Ad : Soyad : S n f : 4. SINIF Nu. : Maddeyi Tan yal m TEST 74 Uygulamal Etkinlik 1. Afla da maddelerin kat, s v ve gaz hâlleri ile ilgili baz resimler verilmifltir. Maddenin bu hâllerinin özelliklerini resimlerin alt ndaki bofllu a yaz n z. Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z. 2. Gazlar bulunduklar ortamda... 3. Maddeler do ada...,... ve... hâlde bulunur. 4. Su buhar suyun... hâlidir. Buz 5. Tahta, kafl k, demir gibi maddeler... hâldedir. 6. S v maddeler kab n fleklini al rlar. Zeytin ya 7. S v lar n belirli flekilleri yoktur, konulduklar kab n fleklini al rlar. Afla daki ifadeleri biçiminde de erlendiriniz. 8. Mutfakta piflen yeme in kokusunun salondan duyulmas gazlar n yay lma özelli i sayesindedir. 9. Küçük taneli kat lar bir araya geldiklerinde s v lar gibi konulduklar kab n fleklini al rlar. Hava 10. Gazlar çok küçük gözeneklerden bile kaçabilirler. 153
TEST 74 11. fiekillendirilmesi zor olan demir, bak r, alüminyum gibi maddelerden tencere, tabak gibi cisimlerin elde edilifl yöntemi afla dakilerden hangisiyle benzerlik gösterir? A) Balonun içine giren havan n balonun fleklini almas B) Barda a konulan suyun barda n fleklini almas C) S v hâlde kal ba dökülen dondurman n buz dolab nda bekletilince kal b n n fleklini almas D) Kavanoza konulan mercime in kavanozun fleklini almas 12. Afla daki maddelerden hangisi, Bulundu u kab n fleklini alma Kat olma özelliklerine sahiptir? A) Süt B) Toz fleker C) Kolonya D) Kalem 13. I. Ak c d rlar. II. Belirli bir flekilleri vard r. III. S k flt r lamazlar. Yukar da verilen ifadelerden hangileri s v lar için do rudur? A) Yaln z I B) Yaln z II C) I ve II D) I ve III 14. Gazlarla ilgili verilen; I. Bulunduklar ortamda yay l rlar. II. Çok küçük gözeneklerden kaçabilirler. III. Bulunduklar kab n tamam n doldururlar. ifadelerinden hangileri do rudur? A) Yaln z I B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III 154 15. I. Bisiklet veya araba tekerlerinin fliflmesi II. Yüzümüze rüzgâr n çarpmas III. Balonun üflenerek fliflirilmesi Yukar da verilenlerden hangileri ile havan n varl n gözlemleyebiliriz? A) Yaln z II B) I ve II C) I ve III D) I, II ve III 16. Afla daki olaylardan hangisinin sebebi di erlerinden farkl d r? 17. Maddeyi Tan yal m A) Mutfakta yanan yeme in kokusunun salondan duyulmas. B) Muslu u açt m zda suyun akmas. C) Bulundu umuz ortamda parfüm s - k ld nda bizim de parfüm kokusunu almam z. D) F r n n önünden geçerken ekmek kokusunun al nmas. I Bellidir fiekilleri Madde Olabilir Yukar da verilen kavram haritas nda I, II ve III numaral kutulara getirilecek kelimeler afla dakilerin hangisinde do ru gösterilmifltir? I II III A) Kat Gaz S v B) Kat S v Gaz C) S v Gaz Kat D) Gaz S v Kat II Bulunduklar ortama Yay l rlar III
Ad : Soyad : S n f : 4. SINIF Nu. : Maddeyi Tan yal m TEST 75 Uygulamal Etkinlik 1. Afla da verilen teraziler dengede oldu- una göre terazilerdeki maddelerin kütlelerini altlar na yaz n z. 2 kg Domateslerin kütlesi:... 500 g 100 g 50 g Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z. 2. Maddelerin miktar... olarak adland r l r. 3. Kütle birimi... ve... d r. 4. Maddelerin kaplad klar yer... olarak adland r l r. 5. S v bir maddenin net kütlesi bulunurken... kütleden... ç kart l r. 6. S v maddelerin hacimlerini ölçmek için... kaplar kullan l r. 1 kg 200 g 50 g Afla daki ifadeleri biçiminde de erlendiriniz. 7. Gazlar n hacimleri vard r. Ancak kütleleri yoktur. Havuçlar n kütlesi:... 8. Kütle birimi olan kilogram kg sembolüyle gösterilir. 9. 200 gram = 2 kilogramd r. 2 kg 2 kg 100 g 10. S v lar içine konulduklar kaplarla birlikte tart ld klar nda ölçülen kütleye brüt kütle denir. Unun kütlesi:... 155
TEST 75 11. Kütle ile ilgili afla da verilen ifadelerden hangisi do ru de ildir? A) Maddelerin kütlesi terazi ile ölçülür. B) Kütle birimi gram veya kilogramd r. C) Gazlar n kütlesi yoktur. D) Madde miktar d r. 12. Eda, plastik bir topun kütlesini baskül yard m yla ölçüyor. Daha sonra lastik topu patlat p içindeki havay ç kar yor ve plastik topun kütlesini tekrar ölçüyor. 13. Buna göre; Eda bu deneyde hangi soruya cevap aramaktad r? A) Gazlar n hacmi var m d r? B) Kat lar n kütlesi flekline ba l m - d r? C) Kat lar n kütlesi var m d r? D) Gazlar n kütlesi var m d r? D Maddelerin kütleleri eflit kollu terazi ile ölçülür. D Kütlenin birimi kilogram veya litredir. Y 1. ç k fl 2. ç k fl Yukar daki flemada bilgiler do ru ise D, yanl fl ise Y oku yönünde ilerleyerek bir ç k fla ulafl l yor. Buna göre, kaç numaral ç k fla ulafl l r? Y Gazlar n sabit bir hacimleri yoktur. Bulunduklar kab doldururlar. D Y 3. ç k fl 4. ç k fl 14. Maddeyi Tan yal m fiekil I 150 ml fiekil II Bir tafl parças n n hacmini ölçmek isteyen Okan flekil I'deki dereceli kaba tafl at nca kaptaki s v seviyesi flekil II'de görülen de ere yükseliyor. Buna göre, tafl n hacmi kaç ml'dir? A) 30 B) 150 C) 180 D) 330 15. S v lar n hacimleri ile ilgili verilen; I. S v lar n hacimleri dereceli silindir ile ölçülür. II. S v lar n belli bir hacmi yoktur. III. S v lar n hacmi konulduklar kab n flekline göre artar veya azalabilir. ifadelerinden hangileri do rudur? A) Yaln z I B) I ve II C) I ve III D) II ve III 16. Kütlesi 2 kg olan bofl bir kavanozu reçelle doldurdu umuzda kütlesi 6 kg gelmektedir. Buna göre, kavanoza koyulan reçelin net kütlesi kaç kilogramd r? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 17. I. 6 kg =... g II. 600 g =... kg III. 0,6 kg =... g 180 ml Verilen kütle çevirimlerindeki boflluklara afla dakilerden hangisi gelemez? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 156 A) 6 B) 0,6 C) 600 D) 6000
Ad : Soyad : S n f : 4. SINIF Nu. : Maddeyi Tan yal m TEST 76 1. Afla da resimleri verilen yerlerin yurdumuzun hangi bölgesinde bulundu unu ve oluflumlar n araflt rarak resimlerin altlar ndaki bofllu a yaz n z. a) Uygulamal Etkinlik Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z. 2. Do ada kendili inden oluflan maddelere... madde denir. 3. Zeytin ya, benzin, kâ t... maddelere örnek verilebilir. 4. Akarsular,... ve... maddelerin flekillerini de ifltirir. 5. Süt tozu, deterjan, sulu boya, tükenmez kalem... maddelere örnek verilebilir. b) 6. Hava, su, toprak, petrol, a açlar ve madenler do al kaynaklar m zd r. Afla daki ifadeleri biçiminde de erlendiriniz. 7. Tutkal, köpük bardaklar, naylon pofletler gibi maddeler do al maddelerin yap s n n de ifltirilmesi sonucunda elde edilen yapay maddelerdir. 8. Do a olaylar maddeleri de iflikli e u ratabilir. 9. Do al maddeler do adaki yapay maddelerden elde edilir. 157
TEST 76 10. Madde Do al fllenmifl Yapay A B C Yukar daki tabloda A, B ve C maddeleri özelliklerine göre s n fland r lm flt r. Buna göre, A, B ve C maddeleri ile ilgili verilen; I. A maddesi zeytinya d r. II. B maddesi süt tozudur. III. C maddesi flampuand r. ifadelerinden hangileri do ru olabilir? A) Yaln z I B) I ve II C) I ve III D) II ve III 11. Do al kaynaklar m zla ilgili afla dakilerden hangisi yanl flt r? A) Do al kaynaklar m z korumak canl hayat n tehlikeye atar. B) Do al kaynaklar m z n en önemlisi olan suyun tükenmesi canl hayat - n tehlikeye sokar. C) Canl lar yaflamlar n sürdürebilmek için do al kaynaklardan yararlan rlar. D) Deniz, göl ve akarsulara b rak lan at k maddeler sular n kirlenmesine ve buralarda yaflayan canl türlerinin azalmas na neden olur. Maddeyi Tan yal m 13. Baz maddeler insanlar taraf ndan üretilir. Örne in tutkal, köpük bardaklar, naylon pofletler, beton, cilal tahta do- al maddelerin yap s n n de ifltirilmesiyle elde edilir. Bu tür maddelere... madde ad verilir. Yukar daki paragrafta bofl b rak lan yere afla dakilerden hangisi yaz lmal d r? A) do al B) yapay C) ifllenmifl D) ham 14. Do al, ifllenmifl ve yapay maddelere afla da verilen örneklerden hangisi hatal d r? Do al fllenmifl Yapay A) Domates Benzin Limon tuzu B) Zeytin Limon suyu Sulu boya C) Salça Çay laç D) Süt Tuz Tükenmez kalem 15. I. Yün kazak Æ ifllenmifl madde II. Deterjan Æ yapay madde III. Zeytin Æ do al madde Yukar daki efllefltirmelerden hangileri do rudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III 12. Limon Çelik Kâ t Bulgur Süt Kömür Yukar daki tabloda verilen maddelerden kaç tanesi do al maddedir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 158 16. Do a olaylar maddelerin de iflmesine neden olur. Afla dakilerden hangisi maddelerin de iflmesine neden olan do a olaylar ndan biri de ildir? A) Buzlanma B) Ya mur C) Gökkufla D) Rüzgâr
Ad : Soyad : S n f : 4. SINIF Nu. : Maddeyi Tan yal m TEST 77 Uygulamal Etkinlik 1. Afla daki maddelerin s t lmas sonucunda gözlenebilecek de ifliklikleri maddelerin alt ndaki boflluklara yaz n z. Afla daki boflluklar uygun ifadelerle tamamlay n z. 2. Kat maddelerin s alarak s v hâle geçmesine... denir. a b 3. Buz s... suya dönüflür. 4. Maddelerin s n n etkisiyle yap lar n n de iflmesine... denir. Buz fieker 5. Saf maddeler bir araya gelerek... olufltururlar. 6. fiekerin su içinde görünmeyecek flekilde da lmas na... denir. c Margarin d Su Afla daki ifadeleri biçiminde de erlendiriniz. 7. S cakl klar farkl maddeler birbirine temas ettiklerinde aralar nda s al flverifli gerçekleflir. e f 8. S cakl k termometre ile ölçülür. Ekmek Çikolata 9. Is bir maddedir. Kütlesi ve hacmi vard r. g h Plastik Ka t 10. Yap s nda kendinden baflka madde içermeyen maddelere saf madde denir. 159
TEST 77 11. S cakl k ( C) 20 15 10 2 4 6 8 Zaman (dk) Yukar daki grafikte K maddesinin s cakl k zaman grafi i verilmifltir. Buna göre, afla daki ifadelerden hangisi yanl flt r? A) K maddesi s alm flt r. B) K maddesi so utulmufltur. C) K maddesinin s cakl 10 C'den 20 C'ye ç km flt r. D) 6. dakikadan sonra maddenin s - cakl de iflmiyor. Maddeyi Tan yal m 14. Deniz suyu ile ilgili afla daki ifadelerden hangisi do ru de ildir? A) Deniz suyunda çözünmüfl tuz bulunur. B) Yaz n buharlaflma artar ve tuzlu sudaki buharlaflma miktar artt ndan denizin tuzlulu u azal r. C) Topraktaki tuzun ya mur sular nda çözünmesi ve bu suyun denizlere ulaflmas sonucu deniz suyu tuzlu olur. D) Deniz suyu bir çözeltidir. 15. Afla da s cakl klar verilen birbirine dokundurulan hangi iki cisim aras nda s al flverifli olmaz? 12. 1. fllem: A kat s m knat sla ayr l yor. 2. fllem: Kar fl ma su ekleniyor ve B kat s suda yüzdürme ile ayr flt r l yor. 3. fllem: Kar fl m s t larak su buharlaflt r l yor ve C kat s ayr l yor. Bir kar fl ma s ras ile yukar daki ay rma ifllemleri uygulan yor. Buna göre, A, B ve C maddelerinin do ru grupland rmas afla dakilerden hangisi gibi olabilir? A B C A) Demir Kum fieker B) Bak r Demir Çak l tafl C) Demir fieker Tuz D) Demir Talafl Tuz 13. Afla daki maddelerin termometre ile ölçülmüfl s cakl klar verilmifltir. Bunlar n hangisi kesinlikle yanl flt r? A) Çay Æ 70 C B) Meyve suyu Æ 8 C C) Buz Æ 12 C D) Ayran Æ 4 C 160 A) C) 50 C de demir 0 C de demir 16. 1. Tuz 2. Reçel 3. fieker 4. Kolonya 52 C de bak r 0 C de buz B) D) 20 C de bak r 20 C de tahta Yukar daki maddeler saf madde ve kar fl m olarak iki gruba ayr lacakt r. grupland rma afla dakilerden hangisidir? Saf madde Kar fl m A) 1, 3, 4 2 B) 1, 2 3, 4 C) 1, 3 2, 4 D) 3, 4 1, 2 25 C de tahta 30 C de demir