International Journal of Languages Education and Teaching

Benzer belgeler
DÜNYA İNSANLIK AİLESİNİN YÜZAKI YAZARLARINDAN!... Ekmel Ali OKUR; Hemşerimiz, Adanalı, Adam gibi adam! İnşaat Mühendisi,

Günaydın, Bana şiir yazdırtan o parmaklar. ( ) M. Mehtap Türk

Yönler ve Yön Bulma. Yönler ikiye ayrılır.

Sevda Altunsoy. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Ramazan Alkış. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Çiğdem Başar. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Hazırlayan: Tuğba Can Resimleyen: Pınar Büyükgüral Grafik Tasarım: Ayşegül Doğan Bircan

Buse Akbulut. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Bu dörtlükte geçen aşağıdaki sözcüklerden hangisinin eş seslisi yoktur?

Çakır Efe 2. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

temlerini işlediği şiirlerinden bazıları: Yol Düşüncesi, Sessiz Gemi, Rintlerin Akşamı, Ufuklar, Mehlika Sultan.

İntikam. Ölüm Allah ın Emri

En güzel 'Anneler Günü' şiirleri

Numan İstanbul. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Bu kısa Z Nesli tanımından sonra gelelim Torunum Ezgi nin okul macerasına.

FECRİ-ATİ EDEBİYATI SANATÇILARI

Uğur Akkaş. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

YARATILIŞ MİTLERİ DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1

Dünya, Güneş ve Ay'ın Şekli;

Bir başka ifadeyle sadece Allah ın(cc) rızasına uygun düşmek için savaşmış ve fedayı can yiğitlerin harman olduğu yerin ismidir Çanakkale!..

GÖKYÜZÜNDE KISA FİLM SENARYOSU

Serenat yapacak kimselerim olmadı benim yaşamımda. İki kömür. Bu örneği verme nedenim serenatın yara almışçasına bağırmak

Aşkı Yorgunluktan Koruyan ve Taze Tutan 6 Kural - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

Sevgili dostum, Can dostum,

Mehmet Aydın 5. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Akın Uyar. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Güzel Bir Bahar ve İstanbul

EKİM AYINDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?

Yazar : Didem Rumeysa Sezginer Söz ola kese savaşı Söz ola kestire başı Söz ola ağulu aşı Yağ ile bal ede bir söz Yunus Emre

Azrail in Bir Adama Bakması

TEMALARIMIZ UZAY VE GEZEGENLER DÜNYA GÖKYÜZÜ İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ HAFTASI YERLİ MALLARI VE TUTUM HAFTASI YENİ YIL

Çocuklar için Kutsal Kitap sunar. Cennet, Tanrı nın Harika Evi

MÜBDÎ. Allah MUHSÎ dir. MUHSÎ, her şeyin sayısını bilen demektir.

Cennet, Tanrı nın Harika Evi

Evren Nağmesinde Bir Gelincik Tarlası

Müslim Uyğun. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Yukarıda numaralanmış cümlelerden hangisi kanıtlanabilirlik açısından farklıdır?

Gürkan Genç, 1979 yılının Ocak ayında dünyaya geldi. Hemen hemen her çocuk gibi en büyük tutkusu bisikletiydi. Radyo-Televizyon-Sinema bölümünden

Parlar saçların güneşin rengini bana taşıyarak diye yazıvermişim birden.

66 Fotoğrafçı Etkinlik Listesi. 52 Haftalık Fotoğrafçılık Yetenek Sergisi

Zikir hareketleri, 1 li, 2 li, 3 lü ve 4 lü ritmlerden kuruludur. Bu ritmler, kendi içlerinde değişik hızlarda uygulanır.

Senin bir yaşlı piri fani mi yoksa pırıl pırıl istikbal vadeden bir delikanlı yada erkek mi kadın mı olduğunu bilmiyorum.


YALÇIN ÖZDOĞAN. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Hayalindeki Kadını Kendine Aşık Etmenin 6 Adımı - Genç Gelişim Kişisel Gelişim

İnsanı Diğer Canlılardan Ayıran Özellikler

Muzaffer Asiltürk. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

SEYFETTİN YAZAR. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Bahadın, 2 Ağustos 2014 Sevgili Yoldaşlar, Canlar, Yol Arkadaşlarım, Devrimciler Diyarı Bahadın da buluşan güzel insanlar,

Belmin Dumlu SAVAŞKAN,

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ 5.ÜNİTE :DÜNYA, GÜNEŞ VE AY KONU ÖZETİ

İnsanların ne kadar kötü olduğunu görmek beni hiç şaşırtmıyor, fakat bu yüzden hiç utanmadıklarını görünce hayretler içinde kalıyorum.

SEVGİ. Doğduğumuz gün içgüdüsel olarak annemize babamıza sarılır onların yanında olmak

Agape Kutsal Kitap - God's Love Letter Scriptures

Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2, Temmuz 2011

Başbakan Yıldırım, 39. TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği ne gelen çocukları kabul etti

KÜÇÜK KALBİMİN İLK REHBERİNİN BU GÜNÜME UZATTIĞI HAYAT YOLU

Eğitimde Güncel Sorunlar. Nida BAYINDIR

Ömer Turhan. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

GARİP AKIMI (I. YENİ)

Eğitim Öğretim Yılı OKUL ÖNCESİ DÜŞÜNEN ÇOCUKLAR EĞİTİM SETİ YARIM GÜNLÜK PLAN ÇİZELGESİ

Nafiz Diba. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Birbirimize anlatacağımız ne çok şey var; düşündünüz mü? İşte bu yazma nedenlerimden biri. İlki...

SANAT FELSEFESİ. Sercan KALKAN Felsefe Öğretmeni

Arapgirli Haşim Koç. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

küçük şeyler Eylül 2007

Hiçbir şey olmamış gibi çekip giden, kalpleri hunharca katlederek bırakanların bu hayatta mutlu olacağına inanmıyordum. Zamanla bu inanç alev aldı;

Anneye En Güzel Hediye Olarak Ne Alınması Gerekir?

IX. HAFTA HİN 412 KLASİK SANSKRİT EDEBİYATINDAN SEÇMELER

kaza, hükmetmek, Terim anlamı ise kaza, yaratılması demektir.

Tövbe ve Af Dileme-4

Cesaretin Var Mı Adalete? Çocuklar günümüz haberleriyle, gündemle ne kadar iç içe?

Maksut Genç. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Melih Güler. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

KOLEJ - FEN LİSESİ - ÇAMLICA ORTAOKULU XXVI. EDEBİYAT ve KİTAP GÜNLERİ ETKİNLİK İÇERİĞİ Okuyan insan, yaşayan insan

SEVGİNİN GÜCÜ yılında Manisa da doğan İlhan Berk, Türk şiirinin en üretken, usta şairlerinden

Üç nesil Anneler Günü

İnci Hoca YEDİ MEŞALECİLER

5 YAŞ VE HAZIRLIK SINIFI EKİM BÜLTENİ

EDEBİYATIN İZİ 86. İZMİR ENTERNESYONAL FUARI NA DÜŞTÜ

Adamın biri bir yolun kenarına dikenler ekmiş. Dikenler büyüyüp gelişince yoldan geçenleri rahatsız etmeye başlamış. Gelip geçenler, adama:

MİLLİ EDEBİYAT DÖNEMİ TEMSİLCİLERİ - III

5 YAŞ ANASINIFI ARALIK AYI BÜLTENİ

Demodur Kırmızı yazılar sizin sipariş verirken yollamış olduğunuz yazılardır.

EFDAL ERENKÖY ANAOKULU PENGUENLER GRUBU KASIM AYI BÜLTENİ

EYÜBOĞLU EĞİTİM KURUMLARI KOLEJ - FEN LİSESİ - ÇAMLICA ORTAOKULU 27. EDEBİYAT VE KİTAP GÜNLERİ EDEBİYATTA GENÇ OLMAK CAK 2018

Sevda Üzerine Mektup

, ERZİNCAN, TÜRKİYE.

4. SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ II. DÖNEM GEZEGENİMİZ DÜNYA ÜNİTESİ SORU CEVAP ÇALIŞMASI

Andolsun, insanı biz yarattık ve nefsinin kendisine fısıldadıklarını biliriz. Ve biz ona şah damarından daha yakınız. (Kur an 50/16 Kaf)

Şiir. Kategori: Şiir Cuma, 23 Nisan :15 tarihinde yayınlandı. Gösterim: / 7 Phoca PDF 1. SEN (1973) Senden, senden, hep senden,

Bir gün, kozada küçük bir delik belirdi; bir adam oturup kelebeğin saatler boyunca bedenini bu küçük delikten çıkarmak için harcadığı çabayı izledi.

Mustafa ARGUNŞAH-Hülya Hülya ARGUNŞAH (2007), Gagauz Yazıları, Türk Ocakları Kayseri Şubesi Yayınları, 296 s., Kayseri

GÜNEŞ SİSTEMİ. 1-Havanın bulutsuz olduğu bir günde gökyüzüne gece ve gündüz baktığımızda neler görürüz?

Metin Edebi Metin nedir?

Özel Gebze Eğitim Kurumları Öz-Ge Gündüz Bakımevi

Berk Yaman. Demodur. Kırmızı yazılar sizin sipariş verirken yollamış olduğunuz yazılardır

Yusuf Demir. - şiirler - Yayın Tarihi: Yayınlayan: Antoloji.Com Kültür ve Sanat

Transkript:

ISSN: 2198 4999, GERMANY August 2015, 3/2, p. 303-311 SUN OF KARAKUM IV [POEMS] The poet of Homeland, or the agony of endless regret KARAKUM GÜNEŞİ IV [ŞİİRLER] Anayurdun şairi yahut bitmeyen ukdenin ıstırabı Ünal ZAL 1 ABSTRACT Among the works of literature, poetry is the sole genre which can never be completed. No matter who defines it, and how it is defined, there is always a missing point. The reason for this is that poetry has a characteristic sanctity. Within the concept of existence, poetry is the harbinger of literary secrets that we see and for the poets who dare to dive into darkness in every age, it is a song in which the individual finds himself, and which is the common voice of society, and it is the smiling garden of destiny, so to say. Also, poetry is the combination of language and entity. Concepts such as universe, life, death, love, art and philosophy are best expressed through poems. It is the enthusiasm of a single individual and a common attitude. Since time immemorial, people have thought that poets are the closest people to the Creator because they renounce their comfort for the sake of trying to rediscover the secrets of stars, waters and trees as they look at them with admiration. One of the poets expending a lot of effort on this way is Ak Welsapar, a Turkman poet living in a remote northern country in a twist of fate. He pursued his art to describe his homeland pleasantly, to love it, and to be proud of it. He collected his emotions in these two books known as Ak Öý (1996) and Watanym Galdy (2005). In this study, the poems of Ak Welsapar, one of the significant representatives of current Turkman literature abroad, will be dwelt upon; on the basis of the two books entitled Ak Öý (1996) and Watanym Galdy (2005), his view of life, his expectation, his dreams, his griefs, and his present status will be assessed. Key Words: Poetry, Ak Öý, Watanym Galdy, Ak Welsapar, Turkmenistan. 1 Yrd. Doç. Dr. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, e-posta: unalzal@gmail.com

304 Ünal ZAL Özet Edebiyat eserleri içerisinde hiçbir zaman tamamlanamayacak olan yegâne tür şiirdir. Kim onu nasıl tarif ederse etsin mutlaka eksik kalan bir tarafı vardır. Bunun sebebi ise şiirin kendine has bir kutsallığının olmasıdır. Varlık kavramı içerisinde bizim görmüş olduğumuz ebedi sırların habercisi olan ve her çağda karanlıklar içerisine dalma cesaretini gösteren şairler için ise şiir, âdeta kaderin gülen bir bahçesi olup toplumun ortak sesi ve bireyin kendini bulduğu bir türküdür. Şiir, aynı zamanda dil ile varlığın birleşmesidir. Kâinat, hayat, ölüm, aşk, sanat, felsefe gibi kavramlar en güzel ifadelerini şairlerin kaleminden dökülen şiirlerde bulmuşlardır. O, tek bir insanın olduğu gibi ortak bir tavrın da coşkusudur. Eski çağlardan beri insanlar şairlerin, ellerinin altındaki rahat ve huzuru bırakıp kâinattaki yıldızlara, sulara ve ağaçlara hayranlıkla bakarak onlardaki sırları yeniden keşfetmeye çalıştıkları için Yaratıcı ya en yakın olan insanlar olduklarını düşünmüşlerdir. Şairlerin günlük hayattaki hazineleri ise dil ve onun birer yapı taşı olan kelimelerdir. Onlar için bu kelimeler, acı çekilerek açılması gereken birer sır küpüdür. İnsanoğlunun sokakta, çarşıda, kahvede çiğneyip bir kenara atarak çamura bulandırdığı bu kelimeleri, şairler ellerine alıp günlerce ve aylarca tozlarını ve topraklarını yıkayarak içlerindeki sonsuzluk ışığını yeniden yakıp göklere yükseltir. İşte bu yolda gayret gösteren şairlerden biri de kaderin bir cilvesiyle uzak bir kuzey ülkesinde bulunan Türkmen şairi Ak Welsapar dır. O, sanatını kendi vatanını terennüm etme, onu sevme ve onunla gurur duyma yolunda icra etmiş ve bu duygularını Ak Öý [Ak Ev] (1996) ve Watanym Galdy [Vatanım Kaldı] (2005) adlı iki kitapta toplamıştır. Bu çalışmada, günümüz Türkmen edebiyatının yurtdışındaki önemli temsilcilerinden biri Ak Welsapar ın şiirleri üzerinde durulacak; yazarın hayata bakışı, beklentisi, hayalleri, çektiği acılar ve bugünkü durumu Ak Öý [Ak Ev] (1996) ve Watanym Galdy [Vatanım Kaldı] (2005) başlıklı iki kitabından hareketle değerlendirilmeye çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Şiir, Ak Öý [Ak Ev], Watanym Galdy [Vatanım Kaldı], Ak Welsapar, Türkmenistan. 1. Giriş Şiir, belki de üzerinde en zor konuşulacak edebi türdür. Onun kendine has bir kutsallığı vardır. Kim onu nasıl tarif ederse etsin mutlaka eksik kalan bir tarafı olur. Ama buna rağmen şiirin hayatı olumlu etkilediği eskiden beri bilinen bir gerçektir. Antik çağlarda insanlar, Yaratıcı nın şiiri hayatın zor anlarında bir tek şaire armağan ettiğine, ıstırap ve imtihan anlarında şairi şeytana uymaktan işte bu şiirin kurtaracağına inanmışlardır. O, bazen insanoğlunun ruhunun şifa bulması bazen de dünyaya geliş amacını anlaması için verilmiştir. Kaderin bir cilvesiyle uzak kuzey ülkesinde bulunan Ak Welsapar, çektiği bütün acı ve sıkıntılara rağmen dünyaya kızmamış, kendisine acı çektirenlere lanet okumamış, ülkesinin eski ve yeni yöneticilerinin başarısızlıklarına sevinmemiştir. O sanatını kendi vatanını terennüm etme, onu sevme ve onunla gurur duyma yolunda icra etmiş ve bu duygularını ifade ettiği şiirlerini Ak Öý [Ak Ev] (1996) ve Watanym Galdy [Vatanım Kaldı](2005) adlı iki kitapta toplamıştır.

KARAKUM GÜNEŞİ - IV 305 Nazım birimi olarak daha çok dörtlük nazım biriminin kullanıldığı Ak Öý [Ak Ev] (1996) kitabındaki şiirlerde, içerik yönüyle hayatın bütün alanlarına dair izler görmek mümkündür. Özellikle gece, sonbahar, ayrılık, vatan özlemi ve Türkmenlerin çektiği acılar gibi konuları ifade eden kavramların ağır bastığı kitapta yazarı en çok üzen şey, bütün bu olanlar karşısında Türkmenlerin sessiz kalışı ve hiçbir tepki vermemesidir. Bu manzaraya daha fazla dayanamayan şair, âdeta isyan edercesine Uyan Türkmen Uyan diyerek halkını sert bir şekilde varlık ve geleceğine sahip çıkmaya çağırır. Söz konusu kitapta, 1. Türkmen İli (10 şiir), 2. Oýan Sen Türkmenim Oýan [Uyan Sen Türkmenim Uyan] (17 şiir), 3. Türkmen Eheñleri [Türkmen Ahlakı](32 şiir), 4. Durmuş Eheñleri [Hayatın Renkleri] (59 şiir) olmak üzere dört ana başlık ile bu başlıklar altında yazılan toplam yüz on sekiz şiir vardır. Sargyt [Mesaj] (1991) ve Güýzün bir güni [Bir Sonbahar Günü] (1982) hariç diğer şiirlerin ne zaman yazıldıklarına dair bir bilgi yoktur. Ak Welsapar, doğuda ve özellikle Türkmenistan da gerçek ustaların yazarlık hayatına şiirle başladığını belirttikten sonra kendisinin de bu şekilde edebiyat dünyasına adım attığını söyler (Welsapar 1996: 2). Sovyetler döneminde yazdığı şiirlerin birçoğu, dönemin yöneticileri tarafından resmî ideolojiyi tam yansıtmadığı için yayımlanmaz. Bu durum karşısında yılmayan ve ümitsizliğe kapılmayan şairi hayata bağlayan unsurlardan biri edebiyatın gelip geçici olan ideolojilere feda edilebilecek kadar basit bir şey olmadığı na inanmış olmasıdır. Bu ümidini hiçbir zaman kaybetmeyen Ak Welsapar, ikinci şiir kitabı Watanym Galdy [Vatanım Kaldı] (2005) yı Stockholm de yayınlar. Anayurdundan uzakta olmasının verdiği acı ve özlemin üst düzeyde ve çok net çizgilerle anlatıldığı bu eser ilk şiir kitabında olduğu gibi dört bölümde toplanan şiirlerden oluşur. Doğduk ilin görki [Doğduğum Vatanın Güzelliği] (12 şiir), Söýgi [Sevgi] (29 şiir), Sözi Antdyr Türkmenin [Sözü Namustur Türkmenin](18 şiir) ve Aýralyk [Ayrılık] (23 şiir) başlıklarından oluşan kitapta toplam seksen iki şiir vardır. Şair, buradaki şiirlerinde doğduğu topraklardan ayrı kalması ve ona karşı olan özlemlerini her fırsatta daha güçlü bir şekilde dile getirmeye çalışır. Bu sevgi ve özlem ilerleyen zamanlarda öyle bir noktaya evrilir ki artık vatan kavramı Ak Welsapar ın gözünde dünyada eşi ve benzeri olmayan bir sevgiliye dönüşür. Onun bundan sonraki görevi ise o sevgiliyi üzmemek ve sonsuza kadar yaşatmak için elinden gelen bütün gayreti göstermektir. Çoğunluğu dörtlük nazım birimiyle kaleme alınan şiirlerde vatan, sevgi, dürüstlük, ayrılık, geçmiş ve gelecek ön plana çıkan temel kavramlardır. 2. İnceleme 2. 1. Şiir sınır tanımaz Mesafeler uzak olsa da şiir sınır ve zaman tanımaz, devlet yapıları ve reformlar onu ilgilendirmez. Evrenin bir parçacığı olan insanlık, Samanyolu ndaki bir an; kelimeler ve şiir ise bu anları ebedileştirir. Uzaktan her şeyin daha iyi ve daha net göründüğü inkâr edilemez bir gerçek-

306 Ünal ZAL tir. İnsan oradan bakmak istediğine sadece rüyalarıyla değil kalbi ve ruhuyla da bakar. Ak Welsapar, kuzeyin soğuk ayazından yazdığı şiirleriyle adım adım evine döner. Bazen şiir ona hafızasını, bozkırdan dağlara doğru koşan, yelesini dağ ırmağına doğru uzatan ve çölde rüzgârdan daha hızlı uçan ulvi bir at gibi, varlığının özüne geri döndürme gücünü verir. Тürkmеn sährasyndan at çapyp barýar, Gök daglaryň synasyny etеkläp. Döşün gyzgyn howa hanjar dеk urýar, Тoýnaklarny ýerе çala pitikläp! Türkmen topraklarında koşmaktadır at, Mor dağların eteğinden dört nala, Göğsü kızgın yeli yaran bir hançer, Koşmuyor, sanki uçuyor gibi. Gеçmişiň, gеljеgiň ýekе-täk nyrhy Тürkmеn sährasyndan at çapyp barýar. Ýollaryň, ýyllaryň ýok oňa parhy, Jylaw çeýnäp, arlap, ot gapyp barýar! Tek değeri geleceğin geçmişin, Türkmen bozkırından at koşar gider. Yollar, yıllar geçmiş, umuru değil, Gem çiğner, şaha kalkar, coşar gider. Тürkmеn sährasyndan at çapyp barýar!, Watanym galdy, s. 12 Evrenin görünmeyen uzak diyarından Neden uzaklardan? İşte o at sayesinde şair onu görür, duyar ve hisseder. Toynaklarının altından damlalar serpilir ve onu ölümsüzlük suyuyla ıslatır. Bu bengi su tatlı, yumuşak aynı zamanda buz gibi soğuktur. O su, doyurur ve şifa verir (Welsapar 2012: 5-9). 2. 2. Sessizlik ve huzur istiyorum Ak Welsapar, doludizgin koşan at motifiyle hem gençliği hem de zamanın hızla akıp gidişini resmeder. Onların akıp gidişi durdurulamaz ve her şey kendi sırasıyla akıp gider. Ancak huzur ve durgunluk anının da kendine göre bir anlamı ve güzelliği vardır. Bu anları ise şair şöyle dile getirir: Ýeke-ýeke öçdi agaçlaň başy, Aý toýnuklap, ýapda akyp oýnady. Ağacın tepesi, tıpkı bir mum gibi, sönüyor, Mehtap kalkıyor. Yapraklar da sakin.

KARAKUM GÜNEŞİ - IV 307 Kenarda oturan uzyn ak derek, Suwa girip, mele ýaby boýlady. Kenarda oturan uzun ak kavak, Suya girdi, boz dereyi boyladı. Türkmen görnüşi, Ak öý, s. 105 2. 3. Ben vatansız değilim!.. Yazar, her ne kadar geçmişteki yöneticilerle anlaşamamış olsa da kendini asla vatansız kabul etmez. Varlığını doğup büyüdüğü Türkmenistan topraklarından bir an bile olsa ayrı düşünemez. Hafızasında canlanan parlak, renkli imgeler, sevgi ve şefkat onun şiirlerinde derinden derine işlenir. Takipçisi olduğu Ali Şîr Nevâyî, Ömer Hayyam gibi büyük şairlerin geleneklerini devam ettiren Ak Welsapar, vatanını en nihayetinde güzel bir kıza benzetir; onun güzelliğini, saflığını terennüm eder ve uzun ayrılık sonrasında tekrar ona kavuşacağına inanır. Aý, gyz, dolan, gitme uzak! Öz-özüňe gurma duzak! Sen güneýe, men guzaýa, Gitsek eger ýol uzaýa Güzel kız, rica ederim, geri dön, Öz başına kurma tuzak! Sen güneye, ben kuzeye Gider isek yollar uzar... Aýralygy uzak çekmän, Duşuşarys ýene hökman. Ýer ullakan. Dogry. Bu hak, Ýöne bil sen, ol togalak! Uzun sürmez bu ayrılık, Buluşuruz ona şek yok. Dünya büyük. Doğru, bu bak, Ama bil ki, o yuvarlak. Dolan, gyz!, Sepgit kitabyndan 2. 4. Ve aşk!.. Evet, dünya büyüktür Ancak aşk mesafe tanımaz. Aşk, mesafeyi düşünce hızıyla yoluna çıkan meridyen ve paralelleri bir kenara bırakarak bir anda ezer geçer. Saat dilimleri de ortadan kalkar, düşmanların setleri, engelleri yerle bir olur. Aşk her hışırtıyı, her esintiyi kutsallaştırır ve zamanı geçse de mutluluk artık aklından bile geçmezken geçmişteki ümit, inanç ve huzuru geri getirir (Welsapar 2012: 5-9).

308 Ünal ZAL Durmuş kül deý sepildi meň ýarama! Bejerdi yşk derdin aý-ýyla ownap. Ýöne bir mahallar elwan ýaglygyň Meniň gözlerimde ýanypdy lowlap. Kül olup serpildi hayat yarama! Sağaldı aşk derdi, gönül alıştı. Fakat bir zamanlar senin al yazman, Gözlerimde lavlar gibi yanmıştı. Neneňsi teşnedik birek-birege! Yşk derdi ir gelýär. Bize-de irdi... Ýaňy göze görnüp ugrapdy narlar, Gawunlaň gylawy artyp barýardy! Nasıl da susuzduk birbirimize! Aşk erken gelirmiş. Gelmişti, erken... Yeni görünmeye başlarken narlar, Kavunlar da yavaş yavaş ererken! Elwan ýaglyk, Ak öý, s. 56 Geçmişe ait bir fotoğraf, bir hatıra bireye çocukluk ve gençlikte kalan altın zamanları hatırlatır. Bu anımsayış, o bozulmamış mutlu günlere dönme düşüncesini doğurur (Yivli 2013: 138). Ak Welsapar, okuyucuyu geçmişteki tüm renklerin daha parlak ve meyvelerin daha tatlı olduğu gençliğine götürür. Ancak onu orada uzun süre tutmayıp geri getirir ve bir bakarsın kaleminden, istemeden de olsa, aşağıdaki satırlar dökülür: Gökde Aýyň gözýaşyn, buluda daman ozal, Sylýar aýasy bilen, ýerden göge galan ýel. Gökteki ay, gözyaşlarını bulutun üstüne dökmeden evvel Siliyor ayasıyla, yerden göğe kalkan [hafif bir] rüzgâr. Aý, Watanym galdy, s. 5 2. 5. Akıbeti(m) ne olur, bilemiyorum Şiir yazarken bunun akıbeti ne olur, okuyucu onu nasıl anlar diye düşünmez şair. Satırlar kâğıda dizilirken kibir ve şöhret duygusu geri çekilir, yaratıcılığın sevinci de ıstırabı da yazarı için meçhul olur. Bazı insanların, Kibirsiz gerçek şair olunmazmış. sözlerine rağmen Ak Welsapar hırs ve kibrin aynı tarlanın iki meyvesi olduğuna, her ikisinin aynı kapıya çıkacağına inanır. Fikirlerinin devamında ise şöyle der: Şair kendisiyle ilgili ne kadar az konuşursa hem edebiyatta hem de hayatta o kadar yükselir. Şiirler konuşmalı, onun yaratıcısı değil. Çünkü onlar artık şairin malı değildir, onların (şiirlerin) artık kendi (bağımsız) hayatları vardır. 2 2 Şaire ait düşüncelerin bulunduğu bölümler, 2014 yılında kendisiyle yapılan mülakattan alınmıştır.

KARAKUM GÜNEŞİ - IV 309 Yşk pursaty meňzeş oda. Az görmek, heý, ýagşy pälmi? Eýse, ýagty ýalançyda Ömrümiz bir pursat dälmi? Aşk anları sanki ateş. Az görmek, hiç olur şey mi? Zaten dünya fani imiş. Ömrümüz bir an değil mi? 2. 6. Anayurdun şairi yahut bitmeyen ukdenin ıstırabı Ajap pursat, Ak öý, s. 36 İlginç olanı da yirmi yıldan fazla bir vakit evinden uzakta yaşayan şairin kaybolup gitmeyişi ve adeta anayurdunun şairine dönüşüdür. Bazı insanlar, Avrupa dasın, hayatını yaşa, gül, neşelen, niçin üzülüyorsun? diye düşünebilir. Böyle düşünülmesi çoğu zaman normaldir. Fakat bu durum Ak Welsapar için normal bir şey değildir. Ona göre: Eğer sen kendi vatanının yurttaşıysan ve sana bir yetenek verilmişse, hayattaki görevinin farkındaysan, eğer kalbin hasretle yanıp tutuşuyorsa o zaman senin sanatın, sözü yerine ulaştırmak ve anayurdunun şairi olmak olmalıdır. Bitmeyen ukdenin ıstırabı az da olsa belki böyle diner Geldim ýene küýsäp oglanlyk ýeri, Emma öňki aýtym indi göze dar. Sus görünýär çagalygyň güzeri, Ne köçede, Ne-de öýde hezil bar. Şäherliň geýminde işikme-işik, Synlap gidip barýan töwerek-daşym. Ynha-da, öňümden sygryny idip, Duşýar maňa bile okan ýoldaşym. Geldim, özledim de doğduğum yeri, Ama eski zaman şimdi göze dar. Issız kalmış çocukluğun deresi, Ne sokakta, Ne de evde lezzet var. Şehir esvabıyla ben kapı kapı, Gidiyorum sağa sola bakarak. İşte sığırıyla önümden çıktı, Bir sınıfta okuduğum arkadaş. Oba, Ak öý, s. 86-87 Ak Welsapar, gurbet ellerde ölse dahi vatanına kavuşma ümidini hiçbir zaman yitirmez, ona uçup gidecek ruhuyla kavuşacağına inanır ve kavuşma anını şöyle ifade eder: Bu dünýede sütem gören bedeniñ, Gam çekme sen, bir gün ynjalyk tapar. Ýitip gitmez şonda yhlas edeniñ, Ruhuñ uçup baryp, Watany öper! Bu dünyada acı çeken yüreğin, Üzülme sen, bir gün huzur bulur. Kaybolup gitmez onda samimi olan, Ruhun uçup gider, vatanı öper. Ýat illerde, Ak öý, s. 13

310 Ünal ZAL 2. 7. Şikâyetim var İnsan, hayat denen bu yolculukta mutlaka dertleşeceği birini veya korunacağı, korunmak isteyeceği bir yer arar. Ak Welsapar ise çektiği sıkıntılar karşısında bazı zamanlar oldukça zorlanır. İşte kendisini çaresiz hissettiği o anlarda önce felekten şikâyetçi olur, sonra ise Yaratıcı - nın kapısını çalarak bazı isteklerde bulunur. Pelek, sen nämäniň köýünde gezýäň? Neçün meni sen müň synaga dözýäň, Gündiz ýagty bilen gözümi baglap, Gije hem älemiň törün görkezýäň. Eýse, neçün meni ýaratdyň, Taňrym? Ganat bermän, ýerden ýöretdiň, Taňrym. Älem giňişligin açyp goýduň-da, Diňe gapysyndan garatdyň, Taňrym? Felek, derdin ne senin? Söyle bana. Niçin beni binlerce sıkıntıya sokarsın? Gündüz vaktinde gözümü bağlayıp, Gece gökyüzünün başköşesini gösterirsin. *** Öyleyse beni niçin yarattın Tanrım? Kanat vermeyip yerde yürüttün Tanrım. Gökyüzünü açık bırakıp da Yalnız kapısından baktırdın Tanrım. Ýyldyz oragy, Rubailer, s. 72 3. Sonuç Roman, 3 hikâye, 4 masal, 5 deneme ve çeviri gibi birçok eser kaleme alan Ak Welsapar ın, Ak öý [Ak Ev] (1996) ve Watanym Galdy [Vatanım Kaldı] (2005) adlı iki de şiir kitabı vardır. Yazarın, nesir türündeki eserlerinde ifade etmek istediği vatan ve insan sevgisi, gençlik, aşk, adalet, felsefe ve ölüm gibi birçok konuyla şiirlerinde de karşılaşılır. Bozkır, dağlar, at, çöl, eve dönüş gibi temel kavramlar, şairdeki vatan sevgisini ifade eden önemli göstergelerdir. Doludizgin koşan at motifinde, gençlik ve akıp giden zamanı anlatmak isteyen şair, bazen huzur ve durgunluk anında kendini, hayatı ve gerçekleri sorgulamak ihtiyacı hisseder. Bu anlarda vatan sevgisi onun imdadına yetişir ve onu hayata bağlar. Şair gurbette olmasına rağmen kendini hiçbir zaman vatansız kabul etmez ve geçmişteki hatıralarını hafızasında sürekli canlı tutarak ülkesiyle olan bağını koparmaz. Ak Welsapar, hayatın sürprizlerle dolu olduğunu ve vatanından uzakta ölme ihtimalinin de bulunduğunu bilir. Böyle bir durumda ise yaşarken fiziki olarak gidemediği ülkesine, ruhunun gideceğine ve doğup büyüdüğü topraklara kavuşacağına inanır. Aşk şiirleri, yazarın kitaplarındaki konu çeşitliliği bakımından dikkat çekicidir. O, aşksız bir hayatın olamayacağını ve kâinattaki varlıkları kutsal kılan tek şeyin zamansız ve mekânsız bir aşk olduğunu ileri sürer. 3 Bkz. Zal 2015a. 4 Bkz. Zal 2015b. 5 Bkz. Zal 2015c.

KARAKUM GÜNEŞİ - IV 311 Şiirlerinde sık sık gençlik yıllarına giden şair, o dönemde yaşadığı güzel hatıralarla teselli bulmayı dener. Fakat hayatın gerçekliğini bildiğinden orada fazla kalamaz ve hüzünlü olarak geri döner. Ak Welsapar, yazdığı şiirlerin akıbetinin ne olacağını ise hiçbir zaman düşünmez. Ona göre şiire değerini verecek olan okuyucu ve zamandır. Kibir ve gururdan uzak durması gereken şairin kaleminden çıkan şiirler, artık bağımsız ve okuyucunun malıdır. Bu aşamadan sonra artık şair değil, şiir(ler)i konuşacaktır. Gurbette kalanların birçoğunun asimile olduğunu bilen şair, sürekli kendi kültürel değerlerinden beslenerek ayakta kalmayı başarır. O, evrensel değerlerin yanında Türkmen dili, edebiyatı, kültürü ve diğer unsurlarıyla bir bütün hâline gelir ve âdeta anayurdunun şairi olur. İnsanoğlu çektiği acı ve sıkıntılar karşısında her zaman sığınacağı bir liman arar. Ak Welsapar ise, çektiği acı ve sıkıntılar karşısında önce felekten şikâyet eder, sonra içinde bitmeyen ukdenin ıstırabını dindirmek için Yüce Yaratıcı nın kapısını çalar ve ondan yardım ister. Şimdiye kadar sadece Kobra romanı Türkiye Türkçesine çevrilen yazarın/şairin şiir kitaplarının da aktarılması/çevrilmesi iki toplum arasındaki kültürel yakınlaşmaya katkı sağlayacaktır. Kaynakça Welsapar, Ak (1996), Ak öý, Lulea / Grafiska Huset, İsveç. (2005), Watanym Galdy, Gün Neşirýaty, İsveç. (2012), Somneniý Veçnyh Bol, Knizhnoye Naslediye, Rusia. (2015), Ýyldyz oragy, Gün Neşirýaty, İsveç. Yivli, Oktay (2013), Metin Eloğlu nun Şiiri, Kurgan edebiyat Yayınları 102, Ankara. Zal, Ünal (2015a), Karakum Güneşi-I [Romanlar], International Journal of Languages Education and Teaching, Volume 3/1, April / 2015, p. 444-645, Germany. (2015b), Karakum Güneşi-II [Hikâyeler], International Journal of Languages Education and Teaching, Volume 3/1, April / 2015, p. 466-479, Germany. (2015c), Karakum Güneşi-III [Masallar], International Journal of Languages Education and Teaching, Volume 3/2, August / 2015, p. 289-302, Germany.