Urla Karantina Adası nda Işınlı İnci İstiridyesi nin (Pinctada radiata, Leach 1814) Üreme Aktivitesi Selçuk Yiğitkurt Aynur Lök, Ali Kırtık, Evrim Kurtay, Aysun Küçükdermenci
P. radiata (Leach, 1814) Pteridae familyasına ait inci üreten türler arasındadır. Süveyş kanalının 1869 yılında açılmasıyla Akdeniz e girmiştir. 1874 de Mısır da Melegrina sp. olarak tanımlanmıştır. Kıbrıs Adası nda 1899 yılında saptanmıştır.
Filum : Mollusca Klasis : Bivalvia Linnaeus, 1758 Subklasis : Pteriomorphia Beurlen, 1944 Ordo : Pterioida Newell, 1965 Süper Familya: Pteriodea Gray J.E., 1847 Familya : Pteriidae Gray J.E., 1847 Genus : Pinctada Röding, 1798 :P. capensis (Sowerby III, 1889) :P. chemnitzi (Philippi, 1849) P. fucata (Gould, 1850) P. imbricata (Roding, 1798) P. maculata (Gould, 1850) P. margaritifera (Linnaeus, 1758) P. martensii (Dunker, 1872) P. maxima (Jameson, 1901) P. mazatlanica (Hanley, 1856) P. nebulosa (Conrad, 1837) P. nigra (Gould, 1850) P. polita (Adams) P. radiata (Leach, 1814)
Pinctada margaritefera (Linnaeus 1758) Pinctada maxima (Jameson 1901) Siyah inciler üretilir. Altın, beyaz ve gümüş renkli inciler Pinctada fucata (Gould,1850) Akoya incileri üretilir.
Pinctada radiata İncilerine bil-bil adı verilir. DAĞILIM Kızıldeniz, Akdeniz,Hindistan, Çin, Kore, Japonya
Ülkemizde son 20 yılın fasıllara göre inci ve yarı değerli taş ihracatı, (Değer: Bin $ ) (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2015). Yıl Kod Fasıllar Toplam 2014 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 7 716 840 2013 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 6 998 608 2012 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 16 325 215 2011 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 3 738 763 2010 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 3 747 222 2009 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 5 929 025 2008 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 5 383 129 2007 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 2 623 772 2006 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 1 824 130 2005 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 1 325 764 2004 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 1 063 946 2003 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 810 364 2002 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 641 209 2001 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 473 051 2000 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 400 035 1999 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 296 896 1998 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 218 265 1997 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 171 791 1996 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 120 158
Ülkemizde Son 20 yılın fasıllara göre inci ve yarı değerli taş ithalatı, (Değer: Bin $ ) (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, 2015). Yıl Kod Fasıllar Toplam 2014 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 8 120 823 2013 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 16 234 272 2012 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 8 529 039 2011 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 7 022 384 2010 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 3 036 955 2009 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 2 003 646 2008 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 5 653 782 2007 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 5 906 069 2006 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 4 405 612 2005 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 4 226 911 2004 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 3 763 424 2003 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 2 767 087 2002 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 1 533 352 2001 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 1 074 469 2000 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 107 899 1999 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 57 693 1998 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 83 846 1997 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 85 600 1996 71 İnciler, yarı kıymetli taşlar 42 271
Ülke İthalat Değeri (milyar $) Ülke İhracat Değeri (milyar $) Japonya 1,526 Çin 1,378 ABD 1,097 Avustralya 0,659 Hong Kong (Çin) 1,747 Japonya 1,06 Avustralya 0,967 Çin 0,784 İsviçre 0,221 Fransız Polinezyası 0,41 Diğer Ülkeler 1,258 TOPLAM 6,142 Diğer Ülkeler 1,011 TOPLAM 5,983 Ülkelere göre inci ithalat ve ihracat değerleri ( United Nations, Statistics Division, 2011)
NEDEN İNCİ İSTİRİDYESİNİN ÜREME DÖNEMLERİNİ BİLMEMİZ LAZIM Olası bir yetiştiricilik çalışmasında; Spat toplamak için bölgeye bırakılacak kolektör zamanlamasını tam yapabilmek Nucleus aşılama operasyonunu zamanında başlatabilmek
İzmir Körfezi Çalışma alanı Türkiye ÇALIŞMA ALANI -Urla Karantina Adası Kıyısı- (Şubat 2013-Ocak 2014) o İzmir in 30 km batısında o Su Derinliği yaklaşık 10-11 metre o Örneklemenin yapıldığı derinlik 2-3 metre o Dip yapısı kumlu-çamurlu
Boy,en, kalınlık ve ağırlıkları ölçüldü (32,88 mm ile 100,85 mm ) Mide üzerinden gonad kesitleri alındı. Davidson solüsyonunda 72 saat fikse edildi ve %10 luk formol çözeltisine alındı Sırasıyla derişimi artan alkol içerisinde dehidrate edilmiştir. Ksilol ve parafinden geçirilerek rutin doku takibi tamamlanmıştır Dokular parafine gömülerek kesit almaya hazır hale getirilmiştir.
Mikrotomla 4-5 μm kalınlığında kesitler alındı Lamlara yerleştirildi Alkol serilerinden geçirilerek, hemotoksilin ve eosin ile boyandı Mikroskop altında Rose et al.(1994) a göre dört evrede gonad gelişim safhaları belirlenmiştir Safha 0-Dinlenme Safha 1-Gelişme Safha 2-Olgun Safha 3-Döl Bırakma
Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak 30 25 20 15 10 5 0 Sıcaklık C 39 38 37 36 35 34 33 Tuzluluk 14,2 (Ocak)-27 C (Temmuz) arasında Ortalama 36,27±0,83 5 4 3 2 1 0 Klorofil-a (µg/l) 20 15 10 5 0 TPM (mg/l) TPM PİM POM Max. 4,6 µg/l Mayıs; Min. 1,0 µg/l Nisan Max. 17,5 mg/l Mayıs; Min. 10,66 mg/l Mart
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gelişme Olgun Döl bırakma Bozulma DİŞİ BİREYLERDE AYLARA GÖRE GONAD GELİŞİMİ Haziran ve Eylül ayları arasında döl bırakma yoğun Mayıs ayında Klorofil-a ve TPM maksimum seviyede, sıcaklık 20 C
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Gelişme olgun Döl bırakma Bozulma ERKEK BİREYLERDE AYLARA GÖRE GONAD GELİŞİMİ Döl Bırakma dişi bireydekilere paralel
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% dinlenme gelişme olgun döl bırakma bozulma DİŞİ VE ERKEK BİREYLERDE AYLARA GÖRE GONAD GELİŞİMİ Mart ve Nisan aylarında döl bırakma yok Şubat ve Mart aylarında nerdeyse bireylerin hepsi bozulma ve dinlenme aşamasında
3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 GONAD İNDEKSİ *Sıcaklığın gonad indeksiyle ilişkisinin yüksek olduğu ortaya çıkmıştır r²=0,955 Aylar arası gonad indeksi değeri farkı anlamlı p<0,05 (Tek Yönlü Anova)
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% dişi erkek dinlenme AYLARA GÖRE DİŞİ VE ERKEK BİREYLERİN DAĞILIM YÜZDESİ *Cinsiyet dağılımında fark aylara göre anlamlı bulunmuştur p<0,05 (Mart ayı diğer aylardan farklı)
DİŞİ/ERKEK ORANI=1,32 ÇALIŞMA SONUNDA DİŞİ VE ERKEK BİREYLERİN DAĞILIMI
TÜR BÖLGE ÜREME DÖNEMİ ÜREME DÖNEMİ SICAKLIĞI ARAŞTIRICILAR P. radiata Urla Karantina Adası/İzmir Haziran-Eylül Arası 23,4-27 C BU ÇALIŞMA P. radiata Çeşme Alaçatı/İzmir Temmuz-Eylül 23-26 C Yiğitkurt, 2011 P. fucata Tong-Young/Kore Mayıs-Eylül 20-28 C Choi and Chang, 2003 P. fucata İran Ağustos-Eylül 26-29 C Behzadi et al., 1997 P. imbricata New South Wales/Australia Nisan-Ağustos 20-23 C (Max 25 C) O connor and Lawler,2004 P. imbricata Cabo de la Vela /Colombia Ocak-Haziran 23-25,5 C Urban, 2000 P. fucata fucata Zamami Island/Japan Mayıs-Eylül 20-28 C Wada et al., 1994
SONUÇ P.radiata nın çalışma yapılan bölgede özellikle Haziran ve Eylül ayları arasında yoğun üreme aktivitesi gösterdiği tespit edilmiştir. Mart ve Nisan aylarında döl verme aktivitesi görülmemiş, bu dönemde bireylerin dinlenme, gelişme ve olgun aşamada olduğu saptanmıştır. Bu verilere göre spat toplamak için kolektörlerin Mayıs- Haziran aylarında suya bırakılmasının uygun olduğu ortaya çıkmıştır. Nucleus aşılama operasyonunun ne zaman başlaması gerektiği de bu çalışmayla ortaya koyulmuştur.
Teşekkürler