mütalaaları alınacaktı. Biz hazırlık gruplarının ilk defa 6 tanesini kurduk. Bir de o dönemde devlet teşekküllerinde çalışan kişilere rica ederdik. Kendileriyle saat 17 den sonra bizim o iki odalı yerimizde çalıştırdık. KARŞILAŞILAN SORUNLAR STANDARD- Enstitümüzün kuruluşunun bu devresinde karşılaştığınız sorunlar nelerdi? Tüm bunlar için ne gibi çözüm yolları buluyordunuz? N.N. TANYOLAÇ- Bu dönemde karşılaştığımız en önemli sorunlar şunlardı: 1) Yeterli bir yer ve kadrolu personel atamadaki mali imkânsızlıklar. 2) Standardların mecbur olması ve devletçe kontrolüne alınmış olan sanayicilerimizin iş adamlarımızın ve devlet adamlarımızın bizim standardların esas olarak ihtiyari olması ancak özel şartlarda mecbur olması prensibine karşı çıkmalarıydı. Herkes bekliyordu ki biz standardları mecbur yapalım. İkincisi hala mecbur olan çimento standardı örnek olarak ve istiyorlardı ki o değişmeden hep öyle kalsın. Halbuki sanayi geliştikçe o standardların sanayiye teknolojiye uyacak şekilde gelişmesi gerekti. Sanayicinin de onu isteyerek kabul etmesi lazımdı. Tabi baskı nereden gelecek alıcıdan, tüketiciden. Tüketicinin verdiği baskıyla sanayicide bu standardları uygulamak zorunda kalacaktı. 50.Yıl Ekonomik ve Teknik Dergi 28